با سفر به میبد نه تنها به شهر جهانی زیلو پا می‌گذارید بلکه می‌توانید با قرار گرفتن در بلندای قلعه‌های آن آرامش را تجربه کنید.
سفر در زمان یکی از آرزوهای همیشگی آدمی بوده و هست. شهرهای کویری عموما سرزمین سفر در زمان هستند سفر به گذشتگان و همراه شدن با تاریخی که بر آنها گذشته است. شهرهایی که بوی آرامش میدهند و هر کجا چشم می‌دوانید خشت و گل می‌بینید.
میبد یزد نیز دیار خشت و گل است. تا چشم کار می‌کند رنگ خاکی در همه جا پراکنده است. خانه‌ها، قلعه‌ها، مسجد، کاروانسرا و یخچال‌ها، بناهای جدید و قدیم همگی از جنس خاک و گل هستند. می‌توانید در بلندای نارین قلعه میبد قرار بگیرید و به نظاره آرامشی که بر این سرزمین حکمفرماست بنشینید. آرامشی که نه امروز و دیروز بلکه میراثی است که از گذشتگان به ارث رسیده.
میبد از جمله شهرهای تاریخی است که می‌توانید انواع بناها با معماری‌های مختلف از یخچال و کاروانسرا گرفته تا قلعه و مسجد را در کنار هم داشته باشید و از قضا معماری این بناها تقریبا سالم است و می‌توانید آنچه از گذشتگان بر جای مانده را تمام و کمال به نظاره بنشینید.
با ورود به میبد با شهری سرزنده روبه رو خواهید شد که بافت تاریخی و البته باغ‌ها بیش از یک سوم آن را دربرگرفته‌اند. بنابراین می‌توانید یک روز کامل در آن گشت و گذار کنید بدون آنکه خسته شوید یا مجبور باشید جاذبه‌های تکراری ببینید.
البته آنچه که بیش از بناهای تاریخی میبد، رخ‌نمایی می‌کند، تنوع صنایع‌دستی و دست‌بافته‌های آن است. چنانکه نام این شهر در فهرست شهرهای شورای جهانی صنایع دستی جای گرفته و به نام شهر زیلو در جهان شناخته می‌شود. نام میبد در حوزه صنایع دستی در فهرست میراث ملی کشور نیز از غنای خاصی برخوردار است. از کاربافی، زیلوبافی و سفال و سرامیک گرفته تا خراطی سنتی و چلنگری و… صنایع دستی هستند که از میبد در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده‌اند. با این اوصاف میبد در عین دارا بودن جاذبه‌های گردشگری متنوع، گزینه خوبی برای خرید انواع صنایع دستی و بافته‌های داری است و البته هر سال جشن ثبت جهانی زیلو را نیز برگزار می‌کند.
چگونه به میبد برسید؟
اگر تهران را به عنوان پایتخت مبدا سفر انتخاب کنید با وارد شدن به آزادراه خلیج فارس می‌توانید سفر را آغاز کنید. بعد از گذشتن از شهرستان‌های اسلامشهر، رباط کریم و فشافویه به قم خواهید رسید و بعد از استراحت کوتاهی در آن و ادامه مسیر به کاشان می‌رسید. بعد از گذر از شهر گل و گلاب و رسیدن به آران و بیدگل می‌رسید و می‌توانید با راندن در مسیر آزاد راه خلیج فارس وارد آزادراه امیرکبیر شده و از شهرستان‌های بادرود، مهاباد و اردستان عبور کنید و درصورت ادامه مسیر آزاد راه خلیج فارس وارد آزادراه امیرکبیر شده و از پنج عبور کنید و مسیر را تا نایین ادامه دهید. بعد از گذشت از عقدا به مسیر کوتاهی تا رسیدن به میبد در پیش خواهید داشت.
اگر قطار را به عنوان وسیله نقلیه انتخاب کنید بد نیست بدانید که سفر ۶تا۸ ساعته را در پیش خواهید داشت و از ایستگاه‌های کاشان، بادرود و اردکان گذر کرده و به یزد خواهید کرد و با توجه اینکه فاصله میبد تا یزد بسیار کم و حدود ۵۰ کیلومتر است، می‌توانید از قطار یزد استفاده کنید. برای سفر هوایی نیز با سفر به شهر یزد با استفاده از اتوبوس، تاکسی و یا ونهایی که در مسیر یزد- میبد تردد می‌کنند، به مقصد برسید.
شهر جهانی زیلو
با رسیدن به میبد نه فقط با یک شهر که در دل کویر بنا شده بلکه با شهری زیبا و زنده روبه‌رو می‌شوید. شهری که حیاط خانه‌ها از درختان سرسبز و انواع گیاهان پوشیده شده. اگر از بالای قلعه‌ها به میبد بنگرید، در کنار رنگ خاکی خانه‌ها و بناهای تاریخی، رنگ سبز درختان و طبیعت میبد رخ نمایی می‌کند و همچون زمرد می‌درخشد.
بافت تاریخی و قلعه‌های زیبای میبد از یکسو و روستاهای اطراف با طبیعت و البته جاذبه‌های بکر آن از دیگر سو گزینه‌های متعددی برای گشت و گذار پیش روی شما می‌گذارد.
قطعا در گشت و گذاری که در میبد دارید، المان زیلو در میدان اصلی شهر و کارگاه‌های زیلوبافی که در گوشه و کنار شهر فعال هستند، نظرتان را جلب خواهد کرد. بافت زیلو خاص میبد است. تقریبا می‌توان گفت، تمام بانوان میبدی دستی بر آتش این صنعت دارند و در هر خانه دار زیلو برپاست. از این جهت است که زیلوهای رنگارنگ بر دیوارهای شهر و البته خانه‌های مردمان میبد رخ‌نمایی می‌کند و آداب و فرهنگ و داستان‌هایی که از گذشته به جای مانده است را بازگو می‌کند.
از آنجایی که نام میبد به عنوان شهر زیلو در فهرست شهرهای جهانی صنایع دستی جای گرفته، هر سال جشن این نامگذاری در میبد برگزار می‌شود که نه تنها یادآور میراثی است که از گذشتگان به جای مانده بلکه یادآور جهانی شدن نام میبد نیز هست.
در میبد، زیلو نه تنها به عنوان کف پوش بلکه به عنوان تابلو، سجاده و حتا رومبلی نیز بافته و به فروش می‌رسد. طرح و رنگ‌‌های آن متنوع و زیباست که با توجه به قیمت مناسبش می‌تواند گزینه مناسبی برای سوغاتی و یادآوری سفر به این منطقه باشد.
خانه‌های اعیانی تا کاروانسرا
بیشتر اماکن تاریخی و گردشگری میبد در بخش مرکزی شهر و در بافت قدیم آن جای گرفته‌اند. درواقع می‌توانید گشت و گذار در میبد را از میدان پانزده خرداد آغاز کنید و در دو سوی خیابانی که به این میدان منتهی می‌شود به دیدن جاذبه‌های تاریخی از ساباط‌ها گرفته تا یخچال و خانه‌های تاریخی بروید.
قطعا یکی از بهترین گزینه‌هایی که می‌توانید با دیدن آن سر ذوق بیایید و گشت وگذار در شهری زیبا مانند میبد را از پی بگیرید، نارین قلعه میبد است. قلعه‌ای که هزاران سال قدمت دارد و تاریخ‌نویسان ساخت آن را به سلیمان نبی نسبت میدهند. حتا داستان‌هایی درباره گنجی پنهان در دل نارین قلعه گفته می‌شود که شاید وقتی بر بلندای این بزرگ بنای خشت و گلی قرار بگیرید و به نظاره شهر و زمردهای پنهان در دل آن بنشینید، به چرایی وجود این داستان پی ببرید.
بعد از دیدن نارین قلعه می‌توانید گشتی در شهر بزنید و سری هم به بازار میبد بزنید. البته پنجشنبه بازارهای میبد معروف است چراکه انواع محصولات طبیعی و باغات و انواع صنایع دستی و دست ساخته‌های محلی در این بازار به فروش می‌رسد و به قول معروف از شیر مرغ تا جون آدمیزاد در آن پیدا می‌شود.
چاپارخانه میبد نیز گزینه دیگری برای گشت و گذار خواهد بود. قدمت آن به دوره قاجار می‌رسد و در کنار کاروانسرای میبد قرار دارد. کاروانسرای میبد نیز همچنان با حجره‌های متعدد با سقف طاقی شکل و گنبدی بزرگ در وسط آن میزبان علاقه‌مندان به سفر و گردشگری است تا داستان‌هایی از اقامت گذشتگان در حجره‌هایش را بازگو کند. در کنار این مجموعه و در مسیری که به راه شاهی معروف است، یخچال خشتی و آب انبار کلار نیز از دیگر گزینه‌هایی است که می‌توانید از آن دیدن کنید.
دیدن مسجد جمعه میبد را فراموش نکید چراکه کهن‌ترین زیلوی به جای مانده در این مسجد نگهداری می‌شود. برج کبوترخانه نیز یکی دیگر از گزینه‌های گردشگری در میبد است. این بنا نیز قاجاری است و در جنوب شرقی باروی قدیم میبد قرار دارد. تزیینات زیبای این بنا نظرتان را جلب خواهد کرد. تزیینات گچی و آجری که به زیبایی در کنار هم قرار گرفته‌اند و هنر معماری ایرانی را به رخ می‌کشند. دیر زمانی این مکان مامن کبوترانی بود که در آن پرواز می‌کردند و در میان آجرهای آن به آرامش می‌رسیدند. شاید به همین جهت است که با قرار گرفتن در میان این بنا می‌توان آرامش را احساس کرد.
دیدن خانه‌های تاریخی میبد را فراموش نکنید. خانه‌های اعیانی که در محلات و کوچه پس کوچه‌ها خودنمایی می‌کنند. خانه سالار یکی از این گزینه‌هاست. خانه‌ای قاجاری با معماری زیبا و چشم فریب که حیاط مرکزی و اتاق‌های اطراف آن، شکل داده‌اند.
از گشت و گذار در مناطق اطراف میبد از بفروئیه گرفته تا ندوشن غافل نشوید. مناطقی که مملو از جاذبه‌های تاریخی و طبیعی از قلعه‌ها گرفته تا بازارهای زیبا هستند. از دیگر آثار تاریخی میبد می‌توان به محله‌ها و بادگیرهای قدیمی، قنات‌ها، آسیاب‌های آبی، آب انبار یا یخچالهای خشتی، آسیاب‌های بادی و آبی، مساجد جامع فیروزآباد، قلعه مهرجرد، قلعه بارجین و اشاره نمود. همچنین امامزاده سیدصدرالدین قنبر، امامزاده میر شمس الحق، خدیجه خاتون، پیر بفروئیه و پیر چراغ، از دیگر آثار جاذبه‌های گردشگری میبد است.
از زیلو تا موتابی
علاوه بر زیلو، میبد شهر سفال نیز هست. حتا شهرک صنایع دستی نیز در این شهر برپا شده و انواع سفال و سرامیک و سایر صنایع دستی منطقه را تولید و به فروش می‌رساند. در این میان سفال‌هایی با نقش خورشید خانم و ماهی از جمله معروف‌ترین طرح‌های این منطقه هستند.
موتابی یکی دیگر از صنایع دستی منطقه است که در آن موی بز را تابانده و نخهایی به دست می آورند و از آن در تولید چادر استفاده می‌شود. کاربافی، زیلوبافی که فرشی است که با پنبه درست می‌شود و آن را دوستدار محیط زیست می‌دانند. این هنر می‌تواند سوغاتی خوب و زیبا از این سفر به یادماندهی باشد. لباسهای محلی یزد و میبد نیز از شال و عرق‌چین گرفته تا قبا و عبا و چاقچور از دیگر گزینه‌های خرید در این سفر هستند.
از آش شولی تا انار
میبد نیز مانند یزد از تنوع غذایی خاصی برخوردار است. از انواع آش‌ها مانند آش شولی و آش گندم گرفته تا آش ماش و آش آلو و حتا آش آبغوره و آش کدو در میبد پخته می‌شود. درعین حال غذاهایی ماندن قیمه نخود که برخلاف تصوری که از قیمه دارید با نخود پخته می‌شود و طعمی خاص از قیمه را در تصورات شما رقم می‌زند و قلیه کدو و کوفته لپه نیز از دیگر گزینه‌های خوشمزه این سفر خواهند بود.
انواع شیرینی‌ها از قطاب و باقلوا گرفته تا انواع نان‌های محلی که بعضا شیرین هستند هم در سبد خوراکی‌ها جای می‌گیرند. درعین حال می‌توانید از انواع محصولات باغی میبد که یکی از معروف‌ترین‌های آن انار است نیز به عنوان سوغات خریداری کنید.
کجا اقامت داشته باشید؟
در میبد انواع هتل‌ها با ستاره‌های متنوع فعال هستند و امکان اقامت با قیمت‌ها و البته خدمات مختلف را فراهم می‌کنند. درعین حال انواع اقامتگاه‌های بومگردی نه تنها در میبد بلکه در روستاهای اطراف میبد فعال هستند و خدمات بومی و محلی ارائه میدهند.
این اقامتگاه‌های بومی با معماری‌های متنوعی که دارند شما را به گذشته می‌برند و سفر به دل تاریخ را می‌توانید با اقامت در این واحدها تجربه کنید. همچین باتوجه به وجود باغ‌ها و مزارع در کنار این واحدهای بومی، امکان تجربه زندگی روستایی و کار در مزرعه برای شما فراهم است و حتا می‌توانید در فصل چیدن میوه‌ها با محلی‌ها همراه شوید و این لذت را تجربه کنید.
منبع:ایلنا
