شواهد حضور نئاندرتال‌ها و چشم‌اندازهای پارینه‌سنگی در گرمسار

در نتیجۀ انجام بررسی روشمندِ باستان‌شناختی در منطقۀ ایوانکی در غرب استان سمنان، چشم‌اندازهای وسیعی از دوران پارینه‌سنگی و تعداد قابل توجهی دست‌ساخته‌های سنگی کشف شد.

به گزارش ایلنا، سیدمیلاد هاشمی (عضو هیات علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس) گفت: این بررسی در منطقه‌ای به وسعت حدود ۸۹۰ کیلومتر مربع با اهدافی چون مشخص کردن الگوهای پراکنش محوطه‌های پارینه‌سنگیِ احتمالی و بررسی سنن ابزارسازیِ کهن در منطقۀ غرب استان سمنان در شمال دشت کویر مرکزی انجام گرفت.

سرپرست هیأت باستان‌شناسی افزود: در این پروژه محوطه‌هایی از غرب و جنوب‌غرب در چنداب، سنگاب، حسین‌آباد کورس، شورقاضی و یوسف‌آباد تا شرق و شمال‌شرق در نزدیکی شهر جدید ایوانکیِ و جنوب روستای بولان و کُرَک یافت شد.

این باستان‌شناس اظهارکرد: از این محوطه‌ها که هرکدام ابعاد چند کیلومتری دارند، تعداد قابل توجهی دست‌ساخته‌های سنگی کشف شد که تنها بخشی از آن‌ها به منظور مطالعات آزمایشگاهی، نمونه‌برداری شدند.

او با بیان‌اینکه تمامی این محوطه‌ها بر روی مخروط‌افکنه‌های کهنی قرار گرفته‌اند که برای چندین هزار سال با رسوبات مختلف آبی و بادی پوشانده شده بودند خاطرنشان‌کرد: سپس فرآیندهای فرسایشی موجب شد که پوشش رسوبات ریزدانه به مرور کنار رفته و قطعات سنگ ریز و درشتِ دوباره آشکار شوند.

هاشمی با اشاره به اینکه چنین سطوحی را در بیابان‌ها، سنگ‌فرش بیابانی می‌نامند افزود: به دلیل اینکه این سطوح باستانی احتمالاً هزاران سال است که دوباره آشکار شده‌اند، سطح تمامی قطعه سنگ‌ها، چه ابزارهای سنگی و چه سنگ‌های طبیعی، به تدریج هوازده شده و پوششی قهوه‌ای سوخته تا سیاه بر روی آن‌ها تشکیل شده است که بدان جلای بیابانی گویند.

او اظهارکرد: بررسی‌های مقدماتی حاکی از آن است که این چشم‌اندازها دست کم به دو دورۀ پارینه‌سنگی میانی و جدید تعلق دارند و مطالعات مقدماتی نشان داد که بخش عمده‌ای از دست‌ساخته‌های سنگی را تراشه‌های با ابعاد نسبتاً بزرگ و قابل ملاحظه تشکیل می‌دهد؛ تراشه‌هایی که به کمک ضربه با چکش سخت از روی سنگ مادرهای تراشه جدا شده‌اند.

سرپرست هیأت باستان‌شناسی گفت: علاوه بر تراشه‌های ساده، انواع ابزارهای روتوش‌دار از نوع سنت پارینه‌سنگی میانی و شواهد بهره‌گیری از تکنیک لوآلوآ نیز در میان مجموعه ابزارها به چشم می‌خورد.

او افزود: بهره‌گیری از این تکنیک در عرض‌های جغرافیایی مشابه با منطقۀ ایوانکی (عرض جغرافیایی منطقه: ۳۵ درجۀ شمالی) معمولاً به نئاندرتال‌ها منتسب می‌شود؛ از این‌رو، علاوه بر انسان خردمند، می‌توان ردپای انسان نئاندرتال را نیز در منطقه جستجو کرد.

هاشمی با اشاره به اینکه مجموعه دست‌ساخته‌های گروه دوم که به دوران پارینه‌سنگی جدید منتسب هستند، شامل سنگ مادرهای تیغه و ریزتیغۀ حجمی (منشوری) و برداشته‌های تیغه و ریزتیغۀ ساده هستند خاطرنشان‌کرد: برخی تیغه‌ها لبه‌های همگرا یا پیکانی‌شکل دارند و برخی دیگر نیز به کمک روتوش به سرپیکان تبدیل شده‌اند.

او در پایان گفت: درصد سرپیکان‌ها، چه بر روی تراشه و چه بر روی تیغه‌ها نسبتاً بالاست و تعداد قابل توجهی از آن‌ها شواهدی از قرارگیری در دسته‌های چوبی را نشان می‌دهند که شاید اشاره‌ای به اهمیت شکار در چشم‌انداز پارینه‌سنگی منطقۀ ایوانکی باشد.

منبع:ایلنا

کشف دو مجسمه عظیم ابوالهول

کاوش اخیر باستان‌شناسان در مصر به کشف حیرت‌انگیز دو مجسمه سنگی و عظیم ابوالهول منجر شده است.

به گزارش ایسنا و به نقل از آرت‌نیوز، وزارت گردشگری و آثار باستانی مصر اعلام کرد در پی یک پروژه باستان‌شناسی مشترک بین مصر و آلمان دو مجسمه عظیم ابوالهول در مقبره باستانی فرعون «آمنهوتپ سوم» واقع در غرب «اقصر» کشف شد.

این آثار در جریان مرمت مقبره تاریخی «آمنهوتپ سوم» کشف شده‌اند.

به گفته باستان‌شناسان هر یک از این مجسمه‌های عظیم نزدیک هشت متر طول دارند و به نظر می‌رسد بر اساس چهره «آمنهوتپ سوم»، نهمین فرعون از دودمان هجدهم ساخته شده باشند. این مجسمه‌ها به نحوی تراشیده شده‌اند که بتوانند ریشی شبیه به ریش افراد سلطنتی و یک گردنبند بزرگ را به تصویر بکشند.

به گفته «مصطفی وزیری» دبیر شورای عالی آثار باستانی مصر، با بررسی‌های بیشتر، عبارت «محبوب آمون رع» که بر روی تنه‌ یکی از این دو مجسمه حکاکی شده بود کشف شد.

در همین مکان علاوه بر این دو مجسمه عظیم، سه مجسمه تقریبا سالم که یکی از الهه‌های مصر باستان را به تصویر می‌کشند نیز کشف شده است. این الهه که به شکل یک شیر به تصویر کشیده شده است به عنوان مدافع ایزد خورشید شناخته می‌شد. در این مکان همچنین بقایای یک سالن ستون‌دار که نقش و نگارهایی بر روی دیوارهای آن وجود دارد نیز کشف شده است. این نقاشی‌ها بخشی از یک جشن باستانی مصری را که برای به رسمیت شناختن  و یادآوری حق فرعون برای حکمرانی برگزار می‌شد به تصویر می‌کشند.

این جشن بر اساس سنت در سی‌امین سال حکومت فرعون برگزار می‌شد. «آمنهوتپ سوم» جزو معدود فرعون‌هایی بود که برای برگزاری این مراسم زنده ماند. کارشناسان معتقدند این مراسم «آمنهوتپ سوم» باشکوه‌ترین مراسم در تاریخ مصر باستان بوده است.

منبع:ایسنا

در نشست فعالان حوزه گردشگری همدان چه گذشت؟

نشست هم اندیشی و تجلیل از فعالان بخش گردشگری استان همدان با حضور جمعی از فعالان این حوزه برگزار شد.

به گزارش ایسنا، در این نشست که با حضور ظاهر پورمجاهد معاون هماهنگی اقتصادی استانداری همدان، محمد طوماسی رئیس شورای هماهنگی بانک‌های استان، علی مالمیر مدیر کل و معاونان گردشگری و منابع انسانی میراث فرهنگی همدان برگزار شد تعدادی از فعالان این حوزه مطالبی را ارائه کردند.

محمد فیضی؛ رئیس انجمن حرفه‌ای دفاتر خدمات مسافرتی استان همدان بیان کرد: روزی که قطار به همدان آمد همه ما را خوشحال کرد و آن را خطی بین همدان و مشهد می‌دانستیم اما حالا باعث مشکلات زیادی برای فعالان حوزه گردشگری شده و قطار تهران به همدان بلای جان ماست.

وی با اشاره به اینکه در زمینه فروش بلیت مشکلات زیادی داریم، تصریح کرد: همه سود آمدن قطار به استان همدان به جیب “علی بابا” می‌رود و دست دفاتر خدمات مسافرتی استان همدان را بسته است، کاش من هم علی بابا بودم.

شهرام شیروانی؛ رئیس انجمن حرفه‌ای هتلداران استان همدان دیگر فعال حوزه گردشگری بود که در این مراسم مواردی را مطرح کرد. به گفته وی هتل‌های استان از آبان‌ماه سال ۹۸ تاکنون وضعیت مناسبی در پذیرش مسافر نداشتند و این پذیرش نسبت به دیگر استان‌ها درصد ناچیزی بوده است به عبارت دیگر می‌توان گفت به لحاظ پذیرش موفق نبودیم و لازمه این موفقیت استمرار تبلیغات بود که ما نداشتیم.

شیروانی ادامه داد: انتطار داشتیم در این مدت شرکت سیاحتی علیصدر هم در کنار دیگر بخش‌های گردشگری مثل هتل‌ها ضررو زیان بدهد که اگر علیصدر باز بود ما هم می‌توانستیم جذب مسافر بیشتری داشته باشیم.

وی با بیان اینکه اگر اولویت اول استان صنعت بود دچار مشکل نبودیم چراکه صنعت می‌تواند کمک بسزایی به گردشگری بکند، مطرح کرد: تعرفه‌ها به مصیبتی برای ما تبدیل شده و مبالغش مسئله ساز است، تعرفه واحدهای ما صنعتی محاسبه می‌شود، همچنین تمام مصارف هتل‌ها با آب شرب است و برای جلوگیری از این مشکل به چاه نیاز داریم.

شیروانی تسهیلات کرونا، شیوه استمهال آن و مشکلات بانکی را از دیگر مشکلات فعالان حوزه گردشگری عنوان کرد و گفت: موضوعات تامین اجتماعی، نبود تبلیغات و بازاریابی در این حوزه و به ویژه در اکسپوی دبی از مشکلات گردشگری استان است.

در ادامه علی‌محمد عنایتی‌اکمل؛ مدیر عامل شرکت سیاحتی علیصدر با اشاره به اینکه غار علیصدر با مصوبه ستاد کرونای استان تعطیل شد، بیان کرد: جایگاه علیصدر حساس است و همه دغدغه آن را دارند، ما در این مدت از آبرویمان هم گذشتیم و دو سال است که کار امنیتی می‌کنیم.

وی با اشاره به اینکه علیصدر روزی دو میلیون درآمد و ۵۰ میلیون هزینه داشت و همین موضوع آن را از ادامه فعالیت بازداشت، افزود: کلیه نیروهای ما بیمه بیکاری هستند و استانداری در جریان تمام مشکلات این شرکت است.

علی مرادی‌پور؛ رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی استان همدان نیز در ادامه با بیان اینکه خط مشهد به همدان مفقود مانده و باید روی استان‌های شرقی و به ویژه خراسان برنامه‌ریزی کنیم، عنوان کرد: مسیر همدان به مشهد یک طرفه است و اگر آن را متعادل کنیم و دو طرفه شود ظرفیت اقامتگاه‌های استان پر می‌شود.

وی اصناف را فراموش شدگان حوزه گردشگری دانست و گفت: اصناف را فراموش کردیم در حالی که می‌توانیم از امکانات آنها استفاده کنیم، علاوه بر این باید صندوق توسعه گردشگری در استان ایجاد کنیم تا در مواقع بحران به ما کمک کند.

امین ابوالقاسمی؛ رئیس انجمن سفره خانه‌های سنتی و مجتمع‌های بین راهی استان همدان نیز با اشاره به اینکه همدان از نمایشگاه دبی استفاده نکرد، اضافه کرد: در نمایشگاه گردشگری تهران، استان همدان همراه با چهار استان دیگر حضور دارد در حالی که ما دو شهر جهانی و یک شهر ملی داریم آیا برندهای جهانی ما و شهرداری‌های شهرهای جهانی ملایر و لالجین و شهرداری شهر ملی تویسرکان نمی‌خواهند در این رویداد شرکت کنند؟

در ادامه نصیری‌مطلق به نمایندگی از انجمن مهمانپذیران استان همدان با اشاره به اینکه همه مهمانپذیرها در مرکز شهر هستند، ادامه داد: در آن منطقه مشکلاتی مانند طرح ترافیک و نبود پارکینگ وجود دارد و با توجه به اینکه ۵۰  درصد مهمانپذیرها در خیابان اکباتان هستند اما ماشین‌های  مسافرها اجازه ورود به این خیابان را ندارند از طرف دیگر بیشتر پارکینگ‌ها در این خیابان تعطیل شده‌اند.

وی با بیان اینکه متاسفانه این صنف دیگر توجیه اقتصادی ندارد و ۵۰ درصد مهمانپذیرها تعطیل شده‌اند، تصریح کرد: همچنین تعرفه‌ها مشکل بعدی ما است و با توجه به اینکه مهمانپذیرها افراد ضعیف را پوشش می‌دهند باید حال و روز بهتری می‌داشتند.

مهرداد ضیایی‌مهر؛ رئیس انجمن صنفی راهنمایان گردشگری استان همدان دیگر فعال این حوزه بود که مواردی را مطرح کرد. به گفته وی پس از دو سال از شیوع کرونا حمایتی که باید از گردشگری می‌شد نشد و متاسفانه از راس این صنعت را قبول ندارند.

وی تسهیلات کرونا را یکی از مشکلات راهنمایان گردشگری دانست و افزود: راهنمایان با مشکلات زیادی ۲۰ میلیون تسهیلات دریافت کردند اما وقتی شعبه بانک مصوبه بانک مرکزی را قبول نمی‌کند یعنی تسهیلات ناچیز هم به خوبی داده نشد.

ضیایی‌مهر با اشاره به اینکه باید به شهرداران شهرهای جهانی ملایر و لالجین بیشتر بها دهیم تا در مواقعی مثل نمایشگاه تهران با بخش گردشگری همراه شوند، ادامه داد: راهنمایان گردشگری استان حال و روز خوبی ندارند بیشتر آنها یا شاگردی می‌کنند یا در اسنپ کار می‌کنند.

بهنام افتخاریان؛ مدیر عامل بنیاد توسعه گردشگری آسیا نیز با اشاره به اینکه استان همدان نیازمند استراتژی‌های میان مدت یا بلند مدت در زمینه گردشگری است، گفت: پیشنهاد می‌کنیم ستادی تحت عنوان ستاد ریکاوری صنعت گردشگری در مدت زمان کوتاه با همکاری بخش خصوصی و دولتی تشکیل شود تا شاهد حرکت منسجم و پیوسته در زمینه گردشگری استان باشیم.

در ادامه مهدی غنی‌پارسا؛ رئیس انجمن صنفی اقامتگاه‌های بوم‌گردی استان همدان مطالبی را ارائه کرد. به گفته وی بومگردی‌ها ضعیف‌ترین مجموعه گردشگری استان هستند و بیش از یک سوم از مجوز بومگردی‌های همدان را باطل کرده‌اند و بقیه هم دیگر جانی ندارند.

وی با بیان اینکه این بخش نیاز به حمایت جانانه‌ای دارد، تصریح کرد: اگر این اتفاق نیفتد باید شاهد تعطیلی همه بومگردی‌های استان باشیم بنابراین نیاز به حمایت دولتی است و در این دو سال در نهایت فشار بودیم و انتظار داریم این حمایت همگانی باشد.

غنی‌پارسا تسهیلات کرونا را دیگر مشکل این بخش دانست و گفت: از سیستم بانکی استان گله‌مندیم بانک‌های همدان شرایط غیرعادی کرونا و مشکلات فعالان حوزه گردشگری را به هیچ وجه را درک نکردند در حالی‌که باید داوطلبانه جلو ‌می‌افتادند و از نظر انسانی اقساط بخشی که هیچ گونه فعالیتی نداشت را عقب می‌انداختند.

وی اضافه کرد: یک ریال درآمد نداریم و بانک ما را تهدید می‌کند چطور شش ماه گذشت و مصوبه ستاد ملی کرونا به بانک‌های استان نرسید؟ در حالی‌که بخشنامه در کسری از ثانیه به بانک می‌رسد چرا اجرا نمی‌شود و بانک‌های استان ‌چرا تابع قواتین کشور نیستند و بانک چه حقی دارد بخشنامه را اجرا نکند.

مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان در این نشست با اشاره به اینکه امیدواریم در عید امسال شاهد تولد دوباره گردشگری باشیم، افزود: در این راستا و در چارچوب سیاستگذاری، ستاد نوروز در استان راه اندازی خواهد شد.

علی مالمیر ادامه داد: نمایشگاه گردشگری تهران که از ۹ تا ۱۱ بهمن سال جاری برگزار می‌شود فرصت مغتنمی است و تا جایی که ممکن است باید برای حضور پر رنگ در این رویداد تلاش شود و کمک می‌کنیم از لحاظ مالی، فشاری بر دستگاه‌ها تحمیل نشود.

وی اضافه کرد: امسال برای هم افزایی در چارچوب منطقه غرب و به طور مشترک با استان‌های کرمانشاه، کردستان، ایلام و لرستان در یک غرفه ۶۰۰ متری جاذبه‌های منطقه‌ای را معرفی خواهیم کرد و این موضوع آغازی است بر اقدامات سند توسعه گردشگری غرب کشور و علاوه بر این قصد داریم از ظرفیت همسایگی کشور عراق برای جذب گردشگر نیز استفاده کنیم.

مالمیر با تقاضا از ذی نفعان گردشگری برای انجام مذاکرات خوب در نمایشگاه، اظهار کرد: همچنین جشنواره زمستانی با مشارکت بخش‌های مختلف در استان در حال برگزاری است و این جشنواره در واقع با هدف آماده شدن برای نوروز انجام می‌شود.

ظاهر پورمجاهد؛ معاون هماهنگی اقتصادی استانداری همدان نیز در این جلسه با اشاره به اینکه در کشور مشکلات زیادی وجود دارد که یکی از آنها کرونا است، گفت: یکی دیگر از مشکلات هم این است که ما نمی‌توانیم با جهان رابطه نداشته باشیم و در کشور را ببندیم بنابراین صنعت گردشگری  از این مسئله ضرر می‌کند.

وی برخورد نامناسب بانک‌ها با فعالان گردشگری را مورد انتقاد قرار داد و افزود: تا وقتی همگی کنار هم قرار نگیریم مشکلات حل نمی‌شود، اگر می‌خواهیم به این بخش کمک کنیم باید خود را جای مدیر واحد گردشگری بگذاریم و او را درک کنیم.

پورمجاهد با بیان اینکه نگاه فرهنگی به سرمایه گذار و تولید کننده باید اصلاح شود، تصریح کرد: متاسفانه استان هنوز هم باید مجموعه‌های گردشگری بزرگ مانند غار علیصدر، تله کابین گنجنامه و مجموعه ارم را مثل بچه بزرگ کند در حالی که باید کاری کنیم که این مجموعه‌ها اقتصادی شوند.

وی با اشاره به اینکه مشکلات بانکی و تعرفه‌های فعالان گردشگری استان پیگیری می‌شود، مطرح کرد: وقتی وضع تاسیسات بزرگی مثل غار علیصدر این است از واحدهای کوچک کوچک چه انتظاری می‌توان داشت، درست است که کرونا گرفتاری جهانی ایجاد کرد اما برنامه منسجمی هم برای حوزه گردشگری نبود و وزارت میراث فرهنگی باید جدی‌تر ورود می‌کرد.

پورمجاهد با بیان اینکه ما از فعالان گردشگری غافل شدیم و نباید می‌گذاشتیم بانک با آنها اینگونه برخورد کنند، تصریح کرد: مشکلات گردشگری دسته بندی می‌شود و به استاندار ارائه می‌کنیم، همچنین بسته‌هایی در این زمینه برای سفر هیئت دولت به استان تهیه خواهد شد بنابراین سعی می‌کنیم کوتاهی‌ها را جبران کنیم.

معاون هماهنگی اقتصادی استانداری همدان با اشاره به اینکه تبصره‌های حوزه گردشگری ملی است و اگر استانی شود دستمان باز می‌شود، اظهار کرد: مشکل راه آهن و پروازهای همدان باید حل شود و رایزنی‌هایی نیز در زمینه پروازها انجام شده است.

محمد طوماسی؛ رئیس شورای هماهنگی بانک‌های استان همدان نیز با بیان اینکه مشکلات حوزه گردشگری را قبول داریم، مطرح کرد: بانک‌ها مجری هستند و تصمیم گیرنده نیستند و اگر کارهای اجرایی را هم درست انجام دهند و ‌مطالبه گری کنند خوب است.

وی با اشاره به اینکه وضعیت منابع مالی استان خوب نیست و بیشتر آن هم سهم بانک‌های خصوصی شده است، اعلام کرد: بازپرداخت اقساط حوزه گردشگری امهال و به پایان دوره موکول می‌شود.

به گزارش ایسنا، در این مراسم از فعالان حوزه گردشگری استان همدان در سال ۱۴۰۰ تجلیل شد.

منبع:ایسنا

 

گردشگری خلاقانه؛ کلید توسعه گردشگری قزوین است

یک فعال گردشگری گفت: ما می‌توانیم طرح‌هایی را در قزوین به‌عنوان پایلوت اجرا کنیم و گردشگری خلاقانه در کشور را رواج دهیم؛ گردشگری خلاقانه علاوه بر اینکه باعث جذب گردشگر می‌شود، پرسود و پربازده است و منافع اقتصادی زیادی دارد، از طرفی نیاز به زیرساخت کلان ندارد و با هزینه اندک می‌شود اجرا کرد.

علیرضا خدابخش در گفت‌وگو با ایسنا تصریح کرد: امروزه در اغلب کشورها، صنعت گردشگری یکی از منابع مهم اقتصادی محسوب می‌شود؛ اگر گردشگری موردتوجه قرار بگیرد درآمد خوبی حاصل می‌شود همان‌طور که اخیراً در خبرها منتشر شد درآمد یکی از استان‌های ترکیه از محل گردشگری دو برابر درآمدهای نفتی ایران است.

وی افزود: در سال‌های گذشته جلسات مختلفی در حوزه توسعه گردشگری در کشور برگزار شده اما خروجی خاصی نداشته و اغلب حرف‌هایی که مطرح‌شده عملی نشده است؛ در حال حاضر رویکرد توسعه گردشگری در کشور ما سرمایه‌گذاری در بخش میراث گذشتگان یعنی بناهای تاریخی و ابنیه است.

این فعال گردشگری بیان کرد: آثار تاریخی از گذشتگان برای ما باقی‌مانده است و در حال حاضر سرمایه‌های اصلی گردشگری ما محسوب می‌شوند به‌طوری‌که اندک صنعت گردشگری که در کشور وجود دارد نیز به‌واسطه وجود همین آثار گذشتگان است.

خدابخش اظهار کرد: در این حوزه خلاقیتی وجود ندارد و می‌توان گفت آثار خلاقانه جدیدی ساخته نشده است که بتوانیم برای آیندگان به‌جای بگذاریم درواقع هر چه هست از گذشته داریم؛ برای توسعه صنعت گردشگری و آنچه که ما باید ایجاد کنیم راهکارهای مختلفی عنوان می‌شود برای مثال ساخت هتل‌ها، اقامتگاه‌ها و ایجاد سرورهای ارتباطی بین شهرهای مختلف، این موارد و آماده‌سازی بسترها خوب است اما برای توسعه گردشگری کافی نیست.

وی خاطرنشان کرد: مسئله این است که این ایده‌ها به دلیل این‌که جزو کارهای بزرگ و طولانی‌مدت است اصولاً در کوتاه‌مدت انجام نمی‌شود چراکه به برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری کلان احتیاج دارد، از طرفی باید سرعت توسعه گردشگری را با پروژه‌های خلاقانه افزایش دهیم، سال‌های زیادی است که مسئله ساخت هتل جدید یا ساخت فرودگاه در قزوین مطرح‌شده اما صرفاً در حد حرف باقی‌مانده است، یا نیاز به بستر کلانی دارد که در بلندمدت جواب می‌دهد.

خدابخش بیان کرد: به نظر می‌رسد باید سراغ راهکاری برویم که سایر کشورها سراغ آن رفته‌اند، ما می‌توانیم طرح‌هایی را در قزوین به‌عنوان پایلوت اجرا کنیم و گردشگری خلاقانه در کشور را رواج دهیم؛ گردشگری خلاقانه علاوه بر اینکه باعث جذب گردشگر می‌شود، پرسود و پربازده است و منافع اقتصادی زیادی دارد، از طرفی نیاز به زیرساخت کلان ندارد و با هزینه اندک می‌شود اجرا کرد.

وی بابیان اینکه قزوین در حوزه گردشگری خلاقانه گام‌هایی برداشته است، تصریح کرد: نمونه خانه‌های رنگی که راستای رودخانه نواب اجراشده نمونه ضعیفی از گردشگری خلاقانه است بااین‌حال مورد استقبال ساکنین شهر و گردشگران قرار گرفت، نمونه‌های دیگری از این کارها را می‌توان اجرا کرد.

این فعال حوزه گردشگری خاطرنشان کرد: نمونه‌های زیادی می‌توان در قزوین اجرا کرد برای مثال در نقاط مختلف گردشگری و حتی سطح خیابان‌ها می‌توانیم کد کیو آر (QR) بر روی زمین نقاشی کنیم، گردشگر هنگام عبور از خیابان می‌تواند کد را با تلفن همراه اسکن کند و بلافاصله بعدازآن تاریخچه خیابان یا بنا در قالب طرح‌های دوبعدی و سه‌بعدی را روی گوشی‌اش ببیند.

وی افزود: یکی دیگر از نمونه‌های قابل‌اجرا «تور باغستان» است، ظرفیت این کار در قزوین وجود دارد می‌توانیم مسیرهای مجاز برای باغستان ایجاد کنیم و تورهای گردشگری را برای بازدید از باغستان جذب کنیم.

خدابخش یادآور شد: گردشگری خلاقانه هزینه زیادی ندارد برای مثال در سفر به یکی از کشورها نمونه‌ای را دیدم که صرفاً یک‌خانه را به‌صورت کج طراحی کردند؛ یعنی خانه کج ساخته‌شده و راه‌پله، دیوارها، زمین و نمای بیرون کج بود در عین اینکه ایده ساده‌ای بود گردشگران زیادی به خودش جذب کرده بود، برای ورود به خانه باید بلیت تهیه می‌کردید بنابراین ازنظر اقتصادی نیز درآمد خوبی ایجادشده چراکه کاری خلاقانه و مبتکرانه بود.

وی خاطرنشان کرد: یکی دیگر از منابع درآمدی گردشگری خلاقانه، برگزاری فستیوال‌ها و جشنواره‌هایی مختص قزوین است برای مثال می‌توان برای یک محصول کشاورزی یا آداب‌ورسوم خاصی جشنواره برگزار و گردشگر جذب کنیم.

این فعال گردشگری بیان کرد: نمونه دیگری از گردشگری خلاقانه در یکی از کشورها یک پارک بود که بسیار مورد استقبال گردشگران واقع می‌شد و بلیت‌فروشی در آن صورت می‌گرفت؛ در زمین پارک لوله‌های آب دارای خروجی مخفیانه به کار گذاشته بودند و عابر را به چالش می‌کشاندند، ممکن بود هنگام قدم زدن آب‌پاشی اتفاق بیفتد، درواقع ممکن بود عابر از مکانی عبور کند که از آن لوله آب خارج شود، گردشگران زیادی می‌آمدند که کشف کنند که در پارک در کدام قسمت لوله کار گذاشته‌شده است.

وی یادآور شد: کارهای خلاقانه را می‌توان به‌راحتی و با بودجه کم اجرا کرد، در این راستا پیشنهاد می‌شود کمیته‌ای تشکیل شود و در مورد آن برنامه‌ریزی صورت بگیرد، کارهای خلاقانه نیاز به تبلیغ ندارند و خودشان گردشگر را جذب می‌کنند.

خدابخش تأکید کرد: در حال حاضر متولی خاصی برای خانه خلاقیت وجود ندارد، اگر به میراث فرهنگی بگوییم می‌گوید وظیفه من حفظ بناهای تاریخی است درحالی‌که نام سازمان میراث فرهنگی و گردشگری است، مدیریت شهری نیز این مسئولیت را نمی‌پذیرد تا زمانی که هردوی این سازمان‌ها مسئولیت‌ها را بر دوش نگیرند اتفاقی رخ نمی‌دهد.

وی یادآور شد: باید کارگروهی تشکیل شود و خیلی سریع طرح‌های موجود را در سطح شبکه پیاده‌سازی و اجرا کنند، برای توسعه گردشگری خلاقانه می‌توان از ظرفیت مردم و سازمان‌های مردم‌نهاد استفاده کرد تا آن‌ها نیز ایده‌های خود را مطرح کنند، هرجایی که از مردم کمک گرفتیم و از حاکمیت و دولت کار را دور کردیم نتیجه بهتری حاصل شده است برای مثال در فضای مجازی افرادی که به‌عنوان اینفلوئنسر مشغول هستند در ترویج لهجه قزوینی موفق‌تر از سازمان‌های متولی که از قضا بودجه زیادی دارند، عمل کردند، مسئولین اگر همت کنند گردشگری خلاقانه در قزوین اجرایی می‌شود.

منبع:ایسنا

صدور نخستین موافقت اولیه پیاده‌سازی گردشگری کشاورزی در سبزوار

رئیس اداره میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی سبزوار از صدور نخستین موافقت اولیه گردشگری کشاورزی در این شهرستان خبر داد.

محمدعلی ابراهیمی‌دوست اظهار کرد: با پیگیری‌های صورت گرفته موافقت اولیه مزرعه گردشگری کشاورزی در زمینی به مساحت ۵۰۰ هکتار در محور سبزوار نیشابور صادر شده است.

وی ادامه داد: گردشگری کشاورزی یکی از فرصت‌ها و ظرفیت‌های گردشگری شهرستان سبزوار است که بهره‌برداری از آن در دستور کار قرار گرفته است.

رئیس اداره میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی سبزوار اضافه کرد: در این طرح گردشگری با تعامل بین کشاورز و گردشگر تجربه فعالیت‌های کشاورزی، دامداری، پرورش ماهی و… در معرض دید گردشگران قرار می‌گیرد.

ابراهیمی‌دوست یادآور شد: گردشگری کشاورزی به عنوان یکی از شاخه‌های نوین گردشگری ارتباط عمیق و مستقیم با محیط روستایی دارد و با بهره‌گیری از فعالیت‌های کشاورزی می‌توان شاهد توسعه پایدار یک منطقه بود.

وی با اشاره به آب و هوای سبزوار و شرایط این شهرستان برای گردشگری کشاورزی عنوان کرد: هوای سبزوار به دلیل قرار داشتنِ شهر در میان ارتفاعات شمالی و جنوبی، عمدتاً کوهستانی و معتدل است، اما در قسمت‌های جلگه‌ای هوا گرم‌تر است و باید گفت که بهار و پاییز فصل‌های مناسب‌تری برای سفر به این شهر هستند.

بر اساس گزارش روابط‌ عمومی اداره‌ کل میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی خراسان رضوی ابراهیمی‌دوست تصریح کرد: این شهرستان با دارا بودن مناطق کوهستانی و کویری پوشش گیاهی متنوعی دارد و در مناطق کوهستانی گونه‌های بوته‌ای و درختچه‌ای مثل ریواس، آویشن، درمنه و… بیشتر دیده می‌شود. اراضیِ دشتیِ منطقه پروند سبزوار نیز با پوشش گیاهی بیابانی دارای گونه‌های شاخصِ تاغ، گز، بَنه، بومادران، بادام‌کوهی و قیچ است.

منبع:ایسنا

گردشگری اشتهارد متولی ندارد

فرماندار اشتهارد با اشاره به قابلیت‌های درخشان گردشگری و تاریخی در اشتهارد گفت: در حال حاضر سرمایه گذاری زیادی  در صنعت گردشگری در شهرستان اشتهارد نشده که دلیل اصلی آن نبود متولی در شهرستان است.

ابراهیم کردلو در گفت‌وگو با ایسنا افزود: در شهرستان اشتهارد دو اداره میراث فرهنگی و بنیاد مسکن وجود ندارد. با توجه به بافت روستایی و مشکلات مردم در طرح هادی روستاها پیگیری‌ها برای ایجاد بنیاد مسکن و معرفی مدیر آن در شهرستان صورت گرفت که به زودی مشغول به کار می‌شوند.

وی با بیان اینکه اشتهارد شهرستانی تاریخی و دارای آثار باستانی و تاریخی متعدد و با قدمت زیاد است گفت: اما جای تاسف است که این شهرستان اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ندارد. البته قرار است با پیگیری‌ها از اداره کل میراث فرهنگی این مساله  رفع شود.

وی افزود: به این ترتیب می‌توانیم قابلیت‌های زیاد میراث فرهنگی و گردشگری اشتهارد را زنده کنیم تا شهرستان اشتهارد میزبان  گردشگران و تورهای متعدد برای بازدید از آثار تاریخی این منطقه باشد.

به گفته کردلو گردشگری می‌تواند یکی از منابع خوب درآمدی برای شهرستان اشتهارد و استان باشد. در بسیاری از کشورها از محل گردشگری درآمدهای هنگفتی کسب می‌شود در حالی که بسیاری از آثار و ظرفیت‌هایی که ما داریم در دیگر کشورها وجود ندارد.

وی با اشاره به قابلیت‌های درخشان گردشگری و تاریخی در اشتهارد گفت: در حال حاضر سرمایه گذاری زیادی بر گردشگری در شهرستان اشتهارد نشده و دلیل اصلی آن هم نبود متولی در شهرستان است. امیدواریم با استقرار اداره میراث فرهنگی در شهرستان به موضوع گردشگری در این شهرستان به خوبی پرداخته شود.

منبع:ایسنا

قلعه فورگ؛ این پولادین بنای در حال تخریب

عدم اختصاص اعتبارات لازم برای مرمت و بازسازی یکی از زیباترین قلعه‌های کشور واقع در خراسان جنوبی، دیوارهای این بنای ناریخی را بر اثر بارش سست و در معرض ریزش قرار داده است.

قلعه فورک یکی از زیباترین قلعه‌های تاریخی خراسان جنوبی است و از لحاظ جایگاه قرارگیری و ساختار معماری، یکی از بی‌نظیرترین قلعه‌های تاریخی ایران نیز محسوب می‌شود. این قلعه در روستای فورگ از توابع بخش مرکزی شهرستان درمیان و در فاصله ۹۰ کیلومتری شرق بیرجند و ۱۰ کیلومتری شهر اسدیه واقع شده است.

به گزارش ایسنا، ساخت این قلعه در زمان نادرشاه توسط میرزابقاخان حاکم منطقه شروع شد؛ پس از وی پسرش میرزا رفیع خان ساخت قلعه را به اتمام رساند. این بنا در زمره ۱۰ قلعه تاریخی مهم کشور و از آثار مهم و قابل توجه ایران است. این اثر تاریخی به شماره ۳۴۵۰ در تاریخ ۲۸ اسفندماه ۷۹ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

این اثر بر بالای صخره‌ای سنگی همراه با ۱۸ برج پس از قرون متمادی همچنان قامت خود را استوار نگه داشته و از سنگ، آجر، خشت، گچ، آهک و ساروج ساخته شده و پایه آن را سنگ چین کرده‌اند.

اما اکنون قلعه تاریخی فورگ درمیان که یکی از صدها اثر تاریخی استان و ثبت شده در آثار ملی است که بی توجهی به مرمت آن، سبب تخریب بخشی از آن در اثر باران‌های اخیر شده است. به گفته ساکنان محلی، بخشی از این قلعه به علت بارش‌های رگباری دو خفته اخیر تخریب شده است. گرچه اقداماتی انجام شده اما همچنان این دقلعه نیازمند مرمت است.

اعتبارات مرمت باید برسد 

علی شریعتی منش، معاون میراث‌ فرهنگی اداره‌ کل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان جنوبی به ایسنا گفت: مرمت، استحکام‌بخشی و رفع خطر برج و حصار قلعه فورگ سال‌هاست آغاز شده است.

وی افزود: مهم‌ترین اقدامات انجام شده در قلعه فورگ در راستای اهداف حفاظتی و مرمتی بنا بود که از آن جمله می‌توان به جمع‌آوری برج شمال غربی قلعه با توجه به خطر ریزش بر اثر فرسودگی، اجرای دیوار حصار شمالی قلعه به وسیله خشت و ملات گل و کاه گل کردن مجدد آن اشاره کرد.

وی خاطرنشان کرد: قلعه تاریخی فورگ یکی از بناهای شاخص و منحصر به فرد در خراسان جنوبی است که بر فراز کوهی در بالای روستا فورگ قرار دارد و هرساله میزبان صدها هزار گردشگر است؛ براین اساس از سال ۷۵ کار مرمت را آغاز کردیم و حدود یک میلیارد تومان هزینه کردیم، اما مشکل اینجاست که قلعه بسیار گسترده بوده و در ارتفاع زیادی واقع شده است.

معاون میراث‌ فرهنگی اداره‌ کل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان جنوبی با بیان اینکه در این هفته قسمتی از دیوارهای قلعه بر اثر بارش و عدم استحمکام بنا فروریخته است، بیان کرد: شدت بارش‌ها در دو سال اخیر باعث شد قسمت‌هایی از قلعه ریزش کند و از طرفی چون ساختار قلعه فنی ساخته نشده، مرمت زمان می‌برد.

شریعتی منش ادامه داد: در عین حال تاکنون چندین بار دیوارها و برج‌ها را مرمت و استحکام بخشی کرده‌ایم و این قول را از وزارتخانه برای اختصاص بودجه خاص برای مرمت این قلعه گرفته‌ایم؛ زمانی که این اعتبارات تخصص یابد و شرایط جوی بهتر شود کار استحکام بخشی را آغاز خواهیم کرد.

وی افزود: حتی برخی از منازل مسکونی اطراف قلعه را تخلیه کردیم که اگر قلعه بر اثر بارش ریزش کرد، مشکلی ایجاد نشود، اما مشکلات اعتباری و عدم تخصیص اعتبارات مزید بر علت شده؛ با این حال هر ساله مرمت و بازسازی انجام می‌شود.

هر چند هشدارها برای احتمالِ تخریبِ آثار تاریخی در معرض بارشِ باران در نقاط مختلف کشور از یک سال گذشته تا کنون زیاد مطرح شده‌اند و آخرین آن هشدارها را کمیته تخصصی میراث فرهنگی شورای هماهنگی سازمان‌های غیردولتی میراث‌فرهنگی به نمایندگی از ۱۱۰ انجمنِ میراثی مطرح کردند و حتی از معاون میراث فرهنگی وزارتخانه خواستند تا سریع‌تر قدمی در این زمینه بردارد، اما توجه به بناهای تاریخی در معرض تخریب یا آثاری که در طول دست‌کم این یک سال گذشته با آسیب‌های زیادی مواجه شده‌اند، طبق ادعای متولیان میراثی خراسان جنوبی، آن‌ها را وادار کرده تا خودشان وارد عمل شوند برای جمع‌آوری بخشی از یکی از ۱۰ قلعه بزرگ کشور تا از آسیب‌های احتمالی بیشتر جلوگیری کنند.

هم اکنون ۷۸۹ بنا و محوطه تاریخی و فرهنگ خراسان جنوبی ثبت ملی است که استوئاری آن‌ها برای جذب گردشگر نیازمند اعتبارات ملی و مرمت‌های تداومی است.

منبع:ایسنا

آوازه چاقوی زنجان به دنیا رسید

معاون صنایع‌دستی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان زنجان گفت: هم‌اکنون بیش از ۱۵۰۰ فعال در صنعت چاقوسازی مشغول به کار است.

الناز خدایی‌فر در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: هم‌اکنون بیش از ۱۵۰۰  فعال در صنعت چاقو مشغول به کار بوده که این تعداد چاقوساز در ۸۰۰ کارگاه در استان فعالیت دارند.

وی با بیان اینکه چاقوی تولید شده در زنجان علاوه بر استان‌های هم‌جوار به کشورهای دیگر نیز صادر می‌شود، افزود: کشورهای امارات، عمان، سوریه، عراق و افغانستان، از جمله کشورهای هدف صادراتی چاقوی زنجان است.

این مسئول با اشاره به اینکه چاقوی زنجان به ۱۷ دسته مختلف تقسیم می‌شود، ادامه داد: طراحی ظریف و خلاقانه، قدمت بالا، تیزی، آب‌دیدگی، استحکام تیغه و برخی از ویژگی‌های بارز دیگر سبب شده تا چاقوی زنجان متمایز نسبت به سایر تولیدات مشابه باشد.

خدایی‌فر تصریح کرد: بعد از صنعت فرش‌بافی، صنعت چاقوسازی بیشترین ارزآوری را برای استان دارد، با این حال تلاش بر این است تا مشکلاتی که گاهاً پیش‌ روی تولیدکنندگان این صنعت قرار می‌گیرد، همچون کمبود مواد اولیه مرتفع شود و صنعت‌گران با چالش کمتری به تولید ادامه دهند.

معاون صنایع‌دستی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان زنجان یادآور شد: این استان در زمینه تولید صنایع‌دستی فلزی جزو پنج استان برتر در کشور است، با توجه به رتبه‌ای که ما در کشور داریم از سال گذشته و شش ماهه نخست امسال اولویت و تمرکز این اداره‌کل بر روی چهار رشته چاقوسازی، مس‌گری، ملیله و انگشترسازی بوده است.

وی با اشاره به اینکه برای حمایت از فعالان این عرصه تسهیلات قابل توجهی پرداخت شده است، خاطرنشان کرد: این تسهیلات در قالب تسهیلات ارزان‌قیمت خرید مواد اولیه، مشاغل خانگی، تسهیلات در خصوص زیان وارده از طریق کرونا، تبصره ۱۸ و سایر تسهیلات است که به متقاضیان پرداخت می‌شود.

منبع:ایسنا

ایتالیا می‌خواهد قهوه اسپرسو را در میراث ناملموس یونسکو ثبت کند

ایتالیا از سازمان یونسکو خواسته است قهوه اسپرسو را که برای این مردم این کشور «بسیار مهمتر از یک نوشیدنی ساده است» در میراث جهانی‌ ناملموس‌اش ثبت کند.

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از گاردین ایتالیا که قبلا در سال ۲۰۱۷ «پیتزای ناپلی» را وارد فهرست میراث فرهنگی ناملموس جهانی سازمان یونسکو کرده بود، اکنون به دنبال کسب موقعیت جهانی برای یکی دیگر از نمادهای موفقش است.

جیان مارکو سنتینایو، معاون وزیر کشاورزی ایتالیا با تایید تسلیم درخواست ثبت اسپرسو گفت: «نوشیدن اسپرسو یک مناسک اصیل و بیانی از معاشرتی بودن ما ایتالیایی‌ها است که ما را در سراسر جهان متمایز می‌کند.»

قهوه اسپرسو که در پایان قرن نوزدهم در شهر تورین در شمال این کشور ابداع شد، به سرعت به یکی از بخش‌های هویت ملی ایتالیایی بدل شد. نوشیدن اسپرسو زمانی برای ملاقات با دیگران و بحث درباره سیاست و فوتبال، شکایت کردن، آشتی کردن یا دینی را ادا کردن یا به سادگی بهانه‌ای برای حرف زدن فراهم می‌کند.

بر اساس گزارش، انستیتوی اسپرسوی ایتلایا که در سال ۱۹۹۸ برای حفظ و تبلیغ اسپرسوی اصل بنیاد نهاده شد، بازار این نوع قهوه در سال به ۴ میلیارد یورو بالغ می‌شود و بیش از ۹۰ درصد ایتالیایی‌ها هر روز یک فنجان از آن را که معمولا در فنجان‌های چینی سرو می‌شود، می‌نوشند.

مقررات سختگیرانه این انستیتو برای اسپرسوی کامل شامل استفاده از آمیزه قهوه تایید شده، تجهیزات تاییدشده و حتی کارکنان دارای مجوز است.

بر اساس مقررات این انستیتو، کرمی که به صورتی کفی سبک روی قهوه تیره ریخته می‌شود، «باید به صورت یک‌شکل و برای دست کم ۱۲۰ ثانیه از زمانی که قهوه در فنجان ریخته می‌شود، روی آن بماند و هم زده نشود.» این انستیتو می‌گوید رنگ اسپرسو باید قهوه‌ای فندقی تا قهوه‌ای تیره باشد و بازتاب زرد مایل به قهوه‌ای داشته باشد.

منبع:همشهری

سرنوشت نخستین ساختمان میراث فرهنگی اصفهان چه می‌شود؟

 اداره میراث فرهنگی اصفهان در حالی از حدود ۲ دهه پیش پایگاه اولیه‌اش را در خانه قزوینی‌ها ترک کرده که این بنای تاریخی برای تداوم حیات نیازمند احیا و کاربری متناسب با هویت فرهنگی استان است.

خانه قزوینی‌ها مربوط به دوره قاجار است و در اصفهان، خیابان ابن سینا، چهارراه بابا قاسم، میدان شهشهان واقع شده است. با چندین حیاط، بیرونی و اندرونی، حوضخانه، پنج دری، تالار آیینه‌کاری، ارسی‌های رنگارنگ و تزئینات منحصربه فرد جزو اولین خانه‌های تاریخی بود که  به همت استادان و استادکاران میراث فرهنگی و هدایت باقر آیت‌الله زاده شیرازی ساماندهی و احیا شد.

این خانه در سال ۱۳۵۳ از طرف دولت وقت خریداری شد و در اختیار وزارت فرهنگ و هنر آن روز قرار گرفت. از همان زمان تعمیر و بازسازی و مرمت آن شروع شد و به عنوان محل سازمان ملی حفاظت آثار باستانی مورد استفاده قرار گرفت.

در این مکان با راهبری باقر آیت‌الله زاده شیرازی طرح آزادسازی و احیای بازارهای اطراف میدان نقش جهان، طرح آزادسازی و احیای باغ های صفوی چهارباغ عباسی، طرح عرصه و حریم محور تاریخی فرهنگی شهر اصفهان  و ده‌ها طرح مرمت و احیای دیگر شکل گرفت و دوران طلایی میراث فرهنگی استان اصفهان را طی چندین دهه رقم زد؛  اما اداره میراث فرهنگی پس از سال‌ها از این بنای تاریخی رفت و در مکانی نو بنیاد رحل اقامت گزید.

در حالی که نهادِ میراث فرهنگی، ایجاد کاربری به منظورِ حفظ و نگهداری خانه‌ها و بافت‌های تاریخی را توصیه می‌کند، مدیریت این نهاد از سال‌ها پیش در ساختمان‌های نوساز که هیچ سنخیتی با ذات میراث فرهنگی ندارند مستقر شده و این همان تضادی است که موجب شده است تا برخی از مالکان خانه‌ها در بافت‌های تاریخی  یا سرمایه گذران بپرسند که  وقتی نهادِ میراث فرهنگی، بافت تاریخی را رها کرده و به ساختمان‌های نوساز در مرکز شهر رفته است، آنها چگونه باید در بافت و خانه‌های خشت و گلی بمانند و آنها را حفظ و نگهداری کنند؟!

حرمتی که باید متولی نگه دارد

می‌گویند حرمت امام‌زاده را متولی‌اش نگه می‌دارد؛ حکایت میراث فرهنگی اصفهان هم، همین ضرب‌المثل است که به گفته کارشناسان، میراث فرهنگیِ اصفهان را از ۲ دهه پیش، دچار یک تضادِ آشکار در گفتار و عمل کرده است. در حالی که خانه قزوینی‌ها در تملک میراث فرهنگی و پایگاه اولیه مدیریت این نهاد و از سویی بودجه‌های اندک، گلایه‌های همیشگی میراث فرهنگی بوده است؛ انتخاب ساختمان‌های نوساز یا اجاره‌ای تامل‌برانگیز به نظر می‌رسد!

خانه قزوینی‌ها بخش مهمی از شناسنامه‌ شکل‌گیری اداره میراث فرهنگی استان اصفهان است و بسیاری از کارشناسان و حتی کارکنان این نهاد  معتقدند، خانه قزوینی‌ها که توسط “باقر آیت‌الله زاده شیرازی”، پدر مرمت نوین ایران و یاران وی که حالا از پیشکسوتان میراث فرهنگی اصفهان‌اند بنیان نهاده شد، باید به جایگاه اولیه خود بازگردد.

خانه قزوینی‌ها جزو اولین خانه‌های تاریخی است که به همت استادان و استادکاران میراث فرهنگی با کاربری جدید پا به میدان گذاشت تا مشوق صاحبان خانه‌های تاریخی برای حفظ و مرمت باشد؛ سال ۸۹ به دنبال طرح تمرکز زدایی از پایتخت، معاونت صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی کشور به اصفهان انتقال  یافت و در خانه قزوینی‌ها مستقر شد؛ طرح ناموفقی که سبب جابه جایی اداره کل میراث فرهنگی استان و استقرار در ساختمان‌های نامانوس با هویت میراث فرهنگی اصفهان بود و با بازگشت این معاونت به تهران، مدیریت میراث فرهنگی اصفهان دیگرنتوانست به خانه پدری خود در بافت تاریخی بازگردد.

در مقابل خانه قزوینی‌ها که به زعم کارشناسان به تمامِ معنا، با هویت و ذات حفاظتِ میراث فرهنگی همخوان بود، در ۲دهه گذشته مدیریت اداره کل میراث فرهنگی اصفهان در ساختمان‌هایی چون ساختمان “تعاونی دامداران” در خیابان بزرگمهر با کالبد و هویتی بی‌ارتباط با میراث فرهنگی یا در ساختمان‌های نوسازِ خیابان مشتاق  استقرار یافت.

هم اینک نیز در میدان انقلاب و کوچه فروهر، پشت به عمارت تاریخی هنر و پیشه، ساختمان جدیدی که هنوز تکمیل نشده است، در حال ساخت برای استقرار مدیریت اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اصفهان است.

حکمت استقرار میراث فرهنگی در خانه قزوینی‌ها

در این ارتباط  خبرنگار ایرنا با مرتضی فرشته نژاد از پیشکسوتان مرمت و میراث فرهنگی اصفهان گفت‌وگو کرد، وی با گریزی به گذشته‌ پایگاه میراث فرهنگی اصفهان در خانه تاریخی قزوینی‌ها، گفت: در زمان حاضر ساختمانی برای اداره کل میراث فرهنگی اصفهان،  در کنار عمارت هنر و پیشه ساخته اند؛ عمارت هنر و پیشه هم تاریخی است اما در بافت تاریخی نیست! بروند در خانه قزوینی‌ها؛ خانه قزوینی‌ها از جنس و هویت میراث فرهنگی است؛احترام امام زاده را متولی باید نگه دارد! این اقدام روی کسی که در بافت تاریخی مالکیت دارد و کسانی که می‌خواهند اثر تاریخی را خراب کنند، اثر می‌گذارد. به خدا قسم اگر این گونه ادامه پیدا کند، خانه قزوینی ها هم حالت انباری پیدا می‌کند و کم‌کم روی هم خراب می‌شود.

وی در ادامه افزود: زمانی جُبه خانه(مکان فعلی موزه هنرهای معاصر اصفهان) محل استانداری اصفهان بود و با ساخت ساختمان استانداری در پشت دیوار جنوبی چهلستون، از سوی استانداری به ما پیشنهاد شد که به جُبه‌خانه برویم. این موضوع را بنده با مرحوم شیرازی درمیان گذاشتم و پاسخ ایشان این بود که:” ما آمدیم در قلب بافت تاریخی، این خانه را آماده کردیم و مستقر شدیم. با جان و دل و با چنگ و دندان حفظش می‌کنیم؛ این نشان می دهد که علاقه‌مند هستیم ومی خواهیم این علاقه‌مندی را به مردم منتقل کنیم. این کار را کردیم تا مردمی که اینجا زندگی می‌کنند، نگویند چرا خودشان می‌روند در مراکز نوساز و در مرکز شهر و ما را گذاشته‌اند در این خشت و خاک ها.”

به گفته فرشته نژاد، در آن زمان، مرحوم  شیرازی صلاح  را  در این دانست که  مرکز ستادی میراث فرهنگی اصفهان در خانه قزوینی‌ها بماند و پیشنهاد استانداری را نپذیرند، با خودم فکر کردم و گفتم باید همین گونه باشد و از این رو زنگ زدم به استانداری و گفتم، دفتر اداره را به جبه‌خانه  نمی‌آوریم. در واقع حکمت کار را به آنها گفتم، اینکه برای چه در خانه قزوینی‌ها نشسته‌ایم و باید در بافت تاریخی بمانیم.

خانه قزوینی‌ها همچنان می‌تواند پایگاه میراث فرهنگی باشد

در این پیوند، عبدالله جبل‌عاملی مدیر اسبق اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان به ایرنا گفت: در زمان خدمت در میراث فرهنگی، ما در خانه تاریخی قزوینی‌ها  کار می‌کردیم. مدیرانی هم که از دانشگاه هنر می‌آمدند، در همین بنا به مدیریتشان پرداختند؛ بعدها وقتی که غیرمیراث فرهنگی و غیردانشگاهی‌ها،  مدیریت را گرفتند، این خانه چندان باب تبعشان نیامد و علاقه داشتند که ساختمان میراث فرهنگی مجموعه ای باشد که همه بخش‌های این اداره در آن تجمیع شود؛ اما هیچ‌گاه هم این اتفاق نیفتاد و  بعضی در مجموعه اداری ، بعضی هم در اداره صنایع دستی در میدان انقلاب مستقر شدند.

وی افزود: خانه قزوینی‌ها، خانه میراث فرهنگی اصفهان است و مدیریت میراث فرهنگی باید بخشی از فعالیت‌های نظارت بر بناهای تاریخی را در این خانه انجام بدهد؛ به این دلیل که اگر فلان آقای بازاری می‌آید و تقاضای تخریب خانه ای را دارد، وقتی وارد خانه قزوینی‌ها می‌شود، همانجا زنگ هشدار به  صدا دربیاد که اینجا میراث فرهنگی است و  وزارتخانه‌ در استان،  چنین مرکزی را برای مدیریت میراث فرهنگی انتخاب کرده و خلاصه همان موقع، سرش را زیر بیاندازد و برگردد.

جبل عاملی یادآور شد: خانه قزوینی‌ها می‌تواند همچنان پایگاه مدیریت میراث فرهنگی باشد، ساختمانی در میدان انقلاب در حال تکمیل است که به احتمال قوی، مدیرکل در آنجا مستقر خواهد شد اما معاونت میراث فرهنگی بنا بر نظریه مدیرکل و کمیته‌های برنامه ریزی می‌تواند به خانه  قزوینی‌ها برود.

بازگشت میراث فرهنگی به خانه پدری، اولین قدم برای کسب اعتبار گذشته

“بانیان میراث فرهنگی استان اصفهان، علاوه بر حفاظت و مرمت آثار تاریخی به درستی و با  هدف معرفی ارزش‌های خانه‌های تاریخی، برای اولین بار در شهر اصفهان، مکان یک اداره دولتی را بعد از مرمت و آماده سازی در دل بافت تاریخی، در خانه قزوینی‌ها قرار دادند که در سنخیت کامل با وظایف میراث به شمار می‌آمد. همچنین تعدادی دیگر از خانه‌های تاریخی را مرمت  و در اختیار دانشگاه  هنر قرار دادند تا الگویی برای حفظ خانه های تاریخی و نشان دادن ظرفیت  کاربری‌های جدید در این خانه های ارزشمند باشند.” این  روایت علیرضا خواجویی، مسوول ثبت و حریم میراث فرهنگی استان اصفهان است که می‌گوید میراث فرهنگی باید به خانه پدری‌اش بازگردد.

وی در گفت وگو با ایرنا افزود: خانه قزوینی‌ها مرکز فرهنگیِ تمام عیار و محل آمد و شد اساتید، استادکاران، هنرمندان و دانشجویانِ شیفته فرهنگ و هنر در محله شهشهان بود که پس از استقرار معاونت صنایع دستیِ سازمان میراث فرهنگی در خانه قزوینی ها، اداره کل میراث فرهنگی به دور از بافت تاریخی به خیابان مشتاق سوم  و سپس به بزرگهمر انتقال یافت.

خواجویی امیدوار است که  با تغییر مدیریت و انتصاب مدیریت جدید میراث فرهنگی اصفهان، خواست چندین ساله کارمندان و بازنشستگان میراث فرهنگی با  بازگشت اداره کل میراث به خانه پدری تحقق یابد و میراث فرهنگی، اولین قدم را در کسب اعتبار گذشته‌ی خود بردارد.

میراث فرهنگی می‌تواند ناجی خانه قزوینی‌ها باشد

از دیگر سو محمدرضا قانعی،معمار و فعال میراث فرهنگی نیز معتقد است، اقدامی که توسط مرحوم شیرازی صورت گرفته دو وجه داشت؛  یکی اینکه با این اقدام نمونه ای باشد برای بقیه ارگان‌ها و از سویی  شاید از این طریق، یکی از خانه‌های تاریخی حفظ شود.

این سرمایه‌گذار در عرصه خانه‌های تاریخی اصفهان به ایرنا گفت: متاسفانه اتفاقی که افتاد این بود که برخی از دست‌اندرکاران، سرشت خودشان را نشان دادند و با یک بهانه، به سادگی این فضا را ترک کردند و در یک سری ساختمان‌های بی هویت مستقر شدند.

وی افزود:از نگاه من  بلاهایی که بر سر میراث فرهنگی آمده و می‌آید، تبلورش در این اقدام به خوبی نشان داده می‌شود. نشانه‌ای از اینکه، هیچ علاقه ای به میراث فرهنگی وجود ندارند و متولیان میراث فرهنگی جزو اولین کسانی هستند که میراث را رها می کنند و می‌روند در ساختمان‌هایی که هیچ سنخیتی با میراث فرهنگی ندارد؛ ساختمان‌هایی مثل ساختمانِ خیابان بزرگمهر که چه عملکردی و چه کالبدی در شان میراث فرهنگی اصفهان  نبود، اما حاضر شدند به این محل بروند و  خانه‌ای به نفیسی خانه قزوینی‌ها  را رها کنند.

به باور وی بی‌توجهی به پایگاه اولیه میراث فرهنگی اصفهان در خانه قزوینی‌ها، این برداشت را برای سرمایه گذاران و احیاکنندگان خانه‌های تاریخی ایجاد می‌کند که متولیان میراث فرهنگی، آن قدرها هم که ادعا می‌کنند، اهل عمل نیستند.

قانعی افزود:چند سالی است به این دلیل که یک طرف خانه قزوینی ها نهاد دولتی است، هر نسخه‌ای برای این  خانه می‌پیچند، احیا نمی‌شود و فکر می‌کنم با این ترتیب سرنوشتش مثل سایر خانه‌های تاریخی، زوال باشد. به باور من، باید برای حفظ این خانه تاریخی و اهمیت و ارزش دادن به بافت تاریخی، دستکم معاونت میراث فرهنگی به این خانه که پایگاه اولیه میراث فرهنگی اصفهان بوده است، منتقل شود وگرنه این خانه تاریخی هم پایان خوبی نخواهد بود.

به خانه پدری باز می‌گردیم

علیرضا ایزدی مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اصفهان  که به تازگی بر کرسی ریاست میراث اصفهان نشسته است، در  پاسخ به پیگیری‌های خبرنگار ایرنا پاسخ امیدوارکننده‌ای داد: در بازدیدی که  از خانه قزوینی‌ها داشتم، هر چند کفاف همه مجموعه ما را نمی‌دهد اما با این موافقم که بی شک حضور معاونت تخصصی میراث فرهنگی در این بافت،  ضمن اینکه شانیت به آن می‌بخشد، از لحاظ ذهنی، زمینه ساز فضای بهتر برای مردم، مراجعان و سرمایه‌گذاران می‌شود. با پیشنهاد انتقال معاونت میراث فرهنگی به خانه‌قزوینی‌ها موافقم و این کار را  انجام می دهیم  و حتی خودم هم دفتری در این خانه خواهم داشت و در آن مستقر می‌شویم.

وی افزود: اینکه  چرا آمده‌ایم در ساختمانی با شکل و شمایل امروزی  و از حق و حقوق خودمان می‌زنیم و اجاره می دهیم برای من هم سوال است! در صورتی که ساختمان‌های متعددی داریم که می‌توان از آنها استفاده کرد؛ از جمله خانه  قزوینی‌ها  که ساختمان بسیار خوبی است. ساختمان بزرگمهر را باید در هر صورت  تخلیه کنیم، چون فضای اداری نیست  و هیچ ارتباطی هم با کار ما ندارد.

ایزدی یادآور شد: اعتقادم بر این است که  نباید فضاهای میراث فرهنگی، خالی بماند؛ خالی بودن خانه‌های تاریخی،ضمن اینکه آنها را از اعتبار می‌اندازد به تخریب آنها کمک می‌کند. هرچقدر بتوانیم در این فضاها پاخور ایجاد کنیم ، رونق می‌گیرند و خانه قزوینی ها نیز از این قاعده مستثنی نیست.

وی افزود: خانه قزوینی‌ها فضای گسترده ای است. سعی می کنم، بعضی جلسات را در این خانه برگزار کنیم  و سرمایه گذاران، دوستان و  مراجعینِ ما با این بناها آشنا شوند.

ایزدی خاطرنشان ساخت: ما در زمان خودمان تصمیم می گیریم. شاگرد شیرازی بوده ام  اما  آنچه از شیرازی ها، کازرونی‌ها  و حجت‌ها یاد گرفته‌ام،  این بوده است که بنا با انسان معنا پیدا می‌کند . دلیل ماندگاری امثال آقای شیرازی این بود که در فکر و عملشان انعطاف داشتند وما باید با نگاه امروز پیش برویم و بستر  مناسبی برای رونق و توسعه اینجاد کنیم.

در این زمان که میراث فرهنگی از بنای اولیه خود در محله شهشان و یکی از کهن‌ترین بافت‌های تاریخی اصفهان دور افتاده و در عین حال بر حفظ و ایجاد کاربری در خانه‌های تاریخی تاکید می‌شود، باید دید چقدر می‌توان امیدوار به بازگشتِ مدیریت میراث فرهنگی اصفهان به خانه قزوینی‌ها بود؟! جایی که در حکمِ شناسنامه اداره کل  میراث فرهنگی اصفهان است و بازگشت به آن می‌تواند سرلوحه خوبی از سوی نهاد متولی بناهای تاریخی برای مالکان در بافت‌های تاریخی شهر باشد.

منبع:ایرنا