این مردمان سختی دیده برای گذران روزهای دشوار زندگی، در کنار دامپروری و کشاورزی، دست به خلق هنرهای دست ساز هم می زدند. هنرهایی که ریشه در زندگی و معیشت آنها داشته و نسل به نسل و سینه به سینه آن را به آیندگانشان منتقل می کردند تا هر نسلی آن را کامل تر می کرد.

و حالا امروز در کرمانشاهی که تاریخی کهن، طبیعتی دیدنی و آب و هوایی چهارفصل دارد، تنوع دست آفریده های هزار طرح و هزار نقش که از پیشینیان برجای مانده، چشم هر ببینده ای را به سمت خود خیره می کند.

به گزارش ایسنا، گیوه هورامان و گلیم هرسین و فرش سنقر گوشه هایی از ذوق و هنر مردمان دیار کرمانشاه است که بوسطه زیبایی ها و قامت بلند تاریخی‌شان شهرت جهانی کسب کرده اند. در کنار این هنرهای جهانی شده، نمدمالی، چرم سازی، چیغ بافی، موج باقی، چاقوسازی و سازهای سنتی نیز جلوه های بی نظیر از هنر دست مردمان این دیار هستند که هر گردشگری که به کرمانشاه بیاید می تواند آن را به عنوان سوغاتی به شهر و دیارش ببرد.

گیوه

گیوه یکی از متفاوت ترین سوغات‌های کرمانشاه است که خاستگاه اصلی تولید آن در منطقه او رامانات است و قدمتش به گذشته‌های دور برمی‌گردد. پوشیدن گیوه حس متفاوتی به انسان می‌دهد و گویی به گذشته‌های دور سفر کرده و کفش‌های مردمانی را پوشیده که قرن ها پیش زندگی می کرده اند.

گیوه از هزار سال‌پیش تابحال جایگاه خود را به عنوان یک پاپوش محبوب بین مردم کرمانشاه حفظ کرده و در سالهای اخیر هم شهرتش به خارج از مرزها رسیده است. پاپوشی که علاقمندانش آن را به خاطر سبکی، خنک بودن، زیبایی و مقاوم بودنش می پوشند.

این کفش بادوام و سبک و راحت کرمانشاهی‌ها تابستان‌ها حسابی خنک است و زمستان‌ها هم حسابی گرم. گیوه می تواند یک سوغاتی مناسب برای کسانی که دوستشان دارید، باشد.

گلیم

گلیم زیراندازی با قدمتی پنج تا شش هزار ساله ویژگیهای منحصربفردی دارد که هر بافته دیگری آن را ندارد و همین ها باعث شده تا شهرتی جهانی برای خود به هم بزند.

گلیم هایی که اول بافته می شد، خیلی ساده بود و فارغ از هر نقشی. به قول محلی ها فقط “میل ماش” (راه راه) بود، اما بعدها که کمی بافنده ها ماهرتر شدند، از طبیعت اطراف خود برای زدن طرح و نقش روی گلیم الهام گرفتند و برای همین بود طرح درخت و گل و حیوانات و … جایشان روی گلیم باز شد.

یکی از اصلی ترین مراکز تولید گلیم در ایران، شهرستان هرسین است. شهرستانی که هنر بافت گلیم در خون مردمانش جاری است و از کودکان گرفته تا افراد کهنسال به نوعی با این هنر باستانی سر و کار دارند.

گلیم یکی از معدود دستبافت هایی است که می توان از هر دو طرف آن استفاده کرد و بعلاوه رنگ هایی که در آن دیده می شود همه طبیعی است. از طرف دیگر ماندگاری این دست بافته بسیار بالاست و اگر در شرایط خوبی نگهداری شود، سالهای سال عمر می کند.

گردشگرانی که گلیم ثبت جهانی شده هرسین را به عنوان سوغات به شهر و دیارشان می برند، تا سالیان زیادی این یادگاری را از کرمانشاهیان خواهند داشت.

فرش سنقر

فرش آنقدر بین ایرانی ها محبوب هست که در هر گوشه این سرزمین بین هر قومی شکل و رنگ و طرح مخصوص به خود را دارد. مشهدی ها، تبریزی ها، کاشانی ها و…. فرش هایی دارند که متمایز از سایر فرش ها در مناطق ایران هستند.

در کرمانشاه هم که بواسطه شرایط جغرافیایی و اقلیمی خود یکی از مراکز اصلی هنرهای دست بافت در ایران باستان است، فرشی در شرق این استان بافته می شود که به آن “فرش آهنی” می گویند.

تار و پود فرش سنقر و کلیایی آنچنان در هم تنیده و سخت گره بر گره می شود که همانند آهن محکم و سخت می شود. هنرمندان فرشباف سنقری گره هایی به فرش های خود می زنند که فقط خاص این منطقه است، این گره ها آنقدر محکم و سخت هستند که به آنها گره های آهنین می گویند و فرش هایی که ماحصل این گره ها می شود، بسیار بادوام است.

فرش سنقر خریداران زیادی در ایران دارد و ویژگی های منحصربفرد آن باعث شده تا جایگاه خوبی بین فرش های ایرانی داشته باشد.

فرش هایی که در سنقر بافته می شود، عموما به همان شکل و شیوه سنتی بافته می شود، یعنی پشم بسیار باکیفیتی که از گوسفندان این منطقه چیده می شود، توسط زنان پشم ریسی شده و بهترین نخ را در اختیار ما قرار می دهد.

برای همین اگر فرش باکیفیتی می خواهید، با سفر به شهرستان سنقر می توان علاوه بر لذت بردن از جاذبه های گردشگری این شهرستان، فرشی با دوام و با کیفیت را به سوغات برد.

نمدمالی

قدمت نمدمالی و تولید نمد در سرزمین کهن ایران بویژه در مناطق کوهستانی این سرزمین از جمله کرمانشاه که مردمانش از زمان باستان شغل دامپروری داشته‌اند به حدی طولانی است که نمی‌شود آغازی برای آن تعیین کرد.

دامداران کرمانشاهی وقتی فصل پشم چینی گوسفندان می‌رسد، چون پشم بره برای ساخت نمد بسیار خوب است، بره ها را جدا می کنند و پشم هایشان را خوب می شویند و دو روزی را صبر می کنند تا پشم بره ها خشک شود. پس از گذشت دو روز آیین “چره” که همان پشم چینی گوسفندان است شروع می شود. دامداران پشم بره ها را در سه برش می چینند و سومین لایه، لایه ای است که به آن “خوری” می گویند و برای تولید نمد از آن استفاده می شود.

دامداران خوری های چیده شده را به هنرمندان نمدمال می فروشند و آنها نیز در همان ابتدا کار جداسازی پشم های قهوه ای، مشکی و سفید را انجام می دهند و پس از آن پشم ها را در نهر یا برکه ای می شویند. در گذشته هنرمندان نمدمال کرمانشاهی این کار را در سراب قنبر انجام می‌دادند و پس از خشک شدن پشم ها آنها را به استادکاران حلاج که بیشترشان در راسته بازار تاریخی”درطویله”(توپخانه) بودند می‌دادند تا خوب حلاجی شود و بعد شروع به تولید نمد می‌کردند و چون بازار فروش خوبی داشت، تولیدشان هم زیاد بود.

هرچند که تا همین یکی دو دهه پیش وقتی نام نمد می آمد، فقط یک زیرانداز نرم و راحت به ذهن می آمد، اما حالا که سلیقه های مردم عوض شده، نمد کاربردهای دیگری هم پیدا کرده و ۷۰ نوع کلاه و سرپوش، تشک و … نمدی ساخته می شود.

امروزه باتوجه به خواص درمانی نمد از جمله کاهش دردهای رماتیسم و مفصلی تمایل مردم برای خرید آن زیاد شده و گردشگرانی هم که به کرمانشاه سفر می کنند، با خرید یک نمد سوغاتی می خرند که خواص درمانی هم دارد.

چاقوی کرند

چاقوسازی هنریست که از روزگاران بسیار دور در خطه ای از این سرزمین پیشه مردمان سخت کوش منطقه دالاهو بوده و نسل به نسل و سینه به سینه آن را به فرزندانشان آموخته اند تا به این روزها رسیده است.

به گفته خودشان پیشینه فلزکاری و چاقو سازی در سرزمینشان به حدود سه هزار سال قبل برمی گردد و مستندات تاریخی زیادی از ساخت ابزارآلات فلزی در این منطقه توسط نویسندگان قرون اولیه پس از اسلام برجای مانده است.

این مستندات تاریخی گویای این است که مردم کرند از قرن های دور در کار ساخت ابزارآلات فلزی و جنگی بوده اند، بنابراین دالاهو قرن های متمادی یکی از مراکز اصلی صنعت فلز در ایران بوده، اما از چند سده پیش که سلاح های گرم ساخته شدند و رواج پیدا کردند، رنگ و رونق سلاح های سرد مثل شمشیر و خنجر کمتر شد و بیشتر کارگاه های ساخت ابزارآلات فلزی جنگی فقط به کار تولید چاقو آن هم در طرح ها وشکل های مختلف روی آورند.

در کرند غرب مرکز شهرستان دالاهو همه با پیشه چاقو سازی آشنا هستند. این هنر نسل به نسل بین خانواده های این منطقه منتقل شده و هرکودکی که اینجا بدنیا می آید، با صدای ضرب چکش استادکاران چاقو ساز بزرگ می شود، برای همین است که خیلی ها می گویند هنر چاقوسازی در خون و رگ مردمان دالاهو است.

چاقو در این منطقه به شکل سنتی ساخته می شود، برای همین است که چاقوهای این دیار با کیفیت ترین چاقوها در ایران هستند و از اقصاء نقاط ایران مشتریان پر و پا قرصی دارد و گردشگرانی هم که به کرمانشاه سفر می کنند برای تهیه چند چاقوی با کیفیت برای آشپزخانه هایشان به کرند هم سری می زنند.

چیغ بافی

قدمتش به زمان‌های خیلی دور باز می‌گردد، شاید حدود سه هزار سال پیش و شاید هم کمتر. هیچکس نمی داند اولین جرقه‌های شکل گیری این هنر دست ساز زنان هنرمند عشایری در کرمانشاه دقیقا از چه زمانی بود، اما همه این را می‌دانند که چیغ(چیت) نماد سلیقه، احساس، ذوق و مهارت زنان کوچ نشین است که در طول صدها سال آن را با دستان هنرمندشان کامل تر و خوش رنگ و لعاب‌تر کردند.

از همان روزگاران دور که زندگی عشایری پررنگ‌تر از زندگی یکجانشینی بود، فصل پشم چینی گوسفندان که از راه می‌رسید، زنان عشایر بخشی از پشم‌های چیده شده را با رنگ های طبیعی رنگرزی می‌کردند و بعد مشغول کار ریسندگی آن می‌شدند. ریسندگی پشم ها که تمام می‌شد، نی های تو خالی کنار مرداب ها و رودخانه  را جمع می‌کردند و دسته دسته می‌کردند تا با هنر و خلاقیت خودشان چیغ ها را ببافند.

چیغ های بافته شده را عموما به عنوان دیواری برای دور تا دور سیاه چادر(دوار) استفاده می‌کردند و گاهی هم وسیله ای بود برای جداکردن بخش های مختلف سیاه چادر از هم، مثل اتاق میهمان نشین. چیغ هایی که طرح و نقش دار بودند بیشتر برای تزیین سیاه چادرها استفاده می‌شد و چیغ های ساده و بی آلایش هم برای کشیدن دیواری دور جای استراحت گوسفندان و بزها.

و اما امروزه چیغ ها شکل و رنگ دیگری به خود گرفته اند و وسیله ای شده اند برای تزئین خانه ها. برای همین است که مشتریانش دیگر به داخل کشور محدود نمی شود و از کشورهای مختلفی نیز مشتریان زیادی دارد.

چرم سازی

چرم سازی یا سراجی یکی از قدیمی ترین و اصیل ترین هنرهای سنتی استان کرمانشاه است.

از دیرباز شغل دامداری در منطقه کرمانشاه از رونقِ خاصی برخوردار بوده و به علت وفورِ دام، تهیه پوست حیوان در این دیار به راحتی میسر بوده، بنابراین در گذشته سراجان زیادی وجود داشته‌اند و دباغان زیادی نیز در کنار این حرفه‌ مشغول بکار بوده‌اند. دباغان پوست حیوان را دباغی کرده و در اختیار سراجان قرار می دادند و آنها نیز با هنرمندی خاصی به تهیه انواع صنایع دستی می‌پرداختند.

در گذشته در یکی از راسته‌های بازار کرمانشاه که به نام راسته بازار سراجان معروف بوده، صنعت سراجی رواج بسیاری داشته و این راسته بازار همواره مامن هنرمندان متعدد چرم ساز بوده است.

از مصنوعات چرمی می‌توان به  انواع کیف‌های دستی مردانه و زنانه، جلد موبایل، انواع چمدان، انواع یراق اسب و قاطر ، انواع کمربند، کمربندهای ورزش زورخانه‌ای، جلد عینک، جلد دوربین‌های شکاری‌ و دیگر لوازم چرمی اشاره کرد که گردشگرانی که به کرمانشاه می آیند با گذری به راسته بازارهای بازار ۲۰۰ ساله شهر می توانند نمونه هایی از سراجی سنتی را ببینند و با خود به سوغات ببرند.

سازهای سنتی

سازهای سنتی یکی از اصلی‌ترین صنایع دستی دیار سنگ و آب است که قدمتی بس طولانی دارد. استان کرمانشاه به واسطه قدمت و تنوعی که در حوزه موسیقی دارد به سرزمین موسیقی ایران مشهور است و هنرمندان این دیار علاوه بر مهارت در نواختن انواع سازهای سنتی، تبحر خاصی در ساختن سازهای سنتی نیز دارند.

مهمترین مناطق ساخت سازهای سنتی که سر آمد آن تنبور می باشد، اسلام آبادغرب، کرندغرب، گهواره، کرمانشاه، سرپل ذهاب، منطقه قلخانی، گوران و سنجابی، صحنه، کنگاور و دینور هستند.

همین جایگاه موسیقی در استان کرمانشاه باعث شده تا طی سالهای گذشته روستای فش به عنوان دهکده ملی سازهای سنتی و دالاهو به عنوان شهر ملی تنبور شناخته شود.

هنرهای دست آفریده مردمان این سرزمین فقط محدود به همین تعداد نیست. پرده بافی، موج بافی، ارغوان بافی، قالی بافی، قلم زنی، جاجیم بافی و … دیگر صنایع دستی کرمانشاه هستند که می تواند سوغاتی ماندگار و زیبا برای هر گردشگری که به  دیار کرمانشاه سفر می کند باشد.

منبع:ایسنا

این شهر به دلیل ترکیب زیبای معماری تاریخی ویکتوریایی منحصربه‌فرد در کنار بناهای مدرن و پیشرفته، شهرت جهانی یافته ‌است و همواره گردشگران زیادی از کشورهای مختلف جهان را به خود جذب می‌کند که از جمله جذاب‌ترین جاذبه‌های این شهر می‌توان به «موزه ملبورن» اشاره کرد.

موزه ملبورن (Melbourne Museum) در سال ۱۸۵۴ در باغ‌های کارلتون تأسیس‌ و با سبک معماری مدرن ساخته‌ شده است. این موزه دارای هفت گالری اصلی است که از جمله آن‌ها می‌توان به گالری کودکان و یک سالن نمایشگاهی از گالری‌های این موزه اشاره کرد.

در این موزه هر ساله گردهمایی با حضور چهره‌های سیاسی و هنری برگزار می‌شود و این گردهمایی به علت فستیوالی بود که در سال ۲۰۰۶ در این موزه برگزار شده است. موزه ملبورن در واقع گنجینه‌ای از موزه‌های این شهر را به نمایش می‌گذارد و علاقه‌مندان می‌توانند در این موزه از اشیاء جذاب و منحصر به‌فردی مانند «بدن فارلپ» معروف‌ترین اسب مسابقات استرالیا دیدن کنند.

در محوطه و فضای باز موزه ملبورن بخش‌های تاریخ طبیعی و موزه فرهنگی استرالیا قرار گرفته است که این دو موزه قسمت بزرگی از موزه ملبورن راشامل می‌شوند. این موزه همچنین امکاناتی مانند سالن آمفی تئاتر و فروشگاه‌های سوغاتی دارد که با باغ‌ها و پارک‌های اطرافش هر ساله جعیت زیادی را برای بازدید به خود جذب می‌کند.

البته گفته می‌شود که موزه آثار اجتماعی و فرهنگی ملبورن و استرالیا که از مهمترین بخش‌های این موزه به حساب می‌آید که بازدیدکنندگان و علاقه‌مندان قطعا به آن سر می‌زنند و از آن بازدید به عمل می‌آورند. بخش فناوری و صنعت نیز از دیگر بخش‌های مهم این موزه محسوب می‌شود که  منبع درآمد خوبی برای موزه ملبورن به حساب می‌آید.

از دیگر بخش‌های موزه ملبورن می‌توان به جنگل‌های مسقف، مرکز فرهنگ مردمان اولیه بانجیلاکا، موزه کودکان مکعبی شکل روبیک و نمایی از انواع حیوانات منسوخ‌ شده همچون دایناسورها، حشرات و… اشاره کرد. علاوه بر این‌ موارد برگزاری نمایشگاه‌های دائمی و موقت نیز در این موزه مرسوم است که هرساله بازدیدکنندگان زیادی را جذب می‌کند.

در بخش‌هایی از ساختمان این موزه فرهنگ و زندگی مردمان و جامعه این کشور از گذشته تاکنون به نمایش گذاشته می‌شود که مرکز هنرهای بومی این منطقه از جمله آن‌ها به شمار می‌رود. همچنین قرارگیری ساختمان نمایشگاه‌های سلطنتی ویکتوریا در کنار موزه ملبورن از دیگر عوامل جذب گردشگر به شمار می‌رود. این ساختمان محل برگزاری نمایشگاه‌های بین‌المللی ملبورن بوده و رویدادهای بزرگ و ویژه نیز همواره در این ساختمان برگزار می‌شود.

نمایش اسکلت حیوانات و پرندگان اصیل این سرزمین که نسل آن‌ها منقرض شده است، از دیگر بخش‌های جذاب و دیدنی این موزه به حساب می‌آید. وجود بخش‌های متنوع و جذاب، این موزه را به یکی از محبوب‌ترین و پربازدیدترین موزه‌های استرالیا تبدیل کرده است، به گونه‌ای که پس از سال ۲۰۱۱، در چندین سال متوالی جایزه بهترین جاذبه گردشگری استرالیا را به خود اختصاص داده است.

از دیگر ویژگی‌ها می‌توان به بزرگترین نمایشنامه IMAX جهان اشاره کرد که در نمایشگاه موزه بزرگ ملبورن به نمایش در آمده است، گفتنی است که این نمایشنامه بخشی از مجموعه نمایشنامه‌ها به حساب می‌آید؛ همچنین گفته می‌شود که این موزه مرجع فیلم‌برداری برخی از فیلم‌ها و فیلم‌های مستند بوده است.

منبع:ایسنا

شکوه تاریخ پر فراز و نشیب ایران زمین را می توان در این دیار باستانی دید. دیاری که یکی از نخستین زیستگاه های بشری است و ردپایی از تمامی دوران زندگی انسان ها از عصر حجر تا عصر اخیر را در دل خود جای داده و چه بسا پادشاهان بزرگی که در آن حکمرانی و فخر فروشی کرده اند.

به گزارش ایسنا، پرده تاریخ پر از افتخار این سرزمین کوچک را کمی که کنار بزنیم، پنجره ای از زیباترین پدیده های خداوندی پیش رویمان باز می شود. می توان دست ها را به سوی این ناب ترین آفریده های الهی دراز کرد و با لمس طبیعت بکر و پر از زیبایی کرمانشاه روح خسته از مشغله های زندگی را لطیف کرد و رنگ آرامش واقعی را برای لحظاتی به چشم دید.

کرمانشاه دیاری سرشار از جاذبه های رنگارنگ است و برای کسانی که دلشان سفری متنوع می خواهد، سفر کردن به این سرزمین لذت بخش و متنوع خواهد بود؛ چراکه با سفر به این استان هم با دیدن آثار باستانی اش در دالان تاریخ ایران گشتی می زنند و هم اینکه پهنه های بکر و بیکران طبیعت چشم نواز آن را خواهند دید.

خیلی از کسانی که علاقمند به دیدن این شهر افسانه ای هستند، مسیر همدان را برای ورود به کرمانشاه انتخاب می کنند و از همان بدو ورود به این دیار، ابهتِ تاریخ کرمانشاه خود را نمایان می کند.

معبد آناهیتا همچون نگینی خوش رنگ، مغرور و خموش بر بلندی های شهر کنگاور می درخشد. آناهیتا رازهای سربه مهر زیادی در دل خود دارد و هنوز کسی نتوانسته بگوید که آن را دقیقا چه زمانی ساخته اند. عده ای می گویند یادگاری بجا مانده از امپراطوران هخامنشی است و عده ای دیگر  آن را اثری از اشکانی  یا ساسانی می دانند.

هرچه که هست، ایرانیان باستان بخاطر ارج  و قربی که الهه آبها داشته، این پرستشگاه را برایش ساخته اند و امروز آن را دومین بنای بزرگ سنگی تاریخی ایران پس از تخت جمشید می دانند.

آناهیتا را که با ستون های فروریخته باشکوهش پشت سر بگذاریم و از شهر پر جذبه کنگاور با سراب زیبای فش و تپه باستانی گودین تپه که عبور کنیم، به “باغ شهر” زیبای صحنه می رسیم. شهر سراب دربند که خنکای نسیم باغاتش روح را نوازش می دهد.

در شمال شهر صحنه منطقه اش خوش آب و هوا  در دره ای کوچک وجود دارد که آن را سراب دربند می گویند. سرابی که روزگاری تفرجگاه شاهان بسیاری بوده و صدای خروش آبشارهایش و سایه سار درختان بلند قامتش حس عجیبی را به هر رهگذری می بخشد و او را شیفته اش می کند.

در همین حوالی گوردخمه ای در دامنه کوه شوق علی صحنه قرن هاست جا خوش کرده که مردم محلی به آن قبر کیکاوس، فرهاد تراش و گور شیرین و فرهاد می گویند. این اثر یکی از نادرترین گوردخمه های دو طبقه مادها است.

زیبایی های سحر انگیز صحنه همین یکی دوتا نیست، از سراب گروس و مناطق بکر امروله و دالاخانی گرفته تا تخت شیرین و… نیز چشم رهگذارن را مسحور خود می کند.

کمی آنطرف تر و در شمال شهر صحنه، شهر رویایی دیگری وجود دارد که اطراف آن را رودخانه ها، سبزه زارها، باغات و بیشه زارها و کوه های قامت کشیده ای که آنها را لانه عقاب ها می دانند، فرا گرفته است.

سنقر شهر فرش آهنی، گل های آفتابگردان و کباب اسمعلی است. اینجا برای هر گردشگری با هر سلیقه ای جاذبه هایی به چشم می آید. بقعه تاریخی مالک که آن را آرامگاه موسس این شهر می دانند، امامزاده احمد، سراب سنقر، سراب گزنهله، پل تاریخی نوژی وران، آبشار زیبای گیشانپسند و روستاهای گردشگری چرمله علیا و ورمقان دیگر زیبایی های این شهرستان هستند که نباید به راحتی از کنار آنها گذشت و رفت.

برای رسیدن به شهر کرمانشاه و دیدن زیبایی هایش، باید دوباره راهمان را کج  کنیم و به سمت هرسین برویم.

اینجا هرسین است، قطعه ای مهم از تاریخ بشریت. شهرستانی که میراث باستانی ارزشمندی دارد از پارک تاریخی زیبایش در مرکز شهر تا محوطه باستانی گنج دره، که آن را یکی از نخستین زیستگاه های بشریت در فلات ایران می دانند.

طبق کاوش های باستان شناسی صورت گرفته، حدود یازده هزارسال پیش در لایه های زیرین همین محوطه باستانی، یکی از قدیمی ترین روستاهای جهان شکل گرفت که مردمانش به کشاورزی روی آوردند.گنج دره دارای قدیمی ترین مدارک اهلی سازی و پرورش بُز در دنیا است و این موضوع جایگاه خاصی به آن به عنوان اولین مرکز دامپروری در سراسر جهان داده است. همچنین برخی باستان شناسان معتقدند ساکنان آن برخی گیاهان مانند جو را کشت کرده اند.

هرچند که این گنجِ تاریخِ بشریت تا حدود زیادی گمنام مانده، دیدن محوطه‌ای که اسرار زیادی را در دل خود جای داده برای بسیاری از علاقمندان به تاریخ ایران زمین خالی از لطف نیست.

از گنج دره که بگذریم، به کتیبه باستانی بیستون می رسیم. کتیبه تاریخی بیستون نقش بسته بر صخره های کوهی به این نام، در زمان داریوش اول از پادشاهان هخامنشی حکاکی شده. این  اثر ۲۵۰۰ ساله منحصربفرد در مسیر یکی از اصلی ترین جاده های ارتباطی بین سرزمین پارس و بین النهرین قرار گرفته و با کوه بیستون در ارتباط است.

باستان شناسان کتیبه بیستون را ملکه کتیبه های شرق باستان و لوح روزتای آسیا لقب داده اند. در جوار این کتیبه، سرابی وجود دارد که آن را از اتراقگاه های مهم کاروان های کشورهای مختلف می دانند که از دروازه ایران به سمت بین النهرین حرکت می کردند. کتیبه بیستون از مهمترین کتیبه های میخی جهان است که کمک زیادی به رمزگشایی خط میخی در جهان کرد. این کتیبه طولانی ترین کتیبه فارسی باستان است و وسعت جغرافیایی ایران در زمان داریوش، نام قدیم مکان های جغرافیایی کنونی، اشخاص و اقوام و … در آن آمده است.

بیستون تنها اثر ثبت جهانی شده کرمانشاه است که 15 سال پیش به ثبت جهانی رسید.

گور دخمه برناج، پل تاریخی چهر، گور دخمه های اسحاق وند کهن ترین مقابر صخره ای در سرزمین پارس در روستای ده نو، غار پارینه سنگی و شگفت انگیز مر خر در دامنه کوه بیستون، قلعه سرماج، سنگ های تراش خورده ساسانی، پل خسرو و چند غار تاریخی دیگر میراث های تاریخی این شهرستان هستند که باید آنها را با همه شکوهشان از نزدیک دید.

از بیستون و عظمت تاریخی اش که کمی دور شویم، به شهر افسانه‌ای کرمانشاه می رسیم.

گفته می شود کرمانشاه بدست طهمورث دیوبند، پادشاه افسانه ای پیشدادیان بنا شده، اما آنچه که تاریخ به ما می گوید، در کهن روزگاری در عصر کاسی ها به آن الیپی می گفتند، در دوران هخامنشیان آن را کامبادن می خواندند و در دوره های بعد نام های کارمیسین، قرمیسین، کرمانشاهان، کرمانشاه،  قهرمانشهر و باختران را برآن نهاده اند و در نهایت امروز نامش کرمانشاه است.

کرمانشاه یکی از دیدنی ترین شهرهای ایران است که اگر به آن سری بزنید پشیمان نخواهید شد.

برای دیدن زیبایی های این شهر باید اول سری به تاق بستان بزنید که برای رسیدن به آن بلوار جنگلی تاق بستان را پیش رو خواهید داشت، بلواری که زیبایی هایش وصف ناپذیر است و باید حتما آن را از نزدیک دید. در انتهای این بلور زیبا مجموعه ای زیبا قرار دارد. تاق بستان و منظر چشم نوازی که دارد.

تاق بستان مجموعه از سنگ نگاره ها و سنگ نبشته های دوره ساسانی است که در شمال غربی شهر کرمانشاه قرار دارد و سرابی که در روبروی آن واقع شده و کوه و درختان کهنسالش آن را به گردشگاهی روح افزا تبدیل کرده، بگوانه ای که این منطقه روزگاری شکارگاه شاهان ایرانی بوده است.

در حوالی این مجموعه دل انگیز، بام کرمانشاه را خواهید دید. پارک کوهستان که بزرگترین و زیباترین پارک توریستی کرمانشاه است و در هنگام شب منظره ای بسیار چشم نواز را از شهر کرمانشاه نشان می دهد.

شهر کرمانشاه دیدنی های زیاد دیگری نیز دارد، تکیه معاون الملک که یادگار 120 ساله حسین خان معین الرعایا است و با کاشی های رنگارنگ و منحصربفردش روزگاری نه چندان دور میزبان سینه زنان ابا عبدالله الحسین(ع) بوده و امروزه میزبان گردشگران بسیاری است.

تکیه بیگلربیگی در بافت قدیمی شهر و محله فیض آباد با آیینه کاری های بی نظیرش و موزه خط و کتابت و پارینه سنگی در بین تکیه های کرمانشاه جایگاه خاصی دارد.

بازار سنتی کرمانشاه هم با گذشت قریب به 200 سال از عمر آن با همه تنوعی که در 18 راسته آن است، هنوز یکی از اصلی ترین مراکز خرید مردم کرمانشاه و گردشگرانی است که به این استان سفر می کنند.

در نزدیکی های کرمانشاه و در فاصله 20 کیلومتری شمال غرب شهر،  پهنه آبی زیبایی جلوه گری می کند که به آن سراب نیلوفر می گویند. دریاچه سراب نیلوفر مملو از گلهای نیلوفرآبی است و از گذشته تا کنون یکی از تفرجگاه های مهم مردم این شهر بوده و گردشگران زیادی را با با طبیعت چشم نوازش به سمت خود کشانده است.

کمی آنسوتر که برویم و 31 کیلومتر از شهر کرمانشاه که دور شویم، یکی دیگر از هزاران عجایب این سرزمین نمایان می شود. تالابی که نامش هشیلان یعنی لانه ماران است. اگر می خواهید به سری به این معجزه هزار تکه خداوندی بزنید، غروب را انتخاب کنید چرا که فرو رفتن آفتاب تابان پشت نیزارهای هشیلان انسان را جادوی خودش می کند. این تالاب زیبا حدود 110 جزیزه بزرگ و کوچک دارد که در فصل زمستان و پربارش سال بسیاری از آنها زیرآب می روند.

اگر از هشیلان عبور کنید و مسیر شمال غربی کرمانشاه را همچنان ادامه دهید، به دروازه اورامانات می رسید. جایی که قطعه ای از بهشت خدا روی زمین است.

اورامانات منطقه‌ای زیبا، تاریخی، بکر و دست نخورده، با ویژگی‌های منحصربفرد در شمال غربی کرمانشاه است. منطقه ای که گردشگران آن را بهشتی زمینی می دانند. منطقه ای با روستاهایی باستانی و بی نظیر چسبیده به دامنه کوه ها و قله های پربرف، جنگل های انبوه، دره های سرسبز، خانه های سنگی و پلکانی و از همه مهمتر مردمانی مهربان و میهمان نواز با گویش هورامی.

راه ورود به این بهشت، شهرستان روانسر است. جایی که خودش نیز سرابی پر از آب و گوردخمه ای تاریخی در مرکز شهر و قوری قلعه باستانی را دارد.

غار آبی قوری قلعه طولانی ترین غار آبی آسیاست که گفته می شود 65 میلیون سال قدمت دارد. این گنجینه طبیعی با همه زیبایی‌های حیرت انگیز و دالان‌های عجیب و غریبش، قندیل هایی دارد که انسان را مبهوت زیبایی های خود می کند.

در مسیر بعدی به جوانرود می رسیم. اینجا بازاری دارد که در ایران شهره است. بازارچه مرزی جوانرود تنوع زیادی از نظر نوع کالاها دارد و از سراسر ایران برای خرید، بویژه خرید لوازم صوتی و تصویری و پارچه به این شهر می آیند.

پاوه شهر خانه ها و باغ های پلکانی مقصد بعدی است که پس از جوانرود سر راه گردشگران قرار دارد. در این شهرستان تعدادی روستا با معماری های اصیل و سنتی و طبیعت بکر در دامنه کوه های بلند دارد که در روزهای تعطیل میزبان گردشگران زیادی هستند.

روستای زیبای هجیج، سد داریان، روستای نسمه، روستای شمشیر، آرامگاه سلطان اسحاق، چشمه بل، منطقه حفاظت شده بوزین و مرخیل و روستای خانقاه از دیگر جاذبه های گردشگری پاوه هستند.

هرچند که پاوه را همه به خانه‌های پلکانی‌اش می‌شناسند؛ به باغ‌های سرسبزش.

هر کس گذرش به پاوه می‌افتد از کوچه‌ها و جنگل‌ها و یخچال‌های طبیعی‌اش دیدن می‌کند اما اگر از من می‌شنوی، گذرت به پاوه افتاد کمی طولانی شدن سفر را به جان بخر و به «میگوره» برو! حیف نیست غارسنگی خالوحسین کوهکن را نبینی که این قدر برایش زحمت کشیده؟

اهالی «میگوره» هر کدامشان به یک اسم خالوحسین را می‌شناسند. بعضی‌ها به او می‌گویند: «فرهاد ثانی». بعضی‌ها می‌گویند: «فرهاد قرن بیستم». برخی‌ها هم او را وارث تیشه فرهاد می‌دانند، چون کارش بی‌شباهت به فرهاد کوهکن نبوده که در راه معشوق دل به بیستون می‌زند و شروع می‌کند به تیشه بر سنگ زدن و امروزه این غار پس از چند سال از فوت خالو حسین به یکی از جاذبه های گردشگری مهم در پاوه تبدیل شده است.

از پاوه که بگذریم، شهرستان ثلاث باباجانی را پیش رو داریم. اگه بهار باشد و به کرمانشاه سفری کنید، اما به ثلاث باباجانی نیایید زیبایی های زیادی را از دست داده اید. بهار این سرزمین دیدنی است. فصل هزار رنگ خدا که از راه می‌رسد، از کوه‌های سرسبز سر به آسمان برافراشته تا رودهای خروشان و پرپیچ و خم در انتهای دره‌های عمیق، بهشتی زمینی و رویایی را در این دیار ترسیم می‌کند و به رخ می‌کشاند.

اینجا طبیعت روح آدمی را جادو می‌کند. هنگامی که در این سرزمین سحرانگیز از پستی و بلندی جاده‌های مارپیچ گذر می‌کنی، تا جایی که چشم می‌بیند و کار می‌کند، کوه است و دره و رودخانه‌های گم شده در زیر شاخه‌های پربار درختان انبوه.

در این دیار شگفت انگیز فراموش شده، ازلابلای جنگل‌های دلربای دست نخورده بوی تاریخ می‌آید و صدای نبردهای تن به تن پادشاهان باستانی بر دامنه کوه “بمو” در میان هیاهوی موج‌های خروشان “هواسان” گم می‌شود.

اینجا سرزمین کوه بمو، دنگی، گردنه حیرت انگیز سیاتایر، مله سراژین، چشمه شفابخش ریزه، رودخانه‌های لیله، آب سفید برگ، آب هواسان و زمکان و سراب‌های هلول و مامیشان و آبشار زیبای شیخ صله است. سرزمینی که هنوز نشانه‌های هشت سال ایثارگری و رشادت جوانان این سرزمین هم در گوشه گوشه ارتفاعات آن دیده می‌شود.

از اورامانات زیبا که خارج شویم، راه سرپلذهاب و دالاهو را در پیش می گیریم. سرپلذهاب یکی از باستانی ترین شهرهای جهان است و آنگونه که راولینسون مستشرق مشهور می گوید براساس آثار باستانی این شهر از جمله کتیبه باستانی آنوبانی نی برجای مانده از پادشاه لولوبی ها که بیش از 4000 سال قدمت دارد، سرپلذهاب هشتمین شهر باستانی جهان است.

گفته می شود کتیبه آنوبانی نی اولین هنر معماری روی سنگ آسیا است بگونه ای که کتیبه بیستون با آن همه عظمتش 2000 سال بعد حکاکی شد و بنظر می رسد که بیستون را به تقلید از آنوبانی نی خلق کرده اند.

برای اینکه این اثر را ببیند باید به قسمت شمال شرقی شهر سرپلذهاب بروید که این روزها رگ حیات پس از زلزله 1396 در آن به خوبی جریان دارد.

در سه کیلومتری جنوب شرقی شهر سرپلذهاب، گوردخمه ای قرار دارد که بسیاری از باستان شناسان آن را آرامگاه ابدی “ایشتوویگو” می دانند.

“ایشتوویگو” چهارمین و آخرین پادشاه مادها بود که توسط نوه دختری‌اش یعنی کوروش کبیر از سلطنت برکنار شد تا حکومت 128 ساله مادها هم به پایان برسد.

مقبره “ایشتوویگو” که با عنوان “دکان  داوود” شهرت دارد و مردم محلی هم به آن “که‌ل داو” یا “داود که‌و سوار” می گویند، هرساله پذیرای گردشگران زیادی از سراسر کشور است،  بویژه اینکه این مقبره باستانی بین مردم منطقه دارای تقدس خاصی است و هرساله مراسمی مذهبی را در آنجا برگزار می کنند، برای همین پیشنهاد می کنیم دیدن این جاذبه زیبا را از دست ندهید..

طاق گرا، قلعه گبری، قلعه افسانه ای منیژه و …. تمدن هزاران ساله این شهر باستانی را نشان می دهد.

در بین مرز سرپلذهاب و دالاهو و نزدیکی های تاق گرا، منطقه ای خوش آب و هوا به نام ریجاب وجود دارد. با درختان وحشی و آبشار بی نظیر و باطراوتش که دیدگان را مسخ خود می کند.

آبشار سه طبقه ای روستای پیران ناشناخته ای زیبا و از جمله جاذبه های مهم گردشگری طبیعی این شهرستان است که در فاصله یازده کیلومتری شهر سرپلذهاب واقع شده و هرساله گردشگران بسیاری از آن بازدید می‌کنند.

روستای شالان، مقابر ابودجانه و مقبره بابایادگار دیگر دیدنی های دالاهو هستند که نباید براحتی از کنار آنها عبور کرد.

اگر فصل پائیز باشد و بر بلندی های سرپلذهاب و دالاهو بایستید، بوی خوشی به مشامتان خواهد رسید، عطر لیمو از باغات لیموی شیرین قصرشیرین روحتان را نوازش می دهد.

در قصرشیرین با باغات لیمو و نخلستان های زیبایش، می توانید گردشی هم در کاخ های ویرانه ای که قصه های عشق و دلدادگی خسرو و شیرین را در خود نهفته اند بازدیدی کنید.

قدم به قدم به انتهای این سفر می رسیم. حالا باید سری به گیلانغرب بزنیم  ودر آخر برسیم به اسلام آباد غرب.

خیلی ها گیلانغرب را با طبیعت زیبای ناودارش می شناسند، با آبشار زیبای تنگ گولَم در دهستان ویژنان، با سراب مقدس مورت و کاخ اربابی.

اگر روزی در بهاری دل انگیز گذارتان به این شهرستان افتاد، فرصت دیدن دشت ها و جنگل های چشم نوازش را از دست ندهید.

در پایان این سفر چند روزه، گذارمان به شهرستان اسلام آبادغرب می افتد، جایی که تپه چغاگاوانه همانند نگینی بر کهن دشت این شهر می درخشد و مردمانی دارد که به مهربانی شهره اند.

آری، کرمانشاه سرزمینی است که هزار عجایب را در دل کوچک خود جای داده که دیدگان هر گردشگری را جادوی خودش می کند.

منبع:ایسنا