آغاز گردشگری بدون قرنطینه در یونان

یونان محدودیت‌های قرنطینه را برای گردشگرانی که واکسینه شده‌ و یا گواهی منفی کرونا همراه داشته باشند، برداشت.مهدی عباسی ـ کارشناس گردشگری ـ در ادامه مرور اقدامات و ابتکارات کشورها برای رونق گردشگری در دوران کرونا، به ایسنا گفت که یونان شهروندان کشورهایی را که در برابر کرونا واکسینه شده‌اند و یا قبل از ورود، پاسخ آزمایش کرونای آن ها منفی باشد، به مدت یک هفته از قرنطینه معاف می‌کند. انگیزه یونان از این کار فقط رونق گردشگری است.

او ادامه داد: البته این مقررات فعلا برای اتباع ایالات متحده آمریکا، کشورهای حوزه شینگن، انگلستان، امارات متحده عربی، صربستان، اسرائیل، روسیه، استرالیا، نیوزیلند، کره جنوبی، سنگاپور و اتباع کشورهای دارای اقامت دائم در اتحادیه اروپا برقرار شده است. شهروندان این کشورها با ارائه کارت واکسن کووید ـ با دو دوز کامل ـ و یا جواب منفی تست کرونا، دیگر ملزم به رعایت قرنطینه یک‌هفته‌ای در یونان نخواهند بود.

یورونیوز نیز در گزارشی اعلام کرد شهروندان سایر کشورها از ۱۵ ماه می (۲۵ اردیبهشت ماه) امسال می‌توانند با در دست داشتن کارت تزریق واکسن و یا جواب منفی تست کرونا بدون قرنطینه و صرفا برای اهداف گردشگری وارد کشور یونان شوند.

عباسی با استناد به گزارش‌ها و اخبار موجود و با اشاره به مرگ بیش از ۱۰ هزار نفر در یونان بر اثر کرونا، گفت: این کشور که اقتصاد آن عمدتا به صنعت گردشگری وابسته است و به دلیل اقدامات اپیدمی متحمل خسارات اقتصادی زیادی شده، قصد دارد در فصل تابستان میزبان گردشگران خارجی بی‌شماری باشد.

پیشنهاد پذیرش گردشگران واکسینه‌شده نیز به تازگی روی میز اتحادیه اروپا گذاشته شده است. کشورهای این حوزه بیشتر از یک سال است رفت و آمدهای درون‌منطقه‌ای داشته‌اند و ورود گردشگران خارج از این حوزه را محدود کرده‌اند. بنا بر گزارش یورونیوز، ۲۷ کشور اروپایی طبق مقررات حاکم، تنها به شهروندان هفت کشور اجازه می‌دهند برای تعطیلات یا به دلایل غیرضروری دیگر به خاک آن‌ها سفر کنند، اما کمیسیون اروپا پیشنهاد کرده است آن دسته از شهروندان خارج از اتحادیه که به طور کامل در برابر کرونا واکسینه شده و نیز افرادی که از کشورهایی با وضعیت همه‌گیری کم‌خطر می‌آیند، بدون محدودیت اجازه سفر به اتحادیه اروپا را پیدا کنند.

منبع:ایسنا

راهکارهایی برای رونق اقامتگاه‌ها پس از کرونا

محققان در پژوهشی راهکارهایی را برای رونق اقامتگاه‌ها پس از بحران شیوع کووید-۱۹ شناسایی کرده‌اند.

به گزارش ایسنا، گردشگری، صنعتی بسیار شکننده است که از زمان ظهور علمی خود (سال ۱۹۵۰ میلادی) تا به امروز با بحران‌های بسیاری دست‌وپنجه نرم کرده است. حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ در آمریکا و بحران سلامت ناشی از شیوع بیماری سارس در سال ۲۰۰۳ به ویژه در آسیای شرقی، آسیب جدی به این صنعت وارد کرد. شیوع کووید-۱۹ نیز صنعت گردشگری را با بحران شدیدی روبرو کرد. محققان در پژوهشی راهکارهای رونق اقامت‌گاه‌ها پس از بحران شیوع کرونا را بررسی کرده‌اند.

در این پژوهش که توسط ندا ترابی فارسانی، دانشیار گروه موزه و گردشگری دانشگاه هنر اصفهان و سید رضا بهادری، دانشجوی دکترای مدیریت گردشگری دانشگاه علامه طباطبایی انجام شده است آمده: این پژوهش به دنبال کشف راهکارهای مناسب برای رونق دوباره‌ی کسب‌وکار اقامتگاه‌ها در دوران پساکووید-۱۹ از دیدگاه خبرگان و کارشناسان است. برای دستیابی به این هدف، از روش تحلیل مضمون استفاده شد. پژوهش حاضر یک پژوهش اکتشافی و از نظر هدف، کاربردی است.

جامعه آماری پژوهش حاضر، کارشناسان، خبرگان  و مدیران و صاحبان مراکز اقامتی هستند که به روش گلوله برفی مورد مصاحبه قرار گرفتند. از آن جایی که جمع‌آوری داده، در زمان همه‌گیری ویروس کووید-۱۹ در ایران انجام گرفته، پژوهشگران مصاحبه نیمه‌ساختاریافته، استفاده از تلفن و برنامه‌های پیام‌رسان فوری مانند واتساپ و تلگرام را برگزیدند.

فرم مصاحبه نیمه‌ساختاریافته شامل سه سوال باز بود: ۱- به نظر شما چه راهکارهایی می‌تواند به رونق دوباره‌ی کسب‌وکار اقامتگاه‌ها پس از دوران کووید-۱۹ کمک کند؟ ۲- به نظر شما چه حمایت‌ها و سیاست‌گذاری‌هایی از طرف دولت می‌تواند بر رونق کسب‌وکار اقامت‌گاه‌ها تاثیر داشته باشد؟ ۳- به نظر شما توسعه کدام فعالیت‌ها و اقدامات به رونق دوباره اقامتگاه‌ها کمک خواهد کرد؟

برای تعیین روایی محتوایی، فرم مصاحبه در اختیار هشت خبره‌ی حوزه گردشگری، مهمان‌نوازی و هتلداری و اقتصاد قرار گرفت و با توضیح اهداف پژوهش برای آن‌ها و ارائه تعاریف عملیاتی مربوط به محتوای سوال پژوهش، از آن‌ها خواسته شد تا سوال موجود در فرم مصاحبه را بر اساس طیف سه‌بخشی لیکرت «گویه ضروری است»، «گویه مفید است ولی ضروری نیست» و «گویه ضرورتی ندارد» طبقه‌بندی کنند.

محققان این مطالعه، پس از تعیین روایی محتوایی با ۱۵ نفر از کارشناسان وخبرگان و مدیران و صاحبان هتل‌ها و اقامتگاه‌های کشور ایران و اعضای کانون انجمن‌های صنفی راهنمایان گردشگری ایران مصاحبه کردند. سه نفر از مصاحبه‌شونده‌ها زن و ۱۲ نفر دیگر، مرد بودند. اکثریت آن‌ها در دامنه‌ی سنی ۳۵ تا ۴۵ سال و دارای مدرک کارشناسی بودند.

در این مطالعه آمده است: نتایج تجزیه و تحلیل به روش تحلیل مضمون نشان می‌دهد که تاکید بیشتر خبرگان و کارشناسان بر سیاست‌گذاری جهت مدیریت بحران سلامت است. اعطای وام از سوی نظام بانکی، بخشودگی جرائم مالیاتی، افزایش نرخ هتل‌ها و اقامتگاه‌ها، سیاست‌گذاری به منظور افزایش تعطیلات، حمایت دولت از صاحبان اقامتگاه‌ها و هتل‌ها، معافیت یا بخشودگی هزینه‌های خدمات شهری هتل‌ها در دوران کووید-۱۹، اعطای مشوق‌های بیمه‌ای و مالیاتی، پرداخت بیمه بیکاری به بیکاران کووید-۱۹ شاغل در اقامتگاه‌ها و عدم جریمه کارفرما برای پرداخت حق بیمه پرسنل شاغل، اعطای تسهیلات سفر به کارمندان دولت جهت اقامت در هتل‌ها، افزایش دوره تنفس بازپرداخت تسهیلات بانکی اقامتگاه‌ها، سیاست‌گذاری جهت تاسیس صندوق بحران وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور و سیاست‌گذاری جهت تاسیس شرکت بیمه گردشگری از جمله سیاست‌هایی بود که کارشناسان و صاحبان اقامت‌گاه‌ها بر آن تاکید داشتند.

نویسندگان این مقاله می‌گویند: گروهی از خبرگان، توسعه محصول در دوران پسا کووید-۱۹ را راهکاری برای رونق کسب‌وکار اقامتگاه‌ها دانستند. در این راستا، تخصیص اقامتگاه‌ها به یک خانواده و یا یک گروه فامیلی به جای پذیرش مهمان به صورت مجزا و پراکنده در راستای حفظ فاصله اجتماعی و موارد بهداشتی را راهکاری برای جذب گردشگر و تضمین سلامت مشتریان بیان کردند.

در این مطالعه بیان شده است: عده‌ای از خبرگان بیان کردند که در دوران پساکووید۱۹، هتل‌ها و اقامتگاه‌ها باید تمام تلاش خود را برای رسوخ در بازار داشته باشند و راهکارهایی چون بازاریابی الکترونیکی جهت جذب گردشگر و بازاریابی به منظور تضمین رعایت کلیه پروتکل‌های بهداشتی و جلب اعتماد گردشگران می‌تواند گامی باشد برای شروع دوباره فعالیت‌ها.

بر اساس آن چه پژوهشگران این مقاله اعلام کرده‌اند، آخرین مضمونی که کارشناسان به آن اشاره داشتند مشارکت از طریق افزایش فعالیت شبکه‌ای و زنجیره‌ای بود، چرا که در یک بحران اقتصادی، چون فعالیت شبکه‌ها و زنجیره‌ها در یک مقیاس بزرگ است، هزینه‌ها و ضررهای اقتصادی سرشکن می‌شود و رقبا نیز قدرت رقابت با آن‌ها را ندارند و در دوران پساکووید-۱۹ نیز با همکاری و مشارکت قادر به جذب مشتری بیشتری خواهند بود.

مدل طراحی شده در این پژوهش برای مدیریت اقامتگاه‌ها، در بحران کووید-۱۹، که از نتایج تجزیه و تحلیل کیفی فرم‌های مصاحبه به دست آمده است به شکل زیر است:

این مقاله در پانزدهمین دوره‌ی فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری منتشر شده است.

منبع:ایسنا

برگزاری ماه رمضان، با آدابی متفاوت در آلمان

آغاز ماه مبارک رمضان، همواره با حس و حال و فضایی دوست‌داشتنی و متفاوت همراه است که این تفاوت معنویت و فضایی روحانی را ایجاد می‌کند. در کنار تفاوت‌ها و جزئیات متنوع سنت‌های کشورهای مختلف در استقبال و گذران ماه رمضان، اساس و اصول آداب و آیین کشورها در این ماه یکسان بوده و به یکدیگر نزدیک است که این شباهت‌ها سبب افزایش همدلی و همبستگی میان مسلمانان می‌شود.

آلمان کشوری است که حدود ۴میلیون و ۳۰۰ هزار نفر از جمعیت ۸۲ میلیون نفری آن را مسلمانان تشکیل می‌دهند. مسلمانان آلمان نیز همانند مسلمانان سایر کشورها، حلول ماه مبارک رمضان را با برگزاری آیین‌ها و آداب مخصوص به کشور خود جشن گرفته و گرامی می‌دارند. در ادامه برخی  از این آیین‌ها معرفی می‌شود.

در ماه رمضان معمولا زندگی روزمره و آداب اجتماعی عموم مردم آلمان تغییر چندانی نکرده و بنابراین شرایط و آیین این ماه تا حدودی متفاوت از دیگر کشورها است. در واقع سرعت و جدیت زندگی در این کشور صنعتی ادامه می‌یابد و در شرکت‌ها، ادارات، مدارس و آموزشگاه‌ها برای کارکنان و دانش‌آموزان خود تسهیلاتی قائل می‌شوند؛ به طوری که ممکن است شیفت و زمان کاری آن‌ها تغییر کند و همچنین زمانی برای نماز و افطار آنان در نظر گرفته شود.

اغلب فعالیت‌ها و آداب مردم آلمان در ماه رمضان در مساجد برگزار می‌شود و روزه‌داران با حضور در مساجد و شرکت در برنامه‌های مذهبی و عبادی در زمان‌ها و ساعات مختلف قبل از افطار و بعد از افطار، فضایی پرشور و سرشار از معنویت ایجاد می‌کنند.

به دلیل آن که بیشتر مسلمانان آلمان، اصالتا اهل ترکیه هستند، بنابراین آیین‌های مربوط به ماه رمضان تعداد زیادی مسلمانان این کشور نیز در راستا و همانند ترک‌ها برگزار می‌شود، که از جمله این سنت‌ها می‌توان به قرائت قرآن و گوش دادن به تفسیر این کتاب الهی و حضور جمعی در کنار یکدیگر و پای سفره افطار پس از خواندن دعا و نیایش اشاره کرد. تهیه شیرینی‌ها و غذاهای بومی مرتبط با ماه رمضان و دعوت آشنایان و اقوام به افطار از دیگر آیین‌هایی است که در بین مسلمانان آلمان مشاهده می‌شود.

آیین‌های ماه رمضان در بین ترک‌های مقیم آلمان

ترک‌های مقیم آلمان بر اساس رسمی قدیمی، به همراه اقوام، دوستان و همکاران خود افطار می‌کنند که این را می‌توان مهمترین آداب مسلمانان ترکیه‌ای این کشور دانست و این چنین افطاری‌های دسته جمعی بیشترین جلوه‌ ماه مبارک رمضان در این کشور را به خود اختصاص داده است. همچنین در این ماه نمازهای جماعت در مراکز و مساجد مسلمانان ترکیه‌ای با جمعیت بیشتری برگزار می‌شود.

آیین‌های ماه مبارک رمضان در بین عرب‌های آلمان

عرب‌های مسلمان مقیم آلمان بیشتر از کشورهای لبنان، فلسطین و شمال آفریقا هستند. نمازهای جماعت ایام ماه رمضان در میان مسلمانان عرب این کشور با استقبال و حضور گسترده‌ روزه‌داران همراه است؛ آنان وعده افطاری خود را در منازل خویشاوندان و آشنایان و یا در مراکز اسلامی صرف می‌کنند. برخی از اقلیت‌های این افراد در ماه رمضان به کشورهای خود سفر می‌کنند تا ایام این ماه مبارک را در آنجا و در حال و هوای کشور مادری خود سپری کنند.

ایرانیان و ماه مبارک رمضان در آلمان

مهم‌ترین مرکز تجمع ایرانیان در ماه مبارک رمضان مرکز اسلامی هامبورگ است. این مرکز در ایام ماه مبارک رمضان پذیرای جمعیت زیادی از ایرانیان و پیروان مذاهب دیگر است. به شکلی که روزه‌داران در این مرکز نمازهای خود را به جماعت ادا کرده و در هنگام غروب نیز سفره‌های افطاری پهن می‌شود و مسلمانان به صورت دسته‌جمعی روزه خود را باز کزده و افطاری می‌خورند. به طوری که برخی مواقع تعداد شرکت‌کنندگان در برنامه‌های این ماه در این مرکز به ۵۰۰ نفر نیز می‌رسد.

علاوه بر این‌ها در این مرکز اسلامی قبل از اذان آیاتی از قران کریم قرائت می‌شود و همزمان ترجمه آلمانی آن‌ها نیز بیان می‌شود تا به این ترتیب همه شرکت‌کنندگان از برنامه‌های این مرکز بهره‌مند شوند. طرح سوالات دینی و شرعی افراد، جلسات تفسیر و قرائت قرآن نیز از دیگر برنامه‌های این مراکز به شمار می‌رود.

یکی از اصلی‌ترین و مهمترین جنبه‌های ماه رمضان برای مسلمانانی که در کشورهای غربی زندگی می‌کنند این است که حس اتحاد و همبستگی در میان آن‌ها افزایش یافته و قوت قلبی برای آن‌ها ایجاد می‌کند. با توجه به این که کشور آلمان نیز از مسائل نژادی و اختلافات قومی رنج می‏برد، روزه داری، پیر و جوان، فقیر و غنی و سیاه و سفید را گرد هم آورده تا پیام اتحاد و یکپارچگی را به گوش جهانیان برساند.

البته در یک سال گذشته به دلیل شیوع گسترده کرونا ویروس در سرتاسر جهان و درگیری کشورها با موج‌های مختلف این بیماری برخی از مراسم‌های ماه رمضان که به صورت دسته‌جمعی برگزار می‌شوند در این کشور با محدودیت یا حتی ممنوعیت همراه هستند.

منبع:ایسنا

سفر به ۱۵ کشور آزاد، برگشت از آن‌ها ممنوع!

با وجود ممنوعیت پرواز از/به ۱۵ کشور با شرایط ویژه کرونا، انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی در بخشنامه‌ای فروش بلیت و خدمات سفر به این کشورها را «بدون مانع» اعلام کرد.

به گزارش ایسنا، هند، پاکستان، فرانسه، بوتسوانی، برزیل، جمهوری چک، استونی، ایرلند، لسوتو، مالاوی، موزامبیک، اسلواکی، آفریقای جنوبی و زامبیا از جمله کشورهایی هستند که به دنبال مصوبه ستاد ملی کرونا پرواز به و از آن‌ها ممنوع شده است. سازمان هواپیمایی نیز در بخشنامه‌ای به تاریخ ۱۲ اردیبهشت‌ماه اعلام کرد از پذیرش مسافر و فروش بلیت هواپیما از مبداء این کشورها به ایران خودداری شود، اما فروش بلیت به این مقاصد منوط به رعایت قوانین و مقررات آن کشورها باشد.

انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی نیز پیرو آن، در بخشنامه‌ای خطاب به آژانس‌ها، فروش و صدور بلیت به این ۱۵ کشور را بدون مانع اعلام کرد.

حرمت‌الله رفیعی، رییس هیات‌مدیره این انجمن، تاکید کرد: طی مذاکره با مدیرکل نظارت سازمان هواپیمایی، فروش و صدور بلیت به این کشورها منعی ندارد و تابع مقررات کشورهای مقصد برای ورود اتباع دیگر کشورها به آن کشورهاست و به تبع آن، ورود مسافر از مبداء این کشورها به ایران ممنوع  است.

درحال حاضر بیشتر سفرها به این کشورها با توجه به محدودیت‌های کرونا، از جنبه توریستی خارج بوده و اغلب، ورود برای افراد مقیم و دارای مجوز تجارت، اقامت و تحصیل آزاد بوده است و یا محدودیت کمتری دارد.

منبع:ایسنا

موفقیت ترکیه در بازگرداندن بیش از 2500 اثر تاریخی طی 10 سال

براساس اطلاعات ارائه شده توسط یک مقام ارشد ترکیه، در مجموع 2712 اثر تاریخی بین سال‌های 2011 و 2021 میلادی به این کشور، به سرزمینی که متعلق به آن‌هاست، برگردانده شده است.

هفت اثر تاریخی و طبیعی همدان آماده ثبت در یونسکو

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان از آماده سازی پرونده هفت اثر تاریخی و طبیعی کهن دیار همدان برای ثبت در میراث جهانی یونسکو خبر داد و گفت: پرونده برخی از این آثار تکمیل و به یونسکو ارسال شده و برخی مراحل پایانی مطالعه را می‌گذرانند.

«علی مالمیر» روز سه شنبه در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: ایده ثبت جهانی «تپه باستانی هگمتانه» در نتیجه مذاکراتی و رایزنی با کارشناسان یونسکو به «منظر تاریخی شهری از هگمتانه تا همدان» تبدیل شد و به سرعت مراحل تکمیل این پرونده در حال انجام است.

وی اضافه کرد: پرونده «غار علیصدر» به عنوان یک اثر طبیعی از آثار مهم استان همدان محسوب می‌شود که در فهرست موقت یونسکو قرار گرفته است.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان خاطرنشان کرد: پرونده کاروانسراهای «تاج آباد» و «فرسفج» نیز در قالب زنجیره کارونسراهای ایران به یونسکو ارسال شده و تیرماه سال جاری ارزیابان برای بازدید این آثار به همدان می‌آیند.

مالمیر با بیان اینکه «منظر تاریخی فرهنگی دره ارزانفود، سد اکباتان و ورکانه» یکی از پرونده های پیشنهادی ما برای ثبت جهانی است افزود: مطالعات اولیه این اثر نیز انجام شده است.

به گفته او مطالعات اولیه «ارگ باستانی نوشیجان» نیز به اتمام رسیده و پرونده این اثر برای ثبت جهانی تشکیل شده است.

«قنات قاسم‌آباد» از دیگر آثاری است که مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی همدان به آن اشاره کرد و گفت: الحاق این قنات به زنجیره قنات های ثبت شده ایرانی موضوعی است که در حال پیگیری آن هستیم و به موازات این طرح کار مطالعات عرصه و حریم قنات را برای ثبت جهانی انجام می‌دهیم.

همدان دارای یک هزار و ۸۰۰ اثر تاریخی و طبیعی است که بیش از یک هزار آن ثبت ملی شده است.

میراث جهانی یونسکو نام پیمان‌نامه‌ای بین‌المللی است که در تاریخ ۱۶ نوامبر سال ۱۹۷۲ به تصویب کنفرانس عمومی یونسکو رسید و موضوع آن، حفظ آثار تاریخی، طبیعی و فرهنگی بشر است که اهمیت جهانی دارند و متعلق به تمام انسان‌های زمین، فارغ از نژاد، مذهب و ملیت خاص است.

بر پایه این کنوانسیون کشورهای عضو یونسکو، می‌توانند آثار تاریخی، طبیعی و فرهنگی کشور خود را نامزد ثبت به عنوان میراث جهانی کنند و هر کشور در هر سال فقط می‌تواند یک نامزد برای ثبت میراث فرهنگی یونسکو درخواست دهد.

منبع:ایرنا

آخرین تلاش‌های باستان‌شناسان در شهر گم‌شده سلوکی

لطفا خودتان را معرفی و از سوابق اجرایی که دارید بگویید.

محسن جانجان هستم، کارشناس ارشد باستان شناسی، سرپرست تیم ششمین فصل کاوش معبد و رئیس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان نهاوند که ریاست بنیاد ایران شناسی در استان همدان را نیز برعهده دارم، تاکنون ۳۵ فصل فعالیت پژوهشی میدانی از جمله سرپرست کاوش تپه باستانی قاباق تپه کبودر اهنگ، سرپرست کاوش تپه فیروزان نهاوند، سرپرست هیئت بررسی و شناسایی دشت ملایر و سرپرست پنجمین فصل کاوش لائودیسه، عضو هیئت کاوش موش تپه همدان به سرپرستی دکتر محمدرحیم صراف، معاون هیئت باستان‌شناسی کاخ ناتمام ساسانی بیستون به سرپرستی مهدی رهبر، معاون هیئت کاوش لائودیسه به سرپرستی مهدی رهبر، معاون هیئت کاوش‌های شهر زیرزمینی سامن، معاون هیئت کاوش‌های شهر زیرزمینی ارزانفود، معاون هیئت کاوش هگمتانه، معاون هیئت کاوش تپه باستانی گیان را نیز در کارنامه فعالیتی خود دارم.

آیا تالیفات علمی هم داشته‌اید؟

 بله، تاکنون ۳۵ مقاله علمی در سطوح ملی و بین‌المللی، دو کتاب در حوزه میراث‌فرهنگی و گردشگری تالیف کرده‌ام و در سال ۱۳۹۲ به عنوان پژوهشگر برتر استان همدان انتخاب شدم.

در رابطه با دستاوردهای پنج فصل گذشته کاوش برایمان بگویید.

علاوه بر کتیبه یونانی، یافته‌های ارزشمند دیگری چون مجسمه‌های برنزی خدایان یونانی، قربانگاه سنگی، سرستون، ساقه ستون، پایه ستون و قطعه سفال‌های این دوره طی پژوهش‌های پیشین در محله دوخواهران نهاوند کشف شده که با توجه به این یافته‌ها و مطالعات صورت گرفته به این اطمینان رسیدیم که شهر نهاوند استقرار دوره پیش از تاریخ را داشته است و این در حالی است که تاکنون گمان می‌کردیم پایه و بنیان این شهر مربوط به دوران سلوکی است که پس از کاوش‌های قبلی مشخص شد شهر سلوکی بر روی بقایا و استقراری از دوران پیش از تاریخ قرار دارد.

در مورد لائودیسه برایمان بگویید.

معبد لائودیسه یکی از آثار ارزشمند شهرستان نهاوند است که آثاری از دوران سلوکیان را چون گنجینه‌ای در خود نگهداری می‌کند. در کاوش‌های قبلی که در سال‌های اخیر انجام شده است، سرستون‌ها، میان ستون، پایه‌های ستون و سفال‌های منقوش بسیار زیبای دوران سلوکی در این منطقه کشف شده که نشان از وجود این معبد داده و نشان می‌دهند که این معبد متعلق به دوران سلوکی است.

این آثار در چه زمانی کشف شده‌اند؟

در سال ۱۳۲۲ کتیبه‌ای به زبان یونانی در محله دوخواهران نهاوند کشف شد که مربوط به آنتیوخوس سوم پادشاه سلوکی بود. این کتیبه از دو قسمت متمایز تشکیل شده که قسمت اول آن نامه‌ای است که فرمان شاه را به اهالی نهاوند ابلاغ و از آنان درخواست می‌کند تا فرمان او را روی سنگی نقش کرده و در معبد اصلی شهر نصب کنند و همچنین در این کتیبه آنتیوخوس سوم به مندموس ساتراپ نهاوند دستور می‌دهد که معبدی برای همسرش ملکه لائودیسه در نهاوند بسازند. این کتیبه اکنون در موزه ملی ایران نگهداری می‌شود. علاوه بر کتیبه، مجسمه‌های مفرغی کوچک منصوب به خدایان یونان در این منطقه کشف شده ‌است. کشف این آثار باعث شد که وجود معبد یونانی در نهاوند محرز شود. این محوطه تاریخی و منطقه دوخواهران در سال ۱۳۲۷ به شماره ۳۷۴ به‌عنوان میراث‌فرهنگی در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد. در این اکتشافات در یک قلک ۱۱ سکه پیدا شده که نشان دهنده حضور اشکانیان پس از سلوکیان در نهاوند بوده‌ است. با توجه به اینکه کتیبه مذکور و تعدادی از مجسمه‌های خدایان یونانی و سرستون‌های دوره سلوکی از محله دو خواهران نهاوند کشف شد احتمال وجود این معبد در این منطقه از نهاوند قوت گرفت.

نقش گریشمن در نهاوند چه بود؟

از جمله شهرهای ایجاد شده به وسیله سلوکیان در غرب ایران، لائودیسه نهاوند بود که به نام همسر انتیوخوس سوم نامگذاری شده بود. گیرشمن از سوی لویی لوبر از کشف کتیبه لائودیسه اطلاع حاصل کرد و به منظور فراهم آوردن مقدمات کاوش، یک روز را در نهاوند گذراند. ظاهرا گیریشمن با حضور در نهاوند قصد ارزیابی موفقیت خود از کاوش در این محل را داشته اما با بررسی وضعیت موجود، متوجه شد که صرف وقت در نهاوند برایش موفقیتی در بر نخواهد داشت. بنابراین به لوئی لوبر نوشت: «توجه شما را به این نکته جلب می‌کنم که ظاهرا تمام قسمت‌های محوطه باستانی نهاوند، به بهانه تهیه خاک و سنگ برای بناهای جدید زیر و رو شده است و در عین حال شهر جدید نهاوند به‌سرعت روی آثار هلنیستیک را پوشانیده است.»

آیا دیگر در آن سال‌ها کاوشی نشد؟

از آن تاریخ هیچ‌گونه فعالیت پژوهشی در این منطقه انجام نشد تا اینکه در سال ۱۳۸۴ از مهدی رهبر برای گمانه‌زنی در محله دو خواهران دعوت به عمل آمد. در این راستا چهار فصل گمانه‌زنی از سوی این باستان‌شناس طی سال‌های ۸۴، ۹۰، ۹۱ و ۹۸ گمانه‌های آزمایشی متعددی در ابعاد مختلف مورد کاوش قرار گرفت و فصل پنجم نیز به سرپرستی محسن جانجان و با ایجاد چندین گمانه در سال ۹۹ انجام شد.

در مورد منطقه دوخواهران برایمان بگویید.

با توجه به وجود امامزاده دوخواهران شاید بتوان بین این امامزاده و کتیبه انتیوخوس، آن جا که همسرش لائودیسه را خواهر می‌نامد، ارتباطی برقرار کرد. بنابراین دو واژه خواهر  و کاهنه بزرگ واژگانی کلیدی برای حل مسئله هستند. آنتیو خوس به ساتراپ محل دستور داده است: «به شئونات خواهر ما ملکه لائودیسه بیفزایید» و در جمله دیگری می‌خواهد بعد از اینکه نام ملکه لائودیسه در تمام این قلمرو به عنوان کاهنه بزرگ معروف و مشهور شود، مفاد این فرمان را بر روی سنگی ثبت و در جلوی مهمترین معبد شهر نصب کنند.

بر همین اساس کاوش‌های باستان‌شناسی از سال ۸۴ و به سرپرستی مهدی رهبر شروع شد و پنج فصل حفاری شده و امیدواریم با شروع فصل ششم بتوانیم سر نخی از معبد لائودیسه کشف کنیم.

آیا متون بر روی کتیبه‌ها خوانده شده است؟

در دوره سلوکی گذاشتن نام پادشاه یا همسر او بر کلنی‌ها (شهرها) معمول بوده، کلنی‌ها وقتی توسعه پیدا می‌کردند، لقب بولیس می‌گرفتند. یافته‌ها و داده‌های باستان‌شناسی شامل کتیبه، مجسمه‌های مفرغی، ستون، سر ستون و …. حکایت از وجود ساختمان‌هایی با عظمت دوره سلوکی در نهاوند دارد که کتیبه سنگی یکی از اینهاست و این کتیبه بر روی یک تخت سنگ مرمر و به خط یونانی مشتمل بر امتیازاتی است که شرح آن عنوان شد و در برگیرنده دو متن است.

متن اول، مندموس به اپلودوروس و به تمام صاحب منصبان شهر لائودیسه درود می‌فرستد که «پس از این اعلامیه باید مواد فرمانی که شاه به من نوشته است، ضمیمه شود و روی سنگی از آن سواد بردارید. سپس نوشته‌ای که مقرر داشته‌اند مطالعه کرده و آن را محفوظ نگاه دارید و سنگ را در معروف‌ترین زیارتگاه‌های شهر نگاه دارید. خوش باشید سال ۱۱۹ دهم ماه یانه مدس»

متن دوم، شاه آنتیخوس به مندموس سلام می‌رساند و دستور می‌دهد که «به شئونات خواهر ما ملکه لائودیسه بیافزایید و از او قدردانی کنید. این امر برای ما بسیار ضروری است. شما برای اینکه او در زندگانیش با مهر و محبت و مراقبت شدید خود را نشان داد. بلکه او هنوز نسبت به خدایان دارای عشق و احترام بی‌پایان است. بنابراین ما با مهر و علاقه دستور می‌دهیم و موافقت خود را با این امر اعلام می‌داریم که او از جانب ما به این افتخار نایل شود. خصوصاً مصمم هستیم همانطوری که در تمام قلمرو ما انتخاب کاهنین بزرگ از طرف ما انجام می‌شود. بدین نحو در این محل کاهنه‌هایی از طرف ملکه لائودیسه تعیین شود. در حالی که حامل تاج‌های طلا و تصاویر او خواهند بود. سپس نام آنها در اسناد بعد از کاهنین نیاکان ما و خود ما ثبت شود و خلاصه بعد از آنکه نام ملکه لائودیسه در تمام قلمرو تو به عنوان کاهنه بزرگ معروف و مشهور شد، کلیه کارها بر طبق گفتار ما انجام گرفت. مفاد فرمان را بر روی سنگی ثبت نمایند تا وقف این مکان مقدس شود و بالاخره این عمل بسیار پسندیده‌ای که نسبت به خواهر ما انجام دادیم. نتایج آن در حال و آینده آشکارخواهد شد. سال ۱۱۹ ا زماه کاندیکوس.»

و سخن پایانی؟

امیدواریم در این فصل آخر از کاوش به یافته‌های خوبی دست پیدا کنیم و بتوانیم مردم ساکن در منطقه دو خواهران را با توجه به اینکه ساخت و ساز در این محله ممنوع بود مردم منطقه با معضل بزرگی روبرو بودند و خطر جانی نیز آنها را تهدید می‌کرد، خوشبختانه با پیگیری‌های مستمر با کمیته وزارتخانه مقرر شد ساخت و سازها تحت شرایط خاص و با نظارت میراث‌فرهنگی در شهرستان انجام شود و بر اساس مطالبه مسئولان ارشد شهرستان و مردم منطقه مبنی بر تعیین تکلیف وضعیت ساخت و ساز در این منطقه قدیمی، با پیگیری‌های انجام شده مجوز ساخت و ساز در محدوده معبد تاریخی لائودیسه کسب شده است و با پایان این کاوش قطعا خیلی از مشکلات مرتفع خواهد شد.

منبع:میراث آریا

خط نستعلیق، شناسنامه هنری ایران

پدیده شکل‌گیری و خلق خط و خوشنویسی در قلمرو ادب و فرهنگ ایران اسلامی از اعتبار و خلاقیت شگفت‌انگیزی برخوردار است و یکی از اساسی‌ترین مؤلفه‌های این پدیده نوظهور در نیمه‌های قرن هشتم هجری تنها در اثر ذوق و سلیقه ایرانیان آن هم به دست میرعلی تبریزی نمایان شده است، حتی کشورهای بسیار مترقی با کشفیات متعددشان در علوم و رشته‌های مختلف پیچیده نتوانستند خطشان را به صورت هنری فاخر جلوه دهند.

 واقعیت این است که خط نستعلیق به عنوان شناسنامه ایران در همه جای جهان شناخته شده و مورد استقبال قرار گرفته است و خدمات آن  برای حفظ و نگهداری مواریث علمی، فرهنگی، هنری، سیاسی و تاریخی در ادبیات ما جایگاهی ویژه دارد و میراث به جای مانده از آن در گنجینه‌های مختلف کشور، کتیبه‌ها و ابنیه‌های تاریخی گواه صادقی بر این مدعاست.

 آنچه در مورد این خط بسیار زیبا قابل‌تأمل و تفکر است این است که این خط با رعایت اصول اولیه و ۱۲ گانه در جاهای مختلف با توجه به نوع نوشته و چارچوب آن تابع کلمات ماقبل و مابعد خود بوده، قابل تغییر در اندازه‌های خود بوده و جایگاه خود را در هر کاربردی تا به امروز به نام عروس خطوط اسلامی در مقام اول حفظ کرده است.

 بی‌شک این خط با ترکیب‌پذیری بدیع، متنوع و نو دارای امتیازات بسیاری است که می‌تواند در کتابت، چلیپا، سیاه‌مشق، ترکیب آزاد، کتیبه و یا هر قالب دیگری جوابگوی نیازمندی‌های زیباپسند انسان باشد که جلوه‌های زیبایی‌شناسی آن را قوت می‌بخشد.

به همین منظور گفتگویی با میرحسین زنوزی استاد پیشکسوت خط نستعلیق برای بررسی جایگاه تبریز به عنوان خاستگاه خط نستعلیق ترتیب دادیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید. 

جایگاه تبریز را بهعنوان خاستگاه خط نستعلیق  چگونه ارزیابی می‌کنید؟

 تبریز مرکز پیدایش، رشد و تکامل خط نستعلیق بوده است و این خط از تبریز به تمام جهان صادر شده، بنا به اظهارات رئیس موزه میرعماد، سبک صفویه با تمام  جلال و جبروت ریشه در سبک تبریزی دارد که در زمان شاه اسماعیل صفوی در سال ۹۰۷ هجری قمری در تبریز بنیان گذاشته شده و بعدها از مکتب تبریز، مکتب قزوین و بخارا زاده شده و دامنه آن از طریق تبریز به سرزمین‌های هند و عثمانی گسترش پیدا کرد، به همین دلیل، تبریز را باید پایتخت خط نستعلیق جهان دانست.

 اما مسئله اساسی این است که نمودهای عینی که نشان دهند تبریز مبدع این خط بزرگ بوده کجا هستند؟  واقعیت این است که با کمال تأسف باید گفت تبریز با توجه به سابقه دیرینه پیشینه هنری آن به عنوان شهر اولین‌ها و خاستگاه نستعلیق فقط در کلمات خلاصه و نمایش داده می‌شود حال آنکه باید عموم مردم تبریز خصوصاً مسئولان، نستعلیق نویس باشند. این هنر مقدس اما مظلوم که نام تبریز و ایران را در همه دنیا بلند آوازه کرده اما هنرمندانش ساختمان مستقل برای فعالیت خود ندارد. این شهر دانشگاه و هنرستان خوشنویسی ندارد، موزه معاصری که آثار هنرمندان معاصر باید در آن نگهداری شود موجود نیست، در شهر اولین‌ها در و دیوارش از خط نستعلیق تهی است.

 تا این لحظه خط نستعلیق به نام میرعلی تبریزی به ثبت نرسیده است. در ادارات دولتی آثار خطی به چشم نمی‌خورد. هنرمندان طراز اول خوشنویس ارج و قرب ندارند. به طور مثال از  سال ۱۳۲۹ انجمن خوشنویسان ایران شکل گرفته و من اولین نفری هستم که از تبریز و این منطقه از سال ۱۳۸۵ با انتخاب بیش از ۳۰۰ هنرمند برجسته خوشنویسی طراز اول کشور به شورای عالی انجمن خوشنویسان راه پیدا کردم.

 خط نستعلیق برای منعکس کردن شعر شهریار دارای چه نقطه قوت‌هایی بوده و چه نقشی در بارور کردن آن می‌تواند داشته باشد؟

نام استاد شهریار فرزند نامدار تبریز و آذربایجان سال‌هاست که از مرزهای ایران گذشته و در چهارگوشه جهان هر جا که سخن از شعر و ادب فارسی است زبانزد عالمان و بزرگان فرهنگ و ادب است.   دیر زمانی است که شهریار بزرگ با ادبیات و شعر ایران پیوند ناگسستنی دارد.

او شاعر بلندمرتبه‌ای است که در ردیف قطران، شمس، حمام و صائب مایه افتخار تاریخ شعر ادبیات و فرهنگ ایران است. شاعری است که ملک الشّعرای بهار، او را افتخار شرق می‌داند. مقام معظم رهبری او را حکیم لقب می‌دهند و بزرگان شعر و ادب ایران را جاودانه می‌دانند و انیشتین به احترام کلامش سه بار بر می‌خیزد و اشک شوق در دیدگانش حلقه می‌زند و تنها حیدر بابایش به صد زبان زنده دنیا چاپ می‌شود و در نهایت این شاعر حضرت علی علیه‌السلام است.

این چنین شخصیتی با نوشته شدن اشعارش اعتبار نمی‌یابد. او مثل آفتاب است که خوشنویسان کشور با نوشتن شعرش آبرو کسب می‌کنند و تاریخ گواه آن خواهد بود که قلم‌داران روزگار ما آن را خوب شناختند و با نوشتن اشعارش ارج و قرب پیدا کردند.

برای استاد شهریار همین بس که حتی افراد بی‌سواد حیدربابای او را از حفظ می‌خوانند و بزرگان علم و ادب و هنر در تلاش یاد گرفتن زبان ترکی هستند تا حیدربابا را به زبان اصلی بخوانند.

اما اشعار استاد شهریار با خط نستعلیق خوشنویسان نامدار تبریز و آذربایجان و ایران زنده خواهند ماند و جوانان و نوجوانان سال‌ها مراقبه و مجاهده خواهند کرد تا به آن مرتبه و مقام برای نمایش هرچه بهتر این اشعار فاخر به مقام و مرتبت دست یابند.

جشنواره ملی خط نستعلیق که در ارتباط با کنگره ملی شعر شهریار  در آبان ماه سال جاری برگزار شد دارای چه نقاط قوت و ضعفی بود؟

جشنواره خط نستعلیق از چند بعد ارزش معنوی بسیار دارد، اول این که خط، مادر فرهنگ است و این پیوند خط با شعر و ادب از دیرباز پیوند ناگسستنی دارد و خط و خوشنویسی در طول تاریخ کمک شایانی در نگاه داشتن افکار و اندیشه شاعران بزرگ انجام داده و نوشتن بدون خواندن مؤثر نخواهد بود، مبدأ تمام دانایی انسان از خواندن و نوشتن است و خواندن و نوشتن انسان را به تفکر وا می‌دارد. اگرچه استاد شهریار تنها شاعری است که در زمان خود به خوبی شناخته‌شده اما باز زوایای زندگی آن نامدار بزرگ هنوز در پرده ابهام باقی مانده است که وظیفه اصلی این کنگره از بین بردن تمام این ابهامات بود.

اگر هنرمندی شعری از استاد شهریار را بنگارد بی‌شک بارها بر روی آن شعر مطالعه و سیاه‌مشق کرده است و شاید بارها آن را نوشته و عوض کند که بی‌تردید آثار بدیع،  چشم‌نواز و ماندگار از آن استاد فرزانه در تاریخ  تبریز و آذربایجان به یادگار خواهد ماند. این کنگره و جشنواره ملی خط نستعلیق زمینه‌ای است که درک کنیم این خط به‌مثابه گنجی علاوه بر از جنبه‌های فرهنگی  دارای ارزش اقتصادی فراوانی خواهد بود و ملت نیز از دیدن آن خطوط زیبا لذت خواهند برد، جوانان و نوجوانان بسیاری در یاد گرفتن  خط تلاش خواهند کرد که بی‌گمان در پالایش جامعه مهم و در بیمه کردن معنوی جوانان موثر خواهد بود.بنابراین می‌توان گفت برگزارکنندگان این کنگره و جشنواره نیز یادگار ارزشمندی برای تبریز رقم می‌زنند.

به عنوان یک استاد پیشکسوت خط نستعلیق، نقش نهادهای فرهنگی در حمایت، اشاعه و بین‌المللی کردن این هنر را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

هیچ هنرمند راستینی در هیچ دوره‌ای نیاز به حمایت و مساعدت ندارد اما هنر چرا، چون هنر وسیله پالایش هر جامعه مترقی است و در حال حاضر دشمنان اسلام و قرآن هنر را به درستی شناخته و از آن به عنوان یک ابزار غافل کننده استفاده می‌کنند. مقام معظم رهبری در یک دیدار اختصاصی با هنرمندان اشاره کردند که سازمان سیا یک بخش هنری دارد که به کل جهان برنامه‌های هنری می‌دهد. علی‌الخصوص با ظهور پدیده‌های جدیدی چون اینترنت، کامپیوتر و ابزارهای دیگر، جوانان و نوجوانان ما که سرمایه اصلی ما هستند به سهولت با فشار دکمه‌ای تمام جهان را درمی‌نوردند. می‌بینند، می‌شنوند، یاد می‌گیرند و عمل می‌کنند. خاصیت هنر همین است ما وارد جنگ نرم شده‌ایم و این جنگ هنر است و اگر بخواهیم جامعه‌ای ساده و پالایش شده‌ای داشته باشیم باید به هنر و شاخه‌های متنوع آن اهمیت دهیم. اما بین‌المللی کردن هنری به این آسانی نمی‌شود و نیازمند زحمت، برنامه‌ریزی و هزینه کرد هدفمند است.

منبع:میراث آریا

سوزن‌دوزی هنر زنان بلوچ

هر دختر بلوچ از سنین کودکی، ضمن آموختن و انجام امور مربوط به خانه‌داری، موظف به فراگرفتن سوزن‌دوزی است و به سبب دخالتی که سلیقه‌های گوناگون در تهیه نوارهای سوزن‌دوزی دارد، می‌توان طرح‌ها و نقش‌های متنوع و اصیل سوزن‌دوزی را در منطقه بلوچستان مشاهده کرد.

هنر سوزن‌دوزی در اکثر شهر‌های سیستان و بلوچستان وجود دارد اما ایرانشهر به دلیل تعداد کارگاه‌های بیشتر، کیفیت سوزن‌دوزی و تکنیک‌های متداول در آن، تابستان امسال به عنوان شهر ملی سوزن‌دوزی انتخاب شد.

وجود چهره‌های سرشناس سوزن‌دوزی در ایرانشهر به ویژه مهتاب نوروزی که از شهرت جهانی برخوردار است تاثیر بسزایی در ملی‌شدن این شهرستان داشت.

یکی از صنعتگران و سوزن‌دوزان برجسته و کارآفرین در سیستان و بلوچستان شهین شهرکی است که در اکثر نقاط سیستان و بلوچستان نسبت آموزش سوزن‌دوزی به بانوان اقدام کرده و شهرت ملی دارد.

مشروح گفت‌وگو با شهین شهرکی یکی از هنرمندان صنایع‌دستی سوزن‌دوزی را در زیر می‌خوانیم.

از چه سالی به سوزن دوزی مشغول شدید؟

از ۱۲ سالگی شروع به کار کردم و در هنرستان رشته دوخت تجارت خواندم، سپس در شهرستان سرباز به شغل معلمی مشغول شدم و در این منطقه تجربه بیشتری در زمینه سوزن‌دوزی کسب کردم.

چرا به فکر تاسیس تعاونی افتادید؟

براساس فعالیت‌هایی که با همکاری روستاییان انجام می‌دادم، سال ۷۵ به پیشنهاد یکی از آشنایان شرکت تعاونی زینب کبری (س) را در نوک آباد بمپور تاسیس کردم.

بعد از چهار سال این شرکت تعاونی را به مردم منطقه واگذار کردم و در سال ۷۹ همزمان با خدمت در شغل معلمی با جدیت بیشتری شرکت تعاونی جدیدی در ایرانشهر تاسیس کردم که ۴۵ نفر عضو داشت.

تا سال ۸۷ که بازنشسته شدم این شرکت تعاونی که ۴۵ نفر عضو داشت را با فعالیت بیشتری به بیش از ۱۰۰ نفر و سال ۹۰ به ۳۰۰ و در سال ۹۲ به ۴۰۰ نفر عضو رساندم.

آیا فعالیت‌های‌ شما محدود به جنوب سیستان و بلوچستان است؟

فعالیت‌های من محدود به جنوب استان نبود و تلاش کردم این هنر اصیل را در تمام نقاط استان آموزش دهم، در ادامه فعالیت‌ها در سال ۹۲ در منطقه دوست‌محمد هیرمند در شهرستان زابل یک فعالیتی را با رویکرد آموزش و تولید آغاز کردم.

تاکنون چه رتبه ها و موفقیت‌هایی را کسب کرده‌اید؟ 

سال ۹۰ تعاونی برتر، سال ۹۱ و ۹۲ تعاونی برتر ویژه بانوان کشور و کارآفرین برتر استانی شدم، همچنین تولیدکننده برتر کشور در بین ۱۸ استان شدم.

در سال ۹۵ تعداد نیروهای ما به ۵۰۰ نفر رسید که ۱۵۰ نفر از منطقه سیستان جذب شده بوند، در این بین در بسیاری از نمایشگاه‌های استانی، کشوری و حتی بین‌المللی شرکت کردیم و رتبه‌هایی را هم کسب کردیم.

شرکت تعاونی ما اولین نشان یونسکو و نشان برتر ملی را در زمینه خامه‌دوزی به دست آورد و در همان سال ۳ نشان ملی مرغوبیت را در رشته‌های سوزن‌دوزی و خامه‌دوزی کسب کردیم.

در سال ۹۶ و ۹۷ نشان ملی دریافت کردیم و تا کنون ۸ نشان ملی مرغوبیت و ۲ نشان یونسکو کسب کرده‌ایم، که یکی از این نشان‌ها به وسیله دخترم مریم قادری کسب شد، ۳ نشان فجر داریم، سال ۹۸ با برند دوچ بلوچ تعاونی برتر در سطح کشور شدیم.

از موانع و مشکلاتی که در این حوزه دارید، بگویید.

مشکلات و موانع کارهای تولیدی زیاد است از جمله صدور مجوز، پرداخت تسهیلات و … اما نمی‌شود منتظر بمانیم تا همه کارها را مسئولان انجام بدهند این امر نه درست است نه انجام شدنی، در حال حاضر حدود ۷۵۰ تا ۸۰۰ نفر نیرو داریم که اغلب منتظر هستند تا برای آنها سفارش بگیریم و یا دستمزدشان را بپردازیم.

پیمانکار آموزشی میراث‌فرهنگی هستم و به مددجویان کمیته‌امداد که حدود ۶۰۰ نفر هستند هم آموزش می‌دهم و هم اشتغال‌شان را بر عهده دارم.

آیا محصولات‌تان را به کشورهای مختلف هم ارسال می‌کنید؟

تهرانی‌ها بیشتر از سوزن‌دوزی استقبال می‌کنند، با همکاری اتاق تعاون، محصولات سوزن‌دوزی را به کشورهای ترکیه و امارات صادر می‌کنم، قرار است برای فرانسه نیز یک سری تولیدات ارسال کنیم.

آیا کرونا در روند کار شما خلل ایجاد کرده است؟

کرونا و تحریم‌ها مشکلات زیادی را به وجود آورد و هیچ کمکی برای بهبود شرایط به تعاونی ما نشد، اما خودمان برای بهبود شرایط کرونایی اقدام به تولید ماسک‌های سوزن‌دوزی شده کردیم که برخی از آنها در گالری تهران موجود است و تقریبا حدود هزار ماسک در هر دو هفته تولید می‌کنیم.

از مسئولان انتظار داریم برای سوغات و هدایا بیشتر از صنایع‌دستی به ویژه سوزن دوزی استفاده کنند زیرا این کار کمک زیادی به فروش محصولات می‌کند و زمینه درآمدزایی برای صنعتگران فراهم می‌کند.

منبع:میراث آریا

لزوم همیاری مردم و مسئولان در فرهنگ‌سازی حفاظت از پل‌های تاریخی اصفهان

پل‌های تاریخی اصفهان

در شهر تاریخی اصفهان، پنج پل تاریخی از مبدا ورود زاینده‌رود به شهر اصفهان (محور غرب به سمت شرق این شهر) وجود دارد که به ترتیب عبارتند از: پل مارنان (خواجه سرافزار)، پل سی‌وسه پل (الله وردیخان)، (چهارباغ)، پل جوئی (چوبی)، پل خواجو (حسن آباد) و پل شهرستان (جسرحسین).

از نظر پیشینه تاریخی، پل تاریخی شهرستان با بیش از ۲ هزار سال قدمت (که در شالوده‌های پل به وضوح قابل روئیت است)، قدیمی‌ترین پل زاینده‌رود بشمار رفته و پل‌های جوئی، خواجو و مارنان متعلق به دهه‌های پایانی حیات شاهنشاهان صفوی است. با این وصف سه پل تاریخی شهرستان، جوئی و مارنان به‌صورت یک طبقه و دو پل تاریخی سی‌وسه پل و خواجو به ترتیب به‌صورت دو و سه طبقه در ادوار مختلف تاریخ طراحی و بنا شده‌اند.

در دهه‌های ابتدائی سده چهاردهم و ورود اصفهان به دوران مدرنیته و پس از ساخت پل‌های جدید بر روی زاینده‌رود در مسیر عبور از این شهر، از جمله مهمترین رخداد تاریخی در خصوص پل‌های کهن اصفهان، قطع تردد خودرو بر روی پل‌های تاریخی خواجو و سی‌وسه پل در طی سال‌های ۱۳۶۵ و ۱۳۶۶ بود و پس از آن تمامی پل‌های تاریخی اصفهان (تردد خودرو بر روی سایر پل‌های دهه‌های قبل متوقف شده بود) صرفا به عبور عابرین پیاده اختصاص یافت، به گونه‌ائی که دسترسی شهروندان و گردشگران از طریق این پل‌ها به محورهای شمالی و جنوبی اصفهان میسر می‌شود. با این وصف امروزه این پل‌ها به‌عنوان معبر شهری شناخته شده و سال‌ها است که از این طریق به شهروندان خدمات‌رسانی می‌شود، لذا در یک تفاهم دوستانه، مرمت و حفاظت از این پل‌ها بر عهده اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان و هرگونه بهره‌برداری در حوزه شهری و خدمات‌رسانی در این پل‌ها اعم از نورپردازی و نظافت، با نهادهای خدمات‌رسان همچون شهرداری است.

سی‌و‌سه پل محور ارتباط مناطق شمالی و جنوبی اصفهان

در میان پل‌های تاریخی اصفهان جایگاه پل تاریخی سی‌وسه پل که در متون تاریخی با نام‌های (الله وردیخان)، (چهارباغ) و (جلفا) نیز خوانده شده ممتاز است. به گونه‌ای که این پل به طول ۲۹۹ متر و به عرض ۱۴ متر در دو طبقه بنا شده و به‌عنوان بزرگترین پل زاینده‌رود و یکی از عظیم‌ترین پل‌های تاریخی ایران شناخته می‌شود. پس از انتخاب اصفهان به‌عنوان تختگاه شهریاران صفوی این پل به دستور (الله وردیخان) سردار محبوب شاه عباس اول با هزینه شخصی او بنا شده و به شاه تقدیم شد.

این پل عظیم از یک‌سو در یک شاخصه تاریخی به محور اتصال و ارتباط بلوار عظیم چهارباغ عباسی در امتداد این بلوار در جنوب شهر (چهارباغ بالا) تبدیل شد و از سوی دیگر در دوران معاصر، محور اتصال میدان مرکزی شهر اصفهان (میدان انقلاب اسلامی) به جنوب شهر نیز به‌شمار می‌رود، لذا همواره در ایام مختلف، ترددهای زیادی به‌صورت روزانه و شبانه بر روی این پل صورت می‌پذیرد.

معضلات پل تاریخی سی‌وسه پل

با توجه به ساختار کالبدی سی‌وسه پل، عرشه و محوطه طبقه زیرین پل و همچنین پارک‌های پیرامون پل در کرانه‌های شمال و جنوب زاینده‌رود، در طول ایام مختلف همواره محل تردد و حتی اتراق شهروندان و گردشگرانی است که از طریق این پل عظیم به دو سمت زاینده‌رود راه می‌یابند. با این حال مشکل اصلی زمانی آغاز می‌شود که بعضی شهروندان که در میان آن‌ها برخی تخریبگران اجتماعی و هنجار شکنان نیز به چشم می‌خورند در این فضای عظیم به‌صورت طولانی مدت اتراق می‌کنند و این در حالی است که خشک شدن گاه و بیگاه زاینده‌رود نیز مزید بر علت شده و طبقه زیرین این پل عظیم به طول ۳۰۰ متر که فضای بزرگ و فراخی است به محل جدیدی برای اتراق و جولانگاه این افراد که عمدتا از آگاهی‌های فرهنگی چندانی نیز برخوردار نیستند تبدیل می‌شود. اما سئوال اصلی این است که این افراد از کجا به این پل عظیم پناه آورده و در آن سکنی می‌گزینند؟ و پس از حضورشان همواره شاهد تشدید برخی تخریبگری‌ها نظیر دیوارنویسی بر روی پل، آتش زدن علف‌های خشک رود و یا سقوط از عرشه پل هستیم.

برای پاسخ به این سئوال باید به ساختار اجتماعی اصفهان و محیط پیرامون نگاهی گذرا داشت به گونه‌ائی که بر این اساس، ساختار شکل‌گیری شهر اصفهان در طول تاریخی بر خلاف بسیاری از شهرهای ایران و جهان که بر اساس صنعت و تجارت شکل گرفته، بر اساس کشاورزی بوده و پس از انتخاب این شهر به مرکزیت شاهنشاهی صفوی براساس شواهد تاریخی، بیش از ۳ هزار روستا در پیرامون آن برای رفع احتیاجات پایتخت عظیم شاهنشاهی صفوی شکل گرفت.

در دهه‌های گذشته و پس از گسترش تدریجی و نامتوازن اصفهان، از یک‌سو شهر در چند قدمی این مجموعه‌های جمعیتی واقع شد و در عین حال با بروز برخی معضلات همچون خشک‌سالی و یا معضلات اقتصادی، شاهد مهاجرپذیر شدن اصفهان حداقل در دو دهه اخیر و ایجاد پدیده حاشیه‌نشینی در اصفهان شدیم، لذا مکان‌هائی همچون سی‌وسه پل، محل اتراق بسیاری از جوانان جویای کار و جویای نام از این مناطق شده که حضور طولانی مدت در این مکان‌ها هزینه چندانی نداشته و اوقات فراغت بسیاری از این افراد را هم پر می‌کند و این در حالی است که برخورد با بسیاری از این جوانان یا تخریبگران آثار فرهنگی و یا سایر هنجار شکنان اجتماعی، معضلاتی در سطح جامع ایجاد می‌کند که اولین قربانی آن پل تاریخی سی‌وسه پل است.

با این وصف اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان با توجه به وظایف ذاتی خود در حوزه‌های فرهنگی و حفاظتی، بارها ضمن انجام تکالیف قانونی خود در حفاظت و مرمت از این پل‌ها که بر اثر عوامل طبیعی و انسانی دچار فرسایش می‌شوند، از تمامی نهادهای ذی‌مدخل در امر خدمات‌رسانی شهری درخواست کرده تا در راستای استفاده بهینه از این پل‌های تاریخی به‌ویژه پل تاریخی سی‌وسه پل این اداره کل را یاری دهند، با این‌حال در طی نشست‌های مکرر، نتایج قابل قبولی از جمله استقرار کیوسک‌های نیروی انتظامی در پیرامون این پل‌ها بدست آمده، لکن با توجه به بروز مشکلات جدید همچون خشک‌سالی و بی‌دفاع شدن طبقات زیرین پل‌های تاریخی به نظر می‌رسد، نهادهای شهری نیاز به چابکی و قاطعیت بیشتری در راستای تصمیم گیری در خصوص حفاظت از این پل‌ها دارند، لذا شواهد حاکی است هماهنگی نهادهای ذی‌ربط در این امر با توجه به بروز مشکلات جدید چندان کافی به نظر نمی‌رسد.

در طی سال‌های اخیر انجام برخی محدودیت‌ها همچون نصب حفاظ بر روی رواق‌های سرپوشیده دو سمت عرشه سی‌وسه پل که با هزینه‌های مادی و معنوی زیادی انجام شده، تا حدی از بروز برخی فجایع همچون سقوط و مرگ رهگذران جلوگیری شده، همچنین برخی پیشنهادات هم توسط صاحب‌نظران نظیر: محدود کردن تردد بر روی پل‌های تاریخی و یا ایجاد دریاچه مصنوعی در بستر خشک زاینده‌رود در پیرامون پایه‌های پل‌ها مطرح شده، با این‌حال به نظر می‌رسد از یک‌سو حفاظت از این پل‌های تاریخی که فخر تاریخ و هویت این ملت بزرگ است همتی مضاعف از سوی تمامی نهادهای ذی‌ربط می‌طلبد تا از آن طریق و با استفاده از فناوری‌های نوین همچون نصب دوربین به حفاظت فیزیکی از این پل‌ها همت گمارد و از سوی دیگر بر نهادهای فرهنگ ساز همچون: فرهنگ و ارشاد اسلامی، آموزش و پرورش و صدا و سیما واجب است تا با یک برنامه‌ریزی دقیق در راستای فرهنگ‌سازی و وقوف عمومی شهروندان بر وظایف خود به‌عنوان اصلی‌ترین مالکان و حافظان این آثار به‌عنوان سند هویت جمعی، با تکیه بر برخی محمل‌های قانونی همچون شورای فرهنگ عمومی کشور و استان اقدام کرده تا زین پس کمتر شاهد انتشار تصاویری از ناهنجاری‌ها در این مجموعه‌های تاریخی بوده و بیشتر به تماشای تصاویری از زیبائی‌های هنرورزی نیاکان بنشینیم.

به امید آن روز و به امید تغییر نگاه مردم و مسئولان به امر حفاظت از آثار تاریخی به عنوان سندی روشن از هویت جمعی

منبع:میراث آریا