مساجد از زمان شکل‌گیری همواره به عنوان پایگاه‌های مهم و اثرگذار در مکتب و فرهنگ اسلامی به شمار می‌روند. سبک‌های گوناگون معماری مساجد در دنیا از فرهنگ اسلامی و نیز سبک معماری ملت‌ها الهام می‌گیرند.معمولا زمانی که نام مسجد به گوش ما می‌خورد اولین تصویری که در ذهن ما تداعی می‌شود، گنبدی با خشت و آجر به رنگ‌های طلایی یا آبی همراه با گل‌دسته‌های آن است. اما تنوع در رنگ، معماری و حتی جنس مصالح در ساخت مساجد بسیار متنوع است.

آیا دوست دارید یکی از کمیاب ترین و بزرگ ترین الماس های جهان، تنها سردیس فیروزه ای دنیا، ریزبافت ترین فرش جهان، باستانی ترین جام زرین تاریخ و یگانه سرباز مفرغی باستانی را از نزدیک تماشا کنید؟برای تماشای آنها فقط کافی است سری به موزه های ایران بزنید. می گویند پس از آن که نادرشاه از سفر خونینش به هند بازگشت، سوغاتی کمیابی با خود آورد که یکی از زیباترین و درشت ترین الماس های جهان به شمار می رود: «دریای نور» که الماسی صورتی رنگ است و امروزه در خزانه موزه جواهرات ملی نگهداری می شود.

دریای نور تا زمان ناصرالدین شاه جزء جواهرات بازوبند سلطنتی بود که بر بازوی شاه محکم می شد. رنگ و وزن این الماس باعث شده تا این گوهر مشهور در شمار جواهرات کمیاب و استثنایی ایران در دنیا باشد. اما شمار اشیای دیدنی و کمیاب در ایران کم نیستند و با گشت و گذاری در موزه ها می توان آنها را از نزدیک تماشا کرد.

یکی از دیدنی ترین آنها جام زرین حسنلو است که به 2200 سال پیش تعلق دارد و داستانی اساطیری روی آن حک شده است. این جام که امروزه در موزه ایران باستان قرار گرفته است احتمالا به پیش از دوران مادها تعلق دارد و در تپه باستانی حسنلو یافت شده است که به عصر آهن اختصاص دارد. می گویند عصر آهن در هزاره دوم میلادی و در نزدیکی آناتولی آغاز شد که نزدیکی تپه حسنلو با آن نشان دهنده قدمت باستانی این منطقه و اشیایی است که از آن به دست آمده است.

علاوه بر حسنلو، تپه های باستانی دیگری نظیر تپه مارلیک در ایران اکتشاف شده اند که برای تماشای جام معروف و زرین مارلیک می توان به سراغ موزه ایران باستان رفت. اشیای دیدنی و گرانبهایی که در موزه های ایران می توان تماشا کرد، بی شمار و به همان اندازه حیرت انگیز است.

ای میان این اشیای کمیاب می توان به قرآنی به خط یاقوت مستعصمی، سکه ولایت عهدی امام رضا (ع)، برگه هایی از شاهنامه تهماسبی، نقش برجسته بار عام تخت جمشید و انبوهی فلزکاری، نگارگری، کتاب آرایی، جواهرسازی، سفال، فرش و منسوجات اشاره کرد که در موزه های ایران از آنها نگهداری می شود. در صفحات پیش رو به سراغ آثار برگزیده ای از موزه های ایرانی می رویم. قصد داریم شما را در دالان های تاریخ همراهی کنیم و در موزه های ایران به دیدار زیباترین و اعجاب انگیزترین اشیای تاریخی ببریم و چاشنی تاریخ را همراه نوروزتان کنیم.

ملکه مادر

 یکی از قدرتمندترین زنان ایران باستان، «آتوسا» دختر کوروش بزرگ، همسر داریوش و مادر خشایارشای یکم بود که در میانه سال های 550 تا 470 پیش از میلاد در ایران می زیست و نقشی کلیدی در سیاست و حکومت ایران زمان هخامنشی داشت. شخصت آتوسا در یکی از معروف ترین نمایشنامه های سوفوکل (بزرگ ترین نمایشنامه نویس یونان باستان) به نام «ایرانیان» حضور دارد و شخصیت اساطیری «همای» بر اساس ویژگی های آتوسا نوشته و ساخته شده است. برای تماشای سردیس فیروزه ای این بانوی قدرتمند که در اطراف تخت جمشید یافت شده باید به موزه ملی در تهران بروید.

موزه آستان قدس رضوی

قفل آستان
قفلی که می بینید از جمله قفل های رمزی ضریح آستان مقدس امام رضا (ع) است که امروزه در موزه آستان نگهداری می شود. این قفل برنجی با مفتول طلایی زرنگاری شده و نیازی به استفاده از کلید نیست. قفل سازی یکی از صنایع مهم ایرانی ها در گذشته بود که گاه از شدت ظرافت به کار رفته در این صنعت به هنر قفل سازی نزدیک می شد. بیشتر قفل های قدیمی رمزی، کلیدی و طلسمی و گاه به شکل انواع جانوران یا پرندگان بودند.

ویترین ایرانی
اگر به آستان مقدس امام هشتم (ع) شیعیان رفته باشید، احتمالا ویترین هایی را بر فراز ضریح مقدس امام (ع) مشاهده کرده اید که حاوی هدایای سلطنتی نظیر شمشیر و زینت آلات زرین و جواهرنشان است. در میان آثاری که به آستان امام هشتم (ع) تقدیم شده، هدایای شاه عباس صفوی و ناصرالدین شاه از همه بیشتر است.

موزه ملک
سکه ای برای تمامی فصول
سکه ای که می بینید سکه ولایتعهدی امام رضا (ع) است که در زمان مأمون و در شهر سمرقند و حدود 11 قرن پیش ضرب شده است. روی این سکه زرین می توانید عبارت الله / محمد رسول الله/ المأمون خلیفه الله / مما امیر به الامیر الرضا ولی عهدالمسلمین علی بن موسی بن ابیطالب را ببینید و همین طور تاریخ ضرب (سنه اثنی و مأتین) و شهر محل ضرب یعنی سمرقند را می توانید مشاهده کنید. برای تماشای این سکه زیبا می توانید به موزه ملک در تهران بروید.

طلای باستانی
سکه زرین دوره هخامنشی را سکه «دریک» می نامند و نقش معروف کماندار نشسته روی آن دیده می شد که نیزه ای در دست داشت و در حال کشیدن زه کمانش بود. ضرب سکه زر از امتیازات مخصوص هر شاه بود و سکه دریک از جمله اصلاحات پولی بود که به دستور داریوش اول انجام و ضرب شد. نکته جالب در مورد سکه های دریک عبارت بالای سکه و درجه خلوص آن بود که در تمام مدت حکومت هخامنشی این درجه خلوص ثابت ماند. بنا بر نظریه «ارنست هرسفلد» (ایرانشناس مشهور) دریک از نام داریوش گرفته شده است. برای تماشای این سکه باستانی می توانید به موزه ملک مراجعه کنید که گنجینه ارزشمندی از مسکوکات دارد.

مرغی در حسرت وصال
قلمدانی که می بینید از جمله آثار استادکار زمانه، محمد زمان است که در قرن سیزدهم ساخته و نگارگری شده است. این قلمدان که امروزه در موزه ملک نگهداری می شود به شیوه گل و مرغ نگارگری شده که یکی از شیوه های معتبر در نقاشی مکتب قاجار شمرده می شود. موزه ملک نزدیک به حدود 19 هزار نسخه خطی و نفیس دارد و یکی از گنجینه های نسخ خطی ایران است که علاوه بر نسخ خطی، منسوجات، سفال و مسکوکات نیز در این موزه نگهداری می شود.

موزه رضا عباسی
شاخ زرین

 «تکوک» یا «ریتون» به ظرف هایی گفته می شود که در دوران باستان ساخته و برای آشامیدن مورد استفاده قرار می گرفتند. اغلب ریتون ها اشکال جانوری داشتند و ابداع آنها، هنر منصوب به ایرانیان به شمار می رود. ریتون طلایی که می بینید در موزه رضا عباسی نگهداری می شود و متعلق به مادهاست.

موزه آبگینه
خانه شیشه ای
سفال زرین فامی که تماشا می کنید از یافته های شهر گرگان و مربوط به قرن ششم خورشیدی است که در موزه آبگینه نگهداری می شود. این سفال زیبا با نقوش انسانی و گیاهی و به شیوه زرین فام ساخته شده است. موزه آبگینه تهران در قدیم خانه و محل کار قوام السلطنه بوده که حالا محل نگهداری مجموعه 1400 تایی از اشیای شیشه ای و سفالی است که در میان آنها آثاری از نیشابور، سلجوقی، ایلخانی و صفوی دیده می شود.

بوی خوش
آنچه می بینید یکی از دیدنی ترین و چشمگیرترین اشیای موزه آبگینه تهران است. شیئی که می بینید، عطردانی شیشه ای است که در گرگانی افت شده و احتمالا در قرون پنجم یا ششم قمری ساخته شده. جانوران، پرندگان و به خصوص موجودات افسانه ای یا اساطیری از موضوعات مورد علاقه شیشه گران و هنرمندان قدیمی برای ساختن عطردان های شیشه ای بوده که کالای گرانقیمتی محسوب می شده است.

موزه جواهرات ملی
دریای نور
الماس دریای نور یکی از بزرگ ترین الماس های جهان و از جمله کهن ترین گوهرهای قدیمی است که نادرشاه پس از حمله به هند این الماس بی همتا را به عنوان غنائم جنگی با خود به ایران آورد. پس از قتل نادرشاه به نوه او شاهرخ میرزا رسید، سپس به دست امیر علم خان خزیمه و بعدا به دست لطفعلی خان زند افتاد. هنگامی که لطفعلی خان از آقامحمدخان قاجار شکست خورد، این گوهر کمیاب به گنجینه جواهرات قاجار منتقل شد. امروزه این جواهر در موزه جواهرات ملی نگهداری می شود و معادل 182 قیراط وزن دارد و به دلیل رنگ صورتی اش، یکی از کمیاب ترین الماس های جهان به شمار می رود.

گوی جواهر
در این کره جواهرنشانی که می بینید، 51366 قطعه جواهر به کار رفته و وزن خالص طلای کره نیز حدود 34 کیلوگرم و وزن جواهراتش معادل 3656 گرم است. این کره به دستور ناصرالدین شاه و توسط جمعی از زرگران ایرانی و به کمک بخشی از جواهرات خزانه ملی ساخته شده است. کشور ایران در این کره کمیاب با جواهر الماس مشخص شده و اقیانوس ها و دریاها نیز به کمک زمرد ساخته شده اند. امروزه این کره در موزه جواهرات ملی نگهداری می شود. قطر کره تقریبا 66 سانتی متر و روی پایه ای طلایی و آراسته به جواهرات قرار گرفته است.

موزه ملی
سرباز مفرغی
این سرباز مفرغی بلندبالا با قامت 195سانتی متر که در موزه ملی نگهداری می شود، به تمدن الیمایی تعلق دارد که اولین ساکنان دشت خوزستان بودند. خاستگاه اصلی الیماییان، کوهستان های شمال شرقی خوزستان و از جمله حکومت های محلی بود که در روزگار اشکانی و در نواحی خوزستان کنونی ظهور کرد. تندیس مرد مفرغی در «شمی» شهر ایذه کشف شده است و آرایش مو و کوشش این مرد مفرغی نشان می دهد که او سربازی سوارکار بوده است.

جامی از دل تاریخ
اگر مایل به تماشای جام باستانی حسنلو هستید، می توانید به موزه ملی رجوع کنید و این جام سه هزار ساله را از نزدیک تماشا کنید. جام حسنلو به اعتقاد باستان شناسان به پیش از دوران ماد تعلق دارد که در تپه باستانی حسنلوی نقده یافته شده است و اشکالی اساطیری مانند گاوهای بالدار یا هیولاهای نیمه انسان نیمه حیوان روی آن دیده می شود. از جمله عناصر مهم روی جام که اشاره مستقیم به باروری دارند، عنصر آب و قوچ است که در تمامی جام دیده می شود.

یادگار مارلیک
به اعتقاد باستان شناسان جام سه هزار ساله مارلیک که امروزه در موزه ملی قرار گرفته از دل تپه ای سلطنتی بیرون آمده که محل دفن شاهان، فرمانروایان و شاهزداگان منطقه «آمارد» بوده است. آماردی ها هنگام تدفین مرده ها، اشیای ارزشمندی نظیر جام های طلایی، شمشیر، ظروف سفالی و پارچه نیز همراه او به خاک می سپردند. جام مارلیک از طلای ناب ساخته شده است و نقوش اساطیری نظیر درخت زندگی یا گاوان بالدار روی آن دیده می شود. این جام کهن در موزه ایران باستان قرار دارد.

موزه فرش
فرش کرمان
اگر می خواهید این فرش چشم ربای کرمانی را تماشا کنید می توانید به موزه فرش بروید و در بخش کرمان، این فرش زیبا را پیدا کنید. فرشی که در تصویر مشاهده می کنید نقشی از فرصت الدوله شیرازی، طراح، شاعر و نقاش معروف است که در جوار حافظ شیرازی به خاک سپرده شده است. یکی از ویژگی های فرش کرمان استفاده از موتیف های ریزبافت و اصطلاحا پر کار است. در فرش مزبور درختی را در باغی رویایی مشاهده می کنید که پرنده هایی چون طاووس، مرغابی و خروس آن را احاطه کرده اند.

لچک و ترنج
آنچه می بینید یکی از ریزبافت ترین فرش های موزه فرش تهران است که به «ترنج مشهدی» مشهور است. هنر بومی قالی بافی از جمله هنرهای خاص ایرانیان است که عمری به درازای چندین قرن دارد. از جمله نقوش معروف ایرانی که در فرش بافی ایرانی دیده می شود؛ نقوش هندسی، گیاهی و جانوری است که به شیوه ترکی باف و فارسی بافت بافته می شوند که به دلیل نوع گره زدن از یکدیگر متفاوت می شوند. روش فارسی باف از جمله روش های متداول در شهرهای اصفهان، قم، یزد و خراسان بوده است.

موزه آذربایجان
سنگ های جیرفت
یکی از تمدن های حیرت برانگیز ایران، تمدن جیرفت است که شامل اکتشافاتی در جیرفت و هلیل رود کرمان می شود. این تمدن به هزاره پنجم پیش از میلاد تعلق دارد که اشیایی سنگی و ظروفی سفالی از این منطقه به دست آمده که روی آنها نقوشی از انسان، عقرب، عقاب و مار دیده می شود. با اکتشاف تمدن جیرفت بسیاری از اطلاعات تاریخی مربوط به تمدن بین النهرین مورد تردید قرار گرفت. برای تماشای آثار این تمدن بی نظیر می توانید به موزه جیرفت رجوع کنید. آنچه در تصویر می بینید یکی از اشیای سنگی تمدن جیرفت است که در موزه آذربایجان شهر تبریز از آنها نگهداری می شود.

بشقاب ساسانی
موزه آذربایجان دومین موزه تخصصی تاریخ باستان شناسی در ایران است که دارای گنجینه بی نظیری از آثار باستانی است. بشقاب زرینی که در تصویر می بینید و در موزه آذربایجان نگهداری می شود از جمله بشقاب های زرینی است که در دوره ساسانی ساخته می شدند. یکی از هنرهای ارزنده و ماندگار ساسانیان، هنر فلزکاری بود که ماهیت سیاسی نیز داشت چرا که نوعی هدیه سیاسی به شمار می رفت که به سایر دربارهای مختلف در سراسر جهان فرستاده می شد. در این بشقاب شاهد جدال میان شاه ساسانی و سواری هستید و لحظه اصابت نیزه شاه در سینه سرباز دشمن را مشاهده می کنید.

منبع:بیتوته

آیا فکر می کنید اوکراین یک کشور معمولی در شرق اروپاست و مناظر خیره کننده در آن دیده نمی شود؟ شما سخت در اشتباهید. اوکراین کشوری مملو از زیبایی هاست. بهترین راه برای کشف این زیبایی ها قدم زدن در آن است. بنابر این راحت ترین کفشتان را بپوشید، کوله پشتیتان را بردارید و به سمت زیباترین مسیر های طبیعت گردی در اوکراین رهسپار شوید. به خاطر داشته باشید که پس از فتح قله های کارپات و غرق شدن در زیبایی های آن و یا حیرت زده شدن توسط آسمان خیره کننده پارک ملی بوگ گارد Bug Guard از لحظات به یاد ماندنیتان عکس یادگاری بگیرید.

بوگ جنوبی | Southern Bug
اگر حتی اندکی راجع به زمین های اوکراین اطلاع داشته باشید از دیدن دل پذیرترین مسیرها (ناحیه Mykolaiv) همراه و گام برداشتن در آن ها همراه با باد جنوبی تعجب نخواهید کرد. این منطقه به خاطر آب و هوای مرطوب و وجود پارک ملی بوگ گاردن همیشه برای گردشگران جذاب بوده است و آن را جزو یکی از برترین طبیعت های اوکراین می شمارند. سفر خود را از دهکده Myhiya آغاز کنید. این دهکده  به خاطر قرار گرفتن در کنار رود خروشان بوگ جنوبی، محل ایده آلی برای قایقرانی و کلک سواری است. در جوار آن یک پدیده طبیعی عجیب به نام پارک ملی بوگ گاردن قرار دارد که شامل صخره هایی سنگ و پر شیب و رودهای جاری است که به سرعت می گذرند. دره AKtove  نیز مانند الماسی پنهان در کنار آن جای گرفته است.

صحرای اوکراینی ها | Ukrainian desert
این مسیر تمام جذابیت های استان خرسون (Kherson Oblast) را در بر می گیرد و قدیمی ترین استپ در جهان است. اولین توقف در منطقه حفاظت شده Askania-Nova خواهد بود. این منطقه را دنیای گمشده نیز می نامند. مکانی که در آن جانورانی متعلق به گذشته آزادانه زندگی می کنند. در این منطقه شما گیاهان متعلق به تمام شرایط آب و هوایی زمین و جانوران بسیار نایاب زیست بوم محلی را خواهید یافت. اوکراینی ها این صحرا را Oleshky Sands نیز می نامند.

می توانید به کشف مناطق مختلف بزرگ ترین سرزمین ماسه ای اروپا بپردازید. اگر طبیعت گردی در اوکراین برای شما بیش از حد خسته کننده است می توانید از اسب ها برای گردش در این صحرا کمک بگیرید. ارتفاع تل های شنی بی شمارش گاهی به ۵ متر می رسد. هنگام سفر به این صحرا شانس بازدید از خرسون را که تنها ۲۰ کیلومتر با آن فاصله دارد از دست ندهید. خرسون بزرگترین بندر روخانه و دریا را در اوکراین دارد و برای سپری کردن یک روز بسیار هیجان انگیز است.

 چورنوورا | Chornohora
اگر به دنبال دیدن منظره ای بی نظیر هستید این مسیر طبیعت گردی در اوکراین را انتخاب کنید. مسیر از چورنوورا بلندترین رشته کوه کارپات در کشور اوکراین آغاز می شود که ارتفاع آن به ۱۸۹۸ می رسید. می توانید آرام آرام از آن بالا بروید. در طول مسیر دیدنی ها و مناطق زیادی وجود دارد که در آن توقف کنید و از مناظر زیبای غرب اوکراین لذت ببرید. اگر راه خود را از مسیر گردشگران کج کنید و به سمت روستای Bystrets بروید می توانید معماری عجیب و غریب ساختمان های آن را ببینید. پس از آن مسیر کوه های Kosarische را بیابید تا از آن جا بتوانید چورنوورا و روستاهای کوهستانی کنارش را ببینید. بهترین زمان برای این سفر زمستان است که کوه های کارپات در آن هنگام زیبایی خیره کننده ای دارند.

کوه های کارپات | The Carpathian Alps
مسیر پیاده روی کوه های کارپات نزدیک مرز کشوری رومانی قرار دارد. ناحیه محافظت شده Marmarosh نیز یکی از مقاصد محبوب گردشگری در اوکراین است. در طول مسیر این صعود به این قله ی  ۱۹۴۰ متری به ویژگی های محیط اطرافتان کاملا آشنا خواهید شد. دره های بسیار عمیق، بی شمار رشته های صخره ای و قله های تیز! محلی با طبیعتی بکر و دست نخورده که در تابستان پر می شود از شکوفه های توت و انواع گیاهان و درختان سرسبز، در زمستان نیز کوه ها و دامنه های آن از برف پوشیده می شوند و منظره ای خیره کننده ایجاد می کنند.

سینویر | Synevyr
هنگامی که وارد پارک ملی حفاظت شده سینویر می شوید، خیال می کنید که به دنیایی افسانه ای قدم گذاشته اید. این منطقه جلوه گاه کامل زیبایی های طبیعت است. سینویر قدرت و رازآلودی سرزمین های غرب اوکراین را به طور تمام و کمال به نمایش می گذارد. دریاچه ای به همین نام نیز با آب های زلال و عمیقش بر روح و جان شما تاثیر می گذارد. این دریاچه در میان انبوه جنگل های مخروطی درون کوه های کارپات پنهان شده است. باید بر چندین قله از رشته کوه کارپات غلبه کنید تا سرانجام بتوانید چشم دریا (نام مستعار دریاچه سینویر) را ببینید. زیباترین کوه ها Horfa و Gorgany هستند که به عنوان سرسخت ترین کوه ها در رشته کوه کارپات نیز شناخته می شوند

کوه های پیپ ایوان | Pip Ivan Mountain
هنگامی که به آلپی ترین و خارق العاده ترین روستا به نام Dzembronya می روید. ارزشش را دارد که وارد این مسیر از مسیرهای طبیعت گردی در اوکراین شوید و از پیمودن آن به سمت کوه های پیپ ایولن لذت ببرید.  کوه های پیپ ایوان سومین رشته کوه بلند از مجموعه کوه های کارپات (بعد از Hoverla و Brebeneskul) هستند. این قله به خاطر ویژگی های منحصر به فردش و وجود رصدخانه ای متروکه به نام فیل سفید (Biały Słoń) در آن که در سال هزار و نهصد و سی و هشت توسط لهستانی ها ساخته شد شهرت دارد.

اگر چه امروزه هیچ نوع استفاده علمی از این رصد خانه نمی شود و هیچ تحقیقی در آن صورت نمی گیرد ولی به خاطر چشم انداز بی مانندش از ساختمان اصلی رصدخانه هنوز گردشگران زیادی را به خود جلب می کند. هر سال در فصل زمستان این رصد خانه کاملا زیر برف مدفون می شود و از فاصله دور شبیه یک فیل به نظر می رسد به همین دلیل نام فیل سفید را بر آن نهاده اند.

منبع:بیتوته