نوشته‌ها

بنای معین التجار

در کرانه ی شرقی رود کارون و در مجاورت پل سفید، یکی از قدیمی ترین بناهای شهر اهواز قرار دارد که به عمارت معین التجار شهرت یافته است. این عمارت آجری که قدمت آن به دوره ناصرالدین شاه قاجار بازمی گردد به یکی از تاجران سرشناس آن دوران به نام حاج محمد تقی معین التجار تعلق داشته است و امروزه یکی از جاذبه های گردشگری برتر شهر اهواز می باشد. بنای تاریخی معین التجار در آبان ۱۳۷۷ با شماره ثبت ۲۱۵۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

معرفی بنای معین التجار

سرای معین التجار یا بنای معین التجار عمارت آجری بزرگی در دو طبقه است که در فاصله چند قدمی از پل سفید اهواز در نزدیکی میدان شهدا قرار دارد. در زمان حکومت قاجار کشتیرانی تجاری در رود کارون از خرمشهر به اهواز و بالعکس رونق یافته بود. از این رو شخصی به نام معین التجار که یکی از بازرگانان سر شناس بوشهری بود، این سرا را به منظور تسهیل در ترخیص کالا، تخلیه بار و حمل و نقل آن، با همکاری شخصی به نام محمدحسن خان سعدالدوله بنا نمود.

معین التجار با ساخت این سرا و کشیدن یک رشته خط آهن از کنار رودخانه، مال التجاره‌ای را که از خرمشهر به وسیله کشتی به بندر اهواز وارد می شد با واگن‌های اسب کش تا این محل انتقال می‌ داد و سپس با استفاده از خط آهن شرکت نفت ابتدا تا محل اهواز قدیم  و از آنجا به شوشتر منتقل می‌ کرد. احداث بنای معین التجار باعث رونق بیشتر شهر اهواز شد و آبادانی این شهر را به دنبال داشت.

  کشتـی های تجــاری تا سال ۱۳۳۲ بار خود را در این مکان تخلیه می کردند. تا چند سال قبل، بنای معین التجار به صورت غرفه غرفه و یا به عنوان انبار مورد استفاده قرار می‌گرفت تا اینکه در سال ۱۳۷۴ بر اثر آتش سوزی بخش اعظم آن از بین رفت و بیشتر ستون‌ها و سقف دچار آسیب دیدگی شدید شد.

معین التجار کیست؟

معین التجار از شخصیت های مشهور تاریخ تجارت و سیاست ایران در خطه جنوب به شمار می رفت. او شرکتی به نام شرکت ناصری برای کشتی‌رانی در کارون تأسیس کرده و مجموعه ‌ای از بناها در بندر ناصری (اهواز امروزی) احداث کرد. در ۱۲۶۹ از سوی ناصرالدین‌شاه امتیاز کمپانی ناصری که نوعی شراکت در امتیاز کشتیرانی کارون بود، به او واگذار شد. این امتیاز، معین‌التجار را مکلف به تاسیس ساختمان‌هایی مطابق با نیاز کمپانی لینچ و تاسیس اسکله، کاروانسرا، مغازه و راه شوسه بین اسکله‌ها از بندر شلیلی به شوشتر می‌کرد. از دیگر وظایف کمپانی، احداث خط آهن برای انتقال کالا از بندر ناصری به شوشتر و دزفول و حمل کالا در داخل و خارج کشور بود.

آدرس :استان خوزستان، اهواز، خیابان ۲۴ متری، خیابان کاوه غربی، نبش اول