محمد عرب روز سه‌شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: فرایند ثبت قطعی اثر در فهرست میراث جهانی پس از بررسی نتایج گزارش ارسالی بازدید تیم محلی یونسکو انجام می‌شود.

وی بیان کرد: به منظور آماده‌سازی این اثر عملیات محوطه‌سازی زمین روبه‌روی کاروانسرا و آب انبار در دست اقدام است و برای نهایی شدن ثبت این اثر در فهرست میراث جهانی، نیازمند حمایت و مشارکت همه مردم و توجه جدی دستگاه‌های اجرایی با هدف آماده‌سازی کاروانسرا برای حضور ارزیابان ثبت جهانی هستیم.

مسوول میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان سرایان افزود: برنامه‌های مرمت، حفظ، احیا و بهره‌برداری از بناهای تاریخی شاخص این شهرستان بر مبنای ثبت حداقل یک اثر در فهرست میراث جهانی بوده از همین رو مرمت حمام تاریخی، مرمت و احیای بازار میثم و تجمیع کارگاه‌های چلنگری و زنگوله سازی، کمک به ایجاد کارگاه‌های تراش سنگ و خراطی و راه‌اندازی اقامتگاه بوم‌گردی همچنین مرمت آب انبار و محوطه‌سازی اطراف بناها و محوطه‌سازی میدان کوثر برای تحقق هدف ثبت جهانی این مجموعه بوده است.

وی با بیان اینکه نهایت کار در حوزه آثار تاریخی بعد از مرمت و احیا، ثبت در فهرست میراث جهانی است گفت: کاروانسراهای ایرانی مانند خانه ایرانی، باغ ایرانی، قنات ایرانی و برج ایرانی دارای ویژگی‌های منحصر به‌فرد است که بدون در نظر گرفتن ارزش معماری خاص آن از لحاظ جایگاه اجتماعی، فرهنگی و تعاملات ساختاری دارای ارزش‌های بالایی دارد.

عرب افزود: به دور از تعریف و گسترش کالبدی کاروانسراها آنچه اهمیت می‌یابد، مولفه‌های فرهنگی اجتماعی است که در اعصار مختلف در آن طی شده، استمرار یافته و در چند هزار سال بدون گسست ارزش‌های معماری ایران در کنار فرهنگ جامعه حفظ شده است.

وی گفت: محدوده تاریخی شهر سرایان شامل کاروانسرا، آب انبار، حمام، بازار و مسجد جامع یک مجموعه تاریخی و مرکز محله زنده شهری است که هنوز جایگاه اجتماعی خود را حفظ کرده و زنده‌ترین نقطه شهر مسحوب می‌شود که مردم نیز تعاملات خوبی با این محدوده دارند.

وی افزود: مجموعه تاریخی شهر سرایان، مجموعه تاریخی شهر سه قلعه، آب انبارهای شهر آیسک، کویر زیبای سه قلعه به عنوان بهشت منجمان و کویرنوردان، آب انبارهای شهر سرایان، غار بتون، مجموعه آبشارهای دره کلگی و دوتگی واقع در منطقه سبزرود، منطقه گردشگری کریمو و مصعبی و روستاهای ییلاقی شمال شهرستان، کال زو و منطقه گردشگری زابر از جمله آثار جذاب تاریخی و طبیعی شهرستان سرایان هستند که آب انبارها و مجموعه کال زو و آبشارهای دره سبزرود نیز قابلیت نامزد ثبت جهانی را دارند.

مسوول میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان سرایان اظهار داشت: ثبت جهانی آثار تاریخی و طبیعی منافع متعدد همچون جلوگیری از تخریب و حفاظت از آن، اعطای کمک‌های مالی، حفاظتی و اطلاعاتی برای حفاظت از اثر ثبت شده دارد.

وی مسائل اقتصادی را از دیگر نتایج ثبت جهانی عنوان کرد و گفت: هرگاه اثری، ثبت جهانی شود خود به خود به فهرست مقاصد گردشگری داخلی و بین‌المللی افزوده می‌شود که قطعا ورود گردشگر می‌تواند فواید مالی زیادی داشته باشد.

عرب افزود: ثبت جهانی یک اثر تاریخی به افزایش احساسات ملی‌گرایانه و هویتی نیز کمک زیادی کرده و ریشه‌دار بودن آن ملت را اثبات می‌کند.

در حال حاضر سه اثر در حوزه میراث فرهنگی شامل باغ و عمارت اکبریه، قنات بلده فردوس و بیابان لوت همچنین حوله‌بافی روستای خراشاد در حوزه صنایع دستی به عنوان چهارمین اثر خراسان جنوبی ثبت جهانی هستند که سه اثر از این تعداد در دولت تدبیر و امید ثبت جهانی شد.

۲۴ کاروانسرای باارزش در استان خراسان جنوبی وجود دارد که برخی از آنها مرمت و بازسازی شده‌اند.

کاروانسراهای سرایان، کلمرد، جوخواه و چهار گنبد طبس، اصفاک بشرویه و خوشاب فردوس از جمله کاروانسرای مرمت شده و در حال بهره‌برداری استان است.

شهرستان سرایان ۲۸۶ اثر تاریخی، طبیعی و معنوی دارد که ۶۳ اثر از این تعداد در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

منبع:ایرنا