توران

توران پشت، روستایی به قدمت یزد گرد سوم

توران پشت روستایی متعلق به عصر ساسانی است که نه تنها قدمت آن بلکه تاریخ و طبیعت و فرهنگ کمتر دیده شده این روستا آنچنان زیباست که محال است با معرفی بیشتر آن، مورد اقبال قرار نگیرد.

روستای توران پشت روستایی از توابع شهرستان تفت و با فاصله نسبتاً دوری از مرکز شهرستان است که توران‌دخت ساسانی دختر یزدگرد سوم بر فراز تپه‌ای با عنوان  «توران گرد» آن را بنا نهاد؛ روستایی که امروزه یکی از مهمترین و زیباترین روستاهای تاریخی یزد محسوب می‌شود.

«توران پشت» که در تلفظ عامیانه «تورون پشت» خوانده می‌شود، یکی از آبادی‌های معتبر و بسیار کهن یزد و از توابع شهرستان تفت است که قدمت آن به پیش از اسلام و دوران ساسانی بازمی‍گردد و در متون تاریخی یزد و به نقل از جامع مفیدی یکی از مورخان بزرگ تاریخ به «توران دخت ساسانی» دختر یزدگرد نسبت داده شده و نقل می‎‎شود که این بانوی پارسی، روستا را در منطقه‌ای به نام «قناتستان» ایجاد کرده است.

در یک فرسنگی توران پشت بر فراز کوهی بلند، قلعه‌ای بلند بنا شده است که ظاهراً هم دوره با نارین قلعه میبد است و در جامع مفیدی در مورد ارتفاع آن نیز اغراق شده و ارتفاع آن را به گونه‌ای توصیف کرده که انگار دست ستاره به آن نمی‌رسد اما این قلعه بسیار زیبا دارای دری سنگی و بزرگ است که در گذشته دچار آسیب و شکستگی شده است.

توران پشت، قبرستانی سنگی و دست نخورده نیز دارد که همچنان قبور کهن آن به چشم می‌خورند و بر تپه مجاورش هم آتشکده‌ای منسوب به دختر ساسانی به نام «استینان» قرار دارد.

چهار بقعه گنبدواره به رسم و اسلوب معماری شمال ایران همانند «گنبد عالی ابرکوه» بر فراز تپه‌های مجاور این روستا بنا شده که همه‌ی آن‌ها در گذر دوران رو به خرابی رفته و در همین وضعیت مانده‌ که از مشهورترین آنها  «بقعه شیخ جنید» است که در سال‌های اخیر مورد مرمت قرار گرفته، البته بقعه «چهل دختران» نیز مشابه با سازه بقعه شیخ جنید اما در ابعادی کوچکتر در مجاورت آن قرار گرفته است.

بقعه «پیرمراد» بنای سنگی شش ضلعی است که سقف و نیمی از اطراف آن نابود شده ولی دو درگاه آن پابرجاست. این بقعه در  پای تپه‌ای قرار دارد و بقعه «سید گل سرخ» بالاتر از آن قرار گرفته است.

این روستای تاریخی و بسیار زیبا قدمگاه و مسجدی بازمانده از دوران اسلام را در خود جای داده که برای مردم محلی بسیار با ارزش است البته «مسجد توران پشت»، خود بنایی تاریخی و بزرگ است که سقف آن نسبت به سقف‌های گنبدی شکل مساجد یزد، صاف‌تر و به اصطلاح معماری تیرپوش دارد.

این روستای با ارزش تاریخی هر چند بناهای دیگری با قدمت زیاد دارد اما مانند سایر مناطق تاریخی یزد هنوز مورد توجه آنچنانی واقع نشده اما این در حالی است که بدانید این روستا، طبیعتی بسیار بکر و زیبایی نیز دارد که جدای از تاریخ و ارزش تاریخی آن، ارزش طبیعی بسیار بالایی دارد و از زیستگاه های مهم یزد محسوب می‌شود و چشمه‌های رنگی معدنی به آن جلوه و شکوه ویژه‌ای بخشیده است.

روستای توران پشت که فرهنگ آن البته دستخوش جدال سنت و مدرنیته است، فضایی را به وجود آورده که بر تمام جذابیت‌ها و جاذبه‌های آن افزوده است، «عَلَمی» که یادآور مراسم‌های مذهبی است و «نخلی» که نشانی از فرهنگ و اسلام پروری دارد و همگی دست به دست هم داده‌اند تا این روستای بکرو  زیبا را بیش از پیش جذاب کنند.

0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *