تصور کنید در فلوریدا به راحتی بر روی مبل خود نشسته‌اید و به صورت مجازی برای تعطیلات پیشرو وارد اتاق هتل خود در ژاپن می‌شوید. آیا شبیه یک فیلم علمی تخیلی بنظر می‌رسد؟ خب، این همان کاری است که متاورس می‌تواند انجام دهد

اصطلاح متاورس اولین بار توسط نویسنده علمی‌‌تخیلی نیل استفنسون در رمان سقوط برف شرح داده شد که در آن انسان‌ها به عنوان آواتارهای دیجیتالی در یک دنیای مجازی سه بعدی تعامل دارند. اساساً در متاورس مفهوم صرفاً دیدن محتوا، کمرنگ می‌شود و افراد در دنیای مجازی ظاهر می‌شوند. این قدم بعدی فناوری است که در آن افراد می‌توانند به صورت دیجیتالی همکاری کنند، بازی کنند، معاشرت کنند، سفر کنند و خرید کنند.

انتشار متاورس

متاورس که تحت عنوان اینترنت موبایل ۲.۰ پیش‌بینی شده است، امسال پس از اینکه مارک زاکربرگ، مدیرعامل فیس بوک، شرکت خود را به عنوان متاپلتفرم تغییر نام داد، مورد توجه قرار گرفت. زاکربرگ چشم‌انداز یک اینترنت مجسم شده را ارائه داد که در آن افراد می‌توانند تعاملات غنی داشته باشند. از زمان اعلام این خبر، دسته‌ای از شرکت‌های فناوری ابتکارات مربوط به متاورس خود را آغاز کرده‌اند. از حق امتیازهای بازی‌های ویدیویی مانند روبلاکس و فورتنایت گرفته تا غول‌های فناوری مانند مایکروسافت و انویدیا، هر شرکتی با احتیاط و به آهستگی در حال ورود به فضای متاورس است. اخیراً، سرمایه‌گذار دارایی دیجیتال سایت تاکنز یک قطعه زمین مجازی در پلتفرم دیسنترالند متاورس به ارزش ۲.۴ میلیون دلار ارز دیجیتال خریداری کرد. چنین سرمایه‌گذاری‌های سنگینی در متاورس نشان می‌دهد که به تدریج در حال ظهور به عنوان یک واقعیت است. علاوه بر این، تحلیلگران بلومبرگ اینتلیجنس پیش‌بینی می‌کنند که اندازه بازار متاورس می‌تواند تا سال ۲۰۲۴ به ۸۰۰ میلیارد دلار برسد.

با این وجود که متاورس در حال حاضر فرضی است، احتمال زیادی وجود دارد که چهره‌ی دنیای دیجیتال را تغییر دهد و فرصت‌های جدیدی را ایجاد کند. اگرچه بحث‌های گسترده‌ای در مورد همکاری، خرید و معاشرت مبتنی بر متاورس وجود دارد، در صنعت مهمان‌نوازی نیز هم فرصتی برای متاورس وجود دارد.

صنعت مهمان‌نوازی چگونه می‌تواند از متاورس سود ببرد؟ 

یکی از چالش‌های اساسی در تجارت مهمان‌نوازی، برآورده کردن انتظارات همیشه در حال تحول مهمانان است. از فرآیندهای رزرو یکپارچه و تجربه اقامت منحصر به فرد گرفته تا پیشنهادات بسته ارزشمند، تقاضای زیادی برای تجربه بهینه شده مهمان وجود دارد. از آنجایی که بسیاری از مسافران امروزی با فناوری آشنا هستند، متاورس می‌تواند صنعت مهمان‌نوازی را متحول کند و تجربه مهمان را دوباره تعریف کند.

تجربه مهمان با تحقیق در مورد محل اقامت آغاز می‌شود و اگر متاورس به کار گرفته شود، می‌تواند روند رزرو هتل را به مرحله بعدی برساند. با استفاده از متاورس، مشتریان می‌توانند اطلاعات ضروری در مورد رزرو اتاق خود، مانند اندازه، قیمت و ویژگی‌های اتاق، همانطور که اکنون انجام می‌دهند، به دست آورند. اما مسافران می‌توانند تورهای هتل سه بعدی مجازی را نیز تجربه کنند. مسافران می‌توانند به آواتارهای دیجیتال تبدیل شوند و قبل از ورود به هتل عملاً در هتل یا استراحتگاه قدم بزنند. قدم زدن سه بعدی می‌تواند به مسافران تجربه‌ای همه جانبه از اتاق‌های هتل، دکوراسیون و امکاناتی بدهد که تصاویر ثابت قادر به ارائه آن نیستند. یک تور سه بعدی هتل می‌تواند به مهمانان احساس اطمینان در تصمیم‌گیری هتل بدهد و رزرو مستقیم و نرخ تبدیل را افزایش دهد.

از آنجایی که رضایت مهمان معیار موفقیت هر هتلداری است، استفاده از متاورس برای ارائه یک تجربه تعاملی اتاق هتل یا تجربه محلی و فرهنگی معتبر می‌تواند میزان سود را به نفع شما تغییر دهد. این سطح از خدمات می‌تواند شما را از رقبای خود جلوتر نگه دارد و به مهمانان شما کنترل سفرهای آتی را بدهد.

مطلب پایانی

دنیای دیجیتال آینده‌نگر که متاورس وعده داده است، پتانسیل تغییر صنعت همه‌گیر مسافرت و مهمان‌نوازی آسیب دیده را دارد. با این حال، ساختن یک دنیای واقعیت جایگزین قطعا یک شاهکار چالش برانگیز خواهد بود. متاورس مستلزم همکاری قوی بین شرکت‌های فناوری، نوآوران و سیاست‌گذاران است. جالب است که ببینیم متاورس چقدر صنعت سفر را شعله‌ور می‌کند و چگونه در سال‌های آینده، متاورس خطوط بین دنیای فیزیکی و دیجیتال را محو می‌کند.

منبع:میراث آریا

خانه لاله‌ای‌ها، خانه شربت اوغلی، خانه اردوبادی، خانه حیدرزاده و خانه ثقه‌الاسلام از خانه‌های ارزشمندی است که در سال‌های اخیر توسط بخش دولتی به‌منظور استفاده‌های فرهنگی تملک شده‌اند. خانه بلورچیان، خانه سرخه‌ای و خانه نصیر زاده از جمله خانه‌هایی است که در عین مسکونی بودن، در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده‌اند.

خانه شربت اوغلی

این خانه متعلق به نیمه دوم حکومت قاجاریه است که در اوایل پهلوی اول، اتاق‌هایی در دوطبقه به ضلع شمالی حیاط باغچه (بیرونی) اضافه‌شده است. این ساختمان دوطبقه و دارای اندرونی و بیرونی است. اندرونی شامل حیاطی است به ابعاد ۶۰/۹ *۶۰/۲۱ متر که از کوچه شمالی به آن وارد می‌شوند. ورودی بیرونی از سردر محتشم و گچ‌بری است وارد هشتی شده و از آن با دالان طویلی ما را به حیاط باغچه بیرون هدایت می‌کند. ستون‌های رفیع نمای ساختمان با سرستون‌های گچ‌بری شده نظر هر بیننده را به خود جلب می‌کند. ورودی به ساختمان اصلی از طبقه همکف بوده و از طریق یک‌راه پله مرکزی به سرسرا وارد می‌شود که دسترسی به همه اتاق‌های طبقه فوقانی را میسر می‌سازد. طبقات همکف و اول دارای طنبی‌های وسیعی است که هرکدام اتاق‌های فراخناکی را در جناحین خود دارد. این ساختمان برای استفاده مسکونی ساخته‌شده ولی در سال ۱۳۶۹ توسط شهرداری تبریز خریداری و بعد از مرمت توسط میراث‌فرهنگی تبدیل به بنیاد ایران‌شناسی و همچنین خانه هنرمندان صنایع‌دستی استان شده است. ساختمان دارای بیش از ۱۶۰۰ مترمربع عرصه و دالان با ورودی زیبا و قاب‌بندی‌های آجری و سر در شاخص است. فرم سردر، گچ‌بری و قاب‌بندی گچی و آجری رفعت ستون‌ها و نمای سفید یکدست و نمای پرکار آجری ضلع شرقی از مهم‌ترین عوامل تزئینی آن است.

نشانی بنا: تبریز_خیابان شمس تبریزی – کوچه شرشرا – پلاک ۳۷

خانه بهنام
این خانه که به دانشکده هنر و معماری اختصاص‌یافته، پیش از زلزله ویرانگر سال ۱۱۹۳ ه. ق و در دوره زندیه احداث‌شده است. خانه بهنام از دو قسمت بیرونی تشکیل‌شده و تزیینات معماری آن از قبیل ارسی طنبی اصلی، دیوارنگارها، گچ‌بری‌ها و بخاری‌های دیواری در نوع خود بی‌نظیر است. در نمای اصلی خانه بهنام ستون‌های استوار با سرستون‌های زیبا و گچ‌بری‌های دل‌انگیز جلب‌توجه می‌کند. ارسی اتاق اصلی (طنبی) با نقوش هندسی، اسلیمی و شیشه‌های الوان از پرکارترین نوع گره چوبی است. در دیوارنگاره‌ای طنبی این خانه از کاره‌ای بسیار ظریف تذهیب تا پرتره‌ها، نقوش گل و مرغ، شکارگاه‌ها و مناظر مختلف در نهایت ظرافت استفاده‌شده و بخاری‌های دیواری زیبایی در آن تعبیه‌شده است.

این بنا در دوره ناصرالدین‌شاه مرمت و تزئینات نقاشی به آن اضافه‌شده است. بنا به صورت اندرونی و بیرونی است. ساختمان اصلی در شمال قطعه و روبه جنوب دارای ایوان ستون‌دار است. طنبی راهروها مشرف‌به ایوان و اتاق‌های جانبی (گوشواره) طرفین ایوان را تشکیل می‌دهند. با استفاده از ارتفاع رفیع طنبی (هفت ری) فوق راهروها و فوقانی اتاق‌های جانبی به صورت اتاق‌خواب در آمده است. حیاط اندرونی در شمالی‌ترین بخش ساختمان قرار دارد و طرفین آن را اتاق‌هایی در شرق و غرب مشرف‌به حیاط در برگرفته است. پشت‌بام اتاق‌های اندرونی به صورت مهتابی (تراس) استفاده می‌شود. ساختمان دارای زیرزمین است. اتاق‌های زیر طنبی برای نشیمن تابستانی و دیگر اتاق‌ها به‌صورت انباری و مطبخ در آمده است. ایوان جنوبی برای نشیمن تابستان و ایوان شمالی دارای زیرزمین است. اتاق‌های زیر طنبی برای نشیمن تابستانی و دیگر اتاق‌ها به صورت انباری و مطبخ درآمده است. ایوان جنوبی برای نشیمن تابستانی و ایوان شمالی دارای ستون‌های چوبی گچی‌اند و سرستون‌ها گچبری شده است. پیشانی ساختمان دارای گچ‌بری و طاق‌نماهای طرفین ایوان جنوبی مقرنس‌کاری است. اتاق طنبی دارای نقاشی‌های اواسط قاجاری است که از ریزه اندودهای گچی بیرون آمده است. پنجره‌های طنبی و پنجره‌های اتاق‌های مشرف‌به طنبی دارای مشبک‌های ظریفی از چوب گردو است. طاقچه‌ها و شومینه داخل طنبی مقرنس‌های گچی دارد.

خانه گنجه‌ای زاده

این خانه از دو قسمت به شکل حرف (دال) ساخته‌شده است. قسمتی از بنا مربوط به اوایل دوره قاجاریه و قسمت دیگر مربوط به اواخر آن دوره است. این بنا در سه‌طبقه احداث‌شده و بزرگ‌ترین تالار این مجموعه در طبقه دوم قرار دارد که سقف وسیع آن با دهانه هفت متری به وسیله چوب و خرپای چوبی استوارشده است. نمای شرقی و غربی بنا مزین به ستون‌ها و سرستون‌های بسیار زیبا و زیرزمین‌های آن با طاق‌های آذری تخت و با دهانه‌های بیش از ۴ متر نشانی از اعتلای هنر اجرای طاق و گنبد در این بخش از میهن اسلامی است.

خانه قدکی

این خانه که هم‌اینک از آن به عنوان ساختمان دانشکده فرش استفاده می‌شود، در اواسط دوره قاجاریه به دستور «اعتمادالدوله» ساخته شد. خانه قدکی دارای اندرونی و بیرونی، تزیینات دیوارنگاری، آیینه‌کاری، گچ‌بری و آجرکاری با بند برجسته است. اندرونی شامل اتاق‌های نشیمن و استراحت متصل به زیرزمین و بیرونی آن شامل تالار اصلی (طنبی) کله‌ای‌ها، تالار فرعی و اتاق‌های خواب و استراحت مهمان است. زیرزمین بنا که با پوشش‌های متنوع آجری مسقف شده، شامل فضاهایی چون مطبخ، انبار گندم، آب‌انبار و حوض‌خانه و… است.

نشانی خانه‌های بهنام، گنجه‌ای زاده و قدکی: تبریز_ارتش جنوبی، خیابان ارک جدید

خانه امیرنظام (موزه قاجار) 

محله ششگلان از دوره ایلخانان مغول مرکز دارالحکومه بوده و ابنیه موجود در آن از قدیمی‌ترین بخش‌های شهر محسوب می‌شود. تاریخ بنا به دوره قاجاریه قرن ۱۲ و زمان حکومت عباس میرزا و امیرنظام گروسی پیشکار کل آذربایجان تعلق دارد. این بنا با گچ‌بری‌های منقوش با پنجره‌های مشبک اروسی با شیشه‌های الوان، طاق خنچه‌پوش چشم هر بیننده‌ای را نوازش می‌دهد. این ساختمان زیر بنای ۱۲۰۰ مترمربع را داراست و در دو طبقه بنانهاده شده است. در طبقه پائین حوض‌خانه وسیعی وجود دارد که با کریدورهای طرفین به حیاط و اتاق‌های مجاور ارتباط دارد. از خصوصیات بارز بنا می‌توان به ایوان سرتاسری رفیع با ۱۶ ستون زیبا و یک طنبی بزرگ و حوض‌خانه‌ای با ستون‌های سنگی اشاره کرد.

در بال شرقی تعداد چهار اتاق و در بال غربی هفت اتاق وجود دارد. حوض‌خانه با ستون‌های سنگی و طاق‌های آجری ساخته‌شده است. در طبقه بالا دو طنبی وجود دارد، این طنبی‌ها دالان‌هایی رو به‌سوی ایوان سرتاسری ۱۶ ستونی دارد که زیبایی خاصی به بنا می‌دهد. در طرفین دالان‌ها اتاق‌های وجود دارد که دربال شرقی سالن ۴ و در بال غربی ۳ اتاق را شامل می‌شود. این خانه متشکل از دو حیاط اندرونی و بیرونی است.

نشانی بنا: تبریز_ششگلان_ جنب بیمارستان کودکان

خانه کوزه کنانی (خانه مشروطیت) 

یکی از دیدنی‌ترین و شوق‌انگیزترین مکان‌های تبریز موزه مشروطه معروف به «خانه مشروطه» است. بانی خانه مشروطیت حاج مهدی کوزه کنانی معروف به ابوالمله (۱۳۳۷۱۲۵۴ قمری) بازرگان آزاده و روشنفکر و از رهبران انقلاب مشروطه و نخستین رئیس انجمن ایالتی آذربایجان است. پس از به توپ بسته شدن مجلس در سال ۱۲۸۷ خورشیدی، حاج مهدی کوزه کنانی خانه خود را در اختیار انجمن ایالتی آذربایجان قرار داد و در طول جنگ‌های یازده‌ماهه تبریز علیه نیروهای دولتی، این محل ستاد فرماندهی و محل تشکیل جلسات مجاهدین مشروطه به شمار می‌رفت. تصمیم مهم و انقلابی پایین آوردن پرچم‌های سفید تسلیم در مقابل قوای استبدادی محمدعلی شاه نیز در همین خانه گرفته شد. خانه مشروطه محصول ذوق هنرمندانه یک معمار تبریزی به نام حاج ولی معمار است که سال‌ها در روسیه ساکن بود و پس از بازگشت به تبریز آن را در سال ۱۲۴۷ شمسی بنا کرد.

دارایی‌های خانه مشروطه

در حیاط موزه و در زیر بالکن دو مجسمه قدی از مبارزان نام‌آشنای مشروطیت یعنی ستارخان سردار ملی و باقر خان، سالار ملی قرار دارد. رو به روی پله‌های طبقه اول نیز مجسمه نیم‌تنه برنزی حاج مهدی کوزه کنانی بر روی پایه‌ای جای گرفته و در سمت چپ آن عکس بزرگی از اعدام هشت نفر از بزرگان مشروطه نصب‌شده است. تصویر کسانی چون ضیاءالعلما و دایی‌اش، قدیر پسر علی موسیو، ثقه‌الاسلام (رئیس انجمن ایالتی آذربایجان) که روز دهم دی ۱۲۹۰ شمسی مطابق با عاشورای ۱۳۳۰ قمری به دست قوای روس در تبریز اعدام شدند. بنای تاریخی خانه مشروطیت با معماری اصیل سنتی دوره قاجاریه در محله قدیمی راسته کوچه و در ضلع غربی مجموعه بازار تبریز قرار دارد. بعد از ورودی اصلی فضای هشتی است که به حیاط راه دارد. در راهروی ورودی بنا حوض‌خانه زیبایی با آجربندی هنرمندانه قرار دارد. راه پله دوطرفه‌ای ارتباط این فضا با طبقه دوم بنا را برقرار می‌سازد. در بالای راه پله کلاه‌فرنگی زیبایی با شبکه‌های چوبی و شیشه‌های رنگی و آیینه‌کاری خود به زیبایی بنا می‌افزاید.

مساحت کل این بنا ۱۱۰۰ مترمربع با زیربنا ۸۰۵ مترمربع است، زیربنای خانه مشتمل بر حوض‌خانه سرسرا و دو طبقه بنا تشکیل می‌شود. نورگیر سرسرا بر روی چهارستون بلند با سرستون‌های گچ‌بری استوارشده داخل آن با آیینه و شیشه‌های رنگی به طرز جالب‌توجهی زینت یافته است. در طبقه اول ۶ اتاق و سرسرا و در طبقه دوم یک طنبی (سالن بزرگ) و ۶ اتاق در اطراف سرسرا موجود است. طنبی مشرف‌به حیاط و دارای پنجره‌های مشبک با شیشه‌های الوان (اروسی) است که توسط هنرمندان محلی ساخته‌شده است. اتاق‌های جانبی دارای سقفی چوبی با تزئینات برجسته هشت‌ضلعی است و درهای چوبی با طرح‌های برجسته اسلیمی و گل و برگ زینت داده‌شده است.

نشانی بنا:  تبریز – خیابان شهید مطهری (راسته کوچه سابق) روبروی مسجد جامع تبریز.

خانه صراف لار (موزه زنده سفال) 

خانه سفال تبریز یکی از بناهای تاریخی این شهر بوده که مربوط به دوره قاجاریه و پهلوی است، این خانه تاریخی تا سال ۸۴ شمسی در دست خانواده مشهور علوی در تبریز بود که توسط اداره کل میراث‌فرهنگی استان خریداری شد و با مرمت و بازسازی‌های صورت گرفته، امروزه به بزرگ‌ترین و برترین موزه سفالگری ایران تبدیل‌شده است.

در ابتدای ورود به این مکان شما با دو طبقه زیبا روبرو می‌شوید، این سبک معماری از شایع‌ترین مهندسی‌های ایران قدیم در ساخت منازل بوده، در ورودی خانه سفال دو ایوان با آثار مینیاتوری و گچ‌بری‌های بی‌نظیر وجود دارد، همچنین دقیقا در وسط حیات خانه سفال تبریز یک حوض آب زیبا قرار دارد که نظیر آن را در اکثر خانه‌های مربوط به دوره قاجاریه مشاهده می‌کنیم، در اطراف این حوض یک باغچه و فضای سبز کوچک وجود دارد که زیبایی این منزل را دوچندان می‌کند.

در بخش اصلی موزه سفال، صدها ظرف سفالی، شیشه‌ای و کریستالی و همچنین ظروف چوبی مربوط به پادشاه مشهور سلجوقی، پادشاه قاجاری و صفوی به چشم می‌خورد، ظرف‌هایی کشف‌شده از مناطق باستانی شهر تبریز که امروزه در این محل در معرض دیدن عموم قرارگرفته است.

در طبقه زیرزمین خانه سفال یک حوض وجود دارد که به حوض‌خانه مشهور است، امروزه در این بخش جلسات آموزشی سفالگری، کوزه‌گری، کنفرانس‌های گردشگری و همچنین نمایشگاه و فروشگاه دائمی ظروف سفالی قرار دارد.

نشانی بنا: خیابان شمس تبریزی، ایستگاه گرو، کوچه صرافلار، کوچه شهید نوروزی، پلاک ۱۰۰

منبع:میراث آریا

در اسناد دولتی دوره قاجار، نام جزیره «قیس» بوده است. نام قیس و حتی «قیص» تا اواخر دهه ۱۳۲۰ خورشیدی در اسناد دولتی دوران پهلوی نیز در کنار نام کیش نوشته‌شده است.

مردم کیش در سندهای خریدوفروش زمین و وقف نامه‌ها از کیش با عنوان قیس نام می‌بردند. در حال حاضر اگرچه بومیان کیش هم در مکاتبات خود نام جزیره را کیش می‌نویسند اما در گفت‌وگوهای روزمره کهن‌سال‌های جزیره همچنان از لفظ «قیس» استفاده می‌شود.

درعین‌حال نباید فراموش کرد که نام کیش نیز در متون سده‌های گذشته به چشم می‌خورد چنان‌که سعدی شاعر بزرگ ایرانی در قرن هفتم در آثار خود گلستان و بوستان چند بار نام کیش را ذکر کرده است.

در بعضی از منابع تلاش شده است که بین نام این جزیره با شهر سومری کیش (واقع در بین‌النهرین) ارتباط برقرار کنند. اما هیچ‌گاه دلایل قانع‌کننده‌ای برای ارتباط موردنظر بیان‌نشده است. در این میان گاه نیز به‌اشتباه مطالب مربوط به کیش بین‌النهرین به جزیره کیش نسبت داده می‌شود.

درباره اینکه نام جزیره ابتدا کیش بوده و بعدها معرب آن قیس شده است و یا اینکه قیس بوده و در زبان فارسی به گیس و کیش تغییر کرده است بین مورخان و ادیبان اتفاق‌نظر وجود ندارد.

این جزیره زیبا از گذشته‌های دور به خاطر موقعیت استراتژیک و آب شیرین و هوای مطلوب و نخلستان‌های سبزش موردتوجه همگان بوده است. در اینجا به معرفی آثار تاریخی این جزیره می‌پردازیم.

برای آشنایی با مکانهای دیدنی کیش این مطلب را مطالعه کنید.

شهر تاریخی حریره

دوران عظمت و شکوفایی جزیره کیش از قرن چهارم هجری و پس از وقوع زلزله در سیراف آغاز شد و ویرانه‌های برجای‌مانده در شمال جزیره کیش روایتگر دوران شکوه و عظمت کیش است. شهر تاریخی حریره به شماره ۱۸۸۶ در فهرست آثار ملی کشور ثبت‌شده است.

حریره در سال‌های رونق خود به‌عنوان نقطه مرکزی در مسیر راه‌آبی جاده ابریشم، محل اصلی مبادلات تجاری بین غرب و شرق بوده است. یک بندر شهر تجاری باشکوه و ثروتمند که از قرن چهارم تا اواسط قرن دهم هجری قمری، چون نگینی درخشان در خلیج‌فارس پذیرای تجار و جهانگردان از جای‌جای پهنه گیتی بوده است.

گسترده پستی‌وبلندی‌ها و خرابه‌های کهن شهر حریره حدود۱۲۰ هکتار وسعت دارد. این وسعت بازگوکننده این مطلب است که روزگاری شهری بزرگ و آباد در این منطقه وجود داشته و جمعیت کثیری را در خود جای می‌داده است. آنچه امروز از این شهر برجای‌مانده حجم عظیمی از معماری شهری مدفون در زیرخاک است. برخی از صاحب‌نظران این شهر را تنها بافت سالم ایلخانی موجود می‌دانند. کاوش‌های باستان‌شناسی از سال ۱۳۷۰ به‌صورت ناپیوسته و محدود در این شهر تاریخی انجام‌شده و تا به امروز منجر به کشف بناهای مختلفی ازجمله مسجد، حمام، بخشی از کارگاه شیشه‌گری، بندرگاه و عمارت اعیانی شده است.

نحوه استقرار و هم‌جواری عناصر واجد ارزش تأثیرگذار در مجموعه شهر تاریخی حریره از قبیل عمارت اعیانی، حمام تاریخی، مسجد تاریخی، کارگاه شیشه‌گری، مجموعه بندرگاهی شهر حریره، چاه‌های دست کند بندرگاه، کارگاه شیره‌کشی خرما، که به‌طور منحصربه‌فردی با عوارض طبیعی نظیر مجموعه درخت سبز و دریای نیلگون خلیج‌فارس هم‌جوار است را نشان می‌دهد. با توجه به فراگیری مجموعه تاریخی- فرهنگی شهر حریره و محیط پیرامون آن، می‌توان بر اهمیت توسعه گردشگری، اقتصادی و فرصت‌های پیشرفت این منطقه تأکید نمود و همچنین در جهت پررنگ کردن نقش محوطه حریره و تبدیل آن به‌عنوان پایگاه میراث‌فرهنگی قدمی مثبت در جهت ثبت جهانی آن برداشت.

شهر زیرزمینی کاریز

کاریز کیش با آب شیرین و گوارا حاصل از بارندگی‌های فصلی، با قدمت بیش از دو هزار سال در اعماق ۱۴متری این منطقه از جزیره مرجانی کیش در لایه (گل مارن) و زیر لایه مرجانی حفر گردیده و طول آن به ۱۵ کیلومتر می‌رسد.

کاریز کیش، به یک مجموعه کم‌نظیر فرهنگی سیاحتی در جزیره کیش و یک جاذبه منحصربه‌فرد گردشگری در منطقه خلیج‌فارس تبدیل‌شده است. از بیش از دو هزار سال پیش تاکنون منبع اصلی تأمین آب شیرین برای مصارف شرب و کشاورزی بومیان ساکن در این جزیره مرجانی و کشتی‌های عبوری خلیج‌فارس بوده است.

کاریز کیش به طرز استادانه‌ای با شیبی ملایم در طول ۱۵ کیلومتر حفاری‌شده و با حفر گاو چاه‌هایی در بعضی از نقاط در طول این مسیر ایجاد گردیده تا ضمن حرکت نامحسوس آب به‌سوی مظهر بتوانند در طول مسیر از این آب برای آبیاری مزارع دلوهای آب را از چاه‌ها به سطح زمین کشیده و مورداستفاده قرار دهند.

درخت سبز

در مجاورت شهر تاریخی حریره و اطراف یکی از کهن‌سال‌ترین درختان لور جزیره، تفرجگاهی زیبا به نام درخت سبز قرار دارد این مجموعه با آلاچیق‌های زیبا و فضاسازی مناسب برای استراحت گردشگران بازسازی‌شده است.

خانه مردم‌شناسی بومیان کیش

این منزل یکی از قدیمی‌ترین خانه‌های جزیره کیش با برخورداری از سبک معماری کاملاً بومی است. صاحب اصلی خانه مرحوم حاج عبدالله بن شاهین شخصیت معروف و محبوب کیش در ۸۰ سال گذشته، تاجر مروارید و صاحب یکی از بزرگ‌ترین لنجهای بادبانی آن زمان بود که به حرفه تجاری و گلافی (لنج سازی) نیز مهارت داشت.

این خانه باهدف معرفی تاریخ، فرهنگ، آداب‌ورسوم، معیشت و صنایع‌دستی منحصربه‌فرد بومیان کیش، اشتغال‌زایی، مشارکت بومیان در بخش گردشگری و تحقق توسعه گردشگری پایدار به خانه مردم‌شناسی بومیان کیش تبدیل شد. تمامی اتاق‌ها و فضاهای خانه با حفظ معماری سنتی با استفاده از مصالح بومی بازسازی شد و سبک زندگی بومیان کیش در ۸۰ سال پیش به ترسیم درآمد.

مجموعه تک بادگیر تاریخی کیش

این مجموعه در سمت غربی جزیره زیبای کیش واقع‌شده و یکی از مناطق بومی‌نشین و قدیمی جزیره نیز است که درگذشته به این منطقه شعبیه گفته می‌شده است و در زمان جابه‌جایی اهالی روستای ماشه به‌عنوان جایگزین در منطقه محله سفین جدید بناشده است که این خانه جزو همان خانه‌ها بوده است. این خانه متعلق به اجداد ابراهیم سعیدی کیشی می باشد که یکی از تجار بنام جزیره کیش بوده است.

خانه برای بازدید در اختیار عموم قرارگرفته است. دارای ۱۳ اتاق که ۶ اتاق بیرونی و ۷ اتاق اندرونی (داخلی) است. تک بادگیر این خانه دارای ۱۰ متر ارتفاع و چهار دهنه از چهار جهت مختلف است.

نحوه کار بادگیر آن به این صورت است که از سه‌دهنه باد وارد و از یک دهنه خارج می‌شود که این امر باعث تهویه هوای خانه می‌شود.

روستای باغو

روستای باغو در حاشیه جنوبی جزیره واقع‌شده است و تنها روستای قدیمی کیش است که همچنان به حیاط روستایی خود ادامه می‌دهد. این روستا در قدیم نیز دارای یک مسیر قنات و تعدادی چاه آب شیرین (گاو چاه) بوده که آب مصرفی ساکنین و آبیاری مزارع و نخلستان‌ها را فراهم می‌کرده است.

در بخش شمالی روستا تعداد نه گونه درخت مشاهده می‌شود که برخی از آن‌ها از گونه‌های نادر هستند و تعداد آن‌ها در جزیره انگشت‌شمار است. این‌گونه‌ها شامل: کنار، کهور، لور (انجیر بنگالی)، اصبار، بمبار، قاف، گراب، المباو و تمر هندی هستند. گونه‌های جانوری ازجمله آهو، سمور و صدها گونه پرنده بومی و مهاجر از دیگر جاذبه‌های طبیعی این روستا است.

مسجد باغو

بنای این مسجد بسیار ساده و به عبارتی از یک اتاق بزرگ تشکیل‌شده است. مسجد دارای ماذنه و حیاط است. در بیرون حیاط مسجد، چاه آبی وجود دارد که نمازگزاران جهت وضو گرفتن از آن استفاده می‌کنند. این مسجد را درگذشته مسجد عبدالرحیم نیز می‌نامیدند. بانی مسجد احمد قاسمی است که آن را با کمک اهالی باغو ساخته است. کتیبه روی درب این مسجد تاریخ ۱۳۴۲ را نشان می‌دهد.

مسجد امیر (ع) معروف به مسجد سید شبر

این مسجد با حدود ۱۰۰ سال قدمت، در کنار ساختمان اداری بساک قرار دارد و فاصله آن از ساحل حدود ۱۷۰ متر است. این مسجد در قدیم با عناوین «کهنه«،» قدیمی» و حتی «جامع» نیز مشهور بوده است.

مسجد سید شبر (امیر) در اوایل دهه پنجاه، قبل از انتقال اهالی ماشه به سفین، تنها مسجد شیعیان کیش محسوب می‌شد. گفته‌شده بانی این مسجد تاجر مروارید و از اهالی بندرلنگه بوده و در هر فصل خریدوفروش مروارید، در کیش زندگی می‌کرده است.

سید شبر که از شیعیان صاحب نفوذ منطقه محسوب می‌شد، اواخر دهه ۱۳۲۰ قمری، زمینی را خریداری و ساخت نخستین مسجد شیعیان در جزیره کیش آغاز نمود. مسجد سید شبر در سال ۱۳۷۱ مرمت شد و ازآن‌پس نام مسجد حضرت امیر (ع) را به خود گرفت.

مسجد امیر در سال ۱۳۷۷ به شماره ۲۱۹۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

مسجد ماشه

مسجد ماشه نام مسجدی است که در شمال شرقی جزیره در مجاورت دماغه ماشه، بافاصله کمی از دریا قرار دارد. تا قبل از انتقال بومیان از ماشه به سفین این مسجد بزرگ‌ترین مسجد کیش بوده تا حدی که حتی بومیان می‌گویند این مسجد زمانی بزرگ‌ترین مسجد در خلیج‌فارس محسوب می‌شده است.

مسجد جامع ماشه توسط شخصی به نام «عبدالمحسن نور» معروف به «بشاری» که از تجار بزرگ مروارید بود ساخته شد. گفته می‌شود او تمامی درها، چندل‌ها، ساج‌ها و حصیرهای سقف مسجد را از هندوستان و زنگبار آفریقا به کیش آورده بود.

سه کتیبه که به شکل منبت چوبی در بالای درگاه ورودی‌های مسجد ثبت و حک‌شده‌اند که تاریخ احداث مسجد را در زیر آن آورده که نشان‌دهنده احداث مسجد یا اختتام بنا آن در بهار سال ۱۳۱۹ ه. ق است.

مسجد جامع ماشه در سال ۱۳۷۷ به شماره ۲۱۹۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و یکی از پنج اثر ثبت‌شده در کیش است.

کاخ مرجان

کاخ مرجان در بخش شمالی جزیره و پشت بازار بزرگ مرجان قرار دارد. این کاخ یکی از بناهایی است که در زمان پهلوی سابق توسط شرکتی به نام مرکوری طراحی و ساخته‌شده است و محل اقامتگاه رضا پهلوی بوده است. این بنا سال‌هاست که متروک مانده است.

کاخ مرجان که کاخ ولیعهد یا کاخ شماره دو نیز نامیده می‌شده است با تزئینات بسیار زیبا همچون پلکسی گلاس برای ساخت پله‌ها، سنگ‌های صیقلی برای تزئین ایوان، سرویس‌های بهداشتی از اجناس مرغوب، شیشه‌های خارجی زنگی ضخیم ساخته‌شده است.

نمای بیرونی ساختمان از فرمهای غیر هندسی و نمای سفید و سرامیک رنگی است. محیط خارجی کاخ از ایوان‌های مسقف تشکیل‌شده است. کاخ مرجان مجهز به یک سینما بوده و اتاق‌های خواب این کاخ که در طبقه زیرزمین قرار داشتند، دارای کمدهایی از اجناس مرغوب خارجی با آیینه‌کاری‌های زیبا بوده‌اند. این اثر در سال ۱۳۸۸ با شماره ثبت ۲۶۵۷۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

کاخ کیش الیت

یکی از اولین ساختمان‌های احداث‌شده دوران پهلوی دوم در جزیره کیش کاخ زمستانی یا کاخ شماره ۱ بوده که به‌تنهایی قادر به پذیرایی گروهی از مسئولین همراه نیز بوده است. کاخ زمستانی در محدوده شرقی جزیره و در کنار دماغه وسیع واقع در این محدوده قرار دارد. مساحت این ساختمان جمعاً بالغ‌بر ۴۴۶۹ مترمربع است.

ساختمان اصلی مجموعه کاخ زمستانی در دوطبقه و سه بخش طراحی و اجراشده است. علاوه بر این بنای مذکور مشتمل بر ساختمان‌های جنبی برای افراد گارد حفاظتی (رژیم سابق) و ۱۰ دستگاه ویلای اختصاصی برای میهمانان در این مجموعه وجود داشته است.

این بنا با توجه به اینکه از سازه و معماری قوی برخوردار است برگرفته از معماری بومی و کهن این جزیره است و مانند بیشتر بناهای نواحی گرم و مرطوب ضلع شمالی کرانه خلیج‌فارس و دریای عمان فاقد تزئینات است.

ساخت این بنا در سال ۱۳۴۸ آغاز و برای نوروز ۱۳۵۱ آماده شد. این اثر در سال ۱۳۸۷ با شماره ثبت ۲۴۳۸۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

کاخ نخست‌وزیری

از سری مجموعه کاخ‌های احداث‌شده در جزیره کیش در دوره پهلوی دوم است که به‌منظور استفاده و اقامت موقت مسئولان مملکتی وقت، توسط شرکت مرکوری طراحی و اجراشده است. این بنا مکان اختصاصی اسکان سرپرست هیئت دولت سابق (نخست‌وزیر) بوده که در بخش شمالی کاخ زمستانی (کیش الیت) در انتهای جاده ساحلی شرقی جزیره قرار دارد و از یک طبقه تشکیل‌شده است.

بازار فرانسه

بازار فرانسه نام مجموعه‌ای است که در جبهه غربی هسته مرکزی شهر کیش واقع‌شده است. مجموعه بازار فرانسه جز اولین بازارهای کیش به‌حساب می‌آید که تاریخ ساخت آن به قبل از انقلاب اسلامی برمی‌گردد و معماری آن تلفیقی از معماری سنتی و معماری مدرن جزیره است. به لحاظ نوع معماری با مجموعه کاخ‌ها، هتل شایان و دیگر سازه‌های شرکت مرکوری (سازنده مجموعه کاخ‌های دوره پهلوی در کیش) تناسب دارد.

بازار فرانسه بعد از اعلام منطقه آزاد کیش شروع به بازسازی و نوسازی تأسیسات خود کرد و در سال ۱۳۶۵ فعالیت خود را از سر گرفت اما این فعالیت یک دهه بیشتر ادامه نداشت.

این اثر با شماره ۳۳۰۶۷ در سال ۱۳۹۹ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

• آشنایی با جاذبه های گردشگری کیش

منبع:میراث آریا