نوشته‌ها

هارمونی جذاب میان طبیعت و ساخته‌های انسانی در موزه «هورتا» بروکسل

موزه‌ها همواره نمایان‌گر میراث ملت‌ها در طول تاریخ بوده و فرهنگ، تاریخ و هنر را برای نسل بعد بازگو می‌کنند. موزه‌ها همچنین حافظ تاریخ نسل گذشته و فرهنگ ملل و اقوام هستند و تجربه سیر در تاریخ را برای علاقه‌مندان به ارمغان می‌آورند.

بلژیک یکی از قدیمی‌ترین کشورها به شمار می‌رود و بروکسل به عنوان پایتخت این کشور دارای جاذبه‌های گردشگری فراوانی است که همواره بازدیدکنندگان و گردشگران زیادی را مجذوب خود می‌کند. موزه «هورتا» بروکسل یکی از جذاب‌ترین اماکن دیدنی این کشور محسوب می‌شود که با دارا بودن ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود تصویری از هنر نو در ذهن مخاطبین ایجاد می‌کند.

«ویکتور هورتا» یکی از معماران مشهور بلژیک است که بسیاری از ساختمان‌های نمادین این کشور را طراحی کرده است. موزه هورتا بروکسل در گذشته سکونتگاه ویکتور هورتا بوده و بازدید از این موزه، سفر به زمان گذشته را برای بازدیدکنندگان فراهم می‌سازد. در کنار این سفر، سازهای هنر نو و معماری زیبای این موزه، فضایی بسیار جذاب و قابل‌ تحسین ایجاد کرده است.

این موزه، به زندگی شخصی و کاری این هنرمند اختصاص داده شده و در آن مبلمان، اثاثیه و لوازم شخصی و آنچه توسط ویکتور هورتا ساخته شده، به نمایش گذاشته شده است. همچنین نمایشگاه‌های مختلفی با موضوعات مربوط به هورتا و هنرش در این موزه برگزار می‌شود.

این موزه در سال‌های ۱۸۸۹ و ۱۹۰۱ ساخته شد و به مدت ۲۰ سال به عنوان اقامت‌گاه خانوادگی هورتا و کارگاه‌های هنری‌اش محسوب می‌شد. زمانی که هورتا به سبک هنر نو گرایش پیدا کرد، خانه‌اش را به دو ملک جدا تقسیم کرده و فروخت. البته مسئولین محلی در سال ۱۹۶۱ این ملک را خریدند و سپس بازسازی آن را آغاز کردند.

موزه هورتا بروکسل در کنار دیگر خانه‌های شهری هورتا، در سال ۲۰۰۱ در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. همچنین در سال ۲۰۱۲ موفق به کسب جایزه موزه بلژیک شد و در سال ۲۰۱۴ نیز جاذبه میراث فرهنگی اروپا را به خود اختصاص داد؛ گفتنی است که دریافت چنین جوایزی سبب بیشتر شناخته ‌شدن این موزه و جذب بیش از پیش  بازدیدکنندگان می‌شود.

معماری در دوره هنر نو، به یک هارمونی میان طبیعت و ساخته‌های انسانی تبدیل شد و این سبک از معماری در موزه هورتا به چشم می‌خورد و فضایی به یادماندنی را ایجاد می‌کند و هورتا در بخش‌های مختلف موزه، جلوه‌ای از طبیعت را نمایش می‌دهد.

ساختمان این موزه نیز مانند بناهای بروکسل، بلند و باریک است؛ اما هورتا با تکیه بر هنر و تخصص خود، بنایی طراحی کرده است که از نمای بیرونی دو ساختمان مجزا به نظر می‌رسد و این در حالی است که فضای داخلی بنا تنها یک ملک را شامل می‌شود و این امر طراحی و استعداد منحصر به‌فرد هورتا را به نمایش می‌گذارد.

وی برای دستیابی به این ویژگی، این بنا را با طبقاتی جداگانه و توسط پله‌هایی مارپیچ ایجاد کرد. پله‌های اصلی ساختمان که در مرکز ساختمان قرار گرفته‌اند، نمای خاصی به بنا می‌بخشند و به عنوان یک ویژگی برای اتصال اتاق‌های آن به کار می‌روند. این بخش نه ‌تنها یک پلکان کاربردی است بلکه می‌توان آن را به عنوان مرکز اصلی خانه در نظر گرفت که منجر به شکوه ساختار خانه شده و با نرده‌های خاص طلایی تزیین شده‌ است.

در بالاترین نقطه پلکان مرکزی ساختمان همچنین سقفی شیشه‌ای قرار دارد که با طرح شبه باز آن، نوری ملایم ایجاد کرده و بر احساسات بازدیدکنندگان اثرگذار است. این پلکان یکی از جالب‌ترین عناصری است که هورتا آن را طراحی و پیاده‌سازی کرده است و آینه‌های موجود در آن، زیبایی طراحی زیبای هورتا را چندین برابر می‌کند. طراحی و دکوراسیون راه‌پله نمایان‌گر تأثیر هورتا بر جنبش هنر نو است، بر این اساس همه چیز با هم متناسب بوده و در این سبک از معماری، آینه‌های زینتی به عنوان نقاشی‌های معلق نشان داده می‌شود.

یونسکو پلکان مرکزی این موزه را این‌گونه توصیف می‌کند، این اثر «نبوغ خلاقانه انسانی است که بارزترین نماد تاثیر سبک هنر نو در هنر و معماری را به نمایش می گذارد». از این رو این طراحی همواره بر مخاطبین خود اثرگذار بوده و آن‌ها را مجذوب هنر نو می‌کند.

منابع:

http://architectuul.com

https://en.wikiarquitectura.com

منبع:ایسنا

ارتباط میان موزه‌ها رهگذری برای شناخت فرهنگ‌ها است

ارتباط فرهنگی میان موزه‌ها می‌تواند یکی از مهمترین راه‌هایی باشد که می‌توان از رهگذر آن به بررسی و شناخت فرهنگ‌ها پرداخت و موزه‌ها را از سکون و رکود خارج کرده و آن‌ها را غنی ساخت. چه خوب است هر از گاهی آثار موزه‌های مختلف کشور نزد یکدیگر به امانت گذاشته شود و این کار باید تا جایی ادامه پیدا کند که به صورت چرخه تبادلات فرهنگی موزه درآید.

موزه پاکستان

موزه پاکستان در محل کنسولگری پاکستان در مشهد و به همت سرکنسول پاکستان «آقای محمود بخاری» و با مشارکت اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان در بهمن ‌ماه سال ۱۳۹۷ و همزمان با سال‌روز تولد محمدعلی جناح، بنیان‌گذار کشور پاکستان افتتاح شده است.

پاکستان در گذشته جزء حوزه جغرافیایی خراسان بزرگ محسوب می‌شده است و هدف از ایجاد این موزه، گسترش روابط فرهنگی و اقتصادی بیشتر پاکستان با ایران است. این موزه با حضور مقامات خارجی و داخلی از جمله سفیر پاکستان در ایران و تعدادی از سرکنسول‌های مستقر در مشهد مانند سرکنسول ترکیه، افغانستان، عراق، ترکمنستان و همچنین تعدادی از مقامات ایرانی به بهره‌برداری رسید.

در این موزه که در بخشی از ساختمان کنسولگری ایجاد شده، وسایل مربوط به دستگاه‌های قدیمی تایپ، ظروف آشپزخانه و پذیرایی، وسایل روشنایی، اسناد، عکس و تصاویر مربوط به پاکستان و شخصیت‌های و مقامات پاکستانی و مراسم برگزارشده در کنسولگری و در چوبی قدیمی کنسولگری به نمایش درآمده است. این موزه قرار است در آینده توسعه پیدا کند و در آن بیشتر به معرفی تاریخ، تمدن و هنر پاکستان پرداخته شود.

موزه راه‌آهن مشهد

نخستین موزه و باغ‌موزه ریلی راه‌آهن مشهد در یک سالن ویژه نمایش و در سایت جداگانه‌ای به متراژ ۱۰۰۰ مترمربع، در فضای باز و به همت راه‌آهن مشهد در سال‌ ۱۳۹۶ افتتاح شده و به بهره‌برداری رسیده است.

در بخش سالنی موزه، ۳۰۰ قطعه تجهیزات ریلی، وسایل مأموران راه‌آهن، قطعات و وسایل مربوط به قطارها، انواع تلفن‌های ارتباطی، پنکه‌های چدنی، انواع صفحه‌ کلید ورود اطلاعات، پلاک‌های راه‌آهن، ماشین‌های تحریر، تجهیزات موتورهای لوکوموتیو و انواع فانوس سوزن‌بانی در دو طبقه به نمایش گذاشته شده است. همچنین در بخش سایت و باغ‌موزه، تعدادی لوکوموتیو کشنده‌های ریلی در معرض دید عموم قرار گرفته است.

۹۰ سال از آغاز ساخت خط آهن در ایران می‌گذرد و از مجموع ۱۲ هزار و ۵۰۰ مترمربع خطوط ریلی کشور، سهم خراسان رضوی معادل ۱۲ درصد از کل کشور و به میزان ۱۵۰۰ کیلومترمربع است. خراسان رضوی بیشترین سهم و رتبه اول جابه‌جایی مسافر در ناوگان ریلی کشور را دارد. این موزه همه‌روزه و به صورت رایگان پذیرای عموم علاقه‌مندان است.

موزه جانورشناسی دانشکده علوم دانشگاه فردوسی مشهد

موزه جانورشناسی دانشکده علوم دانشگاه فردوسی مشهد در سال ۱۳۴۸ تأسیس شده است. این موزه، بخشی از گروه زیست‌شناسی دانشگاه فردوسی مشهد به شمار می‌رود. در این موزه، حوزه وسیع جانوران، از بندپایان گرفته تا مهره‌داران جمع‌آوری شده است. تعداد زیادی از نمونه‌های تاکسیدرمی‌ شده نظیر جمجمه و اسکلت جانوران و پوست آن‌هابه نمایش درآمده است و اسلایدهایی از بافت‌ها و نمونه‌های نگهداری‌شده در مایعات و انواع جانوران از دیگر آثار به نمایش درآمده در این موزه هستند.

در این موزه ۱۰۰۰ گونه جانوری و ۳۰ هزار نمونه با رویکرد بیوسیستماتیک جانوری گونه‌های پرنده‌ویسان، پستان‌دارویسان، دوزیست‌ویسان، خزنده‌ویسان و ماهیان ایران به نمایش گذاشته شده است. علاوه بر نمایش انواع جانوران در این موزه، هدف آموزش و معرفی این گونه‌ها برای دانشجویان و دانش‌آموزان نیز دنبال می‌شود، بنابراین در کنار آن‌ها امکانات آموزشی مناسب نیز فراهم شده است.

منبع:

پهلوان، مهرآسا؛ ۱۳۹۸؛ کتاب موزه‌ها و مجموعه‌داران خراسان رضوی؛ انتشارات درج سخن

منبع:ایسنا

عکاسی در موزه‌ها ممنوع نیست

مدیرکل موزه‌های وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گفت: با توجه به واکسیناسیون گسترده‌ای که انجام شده، عکاسی در فضای بسته موزه‌ها به شکل “فردی” ممنوع نیست.

به گزارش ایسنا، مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان به استناد بخشنامه اداره کل موزه‌ها و اموال منقول فرهنگی تاریخی، اعلام کرده بود: “به دلیل رعایت حداکثری پروتکل‌های بهداشتی در زمان همه‌گیری بیماری کووید-۱۹، هرگونه عکاسی با دوربین عکاسی یا تلفن همراه در مکان‌های سربسته موزه‌ها ممنوع شده است” که روابط عمومی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به نقل از محمدرضا کارگر ـ مدیرکل موزه‌های این وزارتخانه ـ در این‌باره توضیح داد: سال گذشته وزارت بهداشت برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا در پروتکل‌های بهداشتی خود اعلام کرده بود عکاسی‌ای که عامل تجمع شود، ممنوع است.

او افزود: اکنون با توجه به واکسیناسیون گسترده‌ای که انجام شده، عکاسی از موزه‌ها در فضای سربسته به شکل فردی مجاز است و ممنوعیتی ندارد، اما اگر افرادی قصد گرفتن عکس گروهی دارند، باید خارج از موزه و در فضای باز عکاسی کنند.

کارگر یادآور شد: با تغییر رنگ بیشتر شهرها به نارنجی، مطابق هماهنگی‌های قبلی اداره‌کل موزه‌های وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با ستاد کرونا، موزه‌ها، کاخ‌ها و محوطه‌های تاریخی فعالیت خود را در شهرهای نارنجی آغاز کرده‌اند.

منبع:ایسنا

واکسن کرونا به موزه‌ها رسید

به دنبال اعلام رسته‌های شغلی جدید در اولویت واکسیناسیون، مدیرکل موزه‌ها در ایران خبر داد که تمام شاغلان در موزه‌ها، محوطه‌ها و سایت‌های تاریخی و موزه‌داران خصوصی در اولویت واکسیناسیون قرار گرفته‌اند.

ستاد ملی کرونا به تازگی گروه جدیدی از مشاغل را در اولویت واکسیناسیون قرار داده است که شاغلان گردشگری و موزه‌ها نیز در این گروه قرار گرفته‌اند. محمدرضا کارگر ـ مدیرکل موزه‌ها و اموال منقول تاریخی ـ به ایسنا گفت که ستاد ملی مبارزه با کرونا با واکسیناسیون کارکنان موزه‌های زیرمجموعه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی موافقت کرده است و ما اسامی همه شاغلان در این بخش، حتی محوطه‌های تاریخی را که بازدیدکننده دارند به وزارت بهداشت و ستاد کرونا در تهران اعلام کرده‌ایم.

او یادآور شد: با توجه به این‌که در برخی از شهرها، متناسب با رده سنی، واکسیناسیون با سرعت بیشتری پیش رفته و ممکن است بسیاری از مشاغل حتی در اولویت واکسیناسیون، قبلا مشمول رده سنی شده و واکسن را تزریق کرده باشند، بنابراین قرار شد موضوع از طریق ستادهای استانی کرونا پیگیری شود. ما اسامی کارکنان موزه و موزه‌دارانی را که هنوز مشمول رده سنی نشده‌اند به ستاد کرونا اعلام کرده‌ایم و برنامه‌ریزی و اطلاع‌رسانی بعدی از طریق آن‌ها انجام می‌شود.

او درباره واکسیناسیون نگهبانان، کارگران و کارشناسان محوطه‌های تاریخی اظهار کرد: همه این مشاغل در نامه‌نگاری و پیگیری‌های ما برای واکسیناسیون مدنظر بوده‌اند. هر محوطه تاریخی که بازدیدکننده دارد به نوعی موزه محسوب می‌شود و ما واکسیناسیون آن‌ها را نیز پیگیری کرده‌ایم.

کارگر همچنین از پیگیری برای بازگشایی موزه‌ها خبر داد و به ایسنا گفت: موزه‌ها در حال حاضر در گروه دوم مشاغل قرار دارند که طبق مصوبه ستاد ملی کرونا در شهرهای نارنجی می‌توانند باز شوند و به فعالیت خود ادامه دهند، ولی ما درحال پیگیری هستیم تا موزه‌ها و محوطه‌های تاریخی مورد بازدید، در «گروه شغلی یک» قرار گیرند، نامه‌نگاری‌های آن نیز انجام شده است و باید بررسی‌های بعدی توسط ستاد ملی کرونا انجام شود. البته ما امیدواریم با سرعت گرفتن واکسیناسیون، دیگر شاهد اوج گرفتن کرونا و قرمز و نارنجی شدن شهرهای کشورمان نباشیم.

موزه‌ها و محوطه‌های تاریخی که در تعطیلات نوروز ۱۴۰۰ پس از ماه‌ها تعطیلی باز شده بودند، از ۱۸ فروردین ماه با اوج گرفتن ویروس کرونا در کشور دوباره بسته شدند. هم‌اکنون موزه‌ها طبق مصوبه ستاد ملی کرونا در شهرهای قرمز اجازه فعالیت ندارند و همچنان تعطیل‌اند.

منبع:ایسنا

بازدید از موزه‌ها همچنان امکان‌پذیر نیست

مدیرکل موزه‌ها و اموال منقول تاریخی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با اشاره به‌ عدم امکان بازدید عمومی از موزه‌ها، گفت: بازگشت الواح هخامنشی از آمریکا یکی از موضوعاتی است که باید پیگیری شود و باید دید دولت بایدن در این خصوص چه می‌کند. چند پرونده دیگر نیز در سایر کشورها درجریان است که تا به نتیجه نرسند نمی‌توان درخصوص آن‌ها صحبت کرد.

به گزارش خبرنگار ایلنا،‌ محمدرضا کارگر (مدیر کل موزه‌ها و اموال منقول تاریخی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی) درخصوص آخرین وضعیت بازگشایی موزه‌ها بعد از گذشت حدود ۵ ماه تعطیلی گفت: تا زمانی که وضعیت شیوع ویروس کرونا قرمز باشد امکان بازگشایی موزه‌ها به روی بازدیدکنندگان وجود ندارد. شاید اگر شرایط نارنجی شود بتوانیم بازدید را برای عموم با رعایت پروتکل‌های بهداشتی امکان‌پذیر کنیم.

او ادامه داد: درحال حاضر نمی‌توان گفت موزه‌ها به طور کامل تعطیل هستند چراکه علاوه بر بخش اداری، کارشناسان و موزه‌داران نیز حضور دارند. در مخازن شناسنامه‌ها را کامل می‌کنند و اگر پژوهشگر یا محققی برای انجام تحقیقات خود به شی‌ء نیاز داشته باشد در اختیار او قرار داده می‌شود. فقط در شرایط کنونی بازدید عمومی نداریم و این امر تقریبا در تمام دنیا رعایت می‌شود.

هرچند کارگر از ادامه تعطیلی موزه‌ها و عدم امکان بازدید از آثار خبر داد اما مؤسسه فرهنگی بنیاد مستضعفان از بازگشایی مجموعه فرهنگی و موزه‌ای سردار آسمانی (ساختمان دفینه)، موزه هنر ایران (کاخ مرمر)، موزه زمان، مجتمع فرهنگی موزه‌ای شهدای رامسر (موزه عمارت مرمر، موزه تخصصی عاج ایران، موزه حمام قدیم، موزه مردم‌شناسی شمال ایران، موزه آوندهای تاریخی، نمایشگاه موزه‌ای و باغ موزه گیاه‌شناسی در شهر رامسر) خبر داده است که برای بازدید از موزه هنر ایران (کاخ مرمر) و مجتمع فرهنگی موزه‌ای سردار آسمانی (دفینه) همچون گذشته به ثبت‌نام قبلی در سایت مؤسسه به نشانی https://cio-museums.org/ و گرفتن نوبت بازدید نیاز است.

با این وجود مدیرکل موزه‌ها و اموال منقول تاریخی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تاکید دارد: این موزه‌ها نیز فعالیت چندانی نخواهند داشت.

او در پاسخ به این سوال که آیا قرار است بعد از دوران پساکرونا شاهد خوانش جدیدی از موزه‌ها و آثار آن‌ها باشیم یا خیر، گفت: خوانش‌هایی که مطرح است همیشه می‌تواند در کنار بازدید عملی از موزه نیز باشد. البته برخی از خوانش‌ها از آن افرادی است که یا خارج از ایران هستند یا به هر دلیل امکان بازدید آثار را از نزدیک ندارند. اما هیچگاه نمی‌توانیم تاثیری که بازدید مستقیم از آثار بر روی انسان می‌گذارد را با سایر مسائل همه آن فایده‌ها را به مخاطب برسانیم. این امر امکان‌پذیر نیست.

کارگر با اشاره به دوره دوساله‌ای که به عنوان مدیر تالار وحدت فعالیت داشت، درخصوص تجربه‌ای که کسب کرده است، گفت: قبل از آن استنباطم آن بود که افراد می‌توانند در خانه یا ماشین خود بنشینند و به موسیقی با کیفیت گوش دهند و این موسیقی همان تاثیری را بر آن‌ها داشته باشد که در تالار وحدت می‌نشینند و به موسیقی که نواخته می‌شود گوش می‌سپارند. پس چرا باید مردم به خود زحمت بدهند و برای گوش دادن و دیدن موسیقی به تالار وحدت بیایند؟ بعد از آنکه بر سر تمرین‌ها حاضر شدم و یک ساعت می‌نشستم و گوش می‌دادم متوجه شدم که حتا وقتی در ردیف نخست می‌نشینیم و دست نوازنده را هنگام نواختن می‌بینیم تاثیرش با نشستن در ردیف دهم و چندم متفاوت است. هنگامی که در سالن می‌نشینی و موسیقی گوش می‌دهی و حرکات دست نوازنده را می‌بینی گویی صدا را می‌بینید و شاهد موسیقی هستید. این تاثیرگذاری از دیدن نواختن با شنیدن صرف تفاوت دارد. این قضیه درخصوص آثار هنری هم صادق است. وقتی در روبه روی یک اثر قرار می‌گیریم تاثیری که از آن دریافت می‌کنیم متفاوت است. بنابراین نمی‌توانیم بگوییم که می‌توانیم بازدید عمومی را از موزه‌ها حذف و بازدید در فضای مجازی را تبدیل به عادت کنیم.

استرداد آثار تاریخی ایران

چندی پیش شاهد انتشار خبرهایی درخصوص استرداد مجموعه‌ای از آجرهای تزئینی ایرانی که قدمت آن‌ها به حدود ۷۰۰ سال پیش از میلاد مسیح بازمی‌گردد، بودیم. این اموال که به یغما رفته بودند، در یک انبار در کشور سوئیس کشف شدند. آجارهای منقوش لعاب‌دار باستانی به ایران بازگردانده شده‌اند و پس از کاهش موج کرونا برای علاقمندان به نمایش گذاشته خواهند شد.

هرچند این خبر به نقل از منابع خارجی منتشر شد و به نوعی استرداد این آجرها در سکوت خبری صورت گرفته بود اما کارگر از ادامه استرداد اشیای باستانی به ایران خبر داد و گفت: درحال حاضر چندین پرونده در جریان است و البته ممکن است در طول سال شاهد وقوع اتفاقاتی باشیم که از قبل نمی‌دانیم و ناگهان پلیس یک کشور اشیائی را کشف کند و اطلاع دهد. با این وجود بازگشت الواح هخامنشی از آمریکا یکی از موضوعاتی است که باید مجدد پیگیری شود و باید دید دولت بایدن دراین خصوص چه می‌کند. چند پرونده دیگر نیز در سایر کشورها درجریان است که تا به نتیجه نرسند نمی‌توان درخصوص آن‌ها صحبت کرد و بستگی به رای دادگاه دارد.

منبع:ایلنا

سیر تاریخی مشهد در کدام موزه‌ها نهفته است؟

موزه‌ها همواره از جمله اماکن گردشگری هستند که مورد استقبال گردشگران شهرها و کشورهای مختلف قرار می‌گیرند. تعاریف گوناگونی برای موزه‌ها بیان شده است که از جمله آن‌ها می‌توان تعریف یونانی موزه را بیان کرد.

در یونان قدیم موزه به محلی گفته می‌شد که در آن‌جا به مطالعه صنایع و علوم می‌پرداختند. «ایکوم» شورای جهانی موزه‌ها، موزه را مؤسسه‌ای دائمی دانسته که اهداف مادی ندارد و در آن به روی همگان باز است و برای خدمت به جامعه و پیشرفت آن فعالیت می‌کند.

خراسان رضوی نیز میزبان موزه‌های متنوع و فراوانی است که آثار مختلف تاریخی، زیست‌محیطی و … در آن‌ها به نمایش گذاشته می‌شود. در همین راستا در ادامه با سه موزه فردوسی، نادری و حیات‌وحش مشهد آشنا می‌شویم.

 موزه فردوسی

موزه فردوسی در مجموعه‌ فرهنگی باغ آرامگاه فردوسی قرار دارد. ساختمان این موزه توسط مهندس سیحون در سال ۱۳۴۷ و به عنوان چایخانه سنتی طراحی و ساخته شده ‌است. پس از افتتاح آرامگاه و بزرگداشت هزاره‌ فردوسی نیاز بود تا مکانی برای نمایش آثار و اشیاء اهدایی به آرامگاه و دیگر آثار مکشوفه از شهر توس وجود داشته باشد، لذا در سال ۱۳۶۱ خورشیدی این بنا به موزه فردوسی تبدیل شده و به نوعی تغییر کاربری پیدا کرد.

اشیاء این موزه به چهار بخش تقسیم می‌شوند؛ بخش اول، آثاری را شامل می‌شود که در کاوش‌های باستان‌شناسی از دشت توس به دست آمده است مانند انواع قطعات سفال دوره اسلامی و پیش از اسلام، سکه‌های طلا و نقره اسلامی.

بخش دوم این موزه دربرگیرنده آثاری است که روح حماسی و پهلوانی شاهنامه را متجلی می‌کند که از جمله آن‌ها می‌توان به انواع وسایل سوارکاری مانند سپر، گرز، تیر و کمان، وسایل موسیقی و رزمی که نام آن‌ها بارها در شاهنامه به کاررفته است، اشاره کرد.

بخش بعدی موزه فردوسی شامل اشیائی است که در عصر و زمان فردوسی، قرن چهار و پنج هجری خلق شده؛ این بخش شامل انواع ظروف سفالی لعاب‌دار، بدون لعاب و ظروف مفرغی است.

در بخش چهارم و اخر موزه اشیاء اهدایی جای می‌گیرند. به عنوان مثال انواع تابلوهای نقاشی از چهره‌ فردوسی، آثار نقاشی استاد علی رخسار از داستان‌های شاهنامه، انواع فرش و قالیچه و انواع هنرهای ظریف، این بخش را تشکیل می‌دهند.

موزه نادری

موزه نادری در قسمت اصلی بنای یادبود آرامگاه نادرشاه افشار در دو تالار به منظور معرفی آثار تاریخی این دوره شکل گرفته است. این بنا به همت «انجمن آثار ملی» در سال ۱۳۴۲ خورشیدی و با طراحی مهندس هوشنگ سیحون ساخته شده است.

چشم‌انداز خارجی بنا، تندیسی است از نادرشاه سوار بر اسب به همراه چند تن از سربازانش که بر فراز حجمی سنگی و مرتفع قرار دارد که آن را مجسمه‌ساز شهیر ایرانی، زنده‌یاد استاد «ابوالحسن صدیقی» ساخته است.

در تالار شماره یک موزه نادری انواع سلاح‌های دوره افشاریه تا قاجاریه و شمشیر متعلق به نادر قرار دارد که روی یکی از آن‌ها کلمه «السلطان نادر» حک شده و روی دیگری این بیت شعر طلاکوب شده است «شاه شاهان نادر صاحب قران/ هست سلطان بر سلاطین جهان»، این شمشیر در دشت مغان و در سال ۱۱۴۸هجری در روز تاج‌گذاری نادر از طرف ملت ایران به وی هدیه شده است.

تالار شماره ۲ این تالار در سال ۱۳۷۳ به مجموعه اضافه شده است و در آن تابلوهایی طراحی و نصب شده‌اند که به معرفی نادر شاه، قصر خورشید، آرامگاه نادری، ابوالحسن صدیقی و کلنل محمدتقی‌خان پسیان اختصاص دارد.

موزه حیات وحش مشهد

هدف از تاسیس موزه حیات‌وحش در مشهد نمایش بخش‌ها و نمونه‌هایی از تاریخ طبیعی استان خراسان رضوی است. در این موزه نمونه‌های تاکسیدرمی‌ شده از پرندگان مربوط به راسته‌های گنجشک سانان، آبچلیک‌سانان، حضرسانان، سبزقباسانان، غازسانان، درناسانان، کیم‌سانان و دارکوب، ماکیان، پلیکان، کبوتر، لک‌لک، شاهین، کوکو، طوطی و نیز پستانداران تاکسیدرمی‌شده مانند گوزن زرد ایرانی، مارال، قوچ اوریال، آهو، گراز، کفتار، گرگ، یوزپلنگ، پلنگ، روباه، زرده‌بر، سمور رنگی، بزمجه و در قسمتی دیگر حشرات، فسیل‌ها و کانی‌ها برای عموم به نمایش گذاشته شده است.

این موزه را اداره‌ کل محیط زیست خراسان رضوی در محل اداره محیط زیست، واقع در بلوار وکیل آباد مشهد، نرسیده به خیابان صدف و در فضایی به متراژ ۲۰۰ مترمربع، احداث کرده است.

مشهد مقدس و خراسان رضوی هر ساله افتخار میزبانی زائران و گردشگران میلیونی ایران را کسب کرده است که این امر فرصت بزرگی در زمینه‌های مختلف میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ایجاد کرده است.

منبع:

پهلوان، مهرآسا؛ ۱۳۹۸؛ کتاب موزه‌ها و مجموعه‌داران خراسان رضوی؛ انتشارات درج سخن

منبع:ایسنا

فرهنگ و هنر سرخپوستان در «موزه ملی سرخپوستان آمریکا»

موزه‌ها همواره از زمان شکل‌گیری در زمره قابل توجه‌ترین مراکز فرهنگی و نمایان‌گر میراث ملت‌ها در طول تاریخ بوده‌اند، امروز در سراسر جهان موزه‌ها با نقش اثرگذار خود در حفظ و نگهداری میراث و فرهنگ‌ ملل و اقوام، تاریخ را زنده کرده و تجربه سیر در زمان را برای بازدیدکنندگان خود به ارمغان می‌آورند.

فرهنگ سرخپوستان همواره برای بسیاری از افراد جذاب بوده و هست؛ شرایط زندگی آن‌ها از طریق داستان‌ها و روایت‌های موجود شنیده‌ایم و با فرهنگ آن‌ها تا حدی آشنا شده‌ایم، اما فرهنگ و سنت سرخ‌پوستان سرشار از تنوع و ویژگی‌های منحصر به‌فردی است که تنها مطالعه و تماشای فیلم‌هایی در این خصوص کافی نبوده و برای آگاهی از فرهنگ آنان بازدید از موزه‌هایی در مورد سرخ‌پوستان  قطعا کمک‌کننده و مفید خواهد بود.

«موزه ملی سرخپوستان ایالات متحده آمریکا» یکی از مراکز مهم فرهنگی آمریکا به شمار می‌رود که در آن تاریخ و هنر بومیان آمریکا به نمایش گذاشته می‌شود. ساخت این موزه در سال ۱۹۰۳ توسط « George Gustav Heye» آغاز شده است. این معمار به اکثر نقاط آمریکای شمالی و جنوبی سفر کرده بود و در این سفرها به جمع‌آوری اشیاء بومی سرخپوستان می‌پرداخت.

ساختمان جدید موزه پس از گذشت ۱۵سال در سال ۲۰۰۴ برای بازدید عموم افتتاح شد. ساختمان موزه ملی سرخپوستان دارای ۵ طبقه و مساحتی حدود ۲۵۰ هزار متر مربع است.

معماری و طراحی این پروژه توسط « Douglas Cardinal» انجام گرفته و « John Paul Jones » نیز در ساخت بنای این موزه با معمار اصلی همکاری داشته است. در ساختمان این موزه فضاهای داخلی زیبایی طراحی شده است و مجموعه‌ موجود در ساختمان موزه بیش از ۸۰۰ هزار شیء و ۱۲۵ هزار عکس را شامل می‌شود.

بازدیدکنندگان و علاقه‌مندان در موزه ملی سرخپوستان آمریکا می‌توانند با فرهنگ و هنر ناب سرخپوستانی که زمانی مورد بی‌مهری سفیدپوستان قرارگرفته‌اند از نزدیک آشنا شوند.

نکته قابل توجه در مورد موزه ملی سرخپوستان آمریکا فراهم شدن سه امکان جداگانه است که در اولین امکان موزه ملی سرخپوستان آمریکا در مرکز ملی واشینگتن دی‌سی گالری‌ها، نمایشگاه‌ها و فضاهایی برای نمایش آثار، سخنرانی‌ها و سمینارها، تحقیقات و آموزش برای علاقه‌مندان ارائه شده است؛ همچنین در مرکز جورج گستاو هیه در شهر نیویورک نمایشگاه‌ها، تحقیقات، فعالیت‌های آموزشی و برنامه‌های هنری در بهترین حالت برگزار می‌شوند.

سومین امکان، مرکز منابع فرهنگی در سویتلند و مریلند است که کلکسیون‌های موزه‌ها را به همراه برنامه‌های نگهداری، بازگرداندن کالا به کشور مبدأ و تصویربرداری دیجیتال و امکانات تحقیقاتی ارائه می‌دهد.

اغلب از فعالیت‌های موزه ملی سرخپوستان آمریکا به عنوان چهارمین مورد یا امکان یاد می‌شود که شامل وب‌سایت، نمایشگاه‌های مسافرتی و برنامه‌های اجتماعی است.

موزه ملی سرخپوستان آمریکا از بزرگترین مجموعه‌های هنر و مصنوعات بومی آمریکایی در جهان است؛ به گونه‌ای که حدود ۲۶۶ هزار کاتالوگ با۸۲۵ هزار بخش مختلف در این موزه وجود دارد. هر یک از این کاتالوگ‌ها بیش از ۱۲ هزار سال قدمت داشته و بیش از ۱۲۰۰ فرهنگ بومی در سراسر آمریکا را به نمایش می‌گذارد.

این مجموعه دربرگیرنده آثار زیبایی‌شناسی، مذهبی، تاریخی و همچنین کلکسیون مصنوعات مورد استفاده روزمره سرخپوستان است. به این ترتیب این کاتالوگ‌ها، تمام مناطق فرهنگی عمده نیم‌کره غربی را شامل می‌شود که تمام قبایل در ایالات متحده، کانادایی‌ها و تعداد قابل‌توجهی از فرهنگ‌های آمریکای مرکزی، آمریکای جنوبی و کارائیب را تشکیل می‌دهند.

گفته می‌شود که ۶۸ درصد اشیاء به نمایش در آمده در این موزه از ایالت متحده، ۳.۵ درصد از کانادا، ۱۰ درصد از مکزیک و آمریکای مرکزی، ۱۱ درصد از آمریکای جنوبی و ۶ درصد از کارائیب هستند که در معرض دید عموم قرار گرفته‌اند.

همچنین باید گفت که موضوع اجسام و اشیاء به نمایش درآمده در موزه بسیار متنوع است، به شکلی که ۵۵ درصد از مجموعه‌ها در زمینه باستان‌شناسی، ۴۳ درصد آن‌ها مربوط به قوم‌نگاری و ۲ درصد در ارتباط با هنر مدرن و معاصر هستند.

منبع:ایسنا

موزه‌ها برای بازدید مردمی تعطیل و برای پژوهشگران باز است

در حالی که دو سالی است بازدید مردم از موزه‌ها به دلیل شیوع کرونا گاهی مجاز و گاهی غیرمجاز است، درب موزه‌ها برای دانشجویان و پژوهشگران به منظور انجام فعالیت‌های تحقیقاتی باز است.

به گزارش  ایرنا، موزه های  کشور دو سالی است که به دلیل شیوع کرونا تقریبا در شرایط تعطیل به سر می برند و جز آسیبی که مردم از محرومیت بازدید فرهنگ و آثار تاریخی متحمل می شوند، خود موزه ها نیز خسارت مالی حدود ۴۰۰ میلیارد تومانی به دلیل نفروختن بلیط را متحمل شده اند.

با وجود اینکه بر اساس دسته بندی ها، رسته موزه ها از مشاغل سه به دو، در روزهای اخیر تغییر کرد و موزه ها می توانستند در شهرهای نارنجی باز شوند اما اوج گیری دوباره کرونا در بسیاری از شهرها از جمله تهران، موزه ها را دوباره تعطیل کرد.
محمد رضا کارگر مدیر کل موزه های وزارت میراث فرهنگی با بیان این که برای باز و یا تعطیل کردن موزه ها  نامه و ابلاغیه ای از وزارت خانه لازم نیست، به خبرنگار فرهنگی ایرنا، گفت: تصمیمات ستاد ملی مقابله با کرونا تنها مرجع برای باز و یا تعطیل بودن موزه ها است.
وی با بیان این که سهم بلیط فروشی موزه های تحت نظر وزارت میراث فرهنگی حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیارد تومان است، گفت: با تعطیلی موزه ها تقریبا این اعتبار را از دست دادیم. اما برای جبران آن از اعتبارات دولتی استفاده می کنیم تا آسیبی به موزه های کشور وارد نشود.
کارگر در ادامه با بیان این که موزه ها در این دوران تنها امکان بازدید بازدیدکننده نداشتند، گفت: فعالیت های داخلی موزه ها در این مدت انجام می شود و اگر دانشجو و پژوهشگری نیاز به انجام تحقیقات در موزه داشته باشد، درهای موزه بر روی آنها باز خواهد بود و محدودیتی برای پذیرش این افراد نخواهیم داشت.
حدودا یکسال و چهار ماه بعد از اعلام رسمی همه گیری کرونا در ایران (اول اسفند ۹۸) بنا به آمارهای رسمی تاکنون حدود سه میلیون و  ۲۰۰ هزار نفر به این ویروس مبتلا شده و حدود ۸۴ هزار نفر جان باخته اند.

چهار مرحله اوج بیماری طی ۱۶ ماه گذشته در اسفند ۹۸ و فروردین ۹۹، تابستان ۹۹، پاییز ۹۹ و بهار ۱۴۰۰ پشت سر گذاشته شده که هر کدام با دوره‌هایی از قرنطینه، کاهش فعالیت کارمندان ادارات، تعطیلی، سالن‌های سینما، تئاتر و موزه ها و گالری‌ها همراه بوده است.

حدود دو ماه از اعلام شیب نزولی کرونا بعد از موج چهارم در بهار ۱۴۰۰ در ایران گذشته که باز هم شیب صعودی و افزایش قرمزی رنگ شهرها این بار از جنوب کشور آغاز شد. حالا این وضعیت به دروازه های تهران و استان های مرکزی رسیده و بار دیگر مراکز هنری و فرهنگی از جمله سالن های تئاتر و موزه‌ها تعطیل شدند.

منبع:ایرنا

موزه‌ها آیینه استمرار تاریخ

موزه‌ها آیینه متجلی باورها، آیین‌ها و استمرار تاریخ هر منطقه هستند که تمدن‌های عظیم فرهنگ، تاریخ ایران و آثار سراسر کشور را به نمایش‌ می‌گذارند.

موزه‌ها به انواع مختلفی طبقه‌بندی می‌شوند که برای مثال می‌توان به موزه‌های تاریخ و باستان‌شناسی، موزه‌های فضای باز (سایت‌موزه‌ها)، موزه‌های مردم‌شناسی، کاخ‌موزه‌ها، موزه‌های علوم و تاریخ طبیعی، موزه‌های منطقه‌ای (محلی)، موزه‌های سیار (گردشی)، پارک‌موزه‌ها، موزه‌های سلاح (نظامی) و موزه‌های اندیشمندان (خانه هنرمندان) اشاره کرد؛ در ادامه به معرفی انواع موزه می‌پردازیم.

موزه تاریخ و باستان‌شناسی

این دسته از موزه‌ها، نگاهی تاریخی داشته و بیان‌گر سلسله‌ها و دوره‌های تاریخی هستند. بیشتر آثار در این موزه‌ها از طریق کاوش‌های باستان‌شناسی به دست آمده‌ و بیانگر فرهنگ و تمدن گذشته و تلفیق‌کننده علم، هنر و دانش یک ملت و قوم هستند.

این دسته از موزه‌ها «مادر» نیز نامیده می‌شوند. موزه‌ ملی ایران (ایران باستان)، موزه ملی مرسای در فرانسه، موزه ملی تاریخ آمریکا در واشنتگتن و موزه بزرگ و منطقه‌ای خراسان در مشهد در این دسته از موزه‌ها قرار می‌گیرند.

موزه‌های فضای باز (سایت‌موزه)

با ایجاد این نوع موزه‌ها می‌توان به معرفی یافته‌ها و داده‌های مهم باستان‌شناسی کمک بزرگی کرد. به تعبیری دیگر در شرایطی که کاوش علمی باستان‌شناسی به نتایج مطلوب کشف آثار ارزشمند غیرمنقول منجر می‌شود و از طرفی دیگر این آثار قابل انتقال به موزه‌ها نیستند، با مهیا کردن شرایط و امکانات لازم، مکان مورد نظر را جهت بازدید عموم فراهم می‌سازند. این اقدام در اصطلاح به موزه فضای باز مشهور است. از جمله این موزه‌ها می‌توان به تخت جمشید در شیراز و محوطه تاریخی هگمتانه در همدان اشاره کرد.

این نوع موزه‌ها در دیگر کشورها مانند چین، یونان و برخی از کشورهای اروپایی نیز رایج است. در استان خراسان محوطه تاریخی «بندیان» درگز که دارای گچ‌بری‌های بسیار زیبایی از دوره‌ ساسانیان است و همچنین محوطه تاریخی«شادیاخ» نیشابور از نمونه‌های دیگر این نوع از موزه‌ها به شمار می‌رود.

موزه‌های مردم‌شناسی

این دسته از موزه‌ها فرهنگ، آداب و رسوم، اعتقادات، پوشاک، حرف و مشاغل قدیمی و سنن اجتماعی حاکم بر جامعه را نشان می‌دهند که از جمله آن‌ها می‌توان موزه مردم‌شناسی تهران، حمام گنجعلی‌خان کرمان و موزه‌های مردم‌شناسی گناباد، تربت جام، تایباد، کلات، سبزوار و … را نام برد.

کاخ‌موزه‌ها

بناها یا آثار تاریخی هستند که از گذشتگان به دست ما رسیده و بیانگر وضعیت و نحوه زندگی صاحبان آن‌ها است. ممکن است در این بناها، اشیاء تاریخی و نیز آثار هنری از جمله نقاشی روی دیوار، گچ‌کاری و … وجود داشته باشد.

کاخ‌موزه‌ها معمولا در مراکز حکومتی به وجود می‌آیند. هدف از تأسیس این موزه‌ها به نمایش گذاشتن اثر و بنای تاریخی و همچنین عبرت‌آموزی از گذشتگان است. مجموعه کاخ‌های سعدآباد تهران در این دسته در موزه‌ها قرار می‌گیرند.

موزه‌های هنری

در این موزه‌ها انواع هنرهای تجسمی و تزئینی که از زیبایی‌شناسی بالایی برخوردار هستند، به نمایش گذاشته می‌شوند و اغلب افراد زیادی از این موزه‌ها بازدید می‌کنند. موزه‌ هنرهای زیبا در تهران و موزه هنرهای تزئینی در اصفهان از جمله این موزه‌ها به حساب می‌آیند.

موزه علوم و تاریخ طبیعی

در این دسته از موزه‌ها، تجربه‌های علمی بر اساس شواهد، وسایل کار و تاریخ طبیعی که در برگیرنده گونه‌های مختلف گیاهی به ویژه جانوران است در معرض دید عموم قرار می‌گیرد و موزه‌ تاریخ طبیعی اصفهان و موزه علوم و تاریخ طبیعی مشهد از این نوع موزه‌ها هستند.

موزه‌های محلی یا منطقه‌ای

این موزه‌ها بیانگر و نمودار فرهنگ یک منطقه یا یک محله خاص هستند و صرفا آثار و اشیاء تاریخی همان منطقه را به نمایش می‌گذارند. موزه شوش، تخت جمشید و موزه توس در خراسان از نمونه‌های این موزه‌ها به حساب می‌آیند.موزه‌های سیار

این دسته از موزه‌ها برای پیش‌برد سریع اهداف فرهنگی و به دلیل عدم امکانات موجود در مناطق و شهرهای محروم شکل می‌گیرند. این موزه‌ها فرهنگ‌های گوناگون را در مکان‌های مختلف در معرض دید عموم قرار می‌دهند.

در شرایطی که این موزه‌ها مورد توجه کافی قرار گیرند، بسیار اثرگذار خواهند بود. به عنوان مثال می‌توان موزه سیار کودک و صلح به مدیریت خانم نیک‌ذات در خراسان رضوی که به اغلب کشورهای جهان سفر کرده‌است را به عنوان نمونه‌ای از این نوع موزه‌ها بیان کرد.

پارک‌موزه‌ها

پارک‌موزه‌ها به دلیل داشتن ابعاد گوناگون علمی و فرهنگی و جاذبه‌های تفریحی و آموزشی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند، زیرا مسائل زیستی و طبیعی را از نزدیک برای عموم به نمایش می‌گذارند. امکان بازدید عموم مردم از این موزه‌ها از جمله ویژگی‌های این نوع از موزه‌ها به شمار می‌رود.

در ایران ایجاد پارک‌موزه سابقه ندارد، اما در کشورهایی مانند چین و کره شمالی این نوع از موزه‌ها مرسوم است. مکان‌های فرهنگی، ملی و تاریخی چون آرامگاه فردوسی در مشهد، آرامگاه عطار و خیام در نیشابور می‌توانند مکان مناسبی برای این منظور باشند.

موزه‌های نظامی

این دسته از موزه‌ها روند تاریخی انواع سلاح‌های نظامی و جنگی را در معرض دید همگان قرار می‌دهند. این نوع اشیاء دربرگیرنده لباس‌های نظامی و رزمی، اسلحه و دیگر وسایل رزمی نیز هستند.

موزه‌های اندیشمندان (خانه هنرمندان)

این موزه‌ها برای ارج نهادن به هنرمندان، نویسندگان، مخترعان و مفاخر جامعه معمولا پس از درگذشتشان در خانه شخصی این افراد ایجاد می‌شود و دربرگیرنده وسایل شخصی، وسایل کار و آثار ایشان است؛ این موزه‌ها بیشتر در کشورهای اروپایی مرسوم است.

خانه شکسپیر نویسنده مشهور انگلیسی و ادیسون مخترع برق در آمریکا نمونه‌ای این موزه‌ها هستند. در ایران نیز خانه بزرگ‌مرد موسیقی، استاد ابوالحسن صبا و همچنین خانه استاد شهریار تبدیل به موزه شده است. در خراسان رضوی منزل پدری شهید مرتضی مطهری در فریمان نیز به خانه موزه تبدیل شده است.

منبع:

پهلوان، مهرآسا؛ ۱۳۹۸؛ کتاب موزه‌ها و مجموعه‌داران خراسان رضوی؛ انتشارات درج سخن

منبع:ایسنا

موزه‌ها تجلی‌گر هویت تاریخی استان کهن سمنان

موزه اقوام گرمسار

در موزه اقوام می‌توانید با فرهنگ گذشته مردم گرمسار به‌خوبی آشنا شوید، در این موزه  اشیای مردم‌شناسی و تعدادی مجسمه برای نشان دادن برخی مشاغل، پوشش‌ها و نحوه زندگی اقوام مختلف ساکن در شهرستان گرمسار در معرض دید عموم قرار دارد. موزه اقوام در مرکز شهر گرمسار، بلوار آیت ا.. کاشانی، خیابان سلمان فارسی، کوچه شهید حسین فیصلی واقع شده است.

موزه علم و صنعت گرمسار

اگر می‌خواهید فضای کار کارگران در یک کارخانه پنبه‌پاک‌کنی قدیمی را ببینید، موزه علم و صنعت گرمسار می‌تواند یکی از بهترین انتخاب‌های شما باشد. موزه علم و صنعت تا قبل از سال ۱۳۹۳ به‌عنوان کارخانه پنبه‌پاک‌کنی در گرمسار شناخته می‌شد. این موزه در مرکز شهر گرمسار، ضلع شرقی میدان معلم گرمسار،جنب اداره منابع طبیعی قرار دارد.

موزه گرمابه پهنه سمنان

بنای موزه که بیش از شش قرن است ساخته شده، در گذشته به‌عنوان گرمابه استفاده می‌شده و به همین دلیل و برای حفظ اصالت بنا، هنوز هم نام موزه، «گرمابه پهنه» است، دلیل اضافه شدن «پهنه» به ادامه نام موزه نیز، قرار داشتن موزه در تکیه پهنه سمنان است. اشیائی از جنس سفال خاکستری مربوط به هزاره دوم پیش از میلاد، اشیای دوران اسلامی و مردم‌شناسی در این موزه به چشم می‌خورد. این موزه در میدان امام سمنان، خیابان امام، بازار شیخ علاءالدوله، ضلع غربی تکیه پهنه واقع شده است.

موزه مُهر و سکه کومش

پس از دیدن موزه گرمابه پهنه سمنان و قبل از خروج از تکیه پهنه، می‌توانید سری هم به موزه مهر و سکه بزنید. مُهر و سکه کومش در سال ۱۳۹۳ به‌عنوان اولین موزه تخصصی سکه و مُهر استان سمنان، راه‌اندازی شد. در این مجموعه تخصصی می‌توانید مُهرها، ابزارهای مبادلاتی کالا از قبیل حلقه‌های مبادلاتی، پول‌های اولیه، سکه، اسکناس، سفته و برات و ابزارهای نگهداری پول، که داری قدمت‌های مختلفی از ابتدای تاریخ ایران گرفته تا عصر حاضر را تماشا کنید. این موزه در خیابان امام خمینی، جنب مسجد امام (سلطانی)، تیمچه تکیه پِِهنه، موزه مهر و سکه کومش قرار دارد.

موزه باغ امیر سمنان

عمارت باغ امیر از جمله بناهای تاریخی، دیدنی و معروف سمنان است که در دوره قاجاریه ساخته شده و هم‌جوار با باغ بزرگ امیر اعظم قرار دارد. در این موزه می‌توانید با بخشی از تاریخ سمنان و وسایل مورد استفاده مردم در گذشته شامل بخش‌های چاپ، رادیو، تلفن و مخابرات، اسناد، موسیقی، عکس و سینما آشنا شوید. موزه باغ امیر در سمنان،  میدان معلم به‌طرف میدان مشاهیر، بلوار معلم واقع شده است.

موزه عشایری ایل سنگسر

در این موزه می‌توانید بیش از یک هزار قلم از اشیاء فرهنگی و تاریخی و دست‌افزارهای مورد استفاده در زندگی روزمره ایل سنگسر در دهه‌های گذشته تاکنون را مشاهده کنید. در این مجموعه می‌توانید سیاه‌چادر سنگسری را هم از نزدیک ببینید. سیاه‌چادر سنگسری بزرگ‌ترین نوع سیاه‌چادر در بین ایلات کشور است. این موزه در مهدی‌شهر، خیابان دربند، ابتدای مسیر پیاده‌روی غار دربند، جنب موزه سنگ و فسیل واقع شده است.

موزه سنگ و فسیل دربند

در این موزه فسیل‌هایی از دوره‌های مختلف و حتی با قدمت بیش از ۶۲۰ میلیون سال به نمایش درآمده است. بخش سنگ این موزه نیز شامل انواع کانی‌ها و سنگ‌های معدنی و زینتی است که از حاشیه ایران مرکزی جمع‌آوری شده است. البته تعداد معدودی از این کانی‌ها متعلق به کشورهای دیگر است. موزه سنگ و فسیل در شهرستان مهدی‌شهر، منطقه دربند، ابتدای مسیر پیاده‌روی غار دربند واقع شده است.

موزه تاریخ شهر دامغان

ابزار کار آهنگری، اسناد و قباله‌ها، لباس‌های محلی، لوازم خانه که در گذشته مورد استفاده قرار می‌گرفته، وقف نامه و بیع‌نامه و… از جمله آثاری است که در موزه تاریخ شهر دامغان به نمایش گذاشته شده است. بسیاری از این آثار، توسط مردم فرهنگ دوست دامغان به موزه اهداء شده‌اند. این موزه در دامغان، میدان امام،  خیابان فروردین، جنب پارکینگ، ساختمان لطفی قرار دارد

موزه آب شاهرود

موزه آب شاهرود اولین موزۀ خصوصی آب (فن‌آوری صنعت آب و سازه‌های آبی کشور) است که در مجموعه تاریخی تکیه سعادت برنجی ایجاد شده است. در این موزه ۳۰۰ شئ مرتبط با فن‌آوری صنعت آب به نمایش گذاشته شده است. این موزه دارای آرشیوی غنی از فیلم و عکس در رابطه با موضوع آب است.  این موزه در شاهرود، میدان جمهوری، خیابان مصلی، پلاک ۴۳، مجموعه تاریخی تکیه برنجی واقع شده است.

موزه شاهرود

در موزه شاهرود می‌توانید آثار تاریخی و فرهنگی، باستان‌شناسی و مردم‌شناسی متنوعی را مشاهده کنید. در این موزه آثاری مربوط به قبل از میلاد مسیح، دوره پیش از تاریخ و دوره اسلامی، ابزار کارهای تولیدی، دست بافت‌ها و اسناد و قباله‌ها، در معرض نمایش قرار گرفته است. این موزه جنب شهرداری شاهرود قرار دارد.

موزه عرفان شرق بسطام

این موزه در مجموعه تاریخی بسطام و در گنبد غازان خان در نزدیکی آرامگاه بایزید بسطامی قرار دارد.

در این موزه قرآن‌های خطی، ابزار روشنایی (شمعدان) و عکس‌های قدیمی از مجموعه تاریخی بسطام، پیه‌سوزهای سفالی، کشکول‌های چوبی، ظروف چینی دوره صفویه، در منبت‌کاری شده و …. را می‌توانید از نزدیک ببینید.

منبع:میراث آریا