استان کردستان با داشتن شرایط متفاوت جغرافیایی و فرهنگی همواره مورد بازدید گردشگران و مسافران در فصول مختلف سال قرار می‌گیرد که بخش سارال شهرستان دیواندره نیز از دیگر نقاط دیدنی استان است که دارای چشم اندازهای طبیعی و گردشگری فراوانی به ویژه در فصل بهار است.
از مراتع سارال همواره به عنوانی یکی از مراتع درجه اول ایران نام برده می‌شود و در فصل بهار دانشجویان زیادی از دانشگاه‌های مختلف استان کردستان و حتی خارج از استان برای گردش علمی به این منطقه می آیند.
منطقه سارال به دلیل داشتن زمستان‌های برفی و سرد که حتی تا پایان فروردین ماه نیز بر روی قله کوه های آن می توان برف زمستان را هنوز نظاره کرد، بهاری خرم و سرسبز و با طراوات دارد.
از کوه های سارال می توان به زه ردوان، زیراوای شیرکوژ، کلاوره ش، قه لاریانه، ته وریزخاتون، مره ده ر، شیخ لطیف، چاروه سوار، قزلبلاغ، که ل کوژ، به رده ره ش و به رده سپی اشاره کرد.
آنچه که حائز اهمیت است و می تواند به عنوان یک جاذبه گردشگری در بخش سارال مورد توجه قرار گیرد وجود قلعه های افراسیاب در روستایی به همین نام و قلعه بارام(بهرام) در روستای قه له و لیانه و قلعه ی ئالولاخ در روستای ئالولاخ است.
مراتع و کوه های سارال رویشگاه گل های وحشی و گیاهان دارویی و خوراکی بی نظیر و بیشماری است که هر سال با آغاز فصل بهار عده ای برای جمع آوری و به فروش رساندن این گیاهان راهی این منطقه می شوند.
هر چند متاسفانه در این چند سال اخیر به دلیل عدم توجه مسئولان به این مناطق و ناآگاهی و ندانستن بهره برداران از روش های مناسب برداشت گیاهان خوراکی و دارویی، هر ساله شاهد نابودی و عدم سبز شدن تعدادی از این ذخیره ها و سرمایه های ارزشمند هستیم.
علیرغم این برداشت‌ها هنوز منطقه سارال در فصل بهار پوشیده از پیچک و کنیوال، خوژه، پسل، کاشمه، هفت توقه، ریواس، تورشکه و بسیاری از گیاهان خوراکی دیگری می شود که نمونه آنها را در کمتر جای دیگری می توان یافت.
زبان گویش مردم این منطقه کردی سورانی و دارای لهجه ای مخصوص و مشخص است و لباس های زنان و مردانشان هم با سایر مناطق کردنشین تفاوت هایی دارد از جمله نحوه بستن دستمال یا به عبارتی دستاری که به سر می بندند متمایز از نقاط دیگر استان است که این نیز از دیگر مشخصه ها و ویژگی های مردم روستاهای سارال است.
مردم روستاهای بخش سارال به شغل کشاورزی و دامداری مشغول هستند چراکه یکی از مناطق مستعد برای دامپروری و هم چنین کشت محصولات دیمی هم چون گندم است و از این لحاظ در کل استان شناخته شده است.
صنایع دستی موجود در این منطقه بیشتر شامل قالی و قالیچه است که توسط زنان و دختران روستا بافته می شود و استفاده از رنگ گیاهی، خامه طبیعی، ترکیب نقش و اصالت طرح، موجب برتری کیفیت قالی و گلیم در این مناطق و در کل استان کردستان شده است.
سارال مهد پرورش عالمان و عارفان و مشاهیر زیادی بوده که از جمله آنها سید احمد حسینی متخلص به محزون کردستانی، بابا شیخ احمد، سید محمد صادق صفاخان، بدیع مدیری، حاج شیخ حسین هزارکانیان، شیخ نعمت الله مردوخ هزارکانیانی، سید محمد حکیم است.
در کنار تمام این ویژگی های منحصر به فرد باید به چشمه های جوشان این منطقه نیز اشاره کرد که به دلیل داشتن منابع آبی مناسب چشم اندازهای زیبای طبیعی را به وجود آورده و علاوه بر مسافران نوروزی به محلی برای تفریح خود مردم استان کردستان نیز تبدیل شده است.
با پایان تعطیلات عید نوروز خیل زیادی از مردم شهرستان های مختلف استان کردستان به ویژه سنندج و دیواندره روزهای تعطیل و جمعه خود را در دل دشت های زیبا و چشم نواز سارال سپری می کنند.
علیرغم وجود این همه زیبایی منحصر به فرد ولی متاسفانه نامی از روستاهای شهرستان دیواندره در لیست روستاهای منتخب هدف گردشگری استان که به منظور ارتقای تعداد روستاها برای ورود طبیعت گردان و گردشگران تهیه و تدوین شده برده نشده است که با توجه به ظرفیت های موجود در روستاهای این شهرستان به ویژه بخش سارال می طلبد اهمیت و توجه بیشتری به این مناطق شود.
منبع:همشهری
