هرمز از گردشگری تا خاک رنگین کمانی

وقتی نام هرمز آورده می شود یاد رشادت ودلیرمردی مردان ایرانی در بیرون راندن استعمارگران بویژه انگیس و پرتغال در ذهن متبادر می شود و این قطعه‌ای از بهشت گردشگری در لوای برخی کوتاهی‌ها گم می ماند.

هرمز به تنهایی هرمز است ولی نام پر آوازه دیگری بنام تنگه هرمز دارد که به آبراه بین المللی و محل تردد صدها بلکه هزاران کشتی اعم از باری، نفتی و مسافری است که از این مسیررفت وآمد می‌کنند، خاستگاه اقتصادی و امنیتی نیز برای کشورمان، کشورهای منطقه و حتی خارج آن دارد.

سر زمین هرمز آوازه دیگری  بنام خاک هرمز دارد که سال‌ها به سمن بخس توسط بخش خصوصی خاک سرخ آن صادر می‌شود و بدلیل نبود فناوری در داخل این معدن گران‌بها برای بیگانه سود آوری داشت و ما ازآن بهره‌برداری لازم نمی کردیم.

فراموش نکنیم که هرمز درطول دوران دفاع مقدس و حتی در حال حاضر به عنوان یک ناو بزرگ در مقابل استکبار جهانی استوار ایستاده و رشادت های جوانان همچون شهیدان اسحاق دارا و اسد الله رییسی در ساقط کردن چرخبال نظامی آمریکا نظارگر بوده و با وجود جمعیت کم در آن دوران بیشترین شهید دربین شهر و روستاها تقدیم کرده که شهیده فاطمه نیک به عنوام ام الشهدا با تقدیم تمام اقوام ونزدیکان خود در آخر خود در حادثه مکه در سال 66 به شهادت رسید.

و اما درسالهای اخیر هرمز به عنوان یک جزیره شناخته شده گردشگری نزد بسیاری از گردشگران ایرانی وخارجی جا افتاده بطوریکه تا قبل از بیماری کرونا بخش اعظم رفت و آمد به جزیره هرمز را تشکیل می‌داد تا مردم دور و نزدیک از این موهبت الهی بهره‌مند شوند.

از سوی دیگر مسوولان هرمزگان و به خصوص استاندار در این سال‌ها توجه و تاکید ویژه‌ای نسبت به جزیره هرمز داشته و تلاش فراوانی برای جذب سرمایه گذاران توانمند شده است تا زندگی مردم آن متحول شودو گردشگران ازاین فضای طبیعی لذت ببرند.

با این وجود روند اجرای طرح های سرمایه گذاری در این جزیره موجب گلایه هایی نیز شده که مسوولان جزیره هرمز ضمن اشاره به وجود آن خواستار همکاری بیشتر اداره های دولتی برای رفع موانع و مشکل های سرمایه گذاران شده‌اند.

سرمایه گذارانی که برای اجرای طرح خود مراجعه نکنند حذف شوند

آغاز گلایه ها از روند کند اجرای طرح های سرمایه گذاری در جزیره هرمز می توان به سخنان استاندار هرمزگان در نشست اخیر بررسی پروژه های طرح توسعه پایدار جزیره هرمز اشاره کرد که گفت: به سرمایه گذاران غیر فعال ضمن اعلام اخطـار، مهلتی داده شود تا در صورت مراجعه نکردن یا نداشتن فعالیت از فهرست سرمایه گذاران حذف و فرصت به سایر سرمایه گذاران داده شود.

فریدون همتی ادامه داد: با توجه به پیگیری های به عمل آمده، مشکلات بیشتر طرح های سرمایه گذاری در جزیره هرمز رفع شده و در نتیجه اقدام‌های صورت گرفته در جزیره هرمز در سالهای اخیر، شاهد افزایش ورود گردشگران به این جزیره و تاثیرگذاری خوب آن در اشتغال مردم هرمز بوده ایم و تحولات خوبی در این جزیره در حال رقم خوردن است.

بخشدار هرمز: همچنان روند مورد گلایه استانداری هرمزگان ادامه دارد

بخشدار جزیره هرمز ضمن اشاره به کُندی روند اجرای طرح‌های سرمایه گذاری در این جزیره بیان داشت: مصلحت نمی‌دانم در این خصوص صحبت کنم اما در کل می‌توان گفت همچنان همان روند قبلی که استاندار هرمزگان از آن گلایه دارند ادامه دارد.

سیدمجدالدین حسینی ابراز داشت: پیگیر تسریع در روند اجرای طرح‌های سرمایه‌گذاری برای تامین نظر استانداری و مسوولان استان هستیم.

وی با توجه به گردشگری بودن جزیره هرمز خواستار استقرار اداره میراث فرهنگی در این جزیره و تسریع در روند صدور موافقت اصولی‌های طرح های گردشگری شد.

امام جمعه جزیره هرمز: روند سرمایه‌گذاری در جزیره هرمز سهل‌تر شود

امام جمعه جزیره هرمز هم به ایرنا گفت: تقاضا داریم روند سرمایه‌گذاری در جزیره هرمز سهل‌تر شود؛ زمان بر بودن صدور مجوز سرمایه‌گذاری و اختلاف های بین اداره های دولتی پیش از صدور مجوز مرتفع شود.

حجت الاسلام فتح الله بهزادی اشاره کرد: این زیبنده نیست که در عصر ارتباطات سرمایه‌گذار را برای اخذ مجوز سرمایه‌گذاری از این اداره به اداره دیگر فرستاده شود بلکه اداره های دولتی باید با یکدیگر ارتباط نظام مند داشته و تمام کارهای یک پرونده سرمایه‌گذاری با یکبار مراجعه به سرانجام برسد.

حجت الاسلام بهزادی تصریح کرد: طرح‌های جدید در این جزیره آغاز نشده و این جزیره در هفته دولت نیز طرحی برای افتتاح نداشت.

وی اشاره کرد: طرح رینگ دور جزیره که بنا بوده ۵۰ درصد هزینه‌های آن را بنیاد برکت و ۵۰ درصد دیگر را استانداری هرمزگان بپردازد که اکنون ۵۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد از طرح های گذشته است.

وی بیان داشت: آسفالتی که برای این رینگ نیز استفاده شده از نوع آسفالت سرد است درحالی که بهتر بود برای کیفیت و دوام بیشتر از آسفالت گرم استفاده می‌شد.

امام جمعه هرمز تصریح کرد: همچنین طرح تعمیر و اصلاح لوله کشی آب شرب جزیره به طول ۱۰ کیلومتر که توسط بنیاد برکت انجام شد نیز از طرح های قبلی است.

وی تأکید کرد: بایستی ظرفیت‌های اولویت دار جزیره هرمز مشخص، سرمایه گذاران به جزیره هرمز دعوت و ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری این جزیره به آنان معرفی شود.

حجت الاسلام بهزادی افزود: جزیره هرمز در زمینه گردشگری، صیادی و خاک دارای ظرفیت سرمایه‌گذاری است، ۷۲ نوع خاک در این جزیره وجود دارد که خاک سرخ از همه شناخته شده تر و معدن خاک سرخ این جزیره دارای نیم قرن پیشینه است.

وی خاطر نشان ساخت: با توجه به تأکید رهبر انقلاب درخصوص خام فروشی نکردن منابع کشور می‌توان از سرمایه گذاران برای ایجاد صنایع تکمیلی یا تبدیلی به این جزیره دعوت کرد.

امام جمعه جزیره هرمز گفت: در حوزه صنعت سفر و گردشگری هم می‌توان سرمایه گذاران را برای سرمایه‌گذاری در زمینه پلاژ بانوان، پارک آبی و سایر زیربخش های این صنعت تشویق کرده و شرایط سرمایه‌گذاری را برای آنان فراهم ساخت.

مدیرکل میراث فرهنگی هرمزگان: موافقت اصولی طرح های غیر فعال باطل می شود

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان هم گفت: اعتبار موافقت اصولی ها یک ساله بوده و اکنون کمیته ای برای بررسی اصولی هایی که سال‌ها از صدور آن‌ها می‌گذرد تشکیل شده است.
رضا برومند بیان داشت: برخی ۱۵ سال قبل برای اجرای طرح سرمایه‌گذاری در بخش گردشگری زمین گرفته‌اند اما اقدامی انجام نداده‌اند که این‌ها خلع ید می‌شوند تا فرصت سرمایه‌گذاری به دیگران داده شود.

وی افزود: اکنون روند صدور موافقت اصولی اجرای سرمایه‌گذاری به صورت الکترونیکی بوده و سرمایه‌گذار طرح خود را در سامانه بارگذاری می‌کند و کارشناسان پس از بررسی طرح و توان سرمایه‌گذار در خصوص صدور یا صادر نکردن مجوز سرمایه‌گذاری اقدام می‌شود.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان بیان داشت: تمام سرمایه گذارانی که از مسیر بنیاد برکت به این اداره کل معرفی می‌شوند همین مسیر را باید طی کنند.

برومند در خصوص کُند بودن روند سرمایه‌گذاری در جزیره هرمز هم گفت: سرمایه‌گذار براساس توان خود و وضعیت کنونی اقتصادی اقدام به سرمایه‌گذاری می‌کند.

وی ادامه داد: در این سالها به دلیل نوسان های اقتصادی و کاهش و افزایش نرخ ارز هزینه اجرای طرح های سرمایه‌گذاری نیز تغییر می‌کند.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری هرمزگان مثال زد: همین عامل باعث شده پارک آبی بندرعباس با وجود دریافت وام بانکی تا کنون به مرحله بهره‌برداری نرسد.

طرح مرمت قلعه پرتغالی های جزیره هرمز در انتظار مجوز وزارت میراث فرهنگی

برومند در بخش دیگری از سخنان خود به مرمت قلعه پرتغالی های جزیره هرمز پرداخت و گفت: این طرح آماده و به وزارت میراث فرهنگی ارسال شده تا در صورت صدور مجوز، اجرای کار آغاز شود.

وی در خصوص مباحث طرح شده در خصوص مرمت اضطراری این قلعه در سال گذشته را شک برانگیز دانست و گفت: چگونه عده‌ای که یکسال شاهد اجرای طرح این مرمت اضطراری بوده‌اند هفت ماه پس از اتمام کار این مباحث را مطرح می‌کنند.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با اشاره به اینکه بحث‌های تلخی در خصوص انتقادهایی که مطرح می‌شود وجود دارد، گفت: آن مرمت برای جلوگیری از ریزش قلعه با توجه به فرصت اندک مالی انجام شد.

هرمز یکی از جزیره های چهارده گانه استان هرمزگان  به صورت بیضی ‌شکل و گنبدی نمکی در خلیج فارس و در هشت کیلومتری  جنوب بندرعباس است.

این جزیره سبقه فرهنگی بسیار غنی در طول تاریخ داشته و در طول قرن‌ها نماد مقاومت و سلطه ناپذیری ملت ایران بوده و خواهد بود،جزیره هرمز سبب موقعیت راهبردی جغرافیایی، بازرگانی و همسایگی با تنگه هرمز به کلید خلیج فارس نیز شهره است.

این جزیره زیبا به بهشت زمین و جعبه مداد رنگی با بیش از ۹۰ طیف رنگی شهرت دارد؛ جزیره ای که تمامی رنگ های دنیا یکجا در آن جمع شده و یک تابلوی نقاشی زیبا خلق کرده است.

سواحل رنگی، دره مجسمه ها، پرتگاه های صخره ای و سنگی بکر در کنار دریا، غارهای دریایی، قلعه پرتغالی ها، دره مجسمه ها، حیات وحش جانوری و دریایی مانند آهوان، لاک پشت ها و شقایق های دریایی، آبسنگ های مرجانی، گنبدهای رنگارنگ نمکی، پوشش گیاهی بومی و جنگل های مانگرو از جمله جاذبه های دینی و گردشگری جزیره هرمز است.

این جزیره با مساحت ۴۲ کیلومتر مربع و مختصات جغرافیایی ۲۷ درجه شمالی و۵۶ درجه شرقی در دهانه تنگه هرمز و در میان آب های خلیج فارس قرارگرفته است.

هرمز پیش از این زیر نظر شهرستان قشم بود که با تصویب هیات وزیران بخش هرمز درپنجم اسفند ماه ۹۷ و ابلاغ آن در تاریخ هشتم اسفند ماه پارسال توسط معاون اول رییس جمهوری به شهرستان بندرعباس پیوست.

منبع:ایرنا

هشت ستون حافظیه

حافظیه یا آرامگاه حافظ، در باغی مصفا و در میان مجموعه آرامگاهی در شمال شیراز قراردارد و از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری این شهر به شمار می‌رود. حافظیه ، در میان باغی مصفا قرار دارد و شامل یک گنبد هشت ستونی‌ست و توسط معماری فرانسوی به نام آندره‌گدار طراحی شده است. گدار از شرق‌شناسان بزرگ است که علاقه خاصی به فرهنگ و هنر ایران دارد. گدار ۳۲ سال در ایران اقامت داشت و خدمت زیادی به فرهنگ و هنر این مملکت کرد. آرامگاه ۸ ستون سنگی دارد که از دوره مظفریان تا امروز دست‌نخورده باقی‌مانده است. عدد ۸ درواقع نماد قرن هشتم است که حافظ در آن قرن زندگی می‌کرده است و می‌توان این ۸ را نمادی از ۸ درب بهشت هم دانست. نمای بیرونی گنبد نمادی از آسمان و رنگ‌های استفاده‌شده در داخل گنبد عبارت است از آبی فیروزه‌ای، سرخ ارغوانی، سیاه‌وسفید و قهوه‌ای سوخته. سنگ مزار حافظ در ارتفاع یک متری از سطح زمین قرار دارد و به‌وسیله پنج ردیف پلکان مدور احاطه شده است. بر فراز این بارگاه، گنبدی مسی به شکل کلاه دراویش بر روی هشت ستون قرار دارد که ارتفاع آن به ۱۰ متر می‌رسد، داخل و بیرون بنا با کاشی هفت‌رنگ معرق تزئین شده است. خواجه شمس‌الدین محمد، ملقب به حافظ، از معروف‌ترین شاعران شیرازی‌ست و اکثر ایرانیان با اشعار او انس و الفت دارند.

بیستم مهرماه در تقویم شمسی به نام بزرگمرد شعر و ادب پارسی، خواجه شمس الدین محمد حافظ شیرازی نامگذاری شده است.

منبع:ایسنا

بهشتی که قجری‌ها در بیرجند برای خود ساختند

باغ اکبریه بیرجند در آغاز قرن 14 هجری قمری در کنار روستای اکبریه ، در 3 کیلومتری جنوب شرقی بیرجند قرار داشته است، اما به علت توسعه شهر، اکنون در انتهای خیابان معلم بیرجند قرار دارد.

زمانی برای خود اهمیت خاص حکمرانی شهر را داشته و امروز پس از گذشت قرن‌ها در یکی از خیابان‌های بیرجند رخ‌نمایی می‌کند، یک رخ نمایی از جنس تاریخ، از تاریخی که انگار هنوز در بین ساختمان‌های بلند شهر برجسته است و هر بار که از کنارش رد می‌شوی شکوه و عظمتش در برابر ساختمان‌های سر به فلک کشیده امروزی را درمی‌یابی.

به گزارش ایسنا، باغ اکبریه با پیروی از اسلوب باغ ایرانی و با طرح چهار باغ طراحی و ساخته شده و با توجه به نظام هندسی موجود در کرت بندی، انطباق خیابان مرکزی برمحور تقارن کوشک و بنای سردر ورودی، دارای ‏هندسه‌ای خالص و نظام‌مند و نشانگر یک نمونه برجسته باغ ایرانی است.

وارد باغ که می‌شوی از میان سطح سنگفرش شده که به باغ می‌رسی، هوای مطبوعش را در ریه‌هایت حس می‌کنی، پس از دیدن درخت‌های سر به فلک کشیده که سنشان از سن تو بسیار بیشتر است به عمارتی می‌رسی که شکوه و جلال از آجرهایش می‌بارد.

عمارت اکبریه که در ضلع جنوبی باغ قرار گرفته با سه بخش مجزا، در دو طبقه و در دوره‌های زمانی متفاوت شکل گرفته است. بخش شرقی عمارت که قدیمی‌ترین قسمت عمارت است در زمان امیر علم خان حشمت الملک بنا نهاده شده است و شامل پلکان دسترسی، صحن وسیع و اتاق‌های اطراف آن است. طبقه همکف آن را نیز یک فضای بارانداز متشکل از صحن مرکزی و غرفه‌های اطراف آن ( که به اشتباه به اصطبل معروف شده) و فضاهای انبار تشکیل داده است.

بخش مرکزی که شاخص‌ترین بخش مجموعه به شمار می‌آید توسط محمد ابراهیم خان شوکت الملک و در دوره قاجار الحاق شد و شامل دالان‌های ارتباطی، اتاق‌های متعدد، شاه نشین، هشتی‌ها، حوض‌خانه، گنبدخانه ( معروف به کلاه فرنگی ) و اتاق آیینه است.

حوض‌خانه از طریق سه دری ارسی به ایوان و فضای باغ مرتبط می‌شده است. تغییرات و الحاقات دوره پهلوی (حدود 1300 هجری شمسی ) این بخش از عمارت را در پشت پلکان دسترسی به اشکوب دوم پنهان کرده است.

همچنین پایه‌ای قطور در مرکز حوض‌خانه برای تامین ایستایی فضای گنبدخانه اجرا شده که به کلی معماری فضای حوض‌خانه را مخدوش کرده است. در حال حاضر موزه‌های باستان‌شناسی و مردم‌شناسی در این بخش قرار دارند.

بخش غربی عمارت که شامل؛ پلکان ورودی، پیش صحن، اتاق‌ها و یک راهروی ارتباطی در طبقه بالا و تعدادی اتاق با کاربری انبار و گاراژ در طبقه پایین بوده، در دوره پهلوی (حدود 1300 هجری شمسی) ساخته شده است. طبقه فوقانی عمارت غربی در گذشته و حال دارای کاربری اداری است. سردر ورودی که در ضلع غربی باغ ساخته شده به حیاطی وسیع مرتبط می‌شود که فضای سبزی نامتقارن در آن ایجاد شده است. خیابانی سنگ فرش این بخش را به فضای باغ مرتبط می‌کند.

در ضلع جنوبی عمارت مرکزی حیاط اندرونی قرار دارد که حوض ذخیره آب باغ در آن ایجاد شده است. بخش مرکزی حوض را با سکویی آجری به صورت جزیره احداث کرده و در اطراف آن درختان توت و شاه توت کاشته شده است.

همچنین در دو ضلع شرقی و غربی آن دو کرت ایجاد شده است. در ضلع جنوبی حیاط اندرونی فضای حمام قرار دارد. در کنار حمام قاجاری، حمامی جدید ساخته شده که علاوه بر خزینه آب گرم، دارای دوش آب گرم است.

این مجموعه در آغاز قرن 14 هجری قمری در کنار روستای اکبریه، در 3 کیلومتری جنوب شرقی بیرجند قرار داشته است، اما به علت توسعه شهر، اکنون در انتهای خیابان معلم بیرجند قرار دارد.

در زمان‌های قدیم برای خودش اهمیت ایدئولوژیکی داشته، به لحاظ کارکرد سیاسی مهم‌ترین مجموعه حکومتی شهر بیرجند به شمار می‌رفته و به نوعی مقر حکومت چند تن از امرای خاندان علم از جمله “امیر علم خان حشمت الملک”، “محمد ابراهیم خان شوکت الملک” و “اسدالله علم” بوده است.

در گذشته بخش شرقی عمارت و اندرونی آن، ویژه سکونت خاندان علم بوده و بخش مرکزی آن به امور دیوانی و حکومتی اختصاص داشته است. این باغ و زمین‌های کشاورزی وابسته به آن در گذشته از آب قنات اکبریه مشروب می‌شده‌اند، اما در حال حاضر علاوه بر آن، بخشی از آب مورد نیاز باغ از چاه عمیق اکبریه تامین می‌شود.

آب از طریق کانال و لوله‌های زیر زمینی به استخر جنوبی عمارت وارد شده و پس از آن از طریق جوی‌های سر پوشیده و از زیر عمارت به فضای باغ وارد می‌شود. سیستم آبیاری باغ غرق آبی است. انتقال آب در کرت‌ها از طریق دو جوی اصلی و رو باز که در دو طرف خیابان مرکزی قرار دارد صورت می‌گیرد. دو ردیف درخت کاج در مسیر این جوی‌ها کاشته شده تا سایه آن‌ها مانع از تبخیر زیاد آب شود، درخت‌هایی که عمرشان به بیش از 100 سال می‌رسد و بعضی از آن‌ها شناسنامه‌ای بر روی تنه خود دارند تا نشان دهند چه تاریخی را پشت سر گذاشته‌اند.

در گذشته (دوره قاجار) انتقال آب از استخر جنوبی عمارت به سمت باغ از طریق جوی آب روبازی که از مرکز عمارت عبور می‌کرده انجام می‌شده است. این جوی پس از گذر از حوضخانه عمارت مرکزی، آب مورد نیاز حوض شمالی را نیز تامین می‌کرده است. این جوی در تغییرات دوره پهلوی باغ از بین رفته و کانال‌های سرپوشیده دو طرف عمارت مرکزی جایگزین آن شده‌اند.

وجود انبوهی از درختان غیر مثمر همچون کاج با قدمتی بیش از 100 سال در کنار درختان مثمر نظیر پسته و انار، همچنین درختچه‌هایی مانند رز، گل محمدی و بوته‌ها و گل‌های فصلی، تنوع مطلوبی از گونه‌های گیاهی را پدید آورده است.

نظام آبیاری، بهره‌مندی از هوای آزاد، نور و خاک در طراحی این مجموعه مانند دیگر باغ‌های ایرانی روشمند و با برنامه‌ریزی احداث شده است.

نکته شاخص در معماری باغ اکبریه و دیگر باغ‌های نظیر آن که در منطقه کویری بیرجند طراحی و احداث شده‌اند، نبوغ معمار در جدال با طبیعت ناسازگار بیابانی منطقه و استفاده بهینه از آب برای شادابی و نگهداری فضای سبز باغ، تعامل با محیط و چشم انداز، رعایت اصول باغ ایرانی، تنوع و تکثر در عین وحدت و حفظ سبک و نوآوری، شناخت اقلیم و تطابق امکانات با نیازهای طبیعی در ایجاد بهشتی کوچک در دل کویر است.

فرم ویژه بکار رفته در معماری آن نشانگر کاری است ماهرانه که احتمالا توسط معماران یزدی و بومی انجام شده است. همه چیز در این باغ‌ها حسشاب شده طراحی شده؛ از طرز قرار گیری درختان و بوته‌ها تا مکان ساخت باغ و یا حتی جزئیاتی چون پله‌ها.

مساحت عرصه این مجموعه حدود 35000 مترمربع و اعیان آن 5408 مترمربع است. به طور کلی مجموعه اکبریه دارای عناصر معماری نظیر سردر ورودی، عمارت، انبار، باغ، فضای بارانداز( اصطبل ) مسجد، استخر و حصار است. این مجموعه تا سال 1355 هجری شمسی در مالکیت خاندان علم بود، اما در این سال از سوی اسدالله علم جهت احداث موزه، وقف آستان قدس رضوی شد.

از سال 1372 مرمت این مجموعه با کاربری موزه آغاز شد و هم اکنون با کاربری فرهنگی در اجاره اداره‌کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی است. در کنار این باغ، روستایی به نام اکبریه وجود دارد که در گذشته محل سکونت رعیت خاندان علم، خدمه باغ اکبریه، مادر و همسر امیر علم خان حشمت-الملک بوده و به عبارتی موجودیتش وابسته به این باغ بوده است. این روستا تا به امروز نیز هویت خویش را حفظ کرده و بیشتر مالکیت آن وقفی است.

باغ اکبریه به همراه 8 باغ ایرانی با شماره 009-1372 به اتفاق آراء در سی و پنجمین اجلاس کمیته میراث جهانی در سال 1390 در فهرست میراث جهانی به ثبت رسید. قبل از این، مجموعه باغ اکبریه در تاریخ 2 خرداد 78 با شماره 2326 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده بود.

باغ‌های تاریخی بیرجند با کاربری‌های متعدد

محمدعلی جنتی‌فر، مدیر پایگاه میراث جهانی باغ اکبریه به ایسنا گفت: در خراسان‌جنوبی ۱۱۹ باغ تاریخی وجود دارد که ۶۵ باغ در فهرست میراث آثار ملی ثبت شده است‌.

وی بیان کرد: از این تعداد ۶۳ باغ در بیرجند واقع شده است که نشان‌دهنده توجه نیاکان ما به کاشت درختان در فضای معماری بوده است‌.

کارشناس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان‌جنوبی ادامه داد: از مهم‌ترین باغ‌های شهر بیرجند می‌توان به باغ اکبریه، رحیم آباد، بهلگرد، شوکت آباد، باغ امیرآباد، بهلگرد، معصومیه، بهارستان و منظریه اشاره کرد که به لحاظ معماری و طبیعی بسیار چشم نواز هستند.

جنتی‌فر افزود: در میان این باغ‌ها، باغ و عمارت اکبریه جایگاه خاصی دارد، چرا که در فهرست میراث جهانی به ثبت رسیده و در حقیقت در طرح حفاظت میراث جهانی قرار گرفته است‌.

وی با اشاره به اینکه باغ‌های بیرجند نمونه‌های منحصر به فردی هستند، گفت: این باغ‌ها مربوط به دوره‌های تاریخی متعددی هستند و حتی در برخی از باغ‌ها نشانه‌هایی از دوره صفویه نیز پیدا شده است‌.

مدیر پایگاه میراث جهانی باغ اکبریه یادآور شد: باغ‌های بیرجند کاربری‌های متعددی از جمله کاربری‌های مسکونی، تفریحی، کشاورزی، اقتصادی و حکومتی داشته‌اند که در نقاط مختلف بیرجند قدیم استقرار پیدا کرده‌اند.

منبع:ایسنا

موزه اختصاصی هوانوردی در کیلومتر پنجم

هواپیماهایی که روزی چون عقاب بال‌های خود را گشوده و بر فراز آسمان‌ها به پرواز در می‌آمدند، امروزه کنج عزلت گزیده و در نمایشگاه هوایی تخصصی گرد هم آمده‌اند تا مسافرانشان از نزدیک این پرندگان غول‌پیکر آسمان را بر روی زمین نظاره‌گر باشند.طرح موزه و مرکز نمایش‌های هوایی تهران را وزارت دفاع در سال ۱۳۶۵ ارائه و با گردآوری هواپیماهای اولیه و از رده خارج نیروی هوایی، هسته اصلی نمایشگاه پی‌ریزی شد. در این نمایشگاه، علاوه بر اطلاعاتی گسترده درباره تئوری پرواز و اصول ساخت هواپیما، نمونه هواپیماهای بسیار قدیمی، مانند «داکوتا» و «ب – ۲۶» و قطعات انواع هواپیما و موتور آنها به نمایش گذاشته شده است. فیلم‌هایی مربوط به پرواز با «کایت» و «بالون» نیز برای آگاهی بازدیدکنندگان و جوانان مشتاق پرواز نمایش داده می‌شود. قدیمی‌ترین هواپیمای این موزه هواپیمای «EP_ TWB» است که در دهه ۷۰ میلادی برای سازمان هواشناسی ایران پرواز می‌کرد. البته هواپیمای شخصی «اشرف پهلوی» نیز در میان غول‌های آهنی واقع شده است. این موزه نخستین و تنها مرکز دائمی نمایش‌های هوایی ایران و خاورمیانه است که با هدف نمایش هواپیماها و آشنایی با پرواز و صنعت هوا فضا راه‌اندازی شد. این مجموعه ۴۰ هکتار وسعت دارد و در بخش‌های متنوع خود از محوطه هواپیماها گرفته تا سالن موزه به ارائه تاریخ و سرنوشت هوانوردی ایران و جهان می‌پردازد. این موزه در کیلومتر ۵ بزرگراه «تهران ـ کرج»، روبه‌روی پارک «ارم»، واقع شده است.

سفر :این خانه‌ها چهار چرخ دارد!

راه‌اندازی کلوپ کمپینگ و کاروانینگ ایران و برگزاری همایش خودروهای مسافرتی همزمان با شروع پاییز اتفاق خوبی برای دوستداران سفر بود تا از نزدیک بتوانند از ۶۰ خودرو مسافرتی بازدید کنند و با چم و خم سفر آشنا شوند.

همشهری آنلاین _ شهره کیانوش راد:  «میلاد کاتبی» فوق‌لیسانس حسابداری در یکی از شرکت‌های زیرمجموعه صندوق بازنشستگی شرکت نفت مشغول به کار است. او به‌عنوان یکی از شرکت‌کنندگان این همایش تاکنون با ون مسافرتی‌اش به سفرهای زیادی رفته است. در حاشیه برگزاری کمپینگ با او درباره لذت‌ها و دشواری‌های سفر و استفاده از ظرفیت‌های گردشگری شهر صحبت کرده‌ایم.

 خودروهایی که برای سفر تجهیز شده‌اند زیبایی چشمگیری دارند و به نظر می‌رسد می‌توان یک سفر لذت‌بخش را با آنها تجربه کرد. آیا سفر با خودروهای مسافرتی به اندازه ظاهرشان لذت‌بخش و بدون دردسر است؟
خب من به سفر علاقه داشته و دارم. پیش از اینکه با ون سفر کنم با خودرو دو دیفرانسیل گردشگری را شروع کردم. معمولاً تنها به سفر می‌رفتم. چون برای خانواده‌ام سخت بود در چادر بخوابند. به هر حال سفرهای گردشگری و طبیعت‌گردی دشواری‌های خاص خود را دارد. به ذهنم رسید که خودرو ون بخرم و آن را برای سفر تجهیز کنم. فضای ون را به گونه‌ای تجهیز کردم که ۴ نفر خیلی راحت بتوانند با آن به سفر بروند و بخوابند و از سرویس بهداشتی و حمام در داخل ون استفاده کنند. سینک ظرفشویی، کابینت، بخاری (بدون نیاز به روشن کردن ماشین)، یخچال، فریزر و پنل از تجهیزات این ون است تا بتوانیم راحت‌تر سفر کنیم. در طبیعت‌های بکر که امکاناتی وجود ندارد بدون این امکانات حتی یک شب هم نمی‌توان مستقر شد. به همین دلیل من به این سبک رو آوردم که بتوانیم سفر برویم و همراه خانواده از طبیعت بکر استفاده کنیم.
تجهیز یک ون با تجهیزاتی که نام بردید نیاز به هزینه زیادی دارد؟
هزینه‌ای که ۳ سال قبل داشت با هزینه‌های امروز قابل مقایسه نیست. الان باید از ۳۰ تا ۱۵۰ میلیون تومان برای تجهیزات داخل ون هزینه کرد. بستگی به سلیقه و توان مالی شخص دارد اما هستند افرادی که به سفر علاقه دارند و کابین وانت را هم تجهیز کرده‌اند یا در همایشی که در کاخ‌موزه نیاوران برگزار شد یکی از شرکت کننندگان صندلی عقب خودرو ‌ام‌وی‌ام ۱۱۰ را برداشته و فضایی را مناسب گردشگری و سفر درست کرده بود. به هر حال کسی که به سفر علاقه داشته باشد از امکاناتی که در اختیار دارد برای این کار، استفاده و سختی سفر را هم قبول می‌کند. تجهیزاتی که داخل ون استفاده می‌شود به‌صورت فابریک کمپر، داخل ایران موجود نیست و بیشتر دست‌ساز است. به همین دلیل نگهداری تجهیزات ون‌ها هزینه بر است.

علاوه بر از بین رفتن طبیعت، انباشت زباله در مناطقی مانند لواسان هم نتیجه حضور برخی گردشگران است. در سفرها چقدر به محیط‌زیست اهمیت می‌دهید؟ آیا هدف از سفرهایی که داشته‌اید فقط تفریح است یا حامل پیام‌های زیست‌محیطی هم بوده‌اید؟
هر سفری که رفته‌ام به‌خصوص در مناطق بکر و طبیعت، اگر زباله‌ای باشد جمع‌آوری می‌کنم تا زمانی که به منطقه شهری برسم. در چند برنامه پاکسازی کویر و ساحل دریا هم شرکت کرده‌ام. خودمان هم که سفر می‌رویم هیچ‌گونه زباله‌ای باقی نمی‌گذاریم. حتی برای حفظ محیط‌زیست از ظرف و لیوان‌های پلاستیکی هم استفاده نمی‌کنیم.

 زندگی در ون سبکی از زندگی است که در برخی کشورها رواج دارد. آیا در ایران هم این نوع زندگی وجود دارد؟
داخل ایران از ون‌ها بیشتر برای کسب و کار استفاده می‌شود. اما چند نفر هم هستند که در ون زندگی می‌کنند و از این راه کسب درآمد دارند. در ایران چون خودرو کمپر وارداتی نداریم و خودروهای موجود فضاهای بزرگی ندارند، یک ماه هم نمی‌شود در آن زندگی کرد. بعد از یک ماه نیاز به خانه احساس می‌شود اما اگر اندازه ون‌ها بزرگ باشد، تجهیزات آنها تفاوتی با خانه ندارد. در کشورهای دیگر این نوع سبک زندگی ۷۰ و ۸۰ سال قدمت دارد. حتی افرادی که بازنشسته می‌شوند، سبک زندگی خود را تغییر می‌دهند و به این سبک سفر رو می‌آورند و از گردشگری لذت می‌برند. اما این نوع سبک زندگی و سفر هنوز در ایران رواج پیدا نکرده و همایش کاخ‌موزه نیاوران فرصتی بود تا مردم از نزدیک این ون‌ها را ببینند و با جذابیت‌های سفرهای گردشگری بیشتر آشنا شوند.

 طولانی‌ترین سفری که داشته‌اید چند روز بوده؟
طولانی‌ترین سفری که رفته‌ام قشم بوده. ۱۵ روز همراه خانواده‌ام به این شهر سفر کردم. ۲ سال پیش هم ۲۵ روز به جنوب ایران رفتیم و از بناهای تاریخی و طبیعت و جذابیت‌های آن لذت بردیم.

 آیا قبل از هر سفر وضعیت آب و هوا و جاده‌ای را بررسی می‌کنید؟
بله. از طریق اپلیکیشن‌ها آب و هوا و مسیرهای دسترسی به منطقه مورد نظر را بررسی و از تجارب محلی‌ها هم استفاده می‌کنیم. البته سفرهایی هم داشته‌ایم که گرفتار طوفان شن و سیل و… شده‌ایم ولی با استفاده از تجارب خودمان و دیگران در چیدمان و جانمایی محل کمپ، خوشبختانه هیچ اتفاقی برای کسی نیفتاده.

 چقدر با اصول ایمنی و امدادی آشنا هستید؟
تقریباً تمام خودروهای مسافرتی به کپسول آتش‌نشانی و جعبه کمک‌های اولیه مجهز هستند. برخی از دوستان که دوره‌های مربوطه را گذرانده‌اند به سایر همسفران هم آموزش می‌دهند. برای اطمینان، همیشه قبل از شروع سفر با مبلغ بسیار ناچیزی بیمه مسافرتی تهیه می‌کنیم.

 مهم‌ترین دستاورد این سفرها چه بوده؟
آشنایی با انواع قومیت‌ها و مناطق ایران و پیدا کردن دوستان خوب بزرگ‌ترین دستاورد این سفرها برای من است.

 چه پیشنهادی برای استفاده از ظرفیت‌های گردشگری در مناطق شمالی شهر دارید؟
راه‌اندازی امکانات گردشگری اهمیت زیادی دارد. بسیاری از بوستان‌های ما جای مناسبی برای نشستن و استراحت و استفاده از هوای پاک ندارند. سرویس‌های بهداشتی کافی و مناسب نیست. در حالی که این موارد بسیار اهمیت دارد. الان مراکزی که به‌عنوان مرکز گردشگری راه‌اندازی می‌شوند به محل کسب و درآمدزایی، تبدیل و از هدف اصلی گردشگری دور شده‌اند. استفاده از سایه و سرویس‌های بهداشتی امکانات اولیه‌ای است که یک گردشگر نیاز دارد که متأسفانه در بوستان‌ها کمتر شاهد آن هستیم.

  • ساخت و سازها بلای جان طبیعت

شب‌ها اجازه برپایی کمپ در پارک‌های جنگلی وجود ندارد و نیروی انتظامی این اجازه را نمی‌دهد. درحالی که در کشورهای دیگر کمپ سایت مخصوص خودروهای مسافرتی هست. خودرو وارد آن محوطه می‌شود و با پرداخت هزینه جزئی از فضای آن محل استفاده می‌کند. برای ما که کارمند هستیم و کمتر فرصت می‌کنیم به سفرهای طولانی برویم راه‌اندازی چنین فضاهایی در اطراف شهر یا بوستان‌های جنگلی شهر خیلی خوب است. اما اگر بخواهم به سفر نیم روزه بروم ترجیح می‌دهم اطراف تهران را انتخاب کنم. چون می‌توانم از خلوتی و طبیعت اطراف شهر بهره‌مند شوم. هرچند اطراف شهر هم آنقدر ساخت‌وساز می‌شود که در جای خوش آب و هوایی مانند لواسان هم نمی‌توان جای بکر پیدا کرد. هر جا که می‌رویم ساخت‌وساز شده و طبیعت از بین رفته است. منطقه حفاظت شده دشت لار یکی از جاهایی است که می‌توان برای سفر کوتاه استفاده کرد.

منبع:همشهری

گربه‌های شش‌انگشتی همینگوی همچنان جاذبه گردشگری است

گربه‌های شش‌انگشتی ارنست همینگوی، نویسنده آمریکایی مردم را در حتی دوران کرونا به خانه سابق‌ او کشانده‌ و نام همینگوی را زنده نگه داشته‌اند.

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایبنا، خبرگزاری فرانسه گزارش می‌دهد خانه‌ای که زمانی ارنست همینگوی، نویسنده برجسته امریکایی همراه با گربه‌های شش‌انگشتی‌اش در آن زندگی می‌کرد برای باز ماندن در ایام کرونا با دشواری‌های زیادی روبه‌رو بوده است؛ اما گربه‌های شش‌انگشتی نویسنده که دهه‌ها قبل به او هدیه داده شدند و هنوز در همان خانه زندگی می‌کنند مردم را حتی در همین روزهای کرونایی به آن مکان کشانده و موجب شده‌اند چراغ خانه همینگوی تاکنون روشن بماند.

بعد از مرگ همینگوی در سال ۱۹۶۱، خانه او  که نویسنده امریکایی به همراه همسرش پائولین در دهه ۳۰ میلادی در آن زندگی می‌کرد به یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های توریستی ایالت فلوریدای امریکا تبدیل شد. ساکنین این منطقه در گذشته از طوفان‌های سهمناک و شدت رکودهای اقتصادی جان سالم به در برده اما هیچ چیز مردم این منطقه را برای کاهش قابل توجه توریسم که پاندمی جهانی باعث آن شده آماده نکرده بود.

گردشگران خارجی به دلیل بسته بودن مرزها قادر به بازدید از این خانه نبوده و از ماه مارس حتی یک کشتی هم به این منطقه پهلو نگرفته است. بازدید گردشگران داخلی هم به سبب شدت شیوع کرونا در فلوریدا به میزان چشمگیری کاهش یافته و این امر منجر به اخراج ۳۰ نفر از ۴۵ کارمند این موزه در طی هفته‌های گذشته شده است.

اندور موراسکی، مدیر این موزه می‌گوید «تا مدتی قبل بیش از ۱۰ راهنما داشتیم و حالا فقط ۴ نفر راهنما داریم. این تعداد باقی مانده موظف هستند تا کارها را بین خود تقسیم کنند چون این موزه قصد ندارد بسته شود؛ چرا که بیش از هرچیز قلمرو گربه‌های اشرافی شش‌انگشتی و شگفت همینگوی است.» او می‌گوید گردشگران داخلی که حالا و در این شرایط هنوز وارد این موزه می‌شوند بیشتر توجه‌ و علاقه‌شان به گربه‌های عجیب همینگوی است تا این‌که درباره روش و سبک زندگی نویسنده «پیرمرد و دریا» کنجکاو  باشند.

مدیر موزه کی‌وست خاطر نشان کرد که امروز دیگر چندان نشانی از همینگوی در کتاب‌های درسی دیده نمیَ‌شود و مثل گذشته دروس مربوط به این نویسنده که در سال ۱۹۵۴ برنده نوبل ادبیات شد به ویژه در امریکا تدریس نمی‌شود. و به همین دلیل به نظر می‌رسد گربه‌ها بیشتر باعث جذب مردم به این موزه می‌شوند و به عبارتی حالا این گربه‌ها هستند که نام او را زنده نگه داشته‌اند.

گرما در ایالت فلوریدای امریکا امان مردم را بریده و در حالی که راهنمای موزه برای بازدیدکنندگان ماسک به صورت داستان زندگی نویسنده و همسرش را بازگو می‌کند، راهنمای دیگری مقداری یخ داخل ظرف آب گربه‌ها می‌ریزد و توریست‌ها با نگاه کردن به گربه‌ها می‌گویند که چقدر بامزه‌اند.

ارنست همینگوی، نویسنده برجسته اهل ایالت متحده امریکا و برنده نوبل ادبیات در سال ۱۸۹۹ میلادی در ایلینویز امریکا متولد شد. مهم‌ترین اثر او که با استقبال چشم‌گیری همراه شد «پیرمرد و دریا» است که جایزه پولیترز را در سال ۱۹۵۳ و یک سال بعد جایزه نوبل ادبیات را برای او به ارمغان آورد. همینگوی بعد از یک دوره افسردگی و یک خودکشی ناموفق سرانجام در سن ۶۱ سالگی در خانه‌اش در آیداهو به زندگی خود پایان داد.

منبع:همشهری

قصه سقاخانه‌ها که به عالم نقاشی رسیدند!

سقاخانه‌ها در شهر از دیرباز با ما بودند و در حقیقت کوچه‌های قدیمی و سقاخانه‌هایشان تصویر آشنایی برای بسیاری از ماست. تصویری که یا به چشم دیده‌ایم یا در فیلم‌ها و سریال‌هایی که تلاش دارند در گوشه و کنار داستان اصلی، هویت تاریخی‌مان را یادآور شوند؛ یا اینکه در نهایت حال و هوای فضای مذهبی سقاخانه‌هایِ سر گذر را با آن رنگ و نگار مخصوص به خودشان، در برخی نقاشی‌ها تجربه کرده‌ایم.

آشنایی با گنبد خشتی – خراسان رضوی

گنبد خشتی مدفن سلطان محمد از اعقاب امام موسی بن جعفر (ع) است و در مشهد قرار دارد.این بنا در ابتدای خیابان طبرسی در کوچه‌ای به همین نام و در مجاورت کوچه سیاه آب مشهد قرار دارد.

این گنبد که دارای رواقی چهار گوش و چهار شاه نشین است، به سبب خشتی بودن به گنبد شختی شناخته می‌شود.

سبک معماری این بنا به بناهای دوره تیموری شبیه است، اما در مجاورت آن مسجدی وجودی دارد که دو بیت آن را به عهد شاه عباس می‌رساند. اما خود گنبد خشتی معلوم نیست قطعاً در چه زمانی ساخته شده است.

فضای ورودی این بنا از ضلع جنوبی آن وارد رواقی چهار ضلعی می‌شود و سپس به محوطه اصلی، با چهار شاه نشین منتهی می‌گردد.

گنبد خشتی در زمان قاجار مرمت و فضای داخلی آن با نقاشی و کتیبه مزین شده است.

این بنا دارای دو کتیبه قرآنی است که مزین به آیاتی از سوره ملک و واقعه می‌باشند که یکی نمای چهار طاق و دیگری گنبد را از داخل دور می‌زند و گردش زیبایی از اسلمیی طلایی رنگ آنها را در بر گرفته است که در بخش‌های تخریب شده بازسازی شده‌اند.

منبع:همشهری

آشنایی با گنبد علویان – همدان

گنبد علویان در چهار باغ علویان، در نزدیکی میدان امام زاده عبدالهگ در شهر همدان قرار دارد

بر اساس شناسنامه فنی بنا، این گنبد یکی از یادمان‌های متعلق به اواخر دوره سلجوقیان در قرن ششم هجری است، که توسط خاندان علویان ابتدا به عنوان مسجد احداث شد و سپس در دوره‌های بعد با ایجاد سردابی در زیر زمین، به مقبره آن خاندان تبدیل شده است.

علت نامگذاری این بنا به گنبد علویان این بوده است که در گذشته‌های دور دارای گنبد بوده، گر چه در اثر گذشت زمان، گنبد آن فرو ریخته است. از سوی دیگر، علاقه شدید مردم به سادات و دوستداران علی (ع) و مدفون بودن دو تن از خاندان علویان در این بنا، از دلایل دیگر آن بوده است.

گنبد علویان که یکی از شاهکارهای معماری و گچبری بعد از اسلام در همدان است، در سال 1310 با شماره ۹۴ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.

نقشه بنای چهار ضلعی و گوشه‌های آن دارای لبه‌های ستاره‌ای شکل است. دیوارهای این مقبره مکعب شکل بوده، تا خط آغاز گنبد باقی مانده ولی خود گنبد فرو ریخته و از بین رفته است.

گنبد علویان از لحاظ هنر گچبری و آجرکاری از آثار ارزشمند و کم نظیر سده های میانی دوره اسلامی است. شکل ظاهری آن شبیه گنبد سرخ مراغه است که در سال 542 هجری قمری ساخته شده و ابعاد داخلی آن 8 متر در 8 متر و تزئینات غنی و متراکم و در عین حال راز آمیز و چشم نواز درون بنا تا حدودی مشابه بنای گنبد حیدریه قزوین است.

بنا به صورت مکعبی 4ضلعی در ابعاد 8/12 در 5/12 متر و ارتفاع 5/11 متر ساخته شده و 4 جرز ستون مانند به ارتفاع 5/9 متر با قطری قریب به 2 متر و شبیه برج‌هایی در 4 گوشه آن را در میان گرفته اند.

هر یک از برج‌ها دارای 5 طاق نمای فرو رفته مثلثی به ارتفاع8 متر و عرض 1 متر و عمق 5/. متر است که از حیث مقطع جرزها را به صورت نیمی از یک ستاره هشت پر در آورده است.

در جبهه شمالی بنا طاق نمایی جناغی از نوع 5 و 7 و به ارتفاع 10 متر و عرض حدود 5/5 متر دیده می شود .درون آن قابی مستطیل شکل به ارتفاع 60/5 و عرض 90/3 به صورت بر جسته قرار دارد.ورودی رفیع بنا در هیبت طاقی جناغی به عرض 6/1 و ارتفاع 40/3 متر جلوه‌ای ویژه به آن می‌ بخشد.

بر فراز ورودی و درون کادر مستطیل شکل گچبری‌های بر جسته لانه زنبوری شامل گل و بوته های در هم پیچیده به شکل زیبایی خود نمایی می‌کند. بر حاشیه خارجی کادر نیز کتیبه‌ای گچبری شده مشتمل بر آیاتی از قرآن مجید به خط کوفی مشاهده می‌شود. پیشانی طاق نما را نیز گچبری مثلثی و ستاره‌ای شکلی به صورتی بدیع تزئین کرده است.

سطح شبستان ورودی بنا در مقایسه با زمین‌های اطراف و دیوارهای خارجی آن در ارتفاعی معادل 2/1 متر واقع شده و در حال حاضر 7 پله ارتباط بیرون و داخل بنا را میسر می کند.

راه پله های کم عرض از درون برج شمالی شرقی دسترسی به سقف و نیز راه پله ای که به صورت غیر متعارف درون محراب ایجاد شده راه‌یابی به سرداب اشکوب زیرین را میسر می‌کند.

نقشه بنا چهار ضلعی و گوشه های آن دارای لبه های ستاره ای شکل است دیوارهای ایم مقبره مکعب شکل بوده تا خط آغاز گنبد باقی مانده ولی خود گنبد فروریخته و از بین رفته است.

منبع:همشهری

آشنایی با گنبد کبود – آذربایجان شرقی

 سومین مزار از قبرهای پنج‌گانه مراغه که قبر مادر هلاکو نامیده می‌شود برجی کبود و زیبا به شکل منشور ده وجهی است

پهلوهای این برج دارای طاق نما و حاشیه کاری و دندانه است و در کناره آنها پایه‌های ستون مانندی ساخته شده است.

این پایه‌ها مانند سطح بیرونی طاق نماها، با تزئیناتی مرکب از آجر و سفال و کاشی فیروزه‌ای رنگ در طرح‌هایی هندسی، به شکل بدیع آرایش شده‌اند.

این برج نظیر دیگر برج‌‌های مقبره دار دو طبقه است. قسمت پایین، سرداب مخصوص دفن میت است و قسمت بالایی، اطاقی مزین به گچبری، کاشی و نوشته، می‌باشد.

اتاق، سقف بلندی دارد که گنبد آن فرو ریخته و قسمت اعظم گچبری و تزئینات و نوشته‌های آن نیز از بین رفته است.

داخل بنا، دور تا دور زیر گنبد بر حاشیه‌ی پهن از گچ، با خط نسخ قسمتی از آیه اول سوره 67 قرآن کریم نوشته شده است. اندازه قبر که منسوب به مادر هلاکو است و زیر گنبد قرار دارد، از حد معمول بزرگ‌تر است.

تاریخ بنا با توجه به نظرات مختلفی که در مورد صحت وجود قبر مادر هلاکو، در این گنبد مطرح  است، احتمالا در فاصله سال‌های 582 و 652 می‌اشد. این برج ده متر با برج مدور فاصله دارد.

در قسمت فوقانی هر طاق‌نما 3 ردیف مقرنس دیده می‌شود. کاشی‌های فیروزه‌ای،‌  تقریباً به همان ترتیبی که بر تمام سطوح نمای خارجی دیوارها به کار رفته این قسمت را نیز آذین کرده است.

گنبد کبود از نظر ترکیب کلی مشابه سایر مزارهای موجود در مراغه است، به این معنی که مرکب از شبستانی است مرتفع بر  زیربنایی که از سنگ ساخته شده و سردابی در میان دارد.

کتیبه‌ای که داخل شبستان بالایی، گلوگاه گنبد را دور می‌زند به خط ریحان بر نوار پهنی از گچ سفید گچبری شده است.  در سرداب عمارت سنگ یکپارچه‌ای وجود دارد که در دیوار ساختمان کار گذاشته شده و متعلق به ساختمان اولیه است.

این گنبد برجی است ده ضلعی که زوایای ده گانه آن ستونی مدور با تزئینات تخمیری تعبیه شده که تا زیر طاق‌های موجود ادامه می‌یابد.

پلان داخلی بنا به صورت ده ضلعی است که هر ضلع آن۶/۲ متر و مشتمل بر طاق‌نمای بلند می‌باشد. در زیر گنبد یک حاشیه از کتیبه گچبری به چشم می‌خورد که اطراف مقبره را دور می‌زند.

گنبد کبود با شماره 135در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

منبع:همشهری