چگونه یک فوران آتشفشانی شهر روم باستان پمپئی را حفظ کرد؟

شهر باستانی پمپئی یکی از جذاب‌ترین مکان‌های باستان‌شناسی در جهان است؛ پمپئی که درست در خارج از ناپل در جنوب ایتالیا واقع شده، به دلیل ویرانه‌های بسیار خوب رومی و فاجعه‌ای که از قضا آن‌ها را سالم نگه داشته، مشهور است.

وردیج ،خانه آدمک‌های جیـان

روستای «وردیج» یکی از مقصدهای طبیعت‌گردی نزدیک تهران است که جاذبه‌های گردشگری فراوانی در خود جای داده است.

یکی از معروف‌ترین آبشار تهران و کوه‌هایی به شکل انسان که در بین اهالی روستا به «آدمک جیان» شهره‌اند در این روستا قرار دارد. هم‌چنین یکی از دیدنی‌ترین تابلوهای سنگ‌تراشی طبیعت در دل این روستا واقع شده است. به همین دلیل روستا وردیج به یکی از مقاصد دیدنی و سفر شهروندان و توریست‌ها در غرب پایتخت تبدیل شده است.

نخستین ورودی این روستا، خیابان «شهید وحیدجی» با ارتفاع هزار و 850 متری از سطح دریا است. «علی سلطانی» یکی از ساکنان قدیمی این روستا درباره هویت و دیدنی‌های روستای وردیج می‌گوید: «وردیج بزرگ‌ترین روستای شمال غربی تهران است. آب این روستا از چشمه‌های متعدد به‌ویژه چشمه «شاه» تأمین می‌شود. از استخرهای شمال این روستا برای برای جمع‌آوری آب رودخانه‌ها، چشمه‌ها و آب‌های سطحی که برای آبیاری باغ‌ها و و آب آشامیدنی روستا است، استفاده می‌شود. در وسط روستا، باغ‌های گسترده «گردو»، «سیب»، «خرمالو»، «توت» و «شاه‌توت» جلای خاصی را به روستا داده‌اند. اغلب خانه‌های این روستا ییلاقی و خالی از سکنه است. چراکه در فصول سرد سال به‌ویژه در فصل زمستان، هوای این روستا بسیار سرد است و تا 2 سال پیش این روستا از نعمت گاز شهری بی‌بهره‌بود. به همین دلیل ساکنان در فصل‌های بهار و تابستان برای برداشت محصول باغ‌های خود در این روستا سکونت دارند و با سردتر شدن هوا به شهر مهاجرت می‌کنند.»

  •  روستای کوه‌های عروسکی

خسرو دلجو کارشناس میراث فرهنگی درباره بخشی از هویت این روستا می‌گوید: «دره‌های عمیق، باغ‌های سرسبز و هوای تازه از ویژگی‌های بارز روستای وردیج است. فرسایش تدریجی سنگ‌ها در این منطقه برخی اشکال غیرمعمول را ساخته است که مردم آن را به‌عنوان «ارواح سنگی» می‌شناسند. این سنگ‌ها پس از فرسایش مانند سرهای عظیم انسان هستند. یکی از زیبایی‌های کمتر شناخته شده تهران، سنگ تراشه‌های پهنه غربی پایتخت است. این مجموعه سنگی حد فاصل 2 روستای وردیج و «واریش» قرار گرفته است و گردشگران در طول جاده منتهی به این 2 روستا، سنگ‌هایی را در اشکال مختلف می‌بینند. با کمی قدرت تخیل می‌توان هرکدام از این سنگ‌ها را به چیزی تشبیه کرد. به همین دلیل به این مکان «کوه‌های عروسکی» هم می‌گویند. از شکل سنگ‌ها می‌توان دریافت که فرسایش خاک بر روی آنها نقش ونگاری ماندگار به یادگار گذاشته است. اهالی روستا باور دارند، در گذشته در این مکان، قلعه قدیمی وجود داشته است و اجدادشان در این قلعه زندگی می‌کردند و مجسمه‌ها بخشی از این قلعه بوده‌اند.

اما زیست‌شناسان و محققان زمین‌شناسی به صراحت عنوان می‌کنند که این حفره‌های سنگی«توف» است. چراکه در برخی از مناطق کشورمان کوه‌های «آتشفشان» وجود دارد. این کوه‌ها هنگامی که مواد درونشان فوران کند، موادی همچون گاز، مایع و جامد از آنها خارج می‌شود که بر روی زمین می‌نشینند و سنگ‌ها و توف آتشفشانی را پدید می‌آورند. سنگ‌های این منطقه، سنگ‌هایی قدیمی‌اند و قدمت آنها به 30‌ یا 40 میلیون سال قبل بر می‌گردد. آتشفشان‌ها حدود 35 میلیون سال پیش یا دوران «سنوزوئیک» اتفاق افتاده است، به همین دلیل این سنگ‌ها، بقایای خاکستر آتشفشان هستند. حال ممکن است این خاکستر در آب یا خشکی ریخته شده باشد. از سویی این خاکسترها در اثر وزش باد، فرسوده می‌شوند. برای همین فرسایش بسیار شدید، دلیل اصلی پیدایش اشکال و حفره‌های متعدد در بین سنگ‌های این محدوده است.» در روستای وردیج حدود 200 خانوار زندگی می‌کنند.

  •  آبشار لت مال

آبشار «لت مال» یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری این روستا است که پس از کوه‌های ارواح سنگی، توجه توریست‌ها و گردشگران بسیاری را به خود معطوف کرده است. سلطانی دهیار سابق روستا در این‌باره می‌گوید: «این آبشار از 2 بخش «لت» به معنای «سنگ» و «مال» به معنای «مالش» است. نام این آبشار از ترکیب مالیدن آب به سنگ است. برای اینکه به آبشار لت مال برسید، باید حدود یک ساعت در جاده اصلی پیاده‌روی کنید. یکی از زیبای‌های خاص این آبشار، 2 آبشار کوچکی است که زیر آب قرار دارند که آبشار اول 5 متر، آبشار دوم کمی از آبشار اول بلندتر و اما آبشار سوم یا همان آبشار اصلی لت مال، 35‌متر طول دارند و مانند پله‌هایی به زمین سرازیر می‌شوند.»

  •  بهترین زمان سفر به روستا

این مکان توریستی در هر 4 فصل سال تماشایی است. اما گل کردن شکوفه‌های درختان «گیلاس» و «آلبالو» در فصل بهار، این روستا را مانند عروس، سفیدپوش و دیدنی‌تر می‌کند. در تابستان سرتاسر این روستا سرسبز است و نسیمی خنک در درون آن جریان دارد. پاییز، هزاران رنگ را در همه جا پرتاب می‌کند و زمستان هم مانند دیگر فصول، زیبایی خاص خود را دارد. هم‌چنین در روستای وردیج برخی از روستاییان محصولات تولیدی روستا را می‌فروشند. فصل بهار انواع سبزی‌های طبیعی و کوهی و تابستان‌ها اغلب میوه‌ها مانند «آلو»، گیلاس، «زردآلو» و شاتوت‌ برای عرضه به خریداران آماده است.

  •  چگونه به روستای وردیج برویم؟

از انتهای بزرگراه «شهید همت» مسیر این روستا آغاز می‌شود. باید از شهرک شهید باقری عبور کنیم و دوربرگردان را دور بزنیم تا به بلوار «پژوهش» برسیم. سپس وارد شهرک «دانشگاه شریف» می‌شویم و در خیابان «شهید اردستانی» به دنبال تابلوی مختص به روستای وردیج می‌گردیم. با گذر از جاده کوهستانی به طول حدود 10 کیلومتر می‌توانید به روستای وردیج وارد شوید. هم‌چنین از بزرگراه «تهران – کرج» می‌توانید از پشت پمپ بنزین به خیابان شهید اردستانی بروید و از این طریق وارد جاده کوهستانی شوید و در مسیر روستای وردیج قرار بگیرید.

منبع:همشهری

فرش قرمز پیش پای علاقه مندان گردشگری

/شمیران با جاذبه‌های طبیعی و تاریخی و میراث فرهنگی‌اش می‌تواند به یکی از قطب‌های گردشگری تهران تبدیل شود؛

منطقه گردشگری خوش آب و هوایی که کوچه‌پسکوچه‌هایش با درختان بالابلند از گردشگران میزبانی می‌کند و آنها را با فرهنگ تهران و حتی ایران، آشنا. وجود کاخ سعدآباد و نیاوران، کوهپایه‌های البرز و قله‌های قابل دسترس در شمال تهران فرصت خوبی برای ایجاد سایت گردشگری در شمیران فراهم کرده است. توجه به گردشگری خوراکی و مناسبت‌های فرهنگی مرتبط با آن در سال‌های گذشته در تهران بیشتر شده. همین موضوع بهانه‌ای شد تا شهرداری منطقه یک همکاری‌های تازه‌ای را با مجتمع‌های فرهنگی‌ـ گردشگری منطقه بیشتر کند.

«تقویت ریشه‌های فرهنگی» سرنخی است که رئیس اداره فرهنگی شهرداری منطقه یک برای همکاری با مراکز فرهنگی‌ـ گردشگری و بومگردی‌های شمال تهران به آن اشاره می‌کند. آشنایی با آداب و رسوم اقوام مختلف، زبان و پوشش، موسیقی و… از دغدغه‌های این روزهای مدیریت شهری در منطقه یک است.

«سلیمه رودکی» رئیس اداره فرهنگی شهرداری منطقه یک می‌گوید: «رویکردی که به دنبال آن هستیم شناساندن فرهنگ اقوام مختلف در منطقه یک است. با توجه به فضای موجود در منطقه ظرفیت مناسبی برای این کار داریم. این کار به توسعه گردشگری منطقه کمک زیادی می‌کند. یکی از راه‌های شناساندن و معرفی این فرهنگ‌ها، کمک گرفتن از جذابیت‌هایی مثل گردشگری غذاست. این نوع از گردشگری به تازگی طرفداران زیادی پیدا کرده. به همین دلیل ما همکاری‌هایی را با تعدادی از مراکز فرهنگی‌ـ گردشگری با محوریت غذاهای محلی و بومی آغاز کرده‌ایم.»

  •  در جست‌وجوی ریشه‌ها و فرهنگ‌ها

مرکز فرهنگی اکنون یکی از فضاهایی است که تفاهمنامه‌ای با شهرداری منطقه برای برگزاری رویدادهای فرهنگی امضا کرده است. منو فرهنگی در کنار منو غذایی این کافه، برنامه‌ریزی برای اوقات فراغت شهروندان را راحت‌تر کرده است. اجرای نمایش، موسیقی، برگزاری دورهمی‌های آموزشی و فرهنگی در این مرکز از دستاوردهای این تفاهمنامه است.

رودکی می‌گوید: «رویدادهای فرهنگی مختلفی مثل برگزاری کلاس‌ها و نشست‌های آموزشی با همکاری مرکز فرهنگی و کافه اکنون در منطقه رقم خورده است. این تفاهمنامه‌ها اتفاق خوبی برای منطقه هستند و به جذب مخاطبان کمک زیادی می‌کنند. رویداد مشابهی هم قرار است با همکاری مجتمع گردشگری می‌لاکوی رخ دهد. این مرکز گردشگری به معرفی فرهنگ و آداب و رسوم اقوام می‌پردازد و همه چیز از دکور و تزیینات تا معماری و منو غذا و حتی پوشش کارکنان این مجموعه از فرهنگ غنی گیلان است. معرفی ریشه‌های فرهنگی گیلان و معرفی هنرمندان گیلانی و هنر گیلان هدفی است که در این همکاری دنبال می‌کنیم و به‌زودی برنامه‌های متنوع و مختلفی در این مجموعه رقم خواهد خورد.»
توسعه گردشگری اقوام و استان‌های مختلف در منطقه یکی دیگر از برنامه‌های پیش رو شهرداری است. رودکی می‌گوید: «ما از توسعه فضاهای گردشگری و خدماتی و فرهنگی مثل مجتمع می‌لاکوی استقبال می‌کنیم. این مجموعه‌ها علاوه بر تهیه غذا و خوراکی‌های محلی به معرفی فرهنگ‌ها و آداب شهرها و استان‌های مختلف کمک می‌کنند و از این نظر برای ما ارزشمند هستند. به بهانه معرفی همین غذاهای محلی می‌توانیم سنت‌های اقوام مختلف را در شمیران زنده کنیم و گردشگران زیادی را حتی از شهر تهران برای تماشا و آشنایی با این فرهنگ‌ها به منطقه یک دعوت کنیم.»

  •  تکه‌ای از خاک گیلان

مجموعه گردشگری و فرهنگی می‌لاکوی که به تازگی در محمودیه راه‌اندازی شده، قرار است از این به بعد محلی برای برگزاری رویدادهای مختلف فرهنگی و هنری مرتبط با فرهنگ گیلان باشد؛ خانه‌ای در خیابان مقدس اردبیلی که بازسازی شده و به محض پا گذاشتن در آن حس می‌کنید به خانه‌ای در گیلان وارد شده‌اید. «غلامرضا صادق‌زاده» مدیر این مرکز این مجموعه را به‌عنوان یک باغ گیلان‌شناسی معرفی می‌کند و می‌گوید: «گیلان فرهنگ بسیار غنی‌ دارد. ما در این مجموعه گردشگری تلاش کرده‌ایم مخاطبان را با این فرهنگ آشنا کنیم.

غذا بهانه‌ای برای میزبانی از مهمانان ما در این مجموعه است. ما از لباس، لهجه و گویش گیلانی، معماری و غذاهای سنتی این استان و هرآنچه به گیلان مربوط می‌شود در اینجا استفاده می‌کنیم. حتی موسیقی که در این مجموعه اجرا می‌شود هم موسیقی اصیل گیلانی است.»

به ارسی‌های چوبی و ستون‌های ایوان و گچبری‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: «همه این عناصری که در بازسازی این خانه به کار رفته است، عناصری هستند که در معماری خانه‌های اصیل گیلان می‌بینید. حتی این ارسی‌ها و ستون‌های چوبی ایوان از ساختمانی متروکه در گیلان به اینجا منتقل شده‌اند. من سعی دارم طبیعت گیلان را هم به اینجا بیاورم و مثلاً بوته تمشک در حیاط این مرکز بکارم. وقتی مهمانی وارد این خانه می‌شود، چیزی که با آن روبه روست همان چیزی است که در خانه‌ای در گیلان با آن مواجه می‌شود. از پیچیدن عطر غذای گیلانی تا طبیعت و لهجه و…»

  •  غذای محلی به جای فست‌فود

همسایگی با سفارت‌های کشورهای مختلف فرصت خوبی برای آشنایی مهمانان خارجی به فرهنگ گیلان در می‌لاکوی است. با این حال گردشگران ایرانی از شهرهای دیگر هم از این خانه استقبال می‌کنند. و مهم‌تر از آن، شهروندان تهران که می‌خواهند نیم روزی را به تفریح و گردش بپردازند از گروه هدف این مجموعه هستند.

صادق‌زاده می‌گوید: «عرضه محصولات سنتی و صنایع‌دستی، برگزاری نمایش‌های سنتی گیلانی و موسیقی گیلان، همکاری با انجمن گیلانی‌های مقیم تهران و آشنایی با مفاخر گیلان از دیگر برنامه‌هایی است که در ماه‌های آینده دنبال می‌کنیم. ما مهمانان را نه فقط به صرف غذا، بلکه به گردش و گذراندن وقت در این مجموعه دعوت می‌کنیم. وقتی می‌بینم جوانان به جای فست‌فود سری به اینجا می‌زنند تا از غذاهای اصیل گیلانی بخورند مطمئن می‌شوم که راه را درست رفته‌ام و به آینده امیدوارتر می‌شوم.»
برگزاری جشنواره‌های موسیقی اقوام در ایام نوروز، برپایی نمایشگاه‌های غذا و فرهنگ ملل در مناسبت‌های مختلف از جمله برنامه‌هایی است که شهرداری منطقه یک برای تبدیل این منطقه به قطب گردشگری و همچنین توجه به فرهنگ اقوام دنبال می‌کند.

منبع:همشهری

میراث غذایی، دانش بومی و تداوم ثبت یک هویت

امروزه، جايگاه غذا در زندگی انسان فراتر از نيازی فيزيولوژيك محسوب می‌شود و با  ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی، سياسی و اقتصادی در ارتباط است و سهم مهمی در شکل‌گیری هويت انسان‌ها دارد.

فهم انسان‌ها از طریق غذا كاملاً از فرهنگ نشأت می‌گيرد و دانش سنتی مردم است كه اين فهم را ايجاد می‌كند، به عنوان مثال غذا می‌تواند موجب همبستگی اقوام شود.

عادات و الگوهای غذايی مختلف تحت تأثير عوامل مختلفی نظير عوامل محيطی، اجتماعی و اقتصادی قرار دارند. از گذشته‌های دور جوامع با توجه به امكانات و تجهیزات محيط زندگيشان، عادات غذايی گوناگونی را بر می‌گزيدند.

نظام غذایی به عنوان میراث، حاصل تجربیات و دانش گذشتگان در تعامل با محیط و در رابطه با باورها، آداب، ابداعات تکنولوژیکی، عادات، ذائقه­‌ها و گرایش­‌های افراد جامعه است.

نظام‌های غذايی بومی فوايد اقتصادی و سلامتی را برای مردم به ارمغان می‌آورند و از نظر امنيت غذايی نيز در آن مناطق عامل مهمی تلقی می‌شوند.

نظام غذايی سنتی شامل غذاهايی است كه به طور معمول و به راحتی از طريق طبيعت و كشاورزی در منطقه خاصی به عمل می‌آید، معمولاً قسمتی از خوراک محلی آن منطقه می‌شوند، در سبد غذایی مردم آن منطقه قرار می‌گیرند و شیوه‌های غذایی هم تمام مراحل توليد، توزيع و مصرف غذا در فرهنگ‌های مختلف را شامل می‌شود.

هر فرهنگی شيوه غذايی خاص خودش را دارد، از این رو، مطالعات غذا و تغذيه در تلاش است که شيوه‌های غذايی گروه‌ها، اجتماعات و جوامع را با رويكردی فرهنگی بررسی کند.

نظام غذایی به عنوان بخشی از میراث‌فرهنگی، دارای پتانسیل بالقوه در حوزه گردشگری است. در واقع می‌توان نظام غذایی را عنصری از میراث‌فرهنگی اقوام تلقی کرد، میراث از آن بعد که دانش بومی، ذائقه، عادت، روابط اجتماعی و ترجیحات و ابعاد متنوع دیگری را از گذشتگان در خود دارد که موجب تداوم هویت فرهنگی می‌شود.

غذاهای بومی از مرحله تولید، روش‌های سنتی فرآوری تا مصرف دارای ویژگی‌های خاص فرهنگی هستند  و این همان تفاوتی است که درک و لمس آن مهمترین انگیزه  سفر است  و گردشگر می‌تواند فرهنگ را از طریق طعم و ذائقه درک کند.

این جاذبه اصیل و تمایز فرهنگی متفاوت می‌تواند زمینه‌های مساعدی برای گسترش گردشگری غذا و تجربه‌گرا فراهم آورد. البته ذکر این نکته ضروری است که توسعه تکنولوژی، فرآیند جهانی شدن و تاثیر آن بر هویت اجتماعی و فرهنگی منجر به تغییر سنت‌های گذشته و در نتیجه ایجاد تفاوت در الگوهای غذایی شده و غذاهای سنتی ما در مواجهه با  غذاهای آماده (فست فود) در حال فراموشی هستند و دغدغه اصلی در زمینه میراث غذایی، تغییر فرهنگ غذایی و تغییر ذائقه است.

به همین دلیل سیاست‌گذاری برای ارتقای فرهنگ و دانش تغذیه‌ای سالم، اصلاح الگوی مصرف مواد غذایی، پرداختن به ابعاد مدیریت امنیت غذا و تغذیه شامل تولید، توزیع، عرضه و مصرف، امری ضروری است.

همچنین با توجه به زندگی کنونی که زنان نیز در خارج از منزل مشغول فعالیت هستند، استفاده از غذاهای سنتی به مدیریت زنان خانه بستگی دارد و لازم است که تلاش بیشتری از سوی مادران برای حفظ سفره سنتی انجام شود و مواد غذایی سنتی  همچنان در وعده‌های غذای کودکان و خانواده حفظ شود.

 از آن جا که حفظ و حراست از میراث‌فرهنگی در گرو شناخت ارزش‌های فرهنگی و معنوی آن است، ضرورت آموزش و اطلاع‌رسانی در سطوح مختلف را می‌طلبد. به همین دلیل باید ابتدا شناخت جامعی  از باورهای قدیمی و عادات غذایی گذشتگانمان به دست آورده و نقاط قوت این غذاها را معرفی کنیم.

از این رو مطالعه و حفاظت از میراث غذایی می‌تواند گامی برای حفظ دانش بومی و در نهایت منجر به حفظ هویت فرهنگی شود. توفيق پایداری غذاهای سنتی و حفظ هویت، نيازمند انجام پژوهش‌های لازم، شناساندن، حفاظت و ایجاد بازار تقاضا و برانگيختن ذائقه مسافرانی است که رکن اساسی صنعت گردشگری هستند.

بنابراین به تدریج می‌توان انتظار داشت با برندسازی غذاهای محلی و سنتی و گنجانـدن غذاهای سنتی در فهرست آثار ملی و حتی ثبت در میراث  جهانی يونسكو، بهره‌گيری از شبكه‌های اجتماعی به منظور معرفی غذاهای محلی و سنتی، آموزش راهنمايان گردشگری غذا برای آشنايی هرچه بيشتر گردشـگران بـا ميـراث غذایی و  تکرار در تقاضا، به عنوان راهی موثر در تنوع غذايی که خود نماینگر تنوع فرهنگی است در شناساندن و انتقال فرهنگ اثرگذار خواهد  بود.

 از این رو هر یک از سازمان‌های مسئول باید بر اساس استراتژی‌های متناسب با شرح وظایف خود برای حفظ و بازشناساندن هویت فرهنگی جامعه گام بردارند.

ثبت مهارت شیوه پخت و یا روش سنتی تهیه خوراکی‌ها و سوغاتی‌های محلی به دليل كاركردهـا و فوايـد ناشـی از آن در صـنعت گردشـگری اخیراً بسیار مـورد توجـه سیاستگذاران قرار گرفته و این گروه به این باور رسیده‌اند که گردشگری غذا  به عنوان بخش مهـمی از بازار گردشگری فرهنگی می‌تواند مزيت رقابتی و مؤلفه اصلی ايجاد نام تجاری (برند) در يك مقصد گردشگری به شمار آید و ضمن آنكه مولد توسعه اقتصادی محسـوب مـی‌شـود، سـهم عمـده‌ای در ايجـاد منـافع اجتماعی، فرهنگی و زيست محيطی در مناطق دارد.

با توجه به روند جهانی شدن، امید است با گذاشتن سنگ بنای  اولیه ثبت و تدوین پرونده‌های ثبتی فرهنگ غذایی و آشپزی محلی‌، با دقت بيشتری عوامل هویتی و مؤلفه‌های هویت‌ساز را در فرهنگ‌های قومی فراهم کرد.

منبع:میراث آریا

میل کرات، مظهر زیبایی و مقاومت

امروزه زرق و برق تکنولوژی و فناوری‌های نوینِ متنوع و شگفت‌انگیز نسل جوان و نوجوان را نسبت به گذشته و الزامات زندگی سنتی بیگانه کرده است در حالی ‌که مسلما زندگی امروز بر شالودۀ گذشته بنیان گذاشته شده و می‌دانیم که هر کشف، ابداع و نوآوری، ریشه در گذشته‌های دور دارد، اگر حدود یک میلیون سال پیش انسان، نخستین ابزار سنگی را نمی‌ساخت و راه خود را از حیوانات جدا نمی‌کرد، امروزه نمی‌توانست بر سطح ماه راه برود.

الزامات زندگی سنتی گذشته ابزار و عواملی بودند که انسان را در سازگاری با محیط و طبیعت یاری می‌دادند و امکان زیست در شرایط گوناگون را برایش فراهم می‌کردند، کمی بیندیشید، اگر در مسیرهای طولانی کاروان‌سرا یا آب‌انبار نبود چه اتفاقی می‌افتاد؟

میل‌ها یا مناره‌ها هم از جمله آن عوامل بودند، راه‌های امروز با گذشته قابل مقایسه نیستند، راه‌ها در گذشته خط‌های کمرنگ، باریک و نامنظمی بودند که در مناطق کوهستانی چندان مشخص نبودند و در کویر و بیابان در زیر ماسه بادی و رمل گم می‌شدند و برای نجات مسافران مسیر این گونه راه‌ها در کوهستان میله‌های بلند سنگی یا آجری و در کویر سازه‌های بلند مخروطی شکل از سنگ یا گل با بدنه‌های سفید شده را با فاصله‌های قابل دید از یکدیگر می‌ساختند تا مسافران مسیر راه را با نگاه به آنها تشخیص دهند.

اکنون میله‌های سنگی در راه‌های کوهستانی ایذه به شهرکرد و میله‌های مخروطی در راه‌های قدیم کویری یزد به طبس و کرمان به خور موجودند، اما مناره‌ها، برج‌ها یا میل‌ها در کنار راه‌های نسبتا پررفت‌وآمد معمولا با نمای زیبا و آراسته ساخته می‌شدند و علاوه بر اینکه راهنمای مسافران محسوب می‌شدند، گاه نقش رسانه را نیز ایفا می‌کردند، زیرا همان گونه که از نامشان برمی‌آید مناره محل نار (آتش) و نور بود، از سویی شعلۀ آتش که بر فراز مناره از دور دیده می‌شد می‌توانست راهنما باشد و از سوی دیگر مشعل‌داران می‌توانستند بر فراز آن‌ها با حرکت نمادین مشعل فروزان اخبار مهم و سرنوشت‌ساز را در زمانی کوتاه از شهری به شهر دیگر مخابره کنند.

البته تمام نقاط قابل دید بر فراز کوه‌ها و تپه‌ها چنان نقشی داشتند، اما در نقاطی که عارضۀ مناسب طبیعی وجود نداشت، نقیصه با معماری جبران می‌شد و معماران و هنرمندان علاوه بر رفع نیاز مخابراتی، با استفاده از فرصت، هنرنمایی نیز می‌کردند و نفیس‌ترین شاهکارهای معماری و هنری را می‌آفریدند.

میل کرات یکی از آن برج‌ها یا مناره‌های چند منظوره است که در سال ۴۸۴ هجری قمری بر فراز تپۀ کرات در فاصله ۲۷ کیلومتری جنوب شهر تایباد ساخته شده است، در اطراف میل کرات بقایای معماری سنگی گسترده‌ای مشاهده می‌شود و به فاصلۀ کمی از آن بقایای آب‌انبار و کاروانسرایی سنگی و نسبتا بزرگ از نوع کوهستانی و سرپوشیده موجود است که گنبدخانۀ هشتی آن هنوز برجای مانده است.

بقایای معماری و فرهنگی باقی مانده در کرات نشانه‌های اهمیت آن نقطه بر سر راه نسبتا پررفت‌وآمدی است که در گذشته‌های دور قاین در قلب قهستان را به زوزن، خواف، پوشنگ، هرات و جام ارتباط می‌داده است.

مشخصات اثر

میل کرات مثل دیگر سازه‌های عصر سلجوقی بنایی آجری و فاخر است، این مناره به بلندای بیش از ۲۵ متر با یک رشته پلکان مارپیچ درونی منتهی به یک مأذنه یا بالکن دَوَرانی با جان‌پناه، از دو بخش تحتانی به شکل منشور هشت ضلعی تا ارتفاع ۱۵ متر و بخش فوقانی به شکل استوانه به ارتفاع بیش از ۱۰ متر، بر قاعدۀ هشت ضلعی با محیط ۲۰ متر ساخته شده است.

وضعیت فعلی بنا به گونه‌ای است که زمین لرزه‌ها و آسیب‌های انسانی آن را ناقص، کج و از شکل اولیه خارج و مخدوش کرده به گونه‌ای که ادوارد استوارت که در دوران ناصرالدین‌شاه میل کرات را دیده، آن را با برج پیزا در ایتالیا مقایسه کرده است، اما مقاومت بنا در برابر حوادث و زیبایی خیره کننده گره‌چینی‌ها و آجرکاری‌ها و کتیبۀ آن ایجاب می‌کند که آن بنای نفیس و زیبا به هر قیمتی حفاظت و معرفی شود و در معرض دید و مطالعۀ گردشگران و پژوهشگران قرار گیرد، در این بنا معمار و هنرمند چیره دست ایرانی کوشیده است با چیدمان آجر در ابعاد و اندازه‌های متفاوت زیبا‌ترین نقش‌ها را بیافریند و به چشم بیننده احترام بگذارد.

میل کرات به لحاظ ساختار با منارجام در شرق هرات و به دلیل تزیینات با مناره‌های خسروگرد سبزوار، فیروزآباد بردسکن، تاریخانه دامغان، مسجد جامع سمنان و سنگ‌بست قابل مقایسه است.

ارزش‌ها و جاذبۀ میل کرات موجب شده است که علاوه بر خیل کارشناسان ایرانی، مستشرقین اروپایی همچون سون هدن در سال ۱۲۸۵ خ، آلفونس گابریل در سال۱۳۰۷خ و آندره گدار در سال۱۳۱۹خ از آن بازدید کرده و ارزش‌های معماری آن را ستوده‌اند. این بنا در پانزدهم دی ماه ۱۳۱۰خ به شماره ۱۲۳ در  فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

منبع:میراث آریا

کشتی باچوخه، سنتی ریشه‌دار در فرهنگ مردمان خراسان شمالی

تا پیش از شیوع کرونا، گود زینل‌خان اسفراین هرساله در  روز ۱۴ فروردین میزبان ده‌ها هزار نفر از علاقه‌مندان و تماشاگرانی از سراسر کشور بود که با اشتیاق می‌آمدند تا ورزش سنتی مردمان خراسان شمالی و اسفراین را نظاره‌گر باشند.

این رویداد که در نوع خود کم‌نظیر است، در سال‌های گذشته با اجرای ویژه‌برنامه و جشن‌های نوروزگاهی و… شاهد استقبال پُرشور علاقه‌مندان و مردم بود که البته امسال نیز همانند سال ۹۹، شیوع کرونا مانع برگزاری این مسابقات شد.

با فرارسیدن فصل بهار و نوروز آداب‌ورسوم همراه با آن در مناطق مختلف ایران آغاز می‌شود. یکی از این آیین‌ها، آیین کشتی با چوخه است. لباس مخصوص این کشتی که به آن  چوخه می‌گویند، به دلیل استفاده از پشم در بافت آن، دارای استحکام و ضخامت بالایی است.

 کشتی باچوخه در تمام نقاط خراسان شمالی انجام می‌شود، چوخه یا چوخا در لغت به معنی جلیقه‌ای است که چوپانان محلی به تن می‌کردند، جنس آن از پشم حیوانات اهلی (گوسفند) است و به دلیل خاصیت پشم، لباسی ضخیم درست می‌شود. در فرهنگ دهخدا معنی چوخه (چوخا) به معنی جامه پشمین است و در فرهنگ‌نامه معین به معنی جامه پشمین خشن که چوپانان می‌پوشند آمده است. علت نام‌گذاری کُشتی با چوخه استفاده کشتی‌گیران از این لباس هنگام کشتی گرفتن است.

آیین کشتی با چوخه

با شروع بهار، مبارزه کشتی‌گیران با چوخه در منطقه آغاز می‌شود. کشتی‌گیران در سیزده روز نوروز با یکدیگر مبارزه کرده تا اینکه تعدادی از کشتی‌گیران برنده و برای فینال انتخاب‌شده و بعد از آن در روز ۱۴ فروردین‌ماه که در اصل روز پایانی مسابقات است، مبارزه بزرگان کشتی آغاز می‌شود.

  این آیین در گود (چشمه) زینل‌خان ‌که در مرکز شهر اسفراین واقع‌شده، برگزار می‌شود، در این آیین کشتی‌گیران با چوخه‌هایی که بر تن دارند و شالی که به کمر خود می‌بندند و شلواری که تا بالای زانو بالا زده‌اند وارد میدان می‌شوند.

آداب‌ورسوم کشتی باچوخه

چوخه کاران با ورود به میدان، بوسه بر خاک گود زدن، احترام به تماشا گران، راز و نیاز با خدای رضوان و اجازه از پیشکسوتان مبارزه خود را آغاز می‌کنند. سپس چوخه‌گیران در هر یک از اوزان، یک‌به‌یک با یکدیگر کشتی می‌گیرند تا اینکه دو نفر به دور پایانی و یا به‌اصطلاح فینال برسند. در دور پایانی هرکدام از کشتی‌گیران با چوخه که در وزن مخصوص خود کشتی می‌گیرد اگر حریف را دو بار بر زمین بزند برنده و نفر اول می‌شود.

اما کشتی پهلوانی بدین‌صورت است که وزن مطرح نیست و همان وزن آزاد است. در این قسمت دیگر کشتی‌گیران حالت یک حذفی یا دو حذفی بالا نمی‌آیند بلکه هر کشتی‌گیر با گفتن کلمه قند، حریف برای خود می‌طلبد و بعد از حاضر شدن حریف هر دو با یکدیگر مبارزه می‌کنند. این کار تا زمانی ادامه می‌یابد که کشتی‌گیر چوخه کار حریفی برای مبارزه نداشته باشد. پهلوان چوخه کار پس از پیروزی بر حریفان و برنده شدن، بازوبند پهلوانی را از سوی بزرگان و یا پهلوانان پیشکسوت دریافت می‌کند.

در کشتی با چوخه از فنون بومی استفاده می‌شود که از معروف‌ترین فنون می‌توان به لنگ کردی (قول پیچ) اشاره کرد. داوری کشتی با چوخه در گذشته از سوی پیشکسوتان و کدخدایان انجام می‌شد و در حال حاضر هم از پهلوانان و کشتی‌گیران قهرمان و پیشکسوت استفاده می‌شود.

جوایز کشتی با چوخه در هر منطقه ممکن است مجزا و متفاوت باشد مثلاً قالی یا قالیچه، سکه طلا، قند، یک یا چند رأس حیوانات محلی (گوسفند، بز) جایزه داده شود. ولی دادن یک رأس قوچ به نفرات برتر متداول است. در آیین با چوخه اسفراین هم معمولاً یک یا چند رأس گوسفند به‌عنوان جایزه به نفر اول و پهلوان داده می‌شود.

بیشتر پهلوانان رسمی کشور در زمینهٔ کشتی آزاد و فرنگی، ابتدا کار خود را در زمینهٔ ورزش کشتی، با کشتی با چوخه آغاز کرده‌اند.

آیین کشتی با چوخه مفاهیمی والاتر از زورمندی و به خاک افکندن حریفان دارد و آن معنویت ویژه در این ورزش است که برخاسته از فرهنگ این منطقه است، داشتن ادبیات و موسیقی ویژه که در این منطقه متداول است، وجود مطابقت فرهنگی با ارزش‌های انسانی جامعه، شکل ورزشی و نحوه اجرای آن ‌که برای ورزشکار و برای بیننده ایجاد هیجان و سرگرمی می‌کند، از جمله ابعاد فرهنگی و اجتماعی این آیین است.

کشتی با چوخه از نظر زیبایی، حرکات و استفاده از فنون فوق‌العاده، مورد توجه علاقه‌مندان این کشتی است. ایجاد روحیه پهلوانی و جوانمردی و بایستگی و شایستگی کامل در این آیین مطابق با فرهنگ موجود در منطقه است. آیین کشتی با چوخه، چون همراه با دهل و سرنا اجرا می‌شود به‌نوعی با شادمانی عجین شده است.

کشتی سنتی با چوخه خراسان شمالی، به‌عنوان میراث معنوی به شماره ۳۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

منبع:میراث آریا

دانستنی‌های جالب و جذاب از کشور مراکش

از آنجا که بیشتر مراکشی‌ها مسلمان هستند، تأثیر‌اتی از فرهنگ و لباس‌های اسلامی گرفته‌اند اما فرهنگ مختص به خود را نیز دارند.

به گزارش خبرنگار حوزه سینما  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان به نقل از کالچر تریپ، کشور مراکش یا مغرب از اقوام عرب و بربر‌ها تشکیل شده است و هر کدام از این قومیت‌ها به غنی‌تر شدن آیین ها، جشن ها، آداب و رسوم و سنت‌های فرهنگی این کشور کمک زیادی کرده اند. از آنجا که بیشتر مراکشی‌ها مسلمان هستند، تاثیر‌هایی از فرهنگ و لباس‌های اسلامی گرفته اند، اما همچنان مواردی در این کشور وجود دارد که تنها به این منطقه اختصاص دارد. با برخی از این موارد آشنا شوید:

لباس جلابه

جلابه‌ها نوعی از لباس‌های بلند و گشاد هستند که مربوط به جنسیت خاصی نیست و هم مرد‌ها و هم زن‌ها آن را می‌پوشند. این لباس‌ها معمولا آستین‌های بلندی دارند و یک کلاه نیز در بالای آن قرار دارد. این لباس عموما توسط مراکشی‌ها پوشیده می‌شود و ریشه در فرهنگ قوم بربر دارد. به همین دلیل می‌توان آن را در سرزمین‌های دیگر آفریقای شمالی مثل الجزایر و تونس هم دید. حدود یک ماه طول می‌کشد تا یکی از این لباس‌ها با دست تولید شود.

لباس تکشیطه

این نوع لباس شباهت زیادی به لباس خفتان دارد. لباسی بلند و گشاد که توسط زنان مراکشی عموماً برای مجالس، جشن‌ها و رویداد‌های خاص پوشیده می‌شود. این لباس از دو تکه تشکیل شده است.

موسیقی ملحون

ملحون یا اشعار آهنگین، نوعی از موسیقی است که توسط هنرمندان مراکشی در جنوب این کشور خلق شد. ملحون از انواع موسیقی اندلسی تاثیر گرفته و نوعی موسیقی با اشعاری است که بیشتر مرتبط با مسائل اجتماعی و فرهنگی هستند.

غذای طنجیه

طنجیه غذای سنتی مراکش است و نام آن از ظرف‌هایی گرفته شده که در آن‌ها پخته می‌شود. طنجیه غذایی است که با گوشت (که معمولا گوشت گوسفند است) درست می‌شود و پیش از آنکه پخته شود، به آن لیمو می زنند. این غذا به طور سنتی بیشتر به وسیله مردانی که در بازار کار می‌کردند، خورده می‌شود. آن‌ها این غذا را برای روز‌های تعطیل و فراغت خود درست می‌کردند.

دکوراسیون زلیج

زلیج نامی است که به کاشی کاری‌های رنگارنگی که در سراسر ساختمان‌های مراکش وجود دارد، گفته می‌شود. این کاشی کاری به شهر فاس مربوط می‌شود و اکنون نیز به وسیله افراد متبحر انجام می‌شود. تکه‌های کوچک این کاشی‌ها با دست و با استفاده از از اسکنه شکل داده می‌شوند و سپس در گچ سفید قرار داده می‌شوند تا طراحی‌های زیبا روی آن انجام شود. این طرح‌ها که به فرهنگ اسلامی نزدیک هستند عموما شکل‌های هندسی و نقش‌های مثل گل دارند.

زبان دارجه (عربی مراکشی)

در حالی که زبان عربی و آمازیغی (زبان بربری) دو زبان اصلی هستند که در کشور مراکش صحبت می‌شوند و عربی معمول، زبان رسمی این کشور است، دارجه نوعی از عربی است که توسط ساکنان عرب زبان مراکش استفاده می‌شود. البته شباهت زیادی به عربی کشور‌های الجزایر و تونس دارد. این زبان از منابع مختلفی مثل عربی، زبان‌های بربری، ترکی، فرانسوی، اسپانیایی و ایتالیایی ساخته شده است.

جشن ادریس

ادریسیان سلسله‌ای بودند که در مراکش و بخشی از الجزایر فرمانروایی کرده‌اند. ادریس اولین پادشاه عرب این منطقه بود. بعد از مرگش پسر او به نام ادریس دوم شهر فاس را تاسیس و آن را به پایتخت ادریسیان تبدیل کرد. هر سال جشنی به افتخار این فرد برگزار می‌شود و مردم با آهنگ‌های سنتی و ساز‌های موسیقی خود در آن حضور پیدا می‌کنند. تاریخ این جشن بر اساس تقویم اسلامی است و به همین دلیل هر سال زمان آن متغیر است.

منبع:باشگاه خبرنگاران جوان

کوه های مینیاتوری چابهار؛ مریخ را کنار دریای جنوب تماشا کنید

 کوه های مینیاتوری چابهار مقصد جذابی برای گردشگران و علاقه‌مندان به طبیعت است و به دلیل نوع و وضعیت فرسایش و گونه رسوبی خاص، اشکالی شبیه به ناهمواری‌های سطح مریخ دارد.

به گزارش گروه فرهنگی ایرنا، کوه‌های منحصر به فرد و زیبای مینیاتوری در چابهار در جنوب شرقی ایران به قدری جذاب و دیدنی است که چند سالی است گردشگران زیادی برای دیدن این مناظر عجیب و خاص، راهی این منطقه می‌شوند. قرار گرفتن کوه‌های مینیاتوری در دسته پدیده‌های بوم شناختی ویژه جذابیت برای تماشا از آن به ویژه در میان طبیعت‌گردان حرفه‌ای و محققان را دو چندان کرده است.

علی اصغر مونسان با انتشار تصاویری از کوه های مینیاتوری چابهار در حساب کاربری خود در اینستاگرام نوشت: زمانی که صحبت از زیبایی‌های ایران زمین می‌شود این زیبایی‌ها محدود به ابنیه تاریخی و اماکن فرهنگی نیست، در کنار تصاویر تاریخ و طبیعت در سراسر ایران، بخش زیادی از زیبایی‌های کشورمان را می‌توان در منطقه زیبای چابهار و در کنار آب‌های نیلگون دریای جنوب به تماشا نشست.

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خاطرنشان کرد: کوه‌های مینیاتوری چابهار که ارتفاع آنها بین ۲۰ تا ۱۰۰ متر است، مقصد جذابی برای گردشگران و علاقه‌مندان به طبیعت است و به دلیل نوع و وضعیت فرسایش و گونه رسوبی خاص، اشکالی شبیه به ناهمواری‌های سطح مریخ دارد.

وی توضیح می دهد که «رسوبات آهکی بقایای بدن جانداران دریایی سخت‌پوستان و ماهی‌ها به همراه ماسه و خاک رس، مواد اصلی تشکیل‌دهنده رسوبات این کوه‌ها است. این کوه‌ها از دیدنی‌های حیرت انگیز چابهار هستند و در فصل سرسبز بهار، زیبایی دوچندانی به این منطقه بخشیده است.»

برای دیدن کوه‌های مریخی چابهار و طبیعت خیره کننده آن منطقه، باید فاصله ۸۵ کیلومتری چابهار به سمت گواتر را طی کنید و بعد از آن از به تماشای کوه‌های مینیاتوری زیبا و خاص بنشینید.

مونسان کوه های مینیاتوری چابهار را در عرصه طبیعت گردی بسیار شاخص و برجسته دانست و از طبیعت گردان دعوت کرد برای تماشای این موهبت طبیعی به استان سیستان و بلوچستان و منطفه چابهار سفر کنند.

با توجه به شیوع و تدوام بیماری کرونا و توصیه ستاد ملی مقابله به کرونا به در خانه ماندن و تاکید بر تعویق سفر به دوران پس از مهار بیماری کووید ۱۹، اکنون بهترین فرصت برای مطالعه و شناخت بیشتر جاذبه های فرهنگی، گردشگری و طبیعی ایران ایجاد شده است می توان با بررسی دقیق، مقصدهای جذاب و جدید گردشگری را برای مسافرت های فردی و گروهی در دوران پسا کرونا برنامه‌ریزی کرد.

به گزارش ایرنا، شهر چابهار به زیبایی‌های بسیارش شهره است. هر ساله گردشگران زیادی راهی سفر به مقصد چابهار می‌شوند تا گشتی در این اکوتوریسم رویایی داشته باشند. یکی از دیدنی‌ترین مناظر این منطقه مربوط به جاده چابهار – بندر گواتر است. کوه‌های مخروطی شکل در یک سو و تالاب صورتی و ماسه‌های سرخ رنگ آن با درختچه‌های بیابانی در سوی دیگر، باعث شده تا این جاده را یکی از زیباترین جاده‌های استان سیستان و بلوچستان بخوانند.

در فاصله حدود ۴۰ کیلومتری از چابهار به سمت بندر گواتر، مناظری شگفت‌انگیز در مقابل چشمان عابران ظاهر می‌شود. سراسر منطقه که طول آن به ده‌ها کیلومتر تا سمت شرق ادامه دارد، را ناهمواری‌هایی تشکیل داده‌اند که شباهت زیادی به سطح سیاره مریخ دارد. این کوه‌ها که به دلیل نوع رسوب و شرایط فرسایش این شکل و شمایل را به خود گرفته‌اند، کوه‌های مینیاتوری یا مریخی نام دارند. محلی‌ها اما از آنها به کالانی یا آریا یاد می‌کنند. رسوبات آهکی بقایای بدن جانداران دریایی (سخت‌پوستان و ماهی‌ها) به همراه ماسه و خاک رس، مواد اصلی تشکیل‌دهندهٔ رسوبات این کوه‌ها است. رسوباتی که حکایت از غرق بودن این منطقه در زمانی خاص از دوران زمین‌شناسی می‌کند.

کوه های مینیاتوری ظرفیت ثبت جهانی ژئوپارک

سیستان و بلوچستان سرزمین گسترده ای از هامون تا پهنه آبهای نیلگون دریای عمان با قامتی به بلندای کوه تفتان در کویری گرم و آرام به تفتیدگی صداقت و بردباری مردمانش که صبر را بر لوح فرهنگ خویش حک کرده است، این منطقه همواره و در همه فصول سال با جاذبه های متعدد تاریخی و طبیعی آماده پذیرایی از مهمانان داخلی و خارجی است. در میان آثار زیبا در سرزمین نخل و آفتاب کوه های مریخی یا مینیاتوری چابهار با ساختار ویژه شکل بی نظیری از عظمت خداوند را به نمایش گذاشته به طوریکه هر فردی با نظاره بر این کوهها خود را در میان شاهکار بزرگ خلقت تصور می کند.

کوه های مینیاتوری که در میان مردم محلی منطقه به «کلانی» مشهور هستند از سلسله کوههایی است که از منطقه کچو تا خلیج گواتر و به موازات دریا پیش رفته اند. این کوه ها در جاده ساحلی چابهار- گواتر بعد از تالاب لیپار به طول حدود ۴۵ کیلومتر قابل مشاهده است، جاده چابهار به طرف گواتر بعد از روستای رمین و تالاب لیپار رنگ سبز و آبی دریا، سواحل زرد ماسه ای و کوههای مینیاتوری چون تابلویی معجزه وار طبیعت زیبای ایران را به نمایش گذاشته است.

ایجاد شیارها و تراش های زیبایی در بین این کوهها وجود دارد که برای هر بیننده ای جالب توجه بوده و انواع فسیل های حیوانات دریایی در این کوهها قابل مشاهده است که نشان از زیر آب بودن این منطقه در سالهای دور دارد. این کوه ها چاک چاک هستند و اشکالی نامانوس و فاقد پوشش گیاهی دارند به دلیل همین غیرعادی بودنشان در سال های اخیر و در میان گردشگران به کوه های مریخی شهرت یافته اند.

فرآیندهای تکتونیکی به دلیل فرورانش پوسته عمان به زیر مکران و فرسایش آبی و بادی مهمترین دلایل شکل گیری این کوه ها بوده که سبب به وجود آمدن یکی از جذاب ترین و کم نظیر ترین پدیده های زمین شناسی شده است. کوه های مریخی از جنس سنگ های رسوبی با ترکیبات مارن، رس و آهک به رنگ سفید مایل به طوسی است که در اثر فرسایش، شیارهای زیبایی بر آنها ایجاد شده است.

ارتفاع کوه های مریخی در نقاط مختلف متفاوت است به طوری که برخی از آنها پنج متر و برخی دیگر بیش از ۱۰۰ متر ارتفاع دارند. نظیر این رشته کوه ها را می توان در هزار دره شرق تهران که از ماسه سنگ های کنگلومرائی و به مقدار کمی رسوبات رسی تشکیل شده است، یافت.

کوه های مریخی از نظر اقتصادی برای مردم منطقه اهمیت ویژه ای دارد به طوری که می توان از مواد اصلی سازنده آنها که به طور عمده مارن، رس و ترکیبات آهکی است در تولید سیمان و همچنین ساخت آجر استفاده کرد.به گفته کارشناسان، این منطقه باید به عنوان یک ژئوپارک ثبت جهانی شود زیرا ظرفیت های زیادی برای جذب گردشگر و درآمدزایی برای مردم منطقه دارد.

کوه های زیبای مریخی از نوع رسوبی هستند و به علت فرسایش سریع در برابر باد و باران به شکل دندانه دندانه و پر از لبه ها و چاک های مکرر درآمده اند که بومیان این منطقه به سبب شکل غیرعادیشان، از آنها با عنوان کوه های مریخی نیز یاد می کنند.شیارها و تراش های زیبای این کوهها که فاقد هر گونه پوشش گیاهی هستند منظره ای رویایی و خیال انگیز را خلق کرده است.

منبع:ایرنا

میراث «دهانه غلامان» – زابل

سیستان و بلوچستان به تنهایی یک تمدن کامل است، تمدنی چند هزار ساله! در گوشه به گوشه این استان آثار به جای مانده از گذشتگان را می‌توان یافت. «دهانه غلامان» نام بقایای شهری است که مربوط به دوره هخامنشیان است.

دشتی بزرگ به مساحت ۱۰۰ هکتار مجموعه‌ای از نظام شهرنشینی دوره هخامنشیان را در خود جای داده است. آثار به جای مانده این شهر تاریخی در فاصله ۵۰ کیلومتری شهر زابل قرار گرفته‌اند. در نتیجه کاوش‌ها آنچه به دست آمد و دیده شد، محوطه ای با ساختمان‌های بزرگ عمومی، محله‌های مسکونی، عبادتگاه، آبراهه، خیابان‌ها، محله‌های صنعتی و نظامی بود که به گفته کارشناسان به نظر می‌رسد این شهر خشت و گلی دوره هخامنشیان تنها مکان باستانی امپراتوری هخامنشی بوده که در مناطق شرقی تحت حاکمیت آنان بوده و تسلط آنان را بر این مناطق نشان می‌دهد.

مورخین این شهر را زرک یا زرنگ پایتخت زرنکای یا درانگیانا می‌دانند که در کتیبه های دوران هخامنشی مثل کتیبه های داریوش در بیستون، تخت جمشید، شوش و نقش رستم و همچنین کتیبه خشایارشا در تخت جمشید از آن یاد شده است. این شهر توسط باستان شناسان ایتالیایی در سال ۱۳۳۸ کشف شد و نام آن از تنگه‌ای طبیعی که برده فروشان، غلامان آفریقایی را برای فروش به داخل ایران وارد می کردند، گرفته شده است. دهانه غلامان در سال ۱۳۱۰ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

منبع:ایسنا

 

اجرای برنامه‌های نوروزی سازگار با کرونا در قزوین

مدیر کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان قزوین گفت: «در راستای رعایت مصوبات ستادهای ملی و استانی مبارزه با ویروس کرونا در خصوص عدم امکان برگزاری نوروزگاه‌ها، جشنواره‌ها و نمایشگاه‌ها، بیشتر برنامه‌های نوروزی در قزوین با رعایت محدودیت‌های کرونایی یا در قاب فضای مجازی به اجرا درآمد.»

​به گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی قزوین، علیرضا خزائلی  روز پنجشنبه ۱۹ فروردین ۱۴۰۰ در خصوص اقدامات صورت‌گرفته ستاد اجرایی خدمات سفر استان در ایام نورز با رعایت محدودیت‌های کرونایی گفت: «در نوروز ۱۴۰۰ با توجه به محدودیت بازدید از موزه‌ها و فعالیت محدود اماکن تاریخی و گردشگری به دلیل جلوگیری از شیوع کرونا و حفظ سلامت مردم و گردشگران و نیز به دلیل عدم امکان تبلیغ سفر و برگزاری نوروزگاه‌ها و جشنواره‌های و نمایشگاه‌های نوروزی طبق مصوبات ستادهای ملی و استانی مبارزه با این ویروس نتوانستیم همچون سال‌های گذشته پذیرای گردشگران باشیم و بیشتر برنامه‌های نوروزی استان با رعایت محدودیت‌ها و دستورالعمل‌های کرونایی و یا به صورت مجازی برگزار شد.»

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان قزوین با اشاره به تولید و انتشار کلیپ‌های معرفی جاذبه‌های گردشگری به منظور سفر مجازی به استان در این ایام گفت: «یکی از برنامه‌هایی که به ویژه از سال گذشته با شیوع بیماری کرونا و محدودیت سفرها نسبت به آن توجه ویژه‌ای شده موضوع سفر و بازدید مجازی از مناطق دیدنی و گردشگری استان در قالب تصاویر و کلیپ‌های متنوع است و در همین راستا ۴۰ کلیپ یک دقیقه‌ای معرفی جاذبه‌های گردشگری شامل موزه‌ها، آثار و بناهای تاریخی، جاذبه‌های طبیعی و مناطق نمونه گردشگری، صنایع‌دستی، آداب و رسوم، آثار ثبت شده ملی و … تهیه شد و در ایام نوروز ۱۴۰۰ در فضاهای مجازی مربوط به اداره کل استان به نمایش درآمد که با توجه به شرایط کنونی و تعطیلی اماکن گردشگری انتشار آن ادامه خواهد داشت.»

او افزود: «در نوروز ۱۴۰۰ با توجه به اعمال شدید مقررات بازدید محدود از موزه‌های قزوین، نمایشگاه عکس آثار موزه‌ای با همکاری سازمان زیباسازی شهرداری در پیاده‌راه فرهنگی قزوین واقع در میدان آزادی برگزار شد که در این نمایشگاه تصاویر بیش از ۴۰ شیء موزه‌ای متعلق به دوره‌های پیش از تاریخ تا قاجار برای آشنایی بیشتر مردم و گردشگران با آثار ارزشمند به جای مانده از دوره‌های مختلف تاریخی به نمایش درآمد.»

مدیرکل میراث‌‌‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان با اشاره به برگزاری چهارمین جشنواره ملی فرهنگ و سنن ایرانی به صورت مجازی در قزوین گفت: «جشنواره ملی فرهنگ و سنن ایرانی در نوروز هر سال به همت سازمان فرهنگی، ورزشی شهرداری قزوین در مجموعه سعدالسلطنه و دولتخانه صفوی برگزار می‌شد که در نوروز ۱۴۰۰ با توجه به محدودیت‌های کرونایی بخشی از این برنامه به صورت مجازی و بخش محدودی از آن نیز به صورت خیابانی و در فضای باز تدارک دیده شد و بیش از ۵۰ برنامه متنوع و شاد فرهنگی، آموزشی اعم از مسابقات مختلف، اجرای کاروان عمو نوروز و حاجی‌فیروز با ساز و دهل، اجرای ویژه‌برنامه اتوبوس کتاب، اجرای کاروان عیدانه با استفاده از ظرفیت اتوبوس روباز گردشگری قزوین، تولید مجموعه نماهنگ‌های عیدانه و معرفی جاذبه‌های گردشگری قزوین با گویش و لهجه قزوینی و تولید مجموعه مستندهای معرفی آئین‌های نوروزی و غذاهای سنتی قزوین برای پخش در فضای مجازی و …. از جمله برنامه‌های اجرا شده در این رویداد به شمار می‌رود.»

خزائلی در ادامه تشدید بازدیدهای نظارتی از تاسیسات گردشگری برای ارزیابی نحوه ارائه خدمات و میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی را از مهمترین برنامه‌های نوروزی ستاد اجرایی خدمات سفر عنوان کرد و افزود: «با توجه به فعالیت تاسیسات گردشگری استان در ایام نوروز و به منظور حفظ سلامتی گردشگران و میهمانان ورودی به استان بازدید و پایش مستمر این اماکن توسط اعضای ستاد و بازرسان کمیته نظارت بر تاسیسات گردشگری استان از اولویت‌های ستاد اجرایی خدمت سفر در ایام نوروز ۱۴۰۰ بود که این بازرسی‌ها تا مهار کامل کرونا ادامه خواهد داشت و در صورت مشاهده هرگونه تخلف و عدم اجرای دستورالعمل‌های پیشگیری از کرونا ویروس با واحدهای خاطی برخورد جدی خواهد شد.»

مدیر کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان قزوین یادآور شد: «برگزاری تور مجازی بیش از ۱۰ جاذبه گردشگری شهر قزوین در فضای مجازی، برگزاری دوره آموزشی مجازی آشنایی با جاذبه‌های گردشگری و آثار شاخص ثبت شده تاریخی و طبیعی برای دانش‌‌آموزان مقطع دبیرستان، تشکیل کارگروه ویژه مبارزه با تخلفات حوزه میراث‌فرهنگی، ایجاد هشت مرکز اطلاع‌رسانی گردشگری در مبادی ورودی استان، عدم تبلیغ سفر و فعالیت تعداد محدودی از بناهای تاریخی و اماکن گردشگری با اعمال مقررات و محدودیت‌های کرونایی، بازدید محدود از موزه‌ها و نصب دستورالعمل‌ها و مقررات بازدید در ورودی این اماکن، برگزاری نمایشگاه شهری قزوین موزه‌ای به وسعت یک شهر با نصب تصاویر جاذبه‌های گردشگری در تبلیغات شهری، فضاسازی شهری با استفاده از المان‌های نوروزی و …  از دیگر برنامه ستاد اجرایی خدمات سفر استان در ایام نوروز ۱۴۰۰ به شمار می‌رود.»

منبع:میراث آریا