بیابان لوت شاهکار خلقتی محسوب می شود که پهنه گسترده ای به مساحت ۱۷۵ هزار کیلومتر مربع معادل ۱۰ درصد  وسعت کشور را دربرگرفته  و در تاریخ ۲۷ تیر ۱۳۹۵،   با اجماع همه کشورهای عضو در کمیته میراث جهانی، این اثر منحصر بفرد به عنوان نخستین اثر طبیعی ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت.

وجود بناهای تاریخی مانند ارگ بم، معادن متعدد مانند طلا و انواع سنگ های قیمتی، ظرفیت انرژی خورشیدی، کشاورزی و کشت گیاهان دارویی در حاشیه کویر و پرورش گونه های جانوری مانند شتر، شتر مرغ و غیره از جمله پتانسیل های کویر لوت در حوزه های مختلف بشمار می رود.

هر چند سابقه تاریخی کویر لوت به حدود هفت هزار سال قبل بر می گردد، اما به دلیل شرایط ویژه حاکم بر این منطقه، کمتر جاذبه ها و ظرفیت های متنوع و متعدد بیابان لوت شناخته شده و از این ثروت خدادادی استفاده شده است.

بنا به اظهار کارشناسان به دلیل اقلیم جغرافیایی خاص و دست نخورده بودن قسمت عمده این ناحیه، توسعه در کویر لوت با مناطق دیگر متفاوت است و الزامات و برنامه ریزی های ویژه ای برای درامان ماندن از آسیب ها و تخریب های احتمالی می طلبد.

در سطح ملی و استانی گام های اولیه توسعه در بیابان لوت در سالهای گذشته برداشته شده، اما وسعت و عمق این منطقه فراتر از توان بخش دولتی و خصوصی حاضر در منطقه است و باید جذب سرمایه گذاری بزرگ ملی و فرا ملی در این منطقه برای رسیدن به اهداف عالی در دستور کار قرار گیرد.

باید به سمت گردشگری پایدار در کویر لوت برویم

مدیر پایگاه میراث جهانی کویر لوت شهداد با اشاره به اقدامات انجام شده برای فراهم کردن زیرساخت های گردشگری در کویر لوت گفت: در حال حاضر تعداد ۴۲ اقامت گاه بومگردی در منطقه شهداد فعالیت می کند که توانسته نیاز گردشگران را به خوبی پوشش دهد، البته ساخت هتل و تاسیسات گردشگری توسط بخش خصوصی نیز در این منطقه دنبال می شود.

معین افضلی افزود: اطلس جامع گردشگری کویر لوت در رابطه با معرفی اقامتگاه های بومگردی، جاذبه های تاریخی، جاذبه های طبیعی و محوطه های باستانی و غیره به صورت نقشه GIS با همکاری پایگاه لوت کشور تهیه شده که از مهمترین فعالیت ها در راستانی شناسایی امکانات و جاذبه های این اثر جهانی محسوب می شود.

وی تصریح کرد: اقامتگاه های بومگردی در منطقه شهداد و حاشیه لوت بسیار در شرایط مناسبی قرار دارند و بنرهای اطلاع رسانی در این اقامتگاه ها برای توجیه گردشگران نصب شده و در این بنرهای اطلاع رسانی، فرهنگ سازی در رابطه با حفظ محیط زیست و بیان ارزش جاذبه هایی مانند کلوت ها و نبکاها بیان شده است.

مدیر پایگاه میراث جهانی کویر لوت شهداد تاکید کرد:  شواهد نشان می دهد که گردشگری در کویر لوت رشد چشمگیری دارد و باید برای جذب بیشتر گردشگران و همچنین ارائه خدمات برنامه ریزی دقیقی انجام شود و امکانات ویژه ای مانند تامین آب سالم، سطل های زباله، سرویس بهداشتی سیار و مکانی برای تهیه نوشیدنی جهت رفاه حال مسافران ایجاد شده است.

وی با اشاره به اینکه تاکنون تا حد توان و بضاعت در کویر فعالیت کرده ایم بیان کرد: کویر لوت اولین و تنها اثر طبیعی ایران است که با تلاش ها و زحمات زیادی ثبت جهانی شده و باید الزامات و استانداردهای قانونی و جهانی آن را رعایت کنیم تا همچنان در فهرست آثار جهانی ماندگار باشد.

افضلی ادامه داد: اکنون در مرحله توسعه گردشگری لوت هستیم و از لحاظ ورود گردشگر به کویر مشکل خاصی نداریم و نیازمند این هستیم تا با مدیریت، سرمایه گذاری، تجهیز امکانات و آموزش نیروی انسانی به سمت پایداری گردشگری در منطقه برویم تا دچار روزمرگی و رکود نشویم.

وی گفت: با توجه به افزایش ورود گردشگران به کویر لوت برای ادامه مدیریت این منطقه گردشگری جهانی نیاز به امکانات و حمایت های بیشتری از قبیل گیت ها ورودی، تجهیزات نظارتی و حفاظتی، وسائل نقلیه موتوری و غیره داریم تا بتوانیم استاندارد های مورد نظر را رعایت کنیم.

مدیر پایگاه میراث جهانی کویر لوت شهداد تصریح کرد: بخشی از کویر لوت که به ثبت جهانی رسیده که به صورت مرتب مورد ارزیابی یونسکو قرار دارد و در ارزیابی های این سازمان بهترین وضعیت را داریم که باید آن را ارتقا بدهیم و در این مسیر می توان از تجارب کشورهای دیگر مانند مراکش و نامیبیا استفاده کنیم.

تدوین سند چشم انداز برای سرمایه گذاری کویر 

بخشدار شهداد با اشاره به ظرفیت های بی نظیر در منطقه کویر لوت گفت: احداث زیرساخت ها و برنامه ریزی برای ارتقای گردشگری منطقه شهداد از دهه ۷۰ آغاز شد و با قرار گرفتن کویر لوت در فهرست آثار یونسکو به اوج خود رسیده که هم اکنون برای مدیریت این منطقه مدیرپایگاه جهانی منصوب شده است.

رضا اعتماد افزود: از دیرباز کویر لوت به عنوان جاذبه گردشگری مطرح بود، اما جهانی شدن آن باعث شده تا گردشگری کویر رونق بیشتری بگیرد که در وضعیت اقتصاد و معیشت مردم و جامعه محلی اثر گذار بوده است.

وی تصریح کرد: تاکنون برای ۱۰۰ واحد بومگردی در منطقه مجوز صادر شده است که حدود تعداد ۷۰ اقامتگاه بومگردی مشغول به فعالیت هستند که از این حیث بیشترین تعداد بومگردی در استان متعلق به منطقه شهداد بوده که باعث ایجاد صدها شغل مستقیم و غیر مستقیم در منطقه شده است.

بخشدار شهداد با بیان اینکه باید برای گردشگری پایدار در منطقه برنامه ریزی شود اظهار داشت: در حال حاضر آموزش مهمترین اقدام در حوزه گردشگری کویر است تا سرمایه گذاران به سمت جذب و ثبات در حوزه گردشگری بروند تا گردشگران و مسافران در طول سال به این منطقه سفر کنند.

وی تاکید کرد: در حال حاضر زیرساخت ها برای گردشگران به طور نسبی فراهم است، اما اگر بخواهیم گردشگران بیشتری جذب کنیم حتما نیاز به سرمایه گذاری در حوزه زیرساخت وجود دارد تا خدمات رسانی به گردشگران استاندارد و به صورت مستمر انجام شود.

اعتماد افزود: در حال حاضر بخش خصوصی به حوزه سرمایه گذاری در این منطقه وارد شده و ۲ هتل با ظرفیت ۵۰ اتاق و ۱۰۰ تخت در منطقه در دست ساخت است و همچنین تاسیسات اقامتی نیز توسط هواپیمایی ماهان در منطقه ایجاد شده است، اما با ظرفیت های بسیار بیشتری برای ورود سرمایه گذاران در منطقه وجود دارد.

وی ادامه داد: شهرسازی بخش شهداد و روستاهای منطقه بویژه در حوزه راه و آب نیاز به سرمایه گذاری دارد تا در آینده مشکلی برای ورود انبوه گردشگران بوجود نیاید و راه را برای حضور سرمایه گذاری بخش خصوصی تسهیل کند.

بخشدار شهداد تصریح کرد: منطقه کویر لوت نیازمند تهیه و تدوین یک سند چشم انداز است تا برنامه ها و فعالیت ها در قالب این سند دیده شود و بتوانیم برنامه های توسعه ای این منطقه در حوزه ها مختلف را بدرستی به پیشبرود.

وی تاکید کرد: بیابان لوت بزرگترین عرصه طبیعی جهانی کشور است و باید زمینه ورود سرمایه گذاران به منطقه را فراهم کنیم تا با رعایت استانداردهای تعیین شده ومشارکت جوامع محلی،  این منطقه متحول و به یکی از ستون های گردشگری کشور تبدیل شود.

نقش جوامع محلی در سرمایه گذاری بیابان لوت دیده شود

کارشناس ارشد گردشگری استان کرمان گفت: این منطقه بیابانی و حساسیت های ویژه خودش را دارد و باید بدانیم که با فضای طبیعی و اکولوژی خاص خود را دارد و فضا و سایت میراث جهانی است که مسئولیت ما را در قبال خود سنگین می کند.

محمد جهانشاهی با بیان اینکه لازمه اصلی بیابان لوت برای توسعه پایدار، طرح جامع مدیریت است افزود: طرح مدیریت جامع بیابان لوت به عنوان یکی از اصلی ترین نیازهای مدیریت این منطقه و حرکت در مسیر توسعه پایدار و از اصلی ترین نیازهای ساماندهی فعالیت ها در کویر لوت محسوب می شود که باید پیگیری و اجرا شود.

وی تاکید کرد: زمان و اعتبارات کافی توسط تیم ها حرفه ای برای اجرای این طرح باید تهیه شود و با توجه به اینکه بیابان لوت به عنوان اولین جاذبه طبیعی ثبت جهانی است، مسئولیت همه را سنگین تر می کند و همچنین باید ضمانت اجرایی طرح مدیریت جامع لوت حتما باید در نظر گرفته شود.

معاون سابق گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمان تصریح کرد: این طرح به عنوان یک بستر مورد اعتماد برای سرمایه گذاران مطرح است و منطقه نیاز به سرمایه گذاری دارد که باید متناسب با شان و ماهیت این فضای ارزشمند باشد.

وی اظهار داشت: توسعه در این منطقه باید با روح بیابان لوت سازگار باشد و به جامعه ای محلی به عنوان اولویت اول و سپس به سرمایه گذارانی که خارج از منطقه ورود پیدا می کنند، نگاه مثبتی داشته باشیم.

جهانشاهی ادامه داد: نقش جامع محلی باید به طور جدی در سرمایه گذاری در منطقه لوت دیده شود و فضایی برای مشارکت در تصمیم گیری ها برای جامعه محلی وجود داشته باشد تا با مشکلات کمتری این مسیر را به پیش ببریم.

وی با بیان اینکه کویر لوت مزیت بزرگی در گردشگری کشور و استان دارد گفت: هر چه جلوتر برویم لوت بازار بسیار بزرگی برای گردشگری در آینده خواهد بود و قابلیت این را دارد تا این بازار گردشگری را به مقاصد هدف بفروش برسانیم و برای گردشگران مناطق مختلف جهان این منطقه به عنوان بازار جدید بسیار جذابیت دارد.

منبع:ایرنا