بقای گردشگری در گروی پروتکل‌های سفر هماهنگ و تامین مالی

به گزارش خبرنگار میراث آریا، نهمین جلسه کمیته بحران راه‌حل‌های پیشرفته برای بزرگ‌ترین چالش‌های پیش روی بازگشت گردشگری بین‌المللی برگزار شد و اعضای کمیته، متشکل از رهبری سیاسی، سازمان‌های بین‌المللی، از جمله سایر آژانس‌های سازمان ملل متحد، امور مالی و بخش خصوصی، در مورد توصیه‌های کمیته بحران، با تمرکز در چهار زمینه اصلی ازسرگیری سفرهای امن و فرامرزی، ترویج سفر ایمن در تمام مقاطع سفرهای توریستی، تأمین نقدینگی برای مشاغل گردشگری و محافظت از مشاغل و بازیابی اعتماد مردم به سفر بحث کردند.

این نشست مجازی به میزبانی عربستان سعودی برگزار شد. وزیر جهانگردی عربستان، جناب احمد ابن‌ عقیل آل کتیب، گفت: «عربستان سعودی برای شتاب بخشیدن به ازسرگیری سفرهای بین‌المللی با شرکای مختلف در بخش‌های دولتی و خصوصی همکاری کرده است. تسهیل سفرهای امن و یکپارچه تنها راه برای جلب اطمینان مسافران و مشاغل گردشگری است که در نهایت عامل بهبود وضعیت این بخش خواهد بود.»

پروتکل‌های هماهنگ و ایجاد اعتماد

این کمیته به عنوان نمونه‌ای از پروتکل‌های مشترک برای استفاده سایر مناطق، از Green Pass پیشنهادی اتحادیه اروپا حمایت کرد. مارگاریتس شیناس، معاون رئیس اتحادیه اروپا در سخنرانی در این نشست عنوان کرد: «ما می‌توانیم تابستان ۲۰۲۱ را آغاز دوران پساهمه‌گیری اعلام کنیم، دوره‌ای که ایمن‌تر، پایدارتر، مقاوم‌تر و شکوفاتر است. بخش گردشگری می‌تواند پیشگام این تلاش باشد و منجر به بهبود اقتصاد اروپا و اقتصاد جهانی شود.»

اعتماد گردشگران به خاطر مسائل مربوط به لغو و استرداد هزینه‌های خدمات گردشگری به شدت خدشه دیده است. آقای شیناس همچنین کارهایی را که برای افزایش اعتماد مصرف‌کننده به گردشگری انجام شده است عنوان کرد و خاطرنشان کرد: «تلاش‌های UNWTO برای ایجاد یک قانون بین‌المللی برای حمایت از گردشگران بسیار مورد استقبال قرار گرفته است. این قانون حقوقی یکی از چندین طرح اصلی UNWTO است که هدف آن بازگرداندن اطمینان به سفرهای بین‌المللی است.»

همچنین در کمیته، UNWTO و IATA (انجمن حمل و نقل هوایی بین‌المللی) از راه‌اندازی قریب‌الوقوع یک ردیاب مقصد جدید خبر دادند. این ابزار در وبسایت‌های هر دو سازمان در دسترس خواهد بود و اطلاعات جامع و به‌روز در مورد محدودیت‌ها و الزامات شرکت‌های هواپیمایی و مقصدها را فراهم می‌کند و به گردشگران امکان می‌دهد آگاهانه انتخاب کنند.

توصیه‌هایی برای بهبود وضعیت

توصیه‌های کمیته بحران گردشگری جهانی UNWTO بر اهمیت سیاست‌گذاری بر اساس مقررات بین‌المللی بهداشت و هوانوردی، از جمله مقررات سازمان بهداشت جهانی (WHO) و سازمان بین‌المللی هواپیمایی بین‌المللی (ICAO)، به‌ویژه راهنمای «تیک‌آف» و کارگروه بازیابی هواپیمایی کشوری (CART) آن، تاکید دارند. ایجاد راهروهای بهداشت عمومی، اجرای راه‌حل‌های دیجیتال بهداشتی و توسعه سیستم مشترک «چراغ راهنمایی» به عنوان یک چارچوب قابل‌شناسایی برای مدیریت ریسک نیز از جمله موارد موجود در میان این توصیه‌ها هستند. وزیر گردشگری یونان و رئیس گروه فنی کمیته بحران UNWTO، هری تئوهریس، همزاه با ارائه این توصیه‌ها گفت: «امسال ما ابزارهای بیشتری (از جمله واکسیناسیون) در چنته داریم تا بتوانیم به تمام دغدغه‌های مسافران و افراد شاغل در بخش گردشگری رسیدگی کنیم.»

تامین مالی برای نجات گردشگری

از طریق کمیته بحران گردشگری جهانی، UNWTO همچنین تلاش کرد یکی دیگر از چالش‌های اساسی گردشگری جهانی، یعنی توقف ناگهانی گردش پول حاصل از گردشگری و نیاز به حمایت از مشاغل و محافظت از مشاغل این حوزه را برطرف کند. UNWTO همراه با ICAO و WHO تنها آژانس‌های سازمان ملل متحد هستند که در ابتکار عمل بین‌المللی خود با OECD همکاری می‌کنند. UNWTO همچنین با بانک اروپایی بازسازی و توسعه (EBRD) همکاری نزدیک دارد تا به نجات و بقای کسب و کارهای مرتبط با گردشگری کمک کند.

OECD و EBRD در آخرین جلسه کمیته بحران مشارکت داشتند و در نهایتِ هماهنگی، از مشاغل گردشگری در طول بحران کنونی حمایت کرده و همچنین پیشنهاد دادند در آینده پایداری و انعطاف‌پذیری بیشتری در این زمینه فراهم شود. مثلا این مهم از طریق ارتقای سطح سرمایه‌گذاری‌های سبز در بخش گردشگری فراهم خواهد شد. همچنین برنامه‌های بانک توسعه آمریکایی (IDB) و شرکت مالی بین‌المللی (IFC) کمیته به‌روز رسانی شد و نمایندگان آنها بر نقش بالقوه نوآوری، سرمایه‌گذاری‌های سبز در گردشگری و حمایت از مشاغل به منظور بهبود از این وضعیت تاکید داشتند.

منبع:میراث آریا

قابلیت دستکندهای ۱۸۰۰ ساله شهر «خرمی» برای جهانی شدن

شهر خرمی دراستان فارس مملو از دستکندهای ۱۸۰۰ ساله‌ای است که ازدل سنگ وبا ابزارهای طبیعی پدید آمده‌اند تا شکوه معماری رابه معرض نمایش بگذارند. سازه هایی که قابلیت ثبت دریونسکو را دارد.

چه خبر از «نوتردام»؟

دو سال پیش فرانسه و جهان شاهد آتش‌سوزی مهیب کلیسا تاریخی «نوتردام» بودند، حالا مدتی است روند آماده‌سازی مرمت این بنا آغاز شده تا برای سال ۲۰۲۴ برای میزبانی آماده باشد.

یادمان شاه آشوری در کرمانشاه کشف شد

کاوش‌های باستان‌شناختی «کوزران» کرمانشاه به کشف تکه‌ای از یک سنگ یادمان سلطنتی مربوط به زمان سارگن دوم، شاه نیرومند آشوری با ۲۳ سطر نوشته به خط میخی منجر شد.سجاد علی‌بیگی،  سرپرست هیأت باستان‌شناسی درباره این کاوش گفت: هیاتی متشکل از باستان‌شناسان ایرانی از اوایل فروردین‌ماه ۱۴۰۰، کاوش‌های باستان‌شناختی را در «قباق تپه کوزران» در شهرستان کرمانشاه آغاز کرده‌اند. «قباق تپه» بقایای استقرار مهم و وسیعی است که حداقل از هزاره سوم پیش از میلاد تا دوره اسلامی مسکون بوده است.

اولین غذای ملی شمیران ثبت شد

والک پلو به عنوان اولین غذای ملی شمیران با همکاری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان تهران و شهرداری منطقه یک، ثبت ملی میراث فرهنگی ناملموس شد.

به گزارش خبرگزاری مهر، سید عباس سجادی معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری منطقه یک در مراسم پخت این غذا که با حضور مهرشاد کاظمی رئیس ستاد گردشگری شهرداری تهران، در مجموعه فرهنگی «اکنون» در محله اوین برگزار شد، اظهار داشت: طبخ این گیاه از قدیم در شمیران مرسوم بوده و آگاهی و اطلاع رسانی در مورد برداشت بی رویه آن در اوایل فصل بهار بسیار مورد توجه است.

وی گفت: والک از گیاهان شاخص مناطق کوهستانی است و از جمله گیاهان اندمیک (انحصاری) در نواحی البرز مرکزی است که جزو میراث ارزشمند ذخایر ژنتیکی محسوب می‌شود و از جمله گونه‌هایی است که به دلیل عدم شناخت و فرهنگ سازی مناسب در معرض تهدید و برداشت بی رویه قرار می‌گیرند.

سجادی افزود: با ثبت ملی غذای والک پلو به عنوان غذای ملی شمیران به شناخت و اهمیت این گونه گیاهی کمک بسیاری می‌شود.

معاون شهردار منطقه یک گفت: گیاه والک از جمله گیاهان دارویی و گیاهان خوراکی و به عنوان جاذبه گردشگری خوراک در منطقه تجریش و شمیران معرفی شده است که در فصل بهار بصورت آش و پلو طبخ می‌شود و ضرورت احداث مزارع پرورشی و کشت مصنوعی برای کنترل میزان برداشت بی رویه آن بسیار مورد اهمیت است.

میراث فرهنگی ناملموس بخشی زنده از میراث است که به دست بازماندگان به مرور و به صورت پیوسته مورد استفاده و بازآفرینی قرار گرفته و در طول زمان بر ارزش آن افزوده شده و حس هویت و تعلق به انسان و جامعه بخشیده است که می‌توان آداب و رسوم، اصطلاحات، زبان‌ها، غذاها، بازی‌ها، موسیقی، مراسم، جشن‌ها و بسیاری موارد دیگر را از آن نوع دانست.

منبع:خبرگزاری مهر

ترددهای نوروز را کنترل نکردند گردشگری را مقصر دانستند

رئیس انجمن دفاتر خدمات مسافرتی گفت: ترددهای نوروزی که قرار بود به صورت ایمن از طریق دفاتر مسافرتی و مراکز اقامتی مجاز انجام شود، مدیریت نشد حالا می‌گویند که گردشگری مقصر وضعیت قرمز کشور است.

حرمت الله رفیعی رئیس انجمن دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران به خبرنگار مهر گفت: تعداد سفرهای مدیریت شده در ایام نوروز بسیار کم بوده است. چرا باید در این ایام مراکز اقامتی دولتی باز باشد و همه وزارتخانه‌ها نیز از آن استفاده کنند؟ این مراکز تحت کنترل نبودند. حتی مراکز اقامتی وزارت بهداشت نیز باز بوده است. ما مخالف محدودیت‌های سفر نبودیم چون وقتی پای منافع ملی و جان افراد به میان می‌آید مسلماً می‌گوئیم حمایت می‌کنیم که کسی سفر نکند. اما انتقادمان این است که چرا نتوانستند این سفرها را مدیریت کنند. حتی وزارت میراث فرهنگی نیز باید انتقاد می‌کرد که سفرها کنترل نشد به همین دلیل الان دچار مشکل شده‌ایم.

وی گفت: ما در عید نوروز با حجم سفر زیادی رو به رو نبودیم. در نوروز ۹۹ سفرها تقریباً صفر بود و توری برگزار نشد. در سال ۹۸ به رغم سیلی که آمد تورهای داخلی و خارجی برگزار شد که آن هم بیشتر تور ترکیه بود. بنابراین میزان سفرهای نوروز امسال در مقایسه با سال ۹۸ در حوزه تورهای خروجی با ۸۵ درصد ریزش و تورهای داخلی با ۷۰ درصد ریزش مواجه شده است.

وی افزود: موضوع بعدی این است که افراد به مراکز اقامتی مجاز مانند بوم گردی‌ها و هتل‌ها سفر کرده‌اند که پروتکل‌های بهداشتی در آنها رعایت می‌شود و تا کنون آسیبی متوجه مسافرانشان نشده است. حتی اگر مسافری با آژانس سفر کرده و به مراکز اقامتی که ما به آنها معرفی کرده‌ایم رفته، موارد ایمنی و بهداشتی تا ۱۰۰ درصد رعایت شده است. بنابراین باید ببینیم بیشترین جایی که مردم از آن آسیب دیده‌اند کجا بوده است.

رفیعی گفت: چرا کسی نمی‌گوید در پروازها اشغال ۴۰ به ۶۰ درصدی رعایت نمی‌شود. چرا متولیان زورشان به گردشگری می‌رسد؟ قیمت کنسلی بلیت در عید نوروز پنج میلیون تومان بوده است هیچ جای دنیا چنین چیزی مرسوم نیست. ولی اینجا می‌بینیم که متولیان دلسوز مردم نیستند و به راحتی افزایش قیمت می‌دهند. در عید نوروز خیلی از افراد علاقه‌ای به سفر نداشتند آنقدر مردم را به شک انداختند که خیلی‌ها نتوانستند سفر کنند.

رئیس انجمن دفاتر خدمات مسافرتی ایران تصریح کرد: سال گذشته وزارت میراث فرهنگی در بخشنامه‌ای نوشت که مردم بابت کنسلی سفرها، پولشان را پس بگیرند. امسال هم دوباره بخشنامه زدند که پولی به مردم بابت کنسلی سفر پرداخت نمی‌شود. بعد آن را تکذیب کردند. ولی در صدا و سیما گفتند که مردمی که خرید سفر انجام داده‌اند تا سه ماه می‌توانند به سفر بروند. درحالیکه نه هتلدار تمکین می‌کند و نه هواپیمایی. آنها مردم را با آژانس‌های مسافرتی درگیر می‌کنند چون هواپیمایی پول را پس نمی‌گیرد ولی وزارتخانه می‌گوید بروید و پس بگیرید.

وی ادامه داد: درباره تورهای گردشگری ترکیه هم همین طور شده است می‌گویند تور نفروشید درحالی که می‌توان بلیت هواپیما فروخت. مگر می‌شود به مردم هتل معرفی نکرد؟ مردم باید هنگام ورود به کشور و خروج از کشور تست کرونا بدهند. مگر نمی‌گویند که همان موقع مشخص نمی‌کند که فردی کرونا دارد یا نه. پس بگویند سه روز بعد از اینکه وارد کشور شد قرنطینه شود. آن دسته از مسافرانی که از طریق دفاتر مسافرتی، به مراکز اقامتی مجاز رفته و برگشته‌اند اتفاقی برایشان نیفتاده است چون همه موظف بوده‌اند که پروتکل‌ها را رعایت کنند. اما مسئله این است که چون نتوانسته‌ایم به وظایفمان خوب عمل کنیم و محدودیت‌ها را نتوانستیم اعمال کنیم باید گردشگری را مقصر بدانیم!

رفیعی گفت: چرا در ایام نوروز مسافرت‌ها کنترل نشد؟ چرا محدودیت‌ها را برای آن دسته از افرادی که واچر هتل نداشتند اجرا نکردند؟ مگر قرار نبود مسافران، سفر ایمن را در نوروز داشته باشند؟ چقدر الگوی سفر ایمن اجرایی شد؟ کسی که هتل نداشت و از طریق دفاتر سفر نمی‌رفت، با کسی که یکباره تصمیم به سفر گرفته تفاوتی وجود داشت. ما نمی‌توانیم سفرها را کنترل کنیم آن وقت مردم را قسم می‌دهیم!

منبع:خبرگزاری مهر

ناقوس ساعت تاریخی تهران به صدا درآمد

ساعت کاخ گلستان که هدیه ملکه انگلیس به ناصرالدین شاه قاجار بود، پس از سال‌ها خاموشی دوباره به کار افتاد و صدای ناقوس آن صبح امروز در تهران پیچید.

به گزارش ایسنا، این ساعت که به گفته تعمیرکار آن، قدمتش به بیش از ۱۵۰ سال می‌رسد، روی برج شمس‌العماره در کاخ گلستان نصب شده است. ساعت پیشکش ملکه ویکتوریا به ناصرالدین شاه بود که روی بلندقامت‌ترین عمارت تهران نصب شد. اما صدای بلند ناقوس آن برای دربار و اهالی محدوده ارگ سلطنتی آزاردهنده بود، خواستند صدای ساعت را کم کنند، ولی کلا آن را از کار انداختند.

اوایل دهه ۹۰ سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، محمد ساعتچی ـ ساعتکار قدیمی شهر ـ را خبر کرد تا به یک قرن سکوت ساعت پیشکشی پایان دهد. سرانجام ظهر روز ۲۲ بهمن‌ماه سال ۱۳۹۱ عقربه‌های ساعت شمس‌العماره به حرکت درآمد. گفته می‌شد هزینه تعمیر و نگهداری این ساعت ماهانه ۵۰۰ هزار تومان بود که هزینه بالای آن، کوک ساعت را پس از ۱۰ ماه، دوباره از کار انداخت. هرچند  مسؤولان کاخ آن زمان گفتند کوک ساعت چون از حالت دستی خارج و مکانیکی شده دوام نیاورده است.

سال ۹۷ دوباره تعمیرکار ساعت را خبر کردند و با او تفاهم‌نامه‌ای بستند تا هم کل ساعت‌های کاخ گلستان را کار بیندازد، هم هر ۱۵ روز یک بار ساعت شمس‌العماره را کنترل کند تا بار دیگر متوقف نشود. از مدیر وقت کاخ نقل شده که هزینه نگهداری و کوک این ساعت ماهانه تقریبا ۱۵ میلیون تومان می‌شد. از به کار افتادن دوباره ساعت در آن روزها خبری نشد تا این‌که صبح امروز، دوشنبه ۲۳ فروردین‌ماه سال ۱۴۰۰، ناقوس ساعت شمس‌العماره به صدا درآمد.

تعمیرکاران این ساعت می‌گویند ۱۸ ماه برای به کار انداختن عقربه‌ها و ناقوس آن ‌زمان گذاشته‌اند.

ناقوس این ساعت تاریخی پس از سال‌ها خاموشی، با حضور شهردار منطقه ۱۲ به صدا درآمد، چون این‌بار هزینه تعمیر و کوک آن را شهرداری این منطقه پرداخت کرده است. علی‌محمد سعادتی به ایسنا گفت: کاخ گلستان تنها اثر جهانی شهر تهران است که همه ما در هر نهاد و دستگاهی موظفیم از آن حفاظت کنیم.

او ‌علت به حرکت درآوردن این ساعت را بازگشایی دوباره «باب عالی» ـ درِ شرقی کاخ گلستان ـ دانست و افزود: بازگشایی این درِ کاخ گلستان دغدغه درازمدت ما بود، بنابراین با مدیریت این مجموعه تاریخی و فرهنگی صحبت کردیم و مجوزهای لازم را برای مرمت و بازگشایی آن گرفتیم. راه‌اندازی ساعت ملکه ویکتوریا هم بخشی از پروژه باب عالی است. این ساعت از سال ۱۳۰۴ تا ۱۳۸۹ از کار افتاده بود که پس از این دوره تعمیر شد، ولی دوباره از مدار خارج شد تا امسال که دوباره صدای آن شنیده می‌شود و خاطره تهران قدیم را تداعی می‌کند. قرار است کارشناسانی به این منظور آموزش داده شوند تا  دیگر شاهد خاموشی ساعت شمس‌العماره نباشیم.

آفرین امامی ـ مدیر مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان ـ نیز در مراسم به صدا درآوردن ناقوس ساعت شمس‌العماره به ایسنا گفت: به کار انداختن ساعت شمس‌العماره پیش‌نیاز بازگشایی «باب عالی» بود که موضوع با شهرداری منطقه ۱۲ مطرح و با استقبال و حمایت آن‌ها نیز مواجه شد. هدف مجموعه جهانی کاخ گلستان این است که ساعت به صورت متوالی کار کند و صدای ناقوس آن در منطقه شنیده شود. اجازه نمی‌دهیم بار دیگر ساعت ساکت شود.

او در جریان بازدید شهردار منطقه ۱۲ با اشاره به پیشنهاد راه‌اندازی موزه ساعت در شمس‌العماره و موافقت اداره کل موزه‌ها، افزود: با وجود حدود ۴۰۰ ساعت تاریخی در کاخ گلستان که بیشتر آن‌ها پیشکش‌شده به ناصرالدین‌شاه است، می‌توان این عمارت را به موزه ساعت یا زمان تبدیل کرد. قرار است طرح محتوایی آن آماده شود تا مصوبه را دریافت کند.

همچنین جبار آوج ـ معاون فنی مجموعه جهانی کاخ گلستان ـ درباره مرمت این ساعت تاریخی به ایسنا توضیح داد: ساعت به دو شیوه می‌توانست مرمت شود؛ یکی این‌که سیستم داخلی آن به الکترونیکی تبدیل شود، یعنی با برق کار کند و یا از باطری استفاده شود. روش دیگر این بود به سیستم قبلی بماند و دستی کوک شود. با مشورت‌هایی که گرفتیم قرار شد آن را به روش مکانیکی مرمت کنیم.

او افزود: این ساعت در زمان خودش هر روز کوک می‌شد، اما با تغییری که داده شد هر چهار روز به کوک نیاز داشت، بنابراین باید یک نفر به طور مداوم حضور می‌داشت و آن را کوک می‌کرد و چون سیستم ساعت مکانیکی بود باید هر ۱۵ روز روغن‌کاری و سر هر ماه گریس‌کاری می‌شد. برای همین باید قرارداد نگهداری می‌بستیم. این اتفاقات در اوایل دهه ۹۰ برای ثبت جهانی کاخ گلستان انجام شد.

آوج گفت: آن زمان منابع مالی برای حضور ثابت و مداوم فردی که ساعت را کوک و نگهداری کند، پیش‌بینی نشد و ردیف بودجه‌ای نداشت و الان هم به همت شهرداری ساعت تعمیر شده است. سالیانه حداقل ۵۰ تا ۶۰ میلیون تومان برای نگهداری این ساعت نیاز است.

او افزود: راه‌اندازی و نگهداری این ساعت توسط آقا جمشید غیب‌زاده،‌ شاگرد محمد ساعتچی طی قراردادی که با شهرداری دارد، انجام می‌شود. اگر شهرداری منابع مالی این ساعت را تامین نکند، ممکن است دوباره این ساعت تاریخی از کار بیافتد.

معاون فنی مجموعه جهانی کاخ گلستان درباره ضرورت راه‌اندازی این ساعت تاریخی اظهار کرد: تهران قدیم نشانه‌های خاص خود را دارد که در بسیاری از اذهان و خاطرات مردم این عناصر وجود دارد،‌ اگر این خصوصیات از شهر تهران گرفته شود، تهران هویت گذشته خود را از دست می‌دهد. مثلا شمس‌العماره در شعر و ادبیات و ضرب‌المثل‌های ما و در تهران قدیم وجود دارد. همین شمس‌العماره از جزئیاتی تشکیل شده که اگر این عناصر  را از آن بگیریم، شیر بی‌یار و دم می‌شود.

آوج افزود: ساعت شمس‌العماره اولین ساعت عمومی شهر تهران بود. پس نمی‌توانیم به‌راحتی از آن بگذریم. اگر شرایط طوری است که این ساعت عملکرد دقیق خود را انجام نمی‌دهد اشتباه است. اگر کاشی بیافتد یا گچ‌بری بریزد نباید آن را مرمت کرد؟ ساعت هم یکی  از آن عناصر است که نباید به سادگی از کنار آن بگذریم.

منبع:ایسنا

کمربند ایمن در حوزه‌های گردشگری، حاصل مدیریت ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر

گردشگری سه سال است  که  درگیر برخی مسائل و مشکلات از جمله وقوع سیل و شیوع ویروس کرونا است از این رو نوروز ۹۸ ، ۹۹ و ۱۴۰۰  که می‌توانست  بهترین روزهای این صنعت در ایران باشد به بدترین روزهای آن تبدیل شد.

در نوروز ۹۸ به خاطر وقوع سیل در چند استان کشور مردم را از رفتن به سفر برحذر داشت، سال ۹۹ برای جلوگیری از شیوع کرونا سفر یک باره در تمام کشور ممنوع شد و امسال با تمهیدات انجام شده و تشکیل جلسات متعدد، با رعایت دستور‌العمل‌های صادره سفر ایمن به مردم توصیه شد.

یکی از ستادهای فعال و آماده کشور با ظرفیت ۲۷  سازمان و نهاد وابسته، ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر کشور است  که از قبل از نوروز  فعال است و ۲۴ ساعته وضعیت سفر را رصد می‌کند تا مردم شریف کشورمان که قصد سفر ایمن به نقاط مختلف کشور را دارند بتوانند از این کمر‌بند ایمن ایجاد شده بهره‌مند شوند.

اگر در این ایام، گذری به مراکز فروش بلیت، ترمینال‌های مسافری، ایستگاه‌های راه‌آهن و فرودگاه‌های کشور داشته باشیم دقت و مدیریت حوزه گردشگری را بهتر لمس می‌کنیم.

از دوربین‌های حساس به درجه دمای بدن افراد در ورودی‌های این مراکز تا بررسی وضعیت  بهداشتی مسافر هنگام صدور بلیت به وسیله سامانه‌های بروز شده گرفته تا خدمات مسافرتی در مسیرها، اعزام مسافران هوایی با ۶۰ درصد ظرفیت و قطار و اتوبوس با نیمی از ظرفیت، کنترل مراکز اقامتی مجوز‌دار و … همه تابع شرایط و پروتکل‌های بهداشتی صادره از ستاد ملی کرونا  و ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر است.

حساسیت این موضوع به حدی بود که  معاون گردشگری کشور با حضور در استان‌های مختلف و اعزام  صدها کارشناس در ۳۱ استان کشور میدان‌دار کنترل مدیریت سفر بود.

این که مطرح می‌شود سفرها موجب شیوع  و افزایش بیماری کرونا شده است و رنگ‌بندی بعضی از شهرها را تغییر داده است، قطعا منظور سفرهای مدیریت شده نیست چرا که گردشگری به‌عنوان عضو ستاد مقابله با کرونا در کنار همه اعضا تلاش دارد تا این بیماری کاهش و مدیریت شود و ضرورت دارد تا همراهی و کمک بیشتری برای مدیریت ایمن و مسئولان سفر در روزهای باقی مانده فروردین انجام شود.

منبع:میراث آریا

گنجعلی‌خان طلیعه معماری و هنر ایرانی در دل کویر کرمان

مجموعه گنجعلی‌خان یکی از مشهورترین مکان‌های دیدنی کرمان است و در مرکز قدیمی شهر، در کنار بازار بزرگ کرمان قرار دارد. گنجعلی‌ خان که از حکام مشهور زمان شاه عباس بوده از سال ۱۰۰۵ تا ۱۰۳۴ هجری قمری بر کرمان فرمان‌روایی و آثار و بناهای زیادی ساخته و در آبادی این منطقه کوشیده است.

معمار مجموعه مذکور  استاد محمد معمار یزدی و سبک معماری این بنا به شیوه‌ اصفهانی است. مساحت مجموعه‌ گنجعلی‌خان ۱۱۰۰۰ مترمربع و از چندین بنا تشکیل شده است.

مجموعه گنجعلی‌خان از قسمت‌هایی چون میدان، بازار، حمام، ضرابخانه، مدرسه، مسجد، چهارسوق و آب‌انبار تشکیل شده است و از شگفت‌انگیزترین آثار تاریخی (عصر صفوی) استان کرمان محسوب می‌شود.

 میدان گنجعلی‌خان

این میدان همانند میادین اصیل ایرانی مستطیل شکل است، در سه ضلع آن بازار واقع شده و در ضلع دیگر آن مدرسه گنجعلی‌خان قرار دارد. این میدان در مرکز داد و ستد شهر قدیـم واقع است، طول آن ۹۹ متر، عرض آن ۵۳ متر و دارای مساحت ۵۳۲۶ متر مربع وسعت است.

 بازار گنجعلی‌خان

 این بازار حد فاصل بین چهار سوق و بازار اختیاری است که سبک معماری جالبی از عصر صفوی به یادگار گذاشته و در بخش جنوبی میدان گنجعلی‌خان قرار گرفته اسـت، در سمـت  چپ آن ۱۶ طاق نما این بازار را به میدان ارتباط می‌دهد.

 ضرابخانه گنجعلی‌خان (موزه سکه)

در ضلع شمال میدان گنجعلی‌خان، داخل بازار مسگری شمالی و روبروی حمام، ضرابخانه گنجعلی‌خان واقع است که با گـچ‌بری زیبایی تزیین شده‌ است، در گذشته در آن مسکوکات طلا و نقره دولتی را ضرب می‌کردند، در سال ۱۳۷۰ همزمان با بزرگداشت خواجوی کرمانی، این مکان به عنوان موزه سکه مورد بهره‌برداری قرار گرفـت. در این موزه مسکوکات متعلق به ادوار مختلف تاریخی از قبیل اشکانی، ساسانی، اموی، عباسی و … قاجاری و پهلوی به همراه اطلاعات مربوط در معرض دید بازدیدکنندگان قرار دارد.

 حمام گنجعلی‌خان

حمام گنجعلی‌خان در سمت راسـت بازار گنجعلی‌خان واقع اسـت. این حمام مجموعه‌ای از تلفیق هنر معماری و کاربرد مصالح گوناگون با فضایی متناسـب و مردم‌وار است. حمام، اثری بدیع با کاشی‌کاری‌های زیبا، نقاشی‌ها، گچ‌‌بری‌ها، مقرنـس‌کاری‌ها و کاربندی‌هایی است که هر بیننده را به تحسین وا می‌دارد. حمام گنجعلی‌خان در سال ۱۰۰۵ ه. ق (دوره صفوی) به دستور گنجعلی خان حاکم وقت کرمان و معماری سلطان محمد معمار یزدی آغاز و در سال ۱۰۲۰ به پایان رسید. حمام تا حدود ۸۰ سال پیش دایر بوده است اما در حال حاضر نقش و کارکرد گردشگری پیدا کرده و به موزه مردم‌شناسی تبدیل شده ‌است.

مجسمه‌هایی به دست اساتید دانشکده هنر و دانشگاه تهران (استاد میربابایی و نشان تانیک) طراحی و در قسمـت‌های مختلـف حمام قرار داده شده تا بدین وسیله صحنه‌هایی از استحمام به شیوه سنتی در معرض نمایش گذاشته شود.

 مدرسه گنجعلی‌خان

این مدرسه در ضلع شرقی میدان واقع شده، گویا روزگاری مدرسه بوده و بعدها به کاروانسرا مبدل شده‌ است. نمای داخلی و خارجی این مدرسه کاشی‌کاری معرق جالبی از عصر صفوی به یادگار گذاشته است. این مکان تا زمان حمله آقا محمد خان قاجار به کرمان مدرسه بوده و پس از ویران شدن به دستور او، تعطیل شده و در اواسط قرن سیزدهم به عنوان کاروانسرا با کاربری بازارچه صنایع‌دستی مورد استفاده قرار می‌گیرد. سال ۱۰۰۷ ساخت بنا شروع و در سال ۱۰۲۹ به اتمام رسیده است.

 مسجد گنجعلی‌خان

 این بنا در گوشه شمال‌شرقی میدان و همجوار با مدرسه واقع شده ‌است. این مسجد کوچک اما بی‌نهایـت زیبا در واقع موزه کوچکی از هنرهای تزیینی اسلامی نظیر کاشی‌کاری، گچ‌بری و خطاطی است که به سبک زیبایی آراسته شده‌ است.

 چهارسوق گنجعلی‌خان

 محل متقاطع دو راسته بازار را چهار سوق می‌گویند. به دلیل برخورد متقاطع دو راسته بازار شمالی- جنوبی و شرقی- غربی، در محل چهار سوق گنجعلی‌خان در گذشته این مکان مهم‌ترین نقطه شهر محسوب می‌شده است، نمای داخل این  چهار سوق با گـچ‌بری‌‌های جالب و نقاشی‌های زیبای عصر قاجار که چهره شهروندان آن دوره را به تصویر کشیده تزیین شده‌ است، چهار سوق مرکز ثقل بازار است. گنبد چهارسوق مرتفع‌ترین گنبد شهر به‌شمار می‌آمده است.

منبع:میراث آریا

میامی، سرزمین کاروانسرا ها

در ادبیات تاریخی واژگان مشابهی برای کاروانسرا وجود دارد که تفکیک آن‌ها از یکدیگر دشوار است. کلماتی مانند ساباط، کاربات، خان، زاویه، خانقاه، ربات و منزلگاه از این دسته‌اند. در دایره المعارف لاروس، کاروانسرا، مهمانخانه و پناهگاهی برای بیتوته مسافران در دسته‌های بزرگ تعریف شده است، آنچه در این میان ساده و روشن به نظر می‌رسد این است که کاروانسرا ساختمانی برای کاروان است. دقت در این واژه آشکار  می‌کند که کاروان از کلمه کاربان ریشه دارد. بدون تردید کاروانسرا واژه اصیل ایرانی است. این کلمه از زبان پهلوی اشکانی مشتق شده است.

ریشه‌شناسی تاریخی کاروانسرا، حاکی از آن است که مفهوم و تعریف اصلی کاروانسرا در بعد تجاری و بازرگانی آن نهفته است، یعنی مکانی که کاروانیان برای تجارت و برای ممانعت از راهزنان و موانع طبیعی در آن رفت‌وآمد داشتند.

گذشته کاروانسراها نشان می‌دهد که پیدایش آن‌ها در ارتباط اقوام و ملت‌ها بوده است. در دوره هخامنشیان، اشکانیان، مغولان، سلجوقیان، عثمانی‌ها و صفویان که تجارت و بازرگانی در جغرافیای سیاسی هر یک از آن‌ها گسترش داشت، کاروانسراها رونق و توسعه یافتند. بنابراین تعریف ساده در مورد کاروانسرا  که توافق اهل‌ فن و دانش باشد، این است که کاروانسرا ساختمانی بزرگ در بیرون شهر و یا درون شهرها بوده که کاروانیان در وهله اول برای اهداف تجاری و بعدها برای مقاصد نظامی، سیاسی، دینی و اجتماعی از آن بهره می‌بردند.

پیشینه کاروانسرا

متون تاریخی ابداع و ایجاد کاروانسراها را  به تمدن ایران اسلامی نسبت می‌دهند. بنابراین با ایرانی بودن واژه کاروانسرا طبیعی است که احداث این بنا حاصل ذوق و ابتکار ایرانیان باشد.

واقعیت این است که بنیاد کاروانسرا به ایران پیش از اسلام برمی‌گردد. شرایط اقلیمی و گستره جغرافیایی سیاسی و نظامی هخامنشیان و از همه مهم‌تر شیفتگی آن‌ها در ارتباط با دیگر ملت‌ها، چاپارخانه‌هایی را به وجود آورد که مقدمه‌ای برای کاروانسرا شدند. بنابراین ایرانی‌ها برای اولین بار در تاریخ جهان سیستم ارتباطی شاهراه‌های اصلی و طولانی را سامان‌دهی کردند. چیزی که امروزه به‌عنوان کاروانسرا نامیده می‌شود در اصل تکامل ایستگاه‌های پستی هخامنشی و منزلگاه‌های تجاری و بازرگانی اشکانیان و ساسانیان در مسیر جاده بین‌المللی ابریشم است.

شهرستان میامی

میامی شرقی‌ترین شهرستان استان سمنان در مسیر تهران به مشهد است. این شهرستان از شمال با استان‌های گلستان و خراسان شمالی، از شرق با استان خراسان رضوی و از غرب با شهرستان شاهرود ارتباط دارد.

با توجه به قرار گرفتن این شهرستان در محور ارتباطی تهران – مشهد اهمیت ارتباطی و ترانزیتی آن از گذشته‌های دور مورد توجه بوده است. وجود هشت کاروانسرا در این شهرستان که عبارت‌اند از  کاروانسرای میامی، سپنج (جهان‌آباد)، میاندشت، عباس‌آباد، الحاک، صدرآباد، محمدآباد پل ابریشم و سنگی شریف‌آباد، خود گواه این مدعاست و این شهرستان را به سرزمین کاروانسراها مبدل کرده است.

مجموعه کاروانسراهای میاندشت

مجموعه کاروانسراهای میاندشت بزرگ‌ترین مجموعه کاروانسرای ایران شامل سه کاروانسرای صفوی و قاجار، چاپارخانه، کبوترخانه و ده میاندشت است که در ۴۰ کیلومتری شرق میامی در مسیر جاده میامی به مشهد قرار دارند. کاروانسرای غربی مربوط به دوره صفوی و دو کاروانسرای دیگر مربوط به دوره قاجار است.

کاروانسرای عباس‌آباد

در فاصله ۸۰ کیلومتری از مرکز شهرستان میامی، روستای تاریخی و هدف گردشگری عباس‌آباد  واقع ‌شده است. کاروانسرای عباس‌آباد به‌عنوان بزرگ‌ترین تک کاروانسرای شهرستان در دل بافت تاریخی و پلکانی عباس‌آباد یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های این روستاست که در مرکز روستای عباس‌آباد واقع شده است. کاروانسرای عباس‌آباد در دوره صفویه بنا و در دوره قاجار مرمت اساسی شده است.

کاروانسرای میامی

یکی از جاذبه‌های واقع در بافت تاریخی میامی، کاروانسرای میامی از کاروانسراهای زیبای عهد صفوی است.

کاروانسرای صدرآباد

این بنا از جمله کاروانسراهای دوره صفوی است که در محور تهران – مشهد احداث شده است. فرم این کاروانسرا مستطیل شکل و از نوع کاروانسراهای چهار ایوانی است، ورودی کاروانسرا از ضلع شمالی است و یک دالان در ورودی را به حیاط مرکزی متصل می‌کند. حیاط مستطیل شکل کاروانسرا در مرکز واقع شده و اطراف آن اتاق‌ها و شترخوان‌ها قرار دارند. در چهار گوشه کاروانسرا چهار برج وجود دارد و نیز در جداره خارجی دیواره ضلع شمالی ۱۲ رواق برای اسکان موقت تعبیه شده است. ازج تزیینات این بنا آجرکاری‌های سقف دالان ورودی است  او شالوده این بنا از آجر ختایی است.

کاروانسرای الحاک

کاروانسرای الحاک مربوط به دوره صفوی است. به علت ناامن بودن مسیر دسترسی به کاروانسرا در گذشته، فرم کاروانسرا حالت دژ دفاعی و قلعه نظامی داشته  و این بنا دارای هفت برج مراقبت بوده که هم‌اکنون سه برج آن باقی مانده است.

جاری بودن قنات الحاک و نیز درختان انار و بادام اطراف این کاروانسرا در کنار پوشش گیاهی خاص منطقه تفرجگاه مناسبی را برای گردشگران به‌خصوص در فصول پاییز و زمستان ایجاد کرده و مجاورت این بنا با منطقه حفاظت‌شده توران و کویر دوشاخ عباس‌آباد، بر اهمیت گردشگری آن افزوده است.

کاروانسرای محمدآباد پل ابریشم

کاروانسرای محمدآباد پل ابریشم که قدمت آن مربوط به دوره صفویه است  در ۶۰ کیلومتری شمال شرقی میامی روستای محمدآباد واقع شده است.

کاروانسرای  سنگی  شریف آباد-رباط سنگی

این کاروانسرا که مربوط به دوره صفویه است دارای پلانی از نوع دو ایوانی است و مصالح آن در دیوارها از سنگ و گچ و طاق‌ها را با آجر بنا کرده‌اند، ایوان‌ها در ضلع شمالی و جنوبی بنا قرار دارد در چهار گوشه رباط چهار برج مدور وجود دارد، تعداد ۱۴ اتاق برای اسکان مسافران ساخته‌اند و اصطبل کاروانسرا در گوشه شمال غربی و شمال شرقی در طرفین ورودی قرار دارد. این کاروانسرا در ۴۰ کیلومتری  شمال  شرقی  میامی قرار داد.

کاروانسرای جهان‌آباد (سپنج)

در فاصله ۶۰ کیلومتری شمال شرق شهرستان میامی و در روستای بسیار کوچک جهان‌آباد، کاروانسرای تاریخی وجود دارد که مربوط به دوره ایلخانیان است. ایلخانیان برای آسایش کاروان‌ها در مسیر راه‌ها و جاده‌ها، کاروانسراهای بزرگ و زیبایی با توجه به اقلیم هر منطقه می‌ساختند. کاروانسرای جهان‌آباد به‌صورت چهار ایوانی و مستطیل شکل بنا شده است.

منبع:میراث آریا