سفرا در زمینه گردشگری فعالیتی ندارند

برنامه آئین دیپلماسی گردشگری، با موضوع بررسی ظرفیت‌های گردشگری روی آنتن رادیو فرهنگ رفت. در این برنامه عباس بیدگلی، مدیر اجرایی جامعه هتلداران؛ طاهریان، رئیس انجمن شرکت‌های هواپیمایی ایران؛ محمدرضا پاکروان، دیپلمات سابق در جمهوری آذربایجان و نخجوان؛ محسن حاجی سعید، رئیس کانون انجمن‌های سراسری راهنمایان گردشگری کشور؛ شالبافیان، معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی و گردشگری؛ رجبعلی خسروآبادی، از شرکت ایرانگردی و جهانگردی؛ حرمت‌اله رفیعی، رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی و محمد عبدالعلی‌پور، کارشناس گردشگری و سرمایه حضور داشتند و موضوعاتی از جمله حذف روادید، فعال‌سازی رایزنان گردشگری و همچنین تسهیل حضور گردشگران در کشور و رونق فرهنگی و اقتصادی مطرح شد.

در این برنامه شالبافیان معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی و گردشگری درباره اهمیت و جایگاه دیپلماسی گردشگری و فرهنگی و این‌که آیا برنامه بلندمدتی در این رابطه تدوین شده است؟ گفت: با توجه به همزمانی هفته گردشگری با ایام اربعین حسینی از این تقارن به عنوان فرصتی ویژه برای معرفی بیشتر ظرفیت‌های گردشگری و معنوی کشور باید استفاده کرد.

وی با اشاره به تاسیس اداره مستقل دیپلماسی گردشگری در بازنگری ساختار وزارت خارجه، گفت: این خوب است و باید با همکاری بخش‌های ذیربط و استمداد از بخش خصوصی بتوانیم از این ابزار استفاده کنیم همچنین اولویت اصلی ما در هماهنگی دستگاه‌ها استفاده از ظرفیت دستگاه‌های مختلف است.

شالبافان تصریح کرد: یکی از این دستگاه‌ها وزارت امورخارجه است که اداره مستقلی زیرمجموعه بخش اقتصادی وزارت امورخارجه تأسیس شده؛ تا بتوانیم از این ابزار استفاده کنیم و یکی دیگر از این ابزارها رایزنهای فرهنگی هستند که براساس مصوبات وظایفی دارند.

شالبافیان همچنین در پاسخ به سئوال دیگری درباره اینکه سیاست حذف روادید به کجا رسید؟ پاسخ داد: لغو روادید یکی از راه های تسهیل ورود گردشگران و کمک به دیپلماسی گردشگری است، و این، مبتنی بر تعاملات با کشورهای همسایه و شرکای راهبردی و کشورهای بازار هدف ایران است.

وی با اشاره به این‌که یکی دیگر از اقداماتی که هم‌اکنون نبض گردشگری کشور را حفظ کرده تلاش در رابطه با ممنوعیت صدور روادید گردشگری بوده است تا ورود اتباع خارجی به اشکال مختلف امکان‌پذیر شود، گفت: علاوه بر بهره‌مندی از سایر قالب‌های روادید همانند ویزای تجاری، حفظ جریان صدور روادید گردشگری سلامت یا T visa سبب شده است تا ضمن تمهید سهمیه‌ای برای دفاتر خدمات گردشگری فرصت حفظ مشتریان پیشین که دارای پرونده‌های پزشکی بوده‌اند و با هدف درمان قصد سفر به کشور را داشته‌اند، مهیا شود.

وی تاکید کرد: یکی از اصلی‌ترین پیگیری‌های ضرغامی این است که با فروکش کردن بیماری کرونا، بحث ازسرگیری صدور روادیدها سرعت بگیرد و به زودی با جلب نظر دستگاه‌های مربوطه این امر محقق می‌شود ولی لازمه آن، اجازه ستاد کروناست و تدریجاً صدور روادید از سر گرفته خواهد شد.

محمد عبدالعلی‌پور، مدیر اسبق موزه‌ها و کاخ موزه‌های میراث فرهنگی کشور و کارشناس و پژوهشگر سرمایه‌گذاری گردشگری و آثار تاریخی، کارشناس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری صنایع دستی، در برنامه «آئین دیپلماسی فرهنگی – گردشگری» پرداختن به رویکرد دیپلماسی فرهنگی را امری بسیار با اهمیت دانست و افزود: ورود و توجه بخش خصوصی به این به این بخش می‌تواند رونقی توجه را از حالت شعار به واقعیت بدل سازد.

وی با اشاره به نمونه‌هایی از بی‌توجهی به گردشگری و برنامه‌ریزی‌های نامناسب در این حوزه افزود: توجه به گردشگری نباید در حد شعار و حرف باشد وباید به ظرفیت و پتانسیل‌های بخش خصوصی توجه کرد و اگر برنامه ریزی درستی نباشد به بیراهه می‌رویم مثلا سرعین اردبیل نمونه توسعه نامتوازن است و امکانات اقامتی در نقاط دیگر اردبیل وجود ندارد و با توجه به مباحث مطرح شده در نشست امروز؛ نتیجه می‌گیریم که باید نگاه ملی و ویژه ای به گردشگری داشته باشیم.

این پژوهشگر سرمایه‌گذاری گردشگری و آثار تاریخی افزود: توجه به گردشگری و توسعه این صنعت و توجه به زیرساخت‌های استانی کار برای یک وزارتخانه میراث فرهنگی و گردشگری نیست و این از وظایف اصلی وزارت خارجه نیز می‌تواند باشد و البته باید امکانات لازم را در اختیار بخش خصوصی بگذاریم و دست بخش خصوصی را باز گذاشته و با تسهیل مسیر فعالیت آن‌ها استفاده از فرصت‌های بین‌المللی و نمایشگاه‌ها را داشته باشیم.

وی اضافه کرد: بحث صدور روادید در فرودگاه یا لغو روادید را باید برای رونق گردشگری در کشور پیگیری کرد، البته با توجه به تحریم‌ها، در طول این سال‌ها، فعالین این عرصه با گرفتن قطعات و آوردن هواپیماها نگذاشتند این صنعت از بین برود.

وی در پایان و نتیجه بحث اولویت قرار دادن توسعه گردشگری در برنامه‌های کلان کشور، همراهی همه دستگاه‌ها و نهادهای ذی‌ربط در حوزه گردشگری، استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی و ایجاد زمینه فعالیت بخش خصوصی، گسترش بازارهای بین‌المللی و استفاده از امکانات و شرایط موجود دنیا، آموزش و ارتقای سطح افراد فعال در این حوزه، صدور ویزای الکترونیک، لغو روادید و تشکیل کنسرسیوم‌های مختلف را از راهکارهای ضروری در مسیر توسعه صنعت گردشگری برشمرد و گفت: یادمان باشد با وجود تحریم‌ها همین نزدیم به ۱۶ خط هوایی یک کشور با تلاش و زحمت فراوان مانع رکود و حذف این صنعت در کشور شدند.

حرمت‌اله رفیعی، رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی در این نشست گفت: باید دیپلماسی در وزارت امورخارجه انجام پذیرد ولی تاکنون هیچ سفیری در زمینه دیپلماسی گردشگری فعالیتی نداشته است.

وی افزود: مناسب است بستری در سفارتخانه‌های ایران در کشورهای خارجی ایجاد شود تا مساله گردشگری را تبیین کنند و باید باور داشته باشیم تا چرخ گردشگری کشور نچرخد، توسعه امکان پذیر نخواهد بود.

رفیعی با بیان این‌موضوع که کشورهای همسایه در زمینه گردشگری زمینه مناسب نداشته ولی پیشرفت دارند گفت: کشور ما ظرفیت‌های گردشگری فراوانی دارد ولی از این فرصت‌ها و ظرفیت‌ها بهره نمی بریم و نسبت به همسایگان خود پیشرفتی نداریم.

رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی عنوان داشت: گردشگری خروجی و ورودی یک حلقه وصل به هم است که اگر اعلام می‌کنیم که ۸میلیون گردشگر داریم، ۴میلیون فقط برای اربعین و به عشق اباعبدالله هستند و یک میلیون بازرگانان و تجار و سه میلیون باقی هم سفیران فرهنگی کشور هستند که با بودجه و هزینه خودشان به سفر می‌روند و معرف فرهنگ کشور ما و شکننده پروژه ایران هراسی در سطح جهان هستند.

وی بیان کرد: همه دنیا از کرونا آسیب دید ولی در ایران دولتمردان هیچ کمکی نکردند. دولت باید کمک کند خانواده‌ها بتوانند در گعده‌های شبانه به مسافرت بروند. در اماکن گردشگری خارجی مردم نگران کرونا نیستند چراکه متولی درمان باید وظیفه خود را به درستی انجام دهد. بسیاری از کشورها بابت درمان کرونا گردشگری پزشکی را رونق دادند.

رفیعی با اشاره به این‌که طبق آمار سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) در شش ماه نخست سال ۲۰۲۱ میلادی بین ۶۵ تا ۸۵ درصد رکود در مقاصد گردشگری جهان ثبت شده است، گفت: خسارت‌های واردشده به صنعت گردشگری کشور بخشی از جریان بحران جهانی بوده است که تدابیر اتخاذشده با همکاری بخش‌های فرابخشی و ستاد ملی کرونا جهت کاهش این رکود و خسارت‌ها بوده است.

وی افزود: با واکسیناسیون ۷۰ درصدی باید دوایر مختلف در اختیار صنعت گردشگری قرار بگیرند و با شروع سال میلادی رونق گردشگری اتفاق میفتد و همه ارگان‌ها و نهادها باید در این زمینه یاری برسانند.

رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی، همچنین در پاسخ به سئوال دیگری درباره این‌که نمایشگاه خارجی چه تأثیری در رشد گردشگری دارد؟ به رویدادهای گردشگری مثل اکسپوها که ایران فعالانه حضور دارد اشاره کرد توضیح داد: اکسپو ۲۰۲۱ در دبی در آینده نزدیک داریم. در معرفی چهره‌ها جای ما خالیست و در این صورت نمی‌توانیم موفق باشیم به طور مثال چند نمایشگاه که در سال‌های قبل داشتیم که اشیا تاریخی به کشورهای خارجی برای نمایش ارسال شده بود و استقبال خوبی برای دیدن این آثار وجود داشت. از فرودگاه اتریش که پایتخت فرهنگی اروپاست، تا موزه بیلبوردهای تبلیغی این نمایشگاه وجود داشت، ما نیز باید بتوانیم نمایشگاه‌های متقابل را برگزار کنیم. بنابراین این نمایشگاه در ۸کشور اروپایی و کشورهای آفریقایی برگزار شد و حدود دوسال این نمایشگاه‌ها طول کشید.

رجبعلی خسروآبادی، رئیس هیات مدیره شرکت ایرانگردی و جهانگردی گفت: در صنعت مهمان نوازی از دنیا نسبت به بعضی از خدمات گردشگری عقب تریم. از لحاظ خدمات اقامتی و هتلی، گردشگری، و… پایین‌تر هستیم. از لحاظ جاذبه‌های گردشگری به نسبت خدمت رسانی با نقطه بهینه فاصله داریم. نمی‌شود جهانگردی را تأیید کنیم ولی تمهیدات اندیشیده نشود. مثلاً جاده نداشته باشیم اما دعوت به بازدید از جاذبه داشته باشیم.

خسروآبادی تاکید کرد: در دنیا این مفاهیم در قالب آیین و مقررات و امکانات و زیرساخت آورده شده است و با نگاه به این اجزا متناسب‌سازی انجام شده است. ما نمی‌توانیم دعوت به گردشگری کنیم ولی هتل و مکان مورد نظر برای اقامت گردشگر به تعداد کافی نباشد.

رئیس هیات مدیره شرکت ایرانگردی و جهانگردی با اشاره به اینکه ما در زمینه جاذبه‌ها در بین ۱۰ کشور اول هستیم، گفت: بیان این مهم برای به بالفعل رسیدن این مهم است. چیزی که می‌خواهیم عرضه کنیم را باید امکانات سنجی کنیم تا بتوانیم به هدف برسیم.

وی اضافه کرد: اگر مردم شمال می‌روند به کنار کدام ساحل باید رفت؟ نباید فقط بگوییم نروید! وقتی ۱۰۰ نفر گنجایش هتل وجود دارد، چرا مردم را ترغیب کنیم که ۵۰۰ نفر بروند و برگردند. توسعه متوازن در این زمینه باید ایجاد شود، درحالیکه در بحث سرویس دهی و گردشگری ما نیازمند امکانات مناسب برای گردشگران هستیم.

این مسئول در این حوزه عنوان کرد: سفر می‌تواند تعادل اقتصادی ایجاد کند و کسی بودجه دارد بیشتر هزینه کند به طور مثال در سال ۷۶ اولین بار در مراسم هفته گردشگری حضور داشتم و باعث افتخار است که بعد از ۲۵ سال حتی رئیس جمهور در این زمینه و توسعه متوازن گردشگری قدم برمی دارند.

خسروآبادی همچنین در پاسخ به‌سوالی درباره دیپلماسی گردشگری به این صورت پاسخ داد: بعد از انقلاب نگاه به گردشگری باید عوض می‌شد و برخی اصلاحات در حوزه رفتاری باید صورت می‌گرفت.بعد هم جنگ تحمیلی را داشتیم که ارتباط و امنیت شهروندان را کاهش داده بود. بعدها نیز آیین نامه‌ای مصوب هیأت وزیران شد و بحث رایزنی جدیداً مطرح شده است.

وی اضافه کرد: در سالهای بعد توسعه گردشگری حتی در برنامه کاندیداهای ریاست جمهوری نیز موردتوجه قرار گرفت. توسعه گردشگری سهل و ممتنع است. سهل است چون همه کشورها در آن پیشرفت کردند چه در آسیا و چه در آفریقا و اروپا.

رئیس هیأت مدیره شرکت ایرانگردی و جهانگردی ادامه داد: امروزه هر مقصدی را می‌توان ایجاد کرد و پنهان کاری و عدم دسترسی وجود ندارد ولی چرا ممتنع است؟ چون صنعت حساسی است. گردشگری اگر گران شود و یا امنیت تأمین نشود، از بین می‌رود.

محمدرضا پاکروان، دیپلمات سابق ایران در یونان و آذربایجان از دیگر مهمانان نشست، با اشاره به اهمیت دیپلماسی گردشگری گفت: دیپلماسی می‌تواند در معرفی فرهنگ ما به سایر ملل مؤثر باشد چرا که رایزن گردشگری، فناوری علمی، مطبوعاتی و… همه باید در یک کانون متمرکز شود و باید با گذر از شرایط مالی که در همه جا مطرح هست، بتوانیم از ظرفیت افراد هوشمند در این زمینه استفاده کنیم.

وی با مثال ترکیه که ۲۰۰ رایزن نخبه در این زمینه دارد بیان داشت: دیپلماسی کاربرد فن و مهارت برای ارتباط با سایر ملل است که به صورت عالمانه و محققانه در قالب برنامه‌های کوتاه مدت و بلندمدت صورت می‌پذیرد.

پاکروان تصریح کرد: با توجه به فعالیت‌های که در دیپلماتی فرهنگی آتن، نخجوان و… مثال و نکاتی را لازم به ذکر می دانم به طور مثال در چندسال گذشته مدیریت اندیشکده را به عنوان گردشگر اروپایی به ایران هدایت کردند که ما ایشان را به خوزستان فرستادیم و تصور این محقق و پژوهشگر را که دید مثبتی نداشت ولی تحول پیدا کرد و با بهره گیری از همین دیپلماسی، مقاله‌ای درباره جنگ تحمیلی ایران به زبان ایتالیایی نوشت. پس دیدیم که وقتی ظرفیت‌های کشوری را ببینند می‌توانند در زمینه نمود و معرفی آن مؤثر باشند.

پاکروان تأکید کرد: قطعا رایزن گردشگری، رایزن فرهنگی، رایزن فناوری‌های علمی، مطبوعاتی و غیره باید در یک کانون متمرکز شوند تا بتوانیم با توجه به شرایط اقتصادی موجود از ظرفیت‌های افراد هوشمند خردمند در کشور استفاده کنیم.

پاکروان همچنین یونان را به عنوان کشوری موفق در صنعت گردشگری معرفی کرد و گفت: یونان بسترهای لازم برای ورود گردشگران را آماده کرده است و سالانه حدود ۱۰ تا ۱۱ میلیون گردشگر را پذیراست که باعث گردش اقتصادی و معرفی فرهنگ و قابلیت‌های این کشور به جهان می‌شود و ۱۹ درصد درآمد ناخالص ملی اش هم از همین مسیر بوده است.

وی ادامه داد: تجربه حضور بیش از ۳ سال در آتن که تنها کشوری است که وزارت کشتیرانی دارد و در سال ۱۱ میلیون گردشگر دارد، به من نشان داده که می‌توان داشته‌های گردشگری را در ۲۳ دقیقه روی عرشه کشتی منتقل کرد تا ضمن آشنایی مردم با فرهنگ و میراث گردشگری شان، موجبات تبلیغ و گسترش این صنعت را پدید می‌آورند.

پاکروان تاکید کرد: در دولت سیزدهم قرار بر استفاده از ظرفیت ۱۳ منطقه آزاد است که می‌تواند در گردش پذیری مؤثر باشد. ما از توریسم باید ذائقه شناسی کنیم البته این امر به کمک سیاست‌های گردشگری مدون و دارای چهارچوب‌های اصولی میسر است. مثلاً چین از این بابت فروش صنایع دستی خرد، سود و منفعت بسیاری را کسب کرد. کتاب چین از دریچه گردشگری که به فارسی نیز ترجمه شده است را معرفی می‌کنم که ما هم با الگوگیری از آن بتوانیم بطور ساختارمند گردشگری کشورمان را توسعه دهیم.

وی اضافه کرد: در نخجوان آذربایجان به هر علت و تحت هر عنوانی جشن برگزار می‌شود و ما داشته‌های کمتری از آن‌ها نداریم. سالانه ۶۰۰ بیمار گردشگر به غار نمکی نخجوان می‌روند و بااین‌که داشته‌های ما بسیار بیشتر از اینهاست، مدیریت نمی‌شود. همچنین باید آگاهی بخشی و آموزش لازم را در این زمینه داشته باشیم.

طاهریان، رئیس انجمن شرکت‌های هواپیمایی ایران هم افزود: در ایام اربعین حسینی، تا روز پیش از روز اربعین حسینی ۵۴ هزار نفر از طریق حمل و نقل هوایی جابجا شدند. این می‌تواند امتحانی برای صنعت هوایی کشور باشد که ۱۶ شرکت هواپیمایی دست به دست هم دادند و این مهم را محقق کردند.

عباس بیدگلی، مدیر اجرایی جامعه هتلداران نیز با اشاره به این موضوع که نظام سیاسی از دست اندرکاران حوزه گردشگری در دوران کرونا حمایتی نکرد، گفت: با توجه به این عدم حمایت زمان زیادی لازم است تا به شرایط دوران قبل از کرونا برگردیم، بسیاری از نهادها و دستگاه‌های ذیربط دست اندرکار هستند و می‌توانند در توسعه گردشگری مؤثر باشند.

وی به برنامه هفتم توسعه نیز گریزی زد و اظهار امیدواری کرد که در مبحث توسعه گردشگری نمود داشته باشد و افزود: در اسناد بالادستی و سند بودجه سال آینده کشور و همچنین در کتب درسی نیز به میراث فرهنگی و گردشگری توجه ویژه شود. باید کودکان را در این حوزه تربیت کنیم تا بتوانیم سالهای بعد از مواهبش بهره ببریم.

محسن حاج‌سعید، رئیس کانون سراسری راهنمایان گردشگری کشور که از دیگر مهمانان نشست بود، نگاه تحلیلی به نمایشگاه اکسپو را مدنظر قرار داد و گفت: این نگاه نشان دهنده اینست که پاویون ایران به سمت خرید پیشرفت ندارد و اینکه اگر مراجعه نداریم و بازدیدها از غرفه ایران کم است، چه فکری باید داشته باشیم.

مهر نوشت، وی با شرح این‌که طراح دروازه‌های ورودی اکسپو در دوبی هدف این اکسپو را تاثیرگذاری بر کودکانی که مراجعه می‌کنند بیان کرده و امیدوارند که کودکان اصالت و گذشته را بشناسند و بفهمند که اینده مبتنی بر چیست.؛ اذعان کرد: باید یک فرصتی که در منطقه وجود دارد را برای معرفی خودمان استفاده کنیم؛ چون کشورهای همسایه‌مان از لحاظ سبقه میراث فرهنگی و گردشگری از ما غنی‌تر نیستند.