به گزارش ایسنا، پیش از آن که قدم در نمایشگاه اکسپو ۲۰۲۰ دبی بگذاریم، کمی به گذشته سفر کرده و به سال‌هایی باز می‌گردیم که فناوری‌های متداول مورد استفاده این روزهای ما، به عنوان فناوری‌های نوین در نمایشگاه‌ها در معرض دید عموم قرار می‌گرفتند. اگر به سال ۱۸۷۶ میلادی بازگردیم، می‌توانیم با “الکساندر گراهام بل” ملاقات کنیم و اولین تلفن جهان را در نمایشگاهی در “فیلادلفیا” ببینیم. کمی پیش‌تر بیاییم و پا به سال ۱۹۳۹ بگذاریم. با ورود به نمایشگاه جهانی نیویورک، شاهد اولین پخش زنده تلویزیونی خواهیم بود و اگر به سال ۲۰۰۵ سفر کنیم، اولین تلویزیون وضوح بسیار بالا را در نمایشگاه اکسپو ژاپن ملاقات خواهیم کرد.

اما اکسپو چگونه شکل گرفت؟ 

واژه « Expo »  برگرفته از کلمه Exposition به معنای نمایشگاه است. پیشنهاد برگزاری اکسپو نخستین بار توسط فرانسه در سال ۱۸۴۴ میلادی مطرح و نمایشگاهی تحت عنوان نمایشگاه صنعتی فرانسه در پاریس برگزار شد که می‌توان آن را، زمینه‌ساز برگزاری این دست نمایشگاه‌ها در سطح جهان دانست. اولین دوره اکسپو، ۱۷۰ سال پیش و پس از انقلاب صنعتی تحت عنوان “نمایشگاه بزرگ”‌ در “هاید پارک” لندن در سال ۱۸۵۱ برپا شد.

“اکسپو” رویدادی است که هر ۵ سال یکبار در یکی از کشورهای جهان برگزار می‌شود و از آن به عنوان سومین رویداد مهم دنیا پس از مسابقات جام جهانی و بازی‌های المپیک یاد شده و به همین دلیل، نام المپیک فرهنگ ملل به آن نسبت داده می‌شود. زمان برگزاری اکسپو از سه تا شش ماه متغیر است. این رویداد از جنبه‌های مختلف حائز اهمیت است و درآمد سرشاری را به دلیل حضور گردشگران از نقاط مختلف جهان، نصیب کشور میزبان می‌کند.

کشورهای زیادی از جمله ژاپن، اسپانیا، آلمان، کانادا، ایتالیا، ایالات متحده آمریکا، فرانسه و بلژیک تاکنون میزبان این رویداد جهانی بوده‌اند، اما برای نخستین‌بار نوبت به خاورمیانه رسید تا میزبان ۱۹۲ کشور جهان باشد. در نوامبر سال ۲۰۱۳ اعضای دفتر بین‌المللی نمایشگاه‌ها که یک تیم ۱۶۷ نفره هستند، در پاریس گرد هم آمدند و از بین رقبایی که برای برگزاری نمایشگاه در سال ۲۰۲۰ نامزد شده بودند، یعنی برزیل، ترکیه و روسیه؛ در نهایت امارات متحده عربی و شهر دبی را برای برپایی اکسپو ۲۰۲۰ انتخاب کردند. اکسپو دبی اولین نمایشگاه جهانی است که در خاورمیانه، آفریقا و جنوب آسیا برگزار می‌شود.

اکسپو ۲۰۲۰ دبی ابتدا قرار بود در تاریخ ۲۰ اکتبر ۲۰۲۰ تا ۱۰ آوریل ۲۰۲۱ برگزار شود، اما این برنامه‌ریزی به دلیل همه‌گیری کووید ۱۹ به تعویق افتاد و در نهایت، اکسپو ۲۰۲۰ از یکم اکتبر ۲۰۲۱ آغاز به کار کرد و تا ۳۱ مارس ۲۰۲۲ نیز به فعالیت خود ادامه می‌دهد. اگرچه زمان آغاز اکسپو به سال ۲۰۲۱ موکول شد، اما برگزارکنندگان همچنان آن را اکسپو ۲۰۲۰ می‌نامند. تم اصلی این نمایشگاه “پیوند ذهن‌ها، خلق آینده” در نظر گرفته شده است.

حالا که قرار است پا در نمایشگاهی بگذاریم که کشورهای مختلف در آن حضور دارند، برای سفر به غرفه هر کشور، باید گذرنامه به همراه داشته باشیم!! ایده جالبی که توسط برگزارکنندگان اکسپو ۲۰۲۰ اجرا شد، طراحی گذرنامه (پاسپورتی) مخصوص به رنگ زرد است که حسی مشابه استفاده از گذرنامه برای سفر به کشورهای مختلف را برای بازدیدکننده تداعی می‌کند. بازدیدکنندگان از نمایشگاه می‌توانند این گذرنامه‌ها را از باجه‌های مخصوص خریداری و بعد از بازدید از غرفه (پاویون) هر کشور، مهر مخصوص آن غرفه را در گذرنامه خود برای یادگاری ثبت کنند.

امارات متحده عربی که طی سال‌های اخیر تلاش زیادی برای توسعه علم و فناوری داشته است، تلاش کرده اکسپو ۲۰۲۰ را به محلی برای نمایش این دستاوردها تبدیل کند و این موضوع را می‌توان حتی در طراحی محل برگزاری و هنگام گردش در بخش‌‍‌های مختلف این نمایشگاه مشاهده کرد. در بدو ورود به نمایشگاه، ربات‌های نارنجی‌رنگ کوچکی یک متری به نام اُپتی (Opti) به استقبال شما می‌آیند. ۵۰ ربات اُپتی در سراسر نمایشگاه پرسه می‌زنند و به بازدیدکنندگان خوشامد گفته و اطلاعاتی در مورد مسیرها ارائه می‌کنند.

به گفته‌ “آرش معصوم‌زاده”، مدیر گروه رباتیک گروه ترمینوس که یک شرکت چینی هوش مصنوعی و سازنده اُپتی است، یکی از بزرگ‌ترین موفقیت‌های اکسپو طراحی ربات‌ها و تعامل آن‌ها با افراد است. وی تأکید می‌کند: این اولین باری است که چنین کاری از راه دور انجام می‌گیرد. از اکسپو ۲۰۲۰ تا همیشه به عنوان اولین رویداد بزرگ بین‌المللی که در آن کاربران با انواع مختلفی از ربات‌ها با عملکردهای متفاوت تعامل داشتند، یاد خواهد شد.

این ربات‌ها دارای هوش مصنوعی هستند که آن‌ها را قادر می‌سازد تا با محیط خود هماهنگ شوند. پس از قرار گرفتن در یک محل آن‌ها یاد می‌گیرند که اصوات اضافه را مسدود و پس از زمانی معین، روی فردی که با آن صحبت می‌کند، تمرکز کنند. اما پیش از آنکه نگران تسخیر دنیا توسط اُپتی‌ها باشیم، معصوم‌زاده به ما اطمینان می‌دهد که این ربات‌ها خودآموز نیستند و نمی‌توانند بدون آموزش دیدن توسط انسان‌ها کار خاصی انجام دهند.

اما اُپتی تنها رباتی نیست که در محل اکسپو ۲۰۲۰ آنها را مشاهده می‌کنید. گروه “ترمینوس” با همکاری Talabat ربات مبتنی بر هوش مصنوعی Tala-bot را طراحی کرده‌اند که یک میز پذیرایی چرخ‌دار است که به بازدیدکنندگان کمک می‌کند تا از رستوران‌های حاضر در نمایشگاه، غذا سفارش داده و تحویل بگیرند.

ربات بعدی که ممکن است در بازدید خود از نمایشگاه اکسپو ۲۰۲۰ دبی با آن ملاقات کنید یک ربات تک دست است. این ربات “یانو” (YANU) نام دارد. این ربات سفارش شما را ثبت می‌کند، نوشیدنی انتخابی شما را تحویل می‌دهد و پول را دریافت می‌کند.

اگر پروتکل‌های بهداشتی را در محیط نمایشگاه رعایت نکنید و ماسک را از روی صورت خود بردارید، با تذکر ربات مأمور گشت‌زنی مواجه خواهید شد! این ربات‌ها از محل برگزاری اکسپو و همچنین ایستگاه متروی اختصاصی آن محافظت می‌کنند. از ویژگی‌های آن‌ها می‌توان به تشخیص چهره، دکمه مواقع اضطراری و دوربین حرارتی اشاره کرد. این ربات به شما تذکر می‌دهد که در خطوط بمانید و فاصله‌گذاری اجتماعی و دستورالعمل‌های بهداشتی مربوط به کووید ۱۹ را رعایت کنید.

ربات‌ “باریستا” که برای بازدیدکنندگان قهوه آماده می‌کند؛ ربات‌های حمل کالا؛ ربات‌های توزیع‌کننده نقشه راهنمای نمایشگاه، نمونه‌های دیگری از خودنمایی ربات‌ها در اکسپو دبی هستند؛ اما ربات‌ها تنها فناوری‌های خارق‌العاده در اکسپو ۲۰۲۰ نیستند.

غرفه امارات متحده عربی

غرفه‌ امارات متحده همچون پرنده‌ای در این نمایشگاه فرود آمده است. این غرفه که شبیه به یک شاهین است،  هر ۲۰ تا ۲۵ دقیقه یکبار بال‌های خود را باز می‌کند. باز شدن کامل این بال‌ها سه دقیقه زمان می‌برد و در زیر آن‌ها صفحات خورشیدی قرار دارد که انرژی این ساختمان و غرفه را تامین می‌کند. با ورود به غرفه امارات می‌توانید با زدن عینک واقعیت مجازی، آینده‌ هواپیماها در سال ۲۰۷۱ را تماشا کنید و حتی هواپیمای مخصوص خودتان را به صورت مجازی طراحی کنید. بازدیدکنندگان می‌توانند بال‌ها، بُرد و رنگ جت هواپیمای خود را انتخاب کنند و پس از اتمام ساخت هواپیمای خود را از طریق شبیه‌ساز پرواز امارات به پرواز در آورند و عملکرد آن را ببینند.

غرفه آلمان

وارد غرفه مخصوص آلمان می‌شویم که در آن می‌توان یک مدل سه‌بعدی از یک هواپیمای تمام برقی را مشاهده کرد. بر روی نمایشگرها نیز تصاویر مجازی پرواز این هواپیما که ظاهری شبیه به یک پهپاد دارد نقش بسته است. از آن جالب‌تر اما ربات‌هایی هستند که آثار آهنگ‌ساز افسانه‌ای یعنی “بتهوون” را اجرا می‌کنند. شرکت آلمانی زیمنس با اتصال بیش از ۱۳۰ ساختمان در نمایشگاه اکسپو نشان داد که چگونه ساختمان‌ها، ماشین‌ها و تجهیزات شهری را می‌توان به وسیله MindSphere که اینترنت صنعتی اشیاء این شرکت است به یکدیگر متصل کرد.

این شبکه برای بازدیدکنندگان فرصتی فراهم می‌کند تا نحوه غلبه شهرهای هوشمند بر برخی از مهم‌ترین چالش‌های بشریت را تجربه کنند. فناوری‌ زیمنس به بهبود عملیات‌ها، کاهش انتشار کربن، حفظ منابع آب و انرژی کمک می‌کند و راحتی و امنیت بازدیدکنندگان را بهبود می‌بخشد.

فناوری‌های خاص مستقر در اکسپو شامل Siemens Navigator، یک پلتفرم مبتنی بر ابر برای بهبود عملکرد ساختمان‌ها، Desigo CC که از زیرساخت‌ ساختمان‌های هوشمند پشتیبانی می‌کند و Siveillance Control Pro برای مدیریت امنیت در ورودی‌های اکسپو و در سراسر نمایشگاه است. در بخشی از غرفه آلمان می‌توان شاهد فناوری‌های آینده مانند آسانسورهای افقی بود.

بحث تغییرات اقلیمی و حفاظت از محیط زیست در غرفه بیشتر کشورها مورد توجه قرار گرفته است و آلمان نیز در غرفه خود، بر نجات زمین در نتیجه‌ تغییرات جوی تمرکز ویژه‌ای داشته است.

غرفه هند

هند یکی از بزرگترین غرفه‌ها را در اکسپو ۲۰۲۰ به خود اختصاص داده است و آنها تلاش کرده‌اند یک نمایش افتخارآمیز از پیشرفت‌های کشورشان در عرصه‌های مختلف را در معرض دید بازدیدکنندگان قرار دهند. بخشی از این غرفه، نمای متحرک دارد و مدام در حال تغییر است که به گفته طراحان، پایداری و تحرک این کشور در عرصه‌های مختلف را به نوعی نشان می‌دهد. آن چه که با ورود به غرفه کشور هند به شدت نظر را به خود جلب می‌کند سیارات، لباس‌های فضایی و موشک‌ها هستند. در قسمتی از این غرفه ماکتی از مدارگرد “مانگالیان” قرار دارد. ماموریت مدارگرد مریخ در روز ۵ نوامبر ۲۰۱۳ با پرتاب یک کاوشگر فضایی آغاز شد و این مدارگرد در روز ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۴ تا کنون در مدار مریخ می‌چرخد.

این ماهواره که توسط سازمان پژوهش‌های فضایی هند ساخته شد و اولین پروژه میان ستاره‌ای این سازمان بود. با پرتاب این مدارگرد هند پس از روسیه، ناسا و آژانس فضایی اروپا تبدیل به چهارمین کشوری شد که توانست به مدار مریخ راه یابد. هند نخستین کشور آسیایی است که به مدار مریخ رسیده و نخستین کشور دنیاست که در اولین تلاش خود موفق به انجام این کار شده است.

غرفه ایالات متحده آمریکا 

غرفه این کشور ظاهری رسمی دارد طوری که گویا وارد یک دادگاه یا سفارت می‌شوید. در لحظه‌ی ورود تصویری از “استیو جابز” مدیر عامل شرکت “اَپل” به چشم می‌خورد و می‌توان اولین تلفن آیفون ساخته شده را نیز در محفظه‌ای شیشه‌ای تماشا کرد. برای بازدید از این پاویون ایالات متحده نیازی به راه رفتن نیست کافی است بر روی صفحه‌های روان افقی بایستید.

کمی که بیشتر در این غرفه قدم بزنیم با ماکتی از مریخ نورد “فرصت” (Opportunity) رو به رو خواهیم شد. این مریخ‌نورد سومین سطح‌نورد از پنج سطح‌نورد ایالات متحده روی سطح سیاره سرخ است و یکی از موفقیت‌آمیزترین ماموریت‌های فضایی آمریکا در تاریخ شناخته می‌شود.

مریخ‌نورد فرصت در سال ۲۰۰۴ میلادی توسط آژانس فضایی آمریکا به مریخ‌ فرستاده شد و وظیفه آن کاوش این سیاره بود. این کاوشگر ۱۵ سال را صرف کاوش سیاره سرخ کرد و در نهایت در تاریخ ۱۳ ژوئیه به دلیل پوشیده شدن صفحات خورشیدی‌اش با گرد و غبار مریخی برای همیشه خاموش شد و ماموریت آن پایان یافت.

در بخش دیگری از غرفه ایالات متحده می‌توان قطعه‌ای از ماه را تماشا و حتی لمس کرد. این قطعه از ماه در سال ۱۹۷۲ طی ماموریت آپولو ۱۷ به زمین آمده است و متخصصان ناسا با بررسی آن موفق به تخمین قدمت این قطعه از قمر زمین شده‌اند و عمر آن را ۳.۸ میلیارد سال اعلام کرده‌اند. بازدیدکنندگان می‌توانند این بخش از قمر زمین را لمس کنند و بدین ترتیب قدیمی‌ترین شی ممکن را در طول زندگی خود لمس کرده‌اند.

در محوطه غرفه ایالات متحده یک مدل ۴۳ متری از موشک فالکون ۹ شرکت اسپیس‌ایکس نیز قرار دارد. فالکون ۹ یک موشک تجاری است که برای ارسال خدمه و محموله‌های فضایی به ایستگاه فضایی و همچنین رساندن ماهواره‌ استارلینک شرکت اسپیس‌ایکس به مدار مورد استفاده قرار می‌گیرد. این موشک چندبار مصرف شده بوده و می‌توان آن را بارها مورد استفاده مجدد قرار داد. ایلان ماسک، مدیر عامل شرکت اسپیس‌ایکس قصد دارد تا با استفاده از این موشک و فضاپیمای استارشیپ خود روزی انسان‌ها را به ماه و مریخ برساند.

غرفه چین

سری به غرفه چین می‌زنیم و با ربات یک پاندای دوست‌داشتنی به نام “یویو” (Youyou) ملاقات می‌کنیم. این ربات می‌تواند حرکات هنر رزمی “تای چی” را انجام دهد. “یویو” توسط شرکت ربات‌سازی آبتک (UBTECH) ساخته شده است. این پاندا که از آغاز اکسپو توجه بسیاری از بازدیدکنندگان را به خود جلب کرده همراه با ربات دیگری از شرکت آبتک به نام “واکر ایکس” (Walker X) به بازدیدکنندگان خوش آمد می‌گوید. ربات “یویو” که ۴۱ مفصل دارد قادر به انجام حرکات رزمی است و می‌تواند مهارت‌های خوشنویسی چینی و سایر هنرها را اجرا کند.

به گفته‌ “آبتک” که تنها شریک رسمی غرفه چین در حوزه ربات‌های هوشمند است، “یویو” و “واکر ایکس” نشان‌دهنده‌ آخرین دستاوردهای چین در زمینه فناوری‌ و همچنین پیشرفت قابل توجه این کشور در زمینه هوش مصنوعی هستند. در بخش اکتشاف غرفه چین، ربات “واکر ایکس” به طرز ماهرانه‌ای بازدیدکنندگان را با دورنمای کلی و دستاوردهای چین در زمینه اکتشاف فضا از جمله ایستگاه فضایی چین، ماموریت چانگ‌ای ۵ و ماموریت تیان‌ون۱ آشنا می‌کند.

خودروی خودران و مدلی از نسل جدید قطار پرسرعت، نمونه‌های دیگر فناوری ارائه شده در غرفه چین هستند.

غرفه انگلیس

ظاهر بیرونی غرفه بریتانیا که به غرفه شعر مشهور است، با ظاهری شبیه به یک ساز موسیقی نظرها را به خود جلب می‌کند. ساختمانی که صدها کلمه در نمای بیرونی آن به چشم می‌خورد.

این غرفه توسط “اس دولین” (Es Devlin) طراحی شده است. در نمای بیرونی غرفه صفحات LCD کوچکی نصب شده است که روی آن کلماتی مختلفی به زبان انگلیسی نقش بسته است. بازدیدکنندگان در بدو ورود به غرفه، کلمه مورد نظرشان را از طریق تبلت‌هایی که در اختیار آنها قرار داده می‌شود، ثبت می‌کنند. الگوریتم‌های پیشرفته‌ یادگیری ماشینی از این کلمات برای ساخت اشعار جمعی استفاده می‌کند. هر یک دقیقه یکبار یک شعر جمعی ایجاد می‌شود که روی نمای ساختمان این پاویون به نمایش در می‌آورد. در پایان اکسپو ۲۰۲۰ قرار است از مجموعه این کلمات یک کتاب شعر تهیه شود.

غرفه هلند

اگر قدم در غرفه هلند بگذارید شاهد بارش باران در مرکز این غرفه خواهید بود. این کشور به لطف یک فناوری موسوم به SunGlacier، با استفاده از نیروی خورشیدی از هوا، آب آشامیدنی استخراج می‌کند. اما نحوه کار آن به چه صورت است؟ بخار آب سرد، درحال سقوط متراکم می‌شود. با ریزش آب، حجم قطرات افزایش می‌یابد و در نهایت حجم کلی آب با این روش به سرعت زیاد می‌شود. مزایای آن چیست؟ استفاده از این فناوری آسان است. این روش سازگار با محیط زیست است و هیچ آبی در طول این فرآیند تبخیر نمی‌شود. علاوه بر آن هر متر مکعب هوای ورودی به سیستم تا حداکثر میزان ممکن رطوبت زدایی می‌شود.

شاید بپرسید از این فناوری در چه مکان‌هایی می‌توان استفاده کرد. باید گفت که از این فناوری زمانی که نقطه شبنم بیش از پنج درجه سانتی‌گراد باشد می‌توان بهره برد. در بخش بالایی غرفه هلند در نمایشگاه دبی با کمک این سیستم در دمای بالای ۵۰ درجه سانتی‌گراد آب تولید شده است. در اولین اجرای آزمایشی ۵۰ لیتر آب در ساعت تولید شد و حتی در شرایط بسیار گرم و خشک نیز این سیستم قادر به تولید حجم زیادی آب شیرین است. اگر بخواهید می‌توانید در بخشی از این غرفه آب تولید شده را بنوشید.

غرفه لیتوانی

اگر به پاویون لیتوانی سری بزنید یک پرینتر سه‌بُعدی را خواهید دید که به گونه‌ای طراحی شده که می‌تواند در لحظه خوراک‌هایی را پرینت کند. این غذاها از سه ماده اولیه تشکیل شده‌اند. یک ماده‌ منجمد خشک، کره کاکائو و پروتئین نخود فرنگی. این اسنک‌ها را می‌توانید از فروشگاه غرفه نیز خریداری کنید.

غرفه ایران

و در نهایت، غرفه ایران نیز در بخش تحرک و پویایی اکسپو دبی در میان غرفه فرانسه و شیلی قرار گرفته است. “نشید نبیان”، فارغ‌التحصیل هاروارد با دکتری طراحی، طراح و مشاور غرفه ایران بوده است. غرفه ایران با مهره‌های چوبی و دیوارهای فیروزه‌ای ظاهری چشم‌نواز و آشنا دارد و همچون شهرزاد قصه‌گو داستان‌هایی از گذشته این مرز و بوم روایت می‌کند. در غرفه ایران می‌توان صنایع دستی، فرش و موارد دیگری را مشاهده کرد و در سالن شماره ۹ یک پروجکشن (تلویزیون پیشتابی) سه بر ۲۷۰ درجه نصب شده است که مجموعه ویدیوهایی را با موضوع تأثیر فناوری در روزمرگی ایرانی‌ها در وضعیت معاصر به نمایش می‌گذارند. با این حال انتقادهایی به معماری و آن چه در سالن‌های غرفه ایران به نمایش گذاشته شده نیز وجود دارد.

با این همه غرفه ایران در اکسپوی ۲۰۲۰ دبی روز پنج شنبه ششم آبان ماه ۱۴۰۰ توسط بخش سفر در خبرگزاری CNN به عنوان یکی از ۱۵ پاویون “دیدنی و جذاب و تاثیرگذار، عجیب و به یادماندنی، و خارق العاده”  در این دوره از اکسپو جهانی انتخاب شد.

نمای گنبدی اکسپو ۲۰۲۰

نمایشگاه اکسپو ۲۰۲۰ سه بخش اصلی با نام‌های پایداری، تحرک و فرصت دارد که همه‌ی کشورهای شرکت کننده در این رویداد می‌توانند به نمایش‌ دستاوردها و فناوری‌های خود در این بخش‌ها بپردازند. در محل تلاقی این سه بخش قلب تپنده اکسپو قرار دارد. گنبد الوصل (Al Wasl) با بیش از ۲۰۰ پروژکتور داستان‌های زیادی از جهان، کیهان و تلاش‌های بی‌پایان بشر برای رقم زدن آینده به تصور می‌کشد. ارتفاع این گنبد بیش از ۶۷ متر است و از برج پیزا نیز بلندتر است.

غرفه تحرک (Mobility) با تمرکز بر “تحرک در زمان حال و آینده” تجربیات جدیدی برای بازدیدکنندگان فراهم می‌کند که شامل هولوگرام‌ها، واقعیت مجازی و موارد دیگر است. این غرفه دارای بزرگ‌ترین آسانسور مسافربری جهان با ظرفیت بیش از ۱۶۰ نفر است. این غرفه همچنین دارای یک مسیر زیر زمینی و تا حدی در فضای باز به طول ۳۳۰ متر است که امکان به نمایش گذاشتن حرکت دستگاه‌های پیشرفته را فراهم می‌کند.

اگر هنگام تاریکی هوا هنوز در نمایشگاه اکسپو باشید می‌توانید به نمایش پرواز پهپادها به مدت ۱۵ دقیقه بنشینید. علاوه بر آن می‌توانید تجربه قرار گرفتن در یک هایپرلوپ را تجربه کنید. هایپرلوپ‌ها نسل بعدی حمل و نقل هستند که قرار است روزی انسان‌ها را با سرعت زیاد از نقطه‌ای به نقطه دیگر ببرند. از دیگر بخش‌های قابل توجه اکسپو دبی، ۴۹۱۲ صفحه‌ی خورشیدی در بخش پایداری هستند که به تولید چهار گیگاوات ساعت انرژی جایگزین در سال کمک می‌کنند.

می‌توان گفت با توجه به فناوری‌های به نمایش‌ گذاشته‌شده، اهمیت توجه به تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین، حفظ محیط‌ زیست، نمایش آینده‌ی بشریت با توسعه فناوری‌های پیشرفته، محورهای اصلی اکسپو ۲۰۲۰ را تشکیل می‌دهند.

اکسپو ۲۰۲۰ دبی با توجه به استمرار همه‌گیری بیماری کووید ۱۹، این فرصت را برای همه علاقه‌مندان فراهم کرده است تا از طریق فضای مجازی و سایت رسمی این نمایشگاه، بتوانند از اکسپو ۲۰۲۰ بازدید کنند. این رویداد تا ۳۱ مارس ۲۰۲۲ (نهم فروردین ۱۴۰۱) ادامه خواهد داشت.

ایستگاه آخر، غرفه ژاپن

به عنوان آخرین مقصد، سری به غرفه کشور ژاپن می‌زنیم. نمای سه بعدی غرفه ژاپن اولین نکته‌ای است که توجه بازدیدکنندگان را جلب می‌کند و به نوعی، تداعی‌کننده هنر اریگامی (کاغذ و تا) است. به گفته برخی طراحان، شبکه سه بعدی هندسی غرفه ژاپن با الهام از اشتراکات الگوهای سنتی ژاپنی و عربی طراحی شده است.

در بدو ورود یک هدست سونی دریافت می‌کنید و هنگام حرکت از این طریق تمامی بخش‌ها به شما توضیح داده می‌شود. با گذر از بخش‌های مختلف به بخشی می‌رسید که هر کسی در آن یک آواتار مخصوص خود را دارد که تصویر آن روی دیوارها نقش بسته است. شاید بتوان غرفه ژاپن را یکی از جذاب‌ترین غرفه‌ها دانست که پر از رنگ و نور و تجربه‌های جدید است.

غرفه ژاپن با استفاده از فناوری دیجیتال امکانی فراهم آورده تا کاربران اینترنت از سراسر جهان بتوانند به صورت مجازی در این غرفه به گشت و گذار بپردازند. غرفه مجازی ژاپن به کاربران اجازه می‌دهد تا از ربات‌های آواتار برای بازدید از راه دور و شرکت در برخی رویدادها در غرفه استفاده کنند.

اما چرا غرفه ژاپن را به عنوان آخرین غرفه معرفی کردیم؟

کمتر از ۵ سال آینده، جزیره یومیشیما در اوزاکا ژاپن میزبان رویداد اکسپو ۲۰۲۵ خواهد بود. شعار اکسپو ۲۰۲۵ “طراحی جامعه آینده برای زندگی ما” است و از اهداف آن واکسیناسیون نوزادان، تغییر سبک‌ زندگی و افزایش طول عمر عنوان شده است. قطعاً ژاپن که یکی از پیشرفته‌ترین کشورهای جهان در حوزه علم و فناوری به ویژه حوزه رباتیک محسوب می‌شود، حرف‌های زیادی برای گفتن در اکسپو ۲۰۲۵ خواهد داشت و از هم اکنون باید برای دیدن اتفاقات عجیب این نمایشگاه، لحظه‌شماری کنیم. 

به گزارش ایسنا، جشن سنتی اسبنده وزوانی (اُهو بله) در شهر سنتی و تاریخی وزوان برگزار شد. این آیین طبق سنتی دیرینه هرساله قبل از شروع اسفندماه با شور و نشاط و به‌مناسبت فرارسیدن «اسفند کشاورزی یا اسفند رعیتی» با حضور نوجوانان و جوانان محله‌ها، با پوششی مناسب و شعرخوانیِ دسته‌جمعی برای مژده دادنِ آغاز ماهی که پایان یخ و یخبندان است، برگزار می‌شود. شرکت‌کنندگانِ این مراسم، به‌صورت دسته‌جعی با خواندنِ شعر «اُهو بله» به در منازل آبادی می‌روند و شعر می‌خوانند تا صاحب‌خانه به آن‌ها انعامی تقدیم کند. توت خشک، کشمش، برگ خشک آلو و برخی دیگر از اوقاف، سکّه، پول و هدایایی‌ست که مردم به جوانان تقدیم می‌کنند و در نهایت، هدایا در آستانه نوروز بین نیازمندان توزیع می‌شود.

در گزارش برگزاری این مراسم آمده است: امسال با توجه به سند چشم‌انداز شورا و شهرداری وزوان در راستای احیای آیین‌ها، بازی‌ها، بافت‌ها و مراسم‌های سنتی، مردم این شهر در حرکتی نمادین، با پوشش غالب سنتی، دست‌به‌دست هم دادند و «اُهو بله وزوانی» را احیا کردند که حضور گسترده مردم و شرکت کردنِ بزرگان و ریش‌سفیدان در آن بسیار چشمگیر بود. این مراسم از ساختمان پژوهشکده قنات جهانی وزوان آغاز شد؛ چنان‌که مردان و زنان با خواندنِ شعرِ «اُهو بله» به سمت خانه‌ها حرکت کردند و بعد از دریافت انعام به مسجدجامع شهر رفته و با سپردن انعام جمع‌شده به متصدی آن‌جا، باعث شادی دل‌های نیازمندان در آستانه عید نوروز شدند. نکته بسیار مهم این است که مردان و زنان این شهر بدون هیچ‌گونه اطلاع و اعلام و به‌صورت کاملاً خودجوش، مبالغی را در کیسه سرگروهِ اُهو بله‌خوان می‌ریختند تا نه‌تنها این آیین حفظ شود، بلکه گل‌ریزانی در جهت کمک به نیازمندان باشد. شورای شهر وزوان اعلام کرده در تلاش است تا با احیای آیین‌های کهن، علاوه‌بر نشرِ حداکثری، از آن‌ها برای شاد کردن دل‌های نیازمندان و ایجاد بوم‌گردی و فرصت گردشگری استفاده بهینه کند.

فرهنگی مترصد بهانه‌ای برای برگزاری جشن

آن‌چنان‌ که به روایات منقول است و به کتابت، مکتوب، «ایران» زادگاه آیین‌های پُرشوری‌ست؛ آیین‌هایی که لحظه‌به‌لحظه‌ی یک سال را در بر می‌گیرند و برای هرروز آن برنامه‌ای تدارکی می‌بینند؛ جشن‌ها و مناسبت‌هایی چون «عید نوروز»، «سیزده‌به‌در»، «جشن آب»، «جشن برداشت محصول» و رسوماتی برای کمک به نیازمندان و فقرا. اما آن‌چه در این برهه از زمان نیاز به توجه دارد، حفظ، نگهداری و احیای این آیین و نشر گسترده به نسل امروز است. آیین «اسبنده وَزوانی یا اُهو بله» پس از سال‌ها، روز پنج‌شنبه ۲۸ بهمن‌ماه ۱۴۰۰ در شهر وزوان(از توابع استان اصفهان) برگزار شد.

هدف از برگزاری «اُهو بله» چه بوده‌؟

«اُهو بله» مراسمی‌ست که نه‌تنها در شهر وزوان بلکه در دیگر شهرهای سنتی و تاریخی ایران انجام می‌شده‌. هرساله در این مراسم، جوانان و نوجوانانِ شهر وزوان، پنج روز قبل از شروع اسفندماه، که به «اسفند کشاورزی یا اسفند رعیتی» مشهور است، آن را با شورونشاط اجرا می‌کردند. در «اُهو بله» جوانانِ هر محله با پوشش مناسبِ زمانِ خود، با شعرخوانیِ دسته‌جمعی پایان بهمن‌ماه را اعلام کرده و شروع اسفندماه را مژده می‌دادند؛ اسفندی که پایان یخ و یخبندان است. عبارت «اسبنده و موسبنده» یعنی فصلِ «ماسیده شدن و یخ بستن» بند آمده و اسفند که شروع فصل «زایشِ گوسفندان» است، آغاز شده. البته در توضیحِ آن آمده که منظور، فصلِ «گردشگاه گوسفند» که موقعِ چرخشِ برّه در شکم مادر در ماه پنجم بارداری‌ست، فرامی‌رسد. نکته مهمی که موجب تمایز نحوه برگزاریِ این مراسم در وزوان با اُهو بله‌ در دیگر شهرها و آبادی‌ها می‌شده، همین است که در این شهر، از این آیین برای تأمین مایحتاج عید نوروز فقرا استفاده می‌کرده‌ و می‌کنند، درحالی‌که در دیگر آبادی‌ها انعامِ به‌دست‌آمده، فقط میان اعضای گروه تقسیم می‌شده‌است.

نحوه اجرا و شعر آیین باستانیِ «اسبنده وَزوانی»

هنگام اجرای «اُهو بله» تکان یا سردسته، هر مصراع را می‌خوانده و گروه پاسخ می‌گفتند: «اُهو  بله»! واژه «اُهو» تأکیدی‌ست که قبل از «بله» می‌گفته‌اند. گروه با خواندنِ همین ابیات حرکت می‌کردند و به در منازل آبادی می‌رفتند و پشت در ابیات را با شور و نشاط بیشتر می‌خواندند تا صاحب‌خانه به آن‌ها انعامی تقدیم کند. انعام دریافتی معمولاً خشکباری بود که در فصل زمستان استفاده می‌شد. توت خشک، کشمش، برگ خشک‌شده آلو (ترشاله) و گاهی هم سکّه و پول. و بعد از جمع‌آوری، عیّارانِ گروه درصدی از ماحصل دریافت‌شده را به بین اعضا تقسیم می‌کردند و بخش اعظم آن را برای فقرای آبادی کنار می‌گذاشتند تا قسمت کمی از مایحتاج‌شان را برای شب عید نوروز تأمین کنند.

همچنین شعر اسبندی وزوانی(اُهو بله) به شرح زیر است:

«اسبنده و ماسبنده       اُهو بله، اُهو بله

گردشگا گوسبنده         اُهو بله، اُهو بله

اسفند طرف فینه           اُهو بله، اُهو بله

جوز قند چه شیرینه       اُهو بله، اُهو بله

تنباکو رو گل نم کن        اُهو بله، اُهو بله

آتیش ز سرش کم کن     اُهو بله، اُهو بله

تا ما بکشیم دودی          اُهو بله، اُهو بله

آماده بشیم زودی           اُهو بله، اُهو بله

صدای غرغر بزغاله میاد    اُهو بله، اُهو بله

نالبکی پر از ترشاله میاد   اُهو بله، اُهو بله

صدای عرعر سوول میاد    اُهو بله، اُهو بله

نالبکی پر از پول میاد       اُهو بله، اُهو بله

هر کی بزان پوور بو          اُهو بله، اُهو بله

طاق کیش جی سور بو      اُهو بله، اُهو بله

هر کی بزان دت بو           اُهو بله، اُهو بله

کیه‌اش پر قالی بو             اُهو بله، اُهو بله

مشهدی(نام صاحب‌خانه) شمایی  اُهو بله، اُهو بله

از باغ شاه میایی              اُهو بله، اُهو بله

عرق داری نچایی              اُهو بله، اُهو بله

کولچه سمور به دوشت     اُهو بله، اُهو بله

گل بریزم به دوشت          اُهو بله، اُهو بله

یه خر خریده‌بودم             اُهو بله، اُهو بله

یه گوشش بریده‌بودم        اُهو بله، اُهو بله

یه چوبش زدم نمی‌رفت      اُهو بله، اُهو بله

دو چوبش زدم نمی‌رفت      اُهو بله، اُهو بله

چوب سوم یه چیزیش بده تا بره»

در صورتی که صاحب‌خانه از وضع مالیِ خوبی برخوردار بود ولی در را به روی گروه باز نمی‌کرد تا کمکی به نیازمندان برساند، گروه با بیت زیر محل را ترک می‌کردند و عمل و کردار صاحب‌خانه را به «شغال» نسبت می‌دادند؛ «منقل پر زغاله       صاحب کیه؟ شغاله».

منبع:ایسنا