راز خندق‌های سنگی ابرکوه چیست؟

برخی کارشناسان وجه تسمیه نامگذاری ابرکوه ، شهر پیرترین موجود زنده ایران، را شهری بنا نهاده روی کوه می‌دانند ولی چرا؟

ابرکوه در استان یزد یکی از ۱۴ شهر نمونه گردشگری کشور است که با وجود جاذبه‌هایی همچون سرو ۴۵۰۰ ساله به عنوان پیرترین موجود زنده ایران و بناهای تاریخی یخچال‌های خشتی، گنبد عالی و خانه تاریخی آقازاده با بادگیرهای دو طبقه‌اش که به روی اسکناس‌های ۲۰۰۰ تومانی به تصویر کشیده شده است، دیدنی‌های کمتر شناخته شده‌ای نیز دارد که معرفی آنها در شرایطی که این روزها همه برای شکست کرونا ویروس، در پویش سراسری در خانه ماندن شرکت کرده‌اند خالی از لطف نیست.

ابرکوه

از جمله این جاذبه‌های ابرکوه «خندق‌های سنگی» معروف به خندق‌های سنگی قلعه سرور خان متعلق به دوره ساسانی است که پس از گذشت سال‌های فراوان، هنوز کسی به رمز و راز چگونگی ساخت آن‌ها پی نبرده و  شاید بتوان گفت تنها اهالی همین شهرستان آن را می‌شناسند.

از ویژگی‌های منحصربه‌فرد شهر ابرکوه که زمانی بر سر «راه ابریشم» و زمانی هم بر سر «راه تجارت ادویه» قرار داشته است، بنا شدن به روی یک بستر و لایه سنگی از جنس کنگلومراست که امروز وجود خانه‌های قدیمی بر فراز تخته‌سنگ‌ها، این گفته را تأیید می‌کند.

ابرکوه

هر چند امروز ابرکوه به عنوان یکی از شهرهای خشک و کویری شناخته می‌شود که با بحران آب مواجه است اما روزی این شهر رونق فراوان داشته و شدت سیلاب‌های ناشی از بارش‌های فصلی موجب شده بود تا ساکنان اولیه شهر، خانه‌های خود را روی نقاط مرتفع و بسترهای سنگی بنا کنند تا از خطر این سیلاب‌ها در امان باشند.

اما از عجایب هنر دست بشر و ساکنین شهر ابرکوه، حفر خندق‌های سنگی در اطراف قلعه‌های مسکونی برای حفظ کردن خود از انواع آسیب‌های طبیعی و انسانی بوده است که در آن زمان بدون در اختیار داشتن هیچ‌گونه ابزار پیشرفته‌ای و تنها با دست، قریب به هزار متر خندق را در دل سنگ سخت حفر کرده‌اند.

ابرکوه

یکی از معروف‌ترین خندق‌های سنگی ابرکوه مربوط به محله درب قلعه و خندق معروف به قلعه سرور خان است که روزی به عنوان یکی از ورودی‌های شهر ابرکوه شناخته می‌شده است و قریب دو هزار سال از ساخت آن می‌گذرد.

این خندق‌های سنگی یک متر و در قسمت‌هایی نیز تا شش متر ارتفاع دارد که آن زمان گرداگرد شهر را محاصره می‌کرده است و امروز رهگذران با نگاه‌های متفاوت می‌توانند ردپای ابزارهای مختلف بر پیکر این خندق‌های سنگی را مشاهده کنند که حتی امروز هم با پیشرفت تکنولوژی کمتر می‌توان چنین سازه‌هایی را ایجاد کرد.

ابرکوه

با توجه به آنچه ذکر شد بدیهی است بستر شکل‌گیری بناها و بافت تاریخی ابرکوه بسیار مستحکم است، همچنین می‌توان این‌گونه استنباط کرد که وجه تسمیه ابرکوه نیز می‌تواند تعبیر این لایه سنگ، به کوه باشد و شهر شکل گرفته بر روی آن را برکوه (روی کوه) دانست.

البته خندق‌های قلعه سرورخان ابرکوه در ۲۴ اسفندماه سال ۱۳۸۳ با شماره‌ی ۱۱۶۵۲ به ثبت آثار ملی رسیده است.

منبع:ایسنا

ابرکوه

یک میلیون سال هنر ایران را یک‌جا تماشا کنید

در خانه بنشینید و به نظاره شکوه یک میلیون ساله هنر ایران از بیش از یک میلیون سال پیش تا دوره قاجار آن‌هم از منظر موزه ملی ایران بنشینید.

این روزها به واسطه شیوع ویروس کرونا، همه اماکن تاریخی و فرهنگی ازجمله موزه‌ها تعطیل هستند. این درحالی است که طی سال‌های گذشته موزه‌های کشور نه تنها از ۲۸ اسفند تا ۱۶ فروردین ساعت فعالیت خود را افزایش می‌دادند و از ۹ صبح تا ۱۹ میزبان بازدیدکنندگان بودند بلکه موزه ملی ایران به رسم چند ساله خود یک روز را در نوروز به عنوان «شبی با موزه» اختصاص می‌داد و عموم جامعه می‌توانستند تا پاسی از شب به دیدن اشیای موزه بروند و درکنار برگزاری نوروزگاه از امکانات گردشگری شبانه و به نوعی گردشگری غذا که در خیابان سی تیر فراهم است نیز بهره‌مند شوند.

اما امسال در نوروز ۹۹ هیچیک از این مراسم برگزار نمی‌شود و هیچیک از این اتفاقات نمی‌افتد چراکه کرونا ویروس جدید به دلیل میزان شیوع بالایی که دارد، مسبب فوت هزاران نفر شده است. در این میان تمام مراکز فرهنگی، هنری و تاریخی تعطیل شده‌اند. با این وجود فضای مجازی این امکان را ایجاد کرده است که مخاطبان علاقه‌مند به دیدن آثار موزه‌ای از خانه هم بتوانند این مهم را محقق کنند و چه بسا این‌بار بتوان از نمایی نزدیک‌تر و حتا با کیفیت بهتر و البته زمان بیشتر، این کار را انجام داد.

در این گزارش علاوه بر نمایش گزیده‌ای از آثار موزه ملی (ایران‌ باستان و هنر اسلامی) به مرور تاریخچه موزه ملی ایران به عنوان موزه مادر می‌پردازیم. درعین حال این امکان برای مخاطب فراهم است تا از نمایی نزدیک‌تر از آنچه از پشت ویترین‌ها می‌بایست به نظاره آثار تاریخی، بنشیند، آنها را ببیند و از آن لذت ببرند.

موزه ملی ایران

در مجموعه موزه ملی ایران، به عنوان بزرگ‌ترین، مهم‌ترین و قدیم‌ترین موزه کشور، بیشترین یافته‌های باستان‌شناسی حاصل از کاوش‌های علمی از دوران پارینه‌سنگی تا اسلامی در قالب دو موزه «ایران باستان» و «باستان‌شناسی و هنر اسلامی ایران» به نمایش درآمده است. موزه ملی ایران در سال ۱۳۱۶ خورشیدی در اولین بنای موزه‌ای کشور گشایش یافت. این بنا را آندره گدار، معمار فرانسوی، با الهام از طاق کسرا طراحی کرد و دو معمار ایرانی، عباسعلی معمار و استاد مراد تبریزی اجرای آن را برعهده گرفتند. «موزه ایران باستان» شامل دو موزه «پیش‌ از تاریخ ایران» با آثاری از دوران پارینه‌سنگی قدیم تا اواخر هزاره چهارم پ‌م (یعنی از کهن‌ترین دوران تا پیش از ابداع نگارش) و در «موزه دوران تاریخی» آثاری از اواخر هزاره چهارم پ‌م (یعنی آغاز به‌کارگیری نگارش) تا پایان دوران ساسانی به نمایش گذارده شده است.

موزه ایران باستان

آثاری که در این بخش به نمایش گذاشته شده کهن‌ترین دست ساخته‌های انسان در ایران را شامل می‌شود و تا آثار دوره ساسانی ادامه می‌یابد. درواقع کهن‌ترین دست‌ساخته‌های انسان در ایران از مکان‌های باستانی کَشفرود در خراسان، گنجرپر و غار دربند در گیلان، شیوه‌تو در مهاباد و لادیز در سیستان و بلوچستان به دست آمده و شامل ابزارهای سنگی دوره پارینه‌سنگی قدیم است که بیش از یک میلیون تا دویست هزار سال قدمت دارد.

در بیش از یک میلیون سال پیش که به دوره پارینه سنگی قدیم می‌شناسیم مواردی ازجمله مهاجرت انسان راست‌قامت از افریقا به آسیا و اروپا، شکار و جمع‌آوری خوراک، رواج صنعت ساخت ابزار سنگی الدووان و آشولی و استفاده از آتش برای گرمایش و پخت محقق شده است.

ایران

در دوره پارینه‌سنگی میانی که حدود ۲۰۰ هزار سال پیش بود نیز شاهد پیدایش انسان نئاندرتال و انسان مدرن اولیه، رواج صنعت ابزارسازی موستری و شیوه، تراش لوالوا و گسترش استفاده از غار و پناهگاه صخره‌ای بودیم.

دوران پارینه‌سنگی جدید نیز از حدود ۴۰ هزار سال پیش را دربرمی‌گیرد و اتفاقاتی ازجمله ورود انسان هوشمند جدید به ایران، رواج صنعت ابزارسازی تیغه ـ ریزتیغه برادوستی، ساخت آویز و تزئینات شخصی و ابزار استخوانی در این دوره رخ داده است.

دوره فراپارینه سنگی نیز حدود ۱۸ هزار سال پیش را دربرمی‌گیرد و در این دوره ابداع تیر و کمان و ابزارهای ترکیبی، رواج صنعت ابزارسازی ریزتیغة زرزی در زاگرس، افزایش صید گونه‌های آبزی و پرندگان و استفاده از غلات خودرو محقق شده است.

آغاز نوسنگی نیز ۱۲ هزارسال پیش را دربرمی‌گیرد و آغازی بر دوره نوسنگی با سفال است. در این دوره شاهد آغاز اهلی کردن دام، آغاز کشاورزی، ساخت ظروف سنگی، تولید ریزتیغه با شیوه فشاری بودیم و روستانشینی آغازین، قدیم و میانه نیز ۹ هزار سال پیش از میلاد را دربرمی‌گیرد و نوسنگی با سفال در این دوره به پایان می‌رسد. در این دوره شاهد آغاز روستانشینی، آغاز سفالگری، ساخت پیکرک‌های گلی و سنگی، استفاده از مس به روش چکش‌کاری و رواج حصیربافی بودیم.

روستانشینی میانه و جدید نیز ۴۵۰۰ سال پیش از میلاد آغاز می‌شود و دوره مس و سنگ را دربرمی‌گیرد. در این دوره استفاده از فلز مس و استخراج نقره و طلا، ابداع چرخ سفالگری، رواج نخریسی و استفاده از پشم، رواج استفاده از مهرهای مسطح گلی و سنگی، استفاده از حیوانات در حمل بار و کشاورزی و شکلگیری شهرهای اولیه را شاهد هستیم.

عصر مفرغ/ایلام نیز از ۳۳۰۰ پیش از میلاد را دربرمی‌گیرد. بداع خط و نگارش، گسترش شهرنشینی، گسترش مبادالت و تجارت، حکومت عیلام آغازین و عیلام قدیم و آغاز تولید اشیاء مفرغی در این دوره محقق شد.

ایران

عصر آهن نیز ۱۵۰۰ سال پیش از میلاد را دربرمی‌گیرد. استفاده از فلز آهن، عیلام میانه و ساخت معبد چغازنبیل در این دوره انجام می‌شود و عصر آهن دو نیز ۱۲۰۰ سال پیش از میلاد را دربرمی‌گیرد که شاهد پیدایش سلسله‌های محلی، تولید و رواج اشیاء آهنی، گسترش استفاده از تکوک (ریتون‌های سفالی) و شکل‌گیری عیلام نو یک بودیم.

ایران

عصر آهن ۳ نیز ۸۵۰ پیش از میلاد رقم خود که با تشکیل حکومت مانا، تشکیل حکومت الیپی، تشکیل حکومت ماد، پادشاهی عیلام نو یک و دو، تولید ظروف سفالی لعابدار (با استفاده از اکسید فلزات) همراه بود.

ایران

دوره هخامنشیان نیز از ۵۵۹ پیش از میلاد با تأسیس نخستین امپراتوری، استفاده از فارسی باستان، عیلامی و آرامی در نوشتار، فتح بابل، صدور منشور کورش، ایجاد تشکیلات چاپارخانه و پست و جاده شاهی، حفر مجدد کانال سوئز در ۵۱۶ پم و ضرب سکه به فرمان داریوش محقق شد و در ادامه شاهد شکل‌گیری دوره سلوکی در ۳۳۱ سال پیش از میلاد هستیم. در این دوره مرگ اسکندر در ۳۲۳ پ م، تأسیس سلسله سلوکی ۳۱۲ پ م، رواج هنر هلنی در ایران محقق می‌شود و با آغاز دوره اشکانی در ۲۵۰ سال پیش از میلاد که تا ۲۲۴ میلادی ادامه پیدا می‌کند استفاده از خط و زبان پهلوی اشکانی، سیستم حکومتی ملوک‌الطوایفی، استفاده از هنر گچبری در تزئینات داخلی معماری را شاهد هستیم.

دوره ساسانیان نیز با پایان دوره اشکانیان آغاز و تا ۶۵۱ میلادی ادامه پیدا می‌کند. در این دوره آیین زرتشتی رسمی شد و شاهد ایجاد استحکامات دفاعی در مرزهای ایران (دربند، تمیشه و …)، طراحی و ساخت سیستم‌های آبرسانی و سدسازی، ایجاد مراکز سکونتی با پلان‌های از پیش تعیین شده و تلاش برای گسترش مرزهای ایران به زمان هخامنشی بودیم.

با ورود اسلام به ایران شاهد شکل‌گیری هنر ایرانی – اسلامی هستیم و در اینجاست که آثار بخش موزه باستان‌شناسی و هنر اسلامی ایران رخنمایی می‌کنند.

موزه باستان‌شناسی و هنر اسلامی ایران

موزه باستان‌شناسی و هنر اسلامی ایران براساس پلانی الهام‌گرفته از کاخ ساسانی بیشابور، به صورت چلیپایی هشت‌ضلعی، با مساحتی حدود ۴۰۰۰ متر مربع و در سه طبقه ساخته شد. این بنا به منظور تأسیس موزه باستان‌شناسی و هنر اسلامی ایران تجهیز و در سال ۱۳۷۵ افتتاح شد. در اول تیرماه ۱۳۸۵ با هدف اصلاح و تکمیل تأسیسات، گسترش برخی فضاها و بازنگری در چگونگی نمایش آثار، این موزه برای بازسازی تعطیل شد و بار دیگر در سال ۱۳۹۴ با تغییراتی در فضاهای داخلی و چیدمان بازگشایی شد. طبقه همکف این بنا به سالن اجتماعات و سالن نمایشگاه‌های موقت اختصاص دارد. آثار موزه باستان‌شناسی و هنر اسلامی ایران در دو طبقه اول و دوم، بر اساس زمان‌بندی تاریخی چیدمان شده است، بازدید از طبقه دوم شروع می‌شود و در طبقه اول به پایان می‌رسد. موزه کنونی شامل ۶ تالار در دو طبقه است: طبقه دوم شامل تالارهای صدر اسلام، سلجوقی و ایلخانی و طبقه اول تالارهای قرآن، تیموری، صفویه، افشار، زند و قاجار است. عمده اشیاء موجود در این موزه برگزیده‌ای از آثار حاصل از کاوش‌های علمی یا مجموعه‌های معتبری چون آستان شیخ‌صفی‌الدین اردبیلی است.

ایران

در سده‌های اولیه اسلام شهرهای نیشابور، ری، گرگان، شوش و سیراف هر یک به فراخور توانایی‌های اقتصادی، فرهنگی و اقلیمی خود به عنوان مراکز تولید و داد و ستد انواع دستاوردهای صنعتی ـ هنری ازجمله سفال و شیشه شهرت یافتند. همچنین بسیاری از بناهای سده‌های اولیه اسلام با تزئینات گچبری و نقاشی روی گچ آراسته شده بودند، ازجمله کاخ سبزپوشان نیشابور و مسجد ارگ ری. از تکنیک‌های رایج سفالگری در صدر اسلام سفال با نقش قال‌بزده بدون لعاب و لعابدار، نقاشی روی پوشش گلی زیر لعاب شفاف، لعاب پاشیده و زرین‌فام است.

ایران

با تشکیل سلسله تیموری در اواخر سده هشتم و اوایل سده نهم هق سمرقند، پایتخت تیمور، از بزرگترین مراکز تجمع هنرمندان شد. تیمور، اکثر استادان شیشه‌گر ایرانی را به قصد خلق آثار هنری به سمرقند فرستاد و صنعت شیشه‌گری دوباره رواج یافت و سمرقند مرکز هنر شیشه‌گری شد. از بهترین دستاوردهای هنری دوره تیموری، پیدایش مکتب نقاشی «هرات» است همچنین شاهد ساخت سفالینه با تکنیک نقاشی زیر لعاب و ظروف یکرنگ و همچنین سفال آبی و سفید با نقش‌مایه‌های ایرانی و چینی هستیم.

با آغاز دوره صفوی در سده دهم ه ق مرکزیت هنری از هرات به تبریز و سپس به قزوین و اصفهان منتقل شد. در این دوره قرآن‌های بسیار نفیس با خطوط نسخ و ثلث با تذهیب‌های زیبا کتابت و نسخه‌های علمی و ادبی با خطوط خوش و نقاشی‌هایی به شیوه شیراز، هرات و اصفهان مصور شد. در ادامه این دوره شاهد آغاز نقاشی «رنگ و روغن» و همچنین شکل گیری خط نستعلیق بودیم و آثار نفیسی مانند قلمدان‌ها و قاب آیینه‌ها ساخته شدند. در دوره‌های ایلخانی و تیموری، کاشی معرق و همچنین کاشی هفت رنگ به تزئینات معماری افزوده شد و گوناگونی رنگ‌ها در نقاشی‌ها رونق یافت. در دوره قاجار نیز آثار طبیعت‌گرانه‌تر شدند البته شیوه نقاشی قاجار بیشتر تقلیدی از دوره‌های قبل و نقاشی کالسیک اروپا است. با این وجود شاهد شکل‌گیری نقاشی قهوه‌خانه‌ای هستیم و خط شکسته نستعلیق به شکوفایی رسید.

منبع:ایلنا

نوروز ، یک جشن ملی کامل از عصر باستان

از عصر باستان و تمدن های بین النهرین تا دوران پرشکوه هخامنشی نوروز تکامل یافت و در دوران حکومت ساسانیان به اوج رسید و حتی حمله اعراب آن را از فرهنگ پارسی پاک نکرد و این میراث باشکوه به دوران حاضر رسید.

به گزارش خبرنگار ایمنا، هزاران سال است که در یک روز خاص و برای یک اتفاق خاص در سرزمینی که فلات ایران نامیده می‌شود، جشنی برپا می‌شود از جنس نو شدن، یکی شدن و تغییر به سمت پیروزی و به‌روزی، تغییر از سرما و سفیدی به طراوت و سرسبزی. ماندگاری این نوروز باستانی جزء عجایب تاریخ ایران است، این سرزمین در چهارراه شرق به غرب و جنوب به شمال کره زمین قرار دارد و بیگانگان بارها بر سرش تاخته‌اند و گاهی تحت تاثیر کشورگشایی‌های حاکمان خودش قرار گرفته اما آنچه پایدار از دل تاریخ به دنیای مدرن این سرزمین رسیده، همین جشن نوروز است.

برای ریشه یابی نوروز باید به سراغ جشن سال نو بابلی‌ها یعنی “زگموک” رفت. تمدن بابِل در جنوب میان رودان در بازه تاریخی اوایل هزاره دوم پیش از میلاد تا اوایل هزاره اول پیش از میلاد به عنوان باشکوه‌ترین تمدن دنیای باستان شناخته می‌شود که در نهایت کوروش هخامنشی پایتخت آن را فتح کرد. جشن سال نو بابلی‌ها در ابتدای بهار و با تشریفات خاصی برگزار می‌شد و حتی کمبوجیه، پسر کوچک کوروش در زمان برگزاری این جشن به سرزمین بابل سفر می‌کرده است. به گواه صاحب نظران جشن زگموک ریشه در دوران سومری‌ها دارد.

به این ترتیب بر اساس شواهد موجود می‌توان گفت که ریشه‌های نوروز به تمدن‌های بین النهرین باز می‌گردد. در آسیای میانه و بخش‌هایی از آسیای غربی دو عید آفرینش در اوایل پاییز و عید رستاخیزی که در آغاز بهار، برگزار می‌شده‌است. بعدها دو عید پاییزی و بهاری به یک عید تبدیل گردیده و در ابتدای بهار جشنی برای نکوهش این ایاد برپا می‌گشته. با در نظر گرفتن تمام این ریشه‌ها و اضافه کردن نمادهای مذهبی دین زرتشت، در عهد هخامنشیان عید کامل به نام نوروز برای جشن گرفتن سال نو شکل گرفت.

ایرانیان از دوران باستان توانایی بالایی در علم نجوم و اخترشناسی داشتند و جز معدود ملت‌های دارای تقویم بودند. رصد ستاره‌ها توسط نیاکان ما باعث شد تا آن‌ها نقطه‌ای به نام اعتدال بهاری و یا به عبارتی نقطه‌ای که روز و شب با هم برابر می‌شوند را پیدا کنند. این نقطه و این روز نوید آغاز فصل بهار و کشت و زرع را می‌داد. به همین دلیل آن را نو روز نام نهادند و پس از جشن و شادی و سرور به کار و تلاش مشغول شدند. در نهایت روز هرمز (اولین روز هر ماه) فروردین ماه از پیش از تاریخ این سرزمین روز میمون شناخته شد.

علی بلوک‌باشی درباره رابطه ایرانیان و  ایجاد گاه‌شماری به سنگی به نام “سنگ اندازه‌گیری” که درست در میان چهار ستون کاخ شورا و کاخ جمشید در تخت جمشید است اشاره کرده است. این سنگ اندکی اُریب در زمین کار گذاشته شده است و موقعیت کل صفۀ تخت جمشید را نسبت به کوهی نشان می‌دهد که تخت جمشید در پایش قرار گرفته است و خورشید به هنگام طلوع از پشت آن سر برمی‌آورد. این سنگ یک ساعت آفتابی گاهنما است که شادروان یحیی ذکاء راز و رمز و کارکرد آن را در نشان دادن برآمدن و طلوع خورشید در روز اول نوروز در آغاز فروردین می‌داند.

بنابر تحقیق این دانشمند ایرانی، در آغاز نوروز سایۀ آفتاب سر ساعتی معین از ستیغ کوه بر روی این سنگ می‌افتد و خط شعاع خورشید از گوش‌های از سنگ که دارای عالمت کوچکی است تا مرکز دایرهای که بر روی سنگ حک شده است، نمایان می‌شود. در این هنگام، بنابر یافته‌ها شاه هخامنشی و بزرگان و همراهان او با طلوع خورشید و درخشش پرتو آن، نخستین روز از سال نو را جشن می‌گرفتند.

به عقیده بلوک باشی این سنگ گاهنما که بر آمدن خورشید و نخستین پرتو آن را در بامداد اول فروردین می‌نمود، ظاهراً باید در اواخر دورۀ پادشاهی داریوش کار گذاشته شده باشد، چون به سبب کاربرد گاهشماری‌های چندگانه در ایران باستان، زمان برپایی جشن نوروز در دورۀ هخامنشی میان دانشمندان ایرانی و ایران شناسان خارجی مورد اختلاف است. در اوایل دورە شاهنشاهی هخامنشی پیش از زمان وام‌گیری گاهشماری خورشیدی از مصر قدیم در ۴۸۵ پ.م، از میان فصول چهارگانه، بنا بر نظری نوروز را در مزداکدۀ امپراتوری هخامنشی نظری در آغاز پاییز و بنا بر نظری دیگر در آغاز تابستان جشن می‌گرفته‌اند. در اواخر پادشاهی داریوش بود که اعتدال بهاری در اول فروردین را نوروز و آغاز سال نو گرفتند.

بدین ترتیب نوروز در ایران باستان تقریباً به همان شکلی درآمد که امروزه نیز آن را جشن می‌گیریم. در زمان اشکانیان هم نوروز هر ساله با شور و شوق بسیار بیشتری میان مردم جشن گرفته می‌شد. در واقع می‌توان گفت در زمان اشکانیان نوروز جشنی همه‌گیر شد و تمام مردم در سرزمین تحت حاکمیت اشکانیان و حتی سرزمین‌های همسایه این آئین برگزار می‌شد. اشکانیان به دلیل فرم خاص حکومتی که داشتند، آزادی عمل مردم را بیشتر گذاشتند و هر منطقه به شیوه خاص خودش آئین نوروز را برگزار می‌کرد.

در زمان ساسانیان هم نوروز باشکوه و با برکت برگزار شد، علی‌رغم اینکه ساسانیان زرتشتی بودند اما نوروز به عنوان یک جشن ملی توسط همه اقوام ایرانی برپا می‌شد و از همان زمان نقطه مشترک تمام ایرانیان و یک جشن ملی کامل بود. در زمان ساسانی پنج روز اول فروردین به عنوان نوروز کوچک و در بین عامه مردم نکوهش می‌شده. نوروز بزرگ در ششم فررودین با داستانی از زرتشتیان گره خورده بود و پیروان این آئین به خصوص موبدان در این روز جشن‌های بزرگی می‌گرفته‌اند.

از زمان ایران باستان آئین‌های نوروزی مانند سبزه پرودن یا نو کردن لباس و خانه و غیره وجود داشته است. اما با گذر سالیان سال بسیاری از آئین‌های نوروزی مانند “کوسه برنشین”، “کوزه شکستن” و یا “میر نوروزی” از بین رفته‌اند و دیگر در کمتر جایی اجرا می‌شوند.

سال‌ها از ایران باستان و نوروز گذشت، در دوره اسلامی و در زمان سلطنت ملک شاه سلجوقی تقویم ایرانیان توسط خیام بازبینی شد. خیام چرخش زمین به دور خورشید را بر پایه رصدی که در رصدخانه بخارا، ری و نیمروز (زابل امروزی) انجام می‌دهد، چرخش زمین به دور خورشید را تا ۱۶ رقم اعشار محاسبه می‌کند. خیام موفق می‌شود با این پژوهش‌ها در سه اقلیم متفاوت دقیق‌ترین تقویم جهان که به تقویم جلالی مشهور است را به ثمر برساند. این تقویم به عنوان دقیق‌ترین تقویم دنیا همچنان بدون خطا کار می‌کند.

بدین ترتیب اعتدال بهاری با کمترین میزان خطا سنجیده شد و حتی زمان دقیق آغاز بهار نیز قابل محاسبه بود. آن چیزی که در تمام این تغییر و تحولات ثابت ماند یک رویداد ملی، یک اتفاق بزرگ ملی و عیدی برای تمام ایرانیان بود. میراث نوروز در دوران اسلامی، در عصر خلفای عباسی، در حمله مغول، در زمان صفویان و در تاریخ مدرن ایران دوام آورد و به مردم امروز رسید. ریشه یابی نوروز و نگاهی به پیشینه این جشن بزرگ ملی در فلات ایران که امروزه برگزاری آن گستره‌ای بیش از ۱۴ کشور را دربرمی گیرد، نشان می‌دهد که چگونه این جشن شکل گرفت، تکامل یافت و پایدار ماند.

منبع:ایمنا

راهنمای بازدید مجازی از اصفهان

اصفهان فراتر از تمام القاب و توصیفات گوناگون همچون “شهر گنبدهای فیروزه‌ای” و یا “شهر زیبای خدا” یک جهانشهر واقعی است؛ شهری که به آن لقب ایران شهر دادند. نه تنها به دلیل اینکه اصفهان در چهارراه جغرافیایی ایران قرار گرفته بلکه چندین دوره پایتختی چنان فرهنگ و هنری اعطا کرده که بسیاری علاقه دارند تا به آن سفر و بازدیدی داشته باشند.

زیبایی و بزرگی میدان نقش جهان که همتایی در دنیا ندارد، حال و هوای چهارباغ، آوازهای خواجو، درازی سی و سه پل و نقش‌های چهلستون تنها بخشی از زیبایی‌های این شهر هستند. اصفهان در دو بخش شمالی و جنوبی زاینده‌رود پدید آمده و رشد یافته، در هر دو بخش و در هر کدام از محلات آن‌ها عجایب و عناصری از فرهنگ و هنر نهفته است که هر بیننده‌ای را به ذوق می‌آورد.

تمام این زیبایی و هنر بهانه کافی برای میلیون‌ها گردشگری نوروزی است که از این تعطیلات استفاده کنند و مقصد سفر را اصفهان برگزینند. اما در سال جاری و به دلیل شیوع کرونا نه تنها اصفهان بلکه هیچ یک از دیگر شهرهای ایران نمی‌توانند میزبان مسافران نوروزی باشند. از همین رو در ادامه راهنمایی برای سفر مجازی به این شهر ارائه خواهیم کرد تا در خانه سفر کنید.

میدان نقش جهان

قطعاً نگین انگشتر فیروزه‌ای نصف جهان، نقش جهان با لاجوری و سمفونی کاشی و آجر است. میدانی سراسر زیبایی که هر کس برای اولین بار وارد آن می‌شود امکان ندارد این محل را با جایی در عالم خیال اشتباه گیرد. میدانی چهار گوشی که در هر ضلع آن شاهکاری از علم، حکومت، دین و زندگی خلق شده است. میدان جهانی نقش جهان با آثار شاخصی چون عالی قاپو، مسجد شیخ لطف الله و مسجد شاه اصلی ترین انگیزه هر گردشگری برای سفر به اصفهان است.

اصفهان

این میدان اسرارآمیز به جز این شاهکارهایی از معماری و هنر در قلب خود مکان‌های سحر انگیزی جای داده است. نقش جهان که یادگار اصفهان صفوی و میعادگاه شاه عباس بزرگ بوده، مرکز و قلب تپنده اصفهان جدید محسوب می‌شود. ضلع غربی آن اصفهان صفوی ادامه یافته و در شمال و شرق آن یک بازار آن را به اصفهان عهد عتیق پیوند می‌زند.

تور گردشگری مجازی میدان نقش جهان در سایت “ایران در واقعیت مجازی” از اینجا قابل بازدید است.
همچنین میدان نقش جهان را در سایت رسمی اداره کل میراث فرهنگی اصفهان از اینجا می‌توانید بازدید کنید.
در سایت “اصفهان نگر” نیز امکان بازدید مجازی از میدان نقش جهان اصفهان با کلیک اینجا ممکن است.
تصاویر ۳۶۰ درجه گوگل از اصفهان هم در اینجا قابل مشاهده است.

مسجد شیخ لطف الله با کاشی‌ها و طرح متحیر کننده خود همواره بین زیباترین مساجد جهان جای گرفته است. معماری زیبا این مسجد اوج شکوه معماری ایرانی اسلامی را به رخ جهانیان کشیده و بی راه نیست که این مسجد تنها در اختیار شاهان قرار داشته. از طریق این لینک در سایت اداره‌کل میراث فرهنگی همچنین کلیک کردن اینجا می‌توانید از مسجد شیخ لطف الله مجازی بازدید کنید.

درست در روبرو گنبد خمیده مسجد شیخ لطف الله، نماد حکومت صفوی و نمونه یک کاخ سلطنتی با شکوه یعنی عالی قاپو قرار گرفته. عالی قاپو در نوع خود بی نظیر ترین کاخ سلطنتی در ایران است، زیرا به دور از هیچ حصار و راه بندی درست در قلب شهر و بازار قرار دارد. برای بازدید مجازی از مقر اصلی پادشاهان صفوی می‌توانید به اینجا و یا اینجا مراجعه کنید.

عصارخانه شاهی یکی دیگر از جاذبه‌های بی‌نظیر جدید در میدان نقش جهان است. این موزه با بازسازی عصارخانه قدیمی در میدان نقش جهان ایجاد شده که در نوع خود کامل‌ترین و زیباترین است. راهنمای مجازی بازدید از عصارخانه شاهی در سایت اصفهان نگر و از طریق این لینک امکان پذیر است.

سی و سه پل

بزرگی و خاص بودن را این پل تاریخی معنا می‌بخشد، پلی در عریض‌ترین بخش زنده رود که دو بخش اصلی شهر را در جنوب و شمال به یکدیگر پیوند می‌دهد. این پل دو فرهنگ و تاریخ معاصر و سنتی اصفهان را به هم وصل می‌کند. پلی از آجر که رد پای تاریخ بر هر بخشی از این پل نقش بسته است.

اصفهان

در سال جاری اگر از لذت قایق سواری در کنار این پل محروم هستیم، اما می‌توان بازدید مجازی از آن داشته باشیم. لینک ۱، لینک ۲ و لینک ۳ بهترین تجربه‌های گردش مجازی از سی و سه پل را به شما هدیه خواهند داد.

پل خواجو

دومین پل تاریخی اصفهان و احتمالاً زیباترین آن پل خواجو است. پلی که روزی ضلع شمالی شهر را به قبرستان تاریخی تخت فولاد در جنوب پیوند می‌داد و همچنین محل تفریح شاه بود. یکی از معدود پل‌هایی که عمارتی برای نشستن شاه و اطرافیانش در قلب خود دارد و در سالیان گذشته مسابقات ورزشی مانند شنا و قایق‌سواری در زیر آن برگزار می‌شده است. پل خواجو به پل صداها و نواها مشهور است، پلی که زیر آن سازها همیشه کوک و صداها چاغ بوده و آواز به آسمان می‌رسد، اما این نواها بماند برای سال‌ها و فرصت‌های بعدی بدون حضور کرونا!

اصفهان

پل خواجو در سایت “ اصفهان نگر” و از طریق این لینک قابل بازدید است.

باغ موزه چهلستون

باغ‌های ایرانی یکی از آثار جهانی این کشور است که نمونه‌های بی‌نظیری از آن در سراسر ایران زمین وجود دارد. یکی از این باغ‌ها عمارت چهلستون است، عمارتی که روزی محل قرارهای رسمی شاه‌های صفوی بود و روزی ظل‌السلطان با قهوه قجری سران بختیاری را در آن مسموم کرد. چهلستون بخشی از تاریخ ایران را در قلب خود دارد، نقاشی‌هایی از جنگ‌ها و رشادت‌ها و میزبانی‌های ایرانیان که با نگارگری ایرانی رسم شده. همچنین حوضی دراز که ۲۰ ستون را تبدیل به چهلستون می‌کند نیز روبرو عمارت اصلی چشم‌نوازی می‌کند.

اصفهان

امکان بازدید مجازی از کاخ چهلستون در سایت میراث فرهنگی وجود دارد.

کلیسا وانک

در جنوب زاینده رود منحصر به فرد ترین محله اصفهان قرار گرفته، محله‌ای ارمنی نشین که یادگاری از عصر حکومت شیعه صفوی است. یادگاری بزرگ ساکنان اولیه محله جلفا، کلیسایی پر زرق و برق به نام وانک است. کلیسایی با نقاشی‌هایی حیرت انگیز و موزه‌ای پربار که تاریخ و تمدن ارمنی‌ها در ایران به طور کامل روشن می‌سازد.

اصفهان

تور گردشگری مجازی کلیسا وانک در پرتال جامع گردشگری مجازی از اینجا قابل بازدید است.
همچنین معرفی کلیسا وانک در سایت اداره‌کل میراث فرهنگی استان اصفهان در اینجا قرار داده شده.
سایت اصفهان نگر نیز در این لینک خیابان وانک را به تصویر کشیده است.

این جاذبه‌ها و تورهای مجازی آنان تنها بخشی از اصفهان اصیل بودند، اصفهانی که با در هر کوچه و خیابان‌های آن بخشی از تاریخ ایران نقش بسته است. در سال جاری که اصفهانی‌ها نمی‌توانند میهمان مسافران نوروزی باشند شاید این تورهای مجازی کمی از دلتنگی برای سفر بکاهد همچنین کمک به برنامه ریزی بهتر برای سفرهای پسا کرونایی کند.

منبع:ایمنا

موزه موسیقی را مجازی بازدید کنید

موزه موسیقی اصفهان با گنجینه بی‌نظیر خود یکی از مقاصد جدید گردشگری در نصف جهان بوده که امکان بازدید مجازی از آن نیز فراهم است.

به گزارش خبرنگار ایمنا، اصفهان در کنار رنگ و لعاب معماری و فیروزه‌ای‌ آثار صفوی در دل خود جاذبه‌های جالب توجه دیگری نیز دارد. اصفهان، بی جهت لقب پایتخت فرهنگی و هنری ایران  را ندارد و در هر بخشی از هنر سرآمد محسوب می‌شود. یکی از هنرها موسیقی است که اصفهانی‌های بسیاری به ارتقای آن خدمت کردند و حتی دستگاهی در موسیقی سنتی ایران به نام اصفهان وجود دارد.

اگرچه اصفهان ساز ابداعی مشهوری در موسیقی ایرانی ندارد، اما گنجینه‌ای ارزشمند از سازهای ایرانی را در یکی از موزه‌های خود محافظت می‌کند. در خیابان مهرداد و درست در چند قدمی کلیسا وانک، خانه‌ای قدیمی رنگ و لعاب تازه‌ای یافته و نوای دل نشین ساز از آن بر می‌خیزد. دو علاقه مند و عاشق موسیقی سال ۱۳۹۴ تصمیم به تأسیس موزه‌ای خصوصی در شهر به نام موسیقی گرفتند.

موزه‌ای که تمام آثارش به موسیقی گره خورده و در خودش آثاری از شرق تا غرب و شمال تا جنوب را جا داده است. موزه‌ای که تالاری برای معرفی مشاهیر اصفهانی موسیقی مانند شهناز، کسایی و تاج ساخته و موسیقی ایرانی را به همگان می‌شناساند. برای کسانی که حتی علاقه کمی به موسیقی سنتی ایران دارند بازدید از موزه موسیقی اصفهان و سازها و نواهای آن قطعاً تجربه‌ای بی نظیر خواهد بود.

موزه موسیقی اصفهان مجموعه‌ای دارد که شامل بیش از ۳۰۰ ساز موسیقی ایرانی است که دسته‌بندی شده و به نمایش گذاشته شده‌اند. با کمک امکانات صوتی وتصویری موزه، می‌توانید روش نواختن سازها را مشاهده کرده و به آهنگ آن‌ها گوش دهید. در سال ۱۳۹۵، موزه رتبه نخست شاخص اصول فنی و استانداردهای فیزیکی را از شورای بین‌المللی موزه‌های ایران کسب کرد و در همین سال موفق به دریافت عنوان بهترین موزه خصوصی ایران از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور شد.

بخش‌های مختلف موزه موسیقی اصفهان شامل تالارهای زیر است:

تالار سازهای ملی: در سالن سازهای ملی، سازهایی که در جغرافیای ایران گسترش یافته و در تمامی مناطق استفاده می‌شوند، نمایش داده و معرفی شده‌اند.

تالار سازهای محلی: سالن جداگانه‌ای که به نمایش سازهای محلی ایرانی از مناطق مختلف کشور اختصاص دارد.

سرای سرآهنگان: این بخش از موزه به یادبود اساتید برجسته موسیقی اصفهان اختصاص یافته است. در سرای سرآهنگان بیوگرافی این اساتید همراه با تصاویر آنان گردآمده است تا بازدیدکنندگان شناختی کلی از سرگذشت آن‌ها که هریک تأثیر مهمی بر موسیقی سنتی ایران داشته‌اند، به دست آورند.

کارگاه سازسازی: بازدید از این کارگاه فرصتی برای شماست تا درباره روش ساخت سازهای موسیقی سنتی ایران اطلاعات دسته‌اولی به دست آورده و با ساختار و اجزای مختلف تشکیل‌دهنده آن‌ها آشنا شوید.

در روزهایی که شیوع کرونا گریبان کشور را گرفته و اصفهان نیز یکی از کانون‌های این ویروس است، می‌توانید با مراجعه به سایت موزه موسیقی از آن بازدیدی مجازی داشته باشید.

منبع:ایمنا

راهنمای بازدید مجازی یزد

شهر بادگیرها، شهر کاهگل و تنها شهر جهانی ایران، یزد ،این روزها مانند دیگر نقاط کشور درگیر شیوع بیماری کرونا شده و درهای خود را روی گردشگران بسته است، اما امکان بازدید مجازی از این شهر زیبا وجود دارد.

به گزارش خبرنگار ایمنا، در دل کویر و جایی که روزگاری مقدس‌ترین خاک ایران بر شمرده می‌شده و در بین شن‌های زرد، شهری نارنجی قرار گرفته است. شهر اسرارآمیز یزد که در کوچه‌های کاهگلی خود با آن رنگ نارنجی و زرد و گلدان‌های پر از گل‌های قرمز، عشق را میزبانی می‌کند؛ آرامشگاهی برای بسیاری از مسافران است. شهری آرام که یونسکو با ثبت جهانی آن، روحی تازه در آن دمید و این شهر به یکی از ضلع‌های مثلث گردشگری ایران تبدیل شد.

یزد دارای خصائصی افسانه‌ای است که مکمل عنصر تاریخ در استان فارس و هنر و زیبایی در اصفهان شده و محور گردشگری مرکز ایران را تکمیل کرده است. شهری جهانی که در چندین سال اخیر بسیار پیشرفت کرده و هر گردشگری، شیفته از آن بر می‌گردد. یزد همواره یکی از بهترین میزبان‌ها برای گردشگران داخلی و خارجی بوده، اما کرونا این روزها اجازه میزبانی از هموطنان را به آن نمی‌دهد.

یزد برای مقابله با شیوع کرونا اماکن و تأسیسات گردشگری خود را تعطیل کرد. در همان هفته‌های اول تمام هتل‌های یزد تعطیل شدند و موزه‌ها و اماکن زیر نظر میراث فرهنگی نیز درهای خود را تا اطلاع ثانوی بستند. بدین ترتیب یزد امسال نمی‌تواند مانند سال‌های گذشته از مردمان ایران زمین میزبانی کند. اگرچه این روزها خانه نشینی تنها گزینه موجود است و نمی‌توان از طعم “شولی” در کافه‌های کوچه‌های کاه‌گلی یزد لذت برد، اما می‌توان بازدیدی مجازی از این شهر داشت.

یزد

برای تشویق به بازدید مجازی از یزد، سپنتا نیکنام عضو شورای شهر یزد و رئیس انجمن زرتشتیان این شهر در پیامی ویدئویی با بیان اینکه “هر ساله در نوروز میزبان بیش از ۱۰۰ هزار هموطن بودیم، اما امسال به دلیل شیوع ویروس کرونا این اتفاق نخواهد افتاد” از هموطنان خواسته در خانه بمانند و ضمن حفظ سلامتی خود یزد را مجازی بازدید کنند.

در ادامه جاذبه‌های یزد و روش‌های بازدید مجازی از آن معرفی می‌شود:

مسجد جامع یزد

یکی از مهم‌ترین و اصلی ترین جاذبه‌های یزد، مسجد جامع آن با مناره‌ها و ورودی بسیار بلند آن بوده که از هر کجای شهر قابل رؤیت است. ساخت این مسجد تک ایوانی در طی ۱۰۰ سال تکمیل شد و از دوره ایلخانی تا صفوی به طول انجامید. حتی در دوره قاجار نیز این بنا تغییراتی یافت و برخی تزئینات به آن اضافه شد. سادگی در عین شکوه و زیبایی را شاید بتوان مهم‌ترین عنصر این مسجد دانست، هیچ طرح معماری و یا کاشی‌کاری خارق‌العاده در این مسجد به کار نرفته، اما همان طرح‌های ساده و آبی این اثر را به اوج رسانده است. بخش اعجاب‌انگیز مسجد سردر و بلندترین مناره‌های جهان آن بوده که به طرز عجیبی بلند است و در هنگام ورود هر بازدید کننده‌ای را مجاب به احترام به عظمت این محل دینی می‌کند.

امکان بازدید مجازی از مسجد جامع یزد در سایت آپارات، همچنین سایت “ ایران در واقعیت مجازی” فراهم است.

میدان امیرچخماق

در قلب شهر یزد یک قلب تپنده وجود دارد، مانند بسیاری از شهرهای دیگر ایران یک میدانی که مرکز شهر را تشکیل می‌هد و شهر دور آن گسترش یافته است. میدان امیرچخماق در زمان تیموریان ساخته شده و شامل بازار، مسجد، تکیه و دو آب انبار است. این میدان از همان ابتدا یکی از میدان‌های اصلی شهر بود که مردم برای برگزاری مراسم‌های مختلف در آن جمع می‌شدند. میدان امیر چخماق و بناهای اطرافش از برجسته‌ترین مجموعه‌های تاریخی و گردشگری شهر یزد است. امیر جلال الدین چخماق حاکم یزد در قرن هشتم این میدان را برای رونق بخشی به شهر ساخت. این میدان با تصاویر بی نظیری مانند نخل گردانی در ذهن‌ها حک شده است.

یزد

بازدید مجازی از این میدان تاریخی از این لینک امکان دارد همچنین تصاویر ۳۶۰ درجه از میدان امیرچخماق در سایت  گوگل وجود دارد.

آتشکده زرتشتیان

یکی از بی نظیر ترین جاذبه‌های یزد، آتش آتشکده‌ای است که هزار و پانصد سال خاموش نشده است. آتش نماد پاکی است و نزد زرتشتیان از جایگاه بالایی برخوردار است و در این آتشکده حفظ می‌شود و به همین دلیل این مکان، با نام آتشکده‌ وَرهُرام شناخته می‌شود. این آتشکده از اوایل دهه ۴۰ برای بازدید عموم باز بوده و در سال ۱۳۷۸ در لیست فهرست آثار ملی ایران قرار گرفته است. ساختمانی که هم اکنون آتش ۱۵۰۰ ساله یزد در آن قرار دارد در سال ۱۳۱۳ توسط یکی از سرمایه داران یزدی به نام همابائی در قطعه زمینی از سوی چند تن از یزدی‌ها به نام امانت که به یاد فوت پدرشان به امانت گذاشته شده بودند، ساخته شد. آتشکده زرتشتیان یزد بخش‌های مختلفی دارد و در این محل می‌توان با فرهنگ اصیل ایرانی آشنا شد.

یزد

آتشکده زرتشتیان یزد را در سایت ایران در واقعیت مجازی و از این لینک به صورت مجازی بازدید کنید.

باغ دولت آباد

بزرگترین بادگیر دنیا و یکی از بلندترین حوض‌های جهان در باغ دولت آباد یزد که یکی از باغ‌ها در فهرست ثبت جهانی باغ‌های ایرانی نیز است، در کنار هم قرار گرفتند. یکی از بی نظیر ترین سازه‌های ایرانی در قلب کویر که هوش و نبوغ ایرانی را به رخ می‌کشد. باغ دولت آباد ارزشمند از دوره افشاریه و زندیه بوده که روزگاری خارج از حصار شهر قرار داشته، اما کم کم با گسترش تمدن و افزایش جمعیت به فضایی کم نظیر و دلچسب در میان شهر تبدیل می‌شود. این باغ را به دلیل بادگیر بلند آن و جریان آبی که حوض‌های گوناگون در آن ایجاد می‌کنند، خوش آب و هوا ترین محل یزد در تابستان گرم کویر می‌دانند.

یزد

باغ دولت آباد را از این لینک مجازی ببینید.

منبع:ایمنا

به کاشان مجازی سفر کنید

شهر خانه‌های تاریخی کاشان با خیابان‌های پر زرق و برق درست در همسایگی کانون اولیه کرونا در ایران یکی از اولین شهرهایی بود که درگیر این ویروس شد و این روزها نمی‌تواند میزبان مسافران باشد، اما گردش مجازی کاشان امکان پذیر است.

یکی از جذاب‌ترین شهرهای ایران با کوچه‌های تنگ و آجری و عطر گلاب که در همه فضای شهر حس می‌شود، کاشان است. شهری با خانه‌های زیبا تاریخی که باورش سخت است روزی انسان‌ها چنین شاهکارهایی از معماری و هنر را خلق کرده‌اند. کاشان در مرکز ایران و در فاصله‌ای نزدیک نسبت به دو کلان شهر یعنی تهران و اصفهان قرار گرفته و از این رو رونق زیادی یافته است.

کاشان، هنر و معماری را از اصفهان وام گرفته و شاهکارهایی مختص به خود خلق کرده و قدرت را از کانون مهم سیاسی کشور یعنی تهران گرد خود جمع کرده است. این فاصله نزدیک و قرار گرفتن در موقعیت جغرافیایی بسیار خوب باعث شده تا کاشان یکی از مهم‌ترین مراکز گردشگری کشور باشد. از نظر طبیعی هم زرد کویر و سبز درخت را با هم دارد و مقصد عالی برای طبیعت گردان نیز است.

با وجود تمام این زیبایی‌ها کاشان هم مانند جای جای این سرزمین درگیر بلایی به نام کرونا شده است. بلایی که خانه نشینی و قرنطینه به همراه داشته و جلوی سفرهای نوروزی را گرفته است. مراکز گردشگری و اقامتی کاشان این روزها تعطیل شده و تنها راه بازدید از این شهر، امکانات مجازی است. در ادامه مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری کاشان و راهنمای بازدید مجازی از آن‌ها معرفی خواهد شد.

باغ فین

باغ فین، دارای تاریخ کهنی است و برخی منابع تاریخی، زمان بنای این باغ باشکوه را در دوران آل بویه ذکر کردند. با این حال به دلیل زلزله مهیبی که در سال ۱۵۷۳ میلادی اتفاق افتاد، بناهای باغ کاملاً ویران گردید و سپس در سال ۱۵۹۱ میلادی به دستور شاه عباس اول طراحی و بازسازی شد. این باغ باشکوه دارای بناهایی نظیر سردر و برج و باروهای متعدد، شترگلوهای صفوی، شترگلوی قاجاری، حمام کوچک، حمام سلطنتی، بنای خلوت کریم خانی، اتاق شاه نشین و موزه است.

در عصر صفوی شکوه معماری صفویان مختص به اصفهان نبود و به دیگر نقاط کشور هم رایت کرد. از شرق ترین نقطه ایران آن روزها تا همسایگی اصفهان در کاشان می‌توان کاشی‌های فیروزه‌ای صفوی را دید. باغ فین نمادی کامل از معماری باغ‌های ایرانی است که بناهای متعدد آن به همراه استخر و پاشویه‌های بزرگ و کوچک و فواره‌های درون آنکه از آب چشمه سلیمانیه بهره می‌گیرد جلوه باشکوهی به آن بخشیده است.

کاشان

تور مجازی باغ فین در سایت “ ایران در واقعیت مجازی” و همچنین اداره کل میراث فرهنگی اصفهان ضمن اینکه تصاویر ۳۶۰ درجه از باغ نیز در اینجا قابل مشاهده است.

خانه بروجردی‌ها

تبلور یک خانه لوکس ایرانی و سمفونی زیبا از کچ‌بری، نقاشی و سنگ‌کاری با نقوش ایرانی که یکی از بی‌نظیرترین نمونه‌ها در نوع خود است. قدمت این خانه به دوران قاجاری بر می‌گردد که در محله سلطان امیراحمد قرار دارد به حدود ۱۳۰ سال قبل برمی گردد. معماری “خانه بروجردی‌ها” در دو بخش اندرونی و بیرونی تقسیم شده و در سه طبقه و به صورت چهار طرف ساخته شده است.

دو سرداب، شاه نشین پنج دری، مهتابی، هشتی ورودی، ایوان تابستانی، ایوان زمستانی از جمله بخش‌های این شاهکار است. ویژگی بارز این بنا سرپوشیده بودن آن بوده که در کل شهر کاشان نظیر ندارد. ایوان تابستانی با نقاشی‌های بی‌نظیری تزئین شده که زیر نظر کمال الملک، نقاش بزرگ ایرانی اجرا شده است. بادگیرهایی شگفت‌انگیز قرینه و هلالی شکل که بر روی بام تالار بنا شده اند و کلاه فرنگی روی آن، همه و همه سبب شده تا این خانه بی‌نظیر بعنوان جاذبه توریستی برتر یونسکو در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ معرفی شود.

کاشان

خانه بروجردی‌ها را می‌توان از اینجا همچنین این لینک بازدید کرد. همچنین تصاویر ۳۶۰ از این بنا را می‌توان در سایت گوگل‌مپ دید.

خانه طباطبایی‌ها

یکی از مرواریدهای درخشان در میان خانه‌های تاریخی کاشان، خانه طباطبایی‌ها است. “عروس خانه‌های ایران” در نیمه دوم سده ۱۳ هجری در محله “سلطان امیر احمد” احداث شد و سر آغازی برای ساخت خانه‌های لوکس با معماری ایرانی توسط تاجران متمول در این شهر بود. راه‌رویی باریک با ۲۰ پله میهمانان را به میانه‌های حیاط این خانه باشکوه راهنمایی می‌کند، حیاطی که دور تا دور آن اتاق‌ها ساخته شدند و در یک سویی از حیاط پنج دری بی نظیری قرار گرفته است.

در میانه‌های خانه حوض زیبا و بزرگی از یک سو تا سوی دیگر حیاط کشیده شده و ماهیان قرمز درون آب زلال آن یکدیگر را دنبال می‌کنند. در دو سوی حوض بزرگ، شش باغچه هشت ضلعی پر از گل‌های زیبا، طراوت حیاط را صدچندان می‌کند.

کاشان

تصاویر و تور مجازی این خانه با شکوه را در اینجا ببینید همچنین گزارش تصویری و اطلاعات این خانه در سایت گردشگری اداره‌کل میراث فرهنگی اصفهان قابل مشاهده است.

حمام سلطان امیر احمد

یکی از زیباترین حمام‌های تاریخی ایران و شاهکاری که از عصر سلجوقی به جا مانده، حمام سلطان امیر احمد است. این حمام در عصر صفوی هم شکوه خود را حفظ کرد و در سفرنامه شاردن هم به آن اشاره شده. این حمام در سال ۱۳۷۵ توسط شهرداری خریداری و بازسازی شد.

بازدید مجازی از این حمام از طریق این لینک امکان پذیر است.

خانه عامری‌ها

خانه عامری‌ها در حدود ۲۳۰ سال پیش ساخته شد و با دارا بودن هفت حیاط، بزرگترین خانه تاریخی ایران محسوب می‌شود که امروزه به یکی از زیباترین اقامتگاه‌های شهر کاشان تبدیل شده و فضایی آرام برای استراحت مسافران را پدید آورده است. این عمارت زیبا و بزرگ به مانند سایر خانه‌های دوره قاجاری، به طور کلی به دو بخش اندرونی و بیرونی تقسیم شده تا در اندرونی اهالی منزل با خیال راحت رفت و آمد کنند و غریبه‌ها و مهمانان به آن فضا دسترسی نداشته باشند.

این خانه زیبا را در سایت “ ایران در واقعیت مجازی” بازید کنید.

منبع:ایمنا

بازدید مجازی از موزه ایران باستان

هر کشوری یک موزه مادر دارد که بخش بزرگ و مهمی از آثار تاریخی خود را در آن به نمایش می‌گذارد، در ایران موزه ملی این کارکرد را دارد و این روزها فرصت خوبی برای بازدید مجازی از گنجینه ارزشمند آن است.

به گزارش خبرنگار ایمنا، یکی از با ارزش‌ترین مراکز در ایران که گنجینه‌ای بسیار پربار از آثار تاریخی این مرز و بوم در خود جای داده، موزه ملی ایران است. این موزه که دارای سردر باشکوهی است در خیابان سی تیر تهران واقع است و یکی از پر بازدیدترین موزه‌های ایران است. موزه ملی در پی شیوع کرونا یکی از اولین مراکزی بود که اعلام تعطیلی کرد ضمن اینکه مدیران این موزه از این فرصت استفاده کردند و با ایجاد امکان بازدید مجازی مشوق دیگر موزه‌ها شدند.

موزه ملی ایران به عنوان بزرگ‌ترین، مهم‌ترین و قدیمی‌ترین موزه کشور بیشترین یافته‌های باستان‌شناسی حاصل از کاوش‌های علمی از دوران پارینه‌سنگی تا اسلامی در قالب دو موزه “ایران باستان” و “باستان شناسی و هنر اسلامی ایران” به نمایش درآورده است. موزه ملی ایران در سال ۱۳۱۶ خورشیدی در اولین بنای موزه‌ای کشور گشایش یافت. این بنا را آندره گدار، معمار فرانسوی با الهام از طاق کسرا طراحی کرد و دو معمار ایرانی یعنی عباسعلی معمار و استاد مراد تبریزی اجرای آن را بر عهده گرفتند.

با قدم زدن در خیابان سی تیر و گذر از پارکی کوچک، ساختمان باشکوه و نارنجی رنگ موزه با سردری باشکوه در برابر بازدید کنندگان قرار می‌گیرد. این ساختمان در واقع موزه ایران باستان بوده که به دو بخش “پیش از تاریخ ایران” با آثاری از دوران پارینه‌سنگی قدیم تا اواخر هزاره چهارم پیش از میلاد (یعنی از کهن‌ترین دوران تا پیش از ابداع نگارش) و در “موزه دوران تاریخی” آثاری از اواخر هزاره چهارم پیش از میلاد (یعنی آغاز به‌کارگیری حروف) تا پایان دوران ساسانی به نمایش گذاشته شده است.

اولین بخشی که در این بخش از موزه با آن روبرو می‌شوید، بخش پارینه سنگی یعنی زمانی که انسان‌های اولیه در آن می‌زیستند، است. در این بخش از موزه ابزارها و اشیای انسان ساز بسیار ابتدایی که از کاووش مکان‌های باستانی کشف‌رود در خراسان و لادیز سیستان و بلوچستان بدست آمده به نمایش در آمده است. اشیای بخش پارینه سنگی از یک میلیون تا حدود دویست و پنجاه هزار سال قدمت دارند. مهم‌ترین اشیای این بخش سنک مادر “ساتور” و ابزار سه وجهی “امر مردگ” است.

در تالارهای بعد وارد دوران تازه‌ای از تاریخ می‌شوید، ابزارها ظریف‌تر شده و آرام آرام فرم آن شکل پیدا می‌کند. به عنوان مثال در دوره فرا پارینه سنگی ابزارهای ترکیبی با استفاده از سنگ ساب و ذخیره‌سازی مواد خوراکی است. این دوره از حدود ۲۰ هزار سال پیش آغاز می‌شود و در حدود ۱۲ هزار سال پیش با اتمام عصر یخبندان به پایان می‌رسد. نمونه‌های آثار این دوره از کاووش مکان‌هایی مانند غار علی‌تپه مازندران و پناهگاه پاسنگر در لرستان در تالار سه به نمایش گذاشته شده است.

بخش تاریخی بعدی در موزه مربوط به عصر نوسنگی و مس‌سنگی می‌شود. در این دوره برخی ساکنان در دامنه‌های زاگرس موفق به اهلی کردن حیوانات و کاشت برخی گیاهان و غلات خودرو مانند گندم، جو و در نتیجه تولید مواد خوراکی شدند. بدین ترتیب جمعیت افزایش یافت و روستاهای جدید در خارج از این هسته‌های مرکزی، در دشت‌های آبرفتی و مناطقی مانند خوزستان، فارس و مرکز فلات ایران شکل گرفتند. در همین عصر بود که یکی از مهم‌ترین ابداعات بشر یعنی سفال به وجود آمد و آثار مهمی همچون ظرف‌های سفالی و یک ماکت سفالی از یک خانه در موزه وجود دارد.

در تالار بعدی موزه ایران باستان با آثاری از دوره مفرغ روبرو می‌شوید. دوره مفرغ (۳۰۰۰ تا ۱۵۰۰ پیش ازمیلاد) دوره‌ای از تاریخ ایران است که مهم‌ترین دستاوردهای آن استفاده گسترده از آلیاژ مفرغ و همزمان با آن برداشتن نخستین گام‌ها برای تشکیل حکومت است. فناوری دستیابی به آلیاژ مفرغ (آمیزهای از مس و قلع) به تولید گسترده اشیای مفرغی مانند ظرف، جنگ‌افزارها، یراق‌آلات اسب، پیکره‌های انسانی و جانوری منجر شد.

آثار تزئینی و آئینی نیز مانند سرسنجاق، بازوبند و گردنبند و سرَعل در برخی نقاط ایران از جمله لرستان، کرمانشاه و ایلام از این دوره به دست آمده که در موزه قابل بازدید است. یکی از مهم‌ترین آثار موزه ملی یعنی کاسه پایه‌دار با نقش بز کوهی و درخت بدست آمده از کاوش شهرسوخته که از آن به عنوان اولین پویانمایی تاریخ یاد می‌کنند نیز مربوط به هزار سوم پس از میلاد و عصر مفرغ است.

بخش بعدی موزه مربوط به تمدن عیلام است، تمدنی که نخستین شهرها را در جنوب و جنوب غرب ایران به وجود آورد و به چهار دوره تقسیم می‌شود. زیگورات جغازنبیل و مجموعه بناهای اطراف آن از مهم‌ترین بقایای معماری این دوره است و آثار مهمی چون پیکره سفالی کاو با کتیبه‌های پشت آن، لوله‌های شیشه‌ای، آجر نوشت‌ها، پالک‌های تزئینی دیوار و گل‌میخ‌های کتیبه دار از این دوره در موزه به نمایش درآمدند. همچنین خط میخی را نیز عیلامیان از همسایگان بین النهرینی خود وام گرفتند و آن را با خط خود منطبق ساختند.

حدفاصل دوره مفرغ و امپراتوری هخامنشی در تاریخ ایران با نام “دوره آهن” شناخته شده است که ویژگی فنی آن آشنایی با چگونگی ذوب فلز آهن است. نکته دیگری در مورد این دوره زمانی، گسترش توانمندی سفالگران در ساخت فرم‌های جانوری است که نمونه‌های متنوع خصوصاً آن از کرانه‌های دریای مازندران تا گیلان و تالش در گورستان‌های متعدد به دست آمده است. درست پس از تالار عیلامی‌ها در موزه ایران باستان با تالار عصر آهن با آثاری همچون جام زرین معروف تپه مارلیک و آجرهای لعاب‌دار آذربایجان قرار دارد.

پس از گذر از این بخش‌ها، وارد بخش امپراطوری‌های ایرانی خواهید شد. در اولین بخش آثار مربوط به عصر هخامنشی به چشم می‌خورد، آثاری که از تخت جمشید و دیگر مراکز به موزه ملی آورده شدند. داریوش بزرگ برای نخستین‌بار در ایران سکه ضرب کرد و فنون گوناگون به‌ویژه سنگ‌تراشی و فلزکاری در این دوره شکوفا شد. نقش‌برجستۀ “بارعام” تخت جمشید، ستون سنگی با سرستون به شکل دو گاو پشت به هم، تندیس سنگی داریوش که فرمان وی در مصر ساخته شد و پیکرە سنگی پنه‌لوپه نمونه‌های شاخص این دوره‌اند که در موزه قابل بازدید هستند.

در بخش بعدی موزه آثاری از عصر سلوکی و عصر اشکانیان است. در این تالار پیکره مفرغی زئوس، سنگ نوشته یونانی معبد ئودیسه که هر دو از نهاوند همدان هستند وجود دارند. همچنین پیکره بزرگ زاده اشکانی مهم‌ترین اثر بخش اشکانیان است. یکی از مومیایی‌های اسرارآمیز مردان نمکی که در زنجان کشف شدند که مربوط به این دوره تاریخی است و در بخش ایران باستان موزه ملی ایران به نمایش درآمده است.

بخش آخر مربوط به آثار دوران ساسانی است، حکومتی که در ۲۲۴ میلادی قدرت را در دست گرفت و مدعی تداوم دوره باشکوه هخامنشی بود. هنر دوران ساسانی به لطف نقوش پارچه‌های ابریشمی، ظروف سیمین زراندود و گچبری‌هایشان در سراسر آسیا و اروپا گسترش یافت. گچبری‌ها و موزاییک‌کاری‌های بی‌نظیر در بخش تاریخی موزه از تزئینات معماری باشکوه این دوره در تپه‌حصار دامغان، چالترخان در ری، حاجی‌آباد و بیشاپور در فارس بدست آمده است.

آثار بدست آمده از دوره‌های مختلف تاریخی در موزه ایران باستان همچنین بازدید مجازی از این موزه در سایت موزه ملی ایران به نشانی http://irannationalmuseum.ir/fa/ موجود است.

منبع:ایمنا

سفر مجازی به تونس در روزهای قرنطینه

همه‌گیری ویروس کرونا این روزها چرخه گردشگری جهانی را از گردش انداخته و بسیاری را در حالت قرنطینه خانه‌نشین کرده‌است اما به مدد پیشرفت فناوری و دنیای اینترنت می‌توان به طور مجازی با دیدنی‌ترین کشورها مانند تونس آشنا شد و پرنده خیال را در میان آثار باستانی آنجا آزادانه و بی‌دغدغه به پرواز درآورد.

کشور عربی- آفریقایی تونس با ۱۶۳ هزار و ۶۱۰ کیلومتر مربع مساحت در شمال آفریقا و ساحل جنوبی دریای مدیترانه قرار دارد.

این کشور یکی از نقاط باستانی و دیدنی جهان به شمار می رود که آثار تمدن سه هزار ساله آن، هر ساله گردشگران بسیاری را به خود جذب می کند؛ به گونه ای که هشت درصد تولید ناخالص داخلی (جی. دی. پی) را دربرمی‌گیرد.

دی ماه امسال همزمان با آغاز سال ۲۰۲۰ میلادی وزیر گردشگری تونس از افزایش ۱۳.۶ درصدی شمار گردشگران در سال گذشته نسبت به ۲۰۱۸ خبر داد.

به گفته «رنه طرابلسی»، در سال ۲۰۱۹ میلادی ۹ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر از تونس دیدن کردند که درآمد حاصل از آن دو میلیارد دلار بود (۱).

به سبب برخی اقدام‌های تروریستی گروه های تندرو در این کشور مانند کشتار  ۲۱ گردشگر در موزه «باردو» (اسفندماه ۱۳۹۳) و ۳۹ نفر در دو هتل در شهر «سوسه» (شانزدهم خرداد ۱۳۹۴) مقام های امنیتی تونس برای تامین امنیت مناطق گردشگری کوشش بسیاری کرده اند.

به نظر می رسد رونق گردشگری در سال گذشته نشان‌دهنده موفقیت این برنامه‌ها است.

تونس

جاذبه های تونس برای ایرانیان؛ از فرهنگ اسلامی تا ۲۰۰ واژه ایرانی

در آغاز سفر مجازی خود بهتر است بدانیم می خواهیم از چه کشوری بازدید کنیم.

همانند ایران، بیش از ۹۸ درصد مردم این کشور مسلمانند.

این کشور حدود ۱۴ درصد ایران (۱۱ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر) جمعیت دارد که بیشتر آنان پیرو مذهب حنفی‌اند.

بیشتر آنان به زبان عربی با لهجه تونسی سخن می گویند اما به دلیل سال ها سلطه فرانسویان بر این کشور، زبان دوم آنان فرانسوی است.

بسیاری از مردم به کشاورزی، دامداری، صنایع معدنی و خدمات بویژه گردشگری اشتغال دارند.

همانند ایران در شمال تونس جنگل های انبوهی به چشم می خورد که دلیل آن مجاورت با سواحل جنوبی دریای مدیترانه است که آب و هوای معتدل مدیترانه ای را پدید آورده است.

شمال و جنوب تونس را رشته کوه «اطلس تلّی» از یکدیگر جدا می کند. همین سد طبیعی سبب شده است در جنوب این کشور صحراهای زیبا و نخلستان های گسترده ایجاد شود و از این رو تونس مرکز تولید خرما در قاره آفریقا است.

تونسی ها معمولا لباس های سبک و رنگارنگ به تن می کنند. لباس سنتی آنان برای آقایان «جبه» نام دارد و پوشش سنتی بانوان «خفتان» یا «قفطان» است که جنس نخی یا ابریشمی دارد و این روزها بویژه در شهرهای «حمامه» و «سوسه» دیده می شود.

بیشتر زنان و مردان تونسی لباس های سنتی خود را فقط در مراسم رسمی و مجالس عروسی و مهمانی می پوشند اما بویژه در شهرهای بزرگ بانوان را می‌توان در هر لباسی دید.

تونس

جالب است بدانیم بیش از ۲۰۰ واژه فارسی در دایره لغات تونسی ها کاربرد دارد که دلیل آن حضور گروهی از خراسانی ها در لشکر مسلمانانی بود که به فتح منطقه شمال آفریقا اقدام کردند.

تا قرن نوزدهم میلادی زبان فارسی در دانشگاه «جامع زیتونیه» (که بیش از ۱۳ قرن قدمت دارد) و «مدرسه صادقیه» (نخستین دبیرستان نوین کشور که در ۱۸۷۵ میلادی تاسیس شد) تدریس می‌شد (۲).

اکنون چند خیابان مهم در شهر تونس (پایتخت این کشور) به نام بزرگان علمی و فرهنگی ایران همچون ابن سینا، رازی، فارابی حافظ و مولوی نامگذاری شده است.

تونسی ها تا اواخر قرن نوزدهم نوروز ایرانی را جشن می گرفتند. اکنون نیز بیست و نهم اسفندماه روز استقلال و اعتدال بهاری در تقویم رسمی آنان جای دارد و تعطیل رسمی است.

زیرساخت‌های گردشگری تونس

تونس کشوری ارزان قیمت برای سفر است و هتل ها و اقامتگاه های متعددی دارد که در سال های اخیر به سبب اجرای طرح های جامع گردشگری بدقت پایش می شوند.

هزینه حمل و نقل در تونس چندان زیاد نیست و علاوه بر خطوط مترو در پایتخت، نقشه مسیر اتوبوس ها و تاکسی‌ها بخوبی در همه جا نصب شده است.

این کشور ۹ فرودگاه بین المللی دارد که ۲ فرودگاه کاربردهای نظامی نیز دارد و مشهورترین و بزرگ ترین آنها به نام «کارتاژ» در تونس قرار دارد.

آثار باستانی تونس

بر پایه آثار یافت شده از مناطق باستانی شهر «قفصه»، قوم «کاپسی» هشت هزار سال پیش در این منطقه می زیستند اما «دولت- شهر کارتاژ» در سال ۸۱۴ پیش از میلاد و زمان روم باستان به دست فنیقی ها ساخته شد که با تسلط بر کرانه های شمالی و جنوبی دریای مدیترانه، با رومیان رقابت می کردند.

رومیان ۲ قرن پیش از میلاد پس از سه پیروزی پیاپی بر دولت کارتاژ، شهر را ویران کردند اما هنوز آثاری مانند «حمام های آنتونین» از آن دوره به جای مانده است (۳).

تونس

در سفر به این کشور نباید بازدید از آمفی تئاتر «الجم» مربوط به قرن سوم پیش از میلاد را که بین شهرهای «سوسه» و «صفاقس» قرار دارد، از دست داد.

این مجموعه در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت‌شده است و بهترین نمونه معماری تئاتر در دنیا محسوب می شود که قدمت آن به دوران حکومت رومیان بر می گردد.

تونس

کلیسای «سنت لوئیس» در تپه‌های باستانی کارتاژ نمونه معماری دوره بیزانس است که زمان ساخت آن به سال های ۱۸۸۴ تا ۱۸۹۰ میلادی می رسد.

بازار و منطقه تاریخی «مدینا» در قلب پایتخت قرار دارد و محل عرضه سوغات و لباس محلی به گردشگران است.

مسجد و دانشگاه «زیتونه» با ۱۳ قرن عمر، از قدیمی ترین بناهایی است که هنوز از آنها استفاده می شود (۴).

تونس

قلعه ساحلی و سالن خاص تئاتر «دوگا»، قلعه و ساختمان های آجری «مناستیر رباط»، زمین های نمکی و سراب های سحرانگیز  «کوت ال جرید»، بناهای قدیمی ساحلی و نخل های «جربا» و بافت شهری سپید و آبی رنگ «سیدی بوزید» نیز دیدنی است.

خیابان «حبیب بورقیبه» (نخستین رییس جمهوری تونس پس از استقلال که در سال ۲۰۰۰ میلادی درگذشت) از دو سبک معماری فرانسوی و عربی بهره می برد و مرکز خرید و تفریح بسیاری از جوانان تونسی است.

موزه ملی «باردو» که در سال ۱۸۸۸ میلادی گشایش یافت، گنجینه ای از آثار دوره کارتاژی، رومی، یونانی و اسلامی را در خود دارد که مهمترین آنها انواع موزاییک سبک رومی مربوط به قرون دوم تا چهارم پس از میلاد است.

تونس

از غذاهای تونسی می توان به بریک، فریکاسه، لب لبی، هریسا، تاژین‌ و کوفته اشاره کرد.

روغن زیتون و خرما از محصولات صادراتی تونس به شمار می رود.

ایرنا

معماری منحصر به فرد کاخ گلستان

تعطیلات نوروز و روز‌های در خانه نشینی بهترین فرصت برای گردش مجازی در کاخ گلستان است.

امسال به دلیل لزوم پیشگیری از شیوع بیشتر ویروس کرونا و قطع زنجیره انتقال این بیماری، مسئولان توصیه اکید کرده اند که از سفر نوروزی پرهیز شود. البته ماندن در خانه هم برای خود مزیت‌هایی دارد؛ از جمله اینکه بیشتر کنار یکدیگر هستیم، میتوانیم بیشتر مطالعه کنیم و فیلم ببینیم. فرصتی برای انجام کار‌های عقب افتاده داریم و مهمتر از همه اینکه در چنین شرایط بحرانی جامعه، سالم می مانیم تا بتوانیم دوباره در تعطیلات تابستانی با خیال راحت چمدان سفر ببندیم و به هر کجای این سرزمین پهناور در نهایت آرامش و لذت سفر کنیم. حال با این وصف، شاید بد نباشد که در خانه و پای سایت ما کمی گردشگری مجازی انجام بدهید. ما در این گزارش به معرفی یکی از جاذبه‌های گردشگری و تاریخی تهران پرداخته ایم که شاید یکی از گزینه‌های سفر شما در تعطیلات تابستان ۹۹ و بعد از شکست کرونا باشد.

کاخ-گلستان

مجموعه تاریخی گلستان

تهران در طول عمر خود وقایع تاریخی زیادی را پشت سر گذاشته و از دوران‌های مختلف تاریخی یادگار‌هایی در بدنه این شهر ثبت و ضبط شده‌اند که البته برخی از آن‌ها در طول عمرشان تا اندازه‌ای تغییر کرده اند مثلا بنابرآنچه در اسناد تاریخی آمده کاخ گلستان که هم‌اکنون جزو میراث ملی ایرانیان است و نامش در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز به ثبت رسیده، ریشه در دوران حکومت شاه عباس صفوی دارد. در اصل در دوران حکومت شاه عباس صفوی چهار باغی در حصار شاه طهماسب و دیوانخانه‌ای در محدوده چنارستان شاه عباسی شکل احداث و ساخته می‌شود که امروز اثری از آن‌ها دیده نمی‌شود.

کاخ-گلستان

کاخ-گلستان

در اینجا بهتر است بدانید شاه طهماسب صفوی (دومین پادشاه از سلسله صفویه) علاقه مفرطی به تهران و آب و هوای آن داشت. پس با دستور او حصاری با یکصد و چهارده برج (به تعداد سوره‌های قرآن) به دور تهران کشیده شد. در ابتدای احداث حصار، برج و باروی تهران ۴ دروازه با نام‌های دروازه دولاب، دروازه شاه عبدالعظیم، دروازه قزوین و دروازه شمیران بنا شد. همزمان با ساختن این دروازه‌ها دروازه ارگ که ورودی ارگ پادشاهی بود، ساخته شد. این دروازه بعد‌ها ورودی مجموعه کاخ گلستان شد، اما داستان کاخ گلستان که هم‌اکنون با قدمتی بالغ بر ۴۴۰ سال یکی از منحصر به فردترین مجموعه‌های تاریخی ایران به حساب می‌آید به اینجا محدود نمی‌شود، زیرا برخی از کارشناسان ساخت قدیمی‌ترین بنای کاخ گلستان را به کریم‌خان زند (بنیان‌گذار دودمان زندیه) نسبت می‌دهند.

کاخ-گلستان

قدیمی‌ترین بنای کاخ گلستان با نام دیوان‌خانه، ایوان تخت مرمر یا ایوان دارالاماره شناخته می‌شود. این بنای تاریخی که در ۱۱ بهمن ماه سال ۱۳۳۴ به ثبت ملی رسیده، مکانی است که شاهان قاجار در آنجا فرارسیدن عید نوروز و عید‌های دیگر را به طبقات مختلف مردم شادباش می‌گفتند.

کاخ-گلستان

دیوان‌خانه کاخ گلستان در طول عمر خود دوبار دستخوش تغییر شده است. از بخش‌های دیگر مجموعه تاریخی کاخ گلستان می‌توان به شمس‌العماره اشاره کرد. در خصوص دلیل ساخت شمس‌العماره باید گفت که ناصرالدین شاه، پیش از سفر به اروپا و با دیدن تصاویر بنا‌های فرنگستان تمایل پیدا کرد بنایی مرتفع نظیر آن‌ها در پایتخت خود ایجاد کند تا بتواند از بالای آن منظره شهر و دورنمای پیرامون را تماشا کند بنابراین دستور ساخت شمس‌العماره را داد. ساخت شمس‌العماره در سال ۱۲۴۴ هجری شمسی شروع شد و پس از دو سال به پایان رسید.

سبک ساخت شمس‌العماره ترکیبی از معماری سنتی ایرانی و معماری غربی است.

از بخش‌های دیگر مجموعه تاریخی کاخ گلستان می‌توان به تالار سلام، تالار آینه، حوضخانه، کاخ ابیض، خلوت کریمخانی، عمارت بادگیر و تالار عاج اشاره کرد.

گفتنی است مجموعه تاریخی کاخ گلستان در خیابان پانزده خرداد-میدان ارگ قرار گرفته است.

منبع:باشگاه خبرنگاران جوان