حداقل این چیزی است که دانشمندان فکر می‌کنند. به محض استقرار اولین مستعمره نشین مریخ در سیاره سرخ، مریخ قول می‌دهد که پتانسیل خود را به عنوان یکی از جالب‌ترین مقاصد گردشگری فضایی در منظومه شمسی آشکار کند.

آیا دوست دارید در مریخ سلفی بگیرید؟

امروز ما در مورد هشت مکان “نمادین” در مریخ صحبت خواهیم کرد که ممکن است مورد توجه گردشگران فضایی آینده قرار گیرد.

المپ
آتشفشان‌های ترسیس
دره مارینر
قطب شمال و جنوب مریخ
دهانه گیل و کوه شارپ (ایولیس)
حفره‌های مدوزا
خطوط عجیب در دامنه‌های دهانه هیل
“تپه‌های شنی” از هزارتوی شب و دشت‌های هلاس پلانیتیا

المپ

بلندترین آتشفشان در منظومه شمسی. مساحت آتشفشان واقع در خط استوا این سیاره تقریباً برابر با مساحت ایالت آریزونا آمریکا است (طبق داده‌های ناسا بیش از ۲۵۶ هزار کیلومتر مربع). ارتفاع آن ۲۶ کیلومتر است که باعث می‌شود تقریباً سه برابر بلندترین کوه روی زمین – اورست، که ارتفاع آن از سطح دریا حدود ۸.۸ کیلومتر است – بالاتر باشد.

Olympus یک آتشفشان سپری است. (آتشفشان سپری (به انگلیسی: Shield volcano) یکی از انواع آتشفشان است. از روی هم قرار گرفتن روانه‌های متوالی آتشفشان، ساختمان مدور کم‌ارتفاعی شبیه سپر دارد) این ماده در نتیجه انبوهی از توده‌های گدازه از این سیاره شکل گرفته است که دامنه‌های آن را تشکیل داده است. برای استعمارگران آینده مریخ، این آتشفشان یک هدف کاملاً جذاب برای کوهنوردی است، زیرا شیب آن از ۵٪ بیشتر نیست. در بالای آتشفشان یک فرورفتگی عظیم (کالدرا) وجود دارد که حدود ۸۵ کیلومتر عرض و تا ۳ کیلومتر عمق دارد.

آتشفشان‌های ترسیس

هنگام صعود به المپ، خوب است که به اطراف نگاه کنیم و برخی دیگر از آتشفشان‌های Tharsis تارسیس را مورد تأمل قرار دهیم. در مجموع ۱۲ آتشفشان غول پیکر در مساحتی حدود ۳۰ میلیون کیلومتر مربع وجود دارد. مانند کوه المپ، این آتشفشان‌ها از هر نظر بسیار بلندتر از آتشفشان‌های روی زمین هستند – این همه به لطف جاذبه کاهش یافته است که به آن‌ها اجازه می‌دهد به سمت بالا رشد کنند. به گفته دانشمندان، آخرین باری که این آتشفشان‌ها فوران کرده اند حدود ۲ میلیارد سال پیش بوده است، یعنی تقریباً نیمی از کل تاریخ عمر مریخ در زمان.

عکس بالا قسمت شرقی تارسیس را نشان می‌دهد که در سال ۱۹۸۰ توسط فضاپیمای Viking-۱ از آن عکس گرفته شده است. در سمت چپ تصویر، از بالا به پایین، می‌توانید سه آتشفشان سپری را ببینید: کوه Askriyskaya (ارتفاع ۱۸ کیلومتر)، کوه طاووس (ارتفاع ۱۴ کیلومتر) و کوه Arsia (ارتفاع ۱۹ کیلومتر). در قسمت سمت راست بالای تصویر، آتشفشان سپر دیگری به نام Dome Farsis (بیش از ۹ کیلومتر) وجود دارد.

دره مارینر

مریخ نه تنها بزرگترین آتشفشان‌های منظومه شمسی بلکه بزرگترین دره‌ها را نیز در خود جای داده است. طبق گفته ناسا، دره مارینر در بیش از ۴۰۰۰ کیلومتر از سطح مریخ امتداد دارد. این طول تقریباً چهار برابر Grand Canyon در ایالات متحده است که حدود ۸۰۰ کیلومتر طول دارد.

دانشمندان کاملاً مطمئن نیستند که چگونه دره مارینر بوجود آمده است، اما فرضیه‌های مختلفی در مورد این امتیاز وجود دارد؛ بنابراین، طبق محبوب‌ترین آن‌ها، دره‌ها می‌توانستند پس از تشکیل منطقه آتشفشانی تارسیس ظاهر شوند. با گذشت زمان، هنگامی که سیاره شروع به خنک شدن کرد، گدازه جامد شده شروع به تقسیم شدن و در نهایت شکل دره‌ها کرد.

قطب شمال و جنوب مریخ

مریخ نیز دارای قطب است. مریخ دو قطب یخی در قطب‌ها دارد که از نظر ترکیب کمی متفاوت است. اکتشاف قطب شمال (تصویر بالا) با استفاده از کاوشگر فینیکس (ققنوس) انجام شد، قطب جنوب فقط توسط مدارگرد‌های همان آژانس کشف شد. طبق گفته ناسا، در طول فصل زمستان، درجه حرارت در قطب‌های شمالی و جنوبی این سیاره به قدری کم می‌شود که دی اکسید کربن از جو آن متراکم شده و به صورت یخ بر روی سطح آن قرار می‌گیرد.

در تابستان هنگامی که دی اکسید کربن دوباره به جو تبدیل می‌شود، همه چیز تغییر می‌کند. در همان زمان، دی اکسید کربن در نیمکره شمالی به طور کامل ناپدید می‌شود و کلاهک‌های یخ زده را پشت سر می‌گذارد. مقداری از دی اکسیدکربن در نیمکره جنوبی باقی مانده است. تمام این حرکات توده‌های یخی به طور جدی بر روی آب و هوای مریخ تأثیر می‌گذارد و باعث ایجاد باد و سایر اثرات جوی می‌شود.

دهانه گیل و کوه شارپ (ایولیس)

دهانه گیل که با فرود مریخ نورد کنجکاوی در سال ۲۰۱۲ در این منطقه مشهور شد، منبع بالقوه گسترده‌ای از شواهد آب گذشته در سیاره سرخ است. فقط چند هفته پس از فرود، مریخ نورد بستر یک رودخانه باستانی خشک شده مریخ را کشف کرد. مریخ نورد پس از ماه‌ها سفر در پایین دهانه گیل، شواهد بیشتری برای تاریخ “خام” مریخ یافته است. این مریخ نورد در حال حاضر در نزدیکی قله مرکزی دهانه گیل کوه شارپ واقع شده است که به نام رابرت شارپ، زمین شناس نامگذاری شده است. در اینجا مریخ نورد در حال کشف ویژگی‌های زمین شناسی است.

یکی از مهمترین کشفیات برای مریخ نورد کشف ردپای مولکول‌های آلی پیچیده بود. مطالعه‌ای که در سال ۲۰۱۸ منتشر شد گزارش داد که مریخ نورد ذرات آلی را در داخل یک سنگ ۳.۵ میلیارد ساله کشف کرده است. همزمان با اعلام کشف مواد آلی، دانشمندان اعلام کردند که کنجکاوی فصلی غلظت متان را در جو سیاره تأیید کرده است. متان یافت شده در مریخ ممکن است هم وجود یک زیست کره ابتدایی در سیاره سرخ و هم وجود فرایند‌های زمین شناسی را نشان دهد. مریخ نورد آینده که برای جایگزینی کنجکاوی به مریخ می‌رود، احتمالاً قادر به کشف آن است.

حفره‌های مدوزا

Medusae Fossae یکی از جالب‌ترین ساختار‌های زمین شناسی مریخ است. در بین نظریه پردازان اعتقاد رایج وجود دارد که این ساختار شاهدی بر سقوط یک بشقاب پرنده غول پیکر در سیاره سرخ است. با این حال، محتمل‌ترین توضیح در مورد ویژگی عجیب زمین شناسی، فوران‌های آتشفشانی است که بیش از ۳ میلیارد سال پیش در اینجا رخ داده است. دانشمندان حدس می‌زنند که Medusae Fossae یک منبع آتشفشانی است.

بزرگترین کانسار آتشفشانی در منظومه شمسی. این است که در نزدیکی خط استوا واقع از سیاره سرخ و گسترش در طول حدود هشت هزار کیلومتر است. طبق یافته‌های یکی از مطالعات انجام شده در سال ۲۰۱۸، یک فاجعه باستانی می‌تواند باعث ظهور مخازن مایع مناسب برای اشکال اولیه زندگی شود.

خطوط عجیب در دامنه‌های دهانه هیل

برخی از دامنه‌های دهانه‌های مریخی دارای آنچه “سازه‌های کشیده تکرار شونده” نامیده می‌شوند – خطوط تاریکی که در فصول گرم ظاهر می‌شوند. دانشمندان هنوز به طور دقیق تصمیم نگرفته اند که این خطوط چیست.

در تصویر بالا شیب دهانه هیل را مشاهده می‌کنید که خطوط با منشا ناشناخته ظاهر می‌شود. در سال ۲۰۱۵، دانشمندان ناسا گفتند که طیف سنجی زمین نشانه‌هایی از وجود نمک را در اینجا شناسایی می‌کند، که ممکن است شاخصی از وجود آب مایع باشد. با این حال، مطالعات بعدی در مورد “تکرار سازه‌های کشیده” نشان داده است که ساختار‌های سطح دامنه‌های دهانه ممکن است توسط آب جوی یا حرکت توده‌های شن خشک ایجاد شود.

برای رسیدن به ماهیت واقعی این خطوطی که ظاهر و ناپدید می‌شوند، به احتمال زیاد مجبور خواهیم بود که به آن‌ها نزدیک شویم. اما یک مشکل وجود دارد. اگر میکروب‌های بیگانه در این خطوط زندگی کنند، در هنگام مراجعه به این منطقه خطر عفونت وجود دارد. در حالی که ناسا در تلاش است تا نحوه کاوش از نزدیک این خطوط را کشف کند، در حالی که کانال‌های ایمنی سیاره‌ای مستقر در آن‌ها را مختل نمی‌کند، بازدید کنندگان و مستعمرات آینده مریخ ممکن است بتوانند آن‌ها را با استفاده از همان دوربین‌های شکاری از دور مشاهده کنند.

“تپه‌های شنی” از هزارتوی شب و دشت‌های هلاس پلانیتیا

از آنجا که جو این سیاره بسیار نازک‌تر از گذشته شده و آب از سطح آن تبخیر شده است، شکل فعلی مریخ عمدتا توسط باد شکل گرفته است. هنوز ویژگی‌های زمین شناسی در این سیاره وجود دارد که ممکن است اشاره‌ای به تاریخ “خام” مریخ داشته باشد. به عنوان مثال، به اصطلاح “تپه‌های شنی” را پیدا کنید که در نزدیکی منطقه‌ای به نام هزارتوی شب (مجموعه‌ای عظیم از دره‌های متقاطع) وجود دارد و همچنین دشت‌های هلاس. به گفته محققان، در این مناطق زمانی تپه‌های شنی تا چندین ده متر ارتفاع وجود داشته است. بعداً، قله‌های آن‌ها یا با حرکت توده‌های گدازه، در نتیجه فعالیت آتشفشانی در این سیاره یا تحت تأثیر آب مایع، جاروب و یا شسته شد. دلایل “شبح” تنها به آن‌ها اشاره می‌شود.

به گفته دانشمندان، چنین تپه‌های شنی قدیمی کاملاً نشان می‌دهد که چگونه حرکت جریان‌های هوا در مریخ باستان اتفاق افتاده است. با تشکر از این، متخصصان اقلیم می‌توانند درک کنند که محیط سیاره سرخ در گذشته چگونه بوده است. نکته جالب دیگر در مورد “تپه‌های شنی” این است که میکروب‌ها هنوز می‌توانند در بنیان آن‌ها پنهان شوند، در برابر اشعه و باد‌ها محافظت شوند، در غیر این صورت به راحتی از سطح سیاره منتشر می‌شوند. اما این‌ها فقط فرضیات است.

منبع:شفقنا