نوشته‌ها

آیین‌های کشور چین در استقبال از رمضان

ماه رمضان همواره حال و هوایی معنوی در کشورها و مناطق مختلف ایجاد می‌کند؛ به گونه‌ای که فعالیت‌ها و رسوم مذهبی مسلمانان در این ماه متفاوت از سایر ماه‌های سال انجام می‌شود. مسلمانان چین نیز همانند سایر کشورها با آداب خاصی به پیشواز این ماه پربرکت می‌روند و اعمال مذهبی خاصی را نیز برگزار می‌کنند که در ادامه تعدادی از آن‌ها را معرفی می‌شود.

در تمامی مناطق چین فعالیت‌های عبادی و سنت‌های غذایی ویژه‌ای برای آغاز رمضان وجود دارد. از ۵۶ گروه قومیتی در چین، ۱۰ گروه متعلق به مسلمانان هستند که شامل مسلمانان هویی، اقلیت‌های قومی اویغورها ، قزاق‌ها، تاجیک‌ها، تاتارها، ازبک‌ها، سالارها، بنان و مردم دونگ شیانگ هستند و عمدتاً در شمال و شمال غربی این کشور زندگی می‌کنند.

بر اساس آمارهای رسمی  بیش از ۲۰ میلیون نفر از جمعیت یک میلیارد و نیمی در چین را مسلمانان تشکیل می‌دهند. مسلمانان چین بر اساس رسمی قدیمی، روزهای پیش از آغاز ماه مبارک رمضان را به خرید و آماده‌سازی برای روزهای روزه‌داری می‌پردازند؛ به طوری که بهترین غذاها و خوراکی‌ها را برای این ماه پربرکت کنار می‌گذارند.

نان و تخم مرغ، آبگوشت چینی، کباب چینی، نان گرد حاوی پیاز و زیره و برنج که با تخم مرغ و سبزیجات تهیه شده است، از جمله اصلی‌ترین موادغذایی است که در این ایام مورد استفاده قرار می‌گیرد. انفاق و اطعام فقرا در این ماه نیز در چین بسیار رایج بوده، در مساجد سفره‌های افطاری پهن و در این مراسم با انواع خوراکی‌ها از روزه‌داران پذیرایی می‌شود. از دیگر فعالیت‌های مرسوم مسلمانان چین در این ماه می‌توان به نظافت و غبارروبی مساجد و خانه‌ها اشاره کرد.

فرهنگ افطاری و سحری ، یکی دیگر از  فرهنگ های زیبایی که در بین مسلمانان چین رایج است، به صورتی که در این ماه تعداد زیادی از مسلمانان غذاهایی را که در خانه خود تهیه کرده‌اند با خود به مسجد آورده و نماز را نیز به جماعت اقامه می‌کنند و در برخی مواقع سحری و افطاری خود را نیز در مسجد صرف می‌کنند.

خوردن نوشیدنی به نام «دوک» در شمال غرب چین، به عنوان بهترین نوشیدنی برای افطار محسوب می‌شود. این نام که از عنوان ایرانی دوغ نیز گرفته شده است، یکی از رایج‌ترین نوشیدنی‌ها در میان روزه‌داران چین به شمار می‌رود.

در شهر پکن نیز مردم هر شب در مساجد مختلف این شهر از جمله مسجد «نیوجیه» با قدمتی بیش از هزار سال که مزار دو فیلسوف و زاهد ایرانی نیز در آن قرار دارد، نماز می‌خوانند.

مسلمانان هویی، قدیمی‌ترین قبیله مسلمان چین هستند که در استان شیان چین سکونت دارند. این افراد با فضای فرهنگی و سنت‌هایی مشابه سلیقه‌های تاریخی کشورشان به استقبال ماه مبارک رمضان می‌روند؛ به عنوان مثال در خیابان هیومینیس که متعلق به مسلمانان هویی است، گزینه‌های گوناگونی برای مسلمانان در ماه رمضان فراهم می‌شود. ۶۰ هزار مسلمان چینی در این منطقه زندگی می‌کنند و بسیاری از رستوران‌ها که توسط مسلمانان اداره می‌شوند، در این خیابان میزبان بازدیدکنندگان مسلمان محلی و خارجی هستند.

با نزدیکتر شدن زمان افطار حضور افراد در این خیابان بیشتر می‌شود و غذاهای گرم متعددی از جمله یانگورو پائومو (سوپ با نان و گوشت بره) و روسیامو (برگر چینی) که از جایگاه مهمی در افطار و سحری چینی‌ها برخوردار هستند، در این خیابان تهیه و ارائه می‌شود.

کوفته‌ها و نودل‌های چینی نیز از جمله غذاهای پر مصرف در این ماه به حساب می‌آیند. در این میان آشپزهایی که غذاهایشان را بر روی اجاق‌هایی در جلوی رستوران‌ها، تهیه و آماده می‌کنند؛ توجه تماشاگران زیادی را به خود جلب می‌کنند.

فرهنگ ختم قرآن نیز از دیگر رسوم این کشور پهناور محسوب می‌شود که برخی از تعقیبات این فرهنگ و آیین پرفضیلت را می‌توان تلاوت هفت مرتبه سوره حمد، همخوانی با قاری، خواندن شعرهایی با مدح پیامبر (ص) و امیرالمومنین(ع) نام برد.

قبل از شروع ماه مبارک رمضان روحانیون مسجد در روزهای ۲۲ و ۲۳ شعبان، نزدیک بودن ماه مبارک رمضان را اعلام می‌کنند و بدین ترتیب هر فرد با توجه به توان و شرایط اقتصادی و فرهنگی خود برای افطاری دادن در مسجد سهیم می‌شود.

مراسم احیاء شب قدر از دیگر مراسمی است که در چین برگزار می‌شود و معمولا مسلمانان چین که اکثریت اهل تسنن هستند، در شب ۲۷ ماه مبارک رمضان با حضور در مساجد این شب را به دعا و عبادت می‌پردازند.

عید سعید فطر در کشور چین تعطیل رسمی نیست، اما مسلمانان این روز را جشن می‌گیرند و با توجه به منطقه زندگی آن‌ها آداب و رسوم برگزاری این جشن‌ها متفاوت است. مسلمانان شمال غرب چین گاهی یک هفته تا ۱۰ روز عید فطر را جشن می‌گیرند و در این مدت به دیدار اقوام و آشنایان می‌روند. زیارت اهل قبور، قرائت قرآن بر سر مزار اموات از دیگر رسوم جالب توجه مسلمانان چین در روز عید فطر است.

اما برگزاری مراسم ماه رمضان در شرایط و دوران شیوع ویروس کرونا با محدودیت‌هایی به سبب مهار و کنترل انتقال این ویروس مواجه شده است؛ به طوری که مسلمانان این کشور تمام اعمال مذهبی و سفره‌های افطاری خود در مساجد را در خانه‌های خود و بدون تجمع برگزار کرده‌اند.

منبع:ایسنا

برگزاری ماه رمضان، با آدابی متفاوت در آلمان

آغاز ماه مبارک رمضان، همواره با حس و حال و فضایی دوست‌داشتنی و متفاوت همراه است که این تفاوت معنویت و فضایی روحانی را ایجاد می‌کند. در کنار تفاوت‌ها و جزئیات متنوع سنت‌های کشورهای مختلف در استقبال و گذران ماه رمضان، اساس و اصول آداب و آیین کشورها در این ماه یکسان بوده و به یکدیگر نزدیک است که این شباهت‌ها سبب افزایش همدلی و همبستگی میان مسلمانان می‌شود.

آلمان کشوری است که حدود ۴میلیون و ۳۰۰ هزار نفر از جمعیت ۸۲ میلیون نفری آن را مسلمانان تشکیل می‌دهند. مسلمانان آلمان نیز همانند مسلمانان سایر کشورها، حلول ماه مبارک رمضان را با برگزاری آیین‌ها و آداب مخصوص به کشور خود جشن گرفته و گرامی می‌دارند. در ادامه برخی  از این آیین‌ها معرفی می‌شود.

در ماه رمضان معمولا زندگی روزمره و آداب اجتماعی عموم مردم آلمان تغییر چندانی نکرده و بنابراین شرایط و آیین این ماه تا حدودی متفاوت از دیگر کشورها است. در واقع سرعت و جدیت زندگی در این کشور صنعتی ادامه می‌یابد و در شرکت‌ها، ادارات، مدارس و آموزشگاه‌ها برای کارکنان و دانش‌آموزان خود تسهیلاتی قائل می‌شوند؛ به طوری که ممکن است شیفت و زمان کاری آن‌ها تغییر کند و همچنین زمانی برای نماز و افطار آنان در نظر گرفته شود.

اغلب فعالیت‌ها و آداب مردم آلمان در ماه رمضان در مساجد برگزار می‌شود و روزه‌داران با حضور در مساجد و شرکت در برنامه‌های مذهبی و عبادی در زمان‌ها و ساعات مختلف قبل از افطار و بعد از افطار، فضایی پرشور و سرشار از معنویت ایجاد می‌کنند.

به دلیل آن که بیشتر مسلمانان آلمان، اصالتا اهل ترکیه هستند، بنابراین آیین‌های مربوط به ماه رمضان تعداد زیادی مسلمانان این کشور نیز در راستا و همانند ترک‌ها برگزار می‌شود، که از جمله این سنت‌ها می‌توان به قرائت قرآن و گوش دادن به تفسیر این کتاب الهی و حضور جمعی در کنار یکدیگر و پای سفره افطار پس از خواندن دعا و نیایش اشاره کرد. تهیه شیرینی‌ها و غذاهای بومی مرتبط با ماه رمضان و دعوت آشنایان و اقوام به افطار از دیگر آیین‌هایی است که در بین مسلمانان آلمان مشاهده می‌شود.

آیین‌های ماه رمضان در بین ترک‌های مقیم آلمان

ترک‌های مقیم آلمان بر اساس رسمی قدیمی، به همراه اقوام، دوستان و همکاران خود افطار می‌کنند که این را می‌توان مهمترین آداب مسلمانان ترکیه‌ای این کشور دانست و این چنین افطاری‌های دسته جمعی بیشترین جلوه‌ ماه مبارک رمضان در این کشور را به خود اختصاص داده است. همچنین در این ماه نمازهای جماعت در مراکز و مساجد مسلمانان ترکیه‌ای با جمعیت بیشتری برگزار می‌شود.

آیین‌های ماه مبارک رمضان در بین عرب‌های آلمان

عرب‌های مسلمان مقیم آلمان بیشتر از کشورهای لبنان، فلسطین و شمال آفریقا هستند. نمازهای جماعت ایام ماه رمضان در میان مسلمانان عرب این کشور با استقبال و حضور گسترده‌ روزه‌داران همراه است؛ آنان وعده افطاری خود را در منازل خویشاوندان و آشنایان و یا در مراکز اسلامی صرف می‌کنند. برخی از اقلیت‌های این افراد در ماه رمضان به کشورهای خود سفر می‌کنند تا ایام این ماه مبارک را در آنجا و در حال و هوای کشور مادری خود سپری کنند.

ایرانیان و ماه مبارک رمضان در آلمان

مهم‌ترین مرکز تجمع ایرانیان در ماه مبارک رمضان مرکز اسلامی هامبورگ است. این مرکز در ایام ماه مبارک رمضان پذیرای جمعیت زیادی از ایرانیان و پیروان مذاهب دیگر است. به شکلی که روزه‌داران در این مرکز نمازهای خود را به جماعت ادا کرده و در هنگام غروب نیز سفره‌های افطاری پهن می‌شود و مسلمانان به صورت دسته‌جمعی روزه خود را باز کزده و افطاری می‌خورند. به طوری که برخی مواقع تعداد شرکت‌کنندگان در برنامه‌های این ماه در این مرکز به ۵۰۰ نفر نیز می‌رسد.

علاوه بر این‌ها در این مرکز اسلامی قبل از اذان آیاتی از قران کریم قرائت می‌شود و همزمان ترجمه آلمانی آن‌ها نیز بیان می‌شود تا به این ترتیب همه شرکت‌کنندگان از برنامه‌های این مرکز بهره‌مند شوند. طرح سوالات دینی و شرعی افراد، جلسات تفسیر و قرائت قرآن نیز از دیگر برنامه‌های این مراکز به شمار می‌رود.

یکی از اصلی‌ترین و مهمترین جنبه‌های ماه رمضان برای مسلمانانی که در کشورهای غربی زندگی می‌کنند این است که حس اتحاد و همبستگی در میان آن‌ها افزایش یافته و قوت قلبی برای آن‌ها ایجاد می‌کند. با توجه به این که کشور آلمان نیز از مسائل نژادی و اختلافات قومی رنج می‏برد، روزه داری، پیر و جوان، فقیر و غنی و سیاه و سفید را گرد هم آورده تا پیام اتحاد و یکپارچگی را به گوش جهانیان برساند.

البته در یک سال گذشته به دلیل شیوع گسترده کرونا ویروس در سرتاسر جهان و درگیری کشورها با موج‌های مختلف این بیماری برخی از مراسم‌های ماه رمضان که به صورت دسته‌جمعی برگزار می‌شوند در این کشور با محدودیت یا حتی ممنوعیت همراه هستند.

منبع:ایسنا

یا رمضان، میراث کهن قوم ترکمن در ماه رحمت الهی

برخورداری از تنوع اقوام یکی از ویژگی‌هایی است که استان گلستان به آن اشتهار دارد، این تنوع موجب شده اقوام مختلف این استان همچون دیگر نقاط کشور، آداب‌ورسوم خاصی در ماه رمضان داشته باشند.

یکی از باشکوه‌ترین آیین‌های ماه مبارک رمضان و از رسوم به‌جامانده از گذشته در بین ترکمن‌های استان گلستان آیین یا رمضان است، اين مراسم نمونه‌ای از احسان، نيكوكاری و كمک دسته‌جمعی مردم، به مستمندان هر محل است.

ترکمن‌ها بر این عقیده‌اند که برگزاری مراسم یا رمضان باعث افزایش برکت در منزل و حفظ سلامتی اعضای خانواده می‌شود.

نحوه برگزاری آیین یا رمضان

اين آيين بعد از نماز تراويح در شب چهاردهم ماه لیله البدر انجام می‌شود. امام جماعت مسجد، مراسم یا رمضان را در شبستان مسجد برای نمازگزاران اجرا کرده، سپس گروه مجری به همراه افراد جوان به‌طرف منزل اهالی محل به راه می‌افتند و امام یا نماینده او شعر یا رمضان را خوانده و افراد به‌صورت جمعی در آخر هر بيت الله می‌گويند. این کار تا پاسی از شب ادامه یافته و تا آخرین خانه به شعرخوانی می‌پردازند.

در ابتدا برای اجرای مراسم نیاز به تشکیل گروه در هر محل است که غالباً نماینده امام جماعت مسجد به عنوان سرگروه، برای خواندن اشعار و یک نفر نیز به عنوان مسئول جمع‌آوری صدقات و نذورات انتخاب می‌شود. پس از آن مراسم را شروع کرده و به تمام خانه‌ها می‌روند و شعرخوانی می‌کنند.

افراد جوان و یا کودکان محل نیز این گروه را همراهی می‌کنند. اين افراد در برابر هر خانه سر و صدا به راه می‌اندازند، تا اهالی خانه با شنيدن آن از خانه بيرون ‌آيند و هدايای خود را كه اغلب مواد غذايی مثل آرد، برنج، نان، كشمش، قند، گندم و يا پول است، به فردی كه كيسه به دست دارد، تحويل دهند.

در پایان مراسم سایر افراد پراکنده شده و تنها کسانی كه كيسه‌های هدايا را به پشت خود گرفته‌‎اند، به مسجد محل می‌روند و هدايا را به امام جماعت و چند نفر از ریش‌سفیدان تحويل می‌دهند، سپس اين هدايا به وسیله آنان و با توجه به شناختی كه از قبل از وضعیت مالی اهالی محل دارند، بين نيازمندان در همان شب تقسیم می‌شود تا با خيالی آسوده به روزه‌داری خود ادامه دهند.

مردم در این شب تا سحر بیدار می‌مانند و به بازی و شادی در کوچه و خیابان مشغول‌اند و شهر در تکاپو است. زنان مسن‌تر در کوچه‌ها و معابر شهر دور هم جمع می‌شوند و به لاله خوانی می‌پردازند. کودکان و جوان‌ها نیز در کوچه‌ها به بازی‌هایی از جمله تاب‌بازی (چاتما) سرگرم می‌شوند.

در اینجا به نمونه‌ای از شعر آیین يا رمضان اشاره می‌کنیم:
۱- سلام‌علیکم ياتان كيشي لر/ سلام بر کسانی که خفته‌اند
كيرپگی كيرپگه يتان كيشی لر/ ابرو به ابرو دوخته‌اند
نماز اوقاب روزه توتان كيشی لر / نماز خوانده، روزه گرفته‌اند
محمد امتی يا رمضان (الله)/ ای امت محمد، یا رمضان (الله)
۲- رمضان آی لری گلر گچر/ ماه رمضان، همچنان می‌آید و می‌گذرد
آي نگ اون دوردينه يالقمين سچر / در شب چهاردهم نورافشانی می‌کند
آطينی ايرلاب مونر ده قاچار/ اسب خود را زین کرده، فرار می‌کند.
محمد امتی يا رمضان(الله)
۳- بيزا سيزی بای گورديک/ ما شمارا توانمند دیدیم
توينونگزده آی گورديک/ بر بالای خانه‌تان، ماه دیدیم
آلتين بيله آپارديق، كوموش بيلان قوپارديق/ با طلا بردیم، با نقره از جا کندیم
آز برانينگ غيزی بولسين/ کسانی که کم بدهند، نوزادشان دختر باشد
كوپ برانينگ اوغلی بولسين/ کسانی که بیشتر بدهند، نوزادشان پسر باشد
محمد امتی يا رمضان (الله)

اشعار آیین یا رمضان دارای گونه‌های مختلفی است، این سروده‌ها به‌طور کلی به دو بخش بزرگ‌سالان و کودکان تقسیم‌بندی می‌شود اما به لحاظ قالب شعری به چهار گونه متفاوت شامل کودکانه یا گونه شعری مسمط، یازده‌ هجایی، رباعی چهار مصراعی و هفت ‌هجایی، مثنوی و هفت ‌هجایی و منظومه بلند رایج است.

یکی از مهم‌ترین شاخصه‌های این نوع آداب، وجود حس همکاری و همیاری در بین مردم یک قوم است، در واقع این آیین با روح معنوی رمضان گره‌خورده و کاملاً رنگ مذهبی به خود گرفته است.

عطرآگین کردن فضا با نام الله، رنگ خدایی بخشیدن، دستگیری از مستمندان، حفظ و تقویت روحیه روزه‌داری و زنده نگه‌داشتن سنت انفاق و صدقه از حکمت‌ها و فلسفه این مراسم است.

مراسم آیینی‌مذهبی یا رمضان قوم ترکمن به شماره ملی ۱۵۵۲ مورخ ۹ اسفند سال۹۶ در فهرست ثبت آثار میراث ناملموس استان گلستان قرار گرفت.

منبع:میراث آریا

آداب ‌و رسوم ماه مبارک رمضان در استان سمنان

از دیرباز تاکنون یک یا چند روز مانده به ماه رمضان، مردم استان سمنان به پیشواز این ماه رفته و گرفتن روزه را آغاز می‌کنند. علاوه بر آن با گردگیری، غبارروبی و نظافت منازل و مساجد به استقبال ماه رمضان می‌روند. دعوت از روحانی برای برپایی نماز جماعت و بیان احکام شرعی در طول ماه مبارک رمضان در نقاط روستایی از دیگر آداب مربوط به این ماه است. در برخی شهرها و  روستاهای استان سمنان زنان به مناسبت فرا رسیدن این ماه، به سر و دست و پاهای خود حنا می‌بندند، این آیین همراه با ذکر صلوات و نیایش انجام می‌شود. تهیه مایحتاج مورد نیاز ماه رمضان در نقاط شهری و روستایی از چند روز مانده به آغاز این ماه عزیز مرسوم است. در شهر مجن شستشوی وسایل خانه و مالیدن دوغاب گل قرمز به نمای دیوارهای کاه‌گلی در استقبال از رمضان انجام شده و در دیگر نقاط، تهیه آرد برنج و گندم برای پخت حلوا مورد توجه زنان کدبانو و خانه‌دار است.

آداب سحر و افطار

در گذشته، در شب‌های ماه رمضان و به هنگام سحر افرادی خوش‌صدا بر روی پشت بام خانه خود و یا مسجد رفته و اقدام به خواندن دعا و مناجات  می‌کردند و  گاهاً این افراد در حین گذر از کوچه‌های هر محله با خواندن ادعیه سحرگاهی اقدام به بیدار کردن اهالی در وقت سحر می‌کردند. این کار در اصطلاح محلی، شب خوانی (شو خوانی) گفته می‌شود. امروزه صدای دعا و مناجات از بلندگوی مساجد نقاط شهری و روستایی به گوش می‌رسد. کوبیدن بر روی ظروف مس و طبل از دیگر روش‌های آگاه کردن اهالی در هنگام سحر بوده است. بیدار کردن اهالی یک کوچه، یا محله از سوی فردی از همسایگان نیز متداول است. زدن زنگ خانه و یا کوبیدن دیوار خانه‌هایی که در مجاورت یکدیگر هستند، از جمله روش‌های اعلام هنگام سحر در منطقه است.

در برخی روستاهای استان علاوه بر شب خوانی و پخش مناجات، اهالی از بانگ خروس و یا موقعیت ستارگان آسمان به وقت سحر پی می‌برند. نمونه‌ای از مناجات شو خوان‌ها:

الله تویی، مرد تویی، دانایی، از مورچه‌ای که دم زند در ته چاه

از دم زدن مور آگاه تویی یا الله   یا رب تو گناهان مرا دو نیمه کن در عرصات      نیمی به حسن بخش، نیمی به حسین.

اهالی روستای عشقوان در منطقه خوارتوران مراسم شب خوانی را چووشی (چاوشی)  می‌گویند. هنگام غروب آفتاب و به گوش رسیدن صدای اذان، وقت افطار و باز کردن روزه است. زنان برای تهیه افطار از هنگام ظهر مشغول پخت غذا و تهیه سفره افطاری می‌شوند. مرسوم است که پس از صرف افطار، مردان و زنان، خود را به مسجد محل رسانده و نماز مغرب و عشاء را به جماعت می‌خوانند. در برخی مساجد نیز نماز جماعت قبل از باز کردن روزه اقامه می‌شود. به‌طورکلی حضور افراد در نمازهای جماعت یومیه در ماه مبارک رمضان بیشتر مورد توجه است. مردان و زنان پس از خواندن نماز جماعت ظهر و عصر به تلاوت  قرآن می‌پردازند. قرائت یک جزء از کلام ا.. مجید در هر روز از ایام این ماه مورد توجه اهالی منطقه است. جلسات تلاوت قرآن در طی سی روز ماه مبارک از سوی زنان در خانه‌ها و یا زینبیه بر پا می‌شود.

در برخی نقاط پس از ختم کامل قرآن، هر کس به فراخور وسع مالی خود مقداری نبات، نقل، برنج و یا گلاب به  جلسه آورده و به نیت برکت بین حاضران پخش می‌کند. دعوت از دوستان، اقوام و آشنایان برای صرف افطار از دیگر رسومی است که در این ایام برگزار می‌شود. برخی اهالی شهر دامغان در اولین جمعه ماه مبارک رمضان در خانه‌های خود نماز جعفر طیار می‌خوانند.

خوراک

اهالی استان سمنان در ماه مبارک رمضان برای وعده سحری از غذاهایی چون برنج و خورش و گاهاً ته‌چین و آبگوشت استفاده می‌کنند.آن‌ها به هنگام غروب آفتاب و با شنیدن اذان، روزه خود را با قدری آب گرم، نمک و یا خرما باز کرده، سپس غذای افطاری که شامل کوکو، نان، پنیر، سبزی، سوپ و یا انواع آش است را میل می‌کنند. در برخی نقاط تهیه خوراک‌هایی چون شیر برنج، فرنی، شله‌زرد، حسّو (در شهر شاهرود)، لرزان (شاهرود، دامغان)، آروشه و حلوای آروشه (سمنان و توابع) اقدام می‌شود. در شهرستان دامغان پخت کشمش‌پلو برای اولین شب از ماه مبارک رمضان مرسوم است.

در باور اهالی، حضرت علی (ع) برای افطار نان جو و خرما میل می‌کرده، بر این اساس برخی نیز روزه خود را با نان و خرما افطار می‌کنند. پخت انواع نان به خصوص نان‌های روغنی در طول ماه رمضان مرسوم است. پرداخت هزینه نانوایی‌هاو توزیع نان صلواتی از دیگر آداب حسنه این ایام است.

مراسم شب‌های قدر

اهالی استان در شب‌های قدر (شب‌های ۱۹، ۲۱ و ۲۳ رمضان) پس از صرف افطار در مسجد محل خود حضور یافته و با خواندن قرآن و دعاهای جوشن کبیر، مجیر، افتتاح و ذکر مصیبت به شب‌زنده‌داری اقدام می‌کنند. سخنرانی وعاظ در ارتباط با شهادت حضرت علی (ع) و عزاداری از دیگر مراسم شب‌های قدر است. در برخی از مساجد نقاط شهری و یا روستایی گستردن سفره سحری برای پذیرایی از عزاداران مرسوم است. زنان در شب‌های قدر خرما، انواع نان محلی، شله‌زرد و … بین عزاداران تقسیم می‌کنند. در نقاط مختلف استان سمنان زنان و مردان در لیالی قدر هم‌زمان با خواندن هر بند از دعای جوشن کبیر بر روی ظرفی از قند، نبات، نقل و یا خرما دمیده و خوردن آن را به نیت شفا و تبرک توصیه می‌کنند. همچنین گره زدن بر روی نخ به هنگام خواندن دعای جوشن کبیر پس از قرائت هر بند از دعا از سوی برخی از زنان مرسوم است. نخ صد بند (گره) را برای گشایش کار و بخت‌گشایی دختران در میان قرآن نگه می‌دارند. در شهر شاهرود، زنان هم‌زمان با تلاوت دعای جوشن کبیر ظرفی از آب حاوی زعفران را نزد خود نگه‌داشته و با خواندن هر بند از دعا بر آن می‌دمند تا به‌عنوان تبرک آن را با خود به خانه ببرند. انجام غسل شب احیاء، خواندن نماز صد رکعتی و … از دیگر آداب و اعمال مربوط به شب‌های قدر است. در روستای جزن دامغان نیز در این شب‌ها دسته‌های زنجیرزن از مساجد و حسینیه‌های محل به راه افتاده و با گذر از معابر و کوچه‌ها به زنجیرزنی و عزاداری می‌پردازند.

شهادت حضرت علی (ع)

در شب‌های قدر اهالی نقاط مختلف شهری و روستایی سمنان، اقدام به برپایی مجالس عزاداری می‌کنند. پوشیدن لباس سیاه به نشانه عزا و ماتم در ایام شهادت حضرت علی (ع) امری متداول است.

 بنا بر باوری کهن اهالی نقاط مختلف استان کار کردن در روز ۲۱ ماه رمضان را حرام دانسته و در مجالس عزاداری حضور می‌یابند. در نقاط شهری با فرا رسیدن این مناسبت حرکت دسته‌های سینه‌زنی از اماکن مذهبی و  مساجد آغاز شده و عزاداران  با گذر از معابر و خیابان‌ها چنین می‌گویند:

وای علی کشته شد                         شوهر زهرا چه شد

حرکت این قبیل دسته‌ها غالباً به اماکن مقدس همچون امامزاده، مساجد و یا گلزار شهدا ختم می‌شود.

در روستای کوه زر با فرار رسیدن ۲۱ رمضان برخی اهالی به نیت اموات خود نان فتیر پخته و بین سایرین  تقسیم می‌کنند. اهالی نقاط کویری استان سمنان در روز شهادت حضرت علی (ع) از انجام فعالیت‌های روزمره خودداری کرده و مرسوم است که دامداران شیر دام‌های خود را در این روز به فقرا و نیازمندان داده و یا برای تهیه افطار و پذیرایی از نمازگزاران به مساجد محل می‌دهند.

اقدام اهالی نقاط مختلف برای گستردن سفره افطاری در لیالی قدر بسیار چشمگیر است. تهیه و تقسیم کردن خیرات برای آمرزش اموات نیز در این شب‌ها مورد توجه اهالی منطقه است.

شب ۲۷ ماه رمضان

در باور برخی اهالی، نزول قرآن در این شب انجام شده و بر این اساس برخی تا پاسی از شب به احیاء و شب‌زنده‌داری در مساجد می‌پردازند. زنان سمنانی، گرمساری و دامغانی در این روز برای شادی ناشی از کشته شدن قاتل ملعون امام علی (ع) بر دست و پای خود حنا می‌مالند.

برخی زنان در این روز گوش دختران خود را سوراخ کرده و برای آن‌ها گوشواره می‌خرند. گفتنی است که در شهرهای شاهرود، گرمسار و روستای جزن برخی زنان در بین نماز ظهر و عصر با اندکی پارچه، نخ و سوزن کیسه‌ای کوچک دوخته و سکه‌ای را به نیت تبرک درون آن می‌گذارند، شاهرودی‌ها آن را کیسه ُمراد نامیده و برای برآورده شدن حاجت آن را تا سال دیگر نزد خود نگه می‌دارند. همچنین در شهر شاهرود خوردن کله پاچه در این شب برای افطار مرسوم است. اهالی  بر این باورند که در این شب ابن ملجم قاتل امام علی(ع) کشته شده است.

عید فطر

در آخرین روز از ماه مبارک رمضان، اهالی نقاط مختلف خود را برای فرا رسیدن عید رمضان مهیا می‌کنند. برای این منظور غسل کرده، لباس تمیز یا نو پوشیده و به استقبال عید فطر می‌روند. رؤیت هلال ماه شوال نشانی بر پایان ماه مهمانی خدا است که این امر در گذشته از سوی افراد خبره و مطلع به اطلاع مردم رسانده می‌شد و امروزه از طریق رسانه‌های جمعی اعلام می‌شود.

هنگام افطار آخرین شب از ماه رمضان اعضای هر خانواده  بنا بر قوت غالب فطریه خود را دست‌به‌دست چرخانده و آن را برای افراد مستمند کنار می‌گذارند. در منطقه کویری اگر زکات فطریه، گندم و یا اقلامی دیگر به‌غیر از پول باشد آن را داخل ظرفی ریخته و دست‌به‌دست می‌گردانند. مرسوم است که اعضای خانواده هر یک بر روی  گندم یا برنج دست‌ زده و سپس آن را به فقرا می‌دهند.

در روستای نام نیک در منطقه کالپوش به مناسبت عید فطر فردی که به‌تازگی پدر شده کفش‌های خود را وزن کرده و همان مقدار گندم یا برنج به فقرا می‌دهد.

نماز عید فطر هم‌زمان با طلوع خورشید با ذکر اللهم لبیک در  نقاط شهری و روستایی بر پا می‌شود. صله‌رحم، زیارت اهل قبور و اماکن مقدس و دید و بازدید از جمله آداب این عید فرخنده است. دیگر اینکه اهالی هر محل به دیدن خانواده‌هایی که به ‌تازگی عزیزی را از دست داده‌اند و به‌اصطلاح نوعید دارند می‌روند، عیادت از بیماران و بردن هدیه برای نوعروسان از دیگر آداب این روز است.

در بر خی نقاط نیز تمام خانواده‌های عزادار برای این منظور در مسجد محل گرد هم آمده و اهالی به دیدن آن‌ها می‌روند. مرسوم است که صاحبان  عزا از مهمانان خود با شیر، خرما، نان و میوه پذیرایی می‌کنند.

 مصالحه و آشتی دادن افرادی که کدورتی از یکدیگر به دل دارند از دیگر آداب مرسوم در روز عید فطر است.

منبع:میراث آریا

برگزاری سنت‌های ماه رمضان در سایه کرونا

هر ساله بیش از یک میلیارد مسلمان در سراسر جهان روزه می‌گیرند. ماه رمضان، ماهی مقدس است که ریشه در سنت، دین و تاریخ دارد و مسلمانان سراسر جهان با برگزاری مراسم ویژه و خاص منطقه خود، این آیین را به نسل‌های بعد انتقال می‌دهند.

برای دومین سال متوالی، مسلمانان در سراسر جهان در میان بیماری همه‌گیر کووید- ۱۹ وارد ماه رمضان شده‌اند. در حالی که امید برای برگزاری بهتر مراسم در این ماه بود، اما در بسیاری از کشورها مساجد تعطیل  و محدودیت‌هایی برای کاهش شیوع این بیماری در ماه رمضان در نظر گرفته شده است.

شاید بیماری همه‌گیر کووید- ۱۹ منجر به تعطیلی مساجد و اجتماعات در سحر و افطار ماه‌ رمضان شده است، اما افراد همچنان برای برگزاری این سنت دیرینه روحیه قوی دارند و با استفاده از واکسن و آگاهی بیشتر افراد نسبت به بیماری، برخی از محدودیت‌های شدید، اندکی کاهش یافته است.

در ماه رمضان سال گذشته بسیاری از مراسم‌ مانند برگزاری نماز تراویح در مساجد (سنت ۶۸ ساله مصری) متوقف شد. البته بعد از آن با کاهش محدودیت‌ها، مساجد دوباره باز شدند اما نمازگزاران فقط در زمان کوتاه در آن حضور پیدا می‌کردند. مراسم ماه رمضان سال جاری نیز همزمان با شیوع موجی از این بیماری همراه  و با توجه به محدودیت‌های در نظر گرفته‌شده، مقررات برگزاری مراسم در این ماه در کشورهای مختلف متفاوت شده است. مهمترین نگرانی این است که برگزاری برخی از مراسم در این ماه منجر به افزایش تعداد مبتلایان و آمار مرگ‌ومیر شود.

به عنوان مثال، در پاکستان، مقامات با وضع قوانینی که شامل ممنوعیت نمازگزاران بالای ۵۰ سال و استفاده از ماسک است اجازه می‌دهند مساجد در ماه رمضان باز بمانند. کشور افغانستان این امر را به عهده نمازگزاران گذاشته تا مراقب یکدیگر باشند، فاصله خود را حفظ کنند و در صورت احساس بیماری از مساجد دور بمانند. مراسم افطاری در مصر نیز برای دومین سال متوالی قربانی این ویروس شده است.

سنت‌های مرسوم ماه رمضان از کشورهای مختلف

امارات متحده عربی

مراسم حق‌اللیله یک سنت معروف ماه رمضان در امارات متحده عربی است و در پانزدهم شعبان (یک ماه قبل از ماه رمضان در تقویم اسلامی) برگزار می‌شود. در این جشنواره، کودکان با لباس روشن در محله‌های خود گشت‌وگذار می‌کنند و آوازهای سنتی عربی را می‌خوانند و آجیل و شیرینی را در کیسه‌های معروف به Kharyta (خاریتا) جمع می‌کنند. این سنت ماه رمضان بخشی از هویت ملی این کشور است و بازگشت به روزهای گذشته را تداعی می‌کند و همچنین اهمیت روابط اجتماعی قوی و ارزش‌های خانوادگی در جامعه مدرن که بیشتر به‌صورت جداگانه و فردگرا شده است را نشان می‌دهد.

کویت

وقتی صحبت از سنت‌های ماه رمضان کویت می‌شود، آنچه درباره حق‌اللیله ذکر شد، در اینجا با عنوان گرگیعان یا قرقیعان است و تفاوت در زمان برگزاری مراسم (در ماه رمضان و برای سه روز متوالی) است. کودکان لباس سنتی می‌پوشند و آوازهای سنتی می‌خوانند. در طول این سنت شاد ماه رمضان به کودکانی که روزه می‌گیرند، هدیه داده می‌شود.

عراق

بازی محیبس (Mheibes) از مشهورترین سنت‌های ماه رمضان در عراق است. مِحِیبس از کلمه «محبس» به معنای انگشتر، نام یکی از بازی‌های رایج شب‌های رمضان است. عراقی‌ها پس از افطار و در ساعات اولیه شب برای انجام این بازی سنتی جمع می‌شوند، این بازی را بیشتر مردان انجام می‌دهد و شامل دو گروه ۴۰ تا ۲۵۰ بازیکن است که به نوبت یک محیب یا انگشتر را مخفی می‌کنند. این بازی شبیه بازی گل یا پوچ است و نسل‌به‌نسل در میان مردمان عراقی منتقل شده است.

اندونزی

نیه‌کار(Nyekar) از سنت‌های بی‌نظیر ماه رمضان در جهان است. این سنت ماه رمضان اندونزی قبل از شروع ماه مبارک انجام می‌شود. نیه‌کار راهی برای ادای احترام به اعضاء خانواده‌ای است که از دنیا رفتند. ماه رمضان برای اندونزیایی‌ها (به ویژه منطقه جاوه) زمان درون‌نگری و تجدید ایمان است، افراد پیش از ماه رمضان به دیدار اهل قبور رفته و با گذاشتن گل برای آنان و همچنین موفقیت یا سلامتی خودشان نیز دعا می‌کنند. سنت پدوسن (padusanOpens) نیز به عنوان اعتقادی بر پاکی و طهارت است و با غسل در آب دریا یا آب انجام می‌شود.

مصر

فانوس از رنگارنگ‌ترین و زیباترین سنت‌های ماه رمضان در جهان است. در خاورمیانه، فانوس  به نمادی از ماه رمضان تبدیل شده است. مصری‌ها هر سال ماه رمضان را با فانوس آغاز می‌کنند و نشانگر وحدت و شادی در ماه مبارک است. خیابان‌ها، خانه‌ها و محله‌های مصر به عنوان بخشی از سنت‌های ماه رمضان با این فانوس‌های شیشه‌ای فلزی و رنگی تزیین می‌شود. بر اساس روایات مختلف، فانوس برای اولین‌بار در قرن دهم و در ماه رمضان رواج پیدا کرد.

ترکیه

ماه رمضان و بیدارشدن نیمه‌شب با صدای طبل‌های پر سروصدا موسیقی دلخوشی است و با گذشت زمان، هنوز این آیین برگزار می‌شود. افراد روزه‌دار در ماه رمضان از زمان امپراتوری عثمانی، با صدای کوبیدن طبل‌ها صبح زود برای سحر بیدار می‌شوند. با وجود گذشت زمان و ظهور ساعت‌های زنگ‌دار، بیش از ۲۰۰۰ طبل هنوز در ماه رمضان در این کشور کوبیده می‌شود.

آلبانی

مسلمانان آلبانی در ماه رمضان برای شروع و پایان روزه آهنگ‌های سنتی را اجرا می‌کنند. این سنت ماه رمضان به امپراتوری عثمانی برمی‌گردد.

منبع:ایسنا

رسوم مردم افغانستان در استقبال از رمضان کریم

ماه رمضان، از جمله ماه‌های پرفضیلتی است که انسان‌ها باید به راز و نیاز با خدا پرداخته و با انجام احکام و آداب ویژه این ماه پر برکت از فضائل این ماه بهره‌مند شوند. شب‌های قدر نیز از جمله شب‌های مهم مسلمانان به شمار می‌رود که با آداب و مراسم خاصی برگزار می‌شود و در جایگاه ویژه‌ای میان مسلمانان قرار دارد. اما شب‌های برگزاری آن ممکن است در مذاهب گوناگون، متفاوت باشد.

کشور افغانستان یکی از کشورهای مسلمان است که آداب و سنت‌های اصیل و ماندگاری دارد که در ادامه به معرفی تعدادی از این رسوم در ماه مبارک رمضان می‌پردازیم.

در کشور افغانستان همانند سایر کشورها استقبال باشکوهی از ماه مبارک رمضان صورت می‌گیرد. در این ماه روزه‌داران زمان زیادی را صرف خواندن قرآن، عبادت در مسجد و شب زنده‌داری می‌کنند.

تواشیح‌خوانی برای پیامبر اکرم(ص) و اهل بیت از جمله برنامه‌های مساجد این کشور در ماه مبارک رمضان است. همچنین برگزاری مسابقات قرائت قرآن کریم در برخی از مساجد شهرها و روستاها به عنوان فرهنگ رمضانی این کشور محسوب می‌شود.

۷۵ درصد مردم افغانستان حنفی‌مذهب و ۲۵ درصد آن‌ها شیعه هستند و به همین دلیل مراسم و آیین ایام ماه رمضان و سنت‌های شب‌های قدر در میان این مردم تفاوت‌هایی دارد.برای مثال شیعیان بعد از اقامه نماز و افطار به تلاوت قرآن کریم می‌پردازند و دعاهای مربوط به ماه مبارک رمضان را قرائت می‌کنند.

افراد حنفی‌مذهب که از امام «ابوحنیفه» پیروی می‌کنند، نیز پس از افطار «نماز تراویح» و «قرائت قرآن کریم» را برپا می‌کنند؛ به گونه‌ای که در هر مسجد تا پایان ماه مبارک رمضان یک قرآن کامل ختم می‌شود.

یکی از رسوم و سنت‌های این کشور در ماه رمضان توسط  کودکان و نوجوانان برگزار می‌شود، به گونه‌ای که آن‌ها در هنگام اذان مغرب در کوچه‌ها و جاده‌های این کشور خرما، حلوا، نان داغ و بولانی که نوعی نان ویژه افغانستان است که با سبزی و روغن تهیه می‌شود را میان مردم توزیع می‌کنند.

پهن کردن سفره‌های بزرگ افطاری نیز از جمله اقداماتی است که در برخی مناطق این کشور صورت می‌گیرد تا روزه‌داران در کنار یکدیگر و بر سر این سفره‌های رنگین روزه خود را باز کنند.

افراد شیعه‌مذهب کشور افغانستان در شب‌های ۱۹، ۲۱ و ۲۳ ماه رمضان که به شب‌های قدر معروف است، تمام شب را بیدار مانده و در حد توان خود انفاق و خیرات می‌کنند.

اما پیروان مذهب تسنن، این مراسم را با تفاوت زمانی برگزار می‌کنند؛ به طوری که شب‌های ۲۷ و ۲۹ رمضان را به نام شب‌های قدر احیا کرده و به تلاوت قرآن می‌پردازند.

مردم شهر کابل برای سفره‌های افطار خود انواع ترشی «چتنی»، بولانی و زولبیا خریداری کرده و در اغلب سفره‌های افطاری خود این خوراکی‌ها را مصرف می‌کنند.

نواختن دهل از دیگر آداب مردم افغانستان در ماه رمضان است که بر اساس آن عده‌ای از افراد برای بیدار کردن مردم در سحرگاه به نواختن دهل می‌پردازند و در روز عید فطر از آن‌ها عیدی دریافت می‌کنند.

از دیگر سنت‌های ویژه این کشور که میان جوانان و نوجوانان رایج است، می‌توان به این آیین اشاره کرد که پس از گذراندن دهم ماه رمضان و پس از صرف افطاری و ادای نماز، عده‌ای از جوانان در گروه‌های هشت نفره جلوی در منازل مختلف اشعار مختلف گروهی می‌سرایند که این اشعار را «رمضانی» می‌نامند. این نوجوانان و جوانان پس از خواندن رمضانی از صاحب منزل پول، شیرینی و آجیل دریافت می‌کنند.

مردم مزارشریف در شمال افغانستان نیز با غذاهای محلی این مناطق مانند «قابلی‌پلو» که از برنج، گوشت گوسفند با هویج و کشمش تهیه می‌شود، به استقبال رمضان و عید فطر می‌روند. بیشتر مردم این شهر غذاهای سنتی قابلی‌پلو، منتو و آشک را جایگزین شیرینی، آجیل و ترشی می‌کنند.

در بسیاری از مناطق این کشور و بر اساس رسوم خاص، هر فرد غذای خود در زمان افطار را به مسجد می‌برد تا پس از اقامه نماز جماعت مردم بر سر سفره بزرگی که پهن شده است و در کنار یکدیگر افطار کنند. در این رسم حتی اگر فردی افطاری همراه خود نداشته باشد و یا از مردم محله نباشد نیز با رغبت و بدون هیچ‌گونه احساس غریبی بر سر سفره حاضر شده و روزه خود را باز می‌کند.

با توجه به اینکه امسال ماه رمضان در ادامه همه‌گیری ویروس کرونا در جهان آغاز شد، در کشور افغانستان نیز محدودیت‎‌هایی از جمله محدودیت در رفت‌وآمد بین جوامع، تعطیلی مساجد، محدودیت یا ممنوعیت اجتماعات عمومی اعمال شد و این محدودیت‌ها در اجرای برخی از مراسم‌ها در ماه رمضان بسیار تاثیر گذاشته است.

منبع:ایسنا

آداب و مراسم ماه رمضان در بندرلنگه و بستک

در گذشته که رسانه‌های جمعی وجود نداشت، اهالی در اولین شب ماه رمضان تلاش می‌کردند تا با رفتن به نقاط مرتفع و یا پشت‌بام خانه‌ها، هلال ماه را در آسمان رؤیت کنند که در این صورت آن را به یکدیگر نشان داده و بقیه اهالی را از این موضوع مطلع می‌کردند.

اهل تشیع در نقاطی نظیر بندرلنگه، بندر مقام، کندران و شهر بستک، با آغاز این ماه هر شب مراسم خواندن دعاهای ماه رمضان، سخنرانی و قرآن‌خوانی را در حسینیه‌ها و مساجد با حضور روحانی برگزار می‌کنند. در هر روز نیز کلاس‌های تلاوت قرآن و احکام از سوی روحانیون زن و مرد به‌طور جداگانه برای زنان و مردان مسلمان دایر می‌شود.

نماز تراویج

در بین اهل تسنن مرسوم است که در طول ماه مبارک رمضان هر شب بعد از خواندن نماز عشاء نماز تراویج در مساجد برگزار می‌شود. همچنین در شهرهای بندرلنگه و بستک با آغاز ماه مبارک رمضان اهالی عمدتاً به مسافرت نرفته و هر نوع مراسم غیرمذهبی به ماه شوال موکول می‌شود.

سحر و افطار

امروزه اوقات شرعی (سحر و افطار) در بین اهالی شیعه و سنی از طریق ساعت و رسانه‌های جمعی مشخص می‌شود. اوقات شرعی اهل تسنن با تشیع کمی اختلاف دارد زیرا که اذان را زودتر از اهل تشیع می‌گویند.

در ماه مبارک رمضان، از طریق دفاتر امامان جمعه اهل سنت شهرهای بندرلنگه و بستک اوقات شرعی به‌صورت مکتوب تهیه و به روستاها ارسال می‌شود. اما درگذشته زمان سحر و افطار به هنگام بیدار کردن اهالی برای خوردن سحری، آداب خاصی رواج داشته که با اجرای آن مردم این مواقع را تشخیص می‌دادند.

دمپ دمپی  یا قم سحری

درگذشته برای بیدار کردن مردم برای سحری، چند نفر با چوب به حلب خالی کوبیده و در محله‌ها می‌چرخیدند تا مردم بدین گونه از خواب بیدار شوند. در برخی از نقاط مانند بندر مقام و گرزه، دمپی‌ها به حلب زده و می‌خواندند: قم سحری یا تایم اذکر ربک الدایم. یعنی برای سحری برخیز و همیشه پروردگارت را ذکر کن.

اجرت دمپی‌ها را اهالی، روز عید فطر می‌دادند که بیشتر شامل گندم بود. در شهر بندرلنگه در اواخر ماه رمضان به هنگام غروب دمپی‌ها به در خانه‌های اهالی رفته و با زدن دهل، پاداش حضور خود را در شب‌های این ماه دریافت می‌کردند که بیشتر شامل لباس و یا وجه نقد بود.

ستارگان آسمان

اهالی روستای گاومیری معتقدند هنگامی که ستاره صبح طلوع کرد زمان خوردن سحری پایان یافته است. اهالی شهر بستک برای این منظور در گذشته از ستاره هفت پا (هفت ستاره) کمک می‌گرفتند. این ستارگان هفت عدد  هستند که به ترتیب از سمت جنوب طلوع کرده و در سمت شمال غروب می‌کنند. اهالی بر این باورند که زمان سحری تا قبل از غروب آخرین ستاره است.

بانگ خروس

در روستاهای گاومیری، هنگویه و لمزان در گذشته از طریق بانگ خروس زمان سحر را متوجه می‌شدند. هنگامی که خروس در سحرگاه شروع به آواز خواندن می‌کرد، در دومین نوبت بانگ خروس اهالی برخاسته و شروع به خوردن غذا می‌کردند و تا قبل از آواز سوم خروس زمان سحری پایان می‌یافت. بعضی‌ها عقیده دارند که خروسی در عرش بانگ سر می‌دهد و این خروس‌ها با شنیدن صدای آن شروع به خواندن می‌کنند.

سپیده صبح

اهالی روستای هنگویه بر این باورند که هنگام سحر از طرف شرق خط سفیدی در آسمان ظاهر می‌شود و پایان وقت سحر را مشخص می‌کند. در روستای رودبار کنچی بعضی از اهالی می‌گویند که در هنگام سحر، هنگامی که هوا به قدری روشن شود که دیوار گلی خانه‌ها به سفیدی بگراید آن هنگام زمان سحری پایان یافته و اذان صبح سر داده می‌شود.

غذای سحر

بیشتر اهالی بستک و بندر لنگه در اولین سحر ماه رمضان غذایی نظیر عدس‌پلو می‌خورند. به این اعتقاد که احساس تشنگی کمتری خواهند داشت. در بیشتر نقاط، غذاهایی که برای ناهار در بقیه ماه‌های سال مصرف می‌شود، در ماه رمضان به‌عنوان سحری مورد استفاده قرار می‌گیرد که بسته به وضع مالی خانواده‌ها متفاوت است. از جمله این غذاها می‌توان به ماهی پلو، آبگوشت، ماست و فراورده‌های لبنی، نان، دوشاب و … اشاره کرد.

افطار

اهل تسنن زمان افطار را از زمان شروع اذان مغرب تا قبل از نماز مغرب می‌دانند و معتقدند زمانی که خورشید غروب می‌کند، خط سیاهی از طرف شرق در آسمان ظاهر می‌شود. وقتی‌که به اندازه گردن یک شتر بالا آمد، آن هنگام باید افطار کرد. برای افطار قبل از خواندن نماز مغرب چند دانه خرما و قدری آب‌ خورده و بلافاصله برای اقامه نماز به مساجد می‌روند.

مرسوم است که برای افطار، اکثر خانواده‌ها، مقداری خرما، ماست، حلیم، نان و … به مساجد برده و به‌عنوان خیرات به روزه‌داران عرضه کنند.

غذاهای نام‌برده شده در بین اهل تشیع بندرلنگه و بستک نیز رایج است. شیعیان در این نقاط هنگام اذان مغرب را طبق آنچه از رسانه‌های جمعی اعلام می‌شود، دانسته و معمولاً بعد از اقامه نماز مغرب و عشاء روزه خود را افطار می‌کنند.

شهادت حضرت علی (ع) و شب‌های قدر

در شهر بندرلنگه، شیعیان از شب هجدهم تا بیست و سوم ماه رمضان مراسم عزاداری و نوحه‌خوانی مولای متقیان را همراه با علم بندی در تمام حسینیه‌ها برگزار می‌کنند. دسته‌گردانی در این شب‌ها نیز انجام می‌شود. در شب‌های ۱۸، ۲۰ و ۲۲ ماه رمضان دسته‌ها به حسینیه‌های حیدری، بحرینی و درویش می‌روند که کیفیت برگزاری مراسم نظیر شب‌های تاسوعاست. در شب‌های ۱۹، ۲۱ و ۲۳ دسته‌های عزاداری به‌طور جداگانه به حسینیه راشد آمده و با حضور جمع کثیری از زنان و مردان شیعه، مراسم شب احیاء تا نزدیکی سحر همراه با گذاشتن قرآن بر سر و خواندن دعاهای جوشن کبیر، جوشن صغیر، نوحه‌خوانی و روضه‌خوانی ادامه می‌یابد..

در شب ۲۱ رمضان بعد از پایان مراسم احیاء شب قدر از شرکت‌کنندگان با غذای سحری پذیرایی می‌شود که مواد اولیه آن از محل نذورات مردمی جمع‌آوری شده است.

در نقاطی مانند بندر مقام، کندران، مغویه و شهر بستک، شیعیان در شب‌های ۱۹، ۲۱ و ۲۳ رمضان مراسم شب احیاء را همراه با نوحه‌خوانی، سینه‌زنی و روضه‌خوانی در مساجد و حسینیه‌ها برگزار می‌کنند. بعضی‌ها به‌عنوان خیر اموات خود مقداری شیرینی، میوه و یا حلیم به حسینیه‌ها می‌آورند.

اهل سنت شب‌های قدر (لیله‌القدر) را شب‌های ۲۱، ۲۳، ۲۵، ۲۷ و ۲۹ رمضان می‌دانند. در این شب‌ها اکثر اهالی علاوه بر اقامه نماز تراویج از نیمه‌های شب به بعد نماز قیام الیل نیز می‌خوانند و در مراسم اهل تشیع شرکت نمی‌کنند.

در بین اهل سنت شهر بندر لنگه مرسوم است که در این شب تعدادی از مردان هر محله به خانه یکی از همسایه‌ها دعوت شده و بعد از نماز عشاء در آن خانه به قرآن‌خوانی مشغول می‌شوند. از مدعوین با غذا و شیرینی‌های محلی پذیرایی می‌شود.

مراسم الوداع

اهل سنت از شب هفدهم رمضان تا آخرین شب، در شب‌های فرد مراسم الوداع یا رمضان را در مساجد یا منازل برگزار می‌کنند.

برای این منظور گروهی به منازل یا مساجد دعوت شده و شعری از مرحوم محمد اعظم بنی‌عباسیان بستکی را می‌خوانند. معمولاً در این گروه یک نفر به عنوان سردسته انتخاب می‌شود که از صدای خوبی برخوردار است. اشعار را می‌خواند و در هر بند بقیه جواب می‌دهند.

مراسم تن تینو

در روستای هنگویه در روز ۲۷ ماه رمضان، خانواده‌ها تنقلات زیادی نظیر شکلات و انواع شیرینی تهیه کرده و در خانه نگه می‌دارند. در عصر این روز بچه‌های روستا به در خانه‌ها رفته و کیسه‌ای را با خود می‌برند. صاحب‌خانه با شنیدن صدای در با روی باز از آنان استقبال کرده و مقداری از تنقلات را به هر یک از آنان می‌دهد.

به‌طور کلی روز ۲۷ رمضان در میان اهل سنت به‌روز خیر معروف است.

آداب عید فطر

در آخرین روزهای ماه مبارک رمضان، خانواده‌ها زکات فطریه خود را طبق آنچه در شرع مشخص شده و اعلام می‌شود، جمع‌آوری کرده و حداکثر تا یک ساعت قبل از نماز عید فطر آن را به افراد کم‌بضاعت می‌رسانند. در گذشته زکات فطریه شامل گندم، جو، خرما و برنج بوده ولی امروزه علاوه بر آن وجه نقد نیز پرداخت می‌شود.

در بیشتر مناطق اعم از اهل تشیع و تسنن دو روز قبل از عید، خانه‌تکانی و رسیدن به سر و وضع خانه‌ها و مساجد و تنظیف آن‌ها انجام می‌شود. در انجام این کار بیشتر زنان مشارکت دارند.

در صبح عید فطر ابتدا غسل کرده و گروه گروه برای خواندن نماز عید به سمت مساجد رهسپار می‌شوند. بعد از ادای نماز و گوش دادن به خطبه آن، اهالی با یکدیگر روبوسی کرده و ضمن تبریک عید فطر به یکدیگر از هم حلالیت می‌طلبند. بعد از نماز عید فطر به‌سوی قبرستان رفته و بر سر قبر اموات فاتحه می‌خوانند.

در روز عید فطر در هر خانه از سوی زنان و دختران، سفره عید انداخته می‌شود که در آن انواع غذاها و شیرینی محلی موجود است. کسانی که برای تبریک عید و دیدو بازدید به خانه‌ای می‌روند بر سر سفره پذیرایی می‌شوند.

دید و بازدیدها بعد از برگشتن از قبرستان شروع می‌شود. اهالی معمولاً به خانه کسی که به‌تازگی یکی از بستگانش فوت شده و اولین عید بعد از مرگ اوست رفته و ضمن تسلیت به آن‌ها قدری از غذا و شیرینی موجود در سفره را خورده و برای فرد از دست‌رفته فاتحه می‌خوانند.

عیدی دادن به کوچک‌ترها از سوی بزرگان فامیل مرسوم است و معمولاً شامل وجه نقد می‌شود. رفتن به خانه سادات و همچنین اماکن زیارتی در این روز نیز مرسوم است.

منبع:میراث آریا

مردم ترکیه چگونه به استقبال ماه رمضان می‌روند؟

ماه مبارک رمضان، یکی از ماه‌های پربرکت سال است که احکام و آداب این ماه، نتایج و اثرات مثبت مؤثری در زندگی و ارتباط انسان‌ها با خداوند ایجاد می‌کند. روزه‌داری در این ماه سراسر برکت سبب تقویت اراده و عزت نفس روزه‌داران می‌شود و معنویت را در جامعه گسترش می‌دهد.

ماه مبارک رمضان در میان مسلمانان ترکیه در جایگاه والایی قرار دارد و از جمله عیدهای بزرگ این کشور به حساب می‌آید. مردم این کشور نیز در کنار مسلمانان سایر کشورها با شور و اشتیاق زیادی به استقبال این ماه می‌روند و معتقدند این ماه مبارک، برکت و خیر را در سفره‌ها و روزی مردم افزایش می‌دهد، به گونه‌ای که در شرایط سخت و نامناسب اقتصادی نیز خداوند به برکت این ماه درهای خیر و رحمت را به روی بندگانش می‌گشاید. این کشور در ایام ماه مبارک رمضان سنت‌ها و رسوم مخصوص خود را برگزار کرده و خوراکی‌های ویژه این کشور را مصرف می‌کنند، که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم.

آغاز ماه مبارک رمضان شور و اشتیاق زیادی در جامعه و مردم کشور ترکیه ایجاد می‌کند، به طوری که در این ماه مبارک، مساجد و خیابان‌ها را تزئین می‌کنند و آغاز این ماه پربرکت را به یکدیگر تبریک می‌گویند. مردم سعی می‌کنند در این ماه برای ادای نماز جماعت به مساجد رفته و نماز خود را در مساجد به جای می‌آورند. صدای شلیک توپ نشانه‌ای است برای اعلام زمان غروب و اذان مغرب که مردم این کشور با شنیدن این صدا روزه خود را باز خواهند کرد.

خواندن قرآن در ماه مبارک رمضان

قرائت و تفسیر قرآن کریم در این ماه بسیار رواج پیدا می‌کند؛ یکی از عادات بسیار زیبا در این کشور استفاده از عطری به نام «کولونیا» است که که معمولا زمانی که افراد در مساجد حضور می‌یابند و یا سر سفره افطاری می‌نشینند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این عمل پسندیده در سایر مراسم و اعیاد به ویژه اعیاد اسلامی مانند عید قربان و عید فطر انجام می‌شود.

سنت چاوش‌خوانی در ترکیه

بر اساس سنتی دیرینه، سحرخوان‌ها (چاوش‌خوان) در هنگام سحر علاوه بر صدای مناجات مساجد، به خیابان‌ها و کوچه‌ها آمده و برای بیدار کردن مسلمانان و اقامه نماز صبح، آواز می‌خوانند. روزه‌داران پس از نماز صبح به قرائت قرآن می‌پردازند. علاوه بر این‌ها طبل‌زن‌هایی نیز در زمان صرف وعده سحری و عبادت با نواختن طبل مردم را بیدار می‌کنند؛ به طوری که در هر منطقه از شهر، یک طبال (طبل‌زن) حضور دارد. این افراد همچنین در روز عید فطر نیز با نواختن طبل این روز را جشن می‌گیرند و با زدن زنگ خانه‌ها، عیدی و انعام دریافت می‌کنند.

خوراکی‌های خاص ماه رمضان

از جمله خوراکی‌هایی که معمولا در سفره افطار مردم ترکیه وجود دارد و جزء مواد پرمصرف در این ماه محسوب می‌شود می‌توان به زیتون، خرما، پنیر ساده و پنیری معروف به کاشار اشاره کرد. کنافه و باقلوا نیز دو شیرینی هستند که معمولا در منازل تهیه می‌شود و در ماه مبارک رمضان نیز بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ معروف‌ترین شیرینی ماه رمضان در این کشور «گلاچ» نام دارد که از آرد، نشاسته و شیر تهیه می‌شود. همچنین نانی خاص به نام «پیده رمضان» برای وعده افطار تهیه می‌شود. انواع سوپ و آش نیز از جمله غذاهایی است که غالبا در سفره افطاری دیده می‌شود.

یکی از باورهای مردم ترکیه این است که هنگام افطار همه باید سر سفره افطاری حاضر باشند؛ از این رو سنت «اطعام روزه‌داران» در بیشتر شهرها و مناطق این کشور به طور گستره صورت می‌گیرد، به طوری که چادرهایی در اماکن عمومی برپا می‌شود که در این چادرها به شهروندان افطاری داده می‌شود؛ مسافران، رانندگان و سایر کسانی که به هر دلیلی نتوانسته‌اند به منازل خود بروند نیز می‌توانند در این آیین شرکت کرده و در کنار سایرین بر سر این سفره‌ها روزه خود را باز کنند.

البته در حال حاضر که تمام کشورهای دنیا با شیوع موج جدیدی از کرونا دست و پنجه نرم می‌کنند، انجام برخی از این آداب و رسوم که به شکل دورهمی برگزار می‌شود در برخی از موارد بامحدودیت و در برخی دیگر با ممنوعیت همراه است.

 انتظار برای عید فطر، دومین عید بزرگ اسلامی در ترکیه

عید سعید فطر پس از عید قربان به عنوان دومین عید برگ ملی و دینی کشور ترکیه شناخته می‌شود که به مناسبت این عید معمولا سه روز تعطیلی رسما اعلام می‌شود. عیر فطر در ترکیه با نام «عید رمضان» نیز نامیده و به سبب مصرف زیاد شیرینی و شکلات در این عید با عنوان «شکر بایرامی» (عید شکر) نیز شناخته می‌شود. از جمله آداب و رسوم مردم ترکیه در این روز می‌توان زیارت اهل قبور، پوشیدن لباس نو، دید و بازدید و اقامه نماز عید فطر در مساجد سراسر این کشور را نام برد.

منبع:ایسنا

آداب استقبال از رمضان در سوئیس خاورمیانه

ماه رمضان، ماه آگاهی بیشتر از حقایق هستی، تقویت اراده و آزادی از زنجیرهای درونی است. این ماه جان‌ها را طراوتی جانانه می‌بخشد و چشم وگوش مومنان را با نوای معنوی همراه می‌کند.

لبنان یکی از کشورهای جهان عرب است که اکثر جمعیت آن را مسلمانان تشکیل می‌دهند. این کشور دارای تنوع قومی زیادی است و بخشی از جامعه آن را مسیحیان تشکیل داده‌اند و به همین دلیل برخی سنت‌ها و قوانین ماه رمضان مانند ممنوعیت روزه‌خواری در این کشور اعمال نمی‌شود.

علی‌رغم وجود این تنوع قومی، دینی و مذهبی همواره حس همدلی میان مردم کشور لبنان وجود داشته و دارد؛ به طوری که مسیحیان نیز در مراسم، سنت‌ها، سفره‌های افطاری مسلمانان در ماه مبارک رمضان شرکت کرده و آن‌ها را همراهی می‌کنند. هرکشوری برای استقبال از ماه مهمانی خدا آداب و رسوم ویژه خود را دارد که در ادامه به رسوم کشور لبنان در این ماه پربرکت اشاره می‌کنیم.

رویت ماه

در لبنان رؤیت هلال ماه و آغاز ماه رمضان و همچنین عید فطر با شلیک سه گلوله توپ اعلام می‌شود. رسم شلیک توپ، از رسوم قدیمی این کشور بوده که در مواردی به دلیل وقوع جنگ کمتر مورد توجه قرار گرفته است، اما ارتش لبنان در چند سال اخیر این سنت را احیا کرده است. گفتنی است که با شلیک توپ زمان افطار و سحر به مردم اطلاع‌رسانی می‌شود.

مسحراتی

افرادی با عنوان «مسحراتی» به معنای طبل‌زن‌ها از ساعت ۲ یا ۳ نیمه‌شب در کوچه‌ها و خیابان‌های این کشور حرکت کرده و طبل‌ می‌کوبند و با شعرخوانی مردم را برای صرف وعده سحری و عبادت‌های سحرگاهی بیدار می‌کنند. این افراد لباس سنتی بر تن داشته و می‌خوانند: «یا نایم وحد الدایم، یا نایموحدالله» به این معنا که «ای خفته، برخیز و خداوند باقی را عبادت کن» و «قوموا علی سحورکن، جای رمضان یزورکن» به این معنی که «برخیزید و سحری بخورید، رمضان به دیدار شما آمده است».

شب‌های رمضان

یکی از رسوم رایج کشور لبنان در ماه مبارک رمضان، آیین «سهره» یا همان شب‌نشینی است؛ به گونه‌ای که اعضاء خانواده ساعاتی را در کنار هم سپری کرده و به فعالیت‌های متنوعی مانند تفریح، گفت‌وگو، ختم قرآن فامیلی و … می‌پردازند. در حالی که عده‌ای از افراد ترجیح می‌دهند در مسجد حضور یافته و تا سحرگاه مشغول عبادت باشند. البته این رسوم امسال به دلیل شیوع بیماری کرونا به صورت محدود برگزار می‌شود و در برخی اوقات با ممنوعیت همراه است.

خیمه‌های رمضانی

در ایام ماه رمضان، خیمه‌هایی در محلات کشور لبنان برپا می‌شود که برنامه‌های متنوع شهروندی در این خیمه‌ها برگزار شده و اجرای این برنامه‌ها تا صبح ادامه می‌یابد. در تعدادی از این خیمه‌ها، کمک‌های مردمی برای نیازمندان جمع‌آوری و مراسم خیریه‌ای به مناسبت ماه رمضان برگزار می‌شود.

سیبانه رمضان

یکی از مهمترین آداب و سنت‌های قدیمی این کشور مراسمی به نام «سیبانه رمضان» است. مردم لبنان در آخرین روز ماه شعبان در ساحل بیروت گرد هم آمده و پس از اعلام رؤیت هلال ماه، آغاز ماه مبارک رمضان را با خوردن خوراکی‌ها، نوشیدنی‌ها و شیرینی‌های مخصوص جشن می‌گیرند.

غذاهای سفره افطار و سحر

سفره‌های غذای لبنانی‌ها تنوع بسیاری دارد که این تنوع در سفره‌های افطاری به اوج خود می‌رسد. خرما، ارزش غذایی زیادی دارد و مردم لبنان نیز همواره روزه خود را با خوردن این میوه مقوی باز می‌کنند.پس از اینکه روزه خود را با خرما باز کردند، سوپ «شوربا» سرو می‌کنند؛ چراکه این غذا از جمله غذاهایی است که در وعده افطاری مورد استفاده قرار می‌گیرد.

غذاهای عربی مانند «جمله تبوله»، «حمص»، «دلمه برگ مو»، «سمبوسه»، «عرایس» و «فته» نیز وعده افطار صرف می‌شوند و وعده شام نیز با غذاهایی مانند «کباب بره»، «مرغ شکم پر»، «مغربیه»، «صیادیه ماهی» و سایر غذاهای دریایی همراه است.

علاوه بر تنوع غذایی اهالی لبنان نوشیدنی‌ها و شیرینی‌های آن‌ها نیز از تنوع زیادی برخوردار است که از جمله نوشیدنی‌ها و شربت‌های این کشور می‌توان به «جلاب»، «آب تمبر هندی»، «آب لواشک» و «خرنوب» اشاره کرد، همچنین «باقلوا کادایف»، «قطایف»، «کنافه»، «کلاچ میان‌پر»، «شعیبیات»، «المفروکه»، «قاروطیه» و «بحصالینو» از جمله شیرینی‌های سنتی لبنانی‌ها است که در ایام ماه مبارک رمضان تهیه می‌شوند. اما در مقابل سفره‌های رنگین افطار در این کشور، وعده سحری سبک مصرف می‌شود و غالبا شامل انواع «منقوش» که غذایی با پایه خمیر و پنیر و گاهی همراه با زیتون و ماست چکیده است، می‌شود.

منبع:ایسنا

استقبال از رمضان در سرزمین فراعنه

ماه رمضان، نهمین ماه از ماه‌های قمری است که از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای نزد مردم برخوردار است. کشورهای (اسلامی) با فرهنگ‌های گوناگون و به شیوه‌های خاصی به استقبال از ماه مهمانی خدا می‌روند، به گونه‌ای که آداب و رسوم و سنت‌هایی مانند دورهمی‌های خانوادگی و تجمع در مساجد، ترویج معنویت و فرهنگ غذایی هر کشور، متفاوت از سایر کشورها برگزار می‌شود و هریک از این سنت‌ها پیشینه‌ای تاریخی دارد که باعث تداوم این آداب و رسوم و ایجاد شور و نشاط در شهرها و کشورهای مختلف می‌شود.

مصر در میان کشورهای اسلامی دارای بیشترین تنوع ملیت و مذهب است. در این کشور مسلمانان عرب و غیر عرب زیادی در کنار هم زندگی می‌کنند و هر یک به شیوه خود به استقبال از ماه میهمانی خدا رفته و آغاز این ماه مبارک را جشن می‌گیرند. این جشن‌ها در ملیت‌های مختلف متفاوت بوده و از جشن‌های دوران فرعونیان و قبطیان در ماه رمضان نشأت گرفته‌اند که نزد مردم از ارزش و اهمیت خاصی برخوردار است.

برگزاری مهمانی‌ها سبب شده است که شب‌های قاهره، پایتخت مصر، در ماه رمضان به شهری پر هیاهو و پر سر و صدا تبدیل شود؛ در حالی که این شهر در روزهای ماه رمضان فضایی بسیار خلوت و آرام را تجربه می‌کند.

شلیک توپ در رمضان

در روزهای ماه مبارک رمضان و هنگام غروب آفتاب، که مسلمانان روزه‌هایشان را باز کرده و افطاری می‌خورند، صدای شلیک توپ به گوش می‌رسد؛ این صدا در و اقع زمان افطار را اعلام می‌کند. این روش اعلام قرن‌ها به عنوان تنها روش اعلام زمان فطاری برای مسلمانان مصری محسوب می‌شده است.

 فانوس‌های رمضان

سنت روشن کردن فانوس در مصر در زمان «معزالدین‌الله فاطمی»، چهارمین خلیفه‌ فاطمی رواج پیدا کرده است؛ به طوری که گفته شده است زمانی که بنیان‌گذار قاهره، معزالدین‌الله در ماه رمضان به قاهره باز می‌گشته، ساکنان این شهر همراه با فانوس‌هایی برای استقبال از او به دروازه می‌رفته‌اند و به مرور زمان این مراسم استقبال به نوعی جشن تبدیل شده است.

در حال حاضر این فانوس‌ها به عنوان یکی از نمادهای ما مبارک رمضان شناخته می‌شوند که به شهرهای دیگری مانند سوریه، فلسطین و … نیز راه یافته و صنعت فانوس‌سازی مصر را نیز رونق بخشیده است. مردم مصر از این فانوس‌ها برای تزئین خانه و کوچه استفاده می‌کنند و کودکان نیز با در دست داشتن آن‌ها، سرودهای معروف و مرتبط با این ماه را می‌خوانند.

جمع خانوادگی در روز نخست رمضان

از دیگر رسوم این کشور در ماه مبارک رمضان می‌توان به حضور اعضاء خانواده در کنار یکدیگر در روز اول این ماه و سپری کردن این روز همراه با خانواده، اشاره کرد که این سنت و فرهنگ ریشه در آموزه‌های دینی اسلام دارد و بیانگر اهمیت توجه به خانواده است.

تزئین خیابان‌ها

تزئین خیابان‌ها را می‌توان از اولین و مهمترین نشانه‌های آغاز ماه رمضان در کشور مصر دانست. به گونه‌ای که در روزهای پایانی ماه شعبان کودکان و نوجوانان به همراه والدین خود به خیابان‌ها آمده و به تزئین خیابان‌ها، خانه‌ها و بالکن‌های محله می‌پردازند. آن‌ها برای تزئین محله خود از نوارهای مثلثی رنگارنگ، فانوس و لاپ‌های رنگی استفاده می‌کنند و شور و شادی ویژه‌ای به خیابان‌ها و محله‌های این شهر می‌بخشند.

خیمه‌ها

خیمه‌ها، در واقع پارچه‌هایی تزئینی هستند که در ماه رمضان بر پا می‌شوند و یکی از سنت‌ها و آداب و رسوم خاورمیانه در این ماه به حساب می‌آیند. این خیمه‌ها دارای طرح‌های خاص و منحصر به فردی بوده که در سال‌های اخیر به یکی از منسوجات مهم کشور مصر تبدیل شده است، به طوری که این خیمه‌ها، بازار مجزایی به نام «سوق الخیمه» را به خود اختصاص داده‌اند.

سحری مصری‌ها در ماه رمضان

مصرف گوشت قرمز، گوشت پرندگان و گوشت ماهی در ماه رمضان‌های کشور به اوج خود می‌رسد. در طول این ایام چادرهای موسوم به «رمضانیه» در روستاها و شهرهای این کشور بر پا شده و مردم برای صرف وعده سحری به این چادرها می‌روند. بر اساس رسمی کهن، افرادی تحت عنوان «ندادهندگان سحر» با ساز و دهل هنگام سحر درخیاباها حرکت کرده و نزدیک شدن سحرگاه را به روزه‌گیران اعلام می‌کنند.

از جمله غذاهایی که در وعده سحری این کشور استفاده می‌شود باید به فلافل، غذاهای گوشتی مختصر و کمتر سرخ شده و بشقابی موسوم به «مدامس» که ترکیبی از لوبیا پخته، سبزیجات، تخم‌مرغ و نان و پنیر است، اشاره کرد. مصریان ممکن است این غذاها را در منازل و یا در چادرهای رمضانیه میل کنند.

«شاهان فول» یا «فول» غذای محبوب دیگری برای سحرهای ماه رمضان در مصر، سودان، اتیوپی، اریتره، و … است که در طول سال به عنوان صبحانه نیز مصرف می‌شود. این غذا شامل باقلا بوده و به آرامی در آب پخته می‌شود، سپس از آن خمیری تهیه شده و همراه با نان و سبزیجات مختلف از جمله فلفل سبز، پیاز، گوجه فرنگی و گاهی همراه با ماست و پنیر فتا خورده می‌شود.

افطاری مصری‌ها

دراین کشور وعده افطار معمولا مفصل‌تر سرو می‌شود، به طوری که مصریان اغلب روزه‌ خود را با شیر و خرما و تکه‌های نارگیل باز می‌کنند. غذاهای مرسوم سفره افطار مصری‌ها انواع غذاهای گوشتی و کباب، سمبوسه گوشت و پنیر، انواع پلو، سالاد، خوراک مرغ و سبزیجاتی به نام «مولوخیا» که شامل سیر سرخ شده و گشنیز است، سبزیجات پخته موسوم به «مهشی» و نان را در بر می‌گیرد. علاوه بر این‌ها سوپ نیز از غذاهای مورد استقبال و مرسوم در وعده افطاری این کشور است.

در کشور نوشیدنی‌های سنتی مانند چای، کامارالدین (آب زردآلو) ، کرکاد (چای هیبیسکوس) و تمر هندی (تمارند) نیز در ایام ماه مبارک رمضان مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین دسرها و شیرینی‌های زیادی در این ماه تهیه می‌شوند که کنافه، حلوا، عیش‌السرایا (پنکیک‌های پر شده با انواع میوه)، قطایف و باقلوا نمونه‌هایی از آن‌ها هستند. رسم جالب مصریان در روزهای ماه مبارک رمضان، تدارک میزهای غذای آماده وقت افطار برای عابران و فقرا است که به نام «مائده رحمن» شناخته می‌شود.

منبع:ایسنا