قایق‌های بادبانی دوران وایکینگ‌ها در فهرست یونسکو

در ماه دسامبر سال گذشته میلادی، آژانس فرهنگی سازمان ملل متحد «قایق‌های کلینکر» نوردیک را به فهرست سنت‌های خود اضافه کرد که نشان‌دهنده میراث فرهنگی ناملموس بشریت است. این در حالی است که در کشورهای دانمارک، فنلاند، ایسلند، نروژ و سوئد مشترکا به دنبال ثبت‌نام در یونسکو بودند.

تصور می‌شود که اصطلاح کلینکر به نحوه چسباندن تخته‌های چوبی قایق به یکدیگر اشاره دارد. حامیان این میراث امیدوارند که با کاهش تعداد صنعتگران فعال کلینکر و انتخاب کشتی‌هایی با بدنه فیبر شیشه‌ای ارزان‌تر، از تکنیک‌های قایق‌سازی که دوران وایکینگ‌ها را پیش بردند، آن‌ها را برای نسل‌های آینده محافظت و حفظ کنند.

موزه کشتی وایکینگ در روسکیلد، در غرب کپنهاگ نه تنها بقایای ظروف چوبی ساخته‌شده در یک هزار سال پیش را به‌نمایش می‌گذارد، بلکه برای بازسازی سایر قایق‌های وایکینگ نیز کار می‌کند. این فرآیند شامل استفاده از روش‌های باستان‌شناسی تجربی برای به‌دست آوردن درک عمیق‌تر و عملی‌تر از عصر وایکینگ‌ها، مانند سرعت حرکت کشتی‌ها و تعداد افرادی است که حمل می‌کنند.

سورن نیلسن، رییس قایق‌سازی موزه کشتی وایکینگ در روسکیلد که بر ساخت و تعمیر قایق‌های چوبی ساخته‌شده بر اساس سنت کلینکر نظارت می‌کند، گفت که تنها حدود 20 صنعتگر قایق کلینکر در دانمارک و شاید 200 نفر در سراسر اروپای شمالی وجود دارند.

قایق‌های کلینکر چوبی با استفاده از تخته‌های بدنه چوبی طولی که به‌هم دوخته شده یا پرچ می‌شوند، مشخص خواهند شد. سازندگان قایق‌ها را در داخل با اجزای چوبی اضافی، عمدتا درختان بلوط بلند که دنده‌های کشتی را تشکیل می‌دهند، تقویت می‌کنند. آن‌ها شکاف‌های بین را با قیر یا پیه مخلوط از موهای حیوانات، پشم و خزه پر می‌کنند.

تریونا سورنسن، متصدی موزه کشتی وایکینگ روسکیلد، که محل نگهداری بقایای پنج کشتی یازدهم است، توضیح داد: «وقتی آن را با این همپوشانی‌ها در داخل آن می‌سازید، بدنه‌ای کاملا انعطاف‌پذیر، اما در عین حال فوق‌العاده قوی به دست می‌آورید. در واقع، شواهدی وجود دارد که تکنیک کلینکر برای نخستین بار هزاران سال پیش در عصر برنز ظاهر شد.