سنگ‌های قیمتی، تلألؤ نور هنرمندان کویر

امروزه یکی از رشته‌های صنایع‌دستی و مهم استان کرمان هنر تراش سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی است.

استفاده از سنگ (کانی قیمتی) از گذشته به طور سنتی در کشور ما که تاریخی چند هزار ساله دارد، معمول بوده است.

در چند دهه اخیر نگاه خاص و نوینی به سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی شد و گوهر‌تراشی و گوهر‌شناسی و اکتشاف در این زمینه، خیلی مورد توجه اهل فن قرار گرفت.

سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی به سنگ‌هایی از قبیل فیروزه، زمرد، آماتیس، عقیق، فیروزه، گارنت سبز (زمرد) لاجورد، یاقوت، یشم و… اطلاق می‌شود. این سنگ‌ها که در ایران به وفور یافت می‌شود و پس از تراش و نشاندن در رکابی از طلا یا نقره، زیبایی و ارزش افزوده زیادی خواهند یافت. امروزه تراش چنین سنگ‌هایی با دستگاه تراش سنگ برقی انجام می‌شود.

پس از انتخاب نوع سنگ و تراش و فرم دهی آن را پرداخت می‌کنند و برق می‌اندازند تا به عنوان انگشتر، گردنبند، دستبند، گوشواره و.. مورد استفاده قرار گیرد. تحقیقاتی درباره خواص درمانی سنگ‌ها نیز انجام شده که خود باعث رونق این هنر شده است. سنگ خام (به اصطلاح اهل فن زنده) از معدن تهیه می‌شود و پس از در ‌نظر‌ گرفتن الگو یا طرح پیش‌بینی‌شده تراش می‌خورد. تراش و فروش سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی و صادرات آن یکی از اقلام صادرات غیرنفتی در ایران به حساب می‌آید.

تراش سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی با ابزار و وسایل مخصوص برای ساخت زیورآلات، ظروف و اشیای تزیینی یکی از رشته‌های صنایع‌دستی را شامل می‌شود.

ابزارهای این رشته عبارتند از دستگاه برش سنگ، دستگاه تراش الماسه، دستگاه پرداخت، سنباده، براق کننده، فِرِز انگشتی، انواع مته الماسه برای ایجاد طرح روی سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی.

شهربابک، شهر سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی

شهرستان شهربابک در استان کرمان از دو حیث در زمینه گردشگری، حائز اهمیت است نخست روستای صخره‌ای میمند که در فهرست میراث‌جهانی به ثبت رسیده است و دوم هنر تراش سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی که در شکل نگین انگشتری بر دست بسیاری از گردشگران ایرانی و خارجی خودنمایی می‌کند.

معادن فیروزه شهربابک در کنار سایر معادن کانی این شهرستان فعال است که متاسفانه طی سال‌های گذشته، فیروزه‌ای که از این معادن استخراج می‌شد کمتر مورد توجه قرار داشت به‌طوریکه سنگ‌های معدن شهربابک بعد از استخراج به صورت رسمی به شهرهایی که مرکز فیروزه تراشی بودند منتقل می‌شدند.

در این شهرستان معدن مستقل فیروزه وجود ندارد و در حین برداشت مس، رگه‌های غنی سنگ فیروزه نیز دیده می‌شود که از نظر ارزش ریالی کم ارزش‌تر از مس است، این سنگ‌ها بعد از برداشت به سمت دستگاه‌های سنگ شکن ارسال می‌شود و در نهایت در این بخش سنگ‌های فیروزه جدا شده (اکثرا به صورت دستی) و در اختیار صنعتگران قرار می‌گیرد.

بخش قابل توجهی از این سنگ‌ها به شهرهای دیگر به عنوان متاع ممنوع المعامله و در نهایت به اسم و برند شهرهای مذهبی کشور به گردشگران فروخته می‌شود. متاسفانه در چند سال اخیر سهم استان کرمان در زمینه صنعت سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی بسیار اندک بوده است و برند سازی، صنعت بسته‌بندی و تجاری سازی به صورت پایه‌ای انجام نشده است.

تعداد هنرمندان رشته تراش سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی استان کرمان حدود ۷۰۰ نفر است که بیشتر هنرمندان این رشته در شهرستان شهربابک فعالیت می‌کنند.

با وجود ثبت و فعالیت بیش از ۴۰ شرکت تعاونی در شهرستان شهربابک این شهرستان قابلیت تبدیل‌شدن به برند ملی با عنوان شهر فیروزه را دارد.

اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان کرمان آمادگی خود را برای انجام مطالعات لازم برای ثبت شهر شهربابک به عنوان شهر ملی سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی اعلام کرده است که چنانچه فرمانداری این شهرستان اعتبار مورد نیاز را تامین کند این موضوع اجرایی خواهد شد.

در حال حاضر صادارات این رشته هنری به صورت چمدانی انجام می‌شود که در صورت سرمایه‌گذاری و تکمیل زنجیره تولید امکان اشتغال برای هزار نفر در رشته فرآوری سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی و زیورالات‌سنتی ایجاد می‌شود.

تسهیلات مناسبی برای حمایت از صنعتگران تراش سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی اختصاص یافته است و جوانان شهربابکی می‌توانند در صورت تمایل درخواست خود را به معاونت صنایع‌دستی استان کرمان ارائه دهند.

منبع:میراث آریا

صنعت گردشگری ،یکی از پول­‌سازترین صنایع دنیا

عضو انجمن راهنمایان گردشگری ایران می گوید گردشگری یکی از پول­‌سازترین صنایع در سطح دنیا است اما کارآفرینان در صنعت گردشگری بایستی بیش از سایرین صبر و بردباری و تلاش و پشتکار داشته باشند.

حیدر حکمت شعار، در اولین رویداد دورهمی مرکز نوآوری و شتاب­دهی جهاد دانشگاهی استان بوشهر با محوریت گردشگری دریایی عنوان کرد: صنعت گردشگری همچون هر صنعت دیگری، مجموعه‌­ای از همکاران و عرضه­‌کنندگان است که برای رفع یک نیاز مشخص از بازار تلاش می‌­کنند.

به گفته وی گردشگری یکی از پول­‌سازترین صنایع در سطح دنیا محسوب می‌شود و کشورهایی همانند ویتنام، تایلند، مالزی و… از این فرصت استفاده کافی را می‌برند. اگر صنعت گردشگری فعال گردد، همزمان در واقع ۱۸ شغل و کسب و کار نظیر هتل‌­ها، رستوران‌­ها، دفاتر حمل و نقل مسافر، بوم­گردی‌­ها و در کل بخش عمده‌­ای از بازار فعال می­‌گردند که در هیچ صنعتی این پیوند برقرار نمی‌­گردد.

عضو انجمن راهنمایان گردشگری ایران افزود: در ارزیابی‌ها وضعیت گردشگری در استان‌­هایی همچون یزد، اصفهان، فارس و تبریز و مشهد و… در حد متوسط و قابل ­قبولی است ولی وضعیت این صنعت در استان بوشهر با توجه به تاریخچه قوی و پتانسیل‌­های موجود اصلا خوب و قابل­ قبول نیست.

حکمت شعار با برشمردن انواع گردشگری گفت: گردشگری فقط دریایی نیست و منحصر به فصل بهار نبوده، بلکه می­توان با ایجاد تجارب جذاب خرماچینی در فصل تابستان و مردادماه نیز گردشگر جذب کرد و در مجموع انواع مختلفی مثل گردشگری مقاومت، گردشگری سیاه (جنگ یا…)، گردشگری، درمان، مذهب و… وجود دارد.

وی اضافه کرد: لازم به توضیح است که استان بوشهر دارای ظرفیت و پتانسیل همه و یا اکثر گردشگری­ های متنوع است اما گردشگری دریایی از جمله مهم­ترین شکل ­های بالقوه جهت توسعه خوشه صنعتی گردشگری در استان بوشهر و منطقه قلمداد می­ گردد که البته پیش روی توسعه آن همانند سایر اقسام گردشگری در استان و کشور موانعی جدی وجود دارد.

عضو انجمن راهنمایان گردشگری ایران در پاسخ به یکی از حضار مبنی بر چرایی ضعف صنعت گردشگری در استان بوشهر، خاطرنشان کرد: این موضوع خیلی مفصل است و می­توان طبق تجربه موجود به مواردی اشاره کرد که بر اساس اولویت و اهمیت عبارتند از: ۱- کم­ کاری و کم ­آگاهی خود شهروندان نسبت به پتانسیل ­های منطقه و کم ­لطفی و یا بی­ توجهی خود افراد به استان، ۲- کم کاری و یا کم ­لطفی برخی از رسانه­‌های ملی نسبت به استان، ۳- نبود یا کمبود کسب و کارهای قوی در صنعت گردشگری برای معرفی ظرفیت­ها و پتانسیل­ های منطقه، ۴- عدم درک صحیح دولت­ها از اهمیت توسعه خوشه صنعتی گردشگری و کمبود حمایت­ های مادی و معنوی و ضعف زیرساختی شدید. ۵- عدم حمایت از سرمایه ­گذاران بخش خصوصی از سوی دولت­ها و حاکمان و نبود برنامه­ ای برای حمایت از توسعه سرمایه­ گذاری­های خصوصی در زمینه توسعه صنعت گردشگری از منظر زیرساخت­ ها و… .

این فعال حوزه گردشگری در ادامه از تجربیات خود در مناطق و کشورهای دریایی سرتاسر دنیا پیرامون توسعه گردشگری دریایی در استان بوشهر عنوان کرد: این بایستی در قالب یک حرکت مردمی و کارآفرینی بدون چشم­داشت به حمایت دولتی صورت پذیرد و دولت و حاکمیت نقش تامین ­کننده امنیت و برخی زیرساخت­های حیاتی را بر عهده بگیرد. اگر کارآفرینی چشم به حمایت دولت داشته و انتظار داشته باشد حرکت­ها از سمت دولت صورت پذیرد، قطعا این نگرش حاصلی جز شکست و عدم تحقق اهداف در بر نخواهد داشت.

حیدر حکمت شعار توضیح داد: از طرفی چون ضعف زیرساختی وجود داشته و حمایت مطلوبی نیز از سوی دولت­ ها صورت نمی ­پذیرد بایستی در حد توان و ظرفیت، تیم ­های نوآور بکوشند تا برای مسائلی که تحت کنترل­شان بوده ایده ­ها و راه ­حل­‌هایی خلاقانه ارائه نمایند و چون کمتر کاری صورت پذیرفته است با اندک اقدامات موثر در این زمینه می­توان منافع بسیاری را ایجاد کرد و کافی است محصول یا خدمت مدنظر ارزش کلیدی و منحصر به فرد مورد نیاز مشتری را ارائه نماید.

وی با اشاره به تجربیات خود خاطرنشان کرد: گردشگران مرفه داخلی و علی­ الخصوص خارجی­ها به شدت از تجملات و تکنولوژی سطح بالا و اسکان در هتل­ های مجلل و مناطق سرسبز و… فراری­ هستند و تمایل بسیار شدیدی به بهره­ گیری از ظرفیت­های موجود داشته و شدیدا طرفدار سادگی­ هستند و تجربه کردن محصولات ارگانیک و بهره ­گیری از بوم­گردی ­ها و مشارکت در ساخت صنایع دستی و ماهیگیری و… را به شدت طلب می­ کنند و عمیقا از دیدن طبیعت بکر و البته مشاهده دریا و ساحل خلیج فارس لذت می ­برند.

عضو انجمن راهنمایان گردشگری ادامه داد: البته لازم به ذکر است همه گردشگران داخلی و خارجی در عین حال سادگی­ دوستی و دوری از تکنولوژی و تجملات به شدت از سرویس بهداشتی نامناسب بیزارند و همواره در استان بوشهر از این مسئله گلایه دارند که این تصویر مطلوبی از استان و مدیریت شهری آن ارائه نمی ­دهد و حل آن نیز آنچنان پیچیده به نظر نمی­رسد.

این فعال حوزه گردشگری تصریح کرد: پس می­توان گفت استان بوشهر خصوصا با دارا بودن بیشترین مرز آبی با خلیج فارس جذابیت بسیار بالایی داشته و کارآفرینان بایستی مبتنی بر فناوری، ارزش ­های منحصر به فرد و در عین حال فرصت­های تجربه لذت­بخش و ساده­ای برای گردشگران فراهم آورند که به سهم خود از این صنعت بهره لازم را ببرند و همچنین استان بوشهر را بهتر معرفی نمایند.

حکمت شعار تاکید کرد: نکته پایانی اینکه کارآفرینان در صنعت گردشگری بایستی بیش از سایرین صبر و بردباری و تلاش و پشتکار داشته باشند و با هوش فرهنگی و کارآفرینی بالا، عاشقانه با کسب و کار خود زندگی نمایند تا کسب و کار پایدار و گردشگری پایدار تحقق یابد.

به گزارش ایسنا، اولین رویداد دورهمی با محوریت گردشگری دریائی با حضور «حیدر حکمت شعار»، از فعالان با سابقه صنعت گردشگری و عضو انجمن راهنمایان گردشگری ایران، به عنوان مهمان و به همّت سازمان تجاری‌سازی فناوری و اشتغال دانش‌آموختگان جهاد دانشگاهی استان بوشهر، مرکز علمی کاربردی جهاد دانشگاهی استان بوشهر و اداره کل ورزش و جوانان استان بوشهر برگزار شد.

منبع:ایسنا

آسبادها و فرهنگ قابل تامل آن‌ها

یک پژوهشگر و باستان‌شناس خراسانی گفت: از آغاز خلقت بشر بر روی زمین بهترین و کارسازترین یاور انسان مواهب طبیعی اعم از جاذبه زمین، آب، باد، آتش، خاک، سنگ، گیاهان و جانوران بودند که به انحاء گوناگون انسان را در تداوم زندگی یاری می‌رساندند.

 رجبعلی لباف خانیکی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: باد یا هوای متحرک یکی از آن موهبات الهی بود که در تعدیل درجه حرارت و پراکندن بذر گیاهان و جابه‌جا کردن ابرها و لطافت فضای زندگی اولیه بشر  نقش بزرگی ایفا می‌کرد.

وی خاطرنشان کرد: پس از دوران یکجانشینی انسان نیز باد در زندگی او تاثیرگذار بود. شعله‌ور کردن آتش، برافروختن آتش در کوره‌های کوچک صنعتی و اجاق‌ها و تنورها با دمیدن باد صورت می‌گرفت، عامل حرکت قایق‌ها و کشتی‌ها در دریاها باد بود و… .

وی افزود: اما بیشترین و ملموس‌ترین استفاده از باد در صحنه زندگی روزمره، در امر جدا کردن گندم از کاه و آرد کردن گندم و دیگر غلات در «آسباد» بود که در بخش اول به فلسفه وجودی و پراکندگی جغرافیایی آن‌ها از جمله سیستان اشاره کردیم.

در این قسمت جایگاه و کارکرد آسبادهای منطقه خواف به ویژه «نشتیفان» را مرور می‌کنیم.

این پژوهشگر و باستان‌شناس خراسانی گفت: شهرستان خواف در جنوب شرقی خراسان رضوی و هم‌ مرز با کشور افغانستان است. این منطقه گذشته پرشکوهی داشته و چهار شهر زوزن، سلامه، خرگرد و سنگان هر یک جایگاه والایی در عرصه فرهنگ و تمدن داشتند و بزرگانی را در خود پرورش دادند که آثار و ابنیه پر شکوه آن دوران طلایی در میان ویرانه‌های آن شهرها برجای مانده است؛ مانند مسجد عظیم ملک‌زوزن، بقایای مدرسه نظامیه و مدرسه باشکوه غیاثیه در خرگرد، مسجد جامع و مسجد گنبد در سنگان و کوشک سلامه.

لباف خانیکی افزود: خواف در مسیر باریکه پستی به عرض متوسط حدود ۱۰۰ کیلومتر میان رشته‌کوه‌های چهل‌تن در شمال و سیاه‌کوه در جنوب قرار گرفته و بادهای ۱۲۰ روزه که به بادهای سیستان و هرات مشهورند و از اواخر اردیبهشت از کوه‌های «هیمالیا» و «بابا» در افغانستان بر می‌خیزند، تا پایان شهریور ماه آن باریکه گذرگاه را از شرق به غرب به سمت کویر نمک در می‌نوردند. همان‌ گونه که جریان دیگری از آن باد دشت سیستان را به سمت کویر لوت و سواحل عمان در می‌نوردند. آن بادها، اگرچه خساراتی به همراه داشته و دارند ولی در آن سرزمین‌های گرم و کم باران از سویی موجب اعتدال نسبی هوا  و جابه‌جایی ابرها می‌شوند و از سوی دیگر انرژی حاصل از باد این امکان را فراهم می‌آورده تا در منطقه، آسبادهایی ساخته شوند و در تهیه آرد و فراهم آوردن قوت مردم به کار آیند.

وی  ادامه داد: در منطقه خواف بیش از ۱۵۰ آسباد وجود داشته که بیشتر آن‌ها در آبادی‌های روی یا رود ( خواف فعلی)، خرگرد، سنگان، نشتیفان، لاج، برآباد و نیازآباد به صورت انفرادی یا مجموعه قرار داشتند. در حال حاضر فقط در نشتیفان واقع در ۲۳ کیلومتری جنوب شهر خواف دو مجموعه از آن‌ها نزدیک به یکدیگر برجای مانده و  به قدری جاذبه دارند که همه روزه خیل گردشگران را به خود جلب می‌کنند. آسبادهای نشتیفان به لحاظ ساختار و کارکرد مشابه آسبادهای سیستان و نهبندان هستند، با این تفاوت که بالاخانه آن‌ها بر خلاف آسبادهای سیستان که گردند، پلان مربع دارند.

این پژوهشگر و باستان‌شناس گفت: هر یک از مجموعه‌ها متشکل از چند آسباد مجاور یکدیگرند که معمولا بر بلندترین پشته و خالی از درخت و ابنیه معارض دیگر احداث می‌شدند و به همین دلیل آسبادهای نشتیفان همجوار با گورستان، خالی از درخت هستند.

لباف خانیکی عنوان کرد: فرهنگ آسبادها قابل تامل است، زیرا هر یک از اجزا و اندام‌های کوچک و بزرگ آسباد نام با مسمایی داشته که خود به تنهایی  قابلیت این را دارد که در قالب کتاب یا مقاله جامعی تنظیم شود.

وی تصریح کرد: هر آسباد در کلیت از دو جزء «سرٍ آسیا» یا به تعبیر دهخدا «آس‌خانه» و «بالاخانه» ساخته شده‌اند. آس‌خانه سالن یا اطاق هم کف است که دارای وسعت نسبتا زیاد است و بالاخانه اطاقی مربع شکل و ایوان مانند بر بام آس‌خانه قرار دارد و در هر کدام تاسیساتی را شامل می‌شوند که کارکرد آن‌ها با یکدیگر به آسباد واقعیت می‌بخشند.

این پژوهشگر و باستان‌شناس خراسانی افزود: مهندسانی که آسبادهای نشتیفان را ساخته‌اند به همه جوانب امر توجه داشته و کوشیده‌اند حداکثر استفاده از انرژی باد را کسب کنند  تا جایی‌که علاوه بر آرد کردن گندم، حتی در بیختن و پاکسازی گندم‌ها نیز از طریق کانالی، باد را به داخل آس‌خانه منتقل کرده و مورد استفاده قرار می‌دادند.

لباف خانیکی اظهار کرد: نوع خاص معماری و مرمت، تهیه و انتقال سنگ‌ها از دوردست، نوآوری‌هایی جهت باز و بسته کردن ابزارآلات، تعویض قطعات فرسوده، کم و زیاد کردن فاصله سنگ‌ها از یکدیگر، اقدام جهت ریز و درشت کردن آرد، کم و زیاد کردن سرعت سنگ، به حرکت در آوردن یا توقف سنگ از جمله ترفندها و نوآوری‌های مهمی بوده که بارها در آسبادهای نشتیفان تجربه شده است.

منبع:ایسنا

آشنایی با جاذبه های گردشگری روستای قلعه گژدم

روستای قلعه گژدم از توابع شهرستان ایذه بوده و یکی از روستاهای تاریخی ایران است. قلعه گژدم که به سنگ چین نیز معروف است، قلعه ای است در کوه های روستا.

قلعه گژدم یکی از جاذبه های توریستی در شهرستان ایذه است. این قلعه تاریخی که پیشینه آن به تمدن ایلام قدیم بر می گردد، در روستای تاریخی قلعه گژدهم قرار گرفته است. در این مقاله قصد داریم درباره این روستا و جاذبه های تاریخی و توریستی آن صحبت کنیم.

آشنایی با روستای قلعه گژدم
صحبت مان را از آشنایی با روستای قلعه گژدم آغاز کنیم. روستای قلعه گژدم که برخی از محلی ها آن را روستای فارم نیز می خوانند، یکی از روستاهای استان خوزستان است. این روستا در بخش مرکزی شهرستان ایذه قرار داشته و با شهرستان ایذه نزدیک به ده کیلومتر فاصله دارد. اگر بخواهید به روستای فارم بروید، باید از شهرستان ایذه حدود ده کیلومتر به سمت شمال این شهر بروید.

 

روستای گژدم در بین رشته کوه های زاگرس قرار گرفته و دارای آب و هوایی خوب و مساعد است. به طوری که دور تا دور روستا را کوه های مرتفع زاگرس در بر گرفته و این روستا از سمت شمال و غرب در سیطره رشته کوه زاگرس است. همسایگان دیگر این روستا دو روستای پرچستان و خنگ اژدر است. برچستان در همسایگی شرق روستای فارم بوده و خنگ اژدر نیز از سمت غرب در همسایگی روستای قلعه گژدم قرار گرفته است.

آشنایی با زیست بوم روستای گژدم
اگر قرار باشد به بررسی زیست بوم روستای قلعه گژدم بپردازیم، باید به سراغ زیست بوم کل منطقه برویم. بخش جنوبی زاگرس را کوه های مرتفعی در بر گرفته اند که هرچه به بخش مرکزی آن نزدیک تر شویم، ارتفاع کوه ها بالاتر رفته و بر آب و هوای منطقه نیز تأثیر می گذارد. به طوری که در بخش های مرکزی زاگرس میزان بارش بیشتر بوده و به شکل بارش برف است.

در صورتی که هرچه به سمت جنوبی رشته کوه زاگرس بیایید، به خاطر نزدیکی با بخش جلگه ای خوزستان و نزدیکی به دریای جنوب، آب و هوا تعدیل یافته و رو به گرما پیش می رود. به همین خاطر است که در این بخش ها به ندرت برف می بارد و اغلب موارد بارش ها به صورت باران است. پوشش گیاهی روستای قلعه گژدم نیز یکی از جاذبه های گردشگری و توریستی آن به شمار می رود.

زیرا بخشی از کوه های روستا را درخت های جنگلی بلوط و انجیر وحشی در بر گرفته و زیبایی دو چندانی به این منطقه داده است. آنچه کوه های گژدم را خاص می کند، چشمه های آبی است که در جای جای این کوه ها به چشم می خورد. و سابقاً اهالی روستا آب آشامیدنی خود و حیوانات شان را از این چشمه ها تأمین می کردند. آب و هوای مناسب و بارش های باران در فصل های پاییز و بهار سبب شده تا اغلب مردم روستای گژدم زندگی خود را از راه کشاورزی بگذرانند.

مردم شناسی روستای گژدم
وقتی صحبت از زیبایی های یک منطقه می شود، بخشی از این زیبایی ها و جاذبه های گردشگری نیز شامل فرهنگ و آداب و رسوم مردم محلی آن منطقه است. از نظر مردم شناسی اهالی روستای قلعه گژدم بیشتر ریشه در ایل بختیاری دارد. به طوری که گویش اصلی مردم منطقه شبیه به گویش بختیاری بوده و اغلب به این شکل صحبت می کنند. آداب و رسوم مردم نیز سرچشمه گرفته از این ایل بوده؛ و البته اگر بخواهیم بیشتر دقیق شویم، به تمدن ایلام قدیم بر می گردد.

 

یکی از رسم های مردم قدیم آیین سیاوش خوانی بوده که طبق اظهار نظر پیرمردها و پیرزن ها، در گذشته این آیین در روستاهای ایذه انجام شده، و مردم بر این باور بودند که با انجام آیین سیاوش خوانی بهار از راه رسیده و زمین سر سبز می گردد. برخی از این نشانه ها را در مراسم های آیینی و دینی منطقه همچنان می توان دید. آیین نخل گردانی در روزهای عزاداری و … از جمله همین نشانه هاست.

جمعیت شناسی روستای فارم
روستای فارم یکی از روستاهای منطقه است که در این سال ها همچنان توانسته به حیات خود ادامه داده و از مهاجرت اهالی خود به مناطق شهری جلوگیری کند. البته جمعیت روستا نسبت به قبل کمتر شده است. به طوری که طبق آخرین سرشماری کشوری جمعیت این روستا دویست و هفتاد و شش نفر برآورد شده است.

 

در صورتی که در گذشته جمعیت روستا حدود چهارصد نفر بوده است. ضمن اینکه نزدیک به پنجاه درصد اهالی روستا را زن ها و مردانی تشکیل می دهند که بالای چهل سال سن دارند. پیشه اغلب مردم قلعه گژدم کشاورزی است. روستاییان بیشتر به پرورش گندم و جو مشغول هستند و در برخی از فصل های سال نیز انجیر و یا بلوط کوهی جمع آوری می کنند. کشت اغلب در بهار و پاییز انجام شده و به صورت کشت دیمی یا کشت بهارانه صورت می گیرد.

آشنایی با آثار باستانی قلعه گژدم
یکی از جاذبه های گردشگری روستای قلعه گژدم که باعث معروف شدن آن شده است، آثار به جا مانده از دوران ایلام باستان و همچنین پس از ورود اسلام به ایران است. پس از ورود اسلام به ایلام، با اینکه حکومت مرکزی در دست اعراب بود، ولی فرهنگ غنی ایرانیان نیز باعث شد تا پا پس نکشیده و بتوانند دست به کارهای بزرگی بزنند. از جمله این آثار به جا مانده در قلعه گژدم که در بالای کوه های بلند منطقه ساخته شده اند. قلعه هایی که به نظر می رسد به این خاطر در بالای کوه ساخته شده اند، که از دسترس مهاجم ها و حمله های قبایل نزدیک در امان باشد. ضمن اینکه در آن منطقه چشمه های آب پرشماری بوده که میزان آب دهی آن ها برای زندگی عادی کافی به نظر می رسیده است. در ادامه با بخشی از این زیبایی ها آشنا خواهیم شد.

سنگ چین های قلعه گژدم
همان طور که گفته شد، یکی از آثار تاریخی به جا مانده در روستای گژدم، قلعه ها و ساختمان هایی است که در بالای کوه ها ساخته شده است. در ساختن این ساختمان ها بیشتر از مصالحی مثل سنگ، کاهگل و در برخی از جاها گچ و ساروج استفاده شده است. به همین خاطر مردم محلی به آن ها سنگ چین می گویند و آن را به این نام می خوانند. نکته جالب درباره این سنگ چین ها اینجاست که برخی از قطعات سنگی آن به قدری بزرگ است، که به نظر می رسد حتی ده مرد جنگی هم از عهده تکان دادن و جا به جایی آن بر نیایند.

 

این بناها که ساخت آن ها به دوره ساسانیان بر می گردد، به شکل اتاقک های جدا از هم ساخته شده و هر اتاقک با استفاده از یک دالان هلالی شکل به اتاقک دیگر راه داشته است. امروزه بخشی از این ساختمان ها همچنان سالم مانده و سالانه مسافران بسیاری را به قلعه گژدم می کشاند. این اثر تاریخی در سال هشتاد و هفت به ثبت ملی نیز رسیده و یکی از میراث ملی به شمار می رود.

راه پله های بِس بِس
در گذشته دلیل اینکه قلعه ها را در نوک کوه ها می ساخته اند این بوده که در برابر تهاجم های احتمالی توانایی دفاعی بالاتری داشته باشند. ولی برای عبور و مرور مردم خود روستا نیز باید فکری می شده است. در قسمت غربی کوه های قلعه گژدم راه پله ای سنگی به چشم می خورد که مردم محلی آن را بس بس (با حرف کسره در زیر ب) می خوانند. از این مسیر پله مانند در گذشته برای حمل و نقل با اسب و قاطر استفاده می شده است.

 

دلیل اینکه بخش غربی را برای رفت و آمد در نظر گرفته بودند نیز به خاطر وجود تالاب در بخش غربی قلعه کژدم است. این تالاب مسیر روستا را مسدود کرده و تنها راهی که باقی می ماند تنها همین مسیر بود؛ که کار محافظت از روستا را ساده تر می کرد. در حال حاضر اگر بخواهید از این مسیر دیدن کنید، باید به بخش قرقری روستای قلعه کژدم بروید.

راه آب قرنو
اهالی روستای گژدم در گذشته های دور نیز به خاطر آب و هوای مناسب و خاک مساعد، از راه کشاورزی و پرورش حیوانات امرار معاش می کردند. یکی از جاذبه های کشاورزی در روستا، راه آبی است که آن را به زبان محلی قرنو می خوانند. یک سر قرنو به تالاب روستا ختم شده و سر دیگر آن به زمین های کشاورزی می رسیده است. این تونل نزدیک به بیست کیلومتر طول داشته و آب را از دل کوه به زمین های کشاورزی روستا می رسانده است. به همین خاطر تونل قرنو یک شاهکار مهندسی در دوران قدیم به شمار می رفته است.

تالاب قلعه گژدم
یکی دیگر از جاذبه های توریستی و گردشگری روستای فارم، تالاب پر آب آن بوده است. در سال های اخیر متأسفانه مشکل کم آبی در منطقه باعث شده تا آب این تالاب فرو نشسته و تنها در برخی از ماه های سال پر آب باشد. تالاب قلعه گژدم در بخش جنوبی روستا قرار گرفته و زیست بوم منطقه را نیز تحت تأثیر قرار داده است. به گونه ای که در بخش هایی از این تالاب می توانید به تماشای حیوانات و پرنده های مهاجر بنشینید و از دیدن آن ها لذت ببرید.

منبع:بیتوته

گنبد کبود مراغه یادگاری از دوره سلجوقیان

گنبد کبود مراغه یا به اختصار گنبد کبود در شهر مراغه واقع شده است. گنبد کبود مراغه را از بناهای تاریخی مربوط به دوره سلجوقیان می نامند.

یکی از شهرهای شناخته شده و تاریخی در استان آذربایجان شرقی، شهر مراغه می باشد. این شهر دارای جاذبه های بسیاری همچون گنبد کبود مراغه، رصد خانه مراغه و … می باشد. گنبد کبود مراغه از بناهای تاریخی این شهر محسوب می شود که تاریخ مربوط به دوره آن همچنان در هاله ای از شک و بحث است. عده ای آن را مربوط به دوره مغول می دانند و برخی آن را مربوط به زمان قبل از هلاکوخان می دانند، و حتی به نام آرامگاه مادر هلاکوخان هم شناخته می شود. در ادامه بیشتر با این بنای تاریخی قرن ششم آشنا خواهیم شد.

 

مراغه را بشناسیم
شهرستان مراغه از شهرهای استان آذربایجان شرقی می باشد که بعد از تبریز که مرکز آذربایجان شرقی است، بزرگترین شهر این استان محسوب می شود. مراغه شهری سرسبز و مملو از درختان قدیمی می باشد. شهر مراغه از شهرهای کوهستانی می باشد از این رو دارای زمستان هایی سرد و تابستان هایی مطبوع و معتدل و خنک می باشد. شهر مراغه را می توان از شهرهای تاریخی ایران دانست دارای بناهای تاریخی معروفی می باشد که نشان از قدمت و اهمیت این شهر دارد. از مهمترین آثار و بناهای تاریخی این شهر می توان به گنبد کبود مراغه اشاره کرد. این بنا در میان شهر قرار دارد و خارج از شهر نیست و به راحتی شما می توانید با گشت زنی در شهر به این بنا سر بزنید.

مراغه شهر گنبدهای تاریخی
اگر به شهر مراغه بروید در جای جای این شهر می توانید آثار تمدن و بناهای تاریخی آن را ملاحظه کنید. این شهر طبق اسناد تاریخی دارای هفت گنبد تاریخی می باشد که متاسفانه از این هفت گنبد تنها چهار گنبد باقی مانده است که آنها هم نیاز به مراقبت و بازسازی بسیاری دارند. این چهار گنبد هم به نوبه خود نمونه های شاهکاری از معماری می باشند. گنبد کبود، گنبد سرخ، برج مدور و گنبد غفاریه می باشد. قدیمی ترین گنبد، گنبد سرخ می باشند که قدمتی 900 ساله دارد و سبک معماری آن آذری است و از نظر آجرکاری می توان گفت شاهکار معماری در جهان محسوب می شود.

گنبد کبود مراغه هم از بناهایی است که از نظر زیبایی نسبت به دیگر گنبدها برتر می باشد و در کنار آن برج مدور قرار گرفته است که یادگار دوران سلجوقی می باشد. چهارمین گنبد، گنبد غفاریه می باشد که در اواخر دوره ایلخانی و زمان حکومت ابوسعید بهادرخان در مراغه ساخته شده است. هر یک از این بناها دارای ویژگی ها و معماری خاصی است و تاریخچه عظیمی را با خود به همراه دارد و یادگاری از دوران کهن ایران می باشند. در این مقاله می خواهیم درباره یکی از این گنبدها، یعنی گنبد کبود بیشتر صحبت کنیم و به توصیف آن بپردازیم تا بیشتر با این شاهکار زیبایی معماری دوران سلجوقی آشنا شویم.

هدف از ساخت گنبد ها چه بود؟
در دوره های پس از ورود اسلام به ایران آرامگاه های افراد مهم، مانند اولیای مذهبی، شاهان، افراد مشهور را به شیوه ای خاص بنا می کردند تا این افراد از دیگر افراد جامعه شناخته شوند و مقبره آنها به عنوان زیارتگاهی محسوب شود. در دوران سلجوقی (قرن 5-6) ساخت این مقبره ها به اوج خود رسید و مقبره های بسیاری را در شهرهای تحت سلطه خود بنا می کردند. یکی از شهرهایی که دارای مقبره هایی باشکوه می باشد، شهر مراغه است که سازه هایی زیبا که معماری اصیل و خیره کننده ایرانی را درخود جای داده است. این مقبره با نام گنبد امروزه شناخته می شوند و برای مثلا گنبد کبود مراغه را، مقبره مادر هلاکوخان می نامند. دیگر گنبدها هم به همین نحو  مقبره انسان های شناخته شده بین مردم می باشد.

تاریخچه مختصری از گنبد کبود مراغه
همانطور که گفته شد، گنبد کبود یکی از آثار مشهور شهر مراغه می باشد. هر بنای تاریخی دارای تاریخچه ای می باشد که حکایت از زمان ساخت و معمار و دوره آن دارد و با خواندن این تاریخچه متوجه می شویم که بنا برای چه منظوری ساخته شده است.

در شهر مراغه پنج مزار مشهور وجود دارد که گنبد کبود سومین آنها می باشد و منتسب به مادر هلاکوخان می باشد که البته چندان از سوی باستان شناسان تایید نشده است و به نقل از مردم از روزگار گذشته تا به امروز به آرامگاه مادر هلاکو شناخته می شود. این سازه، برجی کبود رنگ، به واسطه کاشی کاری های روی آن، می باشد و برای همین هم به این نام شناخته می شود؛ هر چند امروزه از کاشی های اثر زیادی باقی نمانده است. شکل این برج به صورت یک منشور ده وجهی می باشد. کناره های این برج دارای طاق نما همراه با حاشیه کاری و دندانه است و در گوشه های آن پایه هایی مانند ستون قرار دارد. در قسمت بالایی این برج هر طاق نما دارای سه ردیف مقرنس می باشد که کاملا دیده می شود و با کاشی های فیروزه ای که بر دیواره گنبد کار شده است، تزئین شده است. این گنبد نیز مانند دیگر مزارها دارای شبستان و سردابی در میان آن است.

معماری گنبد کبود مراغه چگونه است؟
یکی از دلایلی که باعث می شود سازه ای در دورانی نسبت به دیگر بناها شناخته شده تر باشه، نوع معماری و هنری است که در آن به کار رفته است. در مورد این گنبد هم چون نسبت به بناهای دوره خود زیباتر و خاص تر بوده بیشتر مورد توجه است. حتی برج مدوری در ده متری این گنبد وجود دارد، اما گنبد کبود بیشتر مورد توجه است و شناخته شده می باشد.

در بخش قبلی اطلاعاتی مختصری در مورد بنا و ساختار آن داده شد، در این بخش بیشتر به جزئیات می پردازیم تا با زیبایی های این بنا بیشتر آشنا شویم. گنبد کبود دارای دو سردابه و یک اتاق اصلی است. همانطور که گفته شد این بنا دارای پایه هایی ستون مانند است که با ترکیبی از آجر و سفال و کاشی های فیروزه ای رنگ با طرح های هندسی آرایش و تزئین شده است. این بنا چون مقبره می باشد مثل بناهای مشابه خود، دارای دو طبقه می باشد. طبقه پایین بخشی است که سرداب نامیده می شود و مخصوص دفن فرد متوفی است و قسمت بالایی یا طبقه بالایی دارای سقف بلندی است، اتاقی تزئین کاری شده با گچبری و کاشی همراه با نوشته هایی می باشد که متاسفانه امروزه گنبد آن فروریخته و بیشتر قسمت های گچبری شده و تزیین ها و نوشته های حک شده روی آن که آیه هایی از قرآن می باشد، نیز از بین رفته است. قبری که در این بنا وجود دارد از حد معمول بزرگتر می باشد.

 

طبق نقل قول هایی که گفته شده است، نمای داخلی نما بیشتر از کاشی هایی به رنگ فیروزه ای بوده است که امروزه متاسفانه اثری از آنها نیست. به طور کلی در ساخت این گنبد از آجرهای سرخ رنگ و کاشی های فیروزه ای و سنگ های سفید استفاده شده است.

خط نوشته های روی دیواره های گنبد کبود مراغه
یکی از زیبایی هایی که در این گنبد و برج دیده می شود که آثاری از آن به جای مانده ولی متاسفانه بخش اعظم آن از بین رفته است، نوشته هایی از آیات قرآن می باشد که بر روی گچبری های آن روی دیواره ها دیده می شود. این نوشته های دور تا دور در زیر گنبد و در حاشیه پهن با خط نسخ زیبا آیه های سوره 67 ام از قرآن یعنی سوره ملک نوشته شده است. همچنین کلماتی مانند “الله” و “والحمد” با شکل‌ها و صورت های مختلف بر روی دیوار ها نقش بسته است.

بازدید از گنبد کبود مراغه
یکی از ویژگی هایی که گنبد کبود مراغه دارد این است که در محلی که قرار دارد شما می توانید از برج مدور هم دیدن کنید. این گنبد در خارج از شهر قرار ندارد و شما به راحتی می توانید به این مکان تاریخی دسترسی داشته باشید و در بازه زمانی صبح الی عصر از این مکان دیدن کنید و با یکی از باشکوه ترین مقبره ها آشنا شوید. نکته ای وجود دارد، این سازه در گذشته دارای گنبدی مخروطی شکل بوده است که امروزه آن گنبد از بین رفته است و در حال مرمت می باشد که این خود باعث بسته شدن درب ها برای بازدید از این بنا شده است.

بازسازی گنبد کبود مراغه
هر سازه ای، هر چند مقاوم، طی مرور زمان به دلیل تغییرات آب و هوایی و شرایط محیطی و رخدادهای طبیعی با خطر آسیب و خرابی رو به رو می باشد. بناهای قدیمی و تاریخی که عمده مصالح آنها خاک می باشد بیشتر در معرض تخریب هستند. این گنبد هم به دلیل شرایط آب و هوایی و گذر زمان با خرابی های بیشماری روبرو بوده است و عدم رسیدگی به آن، این بنا را با خطر تخریب مواجه کرده است. بازسازی این بنا از سال 1395 شروع شده است اما هنوز مرمت آن به دلایل مختلف به اتمام نرسیده است. از جمله بخش هایی که در دست ساخت و بازسازی است، گنبد مخروطی شکل آن می باشد. به خاطر مرمت این بنای زیبا نزدیک به سه سال است که بازدید کنندگان نمی توانند از این بنا دیدن کنند.

منبع:بیتوته

گیلان، شهری برای عاشقی

استان گیلان خطه ای سرسبز در ایران است که به بهشتی بر روی زمین شباهت دارد. شهرهای رنگارنگ گیلان هر کدام به نوعی برای گردشگران جذابیتی دارند که طیف همه ی سلایق را در بر میگیرد. توریستی ترین شهر این استان که لقب عروس شهرهای شمالی را به خود اختصاص داده لاهیجان، شهر چای و بهار نارنج است که در ادامه به معرفی چند جاذبه ای که حتما باید در این شهر دیدن کنید نیز خواهیم پرداخت.

اما ماسوله شهر تاریخی و نام آشنا استان گیلان که به زیباترین شکل آراسته شده و در دنیا به معماری خاص خود شهرت دارد را نیز در همین مقاله بررسی خواهیم کرد. اگر قصد سفر به استان گیلان را دارید پس با ما همراه باشید.

ماسوله تاریخی ترین روستای پلکانی
ماسوله معروف ترین و گردشگر پذیر ترین روستای ایران است و اولین تصویری که از ماسوله به ذهن افراد خطور میکند ساختار پلکانی منحصر به فرد این منطقه است. روستای ماسوله که امروزه به شهری با امکانات عالی تبدیل شده و در عین حال ساختار قدیمی خود را محفوظ نگاه داشته است در خارج از ایران نیز محبوبیت فراوانی دارد به طوریکه هر ساله این شهر میزبان مهمانان خارجی نیز میباشد. ماسوله قدمتی در حدود 1000 سال دارد همچنین این شهر در فهست آثار ملی و طبیعی ایران نیز به ثبت رسیده است و اگر بخواهید از پایین ترین نقطه این شهر تا بالاترین و آخرین خانه این منطقه بروید باید ارتفاعی 120 متری را بالا بروید.

این شهر در 36 کیلومتری شهر فومن و 60 کیلومتری رشت واقع شده. طبیعت زیبا و آب و هوای مطبوع ماسوله باعث شده تا این شهر در زمره سرسبز ترین و خوش آب و هوا ترین شهرهای شمال کشور قرار بگیرد. در بیشتر روزها هوای مه آلود در ماسوله حاکم است این شهر تابستان هایی خنک و زمستان هایی پر برف دارد از این رو اگر قصد سفر به ماسوله را دارید بهترین زمان سفر از اواسط فصل بهار تا اوایل پاییز است.

زبان اصلی مردم محلی ماسوله، “موسلی” است که بسیار به زبان تالشی شبیه است. زبان تالشی زبان اصلی مردم ساکن غرب گیلان و جنوب کشور آذربایجان نیز میباشد. خانه های بدون حیاط ماسوله به گونه ای در چشم دیده میشوند که گویی پلکانی عظیم از سمت کوه ها به دره کشیده شده است و سقف خانه زیرین حکم حیاط خانه ی بالایی را دارد که این خود نوعی همزیستی بین فضای شهری، طبیعت و کوهستان نیز محسوب میشود محوطه جلوی خانه ها و پشت بام ها به عنوان پیاده رو و مسیری برای تردد استفاده میشود اما از این مسیر تردد فقط برای انسان ها و چهار پایان استفاده میشود و به هیچ عنوان اجازه عبور و مرور موتور سیکلت از آن ها داده نمیشود.

در حال حاضر ماسوله بیش از 350 واحد مسکونی دارد که در یک قرن اخیر میزان واحد مسکونی در این منطقه در حدود 650 واحد بوه است که امروزه کاهش یافته. این شهر 4 محله اصلی به نام های خانه ور، مسجد بر، کی سر و اسد محله و بازاری در 4 طبقه دارد که هر محله به طور مستقل به بازار شهر دسترسی دارند.

گردشگری در شهر ماسوله:
یکی از جذاب ترین مناطق تفریحی قله شاه معلم با ارتفاع 3050 متری میباشد، این قله که بلند ترین نقطه در استان گیلان نیز محسوب میشود و فتح این قله برای علاقه مندان به کوهنوردی فرصتی هیجان انگیز را پیش خواهد آورد. در 10 کیلومتر بالاتر از ماسوله کنونی، ماسوله قدیم یا کهنه ماسوله قرار دارد که در آن آثاری به جا مانده از سنگ کوره، سفالینه هایی با قدمتی مربوط به قرون پنجم تا هشتم هجری قمری دیده شده است که جزء آثار باستانی نیز به ثبت رسیده اند.

رودخانه پر آبی در اطراف ماسوله در جریان است که به ماسوله رودخان شهرت دارد و در کنار این آبشاری دیدنی با ارتفاعی در حدود 20 متر قرار دارد، مسافران در این شهر ساعات خوشی را در کنار مناظر این رود و آبشار به تفریح میگذرانند. آبشارهای فراوانی در ماسوله وجود دارد که یکی از زیباترین آن ها آبشار کوشم است که در ارتفاعات این منطقه و انتهای دره جنگلی ماسوله واقع شده است. این آبشار که ارتفاعی 30 متری دارد را میتوانید پس از حدود یک ساعت پیاده روی در شیب ملایمی از کوه مشاهده کنید و از مسیر زیبا که چند آبشار کوچک نیز در آن پدید آمده است لذت ببرید. خرم بو، توریشوم و لارچشمه از دیگر آبشارهای دیدنی در ماسوله اند که بازدید از آن ها خالی از لطف نیست.

یکی دیگر از جاذبه های طبیعی در ماسوله پارک جنگلی این شهر است که هوای خنک و طبیعت بکر آن روح هر آدمی را به جد وامیدارد. گیاهان دارویی، درختانی نظیر راش و فندق  جزئی از طبیعت این پارک هستند. مسافران میتوانند از آلاچیق ها و رستوران های این پارک نیز استفاده کنند.

اقامت در ماسوله:
برای اقامت در شهر بی نظیر پلکانی ماسوله فرصت های گوناگونی برای تصمیم گیری شما وجود دارد. در این شهر دو هتل با فضا و معماری سنتی ماسوله وجود دارد همچنین چندین هتل در مسیرهای منتهی به این روستا قرار دارد که آماده پذیرایی از مسافران داخلی و خارجی هستند.

لاهیجان، عروس شهرهای شمالی
لاهیجان بزرگترین شهر شرق استان گیلان و پنجمین شهر پرجمعیت ایران است. مردم این شهر به زبان گیلکی صحبت میکنند. لاهیجان شهری زیبا و سرسبز است که کوه ها و کوهپایه های آن با بوته های چای پوشیده شده اند، عطر خوش چای در جای جای این شهر به مشام میرسد. لاهیجان شهر ساحلی نیست اما رطوبت قابل توجهی دارد. در تابستان ها گرم و مرطوب است و در زمستان پس از وزیدن بادهای گرم در این شهر شاهد برف خواهیم بود.

جاذبه های دیدنی طبیعی و تاریخی متعددی در لاهیجان وجود دارد از این رو این شهر به عنوان یک شهر توریستی نیز شناخته میشود. معروف ترین جاذبه تفریحی لاهیجان تله کابین آن است که فاز اول آن در سال 1384 راه اندازی شده و بر فراز بام سبز در حرکت است. شیطان کوه، استخر لاهیجان، پارک بعثت، پارک جنگلی میرصفا، تالاب بین المللی امیرکلایه و تالاب بی نظیر سوستان از دیدنی ترین جاذبه های طبیعی این شهر هستند.

شهر لاهیجان برای علاقه مندان به تاریخ نیز جاذبه های فراوانی دارد. مسجد اکبریه از میراث تاریخی ارزشمند این شهر است که در زمان فتحعلی شاه بنا شده است. بنا به دلایلی این مسجد در زمان ساخت نیمه کاره رها شد و در حال حاضر از دو بخش مسجد نو و مسجد کهنه تشکیل شده است که این دو قسمت به واسطه دری به هم مرتبط میشوند بسیاری از کارشناسان معماری این مسجد را شبیه به مسجد ایاصوفیه در ترکیه میدانند.

آرامگاه کاشف السلطنه یا موزه چای از دیگر جاذبه‌های تاریخی شهر لاهیجان است که در خیابان کاشف شرقی و بنا به وصیت محمد میرزا قاجار قوانلو بر تپه های چای لاهیجان بنا شده است. این موزه که از یک سالن اصلی دو طبقه و یک برج تشکیل شده شامل اسناد و مدارک مرحوم کاشف السلطنه که مردی تحصیل کرده و دارای مقام که به عنوان نخستین فردی که به کاشت چای روی آورده و به پدر چای ایران مشهور است به همراه وسایل و ابزار چای و نوشیدن چای میباشد.

اقامت در لاهیجان:
از آنجا که شهر لاهیجان یک شهر پیشرفته و پرجمعیت و رو به رشد در ایران است از امکانات شهری و رفاهی مناسبی نیز برخوردار است. هتل ها و هتل آپارتمان های متعددی در این شهر در ارائه خدمت به مسافران در تکاپو هستند اما از آنجا که تمایل مسافران شهرهای شمالی به اقامت در ویلا و سوئیت بیشتر است در لاهیجان نیز ویلاهای اجاره ای و سوئیت های مبله با امکانات متنوع به وفور یافت میشود.

منبع:بیتوته

غار نمکدان یا غار سه مرد برهنه در قشم

غار نمکدان از جاذبه های گردشگری قشم می باشد که به عنوان طولانی ترین غار نمکی جهان شناخته شده است.

هرمزگان یکی از استان های جنوبی ایران است که در شمال تنگه هرمز قرار گرفته است. جاذبه های گردشگری بسياري در این استان قرار دارد که با یک بار سفر نمی توانید از تمام آن ها بازديد به عمل بیاورید. یکی از این جاذبه ها که در این مطلب می خواهیم به آن اشاره کنیم، گنبد نمکی و غار نمکدان است که در استان هرمزگان واقع شده است.

غار نمکدان به نام های غار نمک قشم، غار نمکی 3N و غار سه مرد برهنه هم مشهور است، این غار نمکی در جزیرهٔ قشم است و طولانی ترین غار نمکی جهان می باشد.

دلیل نام گذاری غار سه مرد برهنه
نام ابتدایی غار نمکدان، غار سه مرد برهنه است و داستان این نام گذاری به این دلیل است که سه متخصص اهل جمهوری چک وارد این غار برای کشف و نقشه برداری می شوند و در عمق غار به جایی می رسند که آب نمک غلیظ بود و راهی غیراز شنا برای رفتن به آن سمت غار نبود، این سه متخصص از آنجایی که تجربه داشتند که اگر با لباس به آب نمک بروند و پس از آن به راه رفتن در سطح غار ادامه بدهند به دلیل رسوبات نمک در لباس و سفت و سخت شدن لباس و چسبیدن به بدنشان قادر به راه رفتن نخواهند بود و لباسشان مانند یک تیکه چوب می شود، پس کاملاً برهنه شدند تا بتوانند برای کشف ادامهٔ غار از آب نمک عبور کنند. به همین دلیل چون این سه مرد به صورت برهنه این غار را کشف و نقشه برداری نموده اند نام این غار را غار سه مرد برهنه گذاشتند.

موقعیت جغرافیایی غار نمکدان در قشم
غار نمکدان در فاصله ۹۰ کیلومتری شهر قشم در ساحل جنوب غربی این جزیره و در بطن گنبد نمکی قشم به ارتفاع ۲۳۷ متر از سطح دریا قرار گرفته است. غارهای نمکی عموما در گنبدهای نمکی به وجود می آیند. درصورتی که گنبدهای نمکی در مناطق خشک و نیمه خشک از نظر اقلیمی مثل جنوب ایران واقع گردند، به دلیل بارش کم پدیدار شدن آنها در سطح زمین ماندگاری بیش تری داشته و در آنها احتمال بوجود آمدن غارهای نمکی بیش تر می باشد. در مناطق پرباران گنبدهای نمکی به دلیل انحلال زیاد سنگ نمک از بین رفته و فرصت ایجاد غار در آنها بسیار کم است و یا از وسعت و طول زيادي برخوردار نمی باشند.

توصیف غار نمکدان
در گنبد نمکی قشم پدیده‌های انحلالی سطحی و عمقی بسیاری وجود دارد که طویل‌ترین غار این مجموعه به نام (غار نمکدان 3) در قسمت جنوب‌ خاوری این گنبد با درازای (6400 متر) به عنوان طولانی‌ترین غار نمکی جهان شناخته می‌شود.

این غار نمکدان داراى یک دریاچه نمک به عمق یک متر در فاصله ۱۶۰ مترى دهانه ورودى است. این غار داراى چند تالار بزرگ و کوچک است که نخستین تالار آن در فاصله ۶۷۰ مترى ورودى آن قرار دارد.

از دل کوه نمکدان یک جریان آب زیر زمینی دائمی می جوشد که راه را به خارج می گشاید و بعد از حل کردن نمک در مسیر حرکت خود بصورت چشمه نمک در دامنه کوه ظاهر می شود که در گودال مقابل خود حوضچه ای طبیعی به رنگ سفید بوجود می آورد. منظره این حوضچه از دور مانند برف زمستانی دیدنی است. این چشمه در تمام طول سال جریان دارد. نمک های کوه نمکدان از بهترین نوع نمک سر سفره شناخته شده است و در ترکیب آن عناصر دیگری مانند منیزیم موجود است که به همین علت می تواند بعنوان نمک طبی به خصوص برای مصرف ورزشکاران حرفه ای بصورت کپسول مصرف شود.

مسیر دسترسی به غار نمکدان در قشم
برای دسترسی به این جاذبه ی طبیعی در استان هرمزگان باید به طرف غرب جزیره قشم سفر کنید. با عبور از فرودگاه قشم و پشت سر نهادن حدود ۶۰ کیلومتر وارد جاده شوسه نسبتا مناسبی می شوید که ۲۳ کیلومتر تا دهانه غار فاصله دارد.

منبع:بیتوته

کرونا در اروپا

جدیدترین اخبار اروپا حاکی از آن است که تاخیر در تحویل واکسن‌ها به اروپا از طرف شرکت‌های تولید کننده خسارت حدودا ۹۰ میلیارد یورویی را به این اتحادیه وارد می‌کند و کرونا صنعت گردشگری اسپانیا را هم به شدت از رونق انداخته است.

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، انواع ویروس جهش یافته کرونا و بخصوص ویروس انگلیسی در اروپا همچنان جولان داده و شرایط بسیار سختی را برای شهروندان و مقامات این اتحادیه ایجاد کرده است.

افزایش تمایل به استفاده از واکسن روسی در اروپا

خبرهای کرونایی از اروپا حاکی از آن است که تمایل به استفاده از واکسن روسی در بین کشورهای اروپایی افزایش پیدا می کند.

“سباستین کورتس”، صدر اعظم اتریش هم در سخنانی اعلام کرده که نباید هیچ گونه تابوی ژئوپلیتیکی برای تایید واکسن در اروپا وجود داشته باشد و آژانس داروی اروپا باید تایید واکسن های روسی و یا چینی را هم به محض ارسال درخواست در دست بررسی قرار دهد.

وی تاکید کرد که در مبارزه با این بحران هر واکسن بیشتر که موثر و تایید شده باشد بسیار اهمیت دارد.

کورتس تاکید کرد: تنها به صورت مشترک و با همکاری های بین‌المللی ما می توانیم بر این بحران غلبه کنیم.

روز سه شنبه، اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپایی هم برای تایید واکسن روسی کرونا در اتحادیه اروپا ابراز تمایل کرده و تاکید کرد: اگر تولید کنندگان واکسن های روسی و چینی از خود شفافیت نشان دهند و همه داده های واکسن هایشان را در دسترس قرار دهند احتمالا می توانند تایید در اروپا را دریافت کنند.

“ینز اشپاهن”، وزیر بهداشت آلمان هم اخیرا آشکارا از استفاده از واکسن روسی در آلمان حمایت کرده است.

وی اعلام کرده که بررسی هایی درباره تولید واکسن روسی اسپوتنیک 5 در اروپا در حال انجام است. وی در یک کنفرانس آنلاین اعلام کرد که در مذاکرات با طرف روسی درخواست هایی وجود داشته مبنی بر ارزیابی این مسئله که آیا در آلمان و یا اروپا ظرفیت تولید این واکسن می تواند شکل گیرد.

مرکل هم برای استفاده از واکسن کرونای روسی اسپوتنیک 5 در کشورش ابراز تمایل کرده و گفت: هر واکسنی در اتحادیه اروپا مورد استقبال قرار می گیرد، البته تنها در صورتی که تایید شود و آژانس دارویی اروپا داده های ضروری درباره آن را ارائه دهد.

روسیه برای ثبت واکسن خود در اتحادیه اروپا تلاش می کند. مرکل تاکید کرد هر کسی که برای تایید واکسن با داده ها در اروپا تلاش می کند به گرمی مورد استقبال قرار می گیرد. من در این باره با رئیس جمهور روسیه صحبت کرده‌ام.

صدر اعظم آلمان همچنین گفت: ما امروز اطلاعات خوبی همچنین درباره واکسن روسی را می خوانیم. بر اساس اطلاعات جدید این واکسن تاثیر 91.6 درصدی دارد.

کاهش بی‌سابقه رضایتمندی از مدیریت بحران کرونای دولت آلمان

نتایج یک نظرسنجی حاکی از کاهش چشمگیر میزان رضایت مندی از دولت ائتلافی در آلمان است.

این نظرسنجی که توسط موسسه سیوی انجام شده است نشان می دهد که برای اولین بار از زمان شیوع بحران کرونا است که این تعداد بالا از شهروندان آلمانی اعلام کرده‌اند که از مدیریت کرونای صدر اعظم آلمان و وزرای وی ناراضی هستند.

نتایج این نظرسنجی نشان می دهد که بادهای مخالف شدیدی از طرف شهروندان علیه دولت آلمان و وزرای آن وزیدن گرفته است. این انتقادها به دولت وارد است که واکسن کافی برای شهروندان سفارش نداده و از این رو گروه های خطر کرونایی نمی توانند واکسینه شوند. کمک های مد نظر دولت برای ماه نوامبر به مشاغل آسیب دیده هم هنوز به دست آن ها نرسیده است و دلسردی ها عمیق است.

نتایج این نظرسنجی نشان می دهد که برای اولین بار از زمان شیوع کرونا تعداد افراد ناراضی از دولت آلمان با 46 درصد بیشتر از افراد راضی با 42 درصد است. بر این اساس از ماه جولای سال گذشته میزان رضایتمندی شهروندان از دولت کاهش چشمگیری داشته است.

یکی از محققان این بررسی درباره دلایل افزایش نارضایتی شهروندان از دولت گفته است: از یک طرف خستگی از کرونا در بین مردم به دلیل طولانی شدن بحران کرونا و محدودیت هایی که از اوایل نوامبر بر کشور حاکم است بسیار افزایش پیدا کرده و از طرف دیگر سیاستمداران در مدیریت بحران اشتباهات فنی زیادی داشته‌اند.

789 مرگ کرونایی روزانه در آلمان

آمارهای مبتلایان و مرگ های کرونایی در آلمان همچنان بالا است و انستیتو رابرت کخ آلمان صبح امروز خبر داده است که در 24 ساعت گذشته 14211 نفر دیگر به کرونا مبتلا شده و 789 نفر هم در اثر ابتلا به این بیماری جان خود را از دست داده‌اند.

“گرت مولر”، وزیر توسعه آلمان هم درباره شروع واکسیناسیون در 18 کشور در حال توسعه دنیا با کمک تشکل واکسیناسیون کواکس ابراز خرسندی کرده و تاکید کرد که کووید 19 یک بحران بهداشت جهانی و واکسن هم یک کالای جهانی است که باید در اختیار کشورهای در حال توسعه هم قرار گیرد. به گفته وی تا به حال 14 درصد مردم دنیا بیش از نیمی از دوزهای واکسن را برای خود سفارش داده‌اند.

تشدید اختلاف نظرها در دولت ائتلافی آلمان درباره نقش کمیسیون اروپا در روند واکسیناسیون

گزارش ها حاکی از آن است که در دولت ائتلافی آلمان هم درباره روند سفارش واکسن از طرف کمیسیون اروپایی اختلاف نظر شدیدی وجود دارد. در حالی که مرکل از کمیسیون اروپایی حمایت می کند، اما “اولاف شولتز”، معاون وی و نامزد صدر اعظمی حزب سوسیال مسیحی کمیسیون اروپا را مقصر کند شدن روند واکسیناسیون و به وجود آمدن تنگناها در تحویل واکسن از طرف تولید کنندگان می داند و بر این عقیده است که کمیسیون باید واکسن های بیشتری را سفارش می داد.

خسارت 7 میلیارد یورویی بخش حمل و نقل آلمان

اتحادیه شرکت های حمل و نقل آلمان (VDV) هم اعلام کرده که بحران کرونا در امسال و سال گذشته حدود هفت میلیارد یورو به بخش اتوبوسرانی و راه آهن خسارت زده است.

خسارت 90 میلیارد یورویی اتحادیه اروپا در اثر تاخیر در واکسیناسیون

نتایج یک بررسی هم نشان می دهد که تاخیرهای دراز مدت در تحویل واکسن کرونا از طرف شرکت های تولید کننده هزینه های بالایی را برای اروپا به بار می آورد. بر اساس تحقیقات انجام شده توسط موسسه بیمه اولر هرمس، اروپا در حال حاضر حدود 5 هفته در سایه این تاخیرها از برنامه واکسیناسیون خود عقب مانده است. اگر این زمان جبران نشود تا حدود 90 میلیارد یورو برای اتحادیه اروپا خسارت به بار خواهد آمد.

بر اساس بررسی نویسندگان این تحقیق هر یورو سرمایه گذاری اروپا برای تسریع روند واکسیناسیون موجب صرفه جویی چهار یورویی در هزینه های ناشی از پیامدهای محدودیت های ایجاد شده در اقتصاد و زندگی عمومی برای مهار کرونا می شود.

در این بررسی آمده است که با توجه به سرعت واکسیناسیون فعلی برای اروپا ایمنی در برابر این بیماری تازه در پایان سال 2022 حاصل خواهد شد. بر این اساس هدف کمیسیون اروپایی برای واکسیناسیون 70 درصد بزرگسالان تا تابستان سال جاری تنها در صورت افزایش 6 برابری میزان واکسیناسیون فعلی محقق می شود.

تشدید محدودیت‌های سفر در سوئد

دولت سوئد هم از روز شنبه محدودیت های سفر به این کشور را تشدید می کند و از این پس دیگر هیچ کس بدون تست منفی کرونا حق ورود به این کشور را نخواهد داشت.

شمار قربانیان کرونا در اسپانیا هم از مرز 60 هزار نفر عبور کرد. بر اساس اطلاعات نهادهای بهداشتی این کشور در روز چهارشنبه در عرض 24 ساعت 565 نفر دیگر در این کشور در اثر ابتلا به کرونا جان خود را از دست دادند و بیش از 31 هزار نفر دیگر هم در این مدت به کرونا مبتلا شده‌اند.

کمیسیون اروپا می خواهد به دلیل کمبود واکسن کرونا به صورت هدفمند از تولید کنندگان واکسن حمایت کند تا تولید را به صورت مشترک افزایش دهند. کمیسر مربوطه در کمیسیون اروپایی از تشکیل یک کارگروه ویژه برای این منظور در اروپا خبر داده است.

واکسیناسیون بیش از 15 درصد شهروندان در انگلیس

در انگلیس هم تا به حال 10 میلیون نفر اولین دوز واکسن کرونا را دریافت کرده‌اند که شامل بیش از 15 درصد جمعیت این کشور می شود.

ضربه مهلک کرونا به صنعت گردشگری اسپانیا

بحران کرونا به رونق ناگهانی بخش گردشگری که در سال های اخیر اتفاق افتاده بود پایان داد. آمارها نشان می دهد که در سال گذشته تنها 19 میلیون مسافر به اسپانیا آمدند که یک کاهش 77 درصدی را نسبت به سال قبل از آن که 89 میلیون توریست به این کشور آماده بودند نشان می دهد. بر این اساس درآمد این صنعت کلیدی در اسپانیا با 79 درصد کاهش در سال 2020 نسبت به سال قبل از آن از 92 میلیارد یورو به 20 میلیارد کاهش پیدا کرد.

جدیدترین آمار مبتلایان به کرونا در کشورهای مهم اروپایی

بر اساس جدیدترین آمارها تا به حال در انگلیس 3871825 نفر به کرونا مبتلا شده و 109335 نفر هم در اثر ابتلا به این بیماری جان خود را از دست داده‌اند.

در فرانسه هم تا به حال 3251160 نفر به کرونا مبتلا شده و 77595 نفر هم در اثر ابتلا به این بیماری جان خود را از دست داده‌اند.

در اسپانیا هم تا به حال 2913389 نفر به کرونا مبتلا شده و 60370 نفر هم در اثر ابتلا به این بیماری جان خود را از دست داده‌اند.

در ایتالیا هم بر اساس جدیدترین آمارها تا به حال 2583790 نفر به کرونا مبتلا شده و 89820 نفر هم در اثر ابتلا به این بیماری جان خود را از دست داده‌اند.

در آلمان هم تا به حال 2252489 نفر به کرونا مبتلا شده و 60212 نفر هم در اثر ابتلا به این بیماری جان خود را از دست داده‌اند.

منبع:تسنیم

امامزاده جعفر(ع) پیشوا؛ یک صحن با سه متولی

۴۵ کیلومتری جنوب‌شرق تهران و برفراز تپه‌ای مرتفع، صحن مطهر امامزاده جعفربن موسی الکاظم(ع) واقع شده‌ که علاوه بر مکانی تاریخی، به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری – مذهبی مورد توجه بسیاری از ایرانگردان است؛ مکانی که توسط سه نهاد مدیریت می‌شود.

امامزاده جعفربن‌موسی الکاظم (ع)، از فرزندان امام موسی کاظم (ع) است که بر کتیبه در منبت کاری شده ضریح چوبی بقعه نام امامزاده جعفر حوازی فرزند امام هفتم شیعیان نگاشته شده است.

از کسانی که این امامزاده جلیل القدر را از فرزندان بلافصل امام موسی کاظم (ع) ذکر کرده‌اند، شیخ عباس قمی عالم بزرگ شیعه در قرن چهارده هجری قمری است.

مؤلف کنز الانساب، در این باره نوشته است:«چون مأمون، حضرت علی بن موسی الرضا(ع) را از مدینه به شهر طوس دعوت نمود، جمله فرزندان و فرزندزادگان حضرت امام کاظم (ع) به تدریج از بغداد رو به ولایت خراسان نهادند، من جمله تعدادی از این بزرگواران همچون جعفر و ابراهیم و… چون به ناحیه ساوجبلاغ رسیدند، دشمنان از عقب آمدند و مجادله بسیار کردند و آخر الامر حسن بن موسی الکاظم (ع) را شهید کردند و به بعضی هم جراحت رسیده بود و چون شب درآمد، لاعلاج روی به اطراف نهادند، اما جعفربن موسی الکاظم (ع) که در حین دفاع مجروح گردیده بود، در توابع ورامین به موضع سناردک (مکان فعلی) در اثر شدت جراحات وارده به شهادت رسید.»

بنای تاریخی امامزاده جعفر(ع)

مجموعه مذهبی آستان امامزاده جعفر(ع) شامل پلانی مربع شکل و مسقف با گنبد که در زمان شاه طهماسب صفوی ساخته شد و محوطه باز مقابل آن، به عنوان محل تدفین اهالی منطقه استفاده می شد.

ایوان این بنای تاریخی در زمان فتحعلی شاه قاجار در ضلع شرقی بقعه به بنا ملحق شد که کتیبه ایوان این موضوع را به اثبات می‌رساند.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در راستای اجرای طرح‌های توسعه‌ای، تعدادی از اماکن و بناهای پیرامون آستان مقدس خریداری و به مجموعه اضافه گردیده و ۱۱ رواق پیرامون بنای اصلی در ضلع شرقی صحن، یک سر در رفیع با کاشی کاری و مناره‌های روی سر در ورودی جبهه شرقی و در طرفین آن، دو طبقه ساختمان و کتابخانه، دفتر امور اداری آستان مقدس، مجموعه تجاری، زائرسرا، سرویس‌های بهداشتی و غیره ساخته شده است.

مرقد مطهر امامزاده جعفر(ع) با گنبد رفیع فیروزه‌ای رنگش شناخته می‌شود، گنبدی رفیع که در دوره صفویه بنا شد و در سال ‎ ۱۲۲۷قمری تعمیر گردید.

این گنبد دارای ‎ ۲۱متر ارتفاع از سطح زمین و ۹.۵متر قطر دارد و به شیوه دو پوسته ساخته شده که فاصله بین دو پوسته ‎ هفت متر است.

این گنبد در قسمت خارجی دارای پوشش کاشی فیروزه‌ای با نقوش هندسی و کتیبه‌هایی به خط ثلث و کتیبه‌های نستعلیق است که در بعضی نقاط کتیبه‌های ثلث را قطع کرده‌ است.

کاشی های فیروزه‌ای قسمت خارجی گنبد، با نقوش هندسی و کتیبه‌هایی به خط ثلث و نستعلیق و کوفی بنایی تزیین شده و علاوه بر جنبه تزیینی، دارای نقش عایق برای حفاظت از برف و باران دارد که در سال ۱۳۵۴ توسط سازمان ملی حفاظت آثار باستانی مرمت و تعمیر، و به دلیل ایجاد ترک در آن، در سال ۱۳۹۷ بار دیگر این گنبد به طور کامل بازسازی شد.

داخل مقبره تا ارتفاع ۱.۵متری با کاشی معرق به رنگ فیروزه‌ای، مشکی، زرد، سفید با زمینه لاجوردی و نقوش تزئینی اسلامی مزین شده و به احتمال زیاد این کاشی‌ها جزو تزئینات اولیه بنا است که در بالای ازاره، به صورت کامل آئینه کاری شده است.

ضریح متبرک این مقبره در وسط گنبد خانه بر روی پایه‌ای ۳۰ سانتیمتری از سنگ مرمر سبز رنگ قرار دارد و از جنس طلا و نقره ‌است که با هنر میناکاری تزیین شده و کتیبه‌های آن با خط ثلث و نستعلیق نوشته و در سال ۱۳۷۱ هجری شمسی ساخته و نصب شده است.

در پایان کتیبه‌ای که روی در ضریح سابق مرقد مطهر موجود است، تاریخ سال ۹۴۴ هجری قمری حک شده و در پایین کتیبه داخل حرم که به خط ثلث است، نام شاه طهماسب صفوی و تاریخ ۹۵۶ هجری قمری ثبت شده‌است.

این ضریح توسط هنرمندان اصفهانی ساخته شده است.
ایوان زیبای غربی صحن این آستان مقدس در سال ۱۲۲۷ هجری قمری با دستور فتحعلی شاه قاجار درهنگام تعمیرات بنا اضافه شد که ابعاد آن ۷× ۸.۲۰ متر است و کف و ازاره آن تا ارتفاع ۱.۵ متری، در سال‌های اخیر با سنگ مرمر پوشانده شده و پوشش سطح ایوان به وسیله گچ سفیدکاری و در قسمت طاق، به صورت رسمی بندی تزیین شده است.

طاق ایوان به شکل جناغی ساخته شده و از پاکارقوس طاق، کتیبه‌ای به خط نستعلیق سفید بر روی ۵۰ لوح و ۴۵۰ قطعه کاشی لاجوردی وجود دارد که مشتمل بر ۲۵ بیت شعر از فتحعلی خان صبا است و هر مصرع آن درون کادری مشخص نوشته شده و فواصل بین کادرها را با کاشی های زرد و سبز و طرح های گل و برگ پر کرده اند.

بازار قدیمی پیشوا

به دلیل عشق و علاقه مردم به خاندان عصمت و طهارت(ع)، شیعیان در گرداگرد مرقد پاک این امامزاده جلیل القدر سکونت کردند و این امر باعث شد تا محله قدیمی سناردک رونق و معروفیت خود را از دست بدهد و کم کم محلۀ امامزاده جعفر(ع) مرکزیت یابد.

از زمان بنیاد شهر پیشوا آگاهی دقیقی در دست نیست و به جز آرامگاه امامزاده جعفر(ع)، سازه تاریخی دیگری در این شهر وجود ندارد، ولی با توجه به وقف‌نامه امامزاده جعفر در سال ۸۷۳ هجری قمری می‌توان تاریخ بنیاد را پیش از سال ۸۷۳ هجری قمری دانست.

همزمان با شکل گیری و توسعه پیشوا و حضور گروه های مختلف مردمی در این منطقه، بازار نیز به عنوان یکی از اساسی ترین نیازهای زندگی های اجتماعی در این منطقه شکل گرفت تا آن که در زمان صفویه ، بازار قدیمی پیشوا که امروز نیز از رونق خاصی برخوردار است شکل گرفت.

با آن که بازار قدیمی پیشوا در زمان صفویه بنا نهاده شد ولی قسمتی از این بازار بعدها توسط شیخ محمود ورامینی در زمان محمدعلی شاه قاجار، بازسازی می شود.

ابتدای این بازار در میدان اصلی شهر و انتهای آن به صحن مطهر امامزاده جعفر(ع) ختم می شود صدها حجره و مغازه قدیمی و جدید، بسیاری از کالاها را به مردم عرضه می کنند.

در این بازار قدیمی تاریخ سیاسی شهرستان پیشوا و ورامین، به خود حوادثی مانند تیرباران شدن ارشدالدوله، از یاران وفادار محمدعلی شاه دیده است و به این حادثه تاریخی در انقلاب مشروطیت می توان اشاره کرد.

علی خان پسرمیرزا علی اصغرخان حشمت الممالک و نوه امام علی خان کرمانی بود که بوسیله محمدعلی شاه، لقب سردار ارشد و سردار فاتح ملقب گردید ، ارشد الدوله در سوم رمضان ۱۳۲۹ در ایوانکی با گروهی از نیروهای دولتی روبرو شد و آنها را به راحتی شکست داد و به طرف امامزاده جعفر حرکت کرد که سرانجام، پس از درگیری با قوای دولتی در تپه های نزدیک به بقعه امامزاده جعفر(ع) زخمی و دستگیر شد و در محله بازار پیشوا تیرباران گردید.

بازار قدیمی پیشوا شاهد وقوع حادثه قیام خونین کفن پوشان این دیار در ۱۵ خرداد سال ۴۲ نیز هست، معبری که کفن پوشان از آن عبور کرده و با حرکت به سمت تهران، دستگیری امام راحل را محکوم کردند و در این مسیر جان خود را تقدیم اسلام کردند.

کوچه های متعددی از بازار قدیمی پیشوا منشعب می شود که به دلیل قرار گرفتن مرکز شهر در ارتفاع تپه ، اکثر این کوچه ها پلکانی بوده و منظره زیبایی از عبور از کوچه های قدیمی را پیش روی گردشگران قرار می دهد، کوچه هایی که در انتها به فضایی ختم می شود که دشت ورامین را به خوبی می توان از ارتفاع نظاره گر بود.

آستان مقدس امامزاده جعفر (ع) پیشوا در تاریخ ۲۱ آبانماه ۱۳۱۷ به شماره ۳۱۹ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفته است.

صحن امامزاده جعفر(ع) مبداء انقلاب است

امام جمعه شهرستان پیشوا درباره به این امامزاده جلیل‌القدر می گوید: صحن امامزاده جعفر(ع) با حضور کفن‌پوشان در قیام خونین ۱۵ خرداد سال ۴۲ مبداء انقلاب محسوب می‌شود و باید بیش از گذشته نسبت به معرفی ایشان اقدام کرد.

حجت الاسلام روح‌الله باقری می افزاید: ایشان عالمی مجتهد و دانشمندی به نام بودند که بدون واسطه متصل به امام است، کسی که فرزند بلافصل امام هفتم و برادر امام هشتم شیعیان جهان است و به دلیل شجاعت و درایتی که در وجودش بود، مدیر کاروان میهمانان حضرت امام رضا(ع) بودند.

به گفته وی، یکی دیگر از خصوصیات جعفربن‌موسی‌الکاظم(ع) این است که وی به واسطه شهادت از دنیا رفته‌اند و این امر به ایشان جایگاه ویژه‌تری می‌دهد.

وی تصریح می کند: وجود متبرک حضرت جعفربن‌موسی الکاظم (ع) برکات بسیاری برای مردم پیشوا داشته و پیشرفت‎‌های این منطقه، به واسطه وجود ایشان است ولی آن طور که باید، حق وی در منطقه ادا نشده و از مردم تا مسوولان فرهنگی و سیاسی، نخبگان، نویسندگان، روحانیون، رسانه‌ها و صدا و سیما به درستی جایگاه این امامزاده جلیل‌القدر را تبیین نکرده‌اند.

باقری می گوید: نباید به صرف این که این مکان مقدس متولی دارد، از اقداماتی که می‎تواند وجود ایشان را معرفی کند سرباز زد، همه افراد موظفند تا با قدم و قلم خود برای معرفی این امامزاده واجب‌التعظیم استفاده کرده و برکات ایشان را برای تمامی افراد و عاشقان به خاندان عصمت و طهارت بیان کنند.

چند متولی برای یک امامزاده

رئیس دفتر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز درباره این مکان مقدس می گوید: صحن مطهر امامزاده جعفر به دلیل برخورداری از سه متولی اوقاف و امور خیریه، میراث فرهنگی و مسوولان موقوفه با مشکلاتی مواجه است و نتوانسته به جایگاه واقعی خود در حوزه اماکن مذهبی و تاریخی دست یابد.

مجید ژاله نیا می افزاید: برخی از ساخت و سازهای صورت گرفته در صحن مطهر امامزاده جعفر(ع) و پیرامون آن از جمله بازسازی گنبد فیروزه‌ای به هیچ عنوان مورد تأئید میراث فرهنگی نیست و این امر به ارزش تاریخی بنا صدمه وارد می‌کند.

وی در گفت و گو با ایرنا همچنین می گوید: به منظور توسعه صحن مطهر امامزاده جعفر(ع) نقشه جامع مورد تأئید اوقاف، میراث فرهنگی و موقوفه تهیه شد و به تصویب رسید ولی در عمل، این طرح مانند نقشه اصلی اجرا نشد.

وی می افزاید: در حال حاضر توسعه بناهای اطراف صحن مطهر، ایجاد بازارچه بدون استفاده از ضلع جنوبی و از دست دادن کارکردهای بازار سنتی و قدیمی به دلیل فرسودگی بافت اطراف آن باعث شده تا این مکان مقدس به جایگاه اصلی خود دست پیدا نکند.

به گفته ژاله نیا، میراث فرهنگی تلاش دارد تا ایوان تاریخی و محل قرار گرفتن مضجع نورانی که متعلق به دوره صفوی است را حفظ و حراست کند تا ارزش تاریخی این بنای مهم، حفظ شود.

برای رسیدن به شهرستان پیشوا کافی است ۴۵ کیلومتر به سمت جنوب شرق تهران و مسیر امام رضا(ع) حرکت کرده و ضمن زیارت مرقد مطهر امامزاده جعفر(ع) از آثار تاریخی و بازار سنتی آن دیدن کنید.

منبع:ایرنا

نوزدهمین سالگرد ثبت دیوار تاریخی تمیشه در فهرست آثار ملی

دیوار تمیشه به طول تقریبی ۱۲ کیلومتر با مصالح آجر به ابعاد ۱۰ × ۳۸ × ۳۸ سانتی‌متر به جهت شمال- جنوب از دامنه‌های شمالی سلسله جبال البرز شروع‌شده و به خلیج گرگان منتهی می‌شود که با مطالعات انجام‌شده بقایای بخشی از دیوار در داخل خلیج گرگان مشخص‌شده است.

بیشتر بخش‌های دیوار از بین رفته و تسطیح شده است. فقط بقایای قسمتی از لایه‌های تحتانی دیوار در قسمت‌های جنگلی و حدفاصل روستای باغو کناره، سر کلاته باقی‌مانده است.

دیوار دارای خندق عمیق در قسمت غربی و به سمت شهر تمیشه است و از سمت شرق به دره‌های عمیق و رودخانه منتهی می‌شود.

در مورد زمان ساخت و ارتباط دیوار تمیشه با دیوار بزرگ گرگان مطالعات باستان‌شناسی شروع‌شده است. کاوش‌های سال ۲۰۰۷ زیرآب‌های خلیج گرگان بخش‌هایی از دیواری به نام دیوار تمیشه را آشکار کرد که گمان می‌رود در نقطه‌ای به دیوار گرگان متصل می‌شده است.

تأسیساتی نیز در این مورد وجود دارد که می‌تواند بخش‌های زیرآب دریا، قسمت‌هایی از پادگانی بزرگ یا حتی بندری ساسانی باشد.

منطقه‌ای که تمیشه در دل خاک آن جای گرفته روزگاری محل سکونت و  قصر پادشاهان ایران باستان و دروازه ورودی به شهر استرآباد و آخرین منزل طبرستان بوده است. درواقع منطقه تمیشه می‌تواند به‌عنوان یکی از کانون‌های باستانی و خاستگاه تمدن فرهنگ بشر در دامنه‌های سرسبز شمالی البرز باشد.

در دوره پادشاهی ایران باستان تمیشه که جزیی از ولایت هیرکانیا بود از لحاظ استراتژیکی و ژئوپلیتیکی و برخورداری از نیروی انسانی توانمند و شجاع برای پادشاهان وقت مهم بوده است.

شهر باستانی تمیشه در دوران تاریخ ایران باستان نقش پررنگی ایفا کرد. کوروش بزرگ هخامنشی قبل از حمله به بابل قصد کرد که مناطق هیرکانی و پرثوه را در نواحی شرقی قلمرو ماد که هنوز تحت نظارت پارسی‌ها درنیامده بود مطیع سازد؛ به همین منظور از سال (۵۴۵ -۵۳۹ ق) اوقات خود را صرف سرکوب کردن طوایف اقوام نواحی شرقی کشور کرده و لشکر خود را برای سرکوب طوایف مهاجم بدوی که ممکن بود امنیت داخلی قلمرو کوروش را عرصه تهدید سازد به حرکت درآورد و در این راستا از استحکامات و قلعه‌های تمیشه استفاده کرد.

در دوره سلوکیان هم این منطقه همانند دیگر مناطق شمالی از خود در تقابل بیگانگان مقاومت نشان داد. اسکندر مقدونی پس ‌از اینکه به کارهای طبرستان سروسامان داد درصدد تسخیر ممالک شرقی برآمد ابتدا به سمت استرآباد رفته و پس از سرکوب مخالفان در تمام قصبات از استرآباد به‌طرف پارت حرکت کرد. از جمله ایالاتی که در دوره اشکانیان برای آن‌ها اهمیت داشت و سد محکمی در برابر بسیاری از متجاوزان صحراگرد به شمار می‌آمد ایالت هیرکان بود. اهمیت این سد دفاعی بدون پشتیبانی قلاع داران دیوار تمیشه غیرممکن بود و گاهی اوقات هم به دلیل فشارهای مالیاتی و ظلم و ستم از طرف نمایندگان پادشاه مرکزی این منطقه از اطاعت حاکمیت مرکزی سرپیچی و خود را مستقل و غیر وابسته می‌دانست.

پادشاهان ساسانی در تمام مدت فرمانروایی در مناطق تحت امر خود دژهای گوناگون و سایر تأسیسات دفاعی را ساختند. انوشیروان ساسانی برای تسلط بیشتر ولایات دوردست آن‌ها به چهار دسته تقسیم کرد. خسرو انوشیروان از طبقه روستاییان سرباز ایجاد کرد و برای آنکه بهتر بتواند از سرحدها دفاع کند قابلیت‌های متعددی را در سرحدات مستقر ساخته و استحکامات دفاعی قوی و معبر دربند را برای قطع راه مهاجمان بدوی ایجاد و دیوار تمیشه را احداث کرد. او شهر تمیشه را در سال (۵۳۱ ق – م)  مورد بازید قرار داد و در آنجا پذیرایی شد و دستور داد شهر را وسعت بخشند و احتمالاً  همین دیدار شاه ساسانی از شهر بود که دستور ساخت این دیوار دفاعی صادر شد.

شهر باستانی تمیشه در طول تاریخ پرفرازونشیب خود متحمل جنگ‌ها، کشت و کشتارها و  خونریزی‌های زیادی بوده است که در این باب ۲ جنگ خانمان‌سوز بلای جان این شهر شد.

نخستین جنگ

ابن فقیه در البلدان می‌نویسد: «در زمان خلیفه سوم عثمان بن عفان در سال ۲۹ ه – ق. سعید بن عاص بن امیه را والی کوفه کرد. سعید از کوفه درآمد و به جهاد طبرستان پرداخت و شهرهای طبرستان / نامیه و تمیشه را گشود و با شاه هیرکان به جنگ پرداخت و با دویست هزار درهم صلح کرد در این جنگ حضرت امام حسن (ع) و امام حسین (ع)  دو فرزند حضرت امیرالمؤمنین (ع)  با سعید بن عاص بودند در این نبرد مردم شهر تمیشه به جنگ با سعید پرداختند و پس از جنگ بسیار والی کوفه  گفت: در صورت پذیرش صلح سوگند می‌خورم یک‌تن را نکشم. مردمان شهر صلح را پذیرفتن و از حصارها و قلاع خود بیرون آمدند ولی سعید بن عاص قرمام قتل همه با جز یک‌تن صادر کرد و سپس به سمت طبرستان رهسپار شد. در این نبرد سعید همه مردم را تا مرز هیرکانی مسلمان کرد ولی باز به دین ابا و اجدادی خود بازگشتن و دوباره شروع به مقاومت کردند.»

دومین جنگ

بسیاری از مورخان نابودی کامل شهر تمیشه را مربوط به اواسط قرن هفتم ه – ق . و  هجوم وحشتناک قوم تاتاری می‌دانند. شیوه‌های جنگی مغولان تخریب کامل شهرها  یا روستاها؛  قتل و غارت، آتش زدن خانه‌ها بود از جمله شهرهایی که در برابر مغولان مقاومت کرد شهر تمیشه بود. که پس از تسلط مغولان آن را به‌کلی ویران کردند. به گفته مورخان شهر، چندی بعد از ویرانی مجدداً در سده هشتم ه –ق  بر اثر حملات امیر تیمور لنگ به‌طوری منهدم شد که دیگر روی آبادانی مانند گذشته به خود ندید.

شهر باستانی تمیشه به شماره ۴۷۵۴ و دیوار دفاعی تمیشه به شماره ۴۷۵۵ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید که بهمن‌ماه سال جاری نوزدهمین سالگرد ثبت این اثر تاریخی استان گلستان را شاهد هستیم.

منبع:میراث آریا