آیین کشورهای مختلف جهان در مراسم عید سعید فطر
برگزاری مراسم عید فطر به عنوان مهم‌ترین جشن‌های مسلمانان جهان با تعطیلی رسمی همراه است. در این روز که ماه شوال نیز آغاز می‌شود روزه‌گرفتن حرام بوده، مسلمانان نماز عید را ادا می‌کنند و پرداخت زکات فطریه از واجبات است.عید سعید فطر در میان مسلمانان سراسر جهان با عنوان «جشنواره شکستن روزه» برگزار می‌شود.
جشن عید با غسل روز عید برای پاکسازی از آلودگی‌های معنوی، پوشیدن لباس نو و شرکت در نماز عیدفطر آغاز می‌شود. با رسیدن عید فطر در برخی از کشورها زنان دستان خود را با نمادهای پیچیده حنا می‌کنند و مسلمانان همانطور که گفته شد با پرداخت زکات فطریه به نیازمندان نیز کمک می‌کنند.
بسیاری از کشورهای جهان، در این روز آداب و رسوم خاص خود را دارند که به معرفی برخی از آن‌ها می‌پردازیم.
عراق
پخت دسته‌جمعی شیرینی کلیجه در عراق از آداب روز عید فطر است و مردم این کشور با این شیرینی از هم پذیرایی می‌کنند. غذای دیگر در جنوب بصره از گوشت و برنج تهیه می‌شود که المطبک نام دارد. این غذاهای مخصوص عید فطر و عیدقربان است که در کشورهایی چون عربستان و کویت نیز رواج دارد.
یمن
یمنی‌ها نیز در روز عیدفطر شیرینی محلی درست می‌کنند، به طبیعت می‌روند و لباس نو می‌پوشند. غذای این روز مبارک کباب گوشت است که بین مردم یمن بسیار محبوبیت دارد.
عمان
اتفاق جالبی که در عمان رخ می‌دهد ملاقات مردم با پادشاه در روز عید فطر است؛ مردم در این روز با لباس‌های نویی که به تن دارند در نماز عید شرکت می‌کنند و در ادامه روز به دیدار دوستان و اقوام می‌روند.
امارات
مسلمانان در امارات با خرید لباس نو و تغییر وسایل منزل به پیشواز عیدفطر می‌روند. افراد در این کشور معمولا این روز را در کنار خانواده و دوستان سپری می‌کنند و پس از خوردن صبحانه ساده و پوشیدن لباس نو برای اقامه نماز روز عید به مسجد می‌روند. مسلمانان امارات عید فطر را در سه روز جشن می‌گیرند.
سوریه
مردم سوریه در صبح روز عید نماز عید را در مسجد جامع اموی و دیگر مساجد برگزار می‌کنند و بر سر مزار اموات می‌روند. در این کشور افراد خانواده با هم جمع می‌شوند، غذاها و شیرینی‌های محلی مصرف می‌کنند. در دمشق نیز افراد در سه دهه ماه رمضان به خوردن، خرید کردن و خوردن شیرینی مشغول هستند.
عربستان
در کشور عربستان صبح روز عیدفطر را با قهوه، چای، آبمیوه و خرما شروع می‌کنند و غذاهای معروف مانند الکبسه (تهیه شده از گوشت و برنج) را مصرف می‌کنند. عربستان به مناسبت عید فطر ۱۲ روز تعطیلی اعلام می‌کند و در بین کشورهای مسلمانان بیشترین تعطیلی عید فطر را داراست.
در این کشور همچنین خانه‌ها تزئین، وعده‌هایی تهیه و عید باشکوه برگزار می‌شود. مهمان‌نوازی و سخاوت در این کشور معمول است و کوچک‌ترها از بزرگترها هدیه دریافت می‌کنند. بسیاری از فروشگاه‌ها به خریداران هدیه می‌دهند و مردم از تماشای آتش‌بازی که در این روز مرسوم است، لذت می‌برند.
کویت
در کشور کویت، هفت روز عید برپاست و تمامی شهر برای این روز تزئین می‌شود. در این ایام مردم کویت با پوشیدن لباس نو به دیدن اقوام و دوستان خود می‌روند.
فلسطین
در این ایام فلسطینی‌ها با وجود جنگ، اما شیرینی می‌پزند و بر سر مزار درگذشتگان حاضر می‌شوند. «منسف» غذای سنتی اردنی و فلسطینی در این روز طبخ می‌شود که شامل برنج زرد با پنیر خشک و ماست و گوشت است.
سودان
عید فطر از اعیاد بزرگ مسلمانان جهان است و آداب و رسوم خاصی دارد. مردم سودان در نیمه ماه مبارک رمضان خانه‌هایشان را تمیز می‌کنند و برای عید آماده می‌شوند و شیرینی که زنان می‌پزند را در مسجد پخش می‌کنند.
ترکیه
در ترکیه مصرف شیرینی در این روز زیاد است و به این روز «شکر بایرام» یعنی عید شکر می‌گویند. خانه‌تکانی و پخت شیرینی در این کشور مرسوم است. زیارت اهل قبور و پوشیدن لباس‌های نو و دید و بازدید در این روز نیز رایج است. تعطیلات عید در این کشور سه روز است. بسیاری از ترک‌ها در تعطیلات عیدفطر به ساحل می‌روند و از هوای خوب استفاده می‌کنند. با توجه به اینکه نزدیک به ۹۸ درصد جمعیت ترکیه مسلمان هستند فعالیت‌هایی از جمله ماهیگیری، شنا و سایر فعالیت‌های سرگرم‌کننده در سواحل شنی این کشور اتفاق می‌افتد.
قزاقستان
مردم قزاقستان در ایام عید فطر به جشن و پایکوبی می‌پردازند و در این جشن به تقسیم خمیرهای سرخ شده مانند «بورساکی» در بین حاضران می‌پردازند.
مسلمانان مصری در شب عید اشعار خاصی می‌خوانند، نماز عید را برپا می‌کنند و فطریه می‌پردازند. از اول تا سوم شوال در این کشور تعطیل و مسابقات ورزشی مانند اسب‌دوانی در مصر از آداب این روز است. هدیه دادن مبلغ ناچیزی پول به کودکان در این کشور مرسوم است. خانواده‌ها معمولا در فضای باز و باغ مراسم این روز را برگزار می‌کنند.
اندونزی
مراسم «حلال به حلال» به معنی مصالحه و آشتی در مساجد از رسوم کشور اندونزی است که در این مدت انجام می‌شود. مسلمانان اندونزی درشب عید شعار «الله اکبر» سر می‌دهند، موسیقی می‌نوازند و کارت تبریک برای یکدیگر ارسال می‌کنند.
در کشور اندونزی همچنین کیک سنتی هزار لایه‌ای به نام «Lapis Legit » پخته می‌شود که از غذاهای هلندی الهام گرفته شده و با آرد، کره و تعداد زیادی ادویه تهیه می‌شود. در این کشور همچنین در ایام عید فطر نیز معمولا فروش صنعت مد اسلامی ۲۰ تا۳۰ درصد افزایش می‌یابد.
هندوستان
اگرچه هند کشوری با اکثریت هندو است، اما جمعیت مسلمان قابل توجهی دارد. در روز عید مساجد نمازگران تزئین می‌شود، زنان لباس جدید می‌پوشند، شیرینی‌های سنتی در خیابان به فروش می‌رسد و رستوران‌های مدرن وعده‌های غذایی برای این روز ارائه می‌کنند.
مسلمانان در کشور هندوستان همچنین پس از برگزاری نماز عید، به دیدار اقوام و دوستان می‌روند. موسیقی سنتی می‌نوازند و لباس نو می‌پوشند. مردم در هندوستان همچنین در این ایام با گل به دیدار بزرگترها می‌روند.
چین
در برخی از استان‌های کشور چین سه روز و در برخی دیگر یک روز به مناسبت عید تعطیل است. افراد بر سر مزار عمر شمس‌الدین سیاستمدار پارسی و دیگر اموات می‌روند. در این روز مسلمانان چینی همچنین گوشت گوسفند و گوشت گاو را در روز عید بین فقرا توزیع می‌کنند.
اردن
در کشور اردن مسلمانان چند روز پیش از عیدفطر خانه‌تکانی و خرید می‌کنند، به دیدار اقوام و دوستان و اهل قبور می‌روند و از تعطیلات چهار روزه این ایام نهایت استفاده را می‌برند.
مالزی
مسلمانان در این کشور پیش از عید شهر را چراغانی می‌کنند و برای روز عید آماده می شوند. غذای سنتی رندانگ (گوشت گاو و مرغ پخته) تهیه و برای دیدار خانواده سفر می‌کنند. مقامات دولتی در این کشور در روز عید از مردم این کشور استقبال می‌کنند و در شب عید مردم تکبیر می‌گویند.
مردم مالزی همچنین پس از برگزاری نماز روز عید به زیارت اهل قبور می روند، به کودکانی که به در منزل‌هایشان حاضر شوند پاکت‌هایی سبز هدیه می‌دهند و معمولا از افراد غیرمسلمان در این روز پذیرایی می‌کنند.
دبی
در دبی جشن عید فطر با برگزاری نماز شروع می‌شود و در آن از نمازگزاران پذیرایی می‌شود. آتش‌بازی و نورافشانی از دیگر مراسم‌های این روز در کشور دبی است.
افغانستان
افغانستان به مناسبت روز عید فطر سه روز تعطیل است و این عید برای مردم این منطقه از اهمیت بالایی برخوردار است. مردم افغانستان ۱۰ روز پیش از عید به استقبال این روز می‌روند. در روز عید، لباس نو می‌خرند و کودکان و نوجوانان دست‌های خود را حنا می‌کنند و به برپایی نماز عید می‌پردازند.
دید و بازدید در این کشور به صورت متقابل است و همه به خانه‌های یکدیگر می‌روند. در روستاها اما این مراسم دسته جمعی برپا می‌شود، زنان با پخت نان در خانه بزرگ روستا دور هم جمع می‌شوند و غذاهایی مانند زولبیا، شورنخود و کیک و کلچه می‌خورند.
تونس
در کشور تونس عید را با شیرینی سنتی به نام «حلوی» آغاز می‌کنند و برای وعده غذایی این روز ماهی شور پخت می‌کنند که در حال حاضر یکی از آداب ایام عید در این کشور است. مردم تونس این عید را صغیر می‌دانند و بر این باورند که متعلق به کودکان است و بزرگترها با خرید لباس‌ها، کفش‌ها و اسباب بازی‌های جدید به آنان عیدی می‌دهند.
لیبی
پوشیدن لباس سنتی، رفتن به مساجد و دیدار اقوام و دوستان با همان لباس‌ها، پخت شیرینی سنتی و مصرف آبمیوه از سنت‌های عید فطر در کشور لیبی است که هنوز هم توسط مردم و مسلمانان این کشور اجرایی می‌شود.
میانمار
آوازخواندن جوانان این کشور به زبان هندی و اردو برای روز عید فطر مرسوم است و افراد بیشتر در شهرهای کوچک شعر می‌خوانند. عید فطر در این کشور تعطیل رسمی نیست اما افراد می‌توانند مرخصی بگیرند.
در این کشور بغل کردن برای عید مرسوم نیست اما پخت غذاهای سنتی و هدیه دادن رواج دارد. تزئین خانه و محله در این کشور برای برگزاری مراسم عید و ارسال کارت تبریک و پیام و آتش بازی در این روز مهم است.
پاکستان
مسلمانان این کشور نیز با صرف صبحانه ساده و برگزاری نماز عیدفطر به دیدار بزرگان می‌روند. مردان به فرزندان و همسران عیدی می‌دهند و زنان غذایی با عنوان خرمای شیرین می‌پزند تا ظهر عید آن را برای خانواده خود سرو کنند.
لبنان
مسلمانان در لبنان برای عید سعید فطر، آداب و رسوم خاصی دارند که مرتبط با زمان‌های مختلف است. آتش‌بازی از مراسم مهم این روز است؛مردم لبنان همچنین شرینی‌های سنتی تهیه و از حاضران در جشن عید فطر پذیرایی می‌کنند.
کانادا
مسلمانان ساکن کانادا با مرخصی گرفتن از محل کار در نماز عیدفطر شرکت می‌کنند و به دیدار خانواده‌های خود می‌روند. در این کشور جشن و مراسم برای مسلمانان برگزار و در مکان‌هایی غذاهایی برای افراد در این روز ارائه می‌شود.
ایسلند
جشن عید فطر در ایسلند، جشنی بی‌نظیر است. با توجه به اینکه مسلمانان جمعیت اقلیت ایسلند را تشکیل می‌دهند و ساعات طولانی را روزه هستند و با توجه به اینکه خورشید در نیمه شب غروب می‌کند، مسلمانان از نزدیک‌ترین کشور یا عربستان برای تعیین افطاری استفاده می‌کنند. گفتنی است که عید سعید فطر در یکی از معدود مساجد «ریکیاویک»، پایتخت ایسلند جشن گرفته می‌شود.
فیلیپین
این کشور میزبان جمعیت مسلمان بسیاری است و قانون آزادی برای مسلمانان در فیلیپین وجود دارد. این عید با عنوان «Wakas ng Ramadan» شناخته می‌شود و بیشتر سنت‌های آن مانند سنت‌های آسیایی‌هاست. روز عید با نماز شروع و بعد از آن زکات روزه پرداخت می‌شود. افراد لباس نو می‌پوشند و به دیدار خانواده‌ها می‌روند و به کودکان آب نبات می‌دهند.
آفریقا
تعطیلات عیدفطر در این کشور دو روز است و به عنوان «Small Sallah» شناخته می‌شود.
سودان
سودان بزرگترین کشور مسلمان منطقه آفریقا است که ۹۷ درصد جمعیت آن را مسلمانان تشکیل می‌دهند. برخی از جشن‌های عید در این کشور قبل از روز اول شوال شروع می‌شود، در این جشن زنان دستان خود را حنا و شیرینی کهک(کلوچه) تهیه می‌کنند.
بنگلادش
عید سعید فطر در بنگلادش با شور و شوق برگزار می‌شود؛ مسلمانان با لباس‌های جدید خود به گشت‌وگذار می‌پردازند، از گردش و تفریح لذت می‌برند و اوقات خود را با خانواده سپری می‌کنند.
اروپا
گرچه عید سعید فطر در سراسر اروپا تعطیل رسمی نیست، اما بسیاری از مسلمانان به مناسبت عید فطر و تکمیل سی روز عبادت خو در نماز شرکت می‌کنند.
گفتنی است که برگزاری مراسم عید فطر در روزهایی که محدودیت‌های کرونایی وجود دارد، با رعایت تمامی شیوه‌نامه‌های بهداشتی و حفظ سلامتی افراد برگزار می‌شود و در برخی از موارد نیز برگزاری مراسم در کشورهای برگزارکننده مراسم و جشن عید فطر با ممنوعیت همراه است.