آب‌انبار شش بادگیر

آب‌انبار شش بادگیر؛ زیباترین آب انبار در شهر یزد

آب انبار همانگونه که از نامش پیداست محل ذخیره و نگهداری از آب می باشد که تا همین چند دهه ی پیش در بیشتر شهرهای کویری و کم آب ایران مورد استفاده قرار می گرفته است. آب انبار، حوضی زیرزمینی و سرپوشیده است که دسترسی به آن از طریق یک راه پله میسر می شود. آب انبارها را در دل زمین حفر می کردند تا آب های ورودی راحت تر ذخیره شوند و دمای آب نیز پایین بماند. در مناطق گرم و خشک آب باران و جویبارها در فصول پر آب در آب انبارها ذخیره می شدند  تا در بقیه ی ایام سال مورد استفاده قرار گیرند. برخی از آب انبار ها عمومی و برخی دیگر نیز خصوصی بودند که آب انبار های خصوصی اغلب در زیر زمین خانه های متعلق به ثروتمندان ساخته می شدند.

قسمت های مختلف آب انبار عبارتند از:

• مخزن یا خزینه: محل ذخیره کردن آب است.
• پاشیر: جایگاه برداشت آب است و شیر آب انبار بر دیوار آن نصب شده است.
• راه پله: برای دسترسی به مخزن آب انبار مورد استفاده قرار می گیرد.
• بادگیر: هوای خنک را به داخل خزینه هدایت می کند. به لطف بادگیر ها، مردم در تابستان ها نیز از آب خنک برخورددار بودند.
• گنبد: بر روی خزینه ساخته می شد تا از آلودگی و تبخیر آب جلوگیری شود.

معرفی آب‌انبار شش بادگیر یزد

آب‌انبار شش بادگیر که در زمان قاجار احداث گردید؛ به‌ عنوان زیباترین آب‌انبار در شهر یزد شناخته می‌شود. این آب انبار در کوچه ای به همین نام، در محله تپه شهر یزد قرار دارد. همانطور که از نامش پیداست، شش بادگیر بر فراز این آب انبار خودنمایی می کنند که دورتادور گنبدِ آب انبار ساخته شده اند؛ ورود جریان هوا از درون این شش بادگیر، آب دورن خزینه را در ماه های گرم سال خنک نگه می داشته است و آبی گوارا را در اختیار مردم قرار می داده است. این آب انبار در ابتدا تنها سه بادگیر داشت و سه بادگیر دیگر بعدا به آب انبار افزوده شدند.

ارتفاع مخزن این آب انبار، 6/12 متر و ارتفاع شش بادگیر آن نیز ۱۰ متر می باشد و از این رو به عنوان یکی از مرتفع ترین آب انبارهای شهر یزد شناخته می شود. گنجایش مخزن آب انبار شش بادگیر ۲۰۰۰ متر مکعب است و دسترسی به آن از طریق 55 پله امکان پذیر می باشد. آب انبار شش بادگیر دو ورودی دارد که یکی برای استفاده ی مسلمانان و دیگری برای استفاده ی زرتشتیان بوده است. این امر گواهی بر همزیستی مسالمت آمیز بین مسلمانان و زرتشتیان و احترام به سایر ادیان در کشور ایران می باشد.

آب‌انبار شش بادگیر در فروردین ۱۳۵۷ با شماره ۱۶۰۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.