استان کهگیلویه و بویراحمد در جنوب غربی ایران قرار دارد و از استان‌های کوچک و کم‌جمعیت کشور است.
مناطق مرتفع و کوهستانی، بیشتر مساحت این استان را تشکیل می‌دهند و بلندترین قله‌های رشته‌کوه دنا، طولانی‌ترین چین‌خوردگی رشته‌کوه بزرگ زاگرس، در این استان قرار دارند.
مرکز این استان شهر یاسوج است که با توجه به موقعیت جغرافیایی و ویژگی‌های اقلیمی‌اش، به پایتخت طبیعت ایران مشهور است.
بزرگترین پارک جنگلی جنوب کشور در شمال شهر یاسوج قرار دارد. این استان یکی از مقاصد مهم گردشگری فصل بهار در کشور است و علاوه بر داشتن جاذبه‌های طبیعی فراوان، جاذبه‌های تاریخی و مذهبی ویژه‌ای را در خود جای داده است.
آبشار کمردوغ شهرستان کهگیلویه که برای رسیدن به آن باید از جاده‌های کوهستانی و پرپیچ‌و‌خم واقع در جنگل‌های بلوط، گذر کرد، دریاچه‌ی کوه‌گل در مجاورت شهر گردشگری سی‌سخت که در ارتفاعات قرار گرفته است و رسیدن به آن به مقداری کوهپیمایی نیاز دارد، روستاهای گردشگری مارین و نیمدور شهرستان گچساران، امامزاده بی‌بی حکیمه‌ی گچساران که محل دفن حکیمه خاتون خواهر امام رضا (ع) است و موقعیت جغرافیایی ویژه‌ای دارد، شهر تاریخی بلاد شاپور (هفت گنبد) در نزدیکی شهر دهدشت که بنای اولیه‌ی آن مربوط به دوران ساسانی است و از شهرهای مهم مذهبی و تجاری در زمان صفویه بوده است و نقوش برجسته و سنگ‌نوشته‌های تنگه‌ی باستانی سولک در شهرستان بهمئی که مربوط به حکومت الیمایی از حکومت‌های محلی دوره‌ی اشکانی است.
جاذبه‌های گردشگری کهگیلویه و بویراحمد
استان کهگیلویه و بویراحمد که سرزمینی نسبتا مرتفع و کوهستانی است، ۲۱۷ گردشگاه زیارتی و تفرجگاهی دارد که از آن میان می‌توان به باغ توریستی چشمه بلقیس چرام، بقعه امامزاده «بی‌بی‌حکیمه»، سرچشمه چنارستان سفلی، شهر توریستی و زیبای سی سخت، رودخانه‌های مارون، چرام، نازمکان، بشار، زهره، آبشار‌های کمردوغ، تنگ تکاب، دژ سلیمان و دشت بلاد شاپور اشاره کرد.
آبشار گنج بنار کهگیلویه و بویراحمد
این آبشار در ۷ کیلومتری شمال گچساران واقع شده است. آبشار گنج بنار که ۳۰ متر ارتفاع دارد، آب خود را از چندین چشمه تامین می‌کند.
در حوالی این آبشار امامزاده‌ای قرار دارد که برای بومیان آنجا قابل بسیار احترام است. هر چند که گچساران هوایی گرم دارد، اما شما بدون شک می‌توانید از هوای مطبوع و خنک این منطقه لذت ببرید.
چهارطاقی خیرآباد کهگیلویه و بویراحمد
چهارطاقی خیرآباد بنای تاریخی به یادگار مانده از سلسه‌ی ساسانی اکنون در روستای ده ناصر در ۵۰ کیلومتری گچساران واقع است. این اثر نمایانگر معماری اصیل ایرانی در دوره ساسانی است و مذهب، سیاست و نوع حکومت آن دوره را به خوبی به تصویر می‌کشد. اگر به تاریخ و آثار تاریخی علاقه دارید، بی تفاوت از کنار این بنا رد نشوید.
منطقه‌ی حفاظت شده کوه خامین کهگیلویه و بویراحمد
در ۳۰ کیلومتری شرق دوگنبدان منطقه‌ای با وسعت ۲۵۶۷۱ هکتار پوشیده از درختان بلوط، زالزالک، ارژن، انجیر وحشی و… وجود دارد که زیستگاه بسیار مناسبی برای گونه‌های مختلف جانوری مانند پلنگ، خوک وحشی، سمور وحشی، خرس قهوه‌ای، گراز، سنجاب ایرانی، سمور، گرگ، خرگوش، کبک، شاهین، جغد، سارگپه پا بلند، کبوتر جنگلی، جغد، گرگ، خرگوش و شاهین است. متاسفانه خطر شکارچیان محلی و سنتی و چرای بیش از حد دام‌ها، این منطقه زیبا و بکر را تهدید می‌کند.
دهدشت کهگیلویه و بویراحمد
دهدشت یکی دیگر از شهرهای استان کهگیلویه و بویر احمد است که در منطقه‌ی گرمسیری این استان واقع شده و مرکز شهرستان کهگیلویه است. بافت تاریخی این شهر که در ضلع جنوبی آن واقع شده مربوط به دوره ساسانی است.
این بافت قدیمی که در قدیم به بلاد شاپور معروف بوده، با وسعت ۶۰ هکتار اکنون متروکه است و بر روی تپه‌ای بالای بافت جدید شهر قرار دارد. به دلیل قرار داشتن ۷ امامزاده در ۷ گوشه‌ی آن به شهر هفت گنبد نیز مشهور است.
کاروانسرای دهدشت کهگیلویه و بویراحمد
اگر به ضلع غربی بافت تاریخی دهدشت نگاهی بیندازیم، مجوعه‌ای را شامل یک کاروانسرای قدیمی، حمام، امامزاده ابراهیم و امامزاده جابر خواهیم دید. این اثر مربوط به دوره صفوی است.
مسجد چهل ستون کهگیلویه و بویراحمد
این بنا نیز در شمال بافت تاریخی دهدشت قرار دارد و جمله آثار دوره‌ی اسلامی و صفوی دهدشت است.
تنگه‌ی لیتون کهگیلویه و بویراحمد
این تفرجگاه منحصربه‌فرد مربوط به بخش دیشموک شهرستان کهگیلویه و در ۱۶۵ کیلومتری دهدشت واقع شده است. غارهای زیبا و بکر و آبشار‌های گوناگون، زیبایی این منطقه را دو چندان می‌کند.
این تنگه‌ی زیبا با شهر دیشموک ۷۰ کیلومتر فاصله دارد و دارای جاده خاکی و راهی کوهستانی است که اگر علاقه‌مند به یک کوهپیمایی عالی هستید، این مسیر برای شما گزینه مناسبی است. رودخانه پرآب آجم از این تنگه زیبا سرچشمه می‌گیرد و در تمام فصول سال آب این تنگه زیبا جاری است.
دشت راق کهگیلویه و بویراحمد
در ۸۵ کیلومتری دهدشت منطقه‌ای با مساحت ۵۰ هزار هکتار با پوشش گیاهی غنی از جاشیر، چویل، لاله واژگون، چوک، بیلهر، قارچ، ارزن و … قرار دارد که زیبایی طبیعت آن مثال‌زدنی است.
این منطقه دارای چشمه‌های فراوانی از جمله چشمه سیب، چشمه وهل و چشمه چرنگی است که همه در پایین دست آبشار تنگ‌مو (سرتوفال) پدید آمده است. راه دسترسی به این مکان زیبا آسفالته نیست و شاید دلیل بکر ماندن این منطقه عدم وجود همین جاده‌ی ماشین‌رو و دسترسی راحت به آن است.
لیکک کهگیلویه و بویراحمد
شهر لیکک مرکز شهرستان بهمئی در استان کهگیلویه و بویر احمد است.
دریاچه برم الوان کهگیلویه و بویراحمد
در ۴۰ کیلومتری شهر لیکک بهمئی و ۸۰ کیلومتری شمال غربی دهدشت دهستانی به نام سر آسیاب یوسفی واقع شده است که دریاچه‌ی پرآب برم الوان به این روستا رونقی خاص بخشیده است.
حاشیه این تالاب دارای پوشش گیاهی انواع نی، گز، زالزالک، خارشتر، پسته وحشی، بادام کوهی و سایر گونه‌های نادر گیاهی است. کمپینگ اقامتی برم الوان در کنار تالاب، دارای امکانات رفاهی از جمله آلاچیق، سکوی نشیمن و سرویس بهداشتی است.
نقش برجسته تنگ سروک کهگیلویه و بویراحمد
این نقوش در ۶ کیلومتری شهر لیکک واقع شده و مربوط به دوره اشکانی است. اگر به آثار تاریخی علاقه دارید، حتما این اثر را ببینید.
تنگ ماغر کهگیلویه و بویراحمد
وجود باغات و چشمه‌های آب شیرین، اردوگا‌ه تفریحی بسیار جذابی در ۱۰ کیلومتری شهر لیکک پدید آورده است که در آن آثار تاریخی مربوط به دوره ساسانی وجود دارد.
باشت کهگیلویه و بویراحمد
باشت شهر دیگری در استان کهگیلویه و بویر احمد است که آثار و جاذبه‌های طبیعی فراوانی دارد. بدون شک ورود شما به این شهر خاطره‌ای فراموش نشدنی برایتان رقم خواهد زد.
آبشار خامی باشت کهگیلویه و بویراحمد
این آبشار که در مسیر جاده باشت به چرام و در کنار روستای تل چگاه واقع شده، یک آبشار دائمی و از بهترین و دیدنی‌ترین جاذبه‌های طبیعی شهر باشت است.
آبشار خامی در تنگه‌ای به نام تنگه‌ی برا قرار دارد و پوشیده از درختان زیبای بلوط، بیشه‌زار و چشمه سار‌ها و رودخانه‌های فراوان است. پاداش شما بعد از ۳ ساعت کوهپیمایی در تنگه‌ی برا، منظره‌ی بی‌نظیر آبشار خواهد بود.
منطقه‌ی گردشگری شلالدون کهگیلویه و بویراحمد
در مسیر ارتباطی جاده ترانزیت گچساران به شیراز، در ۷ کیلومتری شهر باشت، با منطقه‌ای سرسبز و چشم‌نواز مواجه خواهید شد.
پوشش گیاهی جنگلی وسیع با تپه ماهور‌ها و دره‌های زیبا، مسولان را بر آن داشت تا با ایجاد کمپینگ، اقدامات اولیه تفریحی را برای این منطقه فراهم کنند.
اشکفت شاه پیچاب کهگیلویه و بویراحمد
حدود ۵۰ کیلومتری و در شمالی‌ترین نقطه‌ی شهرستان باشت، در امتداد رشته کوه الورز، منحصربه‌فردترین آثار تاریخی مربوط به باشت و باوی را خواهید دید.
درون غار اشکفت کتیبه‌ها، سنگ نوشته‌ها و بناهای تاریخی فراوانی وجود دارد. در کنار این آثار تاریخی رود بسیار زیبا و همیشه روانی وجود دارد که جذابیت این منطقه را دو چندان می‌کند.
پل تاریخی بریم (پرین) کهگیلویه و بویراحمد
در ۸ کیلومتری قسمت شرق شهرستان باشت به باقیمانده پلی از دوره‌ی ساسانی به روی رود همیشه جاری بریم می‌رسیم. این پل با عظمت که مورد توجه بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی است در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و مقداری از آن نیز مرمت و بازسازی شده است.
چرام کهگیلویه و بویراحمد
این شهر مرکز شهرستانی یه همین نام یعنی چرام در استان کهگیلویه و بویر احمد است.
چشمه بلقیس چرام کهگیلویه و بویراحمد
این باغ و چشمه که یکی از مهتمرین جاذبه‌ی گردشگری و توریستی شهر چرام است، در فاصله‌ی ۲ کیلومتری شرق شهر چرام واقع شده است. دیدن این مکان خالی از لطف نخواهد بود.
گردو کهگیلویه و بویراحمد
این استان یکی از استان‌های برتر در زمینه‌ی تولید گردو در کشور است و بیش از ۷ هزار هکتار باغ بارور گردو دارد. شرایط جغرافیایی باعث شده تا گردوی این استان به عنوان یکی از مرغوب‌ترین گردوهای کشور شناخته شود و مشتریان زیادی در بازار گردوی کشور داشته باشد.
بیشترین تولید گردوی استان، مربوط به شهرستان‌های بویراحمد، دنا و چرام است. برداشت گردو در استان از نیمه‌ی اول شهریور شروع می‌شود و تا اوایل نیمه‌ی دوم مهر، ادامه دارد.
عسل کهگیلویه و بویراحمد
این استان با تولید ۱۰۰۰ تن عسل در سال، یکی از قطب‌های تولید این محصول در کشور است. عسل تولیدشده در استان، از کیفیت بالایی برخوردار است و جایگاه ویژه‌ای در صادرات عسل به کشورهای حاشیه‌ی خلیج فارس دارد.
عمده دلیل مرغوبیت این عسل، تغذیه‌ی طبیعی زنبورها در بیشتر ایام سال به دلیل بهره‌مندی استان از پوشش گیاهی غنی در مراتع کوهستانی و جنگل‌های طبیعی است.
کندوداران استان از اواخر خرداد، برداشت عسل از کندوها را شروع می‌کنند و این فعالیت تا پایان مرداد ادامه دارد.
انگور کهگیلویه و بویراحمد
هر سال از باغ‌های این استان، بیش از ۳۶ هزار تن انگور برداشت می‌شود و حجم عمده‌ای از این محصول به صورت تازه به بازارهای مصرف در سایر استان‌های کشور، ارسال می‌شود.
کشت انگور در استان، هم به صورت کشت آبی و هم به صورت دیم‌کاری انجام می‌شود. شهرستان‌های دنا، باشت و چرام، تولیدکنندگان اصلی انگور در استان هستند و برداشت انگور از اواسط مرداد در استان آغاز می‌شود.
مهم‌ترین انواع انگور استان عبارت‌اند از یاقوتی، عسگری، سیاه، ریش‌بابا، رجبی و رطبی.
ماهی قزل‌آلا کهگیلویه و بویراحمد
وجود منابع آبی بسیار در استان، شرایط مناسبی را برای پرورش آبزیان مهیا کرده است. ماهی قزل‌آلا یکی از آبزیان سردآبی است که بیشتر حجم تولید استان در این حوزه را به خود اختصاص داده است.
این استان با تامین ۱۰ درصد از نیاز بازار داخلی، رتبه‌ی چهارم کشور را در زمینه‌ی تولید، پرورش و تکثیر ماهی قزل‌آلا دارد. ماهی قزل‌آلای منطقه‌ی گردشگری موگرمون، در شهرستان لنده، از نظر کیفیت در سراسر کشور شهرت دارد.
انواع گلیم کهگیلویه و بویراحمد
مهم‌ترین محصول استان در حوزه‌ی صنایع دستی، انواع گلیم است که بافت آن در بین زنان عشایر و روستایی بیشتر مناطق استان رواج دارد.
از مشهورترین انواع گلیم استان، گچمه است که توسط عشایر قشقایی ساکن استان بافته می‌شود. گچمه نوعی گلیم گل‌برجسته است که علاوه بر زیرانداز به عنوان رویه‌ی پشتی نیز کاربرد دارد.
در بافت گچمه، حاشیه و نقوش، به روش قالی‌بافی بافته می‌شوند و زمینه مانند گلیم بافته می‌شود. یکی دیگر از گلیم‌های مشهور استان، گلیم مشته است که فقط توسط زنان روستای درغک بخش دیشموک در شهرستان کهگیلویه بافته می‌شود. گلیم مشته، گلیمی یک‌رو و ضخیم است که روش بافت منحصربه‌فردی دارد.
در بافت این نوع گلیم، نقش در یک طرف بافته می‌شود و در روی دیگر گلیم، نمایان می‌شود. در واقع، آن طرفی که هنگام بافت، روی دار است، قسمت زیرین گلیم است و طرفی که هنگام بافت، پشت دار قرار گرفته، روی گلیم است و نقش دارد. این نوع گلیم، به دلیل رها شدن پرزهای اضافی در قسمت زیرین، نسبت به سایر انواع گلیم، قطر بیشتری دارد.
البته در استان، علاوه بر گلیم‌های گچمه و مشته، گلیم ساده که به گلیم تخت یا دورو نیز مشهور است، بافته می‌شود.
گلیم ساده به روش پودگذاری و بدون پرز بافته می‌شود به این صورت که نخ پود با عبور از لابه‌لای تارها، طرح مورد نظر بافنده را به وجود می‌آورد.
گفتنی است با سفر به پایتخت طبیعت ایران می توانید لحظه های خوبی را برای خودتان رقم بزنید.
