تاج‌آباد در آستانه جهانی شدن؛ از آرزوهای بلند تا ترس از گردشگر
یک فعال فرهنگی اهل روستای تاج‌آباد با بیان اینکه سیستم به اهالی روستا اجازه نداده که گردشگر پذیر باشند، گفت: منظور از زیرساخت فقط زیرساخت فیزیکی نیست بلکه به زیرساخت روانی هم نیاز داریم و متأسفانه اهالی تاج‌آباد از هر دو نظر آمادگی جذب گردشگر را ندارند اما اگر ثبت جهانی انجام شود بسیار خوشحال می‌شویم چراکه می‌دانیم نسل آینده، از ما فرهیخته‌تر هستند و تعامل با سایر ملل را در پیش می‌گیرند.
آثار باستانی سه تا۴۰ هزار ساله در تاج‌آباد
قباد یاری در نشست “واکاوی تأثیر ثبت جهانی کاروانسراهای تاج‌آباد و فرسفج بر گردشگری همدان” که در دفتر ایسنا، برگزار شد، با اشاره به اینکه این روستا دو هزار نفر جمعیت دارد، اظهار کرد: به جز کاروانسرا آثار باستانی دیگری هم در تاج‌آباد موجود است و به عنوان نمونه حدود ۲۰۰ کتیبه و سنگ نوشته با قدمت بین سه تا۴۰ هزار سال در روستا وجود دارد.
وی با اشاره به وجود راه باستانی “چنار یولی” در تاج‌آباد، بیان کرد: قبل از اینکه انگلیسی‌ها در جنگ جهانی جاده آسفالت کنونی که محل تردد به کرمانشاه است را احداث کنند راه از پشت روستا عبور می‌کرد و در حال حاضر نیز قابل رویت و دسترسی است و حدود ۹ کیلومتر از جاده کنونی فاصله دارد.
یاری ادامه داد: مکانی به نام “داره پیره” که در بین بیشتر مناطق کردنشین وجود دارد و مکان مقدسی است در تاج‌آباد نیز موجود است و سالانه دو بار محل گردهمایی مردم بوده است که یک روز قبل از درو و یک بار موقع برداشت محصول این آیین را برگزار می‌کردند و آخرین بار سال ۷۲ شاهد این مراسم بودیم که جشن‌ها و آیین‌های خاصی اجرا شد.
داستان‌های تاج‌آباد گنج‌های روستاست
وی تصریح کرد: داستان‌های زیادی در تاج‌آباد داریم و به اعتقاد خانم آیینه‌چیان این داستان‌ها گنج‌های روستاست و ممکن است روزی به عنوان میراث ناملموس ثبت شوند، همچنین آیین‌های زیادی در روستا وجود دارد که پیش از شیوع کرونا برگزار می‌شدند مثل جشن چله، جشن سده و جشن نوروز که آخرین بار در سال ۹۷ برگزار و حدود ۲۵۰۰ نفر از سایر شهرستان‌ها در آن شرکت کردند.
قدمت کاروانسرا بیشتر از۵۰۰ سال است
دهیار سابق روستای تاج‌آباد درباره کاروانسرا مطرح کرد: این بنا سند مکتوبی ندارد و پیشینه‌اش به درستی مشخص نیست اما در یک سفرنامه آمده است که شاه عباس صفوی هنگام عبور از منطقه به دلیل کولاک گردنه به مشکل برمی‌خورد و شب در کاروانسرای تاج‌آباد به سر می‌برد، همچنین در تحقیقات فردی بنام قره‌خانلو سابقه مکان به قبل از دوره صفویه می‌رسد و معتقد است پیش از آن چاپارخانه بوده بنابراین به نظر می‌رسد قدمت بنا بیشتر از۵۰۰ سال است.
اهالی تاج‌آباد آماده پذیرایی از گردشگر نیستند
یاری با اشاره به اینکه ثبت این آثار در یونسکو اول راه است، گفت: قصد داریم به این وسیله برای ورود گردشگر ویترین تهیه کرده و آنرا معرفی کنیم اما اهالی روستا آماده پذیرایی نیستند و از گردشگر هراس دارند.
وی با بیان اینکه در کشور کمتر از ۳۰۰ هزار تخت در مهمانسراها و هتل‌ها برای گردشگر وجود دارد، افزود: پیش‌بینی چشم‌انداز دراز مدت کشور، پذیرش ۲۵ میلیون گردشگر است اما با چه پیش ساختی می‌خواهیم برای گردشگرپذیر بودن برنامه‌ریزی کنیم؟
در تاج‌آباد یک چشمه توالت عمومی وجود ندارد
این فعال فرهنگی مطرح کرد: در تاج‌آباد یک تخت نیست، یک اقامتگاه بومگردی نداریم و حتی یک چشمه توالت عمومی وجود ندارد و اگر گردشگری به روستا بیاید و این شرایط را ببیند دیگر کسی تمایل ندارد تاج‌آباد را به عنوان مقصد گردشگری انتخاب کند.
یاری با بیان اینکه با وجود تمامی این مشکلات به ثبت جهانی کاروانسرا خوش‌بین و خیال‌پرداز هستیم، اضافه کرد: اعتقاد داریم اگر کاروانسرا ثبت جهانی شود از تخریب آن جلوگیری شده و در آینده هر خانه روستایی می‌تواند یک خانه گردشگری شود.
تاج‌آبادی‌ها از گردشگر و مهمان هراسناکند
وی با تأکید بر اینکه اهالی تاج‌آباد از گردشگر و مهمان هراسناکند و میراث فرهنگی و وزیر هم از ورود گردشگر به کشور می‌ترسند، بیان کرد: نفت بلای جان کشور ماست، اگر نفت نبود دولت به مالیات من بدهکار بود و من روستایی را به رسمیت می‌شناخت و غیر خودی نمی‌خواند و از وقتی که روستایی را غیر خودی خواند دستم بسته شد.
عضو سابق شورای روستای تاج‌آباد افزود: از فرماندار شهرستان بهار تقاضا کردیم ۵ سال یارانه روستا را قطع کند و برای خدمات عمومی روستا هیچ هزینه‌ای تقبل نکنند و اجازه دهند در حوزه گردشگری فعالیت کنیم تا آنقدر گردشگر به روستا بیایند که مردم نیازی به یارانه نداشته باشند اما متأسفانه این فرصت را ندادند.
ورود گردشگر یعنی با جهان سر ستیز نداریم
یاری اضافه کرد: ثبت جهانی آغاز ویترین و ورود گردشگر است، ورود هر گردشگر یعنی ذخیره کردن ۱۰ بشکه نفت، یعنی تأمین معیشت، امنیت و به معنی این است که با جهان سر ستیز نداریم اما آیا واقعا با جهان سر ستیز نداریم؟ آیا آماده پذیرش گردشگر هستیم؟
باید آماده باشیم جهان را به رسمیت بشناسیم
وی تصریح کرد: ثبت یک اثر در یونسکو یعنی حمایت یک جهان از آن اثر و ما باید آماده باشیم آن جهان را به رسمیت بشناسیم، از طرف دیگر باید یاد بگیریم قبل از اینکه یونسکو اثرمان را به رسمیت بشناسد ابتدا خودمان را به رسمیت بشناسیم.
تاج‌آباد زیرساخت‌های جذب گردشگر را ندارد
این مروج برتر کتاب کشور با بیان اینکه تاج‌آباد زیرساخت‌های جذب گردشگر را ندارد، شرح داد: به عنوان مثال بنیاد مسکن به اهالی روستا وام می‌دهد که نماها مثل هم کار شوند اما کوچکترین اعتنا و نظارتی روی نحوه کار ندارد و همین باعث از بین رفتن تدریجی بافت روستا می‌شود.
یاری با اشاره به اینکه سیستم به ما اجازه نداده که گردشگر پذیر باشیم، گفت: منظور از زیرساخت فقط زیرساخت فیزیکی نیست بلکه به زیرساخت روانی هم نیاز داریم و متأسفانه اهالی روستا از هر دو نظر آمادگی جذب گردشگر را ندارند اما اگر ثبت جهانی انجام شود بسیار خوشحال می‌شویم چراکه می‌دانیم نسل‌های بعد از ما فرهیخته‌تر هستند و تعامل با سایر ملل را در پیش می‌گیرند.
درب چاه‌های نفت را ببندیم و وارد وادی گردشگری شویم
وی با اشاره به اینکه چهار سال پیش به میراث فرهنگی گفتیم تاج‌آباد را جزء روستاهای هدف گردشگری قرار دهد و اطراف کاروانسرا را به جای آسفالت، سنگ فرش کند اما کوچکترین اعتنایی نشد، افزود: ما نمی‌خواهیم کشورمان گردشگر پذیر باشد در حالی که اگر درب چاه‌های نفت را ببندیم و در وادی گردشگری وارد شویم می‌توانیم درآمد پایدار داشته باشیم.