توران پشت، سرزمین تاریخی و غنی از میراث فرهنگی و از کهن‌ترین روستاهای این سرزمین به شمار می‌رود که در گذر زمان دچار تغییر و تحولات طبیعی و ناشی از عوامل انسانی شده ولی همچنان جزو یکی از شاهکارهای تاریخی استان یزد به شمار می‌رود اما این دیار کهن با وجود اهمیت تاریخی و میراثی خود، هنوز مورد توجه جدی مسئولان قرار نگرفته و کمتر در لیست جاذبه‌‎های گردشگری یزد از آن نام برده می‎شود.

بناهای بسیار شاخص تاریخی این سرزمین نه تنها هنوز نونوار نشده و به جاذبه‌های تاریخی استان یزد نپیوسته‌ است که این سرزمین کهن با پیشینه و فرهنگی غنی، هنوز هیچ زیرساختی مربوط به حوزه گردشری ندارد و همین مسئله منجر شده تا شکافی میان گردشگری و این سرزمین کهن بیافتد و در سایه بی‌توجهی‌ها، بافتی با سال‌ها قدمت دستخوش تغییر و آسیب شود.

«سید مصطفی فاطمی» مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان یزد در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، با بیان این که بافت تاریخی توران پشت هنوز ثبت ملی نشده است، تصریح می‌کند: همه روستا به علت تغییرات و گسترش ایجاد شده در آن قابلیت ثبت ملی ندارد، از طرفی نگهداری از میراث فرهنگی با توجه به وسعت بناها و بافت تاریخی در شهرستان تفت که تنها دو نیروی میراث فرهنگی فعالیت دارند، بسیار دشوار است.

وی با اشاره به اهمیت روستای تاریخی توران پشت، می‌گوید: خانه‌های موجود در این روستای تاریخی در دوره‌های مختلف بعدی ساخته و از نظر قدمت با بناهای شاخص قلعه و بافت تاریخی آن اختلاف زیادی دارد.

این مسئول به کمبود اعتبارات و اولویت‎بندی تخصیص بودجه برای بناهای تاریخی اشاره و عنوان می‌کند: بقاع تاریخی توران‎پشت در اولویت چهل و هشتم تخصیص اعتبار آثار تاریخی در استان قرار دارند.

وی با بیان این که بقاع تاریخی این شهرستان توسط جامعه محلی به خصوص دهیاری مورد حفاظت قرار دارد، می‌گوید: دهیاری و جامعه محلی در این باره اهتمام زیادی دارند و در عین حال به محض هر نوع گزارشی از آسیب، سریعاً به محل مراجعه می‌کنیم.

فاطمی اضافه می‌کند: البته برای حفظ بقاع و کتیبه‌های تاریخی موجود در این بناهای تاریخی، بخش‎ها و کتیبه‌های مهم تاریخی جمع‎آوری و در گنجینه میراث استان نگهداری می‌شوند و مولاژهایی جایگزین این اجزا شده‎اند.

با تمام این اوصاف، منطقه‌ی تاریخی توران پشت در حالی امروز محروم از توجه و عنایت ویژه متولیان حوزه گردشگری است که می‌تواند به عنوان نمونه‌ی کاملی از سیر تاریخی یزد و حتی ایران مورد اهتمام علاقمندان به این حوزه قرار گیرد.

«میثم صادقی» پژوهشگر یزدی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا در این رابطه به وجود چهار برج ‌مقبره در توران‌پشت اشاره و اظهار می‌کند: این بقاع تاریخی به نام‌های «شیخ جنید»، «پیرِمراد»، «سید گل سرخ» و «چهل دختران» شناخته می‌شوند.

به گفته وی، البته مقابر برجی توران‌پشت در گذشته، بیشتر از این تعداد بوده و برخی سفرنامه‌ها تعداد این برج‌مقبره‌ها را شش عدد ذکر کرده‌اند.

وی با بیان این‌ که در حال حاضر تنها چهار برج در روستای تاریخی توران‌پشت باقی مانده است، می‌گوید: از میان برج‌های توران‌پشت، گنبد شیخ جنید از اهمیت بیشتری برخوردار است چرا که از این برج، کتیبه‌ای باقی مانده که امروزه در موزه ملی ایران نگه‌داری می‌شود.

وی در مورد مفاد کتیبه مقبره شیخ جنید نیز می‌گوید: بر اساس محتوای این کتیبه، این مکان مدفن فردی به نام «جنید بن عَمّار بن علاء» بوده که در سال 543 قمری ساخته شده است اما درباره سه مقبره‌ی دیگر، نمی‌توانیم اظهار نظر قطعی کنیم چرا که هیچ کتیبه‌ای از آن‌ها باقی نمانده است.

این پژوهشگر یزدی تصریح می‌کند: اگرچه به دلیل نبودِ شواهد تاریخی، اظهارنظر در مورد مقابر برجی توران‌پشت دشوار است اما با این حال، آگاهی از اوضاع فرهنگی توران‌پشت در قرون پنجم و ششم یعنی دوره‌ای که این مقابر در آن ساخته شده‌اند، می‌تواند ماهیت این مقابر را روشن کند.

توران پشت سرزمین عرفان و تصوف

این پژوهشگر حوزه میراث فرهنگی با بیان این که براساس پژوهش‌های انجام شده، فرهنگ عرفان و تصوف در قرن‌های پنجم و ششم در توران‌پشت بسیار پر رونق بوده است، می‌گوید: افراد بسیار زیادی در آن دوران با عناوینی همچون «شیخ صالح»، «پیر»، «زاهد»، «صالح»، «عابد»، «جوانِ طریقت» و عناوین دیگری از این قبیل زندگی می‌کرده‌اند که همه‌ی این عناوین در چارچوب فرهنگ عرفان و تصوف قابل درک است.

صادقی تعدد نام «جنید» بر افراد ساکن در قرون پنجم و ششم در توران‌پشت را نشان از رونق فرهنگ عرفانی در این سرزمین می‌داند و در این باره می‌گوید: «جنید» نام عارف مشهور قرن سوم، «شیخ ابوالقاسم جنیدبن محمد بن جنید بغدادی» است و به احتمال بسیار زیاد تعلق خاطر به این عارف بزرگ موجب شده که این نام را در قرن ششم بر شیخی در توران‌پشت گذاشته باشند.

وی ادامه می‌دهد: با توجه به رونق فرهنگ عرفانی در قرون پنجم و ششم در توران‌پشت می‌توان در یک نگاه کلی، این مقابر برجی را به عارفان بلند پایه‌ای منسوب دانست که در آن روزگار در توران‌پشت می‌زیسته‌اند و چون در آن دوران از ارج و احترام زیادی برخوردار بوده‌اند، برای آن‌ها برج مقبره‌ای بنا شده است. جالب توجه آن که این برج مقبره‌ها هنوز نزد اهالی توران‌پشت محترم هستند و به نوعی زیارتگاه محسوب می‌شوند.

صادقی درباره نحوه اندیشه و تفکر عارفان توران‌پشت نیز تصریح می‌کند: مسلک و طریقت این عارفان همان مسلک و طریقت عارفان نامدار خراسانِ بزرگ بوده است چرا که در آن دوران اشعار عرفانی «شیخ ابو سعید ابو الخیر»، «سنایی» و «عطار نیشابوری» ورد زبان مردم کوچه و بازار بوده است.

این پژوهشگر یزدی با اشاره به این که اشعار ابوسعید ابوالخیر آینه‌ی تمام نمای فرهنگ عرفانی مردم توران‌پشت در آن دوران است، می‌گوید: جالب‌ است که در کنار مسیر ورود به توران‌پشت شعری از شیخ ابوسعید ابوالخیر را نگاشته بودند که خوشبختانه پس از گذشت سده‌ها هنوز این شعر برجای خود باقی‌مانده است.

یا رب همه خلق را به مقصود رسان                        باشد که در آن میان یکی من باشم

منبع:ایسنا

علی کرباسی زاده، رئیس شورای هماهنگی توسعه پایدار و مشاور عالی اتاق بازرگانی اصفهان با اعلام این خبر گفت: وبینار «رویدادهای گردشگری در عصر کرونا» با هدف بررسی رویدادهای گردشگری در عصر کرونا به‌صورت مجازی و با همکاری دستگاه‌های مرتبط با حوزه گردشگری چه در بعد اجرایی و چه در بعد علمی برگزار خواهد شد.

وی توضیح داد: در این رویداد به مباحثی همچون، ماهیت رویدادها در گردشگری عصر کرونا، آنالیز بازار گردشگری ایران در عصر کرونا، تکنیک‌های بازاریابی محتوا در فضای مجازی و خواسته‌های گردشگران از مقصد در عصر کرونا پرداخته می‌شود.

کرباسی زاده خاطر نشان کرد: در این وبینار که تجربه محور نیز هست، تلاش شده تا از فعالین گردشگری و اساتید به نام کشوری استفاده شود و امیدواریم در پایان آن بتوانیم به راهکارهای کارگشا در این حوزه برسیم.

به گزارش ایسنا، مهدی ژیانپور-معاون پژوهشی جهاد دانشگاهی اصفهان، مهدی سقایی-عضو هیأت علمی دانشگاه گرگان، رضا سلطانی- متخصص برند مقصد، امیر ناصر طباطبایی- رئیس جامعه هتل داران ایران، آرش نور آقایی- مدیرمسئول فصلنامه گردشگری گیلگمش و سحر موحدی- عضو هیئت‌علمی جهاد دانشگاهی سخنرانان این وبینار هستند.

علاقه‌مندان نیز می‌توانند چهارشنبه ۲۹ مردادماه از ساعت ۱۸ با رجوع به نشانی webinar.eccim.com/ch/otagh۴۳ در این رویداد مجازی شرکت کنند.

منبع:ایسنا

به گزارش ایسنا به نقل از روابط عمومی مرکز گردشگری علمی-فرهنگی دانشجویان ایران، سومین نشست شورای مشورتی مرکز گردشگری علمی-فرهنگی دانشجویان ایران با موضوع «راهکارهای توسعه گردشگری در بین دانشگاهیان در دوران شیوع کرونا» با حضور فعالان و استادان حوزه گردشگری برگزار شد.

رحیم یعقوب‌زاده، رییس مرکز گردشگری علمی-فرهنگی دانشجویان ایران با ارائه گزارش اجمالی از فعالیتهای مرکز گردشگری گفت: این مرکز از سال ۱۳۸۱ تاسیس شده است و تاکنون برنامه‌های اثربخشی در حوزه گردشگری علمی و فرهنگی همچون ۱۵ دوره طرح ملی “ایران، مرز پرگهر” و ۱۴ دوره همایش ملی خلیج فارس و … را در کارنامه خود داشته است.

یعقوب‌زاده با اشاره به پدیده نوظهور کرونا در یک سال اخیر و آسیب‌پذیری بخش‌های مختلف ازجمله صنعت گردشگری در دنیا افزود: صنعت مظلوم گردشگری یکی از حوزه‌هایی بود که در این ایام آسیب‌های فراوانی را متحمل شد که باید با هم‌اندیشی فعالان این حوزه به ارائه راهکارهایی جدید برای مقابله با این بحران پرداخت.

او در ادامه گفت: از آنجایی که بخش مهمی از فعالیت‌های مرکز گردشگری، برگزاری اردوهای دانشجویی است و با توجه به شیوع کرونا، امکان برگزاری این اردوها وجود ندارد، سومین نشست شورای مشورتی مرکز را متشکل از صاحب‌نظران و اساتید به نام این حوزه که فعالیت‌های مستمری در صنعت گردشگری در سال‌های اخیر داشته‌اند تشکیل دادیم تا از پیشنهادات سازنده ایشان برای بررسی این اردوها به سبک و شیوه‌های جدید و متنوع‌تری در شرایط شیوع کرونا استفاده کنیم. البته در این مدت، نشست‌ها و سخنرانی‌های متعددی در قالب و بستر فضای مجازی برگزار کرده‌ایم و خوشبختانه بازخوردهای خوبی هم دریافت کردیم.

عیسی علیزاده، معاون فرهنگی جهاددانشگاهی در ادامه این نشست اظهار کرد: کرونا بخش جدیدی را در زندگی امروز ما ایجاد کرده که آسیب‌های آن در حوزه‌های مختلف فعالیتی از جمله حوزه فرهنگی مشاهده می‌شود که جبران آن نیازمند زمان زیادی  است.

او گفت: در ایام کرونا تا کنون برخی اقدامات به صورت مجازی در حوزه‌های مختلف معاونت فرهنگی انجام شده است اما در حوزه گردشگری به دلیل نوع فعالیت تعاملی و شرایط حاضر نتوانسته‌ایم به شیوه مطلوب دست یابیم؛ لذا تصمیم داریم با برگزاری جلساتی همچون جلسه امروز به شیوه مطلوبی در برگزاری برنامه‌های علمی-فرهنگی در حوزه گردشگری برسیم.

غلام‌حیدر ابراهیم‌بای سلامی، عضو هیأت علمی دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران نیز گفت: در حوزه گردشگری با فرایند مهمانی و میزبانی روبه‌رو هستیم که با تعاملات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جوامع و مردم همراه است. اکنون یک عامل نوظهور خارجی وارد این عرصه و تعاملات شده که به ناگاه جهان در شش ماه گذشته تحت تأثیر این متغیر کاملاً ناشناخته قرار گرفته است، موردی که آمادگی درباره آن وجود نداشت و امنیت و سلامت جسمی مردمان را مورد تهدید قرار داده و طبیعتاً تعاملات را هم تحت تأثیر خود قرار داده است.

او افزود: مفهوم «فاصله‌گذاری اجتماعی» که این روزها رایج شده است مبنی بر مفهومی نوپدید بوده که از علوم انسانی بیرون کشیده شده و کنش اجتماعی و انسانی را تحت تأثیر قرار داده است، بنابراین کرونا فقط پدیده‌ای نیست که سلامت و رعایت بهداشت عمومی را تحت تأثیر قرار دهد، بلکه پدیده‌ای اجتماعی نیز هست. کرونا تأثیرات زیادی بر بخش‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی داشته و سبک زندگی را تغییر داده است، لذا در شرایط فعلی و در بسیاری از رسته‌های فعالیتی نمی‌توان توقعات قبل را داشت. شکل‌گیری مفاهیم و ادبیات جدیدی همچون دورکاری و عدم حضور در جلسات و برگزاری نشست‌های مجازی، گردشگری مجازی و الکترونیکی و … تأثیرات این پدیده بوده است.

‌سلامی با بیان اینکه در شرایط فعلی، سفر عامل انتقال ویروس است، گفت: امروز هر فردی که هیچ علامتی هم ندارد، ممکن است عامل خطر و ناقل باشد و سلامتی میزبان را تهدید کند و هیچ‌کس مصون نیست. در صنعت گردشگری و در تحلیل مولفه‌های این صنعت، مسائل دیگری وارد شده و کرونا اثر خود را بر هر گونه گردهمایی و سفر داشته است. اگر به نگرانی‌ها توجهی نشود،  به بحران تبدیل می‌شود و اگر این بحران جدی گرفته نشود، به فاجعه تبدیل می‌شود.

او افزود: تأثیر کووید ۱۹ در بحث اقامت، رستوران‌ها و مراکز خدمات پذیرایی و هتل‌ها و حمل‌ونقل‌ها بسیار زیاد بوده است و از لحاظ پزشکی تأکید بر عدم حضور در این مکان‌ها و عدم استفاده از حمل و نقل عمومی می‌شود؛ لذا در عرصه گردشگری با مسئله پیچیده‌ای مواجهیم که به راحتی نمی‌توان برای آن راهکاری پیدا کرد و جایگزینی برای آن قائل شد.

عضو هیأت علمی دانشگاه تهران با تأکید بر اینکه گردشگری صنعتی است که ویژگی‌های خاص خود را دارد، اظهار کرد: در زنجیره تأمین این صنعت عوامل متعددی دخیل است. گردشگری روح فعالیت‌های فرهنگی است و صرفاً موضوع بیزینس مطرح نیست. با توجه به پیچیدگی‌های موجود و ابعاد مختلف انسانی گردشگری و اطلاعات‌محور بودن آن، باید به عدم قطعیت در تقاضاهای این حوزه اهمیت داد. با توجه به باری هم که بر دوش کادر درمان است، نباید مراجعه‌ای به این حوزه صورت بگیرد، لذا به راحتی نمی‌توان در زمینه گردشگری برنامه‌ریزی کرد.

وی با اشاره به پرریسک بودن راه‌اندازی این صنعت در شرایط امروز، گفت: زمانی می‌توانیم در این صنعت مطابق شرایط فعلی حرفی برای گفتن داشته باشیم که پارادایم‌های حوزه بهداشتی و پزشکی را در همه عرصه‌ها مورد توجه قرار دهیم.

علی‌اکبر عبدالملکی، رئیس کمیسیون گردشگری و کسب‌وکارهای وابسته اتاق بازرگانی ایران در این نشست اظهار کرد: به دنبال تأسیس فدراسیون گردشگری کشور ذیل کمیسیون گردشگری هستیم. البته جای جهاددانشگاهی در این فدراسیون خالی بوده و خوب است این نهاد با حضور در اتاق بازرگانی، جایگاه خود را در این فدراسیون داشته باشد.

رئیس کمیسیون گردشگری و کسب‌وکارهای وابسته اتاق بازرگانی ایران نیز در سخنانی با بیان اینکه با برگزاری همایش‌های علمی مرتبط با حوزه گردشگری می‌توان کارهای زیادی انجام داد، اظهار کرد: گردشگری حوزه‌ای حساس مانند یک گل است که با کوچکترین بادی تحت تأثیر قرار می‌گیرد. نگاه مدیران باید به این سمت سوق پیدا کند تا دامنه تأثیرپذیری‌ها در این عرصه کاهش یابد.

عبدالملکی در ارتباط با تعامل با دانشگاهیان به‌منظور جذب دانشجویان در حوزه گردشگری گفت: اصل ۴۴ قانون اساسی که مورد تأکید مقام معظم رهبری هم بوده و متأسفانه کمتر مورد توجه قرار گرفته، مربوط به حوزه‌های فعالیتی دولت و بخش خصوصی و تأکید آن بر واگذاری برخی حوزه‌ها به این بخش و برای چابک‌تر شدن دولت بوده است، به همین‌ منظور ما نیز در حال راه‌اندازی بانک ایده در حوزه گردشگری هستیم. هر فردی از جمله دانشجویان در خصوص گردشگری ایده‌ای داشته باشد، می‌تواند به ما اعلام کند و از آن ایده حمایت صورت می‌گیرد.

شهرود امیرانتخابی، عضو هیئت علمی دانشگاه و پژوهشگر حوزه گردشگری نیز در این نشست با بیان اینکه کرونا به صنعت گردشگری کشور ما خدمت کرد، گفت: از این‌رو که هنوز مفهوم صحیح گردشگری در کشور ما شکل نگرفته است. جذب گردشگر خارجی که مهمترین هدف این صنعت در تمام دنیاست، در کشور ما معنا و مفهوم درستی ندارد. دستگاه متولی میراث فرهنگی هم به دلایل مختلف به این موضوع کمتر پرداخته است؛ لذا باید درباره این موضوع از پایه کار شود و مدیران آموزش ببینند و بدانند ابتدا و انتهای گردشگری چه چیزی است. این مدیران اغلب با ارزش‌های میراث فرهنگی آشنا نیستند و یا در حوزه گردشگری چارچوب‌های نظام را خوب نمی‌شناسند.

نجفی، دبیر اولین کنفرانس گردشگری کشور و پژوهشگر و صاحب‌نظر در حوزه برندینگ نیز که در این نشست حضور داشت، در سخنانی گفت: یک مقدار نیاز است با جامعه علمی و دانشگاهی در حوزه گردشگری هم‌فکری شود.

رضا خوش‌سرور، رئیس امور گردشگری ورزشی دانشجویان ایران هم در سخنانی در این نشست اظهار کرد: خوب است در شرایط امروز، شورای پویش ملی مقابله با کرونا ایجاد شود که البته بخش‌هایی از آن در وزارت ورزش اجرایی شده است. همچنین در فضاهای مجازی می‌توان کانال‌هایی ایجاد کرد و بروشورهایی تهیه و منتشر کرد یا تولیدات موشن‌گرافیک در حوزه گردشگری داشت و نیز در قالب برنامه‌های تلویزیونی به ضبط و پخش برنامه‌های آموزشی در موضوعات گردشگری پرداخت. همچنین ایجاد و تقویت مراکز گردشگری در این شرایط می‌تواند در اولویت برنامه‌های این حوزه باشد یا برگزاری دوره‌های آموزش راهنمایان تورهای گردشگری در این ایام با قوت خوبی برگزار شود.

به گفته او، یکی از دغدغه‌های دانشجویان پس از فراغت از تحصیل، نداشتن شغل و بیکاری است. در حوزه گردشگری و با برگزاری دوره‌های متعدد در این فرصت پیش‌آمده به دلیل شیوع کرونا، می‌توان فرصت‌های اشتغال‌زایی را ایجاد کند.

در ادامه شهرابی، عضو هیئت علمی دانشگاه و پژوهشگر حوزه گردشگری با بیان اینکه در زمینه گردشگری با سه گروه جامعه میزبان، گردشگر و افرادی که خدمات گردشگری ارائه می‌کنند، روبه‌رو هستیم، اظهار کرد: اکثر نگرانی‌ها از آسیب‌ها و خسارات اقتصادی حاصل از شیوع این بیماری است. ابتدا گفته می‌شد با ورود به فصل گرم و افزایش دمای هوا این ویروس از بین می‌رود که البته این اتفاق نیفتاد. اگر در این زمینه متمرکز شویم، خواهیم دید جای برخی مطالعات علمی پیرامون بسیاری موضوعات حول محور گردشگری خالی است، از جمله اینکه آسیب‌های حاصل از این بیماری بر جوامع در شرایط فعلی و نیز در دوران پساکرونا به چه صورت خواهد بود. اگر سرفصل‌های این مسائل استخراج شود و بر روی آن‌ها مطالعاتی صورت بگیرد، خروجی خوبی حاصل خواهد شد.

بختیاری، مدیرعامل مجمع هنرمندان و صنعتگران صنایع دستی کشور نیز در این نشست اظهار کرد: ما باید از بخش‌های مکمل در حوزه گردشگری استفاده کنیم، راهکارهای مختلفی تجربه شده و بازخوردها هم خوب بوده، اما امروز شرایط به گونه‌ای است که باید بررسی شود که چه باید کرد تا این صنعت تعطیل نشود. می‌توان به بخش صنایع دستی در کنار گردشگری به صورت مجازی بهای بیشتری داد. همچنین می‌توان در کنار کلاس‌های درس مجازی دانشجویان، برخی دوره‌ها و کلاس‌های مجازی آموزش صنایع دستی در فضای مجازی را دایر کرد. اگر در این زمینه تمایلی وجود داشته باشد، ما در بخش غیردولتی صنایع دستی می‌توانیم این موضوع را پوشش بدهیم تا از حداقل‌ها بهره‌برداری شود.

مهنا نیک‌بین، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی نیز در این نشست بیان کرد: صنعت مسیر خود را رفته و دانشگاه مسیر دیگری را و نیاز صنعت در دانشگاه پیگیری نمی‌شود. اکنون دوران رکود صنعت گردشگری بوده و خوب است صنایع وابسته به گردشگری آسیب‌شناسی شوند و موضوعاتی از این دست که چرا یک دانشجوی فارغ‌التحصیل این رشته که می‌خواهد جذب یک آژانس گردشگری شود، باید مجدداً دوره بگذارند؟ این‌ها جاهای خالی است که خوب است با برگزاری دوره‌های آنلاین در این ایام پر شود و مشکلات این مسیر برطرف شود.

جمال رحیمیان، معاون فرهنگی سازمان جهاددانشگاهی تهران هم در پایان این نشست گفت: تاریخ بشر نشان داده هیچ مشکل لاینحلی وجود ندارد. اما مسئله اینجاست که ما اکنون در وضعیت بلاتکلیفی هستیم و به نظر باید برای آینده با در نظر گرفتن شرایط وجود کرونا و نیز در شرایط عدم وجود کرونا برنامه‌ریزی کرد. در این زمینه احتمالاً تا پایان سال وضعیت مشخص می‌شود و می‌توان در این زمینه برنامه‌ریزی کرد.

منبع:ایسنا