فرستاده یونسکو در سرزمین خورشید

به گزارش همشهری‌آنلاین؛ فرستاده ویژه یونسکو برای ارزیابی پرونده ثبت جهانی اورامانات ایران از اول مهرماه بازدید میدانی از عرصه‌های منطقه اورامانات یا هورامان ایران را آغاز کرده است. حسام مهدی تا عصر دیروز که در مسیرهای کوهستانی این منطقه با همراهی محمدحسن طالبیان معاون میراث فرهنگی کشور ارزیابی میدانی این منطقه را انجام داده، قرار است گزارش نهایی خود برای ثبت جهانی منطقه اورامانات ایران را به یونسکو ارائه کند تا در صورت موافقت اعضا منظر فرهنگی اورامانات ایران، شامل بناها و روستاهای تاریخی این منطقه و آداب و رسوم مردم اورامانات به ثبت جهانی برسد.

بازدید دقیق ارزیاب یونسکو برای تنظیم گزارش نهایی

منطقه اورامانات در 2استان کرمانشاه و کردستان ایران و عراق قرار گرفته که پرونده ثبت جهانی آن پس از سال‌ها تلاش، یک‌سال‌ونیم قبل به یونسکو ارسال شد و قرار است در صورت ثبت جهانی اورامانات ایران مذاکرات با کشور عراق برای پیوستن اورامانات عراق نیز به پرونده جهانی‌شده هورامان آغاز شود.

حسام مهدی، فرستاده مصری‌الاصل یونسکو به ایران برای ارزیابی پرونده ثبت جهانی اورامانات و هورامان ایران در 2استان کرمانشاه و کردستان، در بازدیدهای میدانی خود به روستاهای منطقه سفر کرده و ضمن بازدید از آثار و بناها و روستاهای تاریخی اورامانات، با آداب و رسوم و آیین‌های مردم محلی و طبیعت بکر این منطقه آشنا شده است. براساس پیگیری‌های همشهری از سفر ارزیاب یونسکو به ایران، پیش‌بینی می‌شود نظر فرستاده یونسکو در مورد ثبت جهانی اورامانات یا هورامان ایران مثبت باشد.

در سفر فرستاده ویژه یونسکو به ایران برای ارزیابی پرونده ثبت جهانی اورامانات یا همان هورامان اتفاق جالب آن است که عزم تمامی دستگاه‌ها برای رفع موانع ثبت جهانی اورامانات ایران جزم و اشتراک نظر تمامی دستگاه‌ها بر جلب نظر مثبت ارزیاب یونسکو به ساماندهی منطقه ایجاد شده و مردم محلی نیز بیش از گذشته بر اهمیت حفاظت از منظر فرهنگی اورامانات کرمانشاه و هورامان کردستان پی برده‌اند.

اجلاس یونسکو و ارزش جهانی‌شدن اورامانات ایران

محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی کشور که عصر دیروز در همراهی با ارزیاب یونسکو و در مسیرهای کوهستانی اورامانات ایران با همشهری گفت‌وگو می‌کرد، بر ارزش‌های تاریخی- فرهنگی اورامانات یا هورامان ایران برای ثبت جهانی اشاره کرد و گفت: ارزیاب یونسکو تمامی عرصه‌های منطقه در 2استان کرمانشاه و کردستان را بازدید کرده است.

به گفته او، حسام مهدی، ارزیاب مصری‌الاصل یونسکو که به‌منظور تدوین گزارش نهایی ثبت جهانی منطقه به ایران سفر کرده است، به تمام جزئیات منطقه توجه کرده و باید دید گزارش نهایی او از ارزیابی پرونده ثبت جهانی اورامانات ایران چه خواهد بود؛ چون او تا پیش از ترک ایران هیچ جزئیاتی از گزارش نهایی خود نخواهد داد و گزارش او در نشست کمیته اجلاس میراث جهانی یونسکو که به‌دلیل شیوع بیماری کرونا هنوز مکان برگزاری آن مشخص نشده است، در سال‌ آینده ارائه خواهد شد.

معاون میراث فرهنگی از مشارکت خوب تمامی دستگاه‌ها و مسئولان منطقه در تدوین و نهایی‌شدن پرونده ثبت جهانی خبر داد و گفت: همراهی دستگاه‌ها باید همچنان ادامه یابد چون با پیمودن مسیر درست مردم متوجه ارزش‌های جهانی زیست در این منطقه خواهند شد و از مناطقی که در آن حضور دارند به‌خوبی حفاظت خواهند کرد.

محمدحسن طالبیان اعلام کرد: با اقدامات انجام‌شده در مسیر ثبت جهانی اورامانات/هورامان ایران، مردم این منطقه نسبت به ارزش‌های در اختیار خود آگاه شده و در جهت حفاظت، ساماندهی، نگهداری و تمیزکردن مناطق واقع در پرونده ثبت جهانی اورامانات و حفظ منظر فرهنگی این منطقه اقدام کرده‌اند که مسیر ایده‌آل در حفاظت از داشته‌های فرهنگی-تاریخی کشور و میراث ملموس و ناملموس ایران است.

به گفته معاون میراث فرهنگی کشور، بخش مهمی از فرایند ثبت جهانی یک اثر، اقداماتی است که در مسیر تدوین و نهایی‌شدن یک پرونده و در نهایت ثبت جهانی یک اثر یا منظر فرهنگی همچون اورامانات/هورامان صورت می‌گیرد که نتیجه آن برقراری وفاق ملی بین مردم و تمامی دستگاه‌ها برای آگاهی از ارزش‌های اثر و ثروت فرهنگی در اختیار خود است.

طالبیان گفت: با همین آگاهی است که مردم خود برای حفظ ظرفیت‌های تاریخی-فرهنگی و طبیعی مناطق اقدام می‌کنند، چون متوجه می‌شوند که منطقه زندگی‌شان یا اثر در اختیارشان نه فقط در سطح ملی که در سطح جهانی اهمیت دارد و باید به‌خوبی از آن پاسداری کنند. به گفته معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کشور، پرونده ثبت جهانی منظر فرهنگی منطقه شامل میراث ملموس و ناملموس، ازجمله شیوه زندگی مردم، فرهنگ، زبان و تمام جنبه‌های میراثی زیست آنها شامل خوراک و لباس و دین و ارتباط با طبیعت و تمامی تعاملاتی است که در این منطقه رایج است و حفظ آنها اهمیت زیادی دارد.

رویای پله‌های رو به بهشت

هورامان تخت منطقه‌ای با معماری پلکانی است. می‌گویند معماری آن رؤیای پله‌های رو به بهشت است. هورامان تخت در شیب تند کوهستان صخره‌ای زاگرس قرار دارد. مردمانش اهل تسنن، عرفان و موسیقی‌اند. سفر به هورامان تخت آن زمان که کمتر شناخته شده بود چندان آسان به‌نظر نمی‌رسید. مسیر کوه‌های سر به فلک کشیده و دره‌های عمیق که از ابتدای جاده اصلی به سمت شهر مریوان جدا می‌شد تنها با خودروهای دودیفرانسیل پیموده می‌شد. 4ساعت زمان در میان دره‌های عمیق و ارتفاعات بلند زاگرس در جاده‌ای شوسه طی می‌شد تا آنهایی که برای انجام کارهای خود به شهر رفته بودند به جایگاه خورشید بازگردند. از ویژگی‌های این منطقه، خودبسندگی ساکنان این منطقه زیبا در ارتفاعات زاگرس بود. آنها تا همین 10سال پیش تمام نیازهای خود را بدون مراجعه به شهر یا خرید از کارخانه‌ها تامین می‌کردند. از پشم بزها جوراب و گیوه و لباس می‌بافتند. از دام‌هایشان مایحتاج غذایی را تامین می‌کردند. خانه‌هایشان را از سنگ‌های صخره‌ای بدون استفاده از ملات استوار می‌کردند. پوشاک‌شان، تغذیه‌شان، سوخت مورد نیاز و گندم نانشان را خودشان تهیه می‌کردند و نیاز به شهر نداشتند. آوازهایشان را در وصف طبیعت زیبا و کوه‌های سر به فلک کشیده سرودند و بدین‌ترتیب موسیقی و آواز منحصر به‌خود را عرضه کردند.

منبع:همشهری