گردشگری عشایر ، ظرفیت بالقوه توسعه کاشمر
اگر چه مظاهر تکنولوژی از بکر بودن زندگی عشایری کاسته است و آن را تحت تأثیر قرار داده است، اما همچنان بسیاری از سنت‌ها و ارزش‌های اصیل را حفظ کرده‌اند و دیدنی‌های زندگی عشایر می‌تواند جذابیت‌های بسیاری برای گردشگران داخلی و خارجی داشته باشد و به صنعت توریسم منطقه کمک کند هر چند که تا کنون اقدامات مناسب در این زمینه از سوی سازمان گردشگری صورت نگرفته است.
در شهرستان کاشمر نیز ۱۲ نقطه عشایری داریم که شامل ۵۰۰ خانوار با جمعیتی بالغ بر یک هزار نفر هستند. تعدادی از این عشایر هم در روستاها مستقر هستند که به نام سامانه عرفی(محله عشایری) نام‌گذاری شده‌اند گروهی هم اقدام به کوچ می‌کنند و در شهرستان‌های کوهسرخ، تربت‌حیدریه و نیشابور مستقر می‌شوند.
رفتار و منش عشایر باید گردشگر پذیر شود
در همین خصوص مدیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان کاشمر در گفت‌وگو با ایسنا، بیان کرد: یکی از روستاهای عشایری که در ۲۵ کیلومتری شهر کاشمر واقع شده و پیش‌تر عشایر نشین بوده ولی در سال‌های اخیر افرادی در این روستا اسکان یافته‌اند اما همچنان بر سنت‌ها پایبندند، مردم روستای گندم‌بر هستند.
رضا یوسفی ادامه داد: این روستا با ۸۵ خانوار در دل کویر جنوب شهر کاشمر واقع شده و وجود بیش از یک هزار شتر بر زیبایی‌های بسیار آن افزوده است.
وی اظهار کرد: هر چند وقتی اسم گردشگری عشایر می‌آید به یاد زندگی در چادرها، کوچ‌ها و استقرار در دامنه طبیعت همراه با دامداری و آن‌گونه زندگی می‌افتیم، اما مانند گذشته کمتر شاهد این سبک زندگی هستیم با این وجود باز هم محله‌ها و روستاهایی هستند که به عنوان عشایر نشین ثبت شده‌اند.
یوسفی افزود: اگر چه کاشمر جزء شهرهایی است که طوایف و اقوام عشایر را داشته و در گذر زمان در همین منطقه ساکن شدند ولی همچنان سبک زندگی، روحیه و زندگی خود را به عنوان یک عنصر جذاب در حوزه گردشگری عشایری می‌توانند نشان دهند.
وی با بیان اینکه در کاشمر روستای گندم‌بر، قلعه بالا و برخی روستاهای دیگر جزء طوایف عشایری هستند، عنوان کرد: مردم عشایری روستای گندم‌بر ضمن بر تن کردن لباس عشایر و پرورش شتر و دام و همچنین با برپا کردن سیاه‌چادر اصالت خود را حفظ کرده‌اند.
مدیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان کاشمر، مطرح کرد: علاوه بر نوع زندگی و لباس‌هایی که عشایر گندم‌بر دارند در مسیر روستا نیز به جز آثار بسیار خوب تاریخی شاهد فسیل‌های چند هزار ساله، کوه‌های رنگارنگ، کویر و سد بسیار زیبا و گله‌های بسیاری از شترها که در منطقه رها هستند و جزء بهترین آثار و جاذبه‌های دیدنی محسوب می‌شوند، هستیم.
یوسفی گفت: با توجه به اینکه گندم‌بر از ظرفیت بسیار بالایی در جذب گردشگران عشایری برخوردار است، باید در این خصوص حمایت‌های لازم صورت گیرد.
وی تصریح می‌کند: با توجه به تعداد شتر بسیار زیادی که در روستا وجود دارد، می‌شود هنر نمدمالی را به عنوان یکی از هنرهای دستی منطقه معرفی نمود.
مدیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان کاشمر با اشاره به اینکه می‌شود با برگزاری چند رویداد در گندم‌بر نسبت به توانمند شدن جوامع محلی اقدام کرد، اظهار کرد: عشایر گندم‌بر محصولات محلی بسیار خوبی دارند که با برگزاری رویدادهای مختلف و برای توانمند کردن آنان می‌شود آن‌ها را به فروش رسانند.
وی بیان کرد: شهرستان کاشمر به دلیل فضای زیارتی و سیاحتی که دارد و همچنین داشتن جمعیت ۱۰۰ هزار نفری در خود شهر و حدود ۳ میلیون مسافر در سال می‌تواند در گردشگری عشایر بسیار موفق باشد.
یوسفی گردشگری عشایر را دریچه‌ای نو به گردشگری منطقه دانست و افزود: در کنار گردشگری طبیعت، زیارت، روستاگردی می‌توان فضای حضور و زندگی در کنار عشایر را برای گردشگران مهیا نمود.
وی اظهار کرد: پیمایش در کویر با شتر یکی از لذت‌هایی است که گردشگران می‌توانند با حضور در کنار عشایر روستای گندم‌بر از آن بهره ببرند، همچنین گردشگران می‌توانند از انتهای روستای گندم‌بر از کویر نمک بردسکن نیز بهره ببرند.
مدیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان کاشمر با بیان اینکه در فاصله ۲۰ کیلومتری جنوب کاشمر کویر بسیار زیبای روستای گندم‌بر و در فاصله ۲۰ کیلومتر شمال شهر کوهستان بسیار دیدنی وجود دارد، بیان کرد: در حال حاضر هیچ مشکلی برای برگزاری تورهای گردشگری عشایر در روستای گندم‌بر نداریم.
وی مطرح کرد: برای رونق منطقه در مرحله اول نمد را به عنوان صنایع دستی گندم‌بر در کنار گردشگری عشایر احیا کرده‌ایم و در این خصوص هماهنگی‌های لازم با استاد این رشته صورت گرفته و امور عشایر شهرستان هم حاضر به پشتیبانی است.
یوسفی ادامه داد: در احداث واحد بوم گردی با نگاه عشایری و همچنین برای آموزش خود اهالی نیز توسط سازمان‌های مردم‌نهاد اقداماتی صورت گرفته و شاهد اتفاقات خوبی بوده‌ایم.
وی با تأکید بر اینکه برای رونق و جذب گردشگر در گندم‌بر ابتدا باید رفتار و منش اهالی گردشگر پذیر شود، عنوان کرد: با اقدامات در دست انجام نه تنها غبار محرومیت از این روستا رفع می‌شود بلکه نشاط و شادابی به گندم‌بر خواهد رفت.
مدیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان کاشمر گفت: اگر چه سال‌هاست که تورهای گردشگری بسیاری از کاشمر به طبس می‌روند، اما در خود منطقه بهترین کویرها حتی زیباتر از آن‌ها را هم داریم که ناشناخته مانده‌اند.
وی بیان کرد: اگر چه همه شرایط برای رونق گردشگری عشایری در گندم‌بر فراهم شده و گردشگری عشایری می‌تواند محوری برای توسعه و پیشرفت منطقه باشد، اما تا کنون به این مقوله توجه نشده است.
وی همچنین به رسم سنتی شیردوشی به نام “میون” اشاره کرد و افزود: رسم عشایر روستای گندم‌بر این است که از ابتداء شروع فصل بهار هر هفته دام‌های اهالی روستا توسط یکی از اهالی روستا نگهداری می‌شود و بعد از چند هفته در آیینی به نام میون اقدام به شیردوشی می‌کنند و هر کس بخشی از کار را بر عهده دارد، پس از اتمام شیردوشی اقدام به تولید محصولات مختلف از جمله دوغ، کشک، ماست محلی و… می‌کنند.
جاده مهمترین زیرساختی که باید مورد توجه قرار گیرد
در ادامه عضو هیأت مدیره جامعه راهنمایان ایران‌گردی و جهانگردی گفت: بر اساس بررسی‌های صورت گرفته در شهرستان کاشمر و کوهسرخ ۱۲ منطقه عشایری داریم که روستاهای اوندر و دهمیان در کوهسرخ و گندم‌بر در کاشمر از آن جمله هستند.
احمد خلیلی با بیان اینکه گندم‌بر یکی از بهترین و دیدنی‌ترین مناطق عشایری در منطقه کاشمر است، افزود: تلاش می‌شود ضمن رعایت پروتکل‌های بهداشتی طی روزهای آینده تور گردشگری در روستای گندم‌بر برگزار کنیم.
وی اظهار کرد: زندگی عشایر گندم‌بر در منطقه کویری یکی از نقاط قوت محسوب می‌شود و این نشان می‌دهد عشایر منحصر به یک منطقه خوش آب و هوا مانند شیراز و یا دشت مغان در اردبیل نیستند.
این راهنمای بینالمللی گردشگری مطرح کرد: تنها وسیله نقلیه اهالی روستای گندم‌بر شتر بوده و خود این می‌تواند یک جاذبه باشد، نه تنها سوار شدن شتر یک جاذبه گردشگری محسوب می‌شود بلکه می‌توان از شیر آن برای فروش و پشم نیز برای صنایع دستی استفاده کرد.
وی تصریح کرد: بکر بودن منطقه نشان می‌دهد که در مسیر رسوبات دریایی داریم و همچنین فسیل‌ها از نزدیک قابل مشاهده هستند و این از ویژگی‌های منحصر به فرد گندم‌بر محسوب می‌شود.
عضو هیأت‌مدیره جامعه راهنمایان ایران‌گردی و جهانگردی گفت: در این منطقه می‌شود علاوه بر تورهای عشایری تورهای زمین‌شناسی و طبیعت‌گردی هم برگزار کرد.
وی بیان کرد: عشایر دیگر نقاط ایران با منطقه کاشمر تفاوت‌های خاصی دارند در شیراز و یا دشت مغان همه با هم کوچ می‌کنند ولی عشایر روستاهای دهمیان و اوندر در زمان کوچ فقط مردان می‌روند و این را در عشایر دیگر نداریم و منحصر به فرد هستند.
خلیلی اظهار کرد: در زمان کوچ مردان زنان وظیفه نگهداری از فرزندان و انجام کارهای خانه و گاه کشاورزی و صنایع دستی را بر عهده دارند.
وی تصریح کرد: روستای عشایری گندم‌بر با توجه به پتانسیل‌هایش می‌تواند به عنوان یک مرکز گردشگری در استان خراسان رضوی مطرح شود.
وی با تأکید بر اینکه باید به عشایر این منطقه به عنوان میزبان رسم میهمان‌نوازی و جلب رضایت مشتری آموزش داده شود، عنوان کرد: باید آموزش‌های لازم به اهالی روستای گندم‌بر برای استقبال بهتر از گردشگران داده شود.
خلیلی با بیان اینکه مهمترین زیرساختی که ابتدا در روستای گندم‌بر باید مورد توجه قرار گیرد، جاده است، افزود: باید تابلوهای راهنمایی مورد نیاز در مسیر رسیدن به گندم‌بر نصب شود.
بی شک اگر بخواهیم گردشگری عشایر در کاشمر رونق بگیرد باید به فرهنگ غنی عشایر توجه کنیم و گردشگری را از شکل تک بعدی خارج کنیم و گردشگری عشایر را نیز مورد توجه قرار دهیم؛ تا به امروز عشایر درست به مردم معرفی نشده‌اند و خیلی‌ها شناخت مطلوبی از زندگی عشایر ندارند. با بسترسازی بجا می‌توان از این پتانسیل بزرگ استفاده مطلوب کرد.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.