تراوش توسعه از سفال جهانی لالجین
احداث دومین شهرک تخصصی سفال، ایجاد شرکت های دانش بنیان، ریشه کنی بیکاری و از همه مهم تر تولید سفال بدون سرب حکایت از تراوش توسعه و ترقی در سفالینه های لالجین دارد که سالهاست برند جهانی را برای این دست سازه های اصیل حفظ کرده است.
به گزارش ایرنا؛ پنج سال پیش بود که برکت خاک همدان بر سر صنعت سفالگری پاشیده شد و شاهکار مردمان لالجین بر سکوی نخست جهان ایستاد تا برند «شهر جهانی» را بر سفالینه های این دیار هنرخیز نقش بزند.
از آن روز رنگ و لعاب سفال لالجین استاندارد و عاری از سرب شد، چرخ های صنعتی به جای سنتی نشست، آوازه دست ساخته های لالجین از اروپا تا آفریقا پیچید و به مدد مراکز فناور و دانش بنیان تولید سفال همپای تکنولوژی شد.
این چند قلم بخشی از دستاوردهای شهر جهانی سفال است که با تدبیر دولت در از سال ۹۵ تاکنون حاصل شده و معاون صنایع دستی میراث فرهنگی استان همدان برایمان می شمارد.
به گفته او، لالجین با یک هزار و ۳۰۰ کارگاه توانسته پنج هزار و ۶۳۰ زن و مرد این شهر را پاگیر خود کند و به جرات می‌توان گفت کیمیای آب و خاک و آتش نگذاشته هیچ جوانی در این دیار بیکار بماند.
لالجین شهر بدون بیکار
به استناد آخرین اطلاعات “هاشم مظاهری”، چرخکاری، سفال نقش برجسته، سفال قالبی و نقاشی روی سفال برخی از رشته‌های این هنر صنعت اصیل هستند که علاوه بر اهالی لالجین توانسته جوانان جویای کار شهرهای دیگر را هم مشغول کند و بی تردید این رونق کسب و کار را مدیون جهانی شدن است.
طبق آمارهای موجود در میراث فرهنگی همدان بیشترین حجم سفال کشور در لالجین تولید می‌شود و افتخار بالاترین حجم صادرات این محصول نیز متعلق به همین شهر کوچک است.
در ۲ سال اخیر میزان سفال و سرامیک صادر شده لالجین از رقم سه میلیون و ۷۰۰ هزار تن گذشت و سالانه افزون بر ۳۵ میلیون دلار ارزآوری داشت.
سفال مظروف و تزئینی لالجین در کشورهای عراق، ترکیه، هلند، آلمان، سوئد، عمان، آذربایجان، ویتنام و مالزی حتی غنا مشتری های پر و پا قرصی دارد.
هر چند «پیمان سپاری ارزی» به اعتقاد مظاهری از آمار صادرات رسمی گمرک کاسته اما به همان میزان صادرات چمدانی را افزایش داده، پدیده ناخوشایندی که آتیه روشنی برای مراودات تجاری صنایع دستی به ویژه سفال رقم نمی‌زند.
دومین شهرک تخصصی به نام سفال
فارغ از تلخ و شیرینی های صادرات صنایع دستی، افزایش چشمگیر تولید سفال و سرامیک و ازدیاد کارگاه های صنعتی موجب شد ظرفیت نخستین شهرک تخصصی سفال به طور ۱۰۰ درصد تکمیل شود و بسیاری از متقاضیان واحدهای جدید در صف واگذاری زمین بنشینند.
مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی همدان از تاسیس دومین شهرک سفال در لالجین به وسعت ۵۷ هکتار خبر می‌دهد که هم اکنون مراحل فراهم سازی زیرساخت را می‌گذراند.
“محمدرضا بادامی” می‌گوید: خیابان‌کشی این شهرک به اتمام رسیده و بخشی از عملیات شبکه آب، برق و گاز نیز اجرا شده و اگر همه چیز وفق مراد پیش برود تا پایان تابستان قطعات این شهرک برای واگذاری به سفالگران لالجینی آماده است.
طبق اظهارات او دست‌کم ۳۰۰ واحد جدید در دومین شهرک صنعتی سفال ایجاد می‌شود تا این هنر جهانی رکورد اشتغال و تولید وطنی را هم بشکند.
سفال بدون سرب، فوت کوزه‌گری
از توفیقات لالجین در عرصه رشد علمی و فناورانه هم نمی توانیم چشم بپوشیم چرا که هر روز سفالگران تحصیلکرده و افراد خلاق و صاحب ایده به جمع استادکاران سنتی اضافه می شوند تا چرخه تولید و عرضه این محصول از دانش روز عقب نماند.
گشایش مرکز رشد واحدهای فناور سفال و سرامیک و راه اندازی آزمایشگاه تخصصی سفال از اقداماتی است که رئیس پارک علم و فناوری همدان بیشتر و بهتر می تواند برایمان توضیح بدهد.
“محمد حسین مرادی” هدف از تاسیس مرکز رشد لالجین را کاربردی کردن فناوری های نوین در صنایع دستی سنتی عنوان می‌کند که ارتقای کیفیت محصولات برای افزایش توان رقابت در بازارهای جهانی را در سرلوحه کار خود دارد.
به باور او، انتقال سینه به سینه دانش و مهارت سفالگری آنهم در روزگاری که این هنر شهرت بین‌المللی یافته دیگر کافی نیست و از این رو با دانشهای نوین یاریگر هستیم تا این برند برای لالجین جاودان بماند.
تولید لعاب بدون سرب از موفقیتهایی است که آزمایشگاه تخصصی سفال به آن دست یافت و می توان همان فوت کوزه گری دانست که حالا بسیاری از کارگاه های لالجین آن را آموخته اند و محصولی سالم برای دوستداران صنایع دستی می‌سازند.
مرادی در این خصوص می‌گوید: سالیان سال صنعتگران این شهر برای حذف سرب تلاش می کردند اما بی نتیجه بود زیرا سفال تمام درخشش و براقی خود را از سرب موجود در لعاب دارد اما این رویای دست نیافتنی توسط متخصصان ما محقق شد بی‌آنکه ذره‌ای به زیبایی و کیفیت محصولات لطمه وارد شود.
مخلص کلام اینکه لالجین این روزها در اوج ترقی و توسعه است حیاط هر خانه بوی سفال می‌دهد و گوشه گوشه این شهر بساط خاک و گل و چرخ جفت و جور است و کوره های آتشین، منتظر در آغوش کشیدن خاکواره های اهالی است.
در کنار رونق سنتی این محصول، جهش صنعتی آن نیز به ثمر نشسته و حالا سفال با پیشینه ۷۰۰ ساله فقط به چگونگی حفظ این لقب ارزشمند جهانی برای فرزندان لالجین می اندیشد.
لالجین پایتخت سفال جهان یکی از قطب‌های گردشگری استان همدان و در شهرستان بهار واقع شده‌است.
این شهر کوچک با جمعیت ۱۴ هزار نفری هر سال پذیرای گردشگران داخلی و خارجی بسیاری است و سفالینه های فیروزه ای را به مسافران تحفه می دهد.