طراحی اراضی ستاد لشکر ۶۴ ارومیه تحقق یک رویای جمعی
از دیگر سو فضاهای عمومی شهری بستر مشترکی هستند که مردم یک شهر فعالیت‌های کارکردی و مراسمی را که پیوند دهنده اعضای جامعه است در آن انجام داده و صحنه‌ای است که بر روی آن نمایش زندگی جمعی در معرض دید قرار می‌گیرد.
در دنیای امروز برای برخی، شهر مجموعه‌ای از خیابان‌ها، کوچه‌ها، و ساختمان‌هاست، مجموعه‌ای عظیم که با ترافیک، اتومبیل و آسمان‌خراش تعریف می‌شود ولی در نظر بسیاری دیگر شهر مجموعه‌ای از عناصری است که سبکی از زندگی اجتماعی را منجر می‌شود، این تلقی به نقش انسان و زندگی در شهر اهمیت می‌دهد.
پدیده‌هایی مانند فضاهای عمومی و پارک‌ها و ارتباط آن‌ها با شهروندان و گردشگران یک شهر است که مفهوم شهر را به همراه دارد.
با این تفاسیر وجود سایتی به مساحت تقریبی ۷۰ هکتار در مرکز شهر ارومیه، با دارا بودن ارزش‌های تاریخی و طبیعی در مرکز شهر آن هم در شرایطی که شهر ارومیه خصوصاً مرکز شهر به لحاظ فضاهای عمومی و کاربری‌هایی چون فرهنگی و گردشگری و فضاهای سبز در مضیقه قرار دارد، فرصتی استثنایی محسوب می‌شود که حساسیت خاصی را در نحوه برخورد با این سایت می‌طلبد.
از سال ۱۳۹۳ در پی مطالبات مردمی و خصوصا جامعه دانشگاهی مبنی بر حفظ مجموعه شهری و حفظ هویت تاریخی سایت ستاد لشکر ۴۶ ارومیه به عنوان مجموعه‌ای تاریخی-فرهنگی عملکرد شهری و به عنوان تنفسگاه شهری در جوار بافت تاریخی شهر ارومیه، با عنایت مقام عالی استان تغییر طرح تفصیلی پادگان در دستور کار قرار گرفته و پس از طی جلسات کارشناسی متعدد در قالب اتاق فکر مبنی بر بازنگری طرح و پس از تصویب در کمیسیون ماده ۵ در سال ۹۵ این طرح به تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در سال ۹۸ نیز رسید.
در مصوبه شورای‌عالی معماری و شهرسازی، اراضی پادگان تاکید بر مواردی از جمله حفظ جایگاه منطقه‌ای دروازه اتصال ایران به اروپا (ملی)، باغ‌شهر ارومیه و ظرفیت بازرگانی و گردشگری (و شهری)، تنفسگاه شهری این عرصه تاریخی طبیعی منحصر به فرد در محدوده بالفصل بافت تاریخی ارومیه، تاکید بر میراث نظامی سایت و لزوم پاسداشت آن، حفاظت و احیای ۶۳ بنای تاریخی واقع در سایت به عنوان پتانسیل موجود، حفاظت از فضای سبز تاریخی موجود و تاکید بر همه کاربری‌های عمومی بالخص کاربری باغ موزه با هدف ایجاد ارتباط فرهنگی سایت با جامعه مخاطب بوده است.
اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان پس از مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری اقدام به تامین اعتبار با هدف مرمت بناهای تاریخی واقع در کاربری باغ موزه با چشم‌انداز تغییر کاربری این بناها به موزه کرده است. در این راستا علی‌رغم پیگیری‌های مکرر اداره کل، اجازه دسترسی به بناهای مد نظر فراهم نشده و در سال‌های ۹۷ و ۹۸ اعتباری بالغ بر ۳۵ میلیارد ریال که برای مرمت بناهای تاریخی کاربری باغ موزه تخصیص یافته بود امکان جذب نیافت.
در سال ۹۹ بالاخره پس از پیگیری‌های مکرر این اداره‌کل و مدیریت شهری و مقام عالی استان به دو مورد از بناهای واقع شده در کاربری باغ موزه و یک مورد از بناهای واقع شده در سهم ارتش امکان دسترسی پیدا شد و این بناها توسط این اداره ل و با اعتبار ۲۰ میلیارد ریال مرمت شده‌اند.
مرمت بناهای تاریخی سایت ستاد لشکر
در پی مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری و اختصاص کاربری باغ موزه با مساحت ۹ هکتار و عقد قرارداد طراحی شهری اراضی پادگان فی ما بین اداره‌کل راه و شهرسازی استان و دانشگاه شهید بهشتی، این اداره‌کل نیز با عقد قراردادی با دانشگاه شهید بهشتی مطالعه طرح ملی بازآفرینی منطقه موزه‌های ارومیه، طرح جامع فضایی حوزه باغ‌موزه اراضی ستاد لشگر۴۶ ارومیه را از سال ۹۳ آغاز و با تامین اعتبار در بازه سه‌ساله با اعتبار ۳میلیارد ریال به انجام رسانده است.
در این مطالعه پس از مطالعات جامع در خصوص تدوین چشم‌انداز مقدماتی طرح سنجش وضعیت در حوزه‌های راهبردی و محلی، تدوین اهداف خرد و کلان؛ طرح جامع فضایی حوزه باغ موزه در مقیاس ۱۵۰۰ تدوین شده است.
در روند طراحی چهار گزینه مفومی پیشنهاد شده و پس از ارزیابی‌های علمی و فنی ایده طراحی گزینه بهینه مبتنی بر سیر تحول‌های تاریخی سایت انتخاب گشته است؛ در این گزینه موزه‌ها در دو بخش کلی موزه منطقه‌ای و موزه نظامی طراحی شده‌اند.
دو باغ رویداد نیز در هر بخش وجود دارد که رویدادهای آن مقطع زمانی را روایت می‌کند.
کل سایت در برگیرنده ۹ موزه با عناوین پردیس باغ‌های مطبق، پردیس باغ دلگشا و موزه منطقه‌ای، پردیس لشگر ۶ رضائیه، پردیس لشگر ۶۴ ارومیه، پردیس مرزبانان، پردیس عملیات کالسیک، پردیس ادوات سنگین نظامی و پردیس هم‌رزمان است.
کاربری موزه از کاربری‌های مناسب برای فضاهای شهری در راستای ارتقای هویت این فضاهاست که در طرح تفضیلی مصوب پادگان ارومیه لحاظ شده و وجود بناهای تاریخی موجود در کاربری موزه‌ای نیز تحقق این امر را سهل‌الوصول‌تر کرده است.
اعطای کاربری به بناهای تاریخی خصوصاً کاربری موزه‌ای اقدام مهمی برای احیای این بناهای تاریخی بوده و البته بدیهی است که این مهم بایستی با رعایت همه ضوابط حاکم بر بناهای تاریخی ثبت شده در فهرست آثار ملی صورت پذیرد و تحقق کاربری موزه‌ای از جمله موزه‌های فوق‌الذکر در این سایت گامی موثر در توسعه پایدار این مجموعه و نهایتاً شهر ارومیه خواهد بود.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.