به گزارش ایسنا، سوم آذر ۱۳۹۰ ششمین دوره اجلاس کمیته میراث ناملموس جهانی در شهر بالی اندونزی، «دانش سنتی لنج‌سازی و دریانوردی ایرانیان در خلیج فارس» را در فهرست میراث معنوی در خطر یونسکو و البته به عنوان اثری نیازمند پاسدارانه فوری ثبت کرد و بعد از آن قول و قرارهای زیادی برای همان اقدامات پاسدارانه در طول چند سال مطرح شدند و چهار سال یک بار نیز متولیان میراث فرهنگی اقدامات مربوط به این پاسداشت را برای ادامه‌ حیات و ترویجش در کشور به یونسکو ارسال می‌کردند، اما بعد از گذشت ۹ سال از شروع ماجرا، ناگهان ورق برگشت. بیش از یک ماه قبل در ۲۳ آذر هیات وزیران «برنامه جایگزینی شناورهای سنتی تجاری با ظرفیت کمتر از ۵۰ تن (لنج تجاری) را با هدف حذف ابزار قاچاق کالا از دریا، انتقال فعالیت‌های غیررسمی به رسمی و تجاری، رونق فعالیت‌های کشتی‌سازی داخلی و خدمات تعمیر و نگهداری آن‌ها و نیز افزایش ایمنی دریایی» به تصویب رساند.

نکته جالب توجه‌تر از هر کدام از این اتفاقات، آن‌جاست که نخست دستور امحا را دادند و دو روز بعد میراث فرهنگیِ بی‌خبر از همه جا، از اقدامات پاسدارانه‌اش در یونسکو دفاع کرد!

دانش سنتی لنج‌سازی نیز مانند دیگر آیین‌ها حق حیات دارد

حالا سید احمد محیط طباطبایی – پژوهشگر و رییس کمیته ملی موزه‌های ایران – نیز مانند چند پژوهشگر و متولی میراث فرهنگی دیگر نسبت به این مصوبه اعلام نارضایتی کرده و بر لزوم استفاده از این لنج‌ها تاکید دارد.

او به ایسنا می‌گوید: حدود یک ماه قبل دستورالعملی صادر شده که جلوی فعالیتِ لنج‌های سنتی را گرفته  و حتی سیستم این لنج‌ها را مناسب برای خدماتی که برای امور دریا مانند مسافرت و ماهیگیری (اقداماتی که همیشه با این لنج‌های سنتی انجام می‌شدند) ندانسته است، هر چند این موضوع در ظاهر یک نوع ارتقای کیفی و کمی سیستم قایقرانی یا کشتی‌رانی جنوب ایران می‌تواند محسوب شود، اما باید به یاد بیاوریم که چند سال قبل لنج‌سازی ایران یکی از مواردی بوده که در مسکو جهانی شده و این لنج‌های قدیمی که مهم‌ترین حاملان مختلف مسایل کالاهای تجاری و فرهنگی در خلیج‌فارس بوده‌اند را زیر مجموعه میراث فرهنگی ایران به عنوان یک اثر جهانی معرفی کرده‌اند.

وی با تاکید بر این‌که بعد از ثبت جهانی هر نوع اثر تاریخی، باید یکسری اقدامات در جهت حفاظت از میراث فرهنگی و ترویج آن در دستور کار قرار گیرد، ادامه می‌دهد: وزارتخانه میراث فرهنگی باید جلوی این کار را بگیرد و در این کار مداخله کند، تا از نهایی شدن این مصوبه و از بین رفتن به سرعت‌ِ این آیین و دانش سنتی جلوگیری شود.

او با بیان این‌که از نظر اقتصادی و تجاری این دانش یک مهارت برای ساحل‌نشینان و بندرنشینان در خلیج فارس بوده که به علت بومی شدن آن توانسته‌اند ساختِ آن را جزیی از زندگی خود قرار دهند، ادامه می‌دهد: در واقع این لنج‌ها جزیی از فرهنگ و آیین‌های مردم جنوب و به عنوان میراث ناملموس مردم تلقی و شیوع پیدا کرده است که باید از آن حفاظت کرد.

در مفاد مصوبه‌ی امحای لنج‌های سنتی تجدید نظر کنید

همه اعتراض‌ها به همین چند نکته ختم نشد، بعد از آن هشدارها و اعتراض‌های مطرح شده در طول ده روز گذشته تا امروز؛ رییس ایکوم ایران نیز در نامه‌ای به وزیر میراث فرهنگی درخواستِ رسیدگی به این وضعیت را کرده است.

اما پیش از این نه تنها محمد حسن طالبیان – معاون میراث فرهنگی وازتخانه میراث فرهنگی – اعلام کرده که در نامه‌ای به دبیر دولت تاکید کرده «تا لنج‌های شناور چوبی که دانش ساخت آن‌ها در یونسکو شده‌اند، از قانون امحای شناورهای تجاری مستثنی شوند و حتی پیشنهاد شد این لنج‌ها کاربری گردشگری به خود بگیرند» بلکه شنیده می‌شود، وزیر میراث فرهنگی نیز قرار بوده تا در نامه‌ای به هیات وزیران نسبت به این تصمیم اعتراض کرده و درخواست برطرف کردن وضعیت مبهم لنج‌های چوبی شناور را در فهرست میراث جهانی ناملموس ثبت کرده‌اند، را کرده است.

و سرانجام در نامه‌ای که یکم بهمن سید احمد محیط طباطبایی – رییس کمیته ملی موزه‌های ایران (ایکوم) –  خطاب به علی اصغر مونسان – وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی – مونسان فرستاده؛ آمده است:

«در ارتباط با ابلاغ مصوبه هیات دولت مبنی بر امحاء لنج‌های قدیمی و با توجه به اهمیت اقدامات پاسدارانه انجام شده توسط سازمان‌های مردم نهاد فرهنگی با همکاری معاونت میراث فرهنگی، از زمان ثبت «دانش سنتی لنج‌سازی و دریانوردی با لنج ایرانی در خلیج‌فارس» در فهرست آثار جهانی یونسکو و همچنین تایید همین مطلب در دومین گزارش ادواری دولت جمهوری اسلامی ایران در خصوص اقدامات پاسدارانه‌ای که درزمره وظایف دولت و نهادهای مردمی بوده است، در پانزدهمین اجلاس بین‌الدول پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس یونسکو در آذرماه ۱۳۹۹، کمیته ملی موزه‌های ایران (ایکوم ایران) از آن مقام محترم خواستار پیگیری موضوع در راستای تجدیدنظر در مفاد مصوبه فوق‌الذکر با عنایت به ارزش و اهمیت پاسداری و ترویج این دانش سنتی و در معرض خطر است که امر حفاظت از ارزش‌های تاریخی نوعی رفتار موزه‌ای مورد انتظار است.»

منبع:ایسنا

به گزارش ایسنا، جنگل به عنوان ثروت ملی برای کشور ما که در منطقه خشک و نیمه خشک قرار دارد، موهبت و عنایت محسوب می‌شود. جنگل، زمین و خاک را از انهدام و تخریب حفظ می‌کند و پوشش جنگلی در بهبود کیفیت آب و خاک، افزایش حاصل‌خیزی و نفوذ آب در خاک، نقش مهمی دارد.

با وجود اهمیت جنگل در حفاظت از آب و خاک که در تحقیقات مختلف در سراسر دنیا به آن تاکید شده است، در کشورهای در حال توسعه مانند ایران، جنگل‌ها در حال تخریب‌ هستند و سالانه مساحت زیادی از آن‌ها از بین می‌رود.

از اواخر قرن نوزدهم علاقه مردم به تفرج و گردش در سراسر جهان افزایش یافته است و این موضوع به طور عمده به دلیل افزایش میزان اوقات فراغت، تعطیلات آخر هفته و کاهش ساعات کاری، ایجاد شده است. همین موضوع یکی از عوامل انسانی تخریب جنگل‌ها بوده است. تفرج و برداشت چوب دو فعالیت انسانی بارز هستند که به عنوان عوامل اصلی تغییر اکوسیستم جنگل شناخته می‌شوند.

با توجه به این موضوع پژوهشگران مهندسی خاک، جنگلداری و منابع طبیعی در مطالعه‌ای اثرات تفرج بر ویژگی‌های فیزیکی خاک جنگل فندقلو در استان اردبیل را بررسی کردند.

روح‌انگیز قاسم زاده و شکراله اصغری؛ پژوهشگران دانشکده علوم و مهندسی خاک دانشگاه محقق اردبیلی، فرشاد کیوان بهجو؛ دانشیار گروه منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی، سجاد قنبری؛ استادیار گروه جنگلداری دانشگاه تبریز و علیرضا قمی معتضه؛ دانشجوی دکتری جنگلداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه گیلان در این مطالعه مشارکت داشتند.

منطقه جنگلی هیرکانی فندقلو در شرق استان اردبیل قرار دارد و سطحی حدود چهار هزار و ۴۲۳ هکتار دارد که ۹۱۳ هکتار از آن پوشش جنگلی و مابقی مراتع و اراضی کشاورزی است. از نظر اقلیمی وجود مه‌های دائمی و ریزش باران‌های فصلی، رطوبت این منطقه را به حد کافی تامین می‌کند. در طول ایام تابستان و نیز ایام تعطیل و سایر روزهای سال، سیل عظیمی از گردشگران داخلی و خارجی به این منطقه وارد می‌شود.

برای انجام این مطالعه سه بخش از جنگل برای بررسی تاثیر فعالیت تفرجی، انتخاب شد؛ یک منطقه بدون فعالیت تفرجی (به عنوان شاهد)، یک منطقه با فعالیت تفرجی متوسط (بازدید تا ۲۰۰ نفر در هفته) و یک منطقه با فعالیت تفرجی شدید (بازدید بیش از ۲۰۰ نفر در هفته). در این نواحی نمونه‌برداری از خاک انجام شد و مورد بررسی قرار گرفت.

بررسی‌های این مطالعه مشخص کرد که حضور گردشگر و تفرج‌گر در جنگل باعث فشرده شدن خاک شده و میزان پارامترهایی مثل جرم مخصوص ظاهری و جرم مخصوص حقیقی خاک افزایش یافته است.

در این مطالعه مشخص شد که میزان کربن آلی خاک در مناطقی که تفرج متوسط و شدید دارند، نسبت به منطقه شاهد، به طور معنی‌داری کم‌تر است. در اثر فعالیت‌های تفرجی و لگدمالی ناشی از آن، گیاهان از بین می‌روند و از میزان کربن آلی خاک کاسته می‌شود.

همچنین مشخص شد؛ با افزایش فعالیت‌های تفرجی در جنگل، میزان شن خاک کاهش و میزان رس خاک به طور معنی‌داری افزایش داشته است.

نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که فعالیت‌های تفرجی از طریق افزایش جرم مخصوص ظاهری باعث فشردگی بیشتر خاک جنگلی و در نتیجه کاهش کیفیت فیزیکی خاک و توانایی نگهداری آب در خاک برای رشد گیاه می‌شود.

پژوهشگران این مطالعه می‌گویند که با یک مدیریت قوی می‌توان ضمن حفظ و گسترش جنگل‌های طبیعی، منبع درآمدی از راه اکوتوریسم را نیز به فهرست منابع درآمدی کشور افزود. اما با توجه به تخریب کمی و کیفی روزافزون سطح پارک جنگلی فندقلو و منحصر به فرد بودن اکوسیستم این جنگل در سطح استان و کشور در اثر حضور و استفاده نابجای انسان، لازم است مدیریت بهتری در استفاده از این موهبت خدادادی اعمال شود و مسیرها و زمان‌های خاصی برای استفاده تفرجی افراد تعیین شود.

یافته‌های این مطالعه پاییز سال جاری به صورت مقاله علمی پژوهشی با عنوان «بررسی پیامدهای گردشگری بر خصوصیات فیزیکی خاک ( مطالعه موردی ذخیره‌گاه جنگلی فندقلو اردبیل)» در فصل‌نامه محیط‌زیست طبیعی زیرنظر دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، منتشر شده است.

منبع:ایسنا

با پیگیری مستمر کانون انجمن‌های صنفی راهنمایان گردشگری سراسر کشور، کمیسیون تلفیق مهر تایید بر اهمیت این زنجیره در صنعت گردشگری و لزوم حمایت دولت در پوشش بیمه سفرای فرهنگی کشور گذاشت.

مسئله بیمه مهمترین خواسته صنفی این قشر محسوب می شد که ادوار دولت کمتر مورد توجه قرار داد بود تا بالاخره مجلس آستینی برای این حوزه بالا زد.

دکتر «سیدامیرحسین قاضی‌زاده هاشمی» نائب رئیس اول مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، با اشاره به این که راهنمایان گردشگری به عنوان یکی از ارکان اصلی صنعت گردشگری هستند، اظهار می‌کند: این سفیران فرهنگی همواره وظیفه خطیر تصویرسازی صحیح کشور در ابعاد سیاسی، فرهنگی و مذهبی را به عهده داشته و در صف مقدم مبارزه با ایران هراسی قرار دارند.

وی با اشاره به این که نیروی انسانی مجرب از ثروت‌های کلان کشور است، می‌گوید: این قشر در ارزآوری و توزیع یکنواخت سفر به استان‌های مختلف کشور نقش به سزایی را ایفا می‌کنند. از سوی دیگر به واسطه ارتباط مستقیم با گردشگران اعم از داخلی و خارجی و حضور در اماکن تاریخی و طبیعی کشور نقش به سزایی در تامین امنیت و استفاده پایدار از منابع کشور دارند.

این مسئول تاکید می‌کند: با توجه به اهمیت صنعت گردشگری و ضرورت حفظ نیروی متخصص این صنعت به خصوص در دوران کرونا، تاکید مقام معظم رهبری بر حمایت و پوشش بیمه اقشار آسیب دیده و پیگیری مستمر کانون انجمن‌های صنفی راهنمایان گردشگری سراسر کشور، نمایندگان مردم در کمیسیون تلفیق، بیمه راهنمایان گردشگری را به عنوان اقشار خاص مورد بررسی قرار داده و در تبصره ۱۴ ردیف ۱۴ لایحه بودجه ۱۴۰۰ ثبت کردند.

«سیدمحسن حاجی سعید» رئیس کانون راهنمایان گردشگری سراسرکشور در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، با توجه به وعده مسئولان در اجرایی شدن بیمه راهنمایان‌ گردشگری تصریح می‌کند: راهنمایان گردشگری را عمدتا جوانان تحصیلکرده و مسلط به حداقل یک زبان خارجی تشکیل می‌دهند.

وی با اشاره به این که راهنمایان گردشگری بواسطه فصلی بودن گردشگری در ایران و تحمل بیکاری های ناخواسته حاصل از نوسان های سیاسی، و بحران های اجتماعی و بهداشتی به دنبال مشاغلی با امنیت بالاتر در داخل و چه بسا مهاجرت به کشورهای دیگر هستند، می‌گوید: بر این اساس، ریزش نیروی متخصص و فرار مغزها در این صنف، یک چالش اساسی و آسیب قابل توجه به حساب می‌آید.

این مسئول تصریح می‌کند: شوربختانه بسیاری از پیشکسوتان این صنف که به کهولت سن رسیده و توان اجرای تور را ندارند، در تامین هزینه‌های زندگی و درمان دچار مشکلات جدی هستند و با کمک‌های همکاران و نهادهای خیریه به سختی روزگار می‌گذرانند.

وی با بیان اینکه متاسفانه در لایحه بودجه ۱۴۰۰  سهم دولت از پرداخت هزینه بیمه راهنمایان گردشگری دچار ابهام بود، می‌گوید: این قشر از تبصره ۱۴ حذف شدند اما با پیگیری‌های کانون راهنمایان گردشگری، وزارت گردشگری و سازمان برنامه بودجه و طی استعلام و استفساریه از مجلس محترم، این ابهام برطرف شد.

حاجی سعید با بیان این که لایحه بودجه ۱۴۰۰ بدون حمایت از راهنمایان گردشگری به مجلس تقدیم شده است، می‌گوید: ناگزیر به مطرح کردن موضوع با نمایندگان مجلس به خصوص هیئت رئیسه مجلس، اعضای کمیسیون فرهنگی، اجتماعی، بودجه و شوراها و فراکسیون گردشگری مجلس شدیم.

حاجی سعید از انتظار این صنف در تسریع اجرایی شدن این بیمه در سال ۱۳۹۹ خبر می‌دهد و می‌گوید: کانون راهنمایان گردشگری در یک سال و نیم گذشته، با ارسال بیش از پانصد نامه به مسئولین و نمایندگان، دلایل توجیهی را در نهادهای متولی مطرح و ضرورت این مهم را تبیین کرده است.

وی افزود: حدود ۲۰ سال از پیگیری این مهم توسط تشکل‌های راهنمایان گردشگری استانی و ملی می‌گذرد. این آرزوی دیرینه مکررا به عنوان اصلی‌ترین خواسته در تمامی جلسات بخش خصوصی با دولت و مجلس مطرح میشد اما خبری از احقاق آن نبود تا اینکه بالاخره سال 99 با وجود تحمل بحران بیکاری ناشی از انتشار ویروس کرونا، به نظر میرسد سال نیکویی برای راهنمایان این صنعت باشد. انتظار می‌رود حداکثر ظرف یک ماه آینده اسامی احصا شده تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار گیرند و این قانون در اسفند ماه سال جاری محقق شود.

به گفته این مسئول، افرادی که تحت پوشش بیمه اجباری نبوده، شغل دیگری جز راهنمای گردشگری نداشته و حداقل سه سال سابقه فعالیت دارند، می‌توانند تحت پوشش بیمه‌ای قرار بگیرند.

وی از حمایت قاطع تمامی نمایندگان از طرح پوشش بیمه‌ای راهنمایان گردشگری مجلس خبر می‌دهد و می‌گوید: این موضوع توسط کمیسیون فرهنگی در کمیسیون تلفیق مطرح و مصوب شد تا در سال ۱۴۰۰ دولت مکلف به پوشش بیمه راهنمایان گردشگری به عنوان یکی از اقشار خاص باشد.

حاجی سعید در پایان تصریح می‌کند: جا دارد از حمایت های  نمایندگان محترم مجلس خصوصا «سید احسان قاضی زاده» نماینده کمیسیون فرهنگی در تلفیق، «محمدرضا دشتی اردکانی» رییس فراکسیون گردشگری، «محمدصالح جوکار» دبیر این فراکسیون، «دکتر حاجی بابایی» رئیس کمیسیون بودجه و «دکتر امیرآبادی» عضو هیئت رئیسه مجلس تشکر و آرزوی توفیق کنیم.

منبع:ایسنا