از عدم توجه به گردشگری غذا تا منوی تکراری در رستوران‌های ایران
کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری گفت: زمانی که یک توریست به کشوری مسافرت می‌کند یا قصد سفر دارد، مایل است از اوقات فراغت خود لذت ببرد و با فرهنگ‌های جدیدی آشنا شود؛ از این رو معمولا اولین سوال آن‌ها آدرس رستوران شهرها و نقاط دیدنی است و با وجود تنوع غذایی بسیار در ایران نکته مهمی که وجود دارد یکنواختی و تکراری بودن فهرست غذای رستوران‌های مختلف کشور است.فرزانه نصراصفهانی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: امروزه گردشگری، غذا را نیز تحت تاثیر قرار داده است و به یکی از گونه‌های گردشگری تبدیل شده است که کشورهای بسیاری به اهمیت آن به عنوان یکی از منابع جذب گردشگر پی برده‌اند.
وی افزود: مواد غذایی به عنوان اولین نیاز بشر صرفا در مواد غذایی خلاصه نمی‌شود؛ این ماده مغذی، فرهنگی است که جای خود را در بین فرهنگ و آداب و سوم مردم بومی هر منطقه پیدا کرده است.
این کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری بیان کرد: تحقیقات نشان می‌دهد غذا خوردن یکی از فعالیت‌های عمده سفرهای گردشگری است که مقاصد گردشگری در آن به رقابت می‌پردازند و از آنجا که مواد غذایی بخش بزرگی از هزینه گردشگران را به خود اختصاص می‌دهد، اهمیت زیادی دارد و انجمن جهانی سفر تخمین میزند که در گردشگری غذا، سالانه بیش از ۱۵۰ میلیارد دلار هزینه می‌شود.
نصراصفهانی ادامه داد: در ایران با وجود برخورداری از موادغذایی محلی و سنتی، به گردشگری غذا توجه چندانی نشده است؛ حال آنکه توسعه و اهمیت این بخش می‌تواند در تحرک، پویایی و توسعه همه جانبه و پایداری جوامع شهری نقش موثری ایفا کند.
وی افزود: ایران با توجه به برخورداری از تنوع فرهنگی، اقلیمی و تنوع غذایی و از سوی دیگر رشد چشمگیر گردشگری فرهنگی در جهان، می‌تواند در این زمینه جایگاه درخور و شایسته‌ای در عرصه بین‌المللی پیدا کند؛ در واقع وسعت زیاد کشور، وجود محصولات متنوع کشاورزی- دامی و تنوع فرهنگی- قومیتی به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر سبک غذاهای محلی تاثیر می‌گذارند.
به غذاهای محلی توجه نکرده‌ایم
این کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری بیان کرد: غذاهای محلی موجود در ایران علاوه بر بعد خوراکی بودن می‌تواند با تبلیغات و بازاریابی در جوامع مختلف به یکی از مناسب‌ترین جایگاه‌ها در جذب گردشگر دست یابد و از این طریق به اشتغالزایی و کسب درآمد پرداخته و از طرفی فرهنگ خود را به دیگر جوامع از طریق خوراک بشناساند.
نصراصفهانی ادامه داد: نکته‌ای که با یک نگاه کلی به آشپزی ایرانی روشن می‌شود، این است که هرکدام از غذاهای اصلی- ایرانی الگویی است که به واسطه قرن‌ها تجربه به دست آمده است و اگر این الگوی ایرانی، نسل به نسل به آیندگان منتقل شود بسیار عالی خواهد بود، اما متاسفانه در حال حاضر، برخی از غذاهای محلی رو به فراموشی می‌رود.
وی اظهار کرد: در ایران با داشتن مناطق و فرهنگ‌های گوناگون چیزی در حدود ۲۲۰۰ نوع غذا و ۱۰۹ نوشیدنی و انوع شیرینی و نان، شناسایی شده است و از طرفی صرف غذاهای متنوع در رستوران‌های مختلف از مهم‌ترین برنامه‌های گردشگران خارجی و داخلی است، اما عموم رستوران‌های کشور، غذاهایی شبیه به هم را با آدابی یکسان سرو می‌کنند.
نصراصفهانی با بیان اینکه کباب غذای غالب رستوران‌های ایرانی است، افزود: زمانی که یک توریست به کشوری مسافرت می‌کند یا قصد سفر دارد، مایل است از اوقات فراغت خود لذت ببرد و با فرهنگ‌های جدیدی آشنا شود؛ از این رو معمولا اولین سوال آن‌ها آدرس رستوران شهرها و نقاط دیدنی است و با وجود تنوع غذایی بسیار در ایران نکته مهمی که وجود دارد یکنواختی و تکراری بودن فهرست غذای رستوران‌های مختلف کشور است.
وی با بیان اینکه این منوهای تکراری عملا جذابیت غذا و رستوران را نزد گردشگران از بین برده است، افزود: یک گردشگر اگر مدتی بیش از سه یا چهار روز بخواهد در شهری دور از خانه خود اقامت کند بدون شک از یکنواختی غذاها خسته خواهد شد چراکه تقریبا بخش اصلی منوی رستوران‌ها را کباب‌های مختلف تشکیل می‌دهد.
این کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری تصریح کرد: این یکنواختی حتی برای ایرانی‌ها هم خسته کننده است؛ شاید از نظر تنوع غذا جزو غنی‌ترین کشورها باشیم ولی متاسفانه در بیشتر رستوران‌ها و هتل‌ها از غذاهای محلی و نوشیدنی‌های متنوع خبری نیست؛ بنابراین گردشگر ورودی به کشور، اگر با یک خانواده ایرانی تماسی نداشته باشد، تصور می‌کند غذاهای ایرانی به همان چند نوع کباب خلاصه می‌شود؛ درحالیکه اگر بخواهیم تمام غذاهای ایرانی و غذاهای محلی و دسرها را نام ببریم، بیش از۲۰۰۰ نوع است.
نصراصفهانی ادامه داد: از جمله شهرهای مطرح در زمینه گردشگری غذا در ایران، شهر رشت است که علاوه بر جاذبه‌های طبیعی برای جذب گردشگر از تنوع غذایی مثال زدنی نیز برخوردار است و به خاطر همین فرهنگ غذایی غنی است که یونسکو رشت را در لیست خلاق‌ترین شهرهای خوراک شناسی در جهان ثبت کرده است.
کشورهای مطرح در زمینه گردشگری غذا
وی افزود: آشپزی کاتالانی در اسپانیا که بهترین شان در بارسلون یافت می‌شود، از آن دست جاذبه‌هایی است که گردشگران را از نقاط مختلف دنیا به این منطقه می‌کشاند.
این کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری بیان کرد: استفاده از زعفران و زیره سبز و سایر ادویه جات و خوراکی‌های سنتی سبک بارسلونی را ایجاد کرد و خوراکی‌های دریایی و گوشت با سس فراوان هنر آشپزان این ناحیه است.
نصراصفهانی تصریح کرد: اگر به آمریکای شمالی، مرکزی و جنوبی برویم، نیویورک را باید یکی از بهترین مقاصد گردشگری خوراک و غذا دانست به دلیل غذاهای محلی شگفت انگیز و ارزان قیمتی مثل ساندویچ های پاسترامی.
وی ادامه داد: کشور مکزیکوسیتی نیز آنقدر معروفیت دارد که به عنوان یکی از مقاصد اصلی گردشگرانی که ذائقه گرم دارند مطرح است و پرو به عنوان کشوری که غذاهای رژیمی فراوانی دارد، استراتژی‌های مختلفی برای جذب گردشگران به اجرا گذاشته است.
این کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری ادامه داد: در آسیا نیز هنگ کنگ از شهرت فراوانی برخوردار است چنانکه به عنوان بهشت غذا مطرح است؛ کره جنوبی نیز در گزارش سالیانه سازمان جهانی گردشگری به عنوان یک مقصد گردشگری غذا مطرح شده است که با بهره‌گیری از برنامه‌ها و فیلم‌های تلویزیونی فرهنگ غذایی خود را به خوبی صادر کرده است.
به ایجاد خیابان غذا در هر شهر فکر کنیم
وی افزود: مالزی کشوری چند قومیتی و چند فرهنگی است و این تنوع فرهنگی موجب شکل گیری تنوع غذایی در این کشور شده است؛ مصر با راه اندازی اولین شبکه اختصاص ماهواره‌ای ویژه آشپزی به ترویج و آموزش فرهنگ غذایی با حضور سرآشپزان و آشپزان معروف مصری در این کشور پرداخت؛ همچنین ژاپن، چین، هند، ترکیه و تایلند از دیگر مقاصدی هستند که در گردشگری غذا فعالیت‌های عمده‌ای صورت داده‌اند.
نصراصفهانی تصریح کرد: جهت توسعه گردشگری غذاهای محلی و سوق دادن شهرهای ایران برای تبدیل شدن به شهرهای فعال در گردشگری غذا پیشنهاداتی در این زمینه ارائه می‌شود که عبارتند از انجام پژوهش‌های لازم روی موادغذایی محلی و دایر کردن رشته‌های دانشگاهی در زمینه گردشگری غذا، بهره گیری از شبکه‌های اجتماعی، تولید محتوا، تبلیغات تلوزیونی، روزنامه‌ها و نشریات و برندسازی غذاهای محلی و سنتی کشور در سطح بین المللی و برگزاری برنامه‌ها و جشن‌های فرهنگی برای آشنایی با غذاهای محلی.
وی یالدآور شد: ایجاد بازارهای دائمی غذا، تسهیل بهره برداری از فضاهای عمومی و پیاده روها برای رستوران‌ها و غذاخوری‌ها(ایجاد خیابان غذا با رعایت پروتکل‌های بهداشتی)، ستاره کردن رستوران‌ها مانند هتل‌ها برای بهبود کیفیت شان و گنجاندن غذاهای محلی در منوی آن‌ها و آموزش تخصصی آشپزها و خدمه ماهر که در انتقال فرهنگ بومی نقش به سزایی دارند نیز از دیگر پیشنهادات است.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.