شکل‌گیری آداب غذایی متفاوت در هند با تنوع آیین‌ها و مذاهب

سیامک منصوری در گفت‌وگو با ایسنا به مناسبت روز جهانی غذا به معرفی آداب غذایی مردمان هند پرداخت و اظهار کرد: برخورداری از سه وعده غذایی اصلی از جمله ویژگی‌های مشترک میان اقوام و کشورهای مختلف است. اگر چه ارزش هر یک از این وعده‌های غذایی در رژیم‌ غذایی افراد در کشورهای مختلف متفاوت است اما در این میان آداب و رسوم غذا خوردن و غذا پختن مردم در فرهنگ‌های مختلف بسیار جالب توجه است.

وی ادامه داد: برنامه‌ غذایی مردم هند یکی از قدیمی‌ترین و در عین حال،ک غنی‌ترین رژیم‌های غذایی در سراسر دنیاست.

این مدرس دانشگاه خاطرنشان کرد: تفاوت مردم هند در مذهب، منطقه زندگی، زبان، ایالت و طبقات اجتماعی موجب شده هر کدام از این گروه‌ها از رژیم‌ غذایی جداگانه‌ای برخوردار باشند. بنابراین کاملا بدیهی است هند که به عنوان دومین کشور پرجمعیت جهان شناخته شده، حتی نتواند یک غذا یا خوراکی کاملا ملی را در رژیم غذایی خود به مردم دنیا معرفی کند. با این اوصاف نتیجه‌گیری قطعی و توضیح یک نوع رژیم غذایی ملی که بتواند تمام مردم را با هر زبان، فرهنگ و طبقه‌ اجتماعی تحت پوشش قرار دهد، کاری دشوار است.

منصوری تصریح کرد: نوع غذاهایی که در هندوستان استفاده می‌شود، با توجه به منطقه و فرهنگ آن بسیار متنوع است. به عنوان مثال در هندِ شمالی برنج یکی از اقلام پرمصرف غذاست؛ در حالی که در هند جنوبی روتی(نوعی نان از آرد گندم) بیشتر استفاده می‌شود یا مردم در جنوب(شهرهایی چون حیدرآباد، شانل و…) غذاهای تند مصرف می‌کنند اما در غرب(مانند شهر کلکته) غذای شیرین و در شمال(مثل دهلی) غذای تند و روغنی. علاوه بر این هر گروه و مذهبی در هند قوانین خاصی برای مواد غذایی و غذا خوردن دارند. عادات غذایی در هر منطقه از هند متفاوت است اما در تمام مناطق این کشور می‌توان غذاهای مشترکی پیدا کرد.

افراط در غذا خوردن از نظر هندی‌ها مانع رشد فکری و جسمی است

وی تصریح کرد: هندی‌ها آداب خاصی در مصرف غذا دارندگ آن‌ها در غذا خوردن اسراف نمی‌کنند چرا که معتقدند با افراط در غذا دچار تنبلی شده و این موضوع مانع رشد فکری و جسمانی‌شان می‌شود. از سوی دیگر سعی‌ می‌کنند غذای مصرفی‌ خود را به چرخه طبیعت بسیار نزدیک کنند؛ به همین دلیل غذاهایی چون ماهی و گوشت که برای به ‌دست آوردن آن باید موجود زنده‌ای کشته شود و در نتیجه آن چرخه طبیعت بر هم‌ می‌خورد را مانع آرامش روح و نیایش با خدا می‌دانند.

عضو هیات علمی دانشگاه بینالود افزود: نکته جالب دیگر آن که تقریبا تمام هندی‌ها گاو را موجودی مقدس می‌دانند و گوشت آن را نمی خورند مانند مسلمانان که گوشت خوک را غیربهداشتی و خوردن آن را حرام می‌دانند؛ لذا در لیست غذایی رستوران‌هایی که در مناطق نسبتا قدیمی‌تر هند قرار دارد، گوشت گاو و خوک دیده نمی‌شود و نباید از آنان تقاضای این نوع غذاها را داشت چرا که نوعی اهانت و توهین به حساب می‌آید. شاید به همین دلیل است که اعتقادات گیاه‌خواری نیز در میان مردم هند، به خصوص در بین مرتاض‌ها و اقوام مذهبی این کشور، بسیار رایج است.

منصوری عنوان کرد: ذائقه مردم کشور هندوستان با غذاهای تند عجین است و تا زمانی که آن‌ را امتحان نکرده باشیم، این موضوع را درک نخواهیم کرد. نه ‌تنها غذاهای هندی بلکه چاشنی‌ها و سس‌هایی که هندی‌ها به غذای خود می‌زنند، بسیار تند است اما نکته‌ چشم‌گیر در آشپزی هندی‌ها این است که آن‌ها پس از پخت غذا و در زمان  خوردن آن فلفل به آن نمی‌زنند و معتقدند که مصرف فلفل به این شکل به قلب و معده صدمه می‌زند.

وی ادامه داد: هندی‌ها معتقدند فلفل باید با غذا پخته شود تا ضررهایی که به همراه دارد، از بین رفته و غذا را نیز لذیذتر کند. هندی‌ها از فلفل قرمز و سیاه برای تندی غذای خود استفاده می‌کنند. فلفل سیاه در هند کشت اما فلفل قرمز از کشورهای آمریکای جنوبی و مرکزی به این سرزمین وارد می‌شود. فلفل سیاه علاوه بر اینکه به غذاهای هندی طعم تندی می‌بخشد، عطر خاصی نیز دارد. مردم شمال هند عادت دارند غذاهایی با تندی کمتر بپزند. تندترین غذاها مربوط به جنوب هند است.

عضو هیات علمی دانشگاه بینالود گفت: البته باید دانست که تمام غذاهای هندی تند نیست. برای مقال غذاهای شمال هندوستان ملایم است ولی هر چه به طرف جنوب هندوستان حرکت می‌کنیم، غذاها تندتر می‌شود. اگر غذاهای تند با فلفل کمتری پخته شود، خصلت هندی آن‌ از دست نمی‌رود. این خصلت به ترکیب مواد غذایی و کاربرد ماسالا بستگی دارد که باعث می‌شود غذا معطر شود.

با دست‌ غذا خوردن در هندوستان مخصوص هیچ طبقه خاصی نیست

منصوری بیان کرد: با دست غذا خوردن از آداب جالبی است که هندی‌ها دارند که شامل هیچ طبقه خاصی نیز نمی‌شود. هنوز هم این رسم بین ثروتمندان هندی اصالت خود را حفظ کرده است. هندی‌ها معتقدند برای غذا خوردن نباید واسطه‌ای قرار گیرد چون لازم است انرژی بین غذا و انسان در تعامل باشد. به نظر بسیاری از مردم هندوستان بردن قاشق و چنگال به دهان و درآوردن آن‌ها و باز برداشتن غذا با آن نمی‌تواند کار درستی باشد. از نظر آن‌ها غذایی که با کارد و چنگال خورده ‌شود، هیچ لذتی ندارد. از آن‌جایی که پاکیزه بودن دست‌ها هنگام غذاخوردن از اهمیت زیادی برخوردار است، لذا تمام رستوران‌ها در هند یک سینک فقط برای شستن دست‌ها دارند و آن را طوری تعبیه کرده‌اند که در معرض دید عموم باشد. البته پس از شستن دست نباید دستان خود را با حوله خشک کرد؛ به عبارتی دستان شما پس از شستن نباید با چیز دیگری تماس داشته باشد؛ حتی حوله.

وی اظهار کرد: در هند به غیر از غذاهای آبکی مثل سوپ تقریبا باقی غذاها با نان صرف می‌شود. به معنای دیگر به جای انگشت‌ها از نان برای برداشتن غذا استفاده می‌شود. در هند شمالی غذاهایی مانند برنج نیز معمولا با قاشق مصرف می‌شود. علاوه بر این استفاده از قاشق و چنگال در مواردی صورت می‌گیرد که لازم باشد غذا از یک ظرف بزرگتر و عمومی برداشته شده و داخل ظرف شخصی ریخته شود. در این مورد استفاده‌ کردن از دست برای ریختن غذا به داخل ظرفِ خود کمال بی‌ادبی به حساب می‌آید.

این استاد دانشگاه گفت: پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌های هندی عادت دارند زمانی که کسی میهمانشان می‌شود، تمام غذای او را جداگانه در ظرفی ویژه آماده کنند و مقابلش بگذارند. ظرف غذای آن‌ها معمولا یک سینی گرد و صیقلی‌شده به نام تالی(tali) است که چندان بزرگ نیست. خانواده‌های ثروتمند تالی‌هایی از جنس طلا و نقره دارند اما استفاده از تالی از جنس روی، مس و برنج نیز در میان مردم هندوستان رایج است.

منصوریان اضافه کرد: مردم فقیر هند که تعدادشان کم هم نیست و نمی‌توانند چنین ظروفی را تهیه کنند، غذایشان را روی برگ موز می‌کشند. پلو را وسط تالی می‌ریزند و در کنار آن چند کاتوری(پیاله) خورش، دال، ماست و روغن یا کره آب‌کرده و چتنی(چاشنی) می‌گذارند. روی برنج را با یکی ۲ چپاتی یا نان می‌پوشانند. یک لیوان آب خنک نیز سفره هندی را کامل ‌می‌کند. مردم هند عادت دارند آب را در ظروف فلزی بنوشند.

تمام ‌کردن غذای داخل بشقاب از رسومات هندی‌هاست

وی ادامه داد: در مناسبت‌ها و میهمانی‌های رسمی، عادت این است که تمام افراد اجازه دهند ابتدا میزبان و یا افراد مسن‌تر(افراد مسن‌تر بر میزبان ارجحیت دارند) تناول غذا را آغاز کنند و سپس باقی افراد شروع به خوردن غذا کنند. تمام افراد باید قبل از خوردن غذا و نشستن سر میز دستان خود را بشویند. علاوه بر این شستن دست‌ها پس از خوردن غذا نیز الزامی است. معمولا یک ظرف کوچک(همراه با آب ولرم و کمی لیمو) برای هر فرد در نظر گرفته می‌شود تا انگشتان خود را بشوید. لزومی ندارد از تمام غذاهای چیده شده بر سر میز استفاده شود اما تمام‌ کردن غذایی که داخل بشقاب یک هندی است، از الزامات محسوب می شود.

منصوری تصریح کرد: هندی‌ها علاقه فراوانی به استفاده از سبزیجات دارند و فردی که اهل خوردن گوشت قرمز باشد، در هند به سختی می‌تواند زندگی کند چرا که هندی‌ها گاو را ذبح نمی‌کنند. اگر هم گوشت قرمزی در این کشور دیده شود، به طور قطع گوشت بز است.

منبع:ایسنا