گردشگری قم از رفع‌ موانع تا پشتیبانی‌‌ها

جزئیات بیشتر عملکرد استان قم در حوزه گردشگری را در این گزارش می‌خوانید.

صدور ۵۷ موافقت اصولی در حوزه گردشگری قم

علیرضا ارجمندی مدیر‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی قم با بیان این‌که در یک‌سال گذشته ۵۴ موافقت اصولی به ارزش ۱۳‌هزار و ۹۰۴ میلیارد ریال برای ایجاد، اصلاح، تکمیل و توسعه طرح‌های گردشگری استان صادر شده است، گفت: «این طرح‌ها شامل هتل، هتل‌آپارتمان، مهمان‌پذیر، مجتمع گردشگری، واحدهای پذیرایی، سفره‌خانه سنتی، اقامتگاه بوم‌گردی و مرکز تفریحی سرگرمی است که پس از بررسی در کمیته فنی سرمایه‌گذاری موافقت اصولی آن‌ها صادر شده است.»

برنامه ریزی برای اشتغال ۲ هزار و ۴۴۱ نفر

مدیر‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی قم با بیان این‌که سرمایه‌گذار پس از اخذ استعلام لازم از دستگاه‌های اجرایی، موفق به دریافت موافقت ایجاد می‌شود، افزود: «در حال حاضر ۵۶ پروژه گردشگری با حجم سرمایه‌گذاری ۳۱ هزار و ۵۴۲ میلیارد ریال در استان در حال ساخت است که پیش‌بینی می‌شود با اتمام و بهره‌برداری از پروژه‌های گردشگری برای ۲ هزار و ۴۴۱ نفر اشتغال مستقیم ایجاد شود.»

ارجمندی با اشاره به تعریف پروژه‌های گردشگری قم در قالب پروژه‌های جهش تولید، اظهار کرد: «پروژه‌های گردشگری جهش تولید در استان شامل پنج مجتمع‌ گردشگری و چهار هتل و با حجم سرمایه‌گذاری حدود ۱۰۱ هزار میلیارد ریال است که برای ۳۴۸ نفر اشتغال ایجاد می‌کند.»

احصای زیرساخت‌های گردشگری قم

او با بیان این‌که با استفاده از نظر مدیران انجمن‌ها و جوامع گردشگری زیرساخت‌های مورد نیاز تأسیسات گردشگری قم احصا شده است، عنوان کرد: «برآورد اولیه برای تأمین زیرساخت‌های گردشگری استان ۴۹۰ میلیارد ریال است که انتظار می‌رود با اتمام آن، زمینه برای سرمایه‌گذاری در بخش گردشگری بیش از گذشته فراهم شود.»

تسهیلات حوزه گردشگری

او با اشاره به درخواست ۷۷۰ میلیارد ریالی تسهیلات در حوزه گردشگری استان گفت: «این تسهیلات تمام مصادیق گردشگری را شامل می‌شود که تاکنون ۲۵ واحد شامل شش هتل و هتل آپارتمان، یک خانه‌مسافر، سه مهمانپذیر، سه سفره‌خانه‌سنتی، شش دفتر خدمات مسافرتی و شش مجتمع‌گردشگری و واحدپذیرایی درخواست تسهیلات داشته‌اند.»

رفع موانع از مناطق نمونه گردشگری قم

مدیر‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی قم با بیان این‌که ۱۲ منطقه نمونه گردشگری در استان وجود دارد که تاکنون فقط دو منطقه آن راه‌اندازی شده است، تصریح کرد: «با توجه گذشت سال‌ها و عدم پیگیری برخی از سرمایه‌گذاران در راه‌اندازی پروژه‌ها، ابطال مجوز از سه منطقه نمونه گردشگری جمکران، عوارضی تهران و دیرگچین را در کارگروه گردشگری استان به تصویب رسانده‌ایم.»

او با اشاره به نامگذاری سال ۱۴۰۰ به نام تولید، پشتیبانی‌ها و مانع‌زدایی از سوی رهبر معظم انقلاب(مدظله العالی)، اظهار کرد: «رفع موانع از مناطق نمونه گردشگری قم در اولویت برنامه‌های گردشگری این اداره‌کل قرار دارد.»

افتتاح ۹ پروژه گردشگری در قم

مدیر‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی قم با بیان این‌که در یک‌سال گذشته ۹پروژه گردشگری با حجم سرمایه‌گذاری یک هزار و ۷۱۳ میلیارد ریال در این استان به بهره‌برداری رسیده است، افزود: «این پروژه‌ها شامل چهار هتل و هتل‌آپارتمان، ۲ مهمانپذیر، ۲ مجتمع ‌گردشگری و یک مرکز تفریحی و سرگرمی است.»

ارجمندی به وضعیت کنونی تأسیسات گردشگری استان اشاره کرد و گفت: «در استان ۹۸ دفتر خدمات مسافرتی، ۶۲ هتل و هتل آپارتمان، ۷۴ مهمانپذیر، ۱۰۸ خانه مسافر، ۵۹ واحدپذیرایی بین راهی، ۱۵ سفره‌خانه‌سنتی، ۲۷ مجتمع گردشگری، سه مرکز تفریحی و سرگرمی، یک مرکز گردشگری سلامت و دو منطقه نمونه گردشگری و در مجموع ۴۴۹ واحد گردشگری در قم وجود دارد، که از این تعداد ۹ واحد آن در یک‌سال گذشته افتتاح شده است.»

ضربه مهلک کرونا به صنعت گردشگری قم

مدیر‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی قم با اشاره به توقف سفر گردشگران داخلی و خارجی به شهر قم و حذف درآمدهای حاصل از آن، اظهار کرد: «با شروع کرونا حدود ۲۰ هزار نفر نیروی آموزش دیده در صنعت گردشگری بیکار شدند که اکثر آنها جذب مشاغل دیگر به ویژه کارخانه‌های صنعتی شدند.»

او با اشاره به خسارت ۲۰ هزار میلیارد ریالی کرونا به صنعت گردشگری قم گفت: «انجام کمک‌های تسهیلاتی و پرداخت وام، از راهکارهای جبران خسارت کرونا در حوزه گردشگری است.»

ارجمندی با بیان این‌که با تمام توان برای حمایت از صنعت گردشگری قم تلاش کرده‌ایم و جلسات مختلفی را با مدیران دستگاه های اجرایی داشته ایم، تصریح کرد:  «برای تسهیلات کرونا در قم ۲۱۳ پرونده تشکیل شده که با پرداخت حدود ۱۴۴ میلیارد ریال، از اشتغال ۶۶۸ نفر حمایت شده است.»

منبع:میراث آریا

نقش اثر‌گذار حوزه گردشگر‌ی در توسعه البرز

در این میان استان البرز با پیشینه و غنا‌ی فرهنگی و به رغم وسعت کم جاذبه‌های تاریخی و طبیعی بسیار‌ی از جمله محوطه باستانی ازبکی نظر‌آباد، کار‌وانسرا‌ی ینگی‌امام ساوجبلاغ، کاخ‌موزه سلیمانیه، جاده چالوس و …را در خود جای داده و همواره یکی از مقاصد اصلی گردشگر‌ی در مسیر مواصلاتی ۱۵ شهر کشور محسوب می‌شود.

لزوم رفع موانع در حوزه گردشگر‌ی البرز

به نظر می‌رسد با توجه به عدم جذب مشارکت و حمایت از سرمایه‌گذار بخش خصوصی، ایجاد زیر‌ساخت‌ها‌ی جدید گردشگر‌ی، احداث اماکن اقامتی و تفریحی صنعت گردشگر‌ی در رونق اقتصاد‌ی و اشتغال‌زایی استان مغفول مانده و نیاز‌مند رفع موانع و رشد و شکوفایی است. معاونت گردشگر‌ی البرز با بر‌نامه‌ریز‌ی مدون در‌صدد تحقق اهدافی همچون ارتقا‌ی کیفی خدمات گردشگری، توسعه، بهره‌وری و آموزش نیر‌و‌ی انسانی شاغل در تأسیسات گردشگر‌ی، گسترش گردشگر‌ی داخلی، ساماندهی نحوه ارائه خدمات گردشگر‌ی، توسعه گردشگر‌ی روستایی و عشایری و ارائه تسهیلا‌ت پر‌داختی به مؤسسا‌ت آسیب‌دیده از کرونا است.

تهیه، چاپ و توزیع اقلام تبلیغاتی و اطلاع‌رسانی در حوزه گردشگر‌ی استان

در راستا‌ی اطلاع‌رسانی در حوزه گردشگر‌ی استان با تمرکز بر تهیه اقلام تبلیغاتی از قبیل کتابچه، بروشور، نقشه و لوح فشرده اطلاعات گردشگر‌ی شهر‌ستان‌ها‌ی هفت‌گانه البرز در بیش از ۳۰ هزار نسخه تهیه و منتشر شده و در اختیار مسافر‌ان و جامعه هدف قرار گرفته است.

حضور پر رنگ البرز در چهار‌دهمین نمایشگاه بین‌المللی گردشگر‌ی و صنایع وابسته تهران

به‌رغم مشکلات عدیده به وجود آمده در اثر همه‌گیر‌ی کرونا غرفه البرز در چهاردهمین نمایشگاه گردشگری و صنایع‌ وابسته که پنجم لغایت هشتم سال گذشته در محل دائمی نمایشگاه‌ها‌ی بین‌المللی تهران و با رعایت دستورالعمل‌هایی بهداشتی بر‌گزار شد، حضور‌ی پر رنگ داشته و ضمن معرفی ظرفیت‌های گردشگر‌ی استان میز‌بان باز‌دید‌کنند‌گان و علاقمند‌ان این حوزه بود. صدور مجوز بر‌گزار‌ی نمایشگاه گردشگر‌ی استانی از دیگر اقدامات انجام شده در معاونت مربوطه است که با وجود شرایط خاص در چارچوب قانونی عملیاتی شد.

هم‌اندیشی و رسیدگی به امور واحد‌های گردشگر‌ی 

بر‌گزار‌ی نشست‌ها‌ی هم‌اندیشی، کمیسیون‌های رسیدگی به شکایا‌ت از تأسیسات گردشگر‌ی، دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری و دور‌ه‌ها‌ی آموزشی مجا‌زی از دیگر برنامه‌های معاونت گردشگر‌ی محسوب می‌شود که به طور پیوسته در دستور کار قرار داشته است.

نظارت مداوم بر فعالیت دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگر‌ی البرز

با توجه به لزوم نظارت دقیق بر نحوه ارائه خدمات، کار‌شناسا‌ن مربوطه در قالب تیم‌ها‌ی باز‌رسی با حضور در بیش از ۱۵۰ دفتر فعال در زمینه گردشگر‌ی بر نحوه عملکرد و رضایت مشتری نظارت کرده‌ و این امر منجر به صدور ۳۲ گواهینامه کیفیت خدمات و نیز ۸ فقره کارت مدیر‌یت تأسیسات گردشگر‌ی شده است. همچنین تعداد پروانه‌ها‌ی صادر و تمدید شده در مجموع ۳۴ فقره و تعداد باز‌دید‌ها‌ی انجام شده نیز ۱۶۰ مورد بوده است.

اتخاذ تدابیر لازم برا‌ی خروج از بحران و رفع صدمات وارده کرونا بر پیکره گردشگر‌‌ی البرز

بر‌گزار‌ی جلسا‌ت پیوسته و اضطر‌ار‌ی با هدف رفع موانع و ارائه وام و تسهیلا‌ت بانکی به تأسیسات و مجموعه‌های گردشگر‌ی آسیب‌‌دیده از کرونا از جمله مهم‌ترین اقدامات انجام شده معاونت گردشگر‌ی در راستا‌ی احیا‌ی صنعت گردشگر‌ی و رونق اقتصاد‌ی محسوب می‌شود. بر این اساس با رصد کار‌شناسا‌ن خسار‌ات وارده به تأسیسات گردشگری بر‌رسی شد و تا‌کنون ۲ میلیارد تومان تسهیلات در اختیار ۵۸ واحد واجد شرایط قرار گرفته است.

بررسی راهکارها و روند جذب حد‌اکثر‌ی گردشگر‌ان خارجی

معاونت گردشگر‌ی البرز در‌صدد ایجاد امکانات و زیر‌ساخت‌ها‌ی لازم برای جذب حد‌اکثر‌ی گردشگر خارجی با هدف معرفی ظرفیت‌ها و توانمندی‌های گردشگر‌ی استان با نظارت و تأسیس دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری و اماکن اقامتی، واحد‌های پذیرایی و اقامتگاه‌ها‌ی بومگرد‌ی است.

منبع:میراث آریا

 

صدور ۱۷۱ موافقت اصولی ساخت تاسیسات گردشگری در تهران

رشد شهرنشینی و تمرکز بالای خدمات در کنار جاذبه‌های تاریخی، موزه‌ها و مراکز فرهنگی و جاذبه‌های مدرن شهری موجب توسعه زیرساخت‌های گردشگری و ارائه گسترده خدمات سفر در تهران شده است.

صدور ۱۷۱ موافقت اصولی

از شاخص‌ترین اقدامات در این حوزه می‌توان به صدور ۱۷۱ موافقت اصولی شامل ساخت هتل، هتل آپارتمان، مهمانپذیر، بوم‌گردی، سفره خانه سنتی، مجتمع‌گردشگری، مراکز تفریحی و سرگرمی و گردشگری سلامت با اعتبار سرمایه‌گذاری ۱۴۰۰ میلیارد تومان اشاره کرد.

همچنین تعداد ۴ هتل سه ستاره، یک مهمانپذیر، یک هتل آپارتمان و یک مجتمع گردشگری در یک سال گذشته افتتاح و مورد بهره برداری قرار گرفت.

در استان تهران ۸۲ پروژه گردشگری شامل هتل، هتل آپارتمان، مجتمع‌گردشگری، سفره خانه سنتی و دهکده سلامت، بوم گردی و زائرسرا با حجم سرمایه‌گذاری ۴۱۷ میلیارد تومان و اشتغال بیش از ۱۱ هزار نفر در حال ساخت و تکمیل است.

تعداد ۳ هتل پنج ستاره در تهران ، ۴ سفره‌خانه سنتی در اسلامشهر و شهریار ، ۳ اقامتگاه‌ بوم‌گردی در ورامین، شمیرانات و تهران و یک اقامتگاه‌سنتی در تهران با حجم سرمایه‌گذاری ۳هزار میلیارد تومان از مهمترین پروژه قابل افتتاح در سال ۱۴۰۰ است.

صدور ۶۴۰ کارت فعالیت راهنمایان گردشگری

صدور ۶۴۰ کارت جدید فعالیت راهنمایان گردشگری و تمدید کارت فعالیت ۵۲۰  راهنمای فرهنگی و طبیعت از دیگر اقدامات معاونت گردشگری در یک سال گذشته بوده است، با ورود این تعداد راهنمایان جدید به صنعت گردشگری مجموع راهنمایان تهران به تعداد ۵۹۰۶ رسید تا نزدیک به نیمی از کل راهنمایان کشور در این استان مشغول به فعالیت باشند.

با صدور پروانه بهره‌برداری ۴ موسسه آموزش گردشگری برای برگزاری دوره‌های راهنمایان گردشگری و مدیران فنی در مجموع ۴۳ موسسه در حال برگزاری دوره‌های کوتاه مدت و بلند مدت گردشگری است.

همچنین با شناسایی افراد دانشگاهی و خبره و انجام مصاحبه تخصصی برای تعداد ۲۰ نفر کد تدریس آموزشی صادر شده است.

با توجه منع برگزاری دوره‌های حضوری به دلیل شیوع بیماری کرونا تعداد ۳۰ دوره آموزشی کوتاه‌مدت گردشگری به صورت مجازی توسط موسسات آموزش گردشگری برگزار شده است.

صدور ۲۸۰ پروانه بهره‌برداری دفاتر خدمات مسافرتی بند ب

معاون گردشگری تهران اعلام کرد: «در یک سال گذشته تعداد ۲۸۰ پروانه بهره برداری در حوزه دفاتر خدمات مسافرتی بند ب با اشتغال ۱۴۰۰ نفر صادر شده است.»

علی رفیعی افزود: «با شروع به کار این دفاتر، در مجموع  ۲۵۲۴ دفتر خدمات مسافرتی بند ب با اشتغال بیش از  ۱۲ هزار نفر در تهران در حال فعالیت است.»

او افزود : « مکاتبه با پلیس فتا برای جلوگیری از فعالیت ۵۱ سایت و ۲۷۵ صفحه اینستاگرام که به صورت غیر مجاز اقدام به تورگردانی می‌کنند انجام شده است.»

معاون گردشگری اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان تهران گفت: «با توجه به محدودیت‌های صدور روادید برای ورود به ایران تعداد ۵۰۰ هزار گردشگر خارجی وارد استان تهران شدند.»

منبع:میراث آریا

تمدید مجوز فعالیت ۲۶ واحد بوم‌گردی در آذربایجان غربی

در دو سال اخیر گرچه شیوع کرونا خسارت زیادی به بخش گردشگری تحمیل کرده است، اما با این وجود با تطبیق شرایط و رعایت پروتکل‌های بهداشتی اقدامات و برنامه‌های حوزه گردشگری نیز به تدریج آغاز شد.

در سال گذشته به دلیل اعمال محدودیت‌های کرونایی در سطح استان، تعدادی از تورهای گردشگری به صورت غیرمجاز برگزار می‌شد که در این راستا از فعالیت ۲۹ تور گردشگری غیرمجاز در سطح استان ممانعت به عمل آمد.

همچنین در سال گذشته ۱۱ مورد شکایت واصله از سامانه خدمات سفر و ۲۲ شکایت دریافتی از دفاتر خدمات مسافرتی مورد بررسی قرار گرفت.

در سال گذشته ۳۶ مورد تذکر کتبی و ۴۲ مورد اخطار کتبی به دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری استان داده شد تا هر چه سریع‌تر نسبت به رفع نواقص موجود اقدام کنند و در کنار آنها دو دفتر خدمات مسافرتی نیز مورد تشویق قرار گرفتند.

همچنین مجوز فعالیت یک دفتر خدمات مسافرتی نیز در سال گذشته به دلیل انجام برخی تخلفات تعلیق و مجوز فعالیت یک دفتر دیگر نیز لغو شد.

در سال ۹۹ نظارت‌ها از واحدهای اقامتی استان نیز شدت پیدا کرد و در نتیجه این نظارت‌ها و بازدیدهای انجام شده از واحدهای اقامتی استان ۲۹ مورد تذکر و چهار مورد اخطار کتبی به این واحدها برای رفع نواقص موجود و اصلاح آنها داده شد.

استانداردسازی ۱۲ مورد از واحدهای اقامتی و پذیرایی

در سال گذشته ۱۰۳ مورد نظارت بر فعالیت دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری استان انجام شد و پروانه استانداردسازی ۱۲ مورد از واحدهای اقامتی و پذیرایی آذربایجان غربی صادر شد.

همچنین در سال گذشته دو مورد پروانه بهره‌برداری واحدهای اقامتی و تفریحی در استان صادر شده است.

صدور دو فقره گواهی‌نامه حرفه‌ای گردشگری سلامت، برگزاری دو تور آشناسازی ویژه خبرنگاران و فعالان گردشگری، تشکیل هفت جلسه کمیته فنی دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری و چهار جلسه تشکیل کمیته فنی راهنمایان گردشگری از دیگر برنامه‌های سال ۹۹ بوده است.

در سال گذشته همچنین برای ۱۳ باب از دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری استان مجوز فعالیت صادر شده است.

صدور مجوز ۴ واحد بوم‌گردی در آذربایجان غربی

در سال گذشته برای ایجاد چهار واحد بوم‌گردی جدید در سطح استان مجوز صادر و همچنین مجوزهای صادره برای ۲۶ واحد بوم‌گردی استان تمدید شد.

در کنار این موارد برای ایجاد ۱۶ واحد بوم‌گردی دیگر در سطح استان موافقت اصولی لازم صادر شد.

با توجه به اینکه در سال‌های اخیر استقبال مسافران از این واحدها قابل توجه بوده است بسیاری از سرمایه‌گذاران برای ایجاد واحدهای بوم‌گردی ابراز تمایل کرده‌اند.

اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان نیز به نوبه خود با کاهش بروکراسی اداری و ارائه تسهیلات از سرمایه‌گذاری در این حوزه حمایت می‌کند.

در این راستا نیز جلسات متعددی با دستگاه‌های مربوطه برای تسهیل در صدور مجوزهای لازم برگزار شد تا سرمایه‌گذاری برای ایجاد واحدهای بوم‌گردی در اسرع وقت انجام شود.

صدور ۵۹ مورد موافقت اصولی برای طرح‌های گردشگری آذربایجان غربی

در سال گذشته ۵۹ مورد موافقت اصولی با پیش‌بینی اشتغال برای ۸۶۸ نفر صادر شد و مجموع سرمایه‌گذاری در این طرح‌ها برابر با سه هزار و ۴۹۵ میلیارد ریال است.

همچنین در سال گذشته، هفت مورد مجوز ایجاد تاسیسات گردشگری نیز با سرمایه‌گذاری ۴۰۹ میلیارد ریالی برای ایجاد یک مهمان‌پذیر در خوی،  یک سفره‌خانه در بوکان، یک هتل و مرکز گردشگری سلامت در ارومیه و اقامتگاه بوم‌گردی در سلماس صادر شده و اشتغال پیش‌بینی شده برای این طرح‌ها برابر با ۵۷ نفر است.

سال گذشته مجوز پنج واحد گردشگری شامل یک مورد مرکز سلامت و تندرستی، یک مورد هتل و سه واحد بوم‌گردی با میزان سرمایه‌گذاری ۳۲۱ میلیارد ریالی و اشتغال‌زایی ۳۸ نفری نیز صادر شد.

منبع:میراث آریا

۱۰۵ پروژه سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری خراسان جنوبی

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان جنوبی گفت: «عملیات اجرایی ۳۶ پروژه سرمایه‌گذاری دولتی و ۶۹ پروژه سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در یک سال اخیر (از هفته گردشگری سال گذشته تاکنون) در استان انجام شده است.»

حسن رمضانی اظهار کرد: «بیشترین نوع پروژه‌های سرمایه‌گذاری استان اقامتگاه‌های بوم‌گردی و سپس سفره‌خانه سنتی و دفاتر خدمات مسافرتی بوده است.»

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان جنوبی افزود: « از ۳۶ پروژه سرمایه‌گذاری استان ۲۰ پروژه تامین زیرساخت‌های مورد نیاز تاسیسات گردشگری و مناطق روستایی گردشگری استان بوده که این پروژه‌ها شامل پروژه گردشگری بند‌دره بیرجند، ساختمان کمپ نجوم سه‌قلعه سرایان،‌ آبرسانی کمپ بشرویه، روشنایی کمپ گردشگری نهبندان،‌ تکمیل برق‌رسانی کمپ کویری همت‌آباد، اجرای فاز اول برق‌رسانی آبیز زیرکوه و … بوده است.»

رمضانی عنوان کرد: «۶۹ پروژه از قبیل هتل، مجتمع گردشگری، اردوگاه گردشگری، اقامتگاه بو‌گردی و سنتی، مجتمع بین‌راهی و … با سرمایه‌گذاری ۷۵۰ میلیارد ریالی بخش خصوصی و با تسهیلات ۱۵۰ میلیاردریال از یک سال گذشته در دست اجرا است.»

افتتاح ۱۱ اقامتگاه بوم‌گردی در خراسان جنوبی

در خراسان جنوبی به دلیل وجود روستاهایی با قابلیت‌های کم‌نظیر تاریخی، فرهنگی و طبیعی، تقویت گردشگری روستایی در اولویت‌ توسعه گردشگری است.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان جنوبی در این مورد گفت: «در طی این سال‌ها تمرکز بر احداث و بهره‌برداری از اقامتگاه‌های بوم‌گردی در این روستاها بوده است و در حال حاضر ۷۶ اقامتگاه بوم‌گردی در استان فعال است که ۱۱ اقامتگاه بوم‌گردی در یک‌سال گذشته به بهره‌برداری رسیده است و قطعا با ورود گردشگران به این اقامتگاه‌ها باعث صدور فرهنگ این منطقه از کشور از طریق ارائه محصولات محلی، خوراک، لباس و پارچه‌های سنتی، آداب و رسوم، صنایع‌دستی و …می‌شود.»

پرداخت ۸۵ میلیارد ریال تسهیلات ناشی از شیوع بیماری کرونا

رمضانی گفت: «شیوع بیماری کرونا خسارت‌های فراوانی را به بخش گردشگری وارد کرده که سعی شد با پرداخت تسهیلات از واحدهای گردشگری حمایت شود و در این راستا، ۸۵ میلیارد ریال تسهیلات ناشی از شیوع بیماری کرونا به فعالان صنعت گردشگری استان در این بازه زمانی پرداخت شده است.»

او افزود: «جاذبه‌های گردشگری استان هرساله میزبان گردشگران داخلی و خارجی فراوانی بوده که متاسفانه امسال به دلیلی شیوع بیماری کرونا، استان میزبان ۱۰۴هزار و ۷۴۴ نفر گردشگر داخلی و ۲۰ گردشگر خارجی بوده است.»

صدور ۷۸ موافقت اصولی اولیه در خراسان جنوبی

مرتضی عربی معاون گردشگری، سرمایه‌گذاری و تامین منابع خراسان جنوبی نیز گفت: «در طول یک سال گذشته ۷۸ موافقت اصولی اولیه در استان صادر شده است.»

 عربی افزود: «با توجه به شیوع بیماری کرونا و شرایط حاکم بر جامعه ۸ برنامه زنده در شبکه‌های مجازی با موضوعات تخصصی گردشگری با همراهی انجمن‌های مردم نهاد استان در طی سال گذشته برگزار شد.»

او بیان کرد: «۵ دوره آموزشی مدیران و کارکنان مرتبط با صنعت گردشگری نیز در یک سال اخیر در استان برگزار شده است.»

معاون گردشگری، سرمایه‌گذاری و تامین منابع خراسان جنوبی گفت: «برگزاری تورهای آشناسازی برای توراپراتورهای منتخب کشوری، تولید محتوای ویدیویی جدید و با کیفیت چندزبانه از جاذبه‌های گردشگری استان به منظور پخش در شبکه‌های مجازی و صدا و سیما، حضور در نمایشگاه‌های داخلی و بین‌المللی، افزایش تعداد تاسیسات گردشگری از برنامه‌های پیش بینی شده برای دوران پسا کرونا است.»

عربی گفت: «در حال حاضر ۹ هتل ۷۶ اقامتگاه بوم‌گردی، ۱۶ مهمان‌پذیر، ۵۱ مجتمع خدمات رفاهی بین‌راهی، ۱۸ سفره‌خانه سنتی و ۳۵ دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری در استان فعال است.»

منبع:میراث آریا

سرای نهالی در بازار زنجان

در استان زنجان آثار و ابنیه تاریخی هستند که پسوند «ترین‌ها» به آن‌ها افزوده می‌شود که بازار زنجان از جمله این آثار ارزشمند تاریخی است که به‌عنوان طولانی‌ترین بازار سرپوشیده ایران نامید می‌شود.

بازار زنجان که یکی از مهم‌ترین و زیباترین مجموعه‌های تجاری سراسر استان زنجان است، در قلب بافت قدیمی و مشرف‌به دروازه قلتوق (دروازه جنوبی شهر زنجان) قرار دارد که به‌نوبه خود یک اثر هنری تمام‌عیار محسوب می‌شود. اماکن تاریخی و تفریحی بسیاری در این بازار وجود دارد. در ضمن بازار زنجان یکی از قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین بازارهای سرپوشیده ساخته‌شده در ایران است. این بازار در مراحل گوناگون تکمیل و احداث‌شده است. مجموعه بازار زنجان در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. بازار زنجان از نظر تولید و نوع فعالیت به هشت راسته تقسیم می‌شود که عبارت‌اند از راسته زرگرها، کفاش‌ها، بزازها، سراج‌ها و…. این بازار دارای راسته‌ها، سراها، میدان‌ها، تیمچه‌ها، بازارها، دالان‌ها، مساجد، حمام‌ها، تکیه‌ها است و در خود ۱۰۰۰ باب مغازه جای‌داده است.

سراها غالباً محل استقرار تجارتخانه‌ها بوده‌اند و همگی دارای حیاط مرکزی هستند. نکته مهم در مورد سراها چگونگی ارتباط آن‌ها با راسته و نحوه حر کت در داخل آن‌هاست. یکی از سراهای زیبا و مهم این بازار، سرای نهالی (رسولی) در بازار بزرگ زنجان است که از طریق دالانی با طاق‌های هلالی از بازار پایین قابل‌دسترسی است و در بازار پایین قرار دارد.

بازار پایین زنجان قسمتی از بزرگ‌ترین و طولانی‌ترین بازار سرپوشیده ایران است. بازار پایین (اشاقه باش)، مجموعه بازار پایین به ۹ راسته است. زرگرها. بزازها. کفاش‌ها. سراج‌ها. کلاهدوزها. صندوق سازها. رنگرزها. میوه‌فروش‌ها و جگرپزها تقسیم‌شده است. در بخش پایین بازار به غیر از دادوستد، محل‌هایی وجود دارد که در آن‌ها محصولات دیگر روستاهای اطراف این شهر فروخته می‌شود.

سرای نهالی دارای سه ورودی است که ورودی از ضلع غربی به میدان ورکچی، ورودی ضلع شمالی به بازار و ورودی ضلع شرقی به سرای حاج فتح الله می‌شود.

این سرا به‌صورت ساده در دوره قاجاریه ساخته‌شده است و بعد از اتمام راسته‌ها به بازار اضافه‌شده است که بیشترین قسمت‌های این سرا از بین رفته است و در ضلع شمالی آن امروزه بانک سپه ایجادشده و دالان ورودی دیگر در شرق این مجموعه قرار دارد. نقشه این سرا بدین‌صورت بوده است که اطراف حیاط مرکزی حجره‌هایی ساخته‌شده که این حجره‌ها فاقد رواق ستون‌دار است؛ که امروزه در این حجره‌ها کارهای رنگرزی و قالی‌های سنتی زنجان خریدوفروش می‌شود؛ اما متأسفانه امروزه به دلیل گسترش کارگاه‌های رنگرزی صنعتی به روش‌های شیمیایی دیگر کارگاه‌های سنتی رونق سابق را نداشته و تعداد آن‌ها بسیار کم شده است. این نخ‌ها بازار زنجان را رنگین‌کمانی کرده و زیبایی خاصی به این مجموعه بخشیده است؛ که برای به دست آمدن رنگ‌های طبیعی از گیاهان همچون پوست گردو و انار، حنا، برگ مو، روناس صمغ حاصل از درختان، زعفران و عناصری چون گل یا خاک رس و زاج و همچنین مواد معدنی استفاده می‌کنند.

رنگرزی از معدود مشاغلی است که همچنان رمز و رازش سینه‌به‌سینه منتقل می‌شود و از پدر به پسر ارث می‌رسد؛ مهارتی سخت و زمان‌بر است تا کلاف‌ها رنگی جاودان بگیرند و قالی‌ها از آن ساخته شود. با اینکه این شغل سنتی دیگر رو به نابودی است اما هنوز هم هستند رنگرزهایی که در کارگاه‌های خود شغل آبا و اجدادی‌شان را در سرای رسولی ادامه می‌دهند. استادکاران این رنگرز خانه‌ها قرن‌هاست که مانند کیمیاگران در حال ترکیب اسرارآمیز رنگ‌دانه‌ها و دندانه‌ها هستند تا درخشان‌ترین و باثبات‌ترین رنگ‌ها را بر رشته‌های ابریشمین و پشمی بنشانند.

معماری این سرا کاملاً به شیوه قاجار است، در جای‌جای این بازار از راسته‌ها و حجره‌ها گرفته تا مساجد و کاروانسراها سبک معماری قاجار به زیبایی هرچه‌تمام‌تر به نمایش در آمده است. اوج این سبک‌های معماری و شیوه‌ها و نوآوری‌های تزئینی در اجزا آن به‌وضوح دیده می‌شود و تنها در چند مورد از حجره‌های آن به‌صورت فرش‌فروشی و رنگرزی استفاده می‌شود. تنها در قسمت دالان ورودی حجره‌ها به فعالیت فرش‌فروشی خود ادامه می‌دهند. امروزه این سرا به انبار کالاهای صادراتی تبدیل‌شده است.

این مجموعه باتوجه به ویژگی‌های معماری و هنری آن، پیوسته به عنوان کانون مهم تجاری، تاریخی، فرهنگی مورد توجه بازدید کنندگان شهر زنجان قرار گرفته است. در بازار پایین دو مسجد به نام‌های مسجد آقا شیخ فیاض و میرزایی و همچنین دو گرمابه به نام‌های بلوری (حاج داداش) و معینی احداث شده است.

منبع:میراث آریا

ارگ اربیل عراق، جان به‌در برده از بلای داعش

ایرینا بوکووا، دبیرکل سابق یونسکو می‌گوید: «داعش کمپین پاک‌سازی فرهنگی، ریشه‌کن کردن فرهنگ و غارت فرهنگی را آغاز کرد. تخریب اماکن مذهبی و آثار تاریخی بخشی جدایی‌ناپذیر از تبلیغات داعش بود. تخریب عمدی میراث‌فرهنگی عراق از سوی یونسکو به عنوان جنایت جنگی محکوم شد.»

این گروه تروریستی ویدئوهای آنلاین شبه‌نظامیان داعش را در حال تخریب مجموعه موزه‌ها با پتک و تسطیح زیارتگاه‌های مسیحیان و شیعیان در عراق و سوریه با دینامیت منتشر کرد. تاکتیک‌های مشابهی هم توسط طالبان در سال ۲۰۰۱ به اجرا درآمد، هنگامی که آن‌ها دو مجسمه بودا را در دره بامیان منفجر کردند و یکی از دو میراث جهانی یونسکو در افغانستان را نابود کرد. این تخریب‌های عمدی میراث‌فرهنگی افغانستان هم از سوی یونسکو به عنوان جنایت جنگی محکوم شد، اما حالا بیم آن می‌رود که با روی کار آمدن دوباره طالبان در افغانستان، شاهد ویرانی مشابهی باشیم.

پروفسور عبدالله خورشید قادر، مدیر موسسه حفاظت از آثار و میراث عراق، می‌گوید: «شکی نیست که داعش یکی از تاریک‌ترین لحظات در تاریخ میراث و تمدن عراق است.»

در زمان اوج قدرت داعش در عراق، بیش از ۴هزار سایت باستانی و میراثی در استان‌های نینوا، صلاح‌الدین، ​​الانبار و کرکوک تحت اشغال این گروه تروریستی بود. با پخش فیلم‌هایی از کمپین تخریب داعش در اینترنت، بسیاری از مردم اربیل می‌ترسیدند که اگر این ارگ به دست داعش بیفتد، ممکن است اتفاق مشابهی برایش بیفتد.

اهمیت ارگ اربیل

الساندرا پروزتو، باستان‌شناس متخصص خاورمیانه که با صندوق آثار جهانی کار می‌کند، می‌گوید: «ارگ اربیل دارای اهمیت باستان‌شناسی و معماری برجسته‌ای است. این قلعه با دیواری متعلق به دوران عثمانی احاطه شده است و در مرکز شهر، بر فراز تپه‌ای قرار دارد که تمدن‌هایی بسیاری در آن زندگی کرده و بر روی ویرانه‌های پیشینیان خود ساخته شده است. کردها، اعراب، ترکمن‌ها، مسلمانان، مسیحیان و یهودیان همگی ارگ را خانه و محل زندگی خود می‌نامند و تصور می‌شود که این سازه یکی از مکان‌های مسکونی پیوسته در جهان است که ریشه آن به ۶ هزار سال پیش می‌رسد.»

در گذشته، این شهر آشوری بود و همچنین به عنوان زمین پشتیبان برای نبرد بین اسکندر مقدونی و پادشاه ایرانی داریوش سوم عمل می‌کرد.

چندین دهه بی‌توجهی و کمبود بودجه

حتی قبل از ظهور تهدید داعش، این منطقه را با بحران روبه‌رو کرده بود. دهه‌ها ناآرامی‌های داخلی، جنگ و تحریم به این معنا بود که بسیاری از ساختمان‌های ارگ فاقد برق و سیستم‌های مناسب زهکشی و بهداشتی هستند. مقامات محلی در شهر حتی تا جایی پیش رفتند که خانه‌های سنتی را تخریب کردند تا جاده‌ای برای رفت و آمدن اتومبیل‌ها ایجاد شود. به عنوان بخشی از فرایند مناقصه یونسکو، این کمیسیون منطقه حفاظتی و مقررات ساختمان را در شهر برای حفاظت بهتر از این سایت نصب کرد.

وضعیت امروز ارگ

خوشبختانه امروز ارگ اربیل به آرامش رسیده است. اربیل هرگز به دست داعش نیفتاد و ارگ به سرنوشت مکان‌های دیگری مانند مسجد النوری در موصل یا حترا، یکی دیگر از سایت‌های ثبت یونسکو در عراق، دچار نشد. ویرانی‌هایی که داعش در سایر نقاط عراق برجای گذاشته است، انگیزه‌ای دوباره برای حفظ و توسعه ارگ اربیل ​​ایجاد کرده است. این سایت اکنون برای آموزش سایر کارکنان فرهنگی در عراق در مورد تکنیک‌های حفاظت و مدیریت آثار تاریخی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ما معتقدیم که ارگ ​​اساس توسعه و ترویج گردشگری در منطقه کردستان است. پروفسور قادر می‌گوید: «این مکان از یک محوطه باستانی ساده به یک مکان توریستی تبدیل می‌شود، مشابه آنچه ترکیه با قلعه آنکارا انجام داده است.»

دروازه جنوبی ارگ ​​به‌تازگی توسط کمیسیون عالی احیای ارگ اربیل (HCECR) مرمت شده است. این بنا در دهه ۱۸۶۰ ساخته شد اما در سال ۱۹۷۹ در زمان صدام حسین تخریب و جایگزین شد. به گفته پروفسور قادر، دروازه‌ای که در زمان صدام نصب شده بود میراث ارگ را مخدوش کرد. این دروازه با سبک آشوری و بابلی ساخته شده بود که با تاریخ واقعی سایت مطابقت نداشت. ارگ اکنون شامل موزه نساجی کردی است که برخی از طرح‌ها و پارچه‌های فرش منطقه را به نمایش می‌گذارد و یک خانه بازسازی‌شده شهاب چلبی که شعبه عراقی موسسه فرانسوی خاورمیانه در عراق را در خود جای داده است هم در همین قسمت از ارگ واقع شده است.

پس از گشت و گذار در ارگ، بازدیدکنندگان می‌توانند در میدان جلویی که دارای رستوران‌ها و مکان‌های استراحت و نشستن است، روز خود را سپری کنند. عصرها نیز جو کارناوال وجود دارد زیرا مردم محلی برای غروب آفتاب در اطراف ارگ جمع می‌شوند.

در آن‌سوی ارگ، بازدیدکنندگان همچنین می‌توانند برای خرید سوغاتی به بازار بزرگ سر بزند، بازاری با قدمت بیش از هفت قرن، با معماری زیبا و سرپوشیده و پر از کوچه‌های پیچ‌درپیچ و طاق‌هایی است که هر چیزی را که یک خریدار به ذهنش می‌رسد، عرضه می‌کند. مهمان‌نوازی کردها بازدیدکنندگان را متحیر خواهد کرد، زیرا صاحبان غرفه‌ها به هر کسی که کالای عرضه‌شده آن‌ها را مصرف می‌کند، چای و قهوه سنتی رایگان می‌دهند. با این حال، اگر پای داعش به این سایت باستانی رسیده بود، شاید با صحنه‌های متفاوتی از داخل و اطراف ارگ مواجه می‌شدیم.

شهر قدیمی موصل به خوبی یادآور آنچه که می‌توانست برای اربیل (و آنچه اکنون در افغانستان اتفاق می‌افتد) باشد. این شهر تاریخی زمانی به عنوان ماخذی برای فرهنگ‌ها و مذاهب مختلف عمل می‌کرد، جایی که کلیساهای قرن نوزدهمی در کنار مساجد قرن دوازدهمی قرار داشتند. امروزه پس از چهار سال از آزادی موصل از چنگال داعش، همچنان ویرانه‌های بسیاری را در دلش جای داده است و جمعیت کمی از اقلیت‌های مذهبی در آن باقی مانده‌اند.

منبع:میراث آریا

برای جهانی شدن میراث چه چیزی لازم است؟

به‌گزارش میراث‌آریا، ماه گذشته اسپانیا رکورد گرما با حرارت ۴۷.۲ درجه سانتیگراد را ثبت کرد. با وجود گرما، مردم محلی در آلگا، شهری با حدود ۱۴۰۰ نفر جمعیت در جنوب اسپانیا، هر شب از خانه‌های خود بیرون می‌آیند تا بنشینند و با همسایگان خود گپ بزنند. به همین دلیل الگار به دنبال ثبت این مراسم در میراث جهانی یونسکو است. ایده این است که رسم گردهمایی‌های عصرانه در فضای باز و همچنین میراث شهر حفظ شود.

میراث جهانی یک مکان دیدنی یا منطقه است که توسط یک کنوانسیون بین‌المللی از سوی یونسکو از آن محافظت می‌شود. هند نیز دارای چندین میراث جهانی از جمله غارهای آژانتا، قلعه آگرا، تاج محل و غیره است. همچنین، دولاویرا در گجرات و معبد راماپا در تلانگانا به تازگی ثبت جهانی شده‌اند.

رتبه‌بندی یونسکو یکی از معتبرترین معیارها برای ثبت و ارزش‌گذاری میراث جهانی است که به حفظ بقایای یک مکان، آداب و رسوم و یا بنای تاریخی یا شهر کمک می‌کند و به این میراث ارزش و توجه می‌بخشد؛ اما سوال این است که چگونه این اعتبار برای ثبت در میراث جهانی به دست می‌آید؟

غرور و افتخار

مبحث «میراث جهانی» توسط یونسکو به منظور حفظ ارزش اماکن و تاریخ و فرهنگ جوامع متفاوت طراحی و تدوین شده است. هر سایتی برای ثبت در این فهرست جهانی باید با معیارهایی که نشان می‌دهد «میراث فرهنگی و طبیعی‌شان برای دنیا ارزشمند و مفید است» و نباید به فراموشی سپرده شود، به داوری گذاشته شوند. ثبت جهانی شدن هر سایی ارزش آن را ارتقا می‌دهد و آن را روی نقشه جهانی قرار می‌دهد.

در بخشی از بیانیه یونسکو آمده است: «هنگامی که یک سایت در فهرست میراث جهانی ثبت می‌شود اعتبار حاصله اغلب به افزایش آگاهی شهروندان و دولت‌ها برای حفظ میراث کمک می‌کند. آگاهیِ بیشتر منجر به افزایش عمومی سطح حفاظت از میراث می‌شود. یک کشور همچنین می‌تواند از کمیته میراث جهانی برای حمایت از فعالیت‌های حفاظتی خود کمک مالی و مشاوره تخصصی دریافت کند.»

به گفته کریشنا منون، معمار، برنامه‌ریز شهری و مشاور حفاظت از دهلی که بیش از ۴۰ سال در این زمینه فعالیت داشته است، ثبت یک اثر در فهرست جهانی را نشان‌دهنده افتخار و غرور برای کشور می‌داند. او می‌گوید: «میراث چیزی است که به آن افتخار می‌کنید. ثبت جهانی میراث توریست‌های بیشتری را به خود جلب می‌کند و مردم می‌خواهند از چنین مکان مهمی دیدن کنند. در این روند، سایت به یک جاذبه گردشگری تبدیل می‌شود. همچنین علاوه بر دارا بودن ارزش تاریخی، به رونق اقتصاد کشور مقصد نیز کمک می‌کند.»

البته معیارهای انتخاب یک اثر برای ثبت در فهرست جهانی بسیار سخت‌گیرانه و دقیق است. آژانس فرهنگی سازمان ملل متحد در وبسایت خود اعلام کرده است که یک سایت باید دارای «ارزش جهانی برجسته» باشد و حداقل یکی از ۱۰ معیار موردنظر را برای درج در این لیست داشته باشد. هر سایت کاندید باید نشان‌دهنده «نبوغ بشر در خلق بنا یا رسوم خاص باشد» یا مدارک معتبر برای اثبات وجود سنت فرهنگی و تمدنی باشد که یا در گذشته حضور داشته‌اند و یا هم اکنون در میان جوامع امروزی به حیات خود ادامه می‌دهند.

در مجموع، فهرست میراث جهانی یونسکو شامل ۱۱۵۴ اثر تاریخی در ۱۶۷ کشور است. ایتالیا در صدر این فهرست با بیشترین تعداد میراث جهانی قرار دارد. این کشوردارای ۵۸ مکان، از جمله مراکز تاریخی شهر روم و فلورانس و ساحل آمالفی است. چین دارای ۵۶ سایت است و آلمان با ۵۱ سایت رتبه سوم را دارد و از اسپانیا (۴۹) و فرانسه (۴۸) جلوتر است. هند هم با ۴۰ سایت در رتبه ششم این فهرست قرار دارد. ایران هم با ۲۶ سایت در رتبه دهم به لحاظ بیشترین تعداد سایت‌های میراث فرهنگی دنیا قرار گرفته است.

۱۹۴ دولت عضو در یونسکو کنوانسیون میراث جهانی را تا ۲۳ اکتبر ۲۰۲۰ امضا کرده‌اند. تنها این کشورها که متعهد به حفاظت از میراث طبیعی و فرهنگی خود شده‌اند می‌توانند پیشنهاد نامزدی سایت‌های قلمرو خود را ارائه دهند.

نماد وضعیت

رتبه‌بندی میراث جهانی به یک کشور کمک می‌کند تا گردشگری و فرهنگ خود را بهبود ببخشد. این برچسب همچنین به عنوان یک هویت برای شهر و مردم آن عمل می‌کند. علاوه بر افتخار به این میراث، با ثبت یک اثر در منطقه یا شهری خاص، اطمینان حاصل می‌شود افرادی که در اطراف آن زندگی می‌کنند از میراث خود حفاظت خواهند کرد. هر سایت دارای تمدنی است که در نوع خود درخشان است. به عنوان مثال، معبد راماپا ساخته شده در قرن ۱۳، به دلیل استعدادهای خلاقانه، هنری و مهندسی‌شده در دوره کاکاتیا (۱۱۲۳-۱۳۲۳) دارای ارزش جهانی برجسته‌ای است که حفاظت از آن را به امری مهم بدل می‌کند.

دولاویرا نیز یکی از بزرگ‌ترین شهرهای هاراپان است که به دلیل تکنیک‌های پیچیده حفاظت از آب شناخته شده است. این شهر نمونه برجسته‌ای از برنامه‌ریزی شهری هاراپان است که با شهرسازی از پیش طراحی‌شده، استحکامات چندلایه، سیستم زهکشی و استفاده گسترده از سنگ به عنوان مصالح ساختمانی یک شگفتی منحصربه‌فرد به شمار می‌رود. دولاویرا همچنین دارای مخازن ذخیره آب باران و یا آب شیرین بود. همه این ویژگی‌ها نشان‌دهنده هوش و نبوغ در تمدن هاراپا هستند. همچنین در رابطه با سیستم برنامه‌ریزی شهری دولاویرا کتیبه‌هایی یافت شده است.

ارتباطات تجاری بین‌منطقه‌ای در دولاویرا نیز به عنوان میراث مشترک بشریت شناخته شده است. یونسکو در بیانیه‌ای گفت: «مصنوعاتی از جنس‌های مس، صدف، سنگ، جواهرات ساخته شده از سنگ‌های نیمه‌قیمتی، سفال، طلا و عاج در این مکان یافت شده است.»

نگاهی گذرا به گذشته به ما کمک می‌کند تا زمان حال را درک کنیم. بنابراین، حفظ و نگهداری چنین سایت‌هایی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ البته به گفته کارشناسان این امر تنها با پشتیبانی دولت‌ها امکان‌پذیر خواهد بود. سازمان‌های غیردولتی نیز باید نقش هماهنگی ایفا کنند. کشورها و سران باید تلاش کنند تا هیئت‌های بازدید را به این سایت‌ها ببرند، تا تمرکز بیشتر و دید بهتری نسبت به این میراث و سایت‌ها به دست بیاید. تنها در این صورت می‌توان گردشگری را در این مکان‌ها فعال کرد.

میراث را می‌توان در سه دسته محلی، ملی و بین‌المللی قرار داد. همه آثار تاریخی به عنوان میراث جهانی به رسمیت شناخته نشده است.

در سال ۲۰۱۷، احمدآباد با ۲۶۰۰ محوطه میراث و بیش از دوازده اثر حفاظت شده ASI به عنوان اولین شهر میراث جهانی کشور اعلام شد و به باشگاه ممتاز شهرهای میراث مانند پاریس، قاهره و ادینبورگ پیوست. باکتاپور در نپال و گاله در سریلانکا دو شهر دیگر از شبه قاره در لیست بودند. دو سال بعد، شهر دیواری جیپور، معروف به میراث معماری نمادین و فرهنگ فعال، به دومین شهر از این کشور تبدیل شد که به رسمیت شناخته شد.

دهلی، با منطقه ییلاقی لوتین (lutyens) اعلام نامزدی کرد، اما در مه ۲۰۱۵ بدون ذکر دلیل آن را لغو کرد. منون توضیح می‌دهد که هر شهر شخصیت خاص خود را دارد و گاهی اوقات این شخصیت تغییر می‌کند. او می‌گوید: «اگر خانه‌های ییلاقی از دهلی در حال محو شدن باشند و یکی پس از دیگری به آپارتمان تبدیل شوند، دیگر نمی‌توانید آن را یک شهر ییلاقی بنامید. اما اگر آن را مانند منطقه ییلاقی حفظ کنید، به یک منطقه میراث جهانی تبدیل خواهد شد. مناطقی که به عنوان میراث جهانی به رسمیت شناخته شده‌اند می‌توانند برای حفظ تمدن و فرهنگ آن منطقه مفید باشند، اما گاهی اوقات تحت تاثیر دیگر کشورها قرار می‌گیرند. وقتی تغییررخ داد این منطقه دیگر قابلیتت ثبت جهانی شدن را نخواهد داشت.»

با این حال، سوء‌استفاده از این مکان‌ها و آثار نگران‌کننده بوده است. گروهی از آثار تاریخی در هامی که در میراث جهانی فهرست یونسکو ثبت شده‌اند، در سال ۱۹۹۹ به دلیل ساخت قسمتی از پل معلق کابلی که یکپارچگی و اصالت این ملک را تهدید می‌کرد، در فهرست میراث جهانی در معرض خطر قرار گرفتند.

اما گاهی اوقات حفاری در یک سایت اعلام‌شده می‌تواند بر ارزش آن مجموعه بیفزاید. محمد کاکا، مدیر سابق یکی از پروژه‌های حفاری در هندوستان، داستان جذاب کاوش، حفاری و کشف مناطق نزدیک فاتح‌پور سیکری در اوتارپرادش را توضیح می‌دهد که در طی آن نقاشی‌های ماقبل‌تاریخی پیدا شده است. او می‌گوید: «این امر مستلزم مرمت غارها، حفاظت از نقاشی‌ها و ارتقاء کل منطقه به عنوان یک مکان گردشگری است. همچنین دالان غارها بسیار خطرناک است پس باید آن را ایمن کرد.»

منبع:میراث آریا

هنر رنگرزی زنجان با قدمت بیش از ۲۳۰۰ سال

رنگرزی یا صباغی به رنگ کردن الیاف، نخ‌ها، پارچه و لباس گفته می‌شود که توسط مواد رنگ‌زا تحت تأثیر عواملی همچون زمان و درجه رنگ می‌شوند رنگرزی و یا رنگ کردن الیاف و نخ و پارچه را می‌توان از کهن‌ترین هنرهای برآمده از ذوق و قریحه‌ی بشر دانست که در چند سال گذشته در بزرگ‌ترین بازار سرپوشیده کشور از رونق خوبی برخوردار بود. دانش رنگرزی سینه‌به‌سینه منتقل و این حرفه فعالیتی موروثی بوده است.

رنگرزی مهارتی است که طی آن ماده رنگ‌زا در درجه حرارت هدایت‌شده و زمان مشخص، داخل الیاف و یا کالای منسوج (بافته‌شده) نفوذ کرده و آن را رنگ می‌کند. در رنگرزی، ماده رنگ‌زا به‌طورکلی، به همه مواد طبیعی و یا شیمیایی که قابلیت رنگرزی الیاف و یا منسوجات رادارند اطلاق می‌شود. رنگ کالای رنگرزی شده نباید به‌آسانی در اثر شستشو و یا در برابر نور از بین برود. رنگرزی و چاپ دو روش رنگ کردن پارچه هستند که البته تفاوت‌های اساسی با یکدیگر دارند. رنگرزی سنتی و رنگرزی صنعتی دو روش متداول رنگرزی می‌باشند. کاربری رنگرزی سنتی با نوین شدن صنعت نساجی، رفته‌رفته کاهش پیداکرده است.

هنر رنگرزی در استان زنجان از تنوع بالایی برخوردار است و این تنوع را می‌توان در تاروپود فرش‌های اصیل زنجانی مشاهده کرد. قدمت هنر رنگرزی سنتی در استان زنجان برمی‌گردد به دوران مردان نمکی که یک‌پایه تاریخی مستند برای استان زنجان است. با استناد به پارچه‌های رنگرزی شده مردان نمکی قدمت این هنر در زنجان به ۲۳۰۰ سال می‌رسد و می‌توان به جرأت ادعا کرد که در آن زمان در استان زنجان فعالیت‌هایی در زمینه رنگرزی پارچه و نخ انجام‌شده است. رنگرزی از صنایع وابسته و اصلی فرش‌بافی است و این صنعت از دیرباز بین خانواده‌ها مرسوم بوده است. رنگرزی هنری زیبا و درعین‌حال مشکل است و در رنگ کردن تاروپودها باید دقت زیادی شود چرا که این رنگ‌ها موجب ارزشمند شدن فرش‌ها می‌شود.

امروزه اساس کارگاه‌های رنگرزی در زنجان بر وجود چند پاتیل مسی یا چدنی و انواع رنگ‌های شیمیایی است و درگذشته به خاطر استفاده از رنگ نیل انواع خمره‌ها با تغار لعاب‌دار نیز در کارگاه در یک ردیف به ترتیب از غلطت رنگ بالا تا ضعیف استقرار داشتند.

نتایج حاکی است که این استان از گذشته یکی از مناطق غنی رنگرزی ایران بوده است و در وضعیت موجود کاهش فعالیت رنگرزی، کاربرد رنگ‌زاهای جوهری و شیمیایی به‌جای رنگ‌زاهای گیاهی و طبیعی و رنگرزی خانگی به‌جای رنگرزی کارگاهی در تغییر روش رنگرزی الیاف فرش نقش اصلی را دارا است. تجارب و دانش گذشتگان در استفاده از رنگ‌های طبیعی گیاهان همچون پوست گردو و انار، حنا، برگ مو، روناس صمغ حاصل از درختان، زعفران و عناصری چون گل یا خاک رس و زاج و غیره شایع بوده و هنوز هم در بعضی از نقاط به‌ویژه روستاها کاربرد دارد.

کارگاه‌های رنگرزی سنتی اشکال متفاوتی دارند و معمولاً یک ردیف پاتیل (خُم رنگرزی) در دیوار کارگاه تعبیه‌شده که بسته به نوع رنگ کاربردی، پاتیل‌ها از چدن یا مس ساخته‌شده و زیر هرکدام اجاقی قرار می‌دهند. ابتدا پشم موردنیاز را به‌صورت بی‌رنگ تهیه می‌کنند. آن را داخل آب به مدت ۲۴ ساعت می‌خیسانند.

پشم‌ها با توجه به تعداد رنگ‌های موردنیاز و اندازه در نظر گرفته‌شده- جدا کرده و هر قسمت را درون نایلون جداگانه‌ای می‌ریزند. استفاده از نایلون در رنگرزی پشم، مانع از نمدی شدن آن در اثر جوشاندن زیاد شده و همچنین از تیره شدن رنگ بر اثر فعل‌وانفعالات شیمیایی درون ظرف جلوگیری می‌کند. دندانه موردنظر را در آب حل کرده و داخل پشم‌ها می‌ریزند. با هم زدن پشم دندانه را به تمام قسمت‌های آن می‌رسانند. سپس پشم را داخل ظرفی که آب آن جوشان است، قرار می‌دهند. به مدت یک ساعت داخل آب جوشان می‌ماند و بسته به تیرگی و روشنی رنگ مدت‌زمان جوشاندن را تنظیم می‌کنند و در تمام مدت الیاف را با چوب، زیر آب می‌گردانند.

پس از دندانه کردن، سرد شدن پشم باید به‌تدریج صورت بگیرد (حدوداً ۲۴ ساعت)، پس از سرد شدن کامل، پشم را می‌شویند. رنگ‌دانه را به پشم اضافه نموده و خوب هم می‌زنند تا رنگ به تمام قسمت‌های آن برسد. مدت‌زمان جوشاندن پشم با رنگ‌دانه، حدوداً ۳ الی ۴ ساعت است. سرد شدن پشم در این مرحله نیز باید به‌تدریج صورت بگیرد. پس از سرد شدن پشم شستشوی نهایی انجام می‌گیرددر هر مرحله از شستشو از مواد شوینده‌ی ملایم استفاده می‌شود. میله چوبی محکمی درون دیوار بالای خمره‌ها قرار دارد که کلاف‌ها را روی این میله آویزان می‌کنند تا آب آن بچکد و الیاف هوا بخورد، ازآنجا کلاف‌ها را روی تیرهای ضخیم آویزان می‌کنند تا خشک شود.

رنگ‌ها ازنظر منشأ آن به دو دسته طبیعی و مصنوعی تقسیم می‌شوند.

۱- رنگ‌های طبیعی: منشأ گیاهی، جانوری و معدنی دارند. رنگرزی با آن‌ها به زمان و مهارت زیادی نیاز دارد.

۲- رنگ‌های مصنوعی: رنگ‌هایی که از مواد شیمیایی و مصنوعی تهیه می‌شود که شامل رنگ‌های جوهری و کرُمی است.

خوشبختانه استان زنجان به علت وجود توانمندی‌های بسیارش در کلیه ابعاد تخصص، کاربردی، اقتصادی و اقلیمی می‌تواند نقش مهم و گسترده‌ای را احیا و بازپروری این هنر و صنعت در طیف گسترده‌ای در بردارد و امیدواریم که با این بسیج همگانی در این گستره پهناور با تنوع محصولات کشاورزی و خودرو و توجه به گیاهان صنعتی و نگهدار گام‌های مؤثری در پرورش کاربرد بهینه این فناوری انجام دهیم.

در زمان‌های گذشته در روستاها و خانه‌های شهری که قالیبافی رواج داشت، افراد در منزل خود از گیاهانی همچون برگ مو، روناس، پوست گردو، پوست پیاز، پوست انار و زاج برای ثابت شدن رنگ پشم استفاده می‌کردند و در بافت فرش و گلیم از آن استفاده می‌کردند. کارگاه رنگرزی و محل دادوستد الیاف پشمی و نخی این اقوام، جنب تیمچه بازار بوده که از بازار زنجان به‌طرف خیابان کمربندی خیام امتداد داشته است.

ولی امروزه به علت رواج رنگ‌های شیمیایی شیوه رنگرزی سنتی کمرنگ شده است و تعداد اندکی از کارگاه‌های رنگرزی شیمیایی در کاروانسرای شاطر علی، حاج شامی بالا و پایین، سرای نهالی و حاج فتح اله مشاهده می‌گردد. رنگرزان ماهری چون: مرحوم ولی قره خانی، مرحوم حاج قربانعلی صباغی، مرحوم عبدالله اورنگی و مرحوم حاج احمد، زندگی می‌کردند که با تلاش، سخت‌کوشی و پشتکار و با استفاده از گیاهان رنگ‌زا الیاف پشمی و پنبه‌ای را رنگ‌آمیزی می‌کردند و قالی زنجان را غنا می‌بخشیدند. به علت رکود این صنعت اکثر پیشکسوتان رنگرز استان از این کار کناره‌گیری کردند و تنها چند نفر هنوز هم به این شغل اهتمام دارند که ازجمله: آقای بختیاری، حاج زید اله ندرلو و فرهاد یادگاری هستند.

منبع:میراث آریا

بازی‌ها و سرگرمی‌های مردم سمنان، بخشی از فرهنگ عامه از گذشته تا امروز

بازی‌های مردم سمنان نیز اگرچه سنتی و ابتدایی بوده‌اند ولی تمام بازی‌ها با فعالیت جسمانی و بدنی همراه بودند که با تحرک و ورزشی صحیح و سالم و بدون دغدغه و دلهره به‌طور دسته‌جمعی، خیلی پرشور و با نشاط برگزار می‌شد.

البته تمرکز و هوشیاری نیز لازم داشت یعنی اگر بازیکنی هوشیار و پرتحرک نبود، سریعاً از دور بازی حذف می‌شد. ولی در حال حاضر کودکان با محیط کوچه و محل کمتر سر و کار دارند و بیشتر اوقاتشان در محیط‌های بسته و آپارتمان می‌گذرد و اکثراً بازی‌ها با رایانه و موبایل و پلی‌استیشن است و معمولاً در سکون و به تنهایی برگزار می‌شود و علاوه بر اینکه کودکان با بدن و عضلاتی غیر ورزیده به بار می‌آیند، باعث فرسایش روح و روان آن‌ها هم خواهد شد.

در ادامه برخی از بازی‌های سنتی و محلی سمنان معرفی شده‌اند.

بازی بیخ‌دیواری

این بازی به صورت دو نفره یا گروهی صورت می‌گیرد، در این بازی هرکدام از بازکنان باید یک نوع سکه انتخاب کنند. نفر اول سکه را به طرف دیوار پرتاب می‌کند، سپس منتظر آرام گرفتن سکه می‌شود و بعد نفر دوم سکه را به سمت دیوار پرتاب می‌کند، به طوری که با قِل خوردن به سکه نفر اول نزدیک شود اگر فاصله بین دو سکه زیاد بود نفر اول سکه خود را برداشته و مجدداً پرتاب می‌کند تا به سکه نفر دوم نزدیک شود و بازی به همین ترتیب ادامه پیدا می‌کند تا فاصله سکه‌ها به یک وجب یا کمتر از یک وجب برسد در این صورت نفری که سکه را به دیوار پرتاب کرده است برنده می‌شود و سکه بازنده را برمی‌دارد. قسمت جالب بازی این است که اگر فاصله دو سکه بیشتر از یک وجب است فرد با سعی و تمرکز و تلاش با استفاده از انگشتان نشان دهد که فاصله بین سکه‌ها یک وجب است و حریف که خطر از دست دادن سکه خود را حس می‌کند سریع بر روی زمین دراز کشیده و شروع به فوت کردن سکه می‌کند تا فاصله بین دو سکه را از یک وجب بیشتر کند. در زمان قدیم کوچه‌ها خاکی بوده است و با فوت کردن، خاک‌ها از زیر سکه جا به جا می‌شد و سکه، میلی‌متری حرکت می‌کرد.

مواقعی که به صورت دسته‌جمعی بازی می‌کردند، سرگروه کسی بود که دست بزرگ‌تر، یا در فوت کردن قدرت بیشتر داشت و سکه بازیکنان دست سرگروه بود، بعد از برنده شدن، سکه‌ها بین افراد گروه برنده تقسیم می‌شد.

بازی بیدّییا

این بازی علاوه بر مفرح بودن یک بازی دسته‌جمعی برای کودکان است. این بازی به دو صورت اجرا می‌شود، در این بازی تعداد کودکان به شش یا هفت نفر است و گاهی بیشتر می‌شود. در محیط باز این بازی را انجام می‌دهند، در شیوه‌ای از این بازی، تمام بازیکنان به صورت نیم‌دایره دور هم حلقه می‌زنند. یکی از بازیکنان شخصاً یا با انتخاب سایرین گرگ می‌شود و پای خود را تا کرده و لی‌لی‌کنان به سمت سایرین که در محوطه پراکنده هستند می‌رود تا آن‌ها را بگیرد. اگر دست گرگ به هرکدام از بازیکنان بخورد باخته و از دور خارج می‌شود به همین ترتیب این بازی ادامه دارد تا تمام افراد از دور خارج شوند. اگر در حین بازی گرگ خسته شود با مشورت همدیگر یک نفر دیگر را جایگزین گرگ می‌کنند تا بازی ادامه پیدا کند.

در شیوه‌ای دیگر، در محوطه باز، افراد به دو گروه تقسیم شده و هر گروه پشت خط به صورت نیم دایره قرار می‌گیرد، یکی از بازیکنان از گروه شروع‌کننده لی‌لی‌کنان به سمت گروه مقابل رفته و دست خود را به اعضای گروه میزند و فرار می‌کند در همین حین باید اعضای گروه فرد مهاجم را بگیرند و اجازه فرار ندهند. در صورتی که مهاجم نتوانست فرار کند از بازی خارج می‌شود اما در صورت فرار مهاجم فردی که دست مهاجم به آن خورده است از دور خارج می‌شود و به همین ترتیب بازی تا نفر آخر ادامه پیدا می‌کند.

این بازی رایج در سمنان، توسط هندی‌ها و به نام خود و به اسم «کبدی» ثبت جهانی شده است.

بازی زو

این بازی باعث تقویت دم و بازدم شش‌ها شده و بدون هیچ هزینه‌ای باعث تقویت حرکات جسمانی و تند و تیز شدن بازیکنان می‌شود. در تابستان، جوان‌ها برای آوردن آب از آب‌انبار مسابقه می‌دادند و بعد از اینکه چند نفس عمیق می‌کشیدند هر وقت اعلام آمادگی می‌کردند نفس‌های خود را حبس کرده و به محض شروع مسابقه همگی با صدای بلند «زو» کشان به سمت پایین میرفتند، هرکس که صدای «زو» گفتنش لحظه‌ای قطع می‌شد بازنده بود و کسی که زودتر به شیر آب‌انبار می‌رسید برنده می‌شد و این بازی را موقع بالا رفتن از پله با کوزه پر آب نیز انجام می‌دادند.

بازی بتراش

یکی از پردردسرترین بازی‌های دسته‌جمعی است که به طور مستقیم یا غیره مستقیم باعث کتک خوردن حریف می‌شود. وسایل بازی عبارت‌اند از یک کمربند، یک دستمال بزرگ، تکه‌ای طناب یا نخی ضخیم و قوی. ابتدا یک محدوده را مشخص می‌کنند اگر بازیکنی از آن محدود خارج شود سوخته است. در این بازی یکی را به عنوان «اوستا» یا استاد، انتخاب می‌کنند و او یک اسم از پرندگان، درندگان، گیاهان و… انتخاب می‌کند و یکی از بازیکنان را انتخاب می‌کند که او را «یاور» می‌نامد و اسمی که انتخاب کرده است را در گوشش می‌گوید و گروهی از اسامی که انتخاب کرده است را به بقیه اعلام می‌کند. به عنوان مثال اگر «گرگ» را انتخاب کرده است، بلند نام گروه «درندگان» را می‌گوید و کمربند را به یاور می‌دهد، یاور به یکی از بازیکنان کمربند را می‌دهد اگر درست نگوید کمربند را گرفته و به نفر بعد می‌دهد. به محض درست گفتن کلمه مورد نظر با صدای بلند رو به بازیکن «بتراش، بتراش» را می‌گوید فردی که کمربند به دست دارد به سمت سایرین می‌رود تا با کمربند آن‌ها را بزند. وقتی اوستا با صدای بلند «جا، جا» را می‌گوید فردی که کمربند در دست دارد به سمت اوستا و یاور می‌رود. در این موقع سایر بازیکنان به دنبال فرد رفته تا او را بگیرند اگر نتوانند فرد را بگیرند مجدد یاور دستور «بتراش، بتراش» را می‌دهد و او به دنبال سایرین می‌رود. اگر دیگر بازیکنان او را بگیرند، چشمانش را می‌بندند و لباس‌هایش را درمی‌آورند و دست و پاهایش را می‌گیرند. او باید تشخیص دهد هر تکه از لباس‌هایش در دست کیست و صاحبان دستی که او را گرفته‌اند حدس بزند و به همین ترتیب بازی ادامه پیدا می‌کند.

موسو کَه وازی

ابتدا بازیکنان یک تکه سنگ یا پاره‌آجر به نام «موسوک» به صورت عمودی می‌کارند و بازیکنان سنگی به نام «لیس» در دست داشته باشند و هر یک به نوبت بایستی با پرتاب آن موسوک را بر روی زمین بخوابانند فردی که موسوک را انداخته از بازی خارج می‌شود و دوباره موسوک را می‌کارند به همین ترتیب بازی ادامه پیدا می‌کند تا به نفر آخر برسد و اگر آخرین بازیکن نتواند موسوک را بخواباند باید به همه برندگان کولی (سواری) دهد.

بازی کَلّ و کَلّ و کَلّ

یک نوع بازی رقابتی و پر تحرک است که تعداد بازیکنانش بیش از دو نفر است و وسیله بازی تشکیل دهنده آن عبارت از کمربند یا یک تکه طناب، یک عدد ریگ و یک محدوده مشخص است. در این بازی دو گروه را تشکیل می‌دهند و هر گروه یک بازیکن را به عنوان «اوستا» انتخاب می‌کنند و بقیه اعضای هردو گروه به صف مقابل همدیگر بر روی زمین می‌نشینند. اوستا گروه اول همان‌طور که بین بازیکنان حرکت می‌کند بدون اینکه بقیه اعضای گروه حریف متوجه شود ریگ را در دامن یکی از اعضای گروه می‌اندازد و اوستا گروه دوم که بین صف اعضای خود حرکت می‌کند دست بر روی سر یکی از اعضا می‌گذارد و با صدای بلند می‌گوید: «کَلّ و کَلّ و کَلّ» و ناگهان خطاب به یکی از بازیکنان که در تصور او، ریگ در دست اوست، می‌گوید: «بده کَلِّۀ ماقوچ».

اگر اوستا درست حدس زده باشد او برنده شده و اوستا گروه حریف این کار را تکرار می‌کند، اما اگر اشتباه گفته باشد دور مچ دست او را اوستا حریف با کمربند یا طناب به زانو وی می‌بندد با همان وضعیت باید به دنبال دیگر بازیکنان رفته و به آن‌ها ضربه بزند، اگر توانست به کسی ضربه بزند طرف مقابل باید به همین صورت مچ دستش را به زانو ببندد و دنبال دیگر بازیکنان رود به همین ترتیب بازی ادامه پیدا می‌کند.

یورَه وازی (گردو بازی) 

این بازی به دو نفر بازیکن و به تعدادی گردو و یک محدوده مشخص نیاز دارد. نفر اول گردوها را کاشته و نفر دوم با گردوهای خود به طرف گردوهای کاشته شده پرتاب می‌کند اگر بتواند به گردوها خود را به گردوهای کاشته شده بزنند برنده است و علاوه بر گردوهای خود گردوها جدا شده را برمی‌دارد اگر نتواند با پرتاب گردوها آن‌ها را جدا کند بازنده و برنده گردوها خود و گردوهای بازنده را تصاحب می‌کند به همین ترتیب بازی ادامه دارد.

چالا چالا

تعداد بازیکنانش بیشتر از دو نفر و وسایل بازی آن‌ها هسته خرما، هسته هلو یا سکه‌های پول و… است. ابتدا یک چاله عمیق ۱۰ تا ۱۲ سانتی‌متری حفر می‌کنند و وسایل بازی خود را داخل آن می‌گذارند، سپس از فاصله مشخصی ابزارهای خود را به طرف چاله پرتاب می‌کنند. هر یک از بازیکنان بتواند وسیله خود را داخل چاله بیاندازد می‌تواند وسیله خود را بردارد در غیر این صورت داخل همان می‌ماند تا آخرین نفر این بازی ادامه دارد. اگر آخرین نفر بتواند داخل چاله بیاندازد تمام وسایل بازی موجود در چاه برای او می‌شود در صورتی که نتواند، بازی بین کسانی که نتوانستند پرتاب کنند ادامه خواهد داشت.

قال قال (قایم باشک) 

تعداد بازیکن چهار نفر یا بیشتر است و از بین خود یک «اوستا» انتخاب می‌کنند، اوستا با دست یک حلقه درست می‌کند و بقیه بازیکن‌ها باید انگشت خود را داخل حلقه کرده و یک‌صدا «قال قال» بگویند. تا وقتی که اوستا یک انگشت را بگیرد. به محض گرفتن انگشت، سر بازیکن منتخب را روی پای خود می‌گذارد تا کسی را نبیند و بقیه یک‌جا پنهان می‌شوند و بعد از آن فرد منتخب دنبال بقیه می‌گردد. اگر فردی قبل دیده شدن خود را به اوستا برساند جایش امن است و اگر فرد منتخب کسی را پیدا کند و پیش اوستا بیاورد تا جایگزین خود کند به همین ترتیب بازی ادامه پیدا می‌کند.

لال‌بازی

تعداد بازیکنان بیشتر از سه نفر است و کسی را که شوخ‌طبع است را از بین خود به عنوان «اوستا» انتخاب می‌کنند و بقیه به صورت نیم‌دایره رو به روی اوستا می‌نشینند، اوستا باید حرکت خنده‌داری را از خود دربیاورد یا به اصطلاح سمنانی‌ها «غولِکی بیرین اِوِرِه». بقیه بازیکنان موظف هستند عمل (غولک) را دربیاورند اگر در حین بازی بخندند، حرف بزنند یا عمل نکنند باخته‌اند و بازی به همین ترتیب ادامه پیدا می‌کند.

لیس لیس

تعداد بازیکنان دو نفر و وسایل بازی دو قطعه سنگ است. بازیکنان باید یک سنگ به نام (لیس) که به سنگ‌های صاف و پهن می‌گویند بردارند. نفر اول باید به طرفی لیس خود را پرتاب کند و نفر دوم هم باید به صورتی لیس خود را به طرف لیس حریف پرتاب کند اگر به لیس حریف خورد برنده است و باید بازنده تا جلوی سنگ‌ها به برنده سواری دهد و برعکس اگر لیس خود به لیس دیگری نخورد بازنده است و باید به برنده سواری دهد.

منبع:میراث آریا