اورامانات با حدود ۳۰۰ هزار نفر جمعیت شامل شهرستان‌های روانسر، جوانرود، ثلاث باباجانی و پاوه است که روانسر با ۴۷ هزار نفر جمعیت در ۶۰ کیلومتری شهر کرمانشاه دروازه ورودی و پاوه در ۱۲۰ کیلومتری مرکز استان نیز نقطه پایانی این منطقه زیبا و بکر گردشگری است.

براساس اعلام مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمانشاه بخش زیادی از منطقه اورامانات به مساحت ۳۰۳ هزار هکتار در انتظار ثبت جهانی قرار دارد که از مجموع حریم درنظر گرفته شده برای ثبت جهانی اورامانات، ۱۵۰ هزار هکتار آن را مناطق حفاظت شده تشکیل می دهد.

«امید قادری» اظهار داشت که ثبت جهانی منطقه اورامانات بیش از ۷۰۰ روستا را در بر می گیرد و یک هزار و ۱۰۰ محوطه و آثار تاریخی که بیش از ۵۰ مورد آن به ثبت ملی رسیده نیز در این محدوده وجود دارد که از مجموع مناطقی که در اورامانات برای ثبت جهانی آماده شده ۶۰ درصد آن در کرمانشاه و ۴۰ درصد نیز در کردستان قرار دارد.

ارزیاب سازمان فرهنگی یونسکو برای بررسی شرایط ثبت جهانی منطقه اورامانات قرار است اواخر شهریور امسال به این منطقه سفر ‌کند.

برای رفتن به اورامانات از کرمانشاه باید به طرف شمال غربی استان حرکت کرد و اولین جاذبه گردشگری، سراب روانسر در حدود ۴۵ کیلومتری شهر کرمانشاه است که این روزها یکی از مقاصد اصلی گردشگران محسوب می‌شود.

سراب روانسر

اگرچه با شیوع ویروس کرونا آمار گردشگران در تمام دنیا کاهش یافته و کشور ما نیز از این موضوع مستثنی نیست اما در تابستان امسال منطقه اورامانات به خصوص در روزهای تعطیل مملو از جمعیت بود و علاقه مندان به طبیعت از مناظر این منطقه دیدن کردند و حضور گردشگران در این منطقه اکنون نیز ادامه دارد.

در هر یک از چهار شهرستان اورامانات، جاذبه های طبیعی و منحصر به فردی وجود دارد که در کمتر جایی از کشور می توان آن را یکجا با هم دید؛ به عنوان مثال در روستای هجیج منطقه مرزی پاوه در یک آن واحد با دریاچه بزرگ پر از آبی مواجه می شویم که در میان کوه های سربه فلک کشیده محصور است و در اطراف آن نیز باغ های بزرگ انار وجود دارد.

غار زیبا و اعجاب آور قوری قلعه، غار کاوات، سراب روانسر، تپه موسایی، سراب جابری، طاق فرهاد، جنگل شبانکاره، ارتفاعات شاهو و طبیعت بکر منطقه نیز از جمله جاذبه های دیدنی و گردشگری در شهرستان روانسر است.

سراب زیبای روانسر با وسعت بیش از یک هکتار و با قدمتی بیش از۴۰ هزار سال در دامنه تپه زیبای صخره‌ای در میان شهر روانسر خودنمایی می‌کند و همچون نگینی درخشان زیبایی و جلوه خاصی را به این شهر داده است.

غار قوری قلعه از دیگر جاذبه های طبیعی و تاریخی شهر روانسر که بزرگترین غار آبی خاورمیانه محسوب می شود در ۲۵ کیلومتری شهر روانسر و در کنار جاده روانسر- پاوه قرار دارد و بنا به گفته زمین شناسان، ۶۵ میلیون سال قدمت و سه هزار و ۱۴۰ مترعمق دارد و تنها ۳۰ سال از شناسایی آن می گذرد.

غار قوری قلعه در مسر روانسر به پاوه

جوانرود دیگر شهرستان منطقه اورامانات علاوه بر جاذبه های طبیعی زیبا، بازارچه مرزی هم دارد و از میان دیگر شهرهای این منطقه بیشترین میزان گردشگر را دارد که برای خرید از مراکز تجاری به این شهر می روند.

بازارچه مرزی، جاذبه های گردشگری منطقه شروینه و سفیدبرگ، سراب سرود، نوئل، چشمه میران و حوری آباد و جاذبه های گردشگری منطقه سیاران نهراب و آثار تاریخی همچون تپه چنگیزخان، نقاره خان، صفی خان و فرهنگ و آداب و رسوم مردم از جمله جاذبه های گردشگری شهرستان جوانرود است.

ثلاث باباجانی با ۳۸ هزار نفر جمعیت در ۸۸ کیلومتری شمال غربی کرمانشاه واقع شده و یکی از شهرستان های مرزی استان است که ۴۰ کیلومتر مرز مشترک با کشور عراق دارد.

سراب مامیشان، سراب کانی سفر، سراب هوله خانه شور، آب شفا بخش ریزه ، سراب هلول، آبشار زیبای شیخ صله در کنار رودخانه قالیچه و باغ دیدنی سیدخان در منطقه ازگله در کنار پوشش چنگلی و باغات زیبا از مهمترین جاذبه های طبیعی این شهرستان است.

آخرین شهرستان اورامانات، پاوه است که بیش از ۶۱ هزار نفر جمعیت دارد در ۱۲۰ کیلومتری شمال غربی کرمانشاه و جوار مرز عراق واقع شده و به دلیل وجود چشمه سارها، باغات و کوه های سربه فکر کشیده یکی از نقاط دیدنی غرب کشور است.
در استان کرمانشاه ۱۴ روستا به عنوان روستاهای گردشگری معرفی شده است که از این تعداد سه روستای هجیج، شمشیر و خانقاه در شهرستان پاوه از مقاصد گردشگران است و در روزهای گرم تابستان بسیاری از گردشگران طبیعت خنک و زیبای پاوه را برای تفریح و گردش انتخاب می کنند.

سد داریان و دریاچه آن در روستای هجیج امروز به تعداد گردشگران این روستای تاریخی اضافه کرده و این روستا اکنون به یکی از مهمترین مقاصد گردشگری منطقه غرب کشور تبدیل شده است.

روستای هجیج ۱۲۰۰ سال قدمت دارد، وجود بقعه امامزاده سید عبیدالله که از وی به عنوان برادر امام رضا یاد می شود حکایت از قدمت روستا دارد و علاوه بر این بقعه، چشمه کانی بل نیز از جاذبه های دیدنی این روستا است.

در کنار رودخانه خروشان سیروان نیز روستای «هیروی» را می توان دید که باغات زیتون آن از دور خودنمایی می کند و جلوه ای زیبا و دیدنی به این روستا داده است.

روستای شمشیر نیز که در مسیر راه روانسر به پاوه و در دامنه کوه شاهو، در میان انبوهی از درختان مثمر و باغات پر از میوه محصور شده و روستا باغی به تمام معنا است.

این روستا ناخودآگاه حس جنگل های شمال ایران و روستای دیدنی ماسوله را برای بیننده تداعی می کند. در این روستا که در ۱۰ کیلومتری شهر پاوه از مسیر روانسر قرار دارد، خانه هایی وجود دارد که با تلاش ساکنان از سد صخره های کوهستانی عبور کرده اند و در سینه کش کوه سکونتگاهی امن و آرام برای خود ایجاد نموده اند؛ اینجا هر همسایه ای، پشت بام خانه اش را به حیاط خانه بالایی تبدیل کرده است.

روستای خانقاه در سه کیلومتری شهر پاوه از دیگر روستاهای هدف گردشگری استان کرمانشاه است که مشابه روستای شمشیر در میان باغات پر از درخت محصور شده و در دامنه کوه آتشگاه واقع شده است.

روستای خانقاه در یک ناحیه کوهستانی استقرار یافته و آب و هوای آن در بهار و تابستان ملایم و مطبوع و در زمستان سرد است.

پیدایش روستای خانقاه را که در محدوده شهر قدیمی پاوه قرار دارد، به دوره یزدگرد سوم ساسانی نسبت می دهند. قلعه و دژ عصر ساسانی در نزدیکی شهر پاوه و پیوستگی تاریخی آبادی های آن به شهر قدیمی، پاوه این حدس و گمان را تقویت کرده است. بنای قدیمی به نام حوضخانه در داخل این روستا نشانه دیگری از قدمت تاریخی این روستاست.

شهر زیبای جوانرود

استان کرمانشاه با ۲ میلیون نفر جمعیت دارای بیش از چهار هزار اثر تاریخی است که بیش از ۲ هزار و ۲۵۰ اثر آن ثبت ملی شده است.

سنگ نگاره و کتیبه داریوش هخامنشی در شهر بیستون تنها اثر ثبت شده جهانی استان کرمانشاه است.

منبع:ایرنا

روستای چنشت به لحاظ پوشش محلی به سرزمین رنگ‌های ایران معروف است با جاذبه‌های زیبای طبیعی، تاریخی و فرهنگی به عنوان یکی از روستاهای هدف گردشگری خراسان جنوبی شناخته می‌شود.

این روستا به دلیل مورفولوژی خاص و موقعیت جغرافیایی آن و همچنین داشتن مردمی با آداب و رسوم ویژه، وجود امامزاده سید حامد علوی و دو غار معروف، کلکسیونی از انواع جاذبه‌های گردشگری را درخود جای داده است که در اغلب ایام سال گردشگران زیادی از استان و خارج از استان را در خود جای می‌دهد.

چنشت در میان رشته کوه باقران قرار گرفته و فاصله آن تا بیرجند، مرکز استان خراسان جنوبی، ۶۰ کیلومتر است.

روستای چنشت در ادوار گذشته تاریخی جزء دهستان نهار جان بوده، در حال حاضر از توابع شهرستان سر بیشه است.

به علت وجود چهار رودخانه فصلی در این روستا، نام آن «چند شط» بوده که به مرور زمان تبدیل به چنشت شده‌است.

چنشت را هم وزن «بهشت» می‌دانند، که پیش از این به علت زیبایی طبیعی و وجود چهار رودخانه فصلی و نیز سرسبزی آن، گروهی از دامداران در سالیان دور، این منطقه را جهت سکونت خود برگزیدند و به مرور زمان، نام کنونی را به خود گرفته‌ است.

روستای چنشت به علت قرار گرفتن در میان ۴ رودخانه و نیز کوهستانی بودن آن، دارای باغات و مزارع بسیاری است. آب و هوای آن معتدل کوهستانی بوده که از زمستان‌های سرد و تابستانهای خنک برخوردار است.

ارتفاع آن از سطح دریا برابر ۲۱۵۰ متر است. بافت مسکونی روستا، آرامگاه یا مزار سیدحامد علوی و فرزندانش، غار چنشت و چهل چاه از جمله آثار تاریخی این روستا هستند.

استقرار روستا در منطقه میانکوهی، چشم‌انداز کوهستانی زیبا و جذابی به آن بخشیده است روستا در میان باغات گردو و دیگر میوه‌ها محصور شده است و مناظر زیبایی از تلفیق طبیعت و بافت مسکونی پدید آورده است.

بافت مسکونی روستا، آرامگاه یا مزار سید حامد علوی و فرزندانش، غار چنشت و غار چهل چاه از جمله آثار تاریخی این روستا هستند.

در این روستا و در دامنه کوه دو غار به نام غار “چنشت” و غار “چهل چاه” وجود دارد، غار چنشت در شمال روستا قرار گرفته و در اثر زمین لرزه‌های رخ داده در طول تاریخ، ایجاد شده است و حدود 60 متر طول دارد.

عبور از مناطق مختلف غار چنشت به سختی امکان پذیر است، در این غار بازمانده اجساد، استخوان‌های درهم شکسته انسان، ابزار و پارچه، چرخ نخ ریسی و ظروف مربوط به هزاره دوم و سوم پیش از میلاد به چشم می‌خورد.

همچنین بازمانده اجساد “سید حامد علوی” و فرزندانش در این غار یافت شده و به بیرون غار انتقال یافته است.

غار چنشت بنا به اسناد تاریخی در سال 614 هجری قمری توسط “سید محمد مشعشع” کشف شد، وی پس از کشف نسبت به انتقال اجساد سید حامد علوی و فرزندانش (که از خاندان وی بودند) به بیرون این غار اقدام کرد و آرامگاهی برای آنها در روستای چنشت بنا شد.

سید حامد علوی و فرزندانش از شیعیان دوران خلافت عباسی بودند که به ناگریز در این غار پنهان شده و سرانجام توسط سربازان حکومت عباسی در داخل غار کشته می‌شوند.

در دهه 1340 خورشیدی گروهی از زمین شناسان و باستان شناسان آمریکایی و ایرانی برای مطالعات غارهای چنشت به این منطقه می‌آیند.

در فاصله صد متری غار چنشت، غار دیگری به نام چهل چاه وجود دارد که در آن استخوان اجساد 14 مرد و زن و کودک مشاهده می ‌شود به نظر می ‌رسد، در غار پس از پناه بردن این افراد به داخل آن، با گل اندود شده و راه فرار آنها بسته شده است.

غار چهل چاه در مجاورت غار چنشت واقع شده و بیش از هزار و چهار صد سال قدمت دارد براساس متون تاریخی نخستین بار، حدود 600 سال پیش توسط سید محمد مشعشع کشف شده است در وسط غار، حوضی ساخته شده از آجر و سنگ و آثار زندگی انسان مانند سفال، چوب و پارچه بجا مانده است.

بقعه سید حامد علوی از اماکن تاریخی و مذهبی این روستا است بنابر روایات، وی از فرزندان امام جعفر صادق (ع) بوده است که توسط عمال خلیفه عباسی در چنشت زخمی و در محل بیتوته خود یعنی غار چنشت فوت کرده است.

پس از کشف غار، نسبت به انتقال اجساد سید حامد علوی و دو فرزندش به درون بقعه‌ای که به این منظور ساخته شده بود، اقدام می ‌شود این بقعه هم اکنون یکی از زیارتگاه‌های مهم منطقه به شمار می ‌رود از دیگران امکان مورد احترام مردم روستا، بقعه بی ‌بی زینب خاتون است که در هفت کیلومتری روستای چنشت واقع شده است.

لباس مردم این روستا از نوع خاصی است که کمتر در نقاط دیکر استان خراسان جنوبی یافت می‌شود. البته لباس مردان در چند سال اخیر به لباس سایر مردم منطقه شبیه شده‌است. اما بزرگان و پیران از لباس دیگری که شامل یک پالتوی بلند که تمام بدن را می‌پوشد و شال سر و در برخی مواقع از کلاه معمولی استفاده می‌کنند.

لباس زنان آنها از رنگ‌های شاد و متنوع تشکیل شده و شامل سه قسمت چارقد قرمز یا آبی گلدار، کلاه نقره‌ای و نقره دوزی شده و پیراهن زنانه به رنگهای سبز و قرمز یا آبی است که امروزه بیشتر در مراسمها از ان استفاده می‌نمایند.

مردم روستای چنشت به ویژه زنان و دختران اغلب از پوشاک محلی و سنتی استفاده می ‌کنند دختران چنشتی از لباس‌های بلندی مانند دامن پاچین ‌دار، قبای بلند، روسری و سربند و شلیته‌های خراسانی استفاده می‌ کنند.

تنوع رنگ در لباس‌های محلی مردم روستا جلوه خاصی به آنها می ‌بخشد به طوری که به روستا لقب سرزمین رنگ‌ها داده اند.

شغل اصلی مردم روستا کشاورزی و دامداری است . زنان این روستا به صنایع دستی علاقه و اشتغال دارند بر خی از مردم به شغل قالی بافی و فرش بافی نیز اشتغال دارندو در ایام بهار و تابستان مردم به جمع آوری داروهای گیاهی در کوهستانهای اطراف مشغول می‌باشند.

روستای چنشت به نسبت سایر روستاهای خراسان جنوبی، کمتر دچار تحولات و تغییرات فرهنگی شده و فرهنگ روستایی آن محفوظ مانده است.

مهم‌ترین صنایع دستی روستای چنشت، شامل انواع فرش‌های دست‌باف، قالیچه‌های کوچک و گلیم‌های زیبا است ریسندگی، گیوه‌ دوزی، سبدبافی، زیلوبافی و جاجیم بافی از دیگر صنایع دستی قدیمی این روستاست که به مرور زمان به شدت کاهش یافته است.

سوغاتی‌‌های معروف روستای چنشت عبارتند از: زعفران، کشک محلی، زرشک، گردو و بادام خشک، میوه‌های خشک، قالیچه‌های بسیار کوچک و نوعی گبه نیز از دیگر سوغاتی‌های این روستا است.

از غذاهای رایج و لذیذ این روستا می‌‌توان به انواع آش‌ها، آبگوشت‌های محلی، اشکنه و کشک محلی اشاره کرد.

منبع:همشهری