این بنای عظیم توسط وسپاسیان امپراطور روم پایه‌گذاری شد و پس از آن پسرش تیتوس در سال ۸۰ بعد از میلاد آن را بنا کرد، نهایتا توسط دومیتیان برادر تیتوس به پایان رسید.

کلوسئوم در زمان امپراتوری روم باستان به عنوان یک تماشاخانه بیضی‌وار در مرکز شهر رم فعلی در کشور ایتالیا ساخته شده است.
این تماشاخانه یا آمفی‌تئاتر بزرگترین بنای از نوع خود در دوره امپراتوری روم باستان بوده است.

کلوسئوم که در لغت به معنی «جایگاه بزرگ» است دارای 50 هزار صندلی و 80 درب ورودی و خروجی می‌باشد.

این بنای شگفت‌انگیز که به آمفی تئاتر فلاویوسی شهرت دارد، در زمین‌های باتلاقی بین تپه‌های اسکوئیلین و کائلین واقع شده بود.

در این مجموعه در دوره امپراطوری روم فجیع‌ترین جنایات به شکل کشتار بردگان و نبردهای خونین بر سر مرگ و زندگی گلادیاتورها به صورت سرگرمی‌های روزانه امپراطوران و اشرافیان روم انجام می‌شده است.

پلان این مجموعه به شکل بیضی به قطرهای ۱۸۸ و ۱۵۶ متر، زیربنای آن حدود ۶ جریب می‌باشد و ارتفاع آن حدود 48 متر است.

در زیر آن مجموعه‌ای از اتاق‌ها و گذرگاه‌ها برای عبور حیوانات وحشی و سایر تدارکات لازم جهت راه اندازی و اجرای نمایش قرار گرفته‌است.

تعداد ۸۰ دیوار به عنوان تکیه گاه برای طاق‌های گنبدی شکل، گذرگاه‌ها، پلکان و ردیف‌های صندلی، روی صحنه قرار گرفته‌است.
لبه بیرونی طاق‌های متوالی باعث اتصال طبقات مختلف و پلکان بین آنها به یکدیگر شده‌است.

نمای داخلی کلوسئوم از بالا سه ردیف طاق‌های گنبدی شکل رو به روی ستون‌ها و سر ستون‌ها قرار گرفته‌اند، در ستون‌های طبقه اول سبک معماری سبک دوریکا، در طبقه دوم سبک ایونیک و در طبقه سوم سبک قرنتی که نزدیک به سبک کلاسیک یونان بود، به کار رفته‌است.

این بنا به دلیل عبور و مرور آسان جمعیت به داخل و خارج میدان به عنوان یکی از شاهکارهای مهندسی جهان شناخته می‌شود.

در بالای این سه طبقه اصلی، طبقه زیرشیروانی شامل ستون‌های مستطیل شکل سبک قرنتی قرار دارد. فضای بین ستون‌ها با ۴۰ عدد پنجره کوچک مستطیل شکل پر شده‌است.

در قسمت بالا، دیوارکوب‌ها و بندگاه‌هایی وجود دارد که تیرک‌هایی را که سایه‌بان‌ها به آنها آویزان است، نگه داشته‌اند. بنای عظیم کلوسئوم یکی از مشهورترین جاذبه‌های گردشگری کشور ایتالیا نیز به حساب می‌آید.

به طوری که گزارش سازمان گردشگری ایتالیا حاکی از آن است که جستجوی کلمه کلوسئوم در شبکه اینترنت مرسوم‌ترین واژه در بین گردشگرانی است که قصد مسافرت به این کشور را دارند.

برای اینکه گنجایش این بنا به 65000 نفر برسد یک گالری (سالن) بالای ساختمان اضافه شد.

در طول دوران استفاده از کلوسئوم، دو حادثه خسارت زیادی به آن وارد کرد. نخست، آتش سوزی در سا ل 217 میلادی و پس از آن زمین لرزه سال 443 میلادی، اما پس از هر 2 حادثه این بنا مرمت شد.

در اوایل قرن سیزدهم خانواده فرانگی پانی ایتالیایی مالک کلوسیوم شدند و انرا به قصر شخصی خود تبدیل کردند.

در سال 1244 میلادی پاپ اینوسنزو چهارم و کلیسای کاتولیک مالک کلوسیوم شدند.

در سال 1345 میلادی زمین لرزه خسارت زیادی به ساختمان وارد کرد و از مصالح ریخته شده آن در ساختمان‌های دیگر رم استفاده شد.

کلوسیوم رم،‌ بنایی که در آن گلادیاتورها برای حفظ جان خود رقیبشان را به قتل می‌رساندند، مانند برج پیزا در حال کج شدن است و بخش جنوبی این ساختمان 40 سانتیمتر پایین‌تر از بخش شمالی آن قرار گرفته است.

متخصصان اولین بار در حدود ‌سال 2011 متوجه این موضوع شدند و این ساختمان دو هزار ساله را از نزدیک مورد بررسی قرار دادند.

منبع:همشهری

پمپئی قبل از وقوع آتشفشان به مدت 600 سال بندری با شکوه در امپراتوری روم بود و در دامنه کوه وسوویوس در بخش ناپل قرار داشت. این شهر زیبا، در واقع ییلاق رومیان ثروتمند محسوب می‌شد.

سحرگاه روز 24 ماه اوت سال 79 میلادی حادثه‌ای به وقوع پیوست که موجب شد داستان زندگی روزمره رومی‌ها برای سالیان دراز محفوظ بماند. در این روز آتشفشان کوه وسوویوس ناگهان فوران کرد. به مدت 3 روز، آسمان تیره و تار شد و خاکستر آتشفشانی و گدازه بر شهر محکوم به نابودی فرو ریخت.

پس از آن که انفجار و فوران آتشفشان فرو نشست، شهر پمپئی در زیر تلی از خاکستر و گدازه، به ضخامت 5/2 تا 3 متر مدفون شده بود. 2 هزار نفر از 20 هزار سکنه شهر در اثر فرو ریختن سقف‌ها و تنفس گازهای سمی جان باختند.

در سال 1748 میلادی کشاورزی که مشغول کندن زمین بود، چند مجسمه در خاک یافت. این کشف منجر به یافتن شهری شد که به کلی در خاکستر مدفون شده بود. به این ترتیب، اطلاعات قابل توجهی راجع به این شهر رومی که در اوج شکوفایی بود، به
دست آمد.

تابلوهای نقاشی، مجسمه‌های گوناگون، سکه، آینه، قلم و ظروف مختلف از جمله هزاران شیئی بودند که از زیر خاک بیرون آمدند. این اشیا در حال حاضر در موزه شهر ناپل نگهداری می‌شوند.

اطلاعات دقیقی در خصوص شهر تاریخی پمپئی وجود ندارد؛ حتی معنی نام آن نیز مشخص نشده اما آنچه درباره این شهر به اثبات رسیده، قدمت آن است که به قرن هشتم قبل از میلاد می‌رسد.

این شهر را قومی به نام «اوسی» که در مرکز ایتالیا می‌زیسته‌اند بنا کرده‌اند که اتفاقا قرارگرفتن در موقعیت منحصربه‌فرد جغرافیایی در خلیج ناپل، آن را به محلی برای عبورومرور دریانوردان یونانی و فنیقی تبدیل کرده بود؛ به طوری که پس از مدتی این شهر، گذرگاهی مهم برای کالاهایی شد که از دریا وارد و سپس به رم یا ایتالیا فرستاده می‌شد.

شهر تاریخی پمپئی یک بار در سال62 میلادی به واسطه وقوع زمین‌لرزه ویران شد اما تا سال79 میلادی مجددا بازسازی شد که در همین سال، فوران آتشفشان قله «وزوو» شهر را برای همیشه در کام خود فرو برد.

شناسایی و کشف شهر «هرکولانیوم» که در مجاورت شهر باستانی پمپئی قرار داشت، مقدمه‌ای شد تا این شهر تاریخی نیز پس از سال‌ها از زیر لایه‌های ضخیم خاکستر به بیرون رانده شود.

محل گردهمایی‌ها، گرمابه‌ها، بسیاری از خانه‌ها و برخی ویلاهای این شهر تاریخی به طور کامل و دست‌نخورده از دل خاکبرداری‌ها بیرون آمد و همین امر موجب شد تا باستان‌شناسان، شهر پمپئی را تنها شهر باستانی که نقشه توپوگرافیک آن – بدون هیچ دست‌خوردگی – سالم مانده، اعلام کنند.

خیابان‌های شهر بر اساس سنت اصیل رومی‌ها در خطوط مستقیم‌ و به طور شبکه‌ای ایجاد شده ‌است. این خیابان‌ها با سنگ‌های چندضلعی فرش شده‌ و دو طرف آنها را انبوهی از خانه‌ها و فروشگاه‌ها فراگرفته‌ است.

این شهر تاریخی که برخی معتقدند ریشه نام آن از واژه یونانی «پمپو» یا واژه اوسکانی «پمپه» گرفته شده، هنگام وقوع آتشفشان، حدود 20هزار نفر جمعیت داشته و مملو از ویلاهایی بوده که رومی‌ها برای استفاده از اوقات فراغت خود، آنها را بنا کرده بودند.
این شهر کوچک باستانی، دیدنی‌های بسیار تاریخی را در خود جای داده که مطمئنا عظمت و شکوه آنها آدمی را به اعجاب وامی‌دارد.

معبد «ونوس» – الهه نگهبان شهر – از جمله این دیدنی‌هاست که البته زمین‌لرزه و آتشفشان، بنای اصلی آن را ویران کرده اما در حال حاضر، این معبد به عنوان یک مکان تاریخی و دینی، در دست بازسازی است. فوروم‌ها یا محل‌های گردهمایی، از جمله مکان‌های دیگری هستند که گردشگران را مجذوب خود می‌کنند.

فوروم اصلی شهر، قلب سیاست، مذهب و حیات اجتماعی در پمپئی بوده که دورتادور آن را ساختمان‌های عمومی در بر گرفته است. عرض این میدان چهارگوش، 38 و طول آن 142متر است. در ضلع جنوبی این میدان، سکوهایی قابل مشاهده است که زمانی تندیس‌های افراد ثروتمند شهر را روی آنها نصب می‌کردند.

حتما نام معبد آپولو را شنیده‌اید. جالب است بدانید این معبد در شهر تاریخی پمپئی و در غرب میدان فوروم این شهر قرار دارد. در دو سمت معبد، تندیس‌هایی از آپولو و دایانا قرار دارد که البته تندیس‌های اصلی، پس از کشف و بررسی، در موزه باستان‌شناسی ناپل جای گرفته‌اند.

باسیلیکا که مهم‌ترین بنای عمومی در شهر پمپئی به شمار می‌آید نیز از مکان‌های دیگر گردشگری در شهر است. ساختمان باسیلیکا، در واقع ساختمان دادگستری و محل گردهمایی بازرگانان بود. این ساختمان، مستطیل‌شکل است و 24 در 55 متر مساحت دارد. ضمن اینکه 28ستون بزرگ در آن به چشم می‌خورد.

معبد ژوپیتر که قدمت آن به سده دوم میلادی می‌رسد و به پرستش ژوپیتر و مینروا اختصاص داشته نیز از مکان‌های دیگر قابل بازدید است. در این معبد، تندیسی از سنگ مرمر از ژوپیتر قرار داشت که اکنون در موزه باستان‌شناسی ناپل نگهداری می‌شود.

گرمابه‌های استابیان که قدمت آنها به دوران استعمار رومیان بازمی‌گردد نیز در کنار فوروم مثلثی، تئاتر بزرگ شهر با معماری یونانی و ظرفیت گنجایش 5هزار نفر در کنار آمفی‌تئاترهای کوچک و بزرگ، از دیگر دیدنی‌های شهر باستانی پمپئی به شمار می‌آیند.
در پمپئی باستانی و تاریخی، هم‌اکنون پمپئی جدیدی ایجاد شده که در ایام تابستان و پاییز به محلی برای تجمع گردشگران و به‌ویژه زائران ایتالیایی تبدیل می‌شود.

پس از ورودی آمفی‌تئاتر شهر پمپئی، در سمت چپ، منطقه مسکونی پمپئی جدید قرار دارد. پمپئی جدید، در واقع شهرکی است که حتی پس از وقوع آتشفشان مشهور سال79میلادی، مسکونی باقی مانده است.

این شهرک جدید که در واقع «کامپوپومپیانو» نام داشت، طی قرن‌های گذشته شاهد وقوع رویدادها و حوادث بزرگی بود. در سال1873 بارتولولونگو، صومعه مریم رزاری را در این منطقه بنا کرد که خیلی زود به زیارتگاهی همگانی برای زائران و گردشگران تبدیل شد.

منبع:همشهری

اگر چه آکروپلیس‌های دیگری در یونان وجود دارد، اما اهمیت آکروپلیس آتن آن قدر زیاد است که نام آکروپلیس به عنوان اسم خاص برای آن در نظر گرفته شده است.

این بنا روی یک تپه سنگی صاف که دارای ۱۵۰ متر ارتفاع از سطح دریاست در داخل شهر آتن قرار دارد. قبلا این بنا به نام «سکروپیا» مشتق از نام افسانه‌ای مرد ماری، به نام ککروپس یا سکروپس اولین پادشاه آتن نامیده می‌شد.

آکروپلیس از نام‌آورترین مکان‌های تاریخی و باستانی دنیا به حساب می‌آید. واژه آکروپلیس یک نام عمومی برای منطقه‌ای شهری قدیمی در یونان است اما امروزه مشهورترین آکروپلیس آن چیزی است که اکنون در مرکز شهر آتن و بر فراز محله پلاکا قرار دارد.

در جوار بنای پارتنون در آتن و در شمال شرقی آن در مرتفع ترین بخش شهر در ارتفاع 150 متری از سطح دریا قرار دارد.

آکروپلیس از نظر ظاهری یک تخته سنگ شیب‌داری است که چشم انداز اصلی شهر آتن را تشکیل می‌دهد. این بنا در 5 قرن پیش از میلاد مسیح ساخته شده است. این اثر امروزه یکی از اصلی ترین بناهای میراث فرهنگی جهان است. این بنا به اواخر دوره برنز باز می‌گردد و بهترین نمونه از بناهای کلاسیک نوع معماری یونانی است.

امروزه همه دنیا این معماری جالب را می‌ستایند اما این در حالی است که در همان زمان برخی از معماران هم عصر آن را کار کم ارزشی به حساب می‌آورده‌اند.

نقطه مرکزی آکروپلیس، بنای بسیار جالب معبد پارتنون می‌باشد. پارتنون که به معنای محل اقامت باکره‌ها می‌باشد برای احترام به آتنا خدای محافظ شهر ساخته شد.

از دیگر زیبایی‌های آکروپلیس می‌توان به مجسمه‌های مونثی اشاره کرد که به عنوان ستون به کار می‌روند و همچنین موزه جالبی که در آن مجسمه‌های باشکوهی به چشم می‌خورند.

در سال 1687 هنگامی که در حدود 2000 سال از ساخت آکروپلیس می‌گذشت یک گلوله توپ بی‌هدف به داخل پارتنون اثابت کرد و باعث ‌شد مقداری از سقف آن فرو بریزد.

همچنین در سال 1880 بدون موافقت کشور یونان، سنگ مرمرهای بسیار باارزش آکروپلیس به موزه لندن انتقال داد شد و چندی بعد به واسطه آلودگی هوا دچار فرسایش و خرابی گشتند.

هر 4 سال یک بار آتنی‌ها یک جشنواره به نام «پاناتنی‌آ» برگزار می‌کنند که شبیه بازی‌های المپیک است. در طول جشنواره، با یک حرکت دسته جمعی از میان آتن به آکروپلیس بالا می‌روند و وارد پارتنون می‌شوند. در آنجا، یک لباس بلند بافتنی پشمی (پپلوس) به طور رسمی روی فیدیاس عاج بزرگ فیل و تندیس طلایی از آتنا قرار گذاشته شده است.

این بنای تاریخی و با ارزش، در ۲۶ مارس سال ۲۰۰۷ رسماً به عنوان بنای برجسته در میراث فرهنگی اروپا به ثبت رسید.

منبع:همشهری

این شهر در دوران اشکانیان به عنوان پایتخت غربی ایران در منطقه میان‌رودان بنا نهاده شد و در دوران ساسانی اهمیت خود را به عنوان مرکز قدرت سیاسی و اقتصادی حفظ کرد. پس از حمله اعراب به ایران، شهر تیسفون به تاراج رفت و رفته‌رفته متروکه شد.

تیسفون در غرب رود دجله قرار داشته و هم پایتخت اشکانیان بوده و هم پایتخت ساسانیان. این شهر هم اکنون در 30 کیلومتری بغداد پایتخت کشور عراق قرار دارد.

تیسفون پایتخت زمستانی پادشاهان ایران بوده و بناهای آن یکی از باارزشترین بناهای به جا مانده از ایران باستان است و طاق معروف کسری یا طاق خسرو و یا ایوان مدائن در این شهر قرار دارد. این شهر در سال 637 میلادی به دست اعراب افتاد و گنجینه ساسانی در این شهر به غارت رفت.

طاق کسری یا ایوان خسرو عظیم‌ترین بنای ساسانی و یکی از شاخصه‌های معماری جهان به شمار می‌آید. تیسپون یا طاق کسری در واقع برگردان ایوان مدائن به زبان عربی است.

این ایوان43 متر ارتفاع و 25متر پهنا دارد و بر دیوارهایی با قطر 4 تا 7 متراستوار است و در سال 1880 فرو ریخت. بر بدنه طاق کسری تصاویری از فتح شهر انطاکیه توسط ساسانیان نقاشی شده بود.

مهمترین قسمت این کاخ، که بقایای آن هنوز پابرجاست، ورودی اصلی آن است که به شکل ایوانی بلند روبه خارج ساخته شده بود و تالار مستطیل شکلی در پشت آن قرار داشته است.

طاق بزرگ هلالی قسمت مرکزی را می‌پوشاند و در طرفین بخش مرکزی که محور اصلی بنا را تشکیل می‌داد، راهروها، اتاق‌ها و تالارها با پوشش گنبدی و گهواره‌ای قرار داشتند.

نور تالار اصلی به وسیله 150 دریچه تأمین می‌شده و طاق بزرگ ایوان کسری روی دیواره‌های سرتاسری و بدون ستون بنا شده بود. قسمت جلویی هلالی بزرگ و بخشی از نمای اصلی کاخ هنوز پابرجا است.

منبع:همشهری