کاخ‌موزه هنر ایران، نمایش تمام‌عیار هنر دست استادکاران ایرانی است

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با اشاره به توان و تجربه و دانش هنرمندان ایران زمین گفت: کاخ‌موزه هنر ایران، نمایش تمام‌عیار هنر دست استادکاران ایرانی است.

به‌گزارش گروه فرهنگی ایرنا از میراث‌آریا، سیدعزت‌الله ضرغامی در بازدید از کاخ مرمر، آثار هنرمندان آیینه‌کار، معرق‌کار، میناکار ایرانی و خالقان آثاری چون گنبد مینا، نقاشی‌های دیواری، قالی‌های دستباف و اصیل و سوزن‌دوزی‌های هنرمندان را بی‌بدیل و نشان از توجه مردم ایران به هنر و بناهای تاریخی دانست و بیان کرد: کاخ موزه هنر ایران، نمایش تمام عیار هنر دست استادکاران ایرانی است.

او با اشاره به توان و تجربه و دانش هنرمندان ایران زمین با روحیه مقاومت و ظلم ستیزی گفت: تاریخ و هنر ایران با نام مردان و زنان ایران اسلامی گره خورده است و روایت‌گری تاریخ ایران، خود هنری ستودنی بوده که لازم است راهنمایان موزه‌ها و ابنیه‌های تاریخی آموزش دیده، با مطالعه در خدمت بازدیدکنندگان باشند.

وزیر میراث‌فرهنگی گردشگری و صنایع‌دستی در گفت‌وگو با مدیر و راهنمایان موزه تاکیدکرد: آشنا کردن مردم با میراث افتخارآمیز و تاریخ تمدن ایران بزرگ از وظایف اولیه حاکمیت است و مدیریت خوب بنیاد مستضعفان در احیای میراث‌فرهنگی و تأسیس موزه‌های جدید، تحسین‌برانگیز است. امیدوارم نتیجه همکاری‌های وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و بنیاد مستضعفان شرایط مطلوب‌تری برای آگاهی‌بخشی و استفاده عموم از دستاوردهای هنری و تاریخی ایران فراهم کند.

اعلام آمادگی بنیاد مستضعفان برای همکاری در حوزه مرمت و موزه‌داری

پرویز فتاح رئیس بنیاد مستضعفان نیز که در این بازدید حضور داشت به توانمندی هنرمندان مرمتگر و بازسازی موزه هنر ایران اشاره کرد و گفت: بنیاد مستضعفان آماده همکاری‌های جدی در حوزه هنر مرمت و موزه‌داری با وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در سراسر کشور است.

او تاکید کرد: هدف از تاسیس موزه‌های جدید، نمایش هنر و تاریخ پرغرور مردم این سرزمین است.

منبع:ایرنا

آرامگاه میرزا ابوالقاسم مجتهد، بنای قاجاری زنجان

استان زنجان دارای جاذبه‌های گردشگری، باستانی و طبیعی بسیاری است که مقبره سید (میرزا) ابوالقاسم مجتهد میرزایی شهرستان زنجان یکی از آثار تاریخی و دیدنی این استان است. صاحب آرامگاه یکی از روحانیون تراز اول عصر ناصری در شهر زنجان و در قلع‌وقمع عوامل ملامحمدعلی باب مؤثر بوده است. مقبره سید (میرزا) ابوالقاسم مجتهد میرزایی یکی از آثار ملی ثبت‌شده ایران در زنجان است که قدمت آن مربوط به قاجاریه است و در تاریخ ۱۳۸۲/۰۵/۱۴ به شماره ثبت ۹۴۴۵ در مجموعه آثار تاریخی ایران ثبت‌شده است. نشانی این اثر ملی ثبت‌شده زنجان شهرستان زنجان، انتهای خیابان امام نرسیده به میدان ۱۵ خرداد کوچه رضایی است.

در منتهی‌الیه سمت غربی شهر قدیمی زنجان، آرامگاه موسوم به مقبره میرزا قرارگرفته است. این همان آرامگاهی است که ادوارد براون آن را ذکر می‌کند. صاحب آرامگاه میرزا ابوالقاسم مجتهد است. ایشان یکی از روحانیون طراز اول عصر ناصری در شهر زنجان و در قلع‌وقمع عوامل ملأ محمدعلی باب مؤثر بوده است. در این آرامگاه حداقل دو شخصیت مذهبی مدفون است. آیت اله محمدکاظم، پدر میرزا و سپس در سال ۱۲۹۲ هجری قمری میرزا ابوالقاسم مجتهد پسر ایشان، در این محل دفن شده است.

آرامگاه میرزا در وسط محوطه‌ای که با استفاده از دیوار محاط گردیده قرار دارد و در مدخل این محوطه یک واحد عنصر شبیه به مناره ایجادشده است. پلان این مناره آجری در رقوم کف فعلی، هشت‌ضلعی متمایل به منتظم و سپس پلان آن به دایره تبدیل‌شده و پایان‌بخش آن مقرنس‌های آجری نسبتا زیبا آن را مزیّن کرده‌اند بنای آرامگاه در کلیات از دو قسمت تشکیل یافته، قسمت نخست، ایوان ورودی و اتاق‌های جانبی آن و قسمت دوم شبستان است. سقف ایوان با قوس‌های پنج او هفت تند مزیّن است و در بالای آن پوشش آجری یکنواختی را از ایوان سلب می‌کند. در طرفین این ایوان دو ستون نمای چسبیده به آن تعبیه‌شده است. اتاق‌های ایوان دوطبقه بوده و از سمت جنوبی راه پلّه‌ای دارد که به پشت‌بام هدایت می‌شود. قسمت دوم که محل اصلی آرامگاه است بلا واسطه پشت سر ایوان احداث‌شده و سقف شبستان را گنبدی با ساقه‌ی نسبتاً» بلند پوشش می‌دهد. ارتفاع ساقه گنبد زیاد و نسبت به ارتفاع عرقچین نامتناسب است. به هر تقدیر روشنایی شبستان از طریق شبکه‌های ساقه گنبد تأمین می‌شود. تاروپود بنا از آجر و تقریبا فاقد تزیینات است.

میرزا ابوالقاسم مجتهد (۱۹۲-۱۲۲۴ ه. ق) 

یکی از حوادث بزرگی که در تاریخ زنجان روی‌داده و بر مسیر و سرنوشت بعدی شهر تأثیر بسزایی داشته است، بی‌گفتگو قیام شخصی به نام ملامحمدعلی زنجانی (علیمردان خان) در سال ۱۲۶۷ ه. ق بر علیه حکومت وقت است. حاکم زنجان در این موقع امیر اصلان خان مجدالدوله، دایی ناصرالدین‌شاه بود که بلافاصله پس از مرگ محمدشاه قاجار (۱۲۶۵ ه. ق) به اصرار مهد علیا، مادر ناصرالدین‌شاه، جایگزین عبدالله‌میرزا فرزند یازدهم فتحعلی شاه شده بود. ملامحمدعلی به سبب فتواهایی که صادر می‌کرد اعتبار و شهرتی کسب کرده بود، از جمله روزه متوالی سه‌ماهه رجب و شعبان و رمضان – واجب نمودن نماز نافله و جعفر طیار – حرام دانستن متعه و… با توجه به اینکه دوران او مواجه با اوج‌گیری دعاوی سید علی‌محمد باب بود، روحانیون وقت (ازجمله میرزا ابوالقاسم مجتهد) او را به بابیت منتسب کردند تا نفوذ و محبوبیت او را از بین ببرند. جالب آنکه او این اتهام را تلویحا می‌پذیرد و به خویشتن لقب حجت می‌دهد تا بابیان زنجان را که تعداد کمی نبودند با خود همراه سازد. امّا دریکی از گزارش‌های نماینده سیاسی بریتانیا در ایران به وزارت خارجه آن کشور آمده استاو در نامه‌ای به امیرکبیر این اتهام را نپذیرفته است و گویا امیرکبیر پاسخ داده بود ملامحمدعلی برای اثبات ادعای خویش باید به دربار آمده و خود را تسلیم نماید. نتیجه اینکه این فتنه بیشتر ریشه‌های سیاسی و اجتماعی داشته تا مذهبی. درنهایت این اختلاف شدید می‌شود، به‌نحوی‌که هر دو طرف حکم به جهاد می‌دهند و درگیری خونینی بین طرفداران ملامحمد علی و روحانیون صورت می‌گیرد. نیروهای دولتی نیز به نفع روحانیون زنجان وارد عمل شده و پس از کشته شدن ۱۵۰۰ سرباز و هزاران نیروی مردمی پایان می‌پذیرد و ملامحمدعلی در این جنگ کشته می‌شود.

فتوای قتل و اعدام طرفداران ملامحمدعلی زنجانی (علیمردان خان) توسط دو شخص صادر می‌شود: مرحوم آقای سیدمحمد و مرحوم آقای میرزا ابوالقاسم مجتهد. به‌عنوان‌مثال یکی از طرفداران ملأ محمدعلی به نام «شیخی» که در شجاعت نامدار شهر بود، توسط ایشان اعدام گردید. آنچه می‌توان راجع به خاندان میرزایی و سایر روحانیون متنفذ شهر گفت این است که اداره شهر با موافقت ایشان صورت می‌گرفته و حاکمان همیشه در مسائل مختلف نظر آن‌ها را لحاظ می‌کردند. از میرزا ابوالقاسم بیش از پنجاه کتاب و رساله باقی‌مانده است و گویا در یکی از السنه خارجی نیز مهارت و تسلّط داشته است. او در اواسط روز دوشنبه سوم جمادی‌الاولی سنه ۱۲۹۲ در سن هفتادسالگی دارفانی را وداع می‌کند و در مقبره مخصوص به خود در خارج شهر (آن روزگار) دفن می‌گردد. ادوارد براون که در سال ۱۸۸۷ میلادی (۱۳۰۵ ه. ق) از زنجان عبور نموده در کتاب خود می‌نویسد: «ما از دروازه غربی شهر زنجان وارد شهر شدیم و از طرف راست قبرستان بزرگی که گنبد دو امامزاده در آن دیده می‌شد عبور کردیم». که منظور او همان مقبره مرحوم میرزا و مرحوم سید محمد مجتهدی در شمال شرقی گورستان پایین است.

سه فرزند ذکور از مرحوم حاج ابوالقاسم باقی می‌ماند.

آثار و بناهای به‌جامانده از خاندان میرزایی

مسجد و مدرسه میرزایی بالا و پایین در شهر زنجان توسط حاج میرزا ابوالقاسم مجتهد بنا شده است. این دو بنا در قسمتی از بازار زنجان (بین خیابان فردوسی تا ابتدای بازار پایین) که به بازار و راسته میرزایی مشهور است واقع شده است. همچنین گفته می‌شود در جبهه شمالی بازار، روبه‌روی مسجد میرزایی نجفی (پایین)، کوچه میرزایی واقع است که خانه میرزایی‌ها نزدیک به بازار، سمت شرق کوچه قرار دارد.

منبع:میراث آریا

گردشگری همراه چشیدن طعم‌های ناب محلی

همیشه امتحان کردن طعم‌های متفاوت از انواع غذا، آش، نان‌های محلی، پیش‌غذا و شیرینی برای بسیاری از افراد جذاب و دلنشین است، حتی برخی از افراد نیز به‌عنوان تستر( فردی که خوراکی‌های مختلف را امتحان و آن مواد خوراکی و غذایی را به سایرین معرفی می‌کند) در فضای مجازی و واقعی در حال فعالیت هستند، شاید بتوان گفت بسیاری از افراد نیز تمایل بسیاری به انجام این شغل دارند.

به گزارش ایسنا، کشور ایران از نظر وجود تنوع انواع خوراکی مانند غذا، نوشیدنی، شیرینی، ترشی و … بسیار غنی است، غذاهای بومی و محلی می‌تواند به‌عنوان یک ظرفیت بسیار بزرگ برای جذب گردشگر مورد استفاده قرار بگیرد و اشتغال و درآمد پایداری را برای فعالان در این حوزه ایجاد کند، بسیاری از کشورهای جهان در حال حاضر مقصد گردشگران غذا هستند و این مسئله منبع درآمد کلانی را برای این کشورها فراهم کرده است.

گردشگری غذایی را می‌توان سفری به هوای شکم نیز نامید، قطعا دیدن غذاهای خوش آب و رنگ، استشمام عطر و بوی انواع نان و شیرینی و چشیدن طعم‌های خوشمزه برای هر فردی جذاب است، می‌توان در کنار جاذبه‌های گردشگری و معرفی مناطق بکر در چهارمحال و بختیاری غذاهای بومی و محلی را نیز عرضه کرد و گردش در دنیای غذا به راه انداخت.

بحث تورهای گردشگری آشپزی در طبیعت نیز مورد توجه فعالان حوزه گردشگری نیز قرار گرفته است، قطعا تجربه آشپزی در طبیعت با استفاده از مواد اولیه بومی، سبزی‌های محلی و محصولات کشاورزی هر منطقه برای افراد دارای جذابیت است و خاطره خوبی را برای آن‌ها رقم خواهد زد.

ظرفیت‌های چهارمحال و بختیاری در بحث گردشگری غذا بالا است

الهام حیدری- یکی از فعالان حوزه گردشگری غذایی در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اینکه صنعت گردشگری در حوزه غذا در کشور و بالتبع آن در چهارمحال و بختیاری مورد غفلت واقع شده است، اظهار کرد: شهرستان‌هایی مانند سامان، لردگان، کوهرنگ و اردل در این استان به‌نوعی قطب گردشگری محسوب می‌شوند، همچنین مردم محلی در این مناطق با استفاده از محصولات کشاورزی و میوه‌های مختلف اقدام به طبخ غذاهای محلی می‌کنند که همانند این غذاها در هیچ کجای کشور یافت نمی‌شود.

وی افزود: غذاهای محلی، میوه‌ها، گیاهان دارویی و سایر محصولات خوراکی در حوزه کشاورزی می‌تواند یک نقطه قوت برای جذب گردشگر در مناطق مختلف چهارمحال و بختیاری باشد، می‌توان با برگزاری انواع جشنواره‌های متنوع غذایی در استان این غذاها، نان‌ها، شیرینی‌ها و پیش‌غذاهای بومی را در سطح کشور به گردشگران معرفی کرد.

حیدری با اشاره به اینکه عموما رستوران‌ها، باغ‌های گردشگری، هتل‌ها و کافه‌ها کمتر به طبخ غذاهای محلی در چهارمحال و بختیاری توجه می‌کنند، گفت: گردشگران وقتی به استان‌های مختلف سفر می‌کنند، ترجیح می‌دهند غذاهای محلی موجود در آن منطقه را تهیه و مزه آن را امتحان کنند، اما متاسفانه اکثر مراکز ارائه‌دهنده غذا دارای منوی ثابت و تکراری هستند.

این فعال حوزه گردشگری غذایی بیان کرد: اگر صاحبان مراکز ارائه‌دهنده غذا هزینه‌ای برای آموزش سرآشپزان خود صرف کنند و این افراد آموزش لازم برای طبخ غذا، تهیه دسر و نان‌های بومی و محلی موجود در استان را ببینند، گردشگرانی که به این مراکز برای صرف غذا مراجعه می‌کنند، این محل را به دوستان خود معرفی خواهند کرد و گردشگران بسیاری نیز جذب می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه کیفیت غذا دارای اهمیت بسیاری برای افراد است، توضیح داد: اگر شما به رستورانی مراجعه کنید و از کیفیت غذا رضایت نداشته باشید، قطعا در سفرهای بعدی آن منطقه را انتخاب نخواهید کرد، صاحبان مراکز ارائه‌دهنده غذا می‌توانند با خلاقیت از میوه‌های خشک و محصولات کشاورزی انواع غذاهای محلی را طبخ و عرضه کنند، عموما مردم از خوردن غذاهای تکراری مانند کباب کوبیده و کباب جوجه خسته شده‌اند و به دنبال طعم‌های جدید و متفاوت هستند.

حیدری ادامه داد: می‌توان با محصولات کشاورزی چهارمحال و بختیاری مانند گردو، بادام، انار، هلو، زردآلو و … انواع دسر، شیرینی، غذا و آش‌های متفاوتی را طبخ کرد، بسیاری از افراد از غذاهای بومی موجود در مناطق مختلف استان بی‌اطلاع هستند، این در حالی است که این غذاها دارای خاصیت بسیار بالا و طعم متفاوت و جالبی نیز هستند.

این فعال حوزه گردشگری غذایی با اشاره به ظرفیت‌های موجود گردشگری در شهرستان سامان، خاطرنشان کرد: غذاها و نان‌های محلی بسیاری در این شهرستان تهیه می‌شود که طعم بسیار متفاوت و خوشمزه‌ای دارند، از جمله آن‌ها می‌توان به پلو گردو و نان آگردک اشاره کرد، برای بسیاری از افراد طرز تهیه این غذاها جالب است.

وی تاکید کرد: برای افرادی که به طبخ غذا در طبیعت علاقه‌مند هستند، می‌توان تورهای گردشگری آشپزی در طبیعت برگزار کرد و این افراد با استفاده از امکانات اولیه و موجود در طبیعت اقدام به طبخ غذاها و نان‌های محلی آن منطقه کنند، این اتفاق می‌تواند خاطره خوبی را در ذهن گردشگر به یادگار بگذارد، حتی تاریخچه این غذاها و نان‌ها نیز می‌تواند برای افراد جالب توجه باشد، استفاده از این ظرفیت برای جذب گردشگران خارجی نیز مفید خواهد بود.

حیدری در ادامه با بیان اینکه گیاهان دارویی بسیاری در چهارمحال و بختیاری وجود دارد که برخی از آن‌ها برای درمان بیماری‌های صعب‌العلاج مانند سرطان نیز مفید هستند، اظهار کرد: مردم محلی با استفاده از گیاهان اقدام به طبخ غذا، آش و دمنوش می‌کنند، یکی از آش‌های معروف در منطقه کوهرنگ آش کاردین است که با استفاده از گیاه خوراکی و دارویی کاردین تهیه می‌شود.

این فعال حوزه گردشگری غذایی اضافه کرد: می‌توان در کنار معرفی جاذبه‌های گردشگری، بحث گردشگری غذا را نیز توسعه داد، این مسئله باعث ایجاد اشتغال و افزایش درآمدزایی برای مردم بومی و محلی نیز خواهد شد، این روزها گردشگران در جای جای جهان به طبیعت‌گردی روی آورده‌اند و در چهارمحال و بختیاری نیز به‌علت وجود مناطق بکر پتانسیل بالایی برای بحث گردشگری طبیعت و تورهای آشپزی در طبیعت وجود دارد.

وی با اشاره به اینکه قبل از شیوع کرونا در ایام تعطیلات بالای یک میلیون گردشگر وارد چهارمحال و بختیاری می‌شد، تصریح کرد: می‌توان باتوجه به وجود ظرفیت‌های بسیاری در بحث گردشگری غذا در این استان، گردشگران را در این حوزه جذب کرد، اما این کار مستلزم وجود نیروهای متخصص، آموزش‌دیده و فعال در این حوزه است، قطعا غذای باکیفیت و طعم‌های متفاوت در ذهن ماندگار خواهد شد و در نتیجه فرد برای امتحان کردن مجدد این طعم به استان سفر می‌کند.

حیدری با تاکید بر اینکه سهم ترکیه از صنعت گردشگری غذایی یک رقم بسیار بالایی است، بیان کرد: اما سهم ایران از بحث گردشگری غذایی بسیار ناچیز است، زیرا زیرساخت‌های لازم برای طبخ غذاهای محلی و بومی باکیفیت فراهم نشده است، غذاهای محلی باید به شیوه مردم محلی آن منطقه طبخ شود تا گردشگر به آن جذب شود.

این فعال حوزه گردشگری غذایی با بیان اینکه باید در لیست غذاهای هتل‌ها حداقل دو غذای بین‌المللی با کیفیت قابل قبول وجود داشته باشد، گفت: قطعا صاحبان مراکز ارائه‌دهنده غذا باید به‌جای کمیت، کیفیت غذای خود را افزایش دهند، اما در حال حاضر متاسفانه رستوران‌ها، کافه‌ها، باغ‌های گردشگری و هتل‌ها به دکوراسیون و تشریفات بیش‌تر از کیفیت غذا توجه می‌کند.

غذا یک جاذبه گردشگری محسوب می‌شود

ابراهیم شهرانی- کارشناس حوزه گردشگری در چهارمحال و بختیاری با تاکید بر اینکه امروزه غذا نیز به‌عنوان یک جاذبه گردشگری محسوب می‌شود، اظهار کرد: امروزه گردشگری غذایی در بسیاری از کشورهای جهان مورد توجه قرار گرفته است.

وی افزود: در گذشته چندین جشنواره غذا با حضور آشپزهای مطرح از سراسر کشور در برخی از استان‌ها برگزار شد، این جشنواره‌ها کمک بزرگی به بحث معرفی غذاهای بومی و محلی در مناطق مختلف کشور می‌کند.

شهرانی بیان کرد: در چهارمحال و بختیاری غذاهای مختلفی از جمله آش گردو، آش انار، کباب بختیاری، کوفته، کباب دنده و … وجود دارد که گردشگران برای خوردن این غذاها به استان سفر می‌کنند.

کارشناس حوزه گردشگری در چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه برگزاری جشنواره غذا بهترین راه برای معرفی غذاهای بومی و محلی در استان است، گفت: در ابتدا می‌توان این جشنواره را در سطح استانی و سپس در سطح ملی برگزار کرد.

وی در پایان بیان کرد: در بسیاری از مناطق کشور خیابان‌های برای طبخ و عرضه غذاهای بومی و محلی وجود دارد، این مسئله باعث جذب گردشگر نیز می‌شود.

ثبت غذاهای محلی چهارمحال و بختیاری در فهرست آثار ناملموس

فریده احمدی- کارشناس ثبت میراث ناملموس اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری با اشاره به اینکه غذاها، نان‌ها و شیرینی‌های بومی و محلی نیز جزو میراث ناملموس محسوب می‌شوند، گفت: تعدادی از غذاها، آش‌ها، نان‌ها و شیرینی‌های محلی این استان در فهرست آثار ناملموس کشور ثبت شده و تعدادی نیز در صف انتظار است.

وی افزود: آش گردو معروف به( قُزآشی) در شهر سامان، آش ترش یا آش انار در منطقه مشایخ، آش کاردین و آش دنگو از جمله آش‌های معروف در چهارمحال و بختیاری است که در فهرست میراث ناملموس کشور به ثبت رسیده است، آش دوغ و اوترشی نیز در لیست انتظار برای ثبت قرار دارد.

احمدی خاطرنشان کرد: کباب و نان بختیاری، کوفته شهر بروجن، نان تیری، مهارت تهیه گز در بلداجی، مهارت پخت توچری در شهرستان کوهرنگ و اردل، مهارت پخت نوعی مرغ شکم‌ پر با استفاده از سبزی‌های محلی که این مواد علاوه بر داخل شکم مرغ در پوست مرغ نیز گذاشته می‌شوند و چند غذای محلی دیگر نیز در فهرست آثار ناملموس ثبت شده است.

منبع:ایسنا

دریاچه زریبار؛ پتانسیلی ارزشمند برای ورزش‌های هوایی

رئیس کمیته ورزش‌های هوایی استان کردستان گفت: نباید از پتانسیل‌های دریاچه زریبار چشم‌پوشی کرد، زیرا این دریاچه می‌تواند میزبان مسابقات بین‌المللی و المپیکی باشیم.

آریان علاقه‌مند امروز (۱۸ مهر) در نشست کمیسیون گردشگری، اقتصاد ورزش و اقتصاد هنر اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی سنندج اظهار کرد: کمیته ورزش‌های هوایی در واقع نماینده و شعبه انجمن ورزش‌های هوایی کشور در هر استانی است که به کمک اداره ورزش و جوانان هر استان و هیات انجمن‌های ورزشی متصدی بحث برنامه‌ریزی، مدیریت و ساماندهی ورزش‌های هوایی در هر منطقه است.

علاقه‌مند افزود: ورزش‌های هوایی شامل پاراگلایدر، پاراموتور، سقوط آزاد، چتر بازی، بانجی جامپینگ، هواپیماهای فوق سبک و … است که در استان ما کم و بیش فعال شده‌اند.

وی عنوان کرد: ورزش هوایی در سال ۱۳۸۰ توسط ” رضا زندی و کیانوش مشیروزیری” به استان کردستان ورود کرد و حدود چند سال بعد توسط استاد ” ناصر ابراهیمی” به تکامل رسید.

علاقه‌مند ادامه داد: بسیاری از ورزشکاران به دلیل علاقه به این رشته شروع به کار کردند، اما به دلیل عدم نبود چارچوب اصولی و درست و نبود یک نهاد متخصص این رشته در استان بسیاری از آن‌ها از این حرفه دست کشیدند.

وی خاطرنشان کرد: یکی از اولین اقدامات کمیته ورزش‌های هوایی ایجاد شعبه کمیته ورزش‌های هوایی در همه شهرستان‌ها بود و خوشبختانه در این دوماه هیچ‌گونه توقیف وسایل ورزشی و بازداشتی به عنوان پروازهای غیر مجاز در مناطق ممنوعه صورت نگرفته است.

علاقه‌مند یادآور شد: در ابتدای ورود ورزش‌های هوایی، در سطح استان کردستان فاقد سایت‌های پروازی برای فعالیت در این رشته‌های ورزشی بودیم که خوشبختانه این مشکل امروزه رفع شده است.

وی با تاکید بر اینکه در شهر مریوان بهتر از سایر شهرستان‌ها عمل کرده‌ایم؛ افزود: سایت‌های پروازی ما قابلیت تیکاف و لندینگ استاندارد بین‌المللی را دارا است.

علاقه‌مند در خصوص ظرفیت‌ ورزش‌های هوایی اظهار کرد: فردی که خواهان دریافت مجوز از سوی کمیته است باید دوره siv یا امنیت پرواز را طی کنند، و باید فرد بر روی دریاچه چندین پرواز را انجام دهد و عملا بر روی آب فرود بیاید.

وی ادامه داد: به پیشنهاد فدراسیون بهترین مکان و لوکیشن برای برگزاری دوره siv، دریاچه‌های آب شیرین است.

رئیس کمیته ورزش‌های هوایی استان کردستان تاکید کرد: دریاچه زریبار به عنوان یکی از بزرگ‌ترین دریاچه‌های آب شیرین در جهان است، پتانسیل آن را دارد که میزبان دوره‌های تخصصی و بین‌المللی siv در جهان باشد.

وی خاطرنشان کرد: هر کشوری بتواند ورزش‌های هوایی و تفریحات هوایی را فعال کند یکی از بزرگترین پتانسیل‌های گردشگری را در خود دارد.

آریان علاقه‌مند در پایان سخنان خود یادآور شد: نباید از پتانسیل‌های دریاچه زریبار چشم‌پوشی کرد، زیرا این دریاچه می‌تواند میزبان مسابقات بین‌المللی و المپیکی باشیم.

منبع:ایسنا

رونمایی از گاهشمار صدسال گردشگری در تهران

 رئیس ستاد گردشگری شهرداری از رونمایی گاهشمار صدسال گردشگری در پایتخت به مناسبت هفته تهران خبر داد.

مهرشاد کاظمی روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا درباره برنامه‌های این ستاد به مناسبت گرامیداشت هفته تهران اظهارداشت: این برنامه‌ها همه ساله از ۱۲ تا ۱۸ مهر برگزار می‌شود اما امسال به دلیل همزمانی با ایام سوگواری ماه صفر، بیشتر آنها به بعد از پایان ایام سوگواری موکول و از روز گذشته اجرایی شد.

وی با اشاره به رونمایی از «گاهشمار یکصد سال گردشگری تهران» گفت: در این گاهشمار تمام وقایع مرتبط با گردشگری از سال ۱۳۰۰ خورشیدی تاکنون به صورت روزشمار گردآوری شده است.

کاظمی افزود: نمایشگاه کاریکاتور «تهران و گردشگری» با همکاری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان در گالری تهران این هفته برپا خواهد شد و در این نمایشگاه ۴۲ اثر از ۲۱ کاریکاتوریست برتر کشور با موضوع اماکن و جاذبه‌های گردشگری تهران به نمایش گذاشته می‌شود.

وی گفت: ویژه‌نامه «روایت تهران(قصه ونک تا اختیاریه)» با هدف معرفی اماکن و جاذبه‌های فرهنگی، تاریخی و گردشگری منطقه ۳ به مناسبت روز تهران منتشر شد و از طریق نشانی visit.Tehran.ir قابل دسترس است و در عین حال ویژه‌نامه «روایت تهران(جاده قدیم شمیران)» نیز منتشر می‌شود.

کاظمی با اشاره به رونمایی از قالب‌ جدید سامانه جامع گردشگری به نشانی visit.Tehran.ir اظهارداشت: به این سامانه، بخش‌هایی از جمله گردشگری سلامت، ۶۰ پادکست درباره تاریخ تهران و فیلم‌های تهران قدیم در تقویم تاریخ افزوده شده است.

رئیس ستاد گردشگری شهرداری تهران بیان کرد: روزهای یکشنبه و چهارشنبه(۱۸ و ۲۱ مهر) تور گردشگری با شعار «سلام تهران» برای ۸۰نفر از دانشجویان خارجی دانشگاه اهل بیت(ع)  که از کشورهایی همچون افغانستان، ترکیه، غنا، و عراق هستند با هدف آشنایی و معرفی جاذبه‌های گردشگری، فرهنگ و سنن مردم تهران با مشارکت این دانشگاه، شهرداری منطقه ۱۲ برگزار می‌شود و دانشجویان از میدان مشق، موزه ارتباطات و موزه ملک دیدن خواهند کرد.

وی با اشاره به انتشار کتاب «تهران در جنگ» اظهارداشت: در این کتاب وقایع و جنگ‌هایی که در تهران در طول تاریخ رخ داده است از جمله در زمان صفویه، افشاریه، جنگ جهانی اول، دوم، هشت سال جنگ تحمیلی، نقاطی که بمباران شده و تعداد شهدا توسط مرتضی رحیم‌نواز گردآوری شده است و این هفته منتشر و رونمایی می‌شود.

کاظمی رونمایی از کتاب‌های «سیر تاریخی و نقش کلانشهرها در یکصد سال گردشگری ایران مورد مطالعه تهران» تالیف محمدحسین ایمانی خوشخو را از دیگر برنامه‌های ستاد گردشگری شهرداری تهران عنوان کرد و گفت: همچنین با همکاری دانشگاه تهران ۲کتاب درباره کاروانسراهای ایران منتشر می‌شود که یکی از این کتاب‌ها به طور خاص به کاروانسرای ظل‌السلطان واقع در بازار تهران می‌پردازد.

رئیس ستاد گردشگری شهرداری تهران افزود: مناطق ۲۲گانه پایتخت نیز به مناسبت هفته تهران، برنامه‌های مختلفی را تدارک دیدند که عمدتا در فضای مجازی و به صورت وبینار و تورهای گردشگری و فوتوواک به صورت محدود و با رعایت پروتکل‌های بهداشتی برگزار می‌شود.

وی اظهارداشت: منطقه پنج شهرداری تهران همایش هفته تهران و رونمایی از نشریه روایت تهران «قصه کن»، وبینار تخصصی تهران‌شناسی، پخش کلیپ گردشگری از تلویزیون‌های شهری منطقه، نمایشگاه عکس جاذبه‌های گردشگری و جشنواره عکاسی گردشگری ماجراجویانه را به مناسبت هفته تهران برگزار می‌کند.

کاظمی گفت: شهرداری منطقه هشت نیز برنامه‌هایی را در فضای مجازی برای گرامیداشت هفته تهران تدارک دیده است که وبینار گردشگری تاریخی محله‌های مجیدیه، کرمان، تهرانپارس، معرفی محله مدائن، کوچه هلند، مسجد جامع سمنگان و مقبره‌الشهدا فدک، برگزاری مسابقه و نمایشگاه مجازی عکس از جاذبه‌های گردشگری و برنامه فتوواک ویژه شهروندان منطقه از این جمله است.

وی با اشاره به برنامه‌های شهرداری منطقه ۱۱ به مناسبت هفته تهران افزود: این منطقه، ۱۶ مهر تور گردشگری دوچرخه‌سواری(گردش و ورزش) را از باغ موزه مقدم تا موزه جنگ برگزار کرد.

رئیس ستاد گردشگری شهرداری تهران بیان کرد: برنامه فتوواک(تور گردشگری عکاسی از جاذبه‌های تاریخی) ۲۳ مهر ساعت ۱۰ از میدان منیریه تا موزه حکمت و فلسفه، تورهای گردشگری حکمت و فلسفه ۲۲ و ۲۳مهر از ساعت ۱۰ تا ۱۶، تور گردشگری پیاده‌روی ۲۲ مهر ساعت ۱۰ از میدان منیریه تا میدان راه‌آهن برگزار می‌شود.

وی، امکان بازدید از باغ موزه مقدم به صورت نیم‌بها، موزه روانپزشکی ۱۷ تا ۲۲ مهر از ساعت ۸ تا ۱۴ به صورت رایگان، موزه جنگ ۱۷ تا ۱۹ مهر از ساعت ۹ تا ۱۶، موزه قرآن و سایر مراکز گردشگری منطقه، تهیه وقایع‌نگاری یکصد سال اخیر در منطقه ۱۱، تهیه و توزیع نقشه گردشگری منطقه با معرفی بیش از ۱۱۰ نقطه را از دیگر برنامه‌های شهرداری منطقه ۱۱ در هفته تهران عنوان کرد.

کاظمی گفت: همچنین تورهای مجازی به صورت تیزر و کلیپ با هدف معرفی اماکن و جاذبه‌های تاریخی و گردشگری منطقه ۱۱ و شهر تهران در شبکه‌های اجتماعی برگزار و مجموعه مستندهای کوتاه «قصه‌های تهران» با موضوع تکایا، حسینیه‌ها و مراکز مذهبی با محوریت ماه‌های محرم، صفر با روایتگری استاد نصرالله حدادی منتشر می‌شود.

وی افزود: شهرداری منطقه ۱۵ نیز ضمن معرفی جاذبه‌های گردشگری منطقه در قالب کلیپ، مستند، پوستر وعکس وبینار تخصصی گردشگری با مشارکت انجمن دوستداران تهران، تور فتوواک با همکاری عکاسان علاقه‌مند به گردشگری در بوستان آزادگان، ویژه‌برنامه ورزشی با مشارکت اداره ورزش در کوشک امیرسلیمانی را در هفته تهران برگزار می‌کند.

رئیس ستاد گردشگری شهرداری تهران، برگزاری مسابقه عکاسی و نقاشی و برپایی نمایشگاه عکس از جاذبه‌های گردشگری منطقه، بیان تاریخ شفاهی و خرده روایت‌های تهران قدیم، تقدیر از فعالان حوزه گردشگری و معرفی کتاب در زمینه گردشگری را از دیگر برنامه‌های شهرداری منطقه ۱۵ برشمرد.

کاظمی اظهارداشت: معرفی مقاصد گردشگری(آستان مقدس امام زاده حسن، موزه مبل ایران، مسجد ابوذر، زورخانه هژبر، گذر طهران) در فضای مجازی، تهیه خرده روایت‌های تهران قدیم و انتشار در فضای مجازی، تجلیل از سمیه ستوده فعال گردشگری منطقه از برنامه‌های شهرداری منطقه ۱۷ به مناسبت هفته تهران است.

رئیس ستاد گردشگری شهرداری تهران گفت: تقدیر از مسئولان کانون‌های گردشگری، برگزاری تور بازدید از شهرک سینمایی غزالی، بازدید از پارک ملی هوا فضا، رویداد فتوواک از بوستان حضرت خدیجه(س) و روایتگری از تهران قدیم در فضای مجازی از جمله برنامه‌های شهرداری منطقه ۲۱ به مناسبت این هفته است.

وی افزود: سازمان‌ها و نهادهای فرهنگی و اجتماعی مرتبط از جمله اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و اصناف نیز می‌توانند در هفته تهران در راستای شناخت و معرفی تهران و جاذبه‌های آن مشارکت و خدماتی که در یکصد ساله داشتند را اعلام کنند.

کاظمی با اشاره به پیشینه نامگذاری روز تهران گفت: پس از فرمان مشروطه، محمدعلی شاه قاجار در ۱۴ مهر ۱۲۸۶ متمم قانون اساسی مشروطه را امضا کرد که در اصل چهارم آن تهران پایتخت ایران نامیده شد، هر چند که از سال ۱۱۶۳، تهران پایتخت بود اما بعد از صد سال به صورت رسمی در قانون مشروطه تهران پایتخت اعلام شد.

رئیس ستاد گردشگری شهرداری تهران بیان کرد: چند سالی بود که تهران‌پژوهان و اعضای شورای اسلامی شهر قصد داشتند روزی را به صورت نمادین به نام تهران نامگذاری کنند تا بتوان این شهر، زیبایی‌ها، هویت فرهنگی، پیشینه، سنت و آداب و رسوم، اماکن تاریخی، مذهبی و گردشگری آن را بیشتر به مردم معرفی کرد که مغفول مانده و بیشتر مشکلات تهران دیده می‌شود.

وی اظهارداشت: سال ۱۳۹۵ در دوره چهارم شورای اسلامی شهر تهران، با توجه به پیشینه تاریخی، ۱۴ مهر به عنوان روز تهران تصویب شد و بعد برای ثبت در تقویم رسمی کشور در شورای انقلاب فرهنگی مطرح شد اما در این شورا با این نامگذاری به دلیل ملی نبودن این رویداد موافقت نشد، با این وجود هر ساله ۱۴ مهر به عنوان روز و ۱۲ تا ۱۸ مهر به عنوان هفته تهران گرامی‌ داشته می‌شود.

کاظمی گفت: با توجه به این رویداد، شهرهای دیگر کشور همچون رشت، یزد، قم و تبریز نیز روزی را به بهانه‌ای برای معرفی شهرشان نامگذاری کردند و برنامه‌های مختلفی را در این روز برگزار می‌کنند.

منبع:ایرنا

ظرفیت‌های توسعه گردشگری ادبی در شیراز

نخست گردشگرانی که از بازدید مکان‌های تولد، آرامگاه‌ها، موزه‌ها و سایر مکان‌هایی که با نویسندگان یا آثار ادبی ایشان مرتبط است، لذت می‌برند.

این سبک از گردشگری را نمی‌توان به‌عنوان پدیده‌ای جدید نام برد، درگذشته بسیاری از مسافرانی که سطح مناسبی از فرهنگ و وضعیت مالی داشته‌اند مسیرهای نویسندگان کلاسیک را دنبال و از مناظر توصیف‌شده در کتاب‌های این نویسندگان بازدید می‌کردند.

علت علاقه به این نوع گردشگری در بین عموم مردم، کودکان و جوانان را می‌توان به رواج فیلم‌های باقابلیت دسترسی بیشتر، کتاب‌ها و متون ادبی و رمان‌های پرفروش با مضامین گردشگری دانست همانند راز داوینچی، علاقه زیاد کودکان و جوانان به داستان‌های تخیلی همچون هری‌پاتر و کتاب‌های پارسیان و من به‌عنوان نمونه‌های ایرانی برای کودکان و جوانان بر گسترش این‌گونه گردشگری بسیار اثرگذار است.

اماکن گردشگری در سه دسته اصلی قرار می‌گیرند:

اماکن واقعی: این اماکن بازندگی نویسندگان ارتباط مستقیم داشته این مکان‌ها برای علاقه‌مندان ادبیات بسیار جذاب بوده برای مثال دیدن میز کاری که نویسنده محبوبشان در آنجا آثار ماندگاری را نوشته، احساس تعریف ناپذیری را برایشان ایجاد می‌کند، محل زندگی، مکان دفن یا تولد از دیگر اماکن واقعی هستند، برای مثال خانه شهریار در تبریز و خانه نیما در یوش، آرامگاه حافظ شیرازی، سعدی شیرازی، فردوسی توسی، خیام نیشابوری.

اماکن تخیلی: این اماکن کمی خیالی هستند و به فضاهای توصیف‌شده در رمان‌ها، اشعار و نمایش‌نامه‌ها مربوط می‌شوند.

اماکن ساختگی: این اماکن با توجه به فضاهای ادبی برای جذب گردشگران ساخته می‌شود. به‌عنوان‌مثال دنیای دیکنز در چاتهام، استراتفورد و یا آپان آوون که با مضمون آثار شکسپیر، نمایشنامه‌نویس شهیر انگلیسی قابل بازدید هستند.

شهر شیراز تنها نامزد پیوستن به شهرهای خلاق ادبی از ایران است و سهم بزرگی در رونق و گسترش ادبیات فارسی داشته و الهام‌بخش شاعران بزرگی در سال‌های متمادی بوده است. شیراز به‌عنوان مرکز استان فارس و با دارا بودن بیش از ۱۰ نویسنده و شاعر برجسته فقط در دو قرن ۷ و ۸ هجری، یکی از شهرهای مهم گردشگری ادبی ایران به شمار می‌رود. شاعران بزرگی همچون شوریده شیرازی، وصال شیرازی، اهلی شیرازی، فرصت شیرازی، خواجوی کرمانی، شیخ ابواسحاق اطعمه و شاه داعی الی الله در کنار دو شاعر نامی و جهانی شیراز، خواجه اهل راز، حافظ شیرازی و استاد سخن، سعدی شیرازی در این شهر زندگی کرده‌اند، اما متأسفانه فعالیت‌های مرتبط با گردشگری ادبی صرفاً به بازدید از مجموعه‌های فرهنگی تاریخی حافظیه و سعدیه محدود می‌شود و بسیاری از مکان‌های ادبی شیراز ازجمله خانه‌های قدیمی بسیاری از نویسنده‌ها و ادیبان و هم‌چنین آرامگاه‌های آن‌ها همچنان ناشناخته هستند.

در راستای رونق بیش‌ازپیش گردشگری ادبی در شهر شیراز به‌عنوان قطب فرهنگ و ادبیات ایران‌زمین راهکارهای ذیل پیشنهاد می‌شود:

– راه‌اندازی باغ گیاه‌شناسی تخصصی بر اساس گیاهان و گل‌های نامبرده شده در اشعار حافظ شیرازی.

– طراحی تورهای گردشگری نجومی بر اساس ابیات حضرت حافظ که به موضوع کواکب و ستارگان و پدیده‌های نجومی پرداخته است.

– راه‌اندازی موزه ساز و همچنین تولید و تنظیم آثار موسیقایی بر اساس سازهای نامبرده شده در اشعار حافظ و یا تولید آثار موسیقایی با استفاده از اشعار ایشان.

– طراحی تور و بازدید از مفاخر و مشاهیر مرتبط با حافظ شیرازی مانند شاه شجاع حکمران شیراز در عصر حافظ و یا سید میر شریف الدین جرجانی استاد حضرت حافظ.

– طراحی تور و بازدید از اماکن نامبرده در اشعار حافظ مانند خاک مصلا، جعفرآباد، آب رکنی و مسجد جامع عتیق.

شیراز را خال هفت‌کشور خوانده‌اند و از دیرباز فرهنگ و هنر در این شهر از اعتبار و جایگاهی خاص برخوردار بوده است، علاقه‌مندی مردم این شهر به ادبیات در طول تاریخ بی‌نظیر بوده و در تمامی ادوار شیرازی‌ها در میان افراد شاخص ادبیات نماینده‌ای داشته‌اند.

حافظ ایستاده بر قله رفیع ادبیات و شعر فارسی در این شهر زیسته و وجود آرامگاه او در این شهر به فعالیت‌های ادبی اعتباری خاص بخشیده است.

دیگر ادیب پرآوازه این شهر سعدی است که سهم بزرگی در رونق و گسترش ادبیات فارسی داشته و الهام‌بخش شاعران بزرگی در سال‌های متمادی شده است.

حافظ و سعدی در زمره مفاخری هستند که از ایران در یونسکو به ثبت جهانی رسیده‌اند.

در طول روزهای هفته این شهر به شکل مداوم شاهد اتفاقات ادبی مهمی است که خودجوش توسط نویسندگان، شعرا و علاقه‌مندان به ادبیات برگزار می‌شود.

در دوران معاصر نیز بسیاری از نام‌های بزرگ ادبی از شهر شیراز برخاسته‌اند و توانسته‌اند در جریانات ادبی و مکتب‌های ادبی نقشی مهم را ایفا کنند. حال و هوای ادبی این شهر متعلق به محله‌ای خاص نیست و بسیاری از برنامه‌های ادبی کوچک‌ترین وابستگی به دستگاه‌های فرهنگی ندارند. وجود ناشران، رسانه‌های محلی، کتابخانه‌ها، انجمن‌های ادبی متعدد در این شهر در کنار جامعه بزرگ مخاطب و علاقه‌مند ادبی گواه ظرفیت‌های بالای ادبی این شهر است.

در تمام نقاط این شهر بحث ادبیات حضور دارد و مردم این شهر اگر صاحب‌قلم هم نباشند از ذوق ادبی بالایی برخوردار هستند.

برخی انجمن‌های ادبی این شهر دارای سابقه طولانی هستند و بسیاری از نویسندگان، شعرا و ناشران این شهر در سطح ملی و فراملی کاملاً آشنا هستند. از سوی دیگر این شهر در سال‌های نه‌چندان دور به دارالعلم معروف بوده و فراگیری ادبیات در کنار سایر علوم در این شهر بسیار مرسوم بوده است.

مجلات ادبی و صفحات ادبی در روزنامه‌های محلی این شهر نیز از شهرتی نیک در فضای ادبی کشور برخوردار هستند و روزانه تعداد بسیاری اخبار ادبی در این شهر تولید می‌شود، در سال‌های اخیر در استان فارس شاهد درخشش هنرمندان بزرگی در حوزه ادبیات بوده‌ایم. نویسندگان و شاعران صاحب نامی در دو سه دهه اخیر در شیراز درخشیده‌اند که بسیاری از آن‌ها در سطح ملی نیز صاحب‌نام هستند.

جوانان بسیار مستعدی نیز در این حوزه در حال پرورش هستند که به دلیل وجود قله‌های بزرگ ادبی هنوز به شهرت نرسیده‌اند. نام‌هایی همچون ابو تراب خسروی، فقیری، پساوند، ذوالریاستین، طارمی، جورکش و مشیری و یا در نسل جدیدتر اکبر صحرایی در حوزه دفاع مقدس چهره‌های بسیار نام آشنایی هستند. در حوزه نشر نیز شهر شیراز دارای ناشرانی برجسته با کارنامه‌ای درخشان و قابل دفاع است. برخی ناشران مانند انتشارات نوید شیراز ناشر برجسته کشوری در ادوار مختلف هستند که مایه افتخار است.

ازاین‌رو شرایط توسعه گردشگری ادبی در شهر شیراز از همه جهات فراهم است و انتظار می‌رود با یک برنامه‌ریزی جامع و با در نظر گرفتن نقش تمام ذی‌نفعان و ذی‌نفوذان موضوع این مهم به سرانجام برسد.

منبع:میراث آریا

کاوشی برای شناخت فرهنگ دالما

اولین کاوش‌های هدفمندی که در منطقه شمال‌غرب ایران انجام شد بدون شک کاوش‌های انجام شده در تپه حسنلو نقده بود، سابقه کاوش‌ها در تپه حسنلو به سال ۱۳۱۳ شمسی برمی‌گردد، در آن سال شخصی به نام فرهادی مجوز حفاری تجارتی در تپه حسنلو را اخذ کرده بود و حفاری در این تپه به سرپرستی محمود راد، باستان‌شناس اداره‌کل باستان‌شناسی ایران، انجام شده بود.

در سال ۱۹۳۶ میلادی نیز سر اورل استاین گمانه‌ای در تپه حسنلو حفر کرده بود، در سال‌های ۱۳۲۶ و ۱۳۲۸ شمسی اداره‌کل باستان‌شناسی ایران به صورت مستقیم حفاری در تپه حسنلو را به سرپرستی مشترک محمود راد و مهندس علی حاکمی به عهده گرفت.

بعد از این بود که دایسون که در سال ۱۹۵۴ از دانشگاه هاروارد به هیأت علمی دانشگاه پنسیلوانیا ملحق شده بود، به پیشنهاد مرحوم مصطفوی برای امکان‌سنجی محوطه حسنلو به ایران سفر کرد.

او پس از دریافت این پیشنهاد به منطقه رفت و به مدت ده روز در آنجا به بررسی موقعیت محل پرداخت، در بازگشت دوم طرح حسنلو تنظیم و در سال ۱۹۵۷ میلادی این طرح به اجرا در آمد و تا سال ۱۹۷۷ به طور مستمر و به مدت ۲۰ سال پژوهش‌های میدانی باستان‌شناسی در دره سولدوز، اعم از بررسی و کاوش به سرپرستی رابرت دایسون انجام شد.

تیم باستان‌شناسی دانشگاه پنسیلوانیا علاوه بر تپه حسنلو کاوش‌هایی را نیز در سایر محوطه‌های دشت سولدوز از جمله در حاجی فیروز، دالما، پیزدلی، عقرب تپه و دینخواه انجام دادند که بیست سال کاوش و بررسی‌های مختلف در این منطقه بالطبع نتایجی درخوری داشت که تکمیل جدول گاه‌نگاری و شناخت فرهنگ‌های پیش از تاریخ و آغاز تاریخی شمال‌غرب ایران یکی از مهم‌ترین دستاوردهای این پروژه‌ها بود.

در راستای مطالعات پیش از تاریخی شمال‌غرب ایران و حوضه دریاچه ارومیه، اولین فصل کاوش باستان‌شناسی تپه دالما با مجوز رسمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری و پژوهشکده باستان‌شناسی و زیر نظر اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان غربی و با همکاری دانشگاه هنر اسلامی تبریز به سرپرستی دکتر اکبر عابدی عضو هیات علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه هنر اسلامی تبریز و مهناز شریفی از پژوهشکده باستان‌شناسی، پس از شش دهه وقفه در مطالعات آن از مورخه ۲۹ شهریور ۱۴۰۰ آغاز شده است.

موقعیت جغرافیایی تپه دالما

تپه دالما در شهرستان نقده، بخش محمدیار، دهستان حسنلو و در روستای اسلام‌آباد (دالما) واقع شده و این اثر در تاریخ ۷ خرداد ۱۳۸۷ با شماره ثبت ۲۲۸۷۰ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، تپه دالما در جنوب‌غربی‌ترین بخش دریاچه ارومیه و در فاصله ۵ کیلومتری جنوب غرب تپه حسنلو و ۴ کیلومتری شمال رودخانه گدارچای واقع شده است.

کاوش‌های انجام گرفته در تپه دالما در راستای پروژه حسنلو و برای یک دوره کوتاه‌مدت در طی سال‌های ۱۹۵۸ و ۱۹۵۹ توسط چارلز برنی و در سال ۱۹۶۱ توسط کایلر یانگ به انجام رسید.

پروژه حسنلو که به سرپرستی رابرت دایسون انجام می‌گرفت در بازه‌ای که کاوش‌ها در تپه دالما آغاز شد به صورت مشترک و مابین موزه دانشگاه پنسیلوانیا، موزه هنری متروپولیتن و مرکز عتیقات اداره باستان‌شناسی ایران به انجام رسید.

فرهنگ دالما از جمله فرهنگ‌های کمتر شناخته شده در شمال‌غرب و غرب ایران محسوب می‌شود که یک فرهنگ مبتنی بر سنت‌های سفال بوده است و به دلیل اطلاعات بسیار کم برای گاه‌نگاری فرهنگ دالما در جنوب دریاچه ارومیه، این فرهنگ همچنان یکی از مبهم‌ترین فرهنگ‌ها است.

همچنین با توجه به اینکه اساس این فرهنگ و سنت سفالی بر مبنای خود تپه دالما پایه‌گذاری شده است و با توجه به زمان اندک و کاوش‌های سریع (حدود یک ماه در مجموع سه فصل) و با متدهای کاوش دهه ۱۹۵۰ در تپه دالما، مطمئناً اطلاعات دقیقی از این کاوش‌ها در تپه دالما در اختیار باستان‌شناسان قرار نگرفته است و نیازمند بازنگری کلی در داده‌های فرهنگی و همچنین گاه‌نگاری این تپه است تا بتوان با اطلاعات علمی و به‌روز از کاوش‌های خود محوطه دالما بازنگری اساسی هم در گاه‌نگاری و هم مواد فرهنگی آن صورت پذیرد.

از سوی دیگر با توجه به اینکه در خود محوطه دالما نیز کاوش‌های بسیار سریع و ضرب‌الاجلی صورت گرفته است و با توجه به سطح بالای آب در دشت سولدوز کاوش‌ها به خاک بکر نرسیده است همچنان وضعیت لایه‌های شکل گرفته بر روی خاک بکر و اولیه این دشت در تپه دالما با ابهامات زیادی روبه‌رو است.

در همین راستا پروژه باستان‌شناسی تپه دالما در راستای پاسخ به سوالات اشاره شده طرح‌ریزی و شروع شد تا به ابهامات اساسی هزاره پنجم پیش از میلاد جنوب دریاچه ارومیه و دشت سولدوز پاسخ دهد، لازم به ذکر است که پروژه کاوش باستان‌شناسی تپه دالما با همکاری موسسه باستان‌شناسی آلمان در این بخش از شمال‌غرب ایران در حال انجام است.

منبع:میراث آریا

آرامگاه حقیقی محمد غزالی کجاست؟

یک پژوهشگر و باستان‌شناس خراسانی در مورد آرامگاه و خانقاه غزالی گفت: آثار و شواهد موجود در بجه‌خشتی جهت دست‌یابی به هدف مناسب بود. روایات و شایعات هم می‌توانست در اجرای تصمیم مؤثر باشد اما راهنمای عمل نبود؛ بنابراین سعی شد این موارد جدی گرفته نشود و به پیروی از اصول و روش کاوش پس از اخذ مجوز در ۲۲ مهر ۱۳۷۴ هجری شمسی کاوش باستان‌شناسی با هدف تعیین ماهیت و هویت سازه معماری مدفون در خاک آغاز شد.

رجبعلی لباف‌خانیکی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: در محدوده باستان‌شناسی گودالی در ابعاد ۲۰ در ۲۰ متر تعیین و حفاری آن در محدوده انجام شد. لایه سطحی آن به ضخامت ۳۰ سانتیمتر است که بر اثر فعالیت‌های کشاورزی درهم ریخته شده و ترکیبی از خاک، قطعات آجر، گچ و کاشی بود و در عمق حدود ۲۵ سانتی‌متری نیز نخستین نشانه معماری ظاهر شد که سکویی گلی گچ‌اندود مکعب مستطیل در ابعاد ۱۸۳ در ۹۲ سانتیمتر بود.

وی ادامه داد: سطح فوقانی آن سکو حین خاک‌برداری و تسطیح زمین از میان رفته است. همچنین در ادامه خاک‌برداری ۲ سکوی گلی گچ‌اندود دیگر در جنوب‌ غرب سکوی اول ظاهر شد که آن‌ نیز توسط حفاران غیرمجاز به شدت آسیب دیده بود.

لباف خانیکی تصریح کرد: با برداشت تمام خاک‌ها در عمق حدود ۷۰ سانتیمتری از زمین‌های اطراف یک کف گچ‌اندود به مساحت ۱۳ متر مربع ظاهر شد. آن کف را دیواری آجری به ضخامت ۲۲۰ تا ۲۴۰ سانتیمتر محصور می‌کرده که پس از انهدام بنا احتمالا بقایای دیوارها هم به منظور استفاده از آجرها و نیز تسطیح زمین از میان برداشته شده و از شالوده دیوارها تنها یک رج آجر بر جای مانده که از همان باقی‌ مانده اندک اطلاعات زیادی در ارتباط با فرم، ابعاد، ماهیت، مراحل شکل‌گیری، مصالح ساختمانی، تاسیسات برودتی و حرارتی و تزئینات معماری بنا قابل درک است.

این پژوهشگر خراسانی ادامه داد: در زمین وسیع سه ضلع جنوب‌ غرب، جنوب‌ شرق و شمال‌ شرق سه کانال با ابعاد متفاوت تعبیه شده است. کانال‌هایی که به سمت بالا پیش رفته، می‌توانست به عنوان دودکش یا هواکش(تهویه) برای فضای زیرزمین کاربرد داشته باشد. با توجه به شالوده دیوارها پلان بنای منهدم شده از درون هشت ضلعی و در نمای بیرونی دایره بوده است.

لباف‌ خانیکی افزود: شالوده دیوار بر فراز سکوی سنگی ایجاد شده که در اصل پوشش یا بام فضای زیر زمین بوده است. حدود ۳۰ سانتیمتر از بالای رویه بدنه سکو که احتمالا در گذشته از سطح زمین‌های اطراف بلندتر بوده با اندود گچ آراسته شده و بر جانب شمال‌ غرب آن ورودی زیرزمین در درون یک قاب مستطیل ایجاد شده و امکان ورود به فضای زیرزمین را فراهم کرده است.

وی گفت: یافته‌ها به اضافه قطعات متعدد آجر، آجرهای منقوش قالب زده، قطعات کاشی منقوش قالب زده، کاشی‌های نره، قطعاتی از تزئینات و کتیبه‌های گچی که قابل مقایسه با تزیینات معماری میل اخنگان، گنبد سلطانیه و فضاهای معماری عصر ایلخانی تخت سلیمان بود، می‌توانست متعلق به یک برج مقبره مربوط به اواخر قرن هشتم هجری قمری باشند که ظاهرا ارتباط مستقیم با آرامگاه غزالی نداشته است.

این باستان‌شناس خراسانی ادامه داد: اما فضای زیرزمین نیز به لحاظ پلان، ساختار، کارکرد و تزئینات معماری با برج مقبره مذکور که بعدها بر فراز آن ساخته شده بود، کاملا متفاوت بود.

لباف‌خانیکی اظهار کرد: پس از شناسایی نسبی برج مقبره وارد زیرزمین شدیم. کلیت بنای زیرزمین عبارت بود از یک فضای چلیپایی(صلیبی شکل) با دیوارهای سنگی که میانه آن انباشته از خاک‌ها و ضایعاتی بود که از طریق حفره‌ای که حفاران غیرمجاز ایجاد کرده بودند، به درون ریخته بود. حفاران غیرمجاز از طریق همان منفذی که ایجاد کرده بودند به درون راه یافته و خاک‌ها و دیگر اشیا و آثار موجود در آن مکان را زیر و رو و دگرگون کرده بودند و حتی بر بدنه و کف طاقچه‌ها نیز شاید به طمع گنج، حفره‌هایی ایجاد کرده بودند.

لباف خانیکی تصریح کرد: پس از عکسبرداری از وضع موجود با هدف آگاهی از هویت بنا و آثار احتمالی موجود در آن اقدام به خاک‌برداری با ملاحظات خاص علمی شد. تمام یافته‌ها عکس‌برداری و مستندسازی شد و حتی‌الامکان تلاش شد پدیده‌های یافت‌ شده تا پایان خاک‌برداری در جای خود باقی بماند تا ارتباط احتمالی آن‌ با یکدیگر قابل تشخیص باشد.

وی اظهار کرد: موارد یافت شده شامل چند قطعه بزرگ گچ با رویه صاف در کنار دیوار، کاشی‌های نصب شده بر دیوار و بخشی از یک جمجمه که در میان سنگ و خشت قبل از رسیدن به کف بود. روی کف نیز قطعات در هم ریخته گچ، سنگ، کاشی، آجر، چوب پوسیده و اسکلت انسان حکایت از ورود اشخاصی به درون آن فضا در گذشته و ایجاد آشفتگی و جابه‌جایی و در هم‌ ریختگی داشت.

این پژوهشگر و باستان‌شناس خراسانی گفت: فضای چلیپایی و چهارایوانی داخلی بنا نسبتا سالم بود. بر سقف آن بعدها کتیبه‌ای نصب شده و در طاقچه‌های انتهای ایوان‌ها به تناسب مراحل کاربری آن فضا تغییراتی داده شده بود. همان تغییرات و یافته‌های روی کف این امکان را به گروه داد تا در مورد فلسفه وجودی بنا و نیز کاربری آن در مراحل مختلف و تغییر و تحولاتی که به آن داده شده، اظهار نظر شود.

منبع:ایسنا

یادگار مشروطیت در «پیرغار»

کتیبه‌های پیرغار تنها کتیبه‌های سنگی مربوط به دوره مشروطیت، نه‌تنها در استان چهارمحال‌وبختیاری، بلکه در کل ایران است.

وجود بیش‌از ۸۰۰ جاذبه و بیش از ۱۰۰ کانون گردشگری سبب شده تا چهارمحال و بختیاری به یکی از مقاصد گردشگری کشور تبدیل شود. هرچند در سال‌های اخیر این ظرفیت قابل توجه تا حد زیادی مغفول مانده و با همه‌گیری ویروس کرونا نیز به‌طورکلی صنعت گردشگری وارد مرحله رکود شد، اما یادآوری این ظرفیت‌ها و معرفی آن به مردم به‌مناسبت هفته گردشگری، نقش مهمی در ایران‌شناسی و شناخت لازم نسبت به این مرز و بوم دارد. یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های این استان که پیوند تاریخ با طبیعت درآن به‌خوبی مشهود است، منطقه «پیرغار» در روستای «دهچشمه» شهرستان فارسان است. اهمیت این جاذبه به سبب کتیبه تاریخی برجا مانده از دوران مشروطیت است. روستای دهچشمه همانطور که از نامش پیداست، ترکیبی از «ده» و «چشمه» است. در این روستا چشمه پرآبی وجود دارد که زمینه‌ساز سرسبزی این منطقه گردشگری شده‌است. دراین منطقه یکی از مهم‌ترین و ارزشمندترین جاذبه‌هایی که سبب شده نام آن بسیار برسر زبان‌ها باشد، کتیبه‌ای است که از دوران مشروطیت در این منطقه باقی مانده‌است.

 کتیبه‌هایی در ردیف آثارملی
بر روی قسمتی از کوهپایه رشته کوه زاگرس در منطقه فارسان، کتیبه‌ای به زبان فارسی حکاکی شده‌ که مربوط به دوران قاجاریه و عصر مظفری است. کتیبه‌ها در ۴ قسمت مجزا به سینه صخره‌ها و به ترتیب زمان وقایع از راست به چپ حجاری شده‌اند. کتیبه سوم تقریبا درحدفاصل و زیر ۲ کتیبه ابتدایی قرارگرفته است که خود شامل ۲ بخش مجزاست. نوع خط کتیبه‌ها نستعلیق است که گاه با شکسته آمیخته شده. کتیبه پیرغار در سال ۱۳۷۷ در فهرست آثارملی ایران به ثبت رسیده‌است.
این کتیبه‌ها از زبان ۲ شخصیت تأثیرگذار در دوران مشروطیت نوشته شده‌است که نام‌های آنان «سردار اسعد» و «سردار ظفر» بوده‌است. بر روی کتیبه اول که از زبان سردار ظفر بیان شده، اشاره‌ای به وضعیت ایران در زمان مظفرالدین شاه و درخواست‌های مردم حک شده و همچنین در ادامه آن شرح وقایعی از وضعیت مردم در اصفهان و تهران و درخواست‌های آنان بیان شده‌است. از جنگ‌هایی که میان قبایل در این شهر رخ داده هم شرح حال کوتاهی ذکر شده‌است. در کتیبه دوم نیز که از زبان سردار اسعد نوشته شده، پس از ذکر ۲ بیت شعر، گزیده‌ای از اتفاق‌هایی که برسر انتقال قدرت درآن منطقه رخ داده، بیان شده‌است. یک قطعه سنگ که به «شیرسنگی» معروف است نیز در کنار  در ورودی مجموعه تفریحی پیرغار قرار گرفته که از دوران قاجاریه تاکنون دراین منطقه باقی مانده‌است.

اهمیت تاریخی کتیبه‌ها
یک باستان‌شناس درباره اهمیت تاریخی کتیبه‌های پیرغار به خبرنگارهمشهری می‌گوید: کتیبه‌های پیرغار تنها کتیبه‌های سنگی مربوط به دوره مشروطیت، نه‌تنها در استان چهارمحال‌وبختیاری، بلکه در کل ایران است.
«اردشیر آخوندی» اظهار می‌کند: ۱۰۶ سال از تاریخ حک این خطوط می‌گذرد و با توجه به گذشت زمان، مرمت‌های زیادی روی این کتیبه‌ها انجام شده‌است.
وی به بازسازی این کتیبه‌ها نیز اشاره می‌کند و می‌افزاید: بازسازی این ۲ کتیبه ارزشمند تاریخی طی سال‌های ۱۳۷۵ تا ۱۳۷۶ انجام شده‌است. بازسازی مرحله نخست در سال ۱۳۷۵ و شامل جلوگیری از ورود آب به شکاف‌های داخلی کتیبه‌ها و مرحله دوم در سال ۱۳۷۶ شامل ساخت محافظ برای سنگ‌نوشته‌ها و رنگ‌آمیزی آنها بوده‌است.
به‌گفته آخوندی، درحال‌حاضر عملیات مرمت کتیبه‌های مشروطیت شامل دفع و حذف عوامل آسیب‌زا، دفع رطوبت، لایه‌برداری، حذف گل‌سنگ و آسیب‌های بیولوژیکی و منظری و خواناسازی کتیبه‌های تاریخی در مجموعه گردشگری پیرغار درحال انجام است.

 نقش سردار اسعد در مشروطیت
اما همانطور که گفته شد در کتیبه دوم مجموعه گردشگری پیرغار نوشته‌هایی از زبان سردار اسعد نقل شده که گزیده‌ای است از اتفاق‌هایی که برسر انتقال قدرت رخ داده؛ موضوعی که از نقش محوری سردار اسعد بختیاری در حوادث آن مقطع حکایت دارد.  یک پژوهشگر تاریخ درباره اهمیت نقش سردار اسعد در تاریخ مشروطیت ایران می‌گوید: این سردار بختیاری یکی از فرماندهان فاتح تهران در دوره قاجار بود و نقش مهمی در انقلاب مشروطه ایفا کرد.
«اشکان زراعی» می‌افزاید: سردار اسعد بختیاری از شناخته‌شده‌ترین چهره‌های سیاسی – اجتماعی تاریخ معاصر ایران و از روسای روشنفکر و تحصیلکرده مشروطه‌خواه به‌شمار می‌رود که با فتح تهران، نقش بی‌بدیلی در سرنگونی استبداد ایفا کرد.
وی تصریح می‌کند: «علی‌قلی خان بختیاری» معروف به سردار اسعد بختیاری در سال ۱۲۳۶ خورشیدی در «جونقان» چهارمحال‌وبختیاری به دنیا آمد. در کتاب «تاریخ بختیاری» به تفصیل، مطالبی در شرح احوالات وی آمده است، اما مهم‌ترین رویداد زندگی او را باید نقش‌آفرینی در پایان دادن به استبداد صغیر و به زیر کشیدن خودکامگی محمدعلی شاه و برقراری مشروطیت درایران دانست.

***
کتیبه‌های مجموعه تاریخی – گردشگری پیرغار در شهرستان فارسان استان چهارمحال و بختیاری در طول سال‌های اخیر با خطرات زیادی روبه‌رو بوده‌اند و در سال ۱۳۹۱ درمعرض خطر نابودی قرار گرفتند که حساسیت تشکل‌های مردمی، مسئولان را برآن داشت تا در زمینه حفاظت از این کتیبه‌ها، اهتمام بیشتری داشته باشند؛ موضوعی که امید می‌رود در سال‌های آینده با کیفیت و دقت بیشتری پیگیری شود.

منبع:همشهری

«میقان» در ‌انتظار مهاجران

تالاب میقان که در فصل‌های پاییز و زمستان از ۱۴۰ گونه پرنده مهاجر میزبانی می‌کند این روزها در انتظار مهاجران است.

تالاب میقان همه ساله پذیرای دسته‌های فراوانی از پرندگان مهاجر است که رخت و جامه خود را در مرتفع‌ترین تالاب کویری ایران می‌افکنند و دراین نگین طبیعی، زمستان‌گذرانی می‌کنند. مرغان هوا که شادان و آوازخوان به این تالاب می‌رسند، بهار دل‌انگیزشان را در اینجا سپری می‌کنند.

این زیستگاه مهم پرندگان مهاجران در فصل‌های پاییز و زمستان از ۱۴۰گونه پرنده میزبانی می‌کند و صحنه‌های پرواز و آوازخوانی پرندگان بر روی نیزارها تابلویی هزار رنگ از زیبایی‌های خلقت را به تصویر می‌کشد که هر گردشگری را به وجد می‌آورد.

تالاب میقان که در گذشته به «نمکزار فراهان» شهرت داشته‌است، در ۱۵کیلومتری شمال‌شرق اراک قرار دارد و در زمره ۲۲تالاب بین‌المللی کشور و یکی از ۱۰۵منطقه مهاجرت پرندگان مهاجر در دنیا محسوب می‌شود. این تالاب هرسال پذیرای انواع مرغان مهاجر ازجمله «درنا»، «کنگر»، «غاز خاکستری»، «خودکا»، «اردک نوک‌پهن»، «فلامینگو»، «هوبره»، «حواصیل»، «تنچه» و «اردک سبز» است.

وضعیت آب‌گیری «میقان»

سرنوشت میقان این چنین است که در فصل پربارش مملو از آب می‌شود و در گرمای طاقت‌فرسای تابستان، به شکل نمک‌زار باتلاقی درمی‌آید. این تالاب گرچه حیات‌بخش است، اما اگر نالان و تشنه باشد، گرد و غبارهای آن نفس‌های ساکنان کلانشهر اراک را به‌شماره می‌اندازد. بنابراین ارزش تالاب میقان بیش‌از آن است که فقط از دیدنی‌هایش سخن بگوییم.

با توجه به اینکه منابع تأمین آب تالاب میقان را بارش‌های جوی، آب ۳ رودخانه «قره کهریز»، «فراهان» و «شهراب» و پساب تصفیه فاضلاب اراک تشکیل می‌دهند، امسال وضعیت آبگیری این تالاب نگران‌کننده است.

به‌گفته معاون طبیعی اداره‌کل حفاظت محیط زیست استان مرکزی، مساحت این تالاب ۲۵هزارهکتار است که ۵/۱۲هزارهکتار آن مساحت آبی است و درحال‌حاضر حدود ۲۰درصد این محدوده پرآب است.

«زهره موسوی» درگفت‌وگو با خبرنگارهمشهری اظهار می‌کند: براساس گزارش‌های سازمان هواشناسی، پیش‌بینی می‌شود پاییز سال‌جاری پرباران نخواهد بود. ازطرفی دیگر باران بهاری هم نداشتیم، بنابراین نمی‌توان انتظار داشت آب‌گیری تالاب میقان درحد مطلوب انجام شود.

میهمانان هنوز نیامده‌اند

سال‌گذشته اوایل مهرماه بود که صدای پرندگان مهاجر در تالاب میقان شنیده می‌شد و براساس سرشماری انجام شده، حدود ۱۵هزارقطعه پرنده به این زیستگاه باارزش کوچ کرده بودند. اوج مهاجرت پرندگان اواسط آبان‌ماه است. به همین دلیل ۱۵آبان دراستان مرکزی به‌عنوان روز «درنا» نامگذاری شده‌است. آن‌طور که موسوی می‌گوید، امسال هنوز پرنده مهاجر در فهرست پایش‌ها ثبت نشده‌است.

او می‌گوید: پرندگان زمانی مهاجرت می‌کنند که دمای هوا تغییر کند. امسال هنوز سرمای هوا محسوس نیست، حتی در عرصه‌های بالادست دمای هوا برای پرندگان قابلیت زمستان گذرانی ندارد.

موسوی می‌افزاید: در قسمت جنوب‌شرقی تالاب که آب تصفیه‌خانه وارد آن می‌شود، به‌دلیل شیرین بودن آب، اکوسیستم جدیدی ایجاد شده که دریاچه مملو از نیزار است و پرنده‌های مهاجر بیشتر دراین محدوده زمستان گذرانی را انجام می‌دهند.

به‌گفته معاون اداره‌کل حفاظت محیط زیست استان مرکزی، خروجی پساب تصفیه‌خانه اراک یک میلیون مترمکعب است که ۲۰۰هزارمترمکعب آن به تالاب میقان اختصاص داده شد. او حجم آب موردنیاز تالاب میقان را ۲۷ تا ۴۴میلیون مترمکعب می‌داند و عنوان می‌کند: سال‌جاری نیاز آبی تالاب میقان در قالب طرحی مطالعاتی، به‌صورت دقیق بررسی و برای تأمین حقابه به وزارت نیرو اعلام می‌شود.

تن زخمی میقان

چالش‌های تالاب میقان یکی دو تا نیست؛ برای اینکه از شکار و صید پرندگان، تجاوز به حریم تالاب و سایر مسائل پیش روی این تالاب پیشگیری شود، نیاز است منطقه «شکار ممنوع» تالاب میقان به منطقه حفاظت شده ارتقا یابد. با ارتقای این منطقه، ردیف اعتباری ویژه‌ای برای حفاظت از تالاب اختصاص داده می‌شود و گام‌های پایدارتری برای احیای این تالاب برداشته خواهد شد. این که چرا تالاب میقان به جمع مناطق حفاظت شده نمی‌پیوندد، جای تأمل جدی دارد.

براساس قانون، برای اینکه منطقه «شکار ممنوع» به منطقه «حفاظت شده» ارتقا یابد، باید استعلام‌های لازم از نهادهایی مانند اداره منابع‌طبیعی و سازمان صنعت، معدن و تجارت دریافت شود. این‌درحالی‌است که سازمان صمت با این ارتقا مخالفت می‌کند، چون یک شرکت صنعتی درحال فعالیت در زمینه برداشت املاح‌معدنی از این تالاب است.

اینکه املاح معدنی در قلب تالاب قرار دارد و برداشت‌های بی‌رویه و تردد کامیون‌ها سبب ایجاد ناامنی برای پرندگان مهاجر می‌شود، یک مسأله است، اما روی دیگر سکه به حیات تالاب برمی‌گردد. اکنون این سئوال مطرح است که با حجم کنونی برداشت املاح و افزایش ۲۰درصدی برداشت‌ها در هرسال، آیا در سال‌های آینده اثری از تالاب میقان خواهد بود؟

لزوم توجه به اولویت‌های زیست محیطی

اگرچه مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مرکزی می‌گوید که این اداره‌کل تاکنون با توسعه شرکت معدنی املاح ایران در تالاب میقان موافقت نکرده‌است، اما ساخت جاده خاکی در میانه دریاچه میقان برای دسترسی به معدن سولفات سدیم سبب اختلال در جریان هیدرولیکی ۲بخش غرب و شرق شده و به خشک شدن و نابودی آن کمک کرده‌است.

یکی از فعالان زیست محیطی استان مرکزی دراین باره می‌گوید که برای بهره‌گیری از ظرفیت‌های اقتصادی تالاب میقان، نیاز است که ابتدا به اولویت‌های زیست محیطی این تالاب عمل شود.

«احسان آخانی» با بیان اینکه فعالیت کارخانه سولفات سدیم، موجب برهم خوردن اکوسیستم و خشکی قسمت‌هایی از تالاب می‌شود، معتقد است که تأمین حقابه تالاب و محدودکردن فعالیت کارخانه املاح معدنی از اولویت‌های این تالاب است.

نگین آبی رنگی که در حاشیه شمالی اراک و بر پیکره این شهر دیده می‌شود، هم برای هزاران پرنده مهاجر جان‌بخش است و هم تفرجگاه کم‌نظیری برای گردشگران به‌حساب می‌آید که اگر بی‌رمق شود، گویی جان از بدن زیست‌بوم منطقه گرفته می‌شود. اگر نمک‌های انبوهی که در بستر میقان آرمیده‌اند با گرد و غبارها به هوا برخیزند، روزگار زندگان آن دیار سخت می‌شود؛ پس هرچه زودتر باید چاره‌ای اندیشید.

منبع:همشهری