یزد می‌تواند قطب مرمت علمی کشور شود

«مهدی صادق احمدی» در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا با بیان این که یزد امروزه به جایگاهی رسیده که تمام فنون و تکنیک‌های سنتی معماری گذشته در آن همچنان زنده است، می‌گوید: این مقوله حاصل و نتیجه سال‌ها تداوم معماری و مرمت است.

وی که اخیراً برگزیده جایزه ملی مرمت شده است، می‌گوید: سعی شده در فرایند اجرا از بهترین استادکاران یزد و همکاری با مرمتگران تحصیل کرده استفاده شود، لذا اگر کارفرمایان به متخصصان اعتماد کنند و از اعمال سلیقه و اظهارنظر غیرعلمی در فرایند طرح دست بردارند، شهر تاریخی یزد، ظرفیت تبدیل شدن به قطب مرمت علمی در کشور را دارد.

وی اضافه می‌کند: در یزد علاوه بر آن که در دهه‌های گذشته اقدامات خوبی در حوزه حفظ بافت و مرمت انجام شده است اما در سال‌های اخیر پس از ثبت جهانی، دیدگاه‌های علمی مرمتی کمتر رعایت شده و نگاه سودجویانه با بهانه گردشگری در اجرای طرح‌های مرمت، بیشتر غالب بوده است.

این استاد دانشگاه با بیان این که نظارت میراث در مرحله تهیه طرح‌های مرمت بسیار خوب بوده اما در مرحله اجرا متاسفانه ضعف‌های زیادی وجود دارد، می‌گوید: بعضا خانه‌هایی به نام بومگردی مطرح شده که مرمت آن در سطح جهانی نبوده و شایسته یزد در این جایگاه جهانی نیستند چرا که اصالت بنا در فرایند مرمت رعایت نشده است.

این استاد دانشگاه با بیان این که در راستای حفظ میراث فرهنگی یزد، لازم است از سکونت در بافت تاریخی حمایت شود، می‌گوید: باید گردشگری به گونه‌ای برنامه‌ریزی شود که سبب رونق و تقویت سکونت در بافت تاریخی و در جهت حفظ میراث باشد.

وی اضافه می‌کند: در عین حال نباید تمام کاربری‌ها شامل رستوران، هتل و اقامتگاه باشد بلکه باید تنوع کاربری باید در بافت تاریخی یزد حفظ شود.

وی با تاکید بر این که کاربری‌های فرهنگی و هنری نیز باید در بافت تاریخی ایجاد شود، می‌گوید: مردم باید به ارزش هویتی خانه‌هایشان توجه داشته باشند و صرفاً نگاه اقتصادی به آن نباشد لذا حواسمان باشد که با مرمت غلط و بازاری ممکن است معماری بدلی، جایگزین معماری اصیل یزد شود و به جای حفظ میراث به آن آسیب جدی وارد کنیم.

استادیار معماری دانشگاه فنی و حرفه‌ای با بیان این که در سال‌های اخیر بعد از ثبت جهانی مشکلات مدیریتی بافت تاریخی کمتر شده است، می‌گوید: بافت تاریخی یزد بحران‌های زیادی را پشت سر گذاشته تا به دست ما رسیده و ما هم باید تلاش کنیم، با مرمت‌ اصولی چهره یزد اصیل تداوم پیدا کند و در حین حال کلاس بالاتری را برای مرمت بناهای یزد و در نگاه گردشگران شاهد باشیم.

صادق‌احمدی خواستار توجه ویژه به مرمت علمی در یزد می‌شود و عنوان می‌کند: مردم باید برای مرمت به متخصصان این حوزه مراجعه کنند و با رویکردی علمی به حفظ و مرمت ابنیه بپردازند و از عواید گردشگری آن بهره‌مند شوند.

این استاد دانشگاه در پاسخ به ایسنا در خصوص «تخریب‌هایی که بعضا در برخی از شهرستان‌ها با نگاهی غالباً اشتباه برای ایجاد اماکنی مانند حسینیه انجام می‏‌شود»، گفت: به طور عام، حیاط محل مهمانی بوده و در یزد خانه‌های زیادی قدمت برگزاری این مراسم‌ها را دارند به طوری که همین مسئله منجر به اهمیت جایگاه سنتی مراسم امام حسین(ع) در یزد شده است.

وی اضافه می‌کند: ساختار شهر تاریخی یزد در هماهنگی میراث ملموس و ناملموس به وجود آمده و نوع و شکل عزاداری به عنوان میراث ناملموس با ساختار بنای سنتی به عنوان میراث ملموس، تناسب و هماهنگی دارد.

وی تاکید می‌کند: اساساً عزاداری‌های حسینی باید فارغ از رقابت و فخرفروشی باشد به طوری که نگذاریم حسینیه‌های قدیمی را تخریب کنند یا حسینیه‌های جدیدی را با تخریب خانه‌های تاریخی ایجاد کنند.

صادق احمدی با بیان این که برگزاری نماز جمعه یزد در بافت تاریخی از ارزشمندترین اقداماتی است که نباید جایگاه آن تغییر کند، خاطرنشان می‌کند: باید بین گردشگری و زندگی روزمره مردم تعامل پایداری برقرار شده که سبک زندگی و ارزش‌های سنتی را به تصویر بکشد.

وی البته با اشاره به کوتاهی صدا و سیمای استان در قبال معرفی شهر تاریخی یزد، اظهار می‌کند: انتظار ما توجه ویژه‌تری به بافت تاریخی یزد و ترویج و تداوم فرهنگ اصیل یزدی از این طریق است.

کشف کتیبه‌هایی در مرمت خانه شهید صدوقی(ره)

این استاد دانشگاه در ادامه، در خصوص در خصوص جایزه مرمت، تصریح می‌کند: اولین جایزه ملی مرمت توسط موسسه هنر و معماری و با همکاری وزارت میراث فرهنگی برگزار شده و وجود اساتید برجسته معماری و مرمت در داوری، به اعتبار آن افزوده است.

وی از برگزیده شدن طرح مرمت و احیای خانه «شهید صدوقی» به عنوان تنها اثر منتخب از یزد در این رویداد یاد می‌کند و می‌گوید: مرمت در دنیا اصول مشخص، معین و مشترکی دارد که نهادهای بین‌المللی و ایکوموس از طریق اسناد بین‌المللی در کل دنیا، آن را مطرح کرده و با رویکردی علمی به آن توجه دارند.

صادق‌احمدی با بیان این موضوع که فارغ از ثبت جهانی، یزد از سال ۱۹۷۲ میلادی مورد توجه جهانی بوده است، یادآور می ‎شود: داشته‌های امروز ما برآیند تلاش یکی دوسال نیست و افراد زیادی برای به دست آوردن این جایگاه تلاش کرده‌اند.

وی ادامه می‌دهد: لازم است امروز هم به این موضوع توجه داشته باشیم که چه امانت سنگینی در دستان ماست و باید مواظب باشیم که در مرمت‌هایمان ارزش‌های تاریخی و اصالت معماری یزد را نمایان کنیم.

وی با تذکر به اهمیت رعایت اصول مرمت، انجام مطالعات تاریخی و مطالعه دقیق شواهد و لایه‌های تاریخی بنا توسط متخصصین امر در مرمت را ضروری می‌داند و می‌گوید: خانه صدوقی، خانه‌ای ثبت شده در فهرست آثار ملی بوده که جایگاه سیاسی و اجتماعی آن در دوره معاصر به ارزش تاریخی آن افزوده است.

وی تصریح می‌کند: این خانه تاریخی در زمره خانه‌های فاخر تجار یزد مانند خانه تاجر شیرازی، لاری‌ها، رسولیان و غیره که از خانه‌های با قدمت قاجاری به شمار می‌رود، قرار دارد. در فرایند مرمت و احیای این بنا در حین رعایت اصول علمی و احترام به ارزش‌های تاریخی بنا، میراث زنده شهید صدوقی را متناسب با نیازهای جدید تداوم بخشیدیم.

وی آشکار کردن ارزش‌های تاریخی در حین حفظ اصالت را یکی از مهمترین دستاوردهای مرمت خانه شهید صدوقی می‌داند و می‌گوید: در مرمت بخش‌های تاریخی‌ خانه شهید صدوقی، اسلوب تاریخی بنا را کشف کردیم و تا حدی که علم مرمت اجازه داده ارزش تاریخی بنا را به تصویر کشیدیم به طوری که برخی تزئینات پوشانده شده بنا در فرایند مرمت حفظ و به همان شکل اصیل بازنمایی شد.

صادق احمدی به نمایان شدن  نقش کبوترهایی با کتیبه «واشهیدا و واحسینا» در لایه‌برداری‌های مرمت این بنا اشاره می‌کند و می‌گوید: در تعمیرات اوایل قرن حاضر، این آثار ارزشمند مخفی شده بود که در مرمت اصولی بنا توانستیم آن‌ها را باز یافته و نمایان کنیم، این آثار در کنار دیگر کتیبه‎های مذهبی بنا، نشان می‌‎داد این خانه از بدو ایجاد با هدف روضه خوانی امام حسین(ع)، ساخته شده است.

منبع:ایسنا