به گزارش خبرنگار ایمنا از شهرستان نجف آباد، پیشینهاش را به عصر صفوی و بنیانش را توسط «شیخ بهایی» میدانند، بیشتر به سبب عالمان دینی و شخصیتهای سیاسی و تأثیر مهمی که شهر نجف آباد در پیروزی انقلاب اسلامی داشته و نیز وجود حوزه علمیه معتبر؛ به عنوان شهیدپرورترین شهرستان کشور، شهره خاص و عام شده البته جاذبههای گردشگری آن دست کمی از شهرتش ندارد.
برای رسیدن به شهر تاریخی نجفآباد در غرب استان اصفهان، بعد از بلوار آتشگاه و عبور از خمینیشهر (سده) و چند بخش شهر نجفآباد، میتوان این شهر را دید. در ادامه این گزارش با آثار تاریخی و گردشگری، سوغات و غذاهای محلی این شهرستان آشنا خواهید شد.
عصارخانه اخلاقی (آقا)
بزرگترین عضارخانه ایران، در مرکز بازار شهر است که از زمان صفویه به یادگار باقی است. این عصارخانه بزرگترین و یکی از زیباترین عصارخانههای ایران است. وجود سنگ آسیایی که روی آن سوره مبارکه «القلم» حکاکی شده یکی از جذابترین قسمتهای عصارخانه در کنار تیرهای چوبی اهرمی برای گرفتن روغن از دانههای روغنی مثل بزرک، کیکج (کلزا) است. روغن به دست آمده در عصارخانهها، برای روشن کردن چراغهای قدیمی استفاده میشده است و در حال حاضر برای تقویت زمینهای کشاورزی و نیز رنگرزی و محافظ چوبهای کشتی و کندوهای عسل استفاده میشود.
بزرگترین عصارخانهی ایران در چهارراه بازار به سمت میدان امام خمینی (باغملی) قرار دارد، اما به دلیل داشتن مالک شخصی امکان بازدید ندارد.
مسجد نصیر
این مسجد از مساجد دو ایوانی در خیابان قدس غربی است که با توجه به شیوه معماری آن، ساختاش را به دورهی قاجار نسبت میدهند. در قسمت ورودی جنوبی مسجد دو کتیبه سنگی وجود دارد که روی یکی سال ۱۳۴۳ قمری نوشته شده و در روی سنگ دیگر “عمل علی” حک شده است. مسجد دارای دو ایوان در دو جبهه شمال و جنوب است که ایوان جنوبی دارای سه ورودی با قوس هفت و پنج است، کنارههای مسجد با کاشیکاری اسلیمی در زمینه آبی لاجوردی مزین شده است.
فضای گنبدخانه به صورت طاق و چشمه و روی هشت ستون مستطیل گوشه «پخ آجری» با اندود گچ استوار است. در ضلع غربی ورودی اصلی آن سقاخانهای با بادگیر در بالای آن قرار دارد. در اسناد تاریخی، بانی ساخت آن «حاج آقا ناصر حجت» ذکر شده است. این بنا ۲۳ مهر ۱۳۸۲ به شماره ۱۰۲۰۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
برجهای دوقلو صفا (آق غلامعلی)
از نمونههای بینظیر برجهای کبوتر محسوب میشوند. پلان مقطع آن به جای دایره، به شکل مستطیل است،از این برج ها جهت نگهداری کبوتران و برداشت کود آنها استفاده میشده است. این برجها در بافت تاریخی صفا شامل مسجد و حمام تاریخی صفا قرار دارد، اما به دلیل داشتن مالک شخصی، امکان دیدن این برج های کبوترخانهای که در وضعیت مناسبی نیز قرار ندارد، وجود ندارد.
هفت برج خارون
مجموعهای سه هزار مترمربعی متعلق به اواخر دوران قاجار که پس از خرید و بهسازی توسط شهرداری نجفآباد، به عنوان یکی از مهمترین جاذبههای گردشگری نجفآباد، آماده پذیرایی از علاقهمندان شده است. این اثر که نزدیک نهر قدیمی خارون قرار گرفته، از هفت برج منفرد با دیوارهایی چهارمتری تشکیل شده و با شماره ۳۴۸۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
امسال نیز همچون سالهای گذشته، این مجموعه محور اصلی بازدیدهای نوروزی قرار گرفته و دهها غرفه با موضوع معرفی توانمندیها و سوغات خاص این شهر در محل این مجموعه دایر شده است.
باغ گلهای نجفآباد
باغ گلهای نجفآباد با بخشهای مختلفی همچون برکه و آبریز، بخش ویژه کودکان، قسمت نمایشگاهی، کافیشاپ، رستوران و محیط کشت در بلوار طالقانی، ابتدای مسیر گردشگری بوستان زندگی آماده میزبانی از گردشگران است.
با تکمیل عملیات عمرانی در محور تفریحی بوستان زندگی که در حال حاضر در دو نقطه در حال انجام است، این باغ به نوعی در ورودی این محور گردشگری قرار خواهد گرفت.
خانه تاریخی مهرپرور
خانهای تاریخی با عرصهای ۳۶۰متر مربعی که اواخر قاجار و اوایل پهلوی ساخته شده است. این اثر پس از خرید توسط شهرداری، مرمت و تجهیز شده و به عنوان اولین و تنها موزه مردمشناسی نجفآباد مورد استفاده قرار میگیرد.
این اثر که در خیابان شریعتی، بعد از تقاطع ۱۵خرداد قرار گرفته، سالیانه میزبان چندین نمایشگاه و برنامه فرهنگی و هنری در موضوعات مختلف بوده و گوشههایی از تاریخ و فرهنگ این شهر نیز به صورت موزه در آن به نمایش درآمده است.
خانه تاریخی نوریان
بزرگترین خانه تاریخی مرمت شده نجفآباد مربوط به دوره قاجار که پس از خرید، مرمت و تجهیز توسط شهرداری طی سال ۹۴ احیا شده و به عنوان اولین مکتبخانه علوم نجفآباد پذیرای دانشآموزان، دانشجویان و دیگر اقشار است.
در این خانه تاریخی زیبا و منحصر به فرد که دارای دو بخش اصلی و خلوتخانه است، ویژه برنامههای متنوع و متعددی برای ایام نوروز تدارک دیده شده است.
خانه تاریخی لطفی
این خانه با عرصهای به مساحت حدود ۷۰۰ متر زیربناست. با توجه به سبک معماری (گسترش در سه جهت حیاط مرکزی) انواع شیوه طاقبندی سقفها و تزئینات ساده و موقر کاه گل میتوان ساخت این بنا را متعلق به دوره قاجار دانست.
این خانه با مصالح خشت و گل بنا شده و مجموعه فضاهای آن در قالب یک فرم مستطیل شکل در سه طرف حیاط شکل گرفته است. خانه لطفی در سال ۱۳۹۳ به همت اداره میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی نجفآباد تبدیل به خانه صنایع دستی نجف آباد شده است.
سنگ نگارهها در قمیشلو
هنرهای صخرهای قدیمی جلوههای هنری جامعه انسانی محسوب میشوند. صخرههای منقوش به صورت بومهای سنگی در داخل غارها یا دشتهایی که زیستگاه انسان در عصر پارینه سنگی بودهاند، با دستان هنرمندی نقاشی شدهاند که قلمی به جز سنگ و کاغذی جز بوم سنگی نداشتهاند و بعدها با کشف فلز، با تیزی ابزار فلزی روی سنگها، نقاشیها، علائم، نمادها و نشانههایی را به یادگار گذاشتهاند. ماهی، بز کوهی، حیوانات وحشی مثل ببر، پلنگ و انسان، کمان و شکار، نمادهای قدرت و… نمونههای ترسیم شده سنگ نگارهها بر روی بومهای سنگی در منطقه است.
این سنگنگارهها در منطقه حفاظت شدهی قمیشلو و مناطق بلمچه و معدن سورمه واقع شدهاند.
غذای سنتی
در شهرها و مناطق مختلف ایران مردم غذاهای سنتی و محلی مربوط به منطقه خود دارند با سفر به نجف آباد میتوانید از غذاهای سنتی این شهر همچون آش کولوچی، آش آلوچه، آماج، گوشت و لوبیا، آش برگ، کوفته چی، آش شله قلمکار، کالاجوش، نخوداب، آش جو، گداخته، دلمه برگ مو، شوربا و کشک و بادمجون لذت ببرید.
سوغات
گیوه نجف آباد که به «گیوه مَلکی سفید نوک عقابی» نیز معروف بوده یکی از صنایع دستی این شهر است البته شیرینیهای سنتی این شهر مثل «اگردک» و «کماج» و گردو و بادام و کشمش، توت خشک و عسل و کلاه نمدیهای زیبا خاطرههای خوشی را در ذهن همگان ثبت خواهد کرد.
منبع:ایمنا