نوشته‌ها

تبدیل موزه مردم شناسی به موزه فرش

۲۰ تخته فرش گرانبها از ۱۰ سال گذشته برای راه اندازی موزه فرش در خراسان شمالی از مرکز ملی فرش ایران به این استان انتقال داده شدند که قیمت این فرش‌ها ۱۰۰ میلیارد تومان بوده و بیشتر این فرش‌ها مربوط به دوره پهلوی اول و یکی دو تخته نیز متعلق به دوره اسلام است.

اما برای راه اندازی این موزه تا سه سال گذشته مشکلات مختلفی همچون نبود مکانی مناسب وجود داشت که بالاخره این موزه با پیگیری های انجام شده از سوی استاندار پیشین در شیروان راه اندازی شد.

ولی به علت محدودیت فضایی که در آن مکان وجود داشت فقط تعدادی از فرش ها در معرض نمایش قرار گرفتند و دوباره مابقی فرش ها به مخزن عمارت مفخم بجنورد برگشت خورد و قرار بر این شد تا فضایی دیگر ساخته و در آن فضا این فرش ها به نمایش گذاشته شود که هنوز این امر  عملیاتی نشده است.

سرپرست معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به اینکه ۲۰ تخته فرش گرانبها در سال ۹۰ از مرکز ملی فرش ایران به خراسان شمالی برای راه اندازی موزه فرش منتقل شد، گفت: موزه فرش در سال ۹۸ در شهرستان شیروان راه اندازی و تعدادی از فرش ها در این موزه به نمایش گذاشته شد.

وحیده رضاییان افزود: مکانی که برای راه اندازی این موزه در سه سال گذشته اختصاص داده شد، موزه باستان شناسی و مردم شناسی شیروان بود که آثار آن به بخش اداری انتقال یافت.

وی ادامه داد: آثار انتقال یافته موزه باستان شناسی و مردم شناسی به بخش اداری سبب شده تا به شدت کمبود فضا در آن مکان احساس شود و باید این آثار دوباره به مکان اول خود بازگرداند.

رضاییان با اشاره به مابقی فرش ها که به علت کمبود فضا در آن موزه به نمایش گذاشته نشد، اظهارکرد: این فرش ها به مخزن عمارت مفخم انتقال داده شد و مقرر شد تا در محل دیگری در شیروان مکانی ساخته و در آن مکان این فرش ها به نمایش گذاشته شوند.

وی توضیح داد: در این راستا از سوی شهرداری شیروان زمینی در پارک کوثر اختصاص یافت و این اداره کل نقشه های لازم را نیز طراحی کرد اما در ادامه کار مشکلاتی به وجود آمد و ساخت موزه متوقف شد.

این مقام مسئول تصریح کرد: از آنجاییکه زمین متعلق به اداره کل راه و شهرسازی بوده باید از سوی این اداره کل به اداره کل میراث فرهنگی واگذار می شد، در نتیجه کار متوقف شد.

وی ادامه داد: درخواست برای اختصاص این زمین به اداره کل راه و شهرسازی استان داده شد و باید در کمیته واگذاری این اداره کل مطرح و سپس به میراث فرهنگی منتقل شود.

منبع:ایسنا

چرا حوض‌های موزه فرش به باغچه تبدیل شد؟

اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان تهران درباره موضوع «کاشت گل در حوض‌های موزه ملی فرش ایران» اطلاعیه‌ای منتشر کرد.

به ‌گزارش ایسنا، در این اطلاعیه که پس از واکنش‌ها و انتقادها به تبدیل هفت حوض موزه فرش به باغچه، از سوی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان تهران منتشر شده، آمده است:

«طی ماه گذشته بررسی کارشناسی دقیقی روی حوض‌های ورودی موزه فرش انجام شد و مشخص شد که سیستم انتقال آب و مخزن حوض‌ها طی سال‌های گذشته تخریب شده و نیاز به بازسازی اساسی دارد.

از این‌رو برای بهسازی محیطی موزه فرش و احیای حوض‌های هفت‌گانه ورودی موزه و اصلاح فضای سبز درخواست اعتبار شد.

با توجه به این‌که حوض‌های هفت‌گانه به واسطه عقب‌نشینی سردر و طراحی جدید حصار، در خارج از عرصه موزه فرش قرار گرفته و به محلی برای تجمع زباله و زیست شبانه کارتن‌خواب‌ها تبدیل شده، و همچنین تخلیه زباله و فضولات انسانی سبب ایجاد فضای نامطبوع در ورودی موزه شده بود، از سوی شهرداری منطقه به‌طور موقت فضای داخلی حوض‌ها پس از پاک‌سازی، گل‌کاری شد.

بر این اساس به اطلاع مخاطبان این موزه ارزشمند می‌رساند، تدبیر فوق موقتی بوده و به‌محض ابلاغ اعتبار، حوض‌ها به حالت اولیه ترمیم خواهند شد.

از نظر فنی ایجاد باغچه موقت در بازه زمانی کوتاه آسیبی متوجه حوض‌ها نخواهد کرد و این کار صرفا برای زیباسازی منظری بخش ورودی موزه به صورت موقت انجام شده است.»

در روزهای گذشته، مدیر جدید موزه فرش از تبدیل حوض‌های این موزه به باغچه خبر داد که واکنش متعددی را برانگیخت. سجاد نوروزیان درباره این تغییر در صفحه شخصی‌اش در اینستاگرام نوشت: «به همت شهرداری منطقه ۶ محوطه ورودی موزه فرش احیا شد!… این فضا چند دهه قبل وقتی حصار کشیدند، از حلقه معماری موزه خارج و وارد فضای شهری شد. اکنون نیز در محوطه موزه قرار ندارد… .»

میرسیداحمد محیط طباطبایی ـ رییس ایکوم ایران ـ درباره کارکرد هفت حوض موزه فرش، توضیح داده است: زمانی که موزه ملی فرش ایران در تهران به عنوان موزه قالیچه‌های شهری در ۲۲ بهمن ۱۳۵۶ افتتاح شد، حصار و نرده‌ای برای تفکیک عمارت موزه از محوطه خیابان وجود نداشت و به همین دلیل این امکان وجود داشت که حوض‌های مقابل آن از آب رونده پر شوند و از طریق چند حوض در نهایت به حوضی روبه‌روی بنای نمازخانه موزه هدایت شوند. هدف معمار از این کار، القای حس وضوخانه برای مخاطب بود. چند جفت کفش پشت نمازخانه و دستی که توسط پرویز تناولی ساخته شده بود به سوی قبله، مجموعه‌ای را می‌ساخت که نماد اعتقادات قالیبافان بود.

طرح محوطه موزه فرش تا موزه هنرهای معاصر اعم از پیاده‌راه موزه فرش و باغ آن، حوض‌های وضو و نمازخانه، همچنین پلکان ورودی موزه فرش، دروازه گذر فرهنگ و هنر و باغ مجسمه موزه هنرهای معاصر به عنوان چشم‌اندازی یکپارچه توسط «کامران دیبا» به عنوان یک پروژه مستقل طراحی شده است. این معمار مدرنیست ایرانی، در متنی که در صفحه شخصی‌اش منتشر کرده، یادآور شده است: «تبدیل حوض‌های وضوی موزه فرش تنها تغییر ساده یک کاربری نیست، بلکه مخدوش کردن کانسپت مجموعه از وضو تا نیایش است که شامل هفت حوض وضو، نمازخانه (قبله نما) و نماد دست شهادت است… .»

موزه فرش در ضلع شمالی پارک لاله تهران واقع شده که محل نگهدای فرش‌ها و قالیچه های نفیس ایرانی است. ساختمان موزه ۳۴۰۰ مترمربع مساحت دارد که آذین‌های نمای بیرونی آن شبیه دار قالی و اثر عبدالعزیز فرمانفرمائیان است.

عزت الله ضرغامی ـ وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ـ نیز چندی پیش درباره ورودی موزه فرش در جریان تبدیل بخش‌هایی از فضای این موزه به بازارچه صنایع دستی، گفته بود: چون منزل من نزدیک موزه فرش است و برای قدم زدن زیاد حوالی موزه فرش می‌روم، می‌دیدم که ورودی موزه بسیار کثیف است، گربه‌ها از سر و کول هم بالا می‌روند و کودکان کار آن‌جا تجمع می‌کنند، درخواست کردم ورودی موزه را پاک کنند و دستور دادم بخشی از فضای گسترده محوطه موزه فرش را به بازارچه دائمی صنایع دستی تبدیل کنند، الان هیچ‌کجا محلی برای عرضه صنایع دستی وجود ندارد.

منبع:ایسنا

بازارچه در موزه فرش؟

به دنبال دستور اختصاص فضایی از موزه فرش به بازارچه دائمی هنرهای سنتی و صنایع دستی، احمد محیط طباطبایی ـ‌ رییس ایکوم ایران (کمیته ملی موزه‌های ایران) ـ گزینه دیگری را پیشنهاد کرد.

به گزارش ایسنا، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی که نداشتن بازار و محلی برای عرضه محصولات صنایع دستی را مهم‌ترین مشکل هنرمندان می‌داند، به تازگی از دستوری که به موزه فرش داده تا بخشی از فضای آن به بازار دائمی هنرهای سنتی و صنایع دستی تبدیل شود، خبر داده است.

عزت‌الله ضرغامی در سخنرانی سمپوزیوم یکصد سال گردشگری، در شرح ماجرای این تصمیم و دستور، این‌طور گفت: قطعا یکی از مشکلات صنابع دستی عرضه است، ‌ما باید تسهیل عرضه و تقویت تقاضا کنیم. سیاست ما در صنایع دستی این است. از خانم محمودیان (معاون صنایع دستی) سوال می‌کنم که کجا محصولات صنایع دستی را عرضه می‌کنید، می‌گوید در بازار تهران ۳۰ غرفه بود که کرونا آمد و بسته شد و الان عرضه نداریم. بنده در سفر ایلام همراه رییس‌جمهور کامل از غرفه‌های صنایع دستی دیدن کردم، هنرمندان صنایع دستی در انواع و اقسام هنر غوغا کرده‌اند، فقط جایی برای عرضه ندارند. طرف در حوزه چرم بهترین کیف زنانه را تولید کرده است که به قیمت ۶۰۰ هزار تومان می‌فروشد. همین کیف را در سپهسالار و خیابان‌های مرکزی تهران دو سه میلیون تومان نمی‌دهند. این هنرمند از شیره جانش مایه گذاشته برای همین ۶۰۰ هزار تومان که جا ندارد آن را عرضه کند.

او اضافه کرد: در کنار موزه فرش، فضای بزرگی وجود دارد که مثل بیابان افتاده، ‌جنوب آن پارک است و مردم در رفت و آمد هستند، در آن فضا گربه‌ها از سر و کول هم بالا می‌روند، کودکان کار آن‌جا جمع شده‌اند، آن‌قدر کثیف است که یک بار که سرزده رفتم، خواهش کردم ورودی این فضا را تمیز کنند، این‌جا موزه است، مردم حداقل رغبت کنند وارد موزه شوند. الان هم که البته حدود یک ماه پیش بود، دستور داده‌ام آن محوطه باز را فورا به محل نمایش یا فروشگاه دائمی صنایع دستی تبدیل کنند. جمعیتی که آن‌جا می‌آید هیچ کجای تهران نیست، جمعه‌ها غلغله است و از پیاده‌رو آن نمی‌توان حرکت کرد.

اما احمد محیط طباطبایی ـ‌ مورخ، ‌پژوهشگر و رییس ایکوم ایران (کمیته ملی موزه‌های ایران) ـ پس از شنیدن این سخنرانی، پیشنهاد دیگری را مطرح کرد که درباره آن به ایسنا گفت: بین دو موزه فرش و هنرهای معاصر زمینی قرار دارد که در طراحی اولیه به پارکینگ دو موزه اختصاص پیدا می‌کرد که متاسفانه هرگز آن طرح عملی نشد؛ زیرا ۲۲ بهمن سال ۵۶ موزه فرش افتتاح شد و فقط یک سال تا قبل از انقلاب فعالیت کرد و پس از آن، طرح ادامه پیدا نکرد. در ضلع شرقی موزه فرش نیز یک زمین بازی است که قرار بود در آن قسمت، ساختمان فرش‌های بزرگ پارچه ساخته شود که این طرح هم اجرا نشد. این زمین بعدها گرفته شد و به تصاحب پارک درآمد.

او افزود: بین دو موزه هنرهای معاصر و موزه فرش زمینی وجود دارد که قرار بود پارکینگ شود که نشد. همین فضا در دهه ۶۰ به بازارچه فروش تولیدات زندانیان آزادشده و افرادی که دچار معضل و مشکلاتی بودند، تبدیل شد تا به کار مثبت روی آورند. این فضا به تدریج و با دست به دست شدن، به بازارچه‌ای تبدیل شد که نمی‌شود اسمی روی آن گذاشت؛ بازارچه صنایع دستی یا صنایع محلی یا چه؟ همه‌چیز در این بازار پیدا می‌شود، درحالی که مِلک آن متعلق به موزه هنرهای معاصر است و می‌تواند به بازار صنایع دستی تبدیل شود و در اختیار تولیدکنندگان هنرهای سنتی و صنایع دستی قرار گیرد و همه از شهرداری تا مدیریت دو موزه کمک کنند تا این بازارچه در زمینی که قبلا کاربری مشابه داشته، برپا شود.

رییس کمیته ملی موزه‌های ایران (ایکوم) با بیان این‌که بهتر است نظم موزه فرش به‌هم نخورد، اظهار کرد: فضای موزه حتما به فعالیت‌های مرتبط با فرش باید اختصاص داشته باشد و فضای دیگری از آن محدوده را برای بازارچه صنایع دستی، هنرهای تجسمی و معاصر استفاده کنند.

محیط طباطبایی با اشاره به تصمیم‌هایی که در مقطعی برای جمع‌آوری این بازارچه در حاشیه موزه هنرهای معاصر گرفته شده است، ‌گفت:‌ قرار بود این بازارچه جمع شود و تا جایی که یادم است موزه هنرهای معاصر سند ملکی زمین آن را هم گرفته است. شاید بهتر باشد این زمین به آن‌چه از اول بوده، برگردد و مختص تولیدکنندگان هنرمند بخش صنایع دستی و هنرهای سنتی باشد.

منبع:ایسنا

نخستین موزه فرش در مترو تهران به بهره‌برداری رسید

 فاز نخست بهره‌برداری از موزه فرش ایران امروز چهارشنبه در مترو تهران به مرحله اجرا رسید.

به گزارش روز چهارشنبه ایرنا از مدیریت ارتباطات و امور بین الملل شرکت بهره برداری مترو تهران و حومه؛ اولین مرحله موزه فرش متروی تهران با حضور  محمد جواد حق‌شناس عضو و رئیس کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر تهران، سید مجتبی تقوی‌نژاد معاون امور فرهنگی و اجتماعی شرکت بهره‌برداری متروی تهران و نماینده اتحادیه فروشندگان فرش دستباف با رونمایی از دو تخته فرش نفیس در ایستگاه متروی خیام به بهره برداری رسید.

در این برنامه بازدیدکنندگان در جریان روند اجرای مراحل ساخت و آماده سازی موزه فرش در این ایستگاه قرار گرفتند و نسبت به جانمایی بخش‌های دیگر ایستگاه جهت اجرای مراحل بعدی موزه فرش به تبادل نظر پرداختند.

این کار با هدف پاسداشت هنر اصیل فرش‌بافی و در راستای حمایت از هنرمندان این عرصه، طی امضای تفاهم نامه‌ای مابین شرکت بهره‌برداری متروی تهران و حومه، شهرداری منطقه ۱۲ و اتحادیه فروشندگان فرش دستباف انجام شد و مقرر گردید گذرگاه‌ فرهنگی ایستگاه متروی خیام به نخستین موزه فرش دستباف جهت بازدید شهروندان و مسافران مترو تبدیل شود.

به گزارش ایرنا، ناوگان مترو تهران و حومه در هفت خط و بیش از ۱۳۰ ایستگاه فعال است و مدیریت شهری در تلاش است که ایستگاه های مترو تهران را برای شهروندان جذاب کند.

منبع:ایرنا

موزه ملی فرش خاموش است

برق موزه فرش پس از دو هفته هنوز خاموش است. این اتفاقی است که هر چند وقت یکبار برای این موزه به دلایل مختلف رخ می‌دهد. این بار دلیل آن فرسودگی دستگاهها اعلام شد.

خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ؛ قطعی برق موزه فرش اتفاق جدیدی نیست هر بار به دلایل مختلفی این اتفاق موجب می‌شود تا موزه برای چند روزی یا چند ساعتی خاموش بماند. یک بار به دلیل فرسودگی کابل‌ها یک بار به دلیل بدهی.

دی ماه سال ۹۷ معاون میراث فرهنگی وقت استان تهران از بدهی ۴۰ میلیون تومانی این موزه به اداره برق خبر داده بود اما مدیر موزه گفت که این بدهی ۱۱ میلیون تومان بوده و بعد از چند روز خاموشی با پرداخت آن، مشکل حل شد.

اما هر چند وقت یک بار این قطعی برق در موزه فرش، تکرار می‌شود. این موضوع برای موزه‌ای که فرش‌های تاریخی متعددی دارد، می‌تواند پیامدهای ناگواری داشته باشد از تهویه و نگهبانی گرفته تا حفاظت و ثبات دمای موزه‌ای. بعضی از بازدیدکنندگان هم از وجود حشرات داخل موزه خبر می‌دادند حشراتی که وجودشان در موزه برای سلامت فرش‌ها مضر است.

در این‌باره، میثم امامی از راهنمایان گردشگری و پژوهشگران حوزه فرش به خبرنگار مهر گفت: خیلی وقت‌ها به مشکل قطعی برق موزه فرش، برخورد کرده ایم این مشکل بلند مدت موزه فرش است. شاید چون ترانس برق این موزه در مجموعه موزه هنرهای معاصر قرار گرفته است. برق اضطراری مجموعه نیز چند ساعت بیشتر جواب نمی‌دهد.

وی گفت: رطوبت، گرما و وجود حشرات در موزه مشکل‌زاست. یکی از مشکلات موزه فرش این است که بحث موزه‌ای آن زیر نظر اداره کل میراث فرهنگی استان تهران است و بخش فرش آن هم زیر نظر وزارت صمت. اگرچه الان به دلیل کرونا تعداد بازدیدکنندگان از موزه کم شده اما مشکلات موزه قبل از کرونا هم در حوزه سرویس بهداشتی و تهویه مناسب بود.

پریسا بیضایی مدیر موزه فرش، نیز در پاسخ به پیگیری‌های خبرنگار مهر توضیح داد: این موزه ۴۲ سال قدمت دارد. مسلم است که بسیاری از تأسیسات آن به دلیل فرسودگی دچار مشکل شود. یک بار سقف آن دچار مشکل است یک بار مشکل آب و برق داریم. به دنبال این هستیم تا موزه را بهینه سازی کنیم.

وی گفت: قطعی برق موزه دلایل مختلفی دارد دلیل فعلی، فرسودگی دستگاه‌ها بوده است. پست برق موزه فرش در محوطه موزه هنرهای معاصر است و ربطی به قطعی برق موزه فرش ندارد. وقتی در گذشته برای ساخت دو موزه برنامه‌ریزی کرده بودند وجود یک بازارچه در فاصله دو موزه مطرح نبود. قرار بود زمین اینجا مصارف دیگری داشته باشد نه اینکه برای بازارچه غصب شود.

بیضایی ادامه داد: فعالیت‌های موزه فرش با وجود قطعی برق متوقف نشده است همچنان کارگاه‌های تخصصی ما برگزار می‌شود. هر چند که بازدیدکننده ای در این روزها نداریم و مردم به‌دلیل شیوع ویروس کمتر به موزه می‌آیند. ولی از این فرصت برای محتواسازی مجازی استفاده می‌کنیم و مخاطبان مجازی خودمان را داریم. امید داریم در یکی دو روز آینده مشکل برق هم برطرف شود.

منبع:خبرگزاری مهر