تنگه‌ی«شمشه» / از زلالی‌ «به‌ره زا» تا قلعه‌ی سفالین

تنگه «شمشه» از مکان‌های زیبای طبیعی ایران است که در استان ایلام واقع است و دارای قدمتی چند هزار ساله است.

تنگه شمشه در جنوب روستای «هلسم» در شهرستان سیروان استان ایلام واقع است، طول این دره در حدود ۳ کیلومتر است و سرشاخه آن ارتفاعات «قلارنگ» است، این دره کوه چرمین را به دو قسمت تقسیم کرده و نقطه اتصال آب‌های سطحی سیروان و چرداول است.

روستای هلسم دارای بیشترین زمین آبی و دیم شهرستان در محل تقاطع دو رودخانه چرداول و شمشه واقع شده و دارای طبیعتی بکر و زیباست که با گذشتن جاده قاضی‌خان – بدره از کنار آن دارای موقعیتی جذاب و دیدنی است.

«هلسم» به معنی رفت و آمد زیاد اسب (سم اسب) است که نام واقعی آن هوای مناسب و چمن زارهای اطراف رودخانه و آب زلالش در دو فصل بهار و تابستان برای هر بازدید کننده ای جذاب و خاطره انگیز است.

چشمه «به‌ره زا» هم چشمه آب شیرینی است که در دهانه جنوبی تنگه شمشه واقع شده و زیبایی این تنگه رو صد برابر کرده است. وجود این چشمه و رود زیبایی که از وسط تنگه می‌گذرد و بناهای تاریخی که در این منطقه وجود دارد و همچنین وجود پرندگان گوناگون در این منطقه زیبایی به‌خصوصی به آن داده است که نظر هر بیننده ای رو به خود جلب می‌کند.

این محل در محل برش عرضی کوه «لنه» که سبب خروج رودخانه زنگوان از آن به سمت زهکش رودخانه چرداول شده است به خاطر  تأثیرات آب بر سنگهای آهکی بستر خود شکل‌های زیبایی به صورت استخر، رودخانه ای شکل داده که همراه با آثار قدیمی که بر دیواره‌های اطراف تنگه به جای مانده دارای جذابیت قابل توجهی است.

مردم استان ایلام و دیگر استان‌ها در روزهای تعطیل و فصول بهار و تابستان برای گردشگری و تفریح به این تنگه می‌آیند از طرفی آزانس‌های مسافرتی در استان و استان‌های مجاور گردشگران خارجی را برای گردشگری به این تنگه می‌آورند که زیبایی‌های طبیعی و تاریخی آن باعث حیرت و لذت گردشگران می‌شود.

دکتر «حبیب‌الله محمودیان» باستان شناس ایلامی در خصوص قلعه باستانی موجود در این تنگه به خبرنگار ایسنا، اظهار کرد: قلعه تاریخی تنگه شمشه شامل تعدادی اتاق، دیوار و سازه‌های مختلفی است که در بخش شمالی دره و بر روی صخره‌های سنگی حاشیه‌ی غربی دره زیبای تنگه شمشه ایجاد شده است. این بنای استراتژیک در فاصله ۳۰۰ متری ارتفاعات تنگه و در فاصله ۵۰۰ متری روستای سرتنگ از دوران گذشته به جای مانده است.

وی ادامه داد: بنای قلعه سفالینه از تیغه‌های سنگی و ابزارهای ساخته شده از سنگ از جمله شواهد فرهنگی و شناسه‌های این اثر تاریخی است مصالح به کار رفته در در این بنا از سنگ و گچ است.

این استادیار دانشگاه گفت: با توجه به موقعیت مکانی آثار و شرایط منطقه، به احتمال زیاد این سازه یک قلعه نظامی است که مجموعه‌ی سازه‌های پیرامونی بخش استحکامات این قلعه محسوب می‌شود، شواهد نشان می‌دهد این اثر از دوره‌ی تاریخی تا قرون اولیه اسلامی مورد استفاده بوده و احتمالاً در دوره‌های بعدی نیز به عنوان یک مرکز نظامی مورد نظر بوده است.

محمودیان همچنین در خصوص ویژگی‌های قلعه نیز خاطرنشان کرد: دسترسی به کوهستان، منابع آب و اقلیم معتدل این محدوده‌ی جغرافیایی و خصوصاً شرایط استراتژیکی آن از عوامل سکونت و استقرار در این مکان باستانی بوده است. این آثار در محدوده‌ای کاملاً کوهستانی و صعب العبور ایجاد شده اند.

منبع:ایسنا

ابهام در سرنوشت ساختمان بلدیه رشت

تفاهم‌نامه شهرداری رشت و اداره‌کل میراث‌فرهنگی برای ایجاد ۲ موزه در ساختمان‌های تاریخی این شهر همچنان بلاتکلیف مانده‌است

پیشینه مجموعه شهرداری رشت در میدان اصلی این شهر، مربوط به دوره پهلوی است و با برخورداری از مجموعه‌ای از آثار تاریخی، در تاریخ آذرماه۱۳۵۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. این مجموعه شامل کاخ شهرداری، موزه پست و ساختمان قدیمی هتل ایران است. این‌درحالی‌است که ساختمان شهرداری و برج ساعت آن، نماد شهر رشت به‌حساب می‌آید و سالانه میلیون‌ها گردشگر از آن بازدید می‌کنند.
ساختمان بلدیه یا همان شهرداری رشت در سال ۱۳۰۵خورشیدی، در ضلع غربی میدان شهرداری در شهر رشت افتتاح شد. این بنای تاریخی که  با الهام از معماری سن‌پترزبورگ و توسط «آرتم سرداراف»، معمار ارمنی-آلمانی مقیم رشت، ساخته شده است از آن زمان تاکنون به‌عنوان ساختمان شهرداری رشت مورد استفاده قرار می‌گرفت، اما در جشن ۱۰۰ سالگی تاریخ بلدیه یا همان شهرداری رشت در سال ۱۳۸۶، ساختمان جدید اداری شهرداری رشت در میدان «گیل» کلنگ‌زنی و در همان ایام وعده ایجاد «موزه بلدیه» و «مرکز اسناد شهرداری رشت» در کاخ شهرداری داده شد. برهمین اساس بود که در اجلاس مجمع مشورتی کلانشهرها در تیرماه ۱۳۹۳ نیز قرار شد موزه بلدیه و مرکز اسناد در کاخ شهرداری رشت دایر و ساختمان هتل ایران در میدان شهرداری نیز میزبان موزه هنرهای معاصر شود. پس از آن نیز، در بهار سال‌گذشته برخی مسئولان اداره‌کل میراث فرهنگی استان گیلان از تبدیل شدن ساختمان شهرداری رشت به موزه مردم‌شناسی خبرداد؛ موضوعی که همچنان به نتیجه مشخصی ختم نشده‌است.

طرحی برای مرمت عمارت شهرداری
براین اساس با تفاهم‌نامه مشترکی که میان اداره‌کل میراث‌فرهنگی گیلان و شهرداری رشت به امضاء رسید، مقرر شد طبقه دوم ساختمان شهرداری با عاملیت اداره‌کل میراث فرهنگی، برای ساخت موزه مردم‌شناسی درنظر گرفته شود. همچنین طبقه نخست ساختمان شهرداری رشت نیز قرار شد به عنوان موزه بلدیه در اختیار شهرداری رشت قرار گیرد.
به‌گفته مسئولان مربوط، برای مرمت عمارت شهرداری و تبدیل آن به موزه ۱۳۰میلیارد ریال اعتبار نیاز است. براین اساس قرار براین شد که۷۰میلیارد ریال آن ازسوی اداره‌کل میراث فرهنگی گیلان تأمین شود و شهرداری نیز موظف شد تا بودجه‌ای تأمین کند تا طرح به‌صورت‌کامل اجرا شود.
در روزهای ابتدای کار، نقشه‌های کاربری موزه‌ای ازسوی مشاور طرح ارائه و در کمیته فنی با کلیت آن موافقت شد. پس از آن بود که «مسعود حلاج‌پور» مدیرکل میراث فرهنگی گیلان در گفت‌وگو با رسانه‌های محلی اعلام کرد که «آبان ماه سال‌گذشته برای مرمت ابنیه تاریخی از معاون رئیس‌جمهوری درخواست اعتبار کرده‌ایم که حدود ۱۰میلیارد تومان ازسوی سازمان برنامه و بودجه کشور به این مهم اختصاص یافت.» با این حال آنچه که اکنون روی میز شورای‌اسلامی‌شهر در دوره ششم است، عدم اجرای همه طرح و برنامه‌های درنظر گرفته شده و نیز تعلل دست‌اندرکاران و برگشت احتمالی بودجه است.

تفاهم‌نامه‌ای که به سرانجام نرسید
رئیس شورای‌اسلامی شهر رشت با اشاره به فرسودگی بنای شهرداری اظهار می‌کند: در دوران فعالیت شورای‌شهر رشت در دوره پنجم، قراردادی میان شهرداری و اداره‌کل میراث فرهنگی پیرامون ساختمان تاریخی شهرداری و ساختمان فرهنگی واقع در پیاده‌راه سعدی، منعقد شد و قرار بود براساس آن، بخشی از «ساختمان ساعت» و ساختمان فرهنگی – ورزشی شهرداری، برای مدت معین به اداره‌کل میراث فرهنگی گیلان واگذار شود.
«محمدحسین واثق‌کارگرنیا» می‌افزاید: درمقابل قرار بود اداره‌کل میراث‌فرهنگی نیز ۱۰میلیارد تومان بابت مرمت و بازسازی این بنای تاریخی، ازجمله برای رفع خطر و سربندی این ساختمان، هزینه کند تا تبدیل به موزه شود.
وی اظهار می‌کند: اما اداره‌کل میراث فرهنگی گیلان تاکنون پیرامون جذب و هزینه‌کرد ۱۰میلیارد تومان از محل اعتبارات دولتی برای این ۲ ساختمان تاریخی اقدامی انجام نداده‌است. بعد از پیگیری هم مشخص شد، میراث فرهنگی در جذب این اعتبار دولتی موفق نبوده‌است و عملا هیچ اقدامی در زمینه بازسازی ساختمان تاریخی شهرداری رشت انجام نشده‌است.

زیان شهرداری در برخی قراردادها
واثق‌کارگرنیا با انتقاد از اینکه گاهی اوقات در قراردادهای میان شهرداری و دیگر سازمان‌ها، منافع شهرداری رشت درنظر گرفته نمی‌شود، می‌گوید: متاسفانه در برخی از این‌گونه قراردادها و تفاهم‌نامه‌ها شهرداری رشت متضرر می‌شود؛ موضوعی که باید تجدیدنظرهای لازم درآن انجام شود. وی با تاکید به اینکه ساختمان ساعت شهرداری رشت واقع در میدان «شهدای ذهاب» نشانه اصالت این شهر است، می‌افزاید: اگر بخواهیم در جهان برای رشت نمادی مشهور معرفی کنیم، ساختمان ساعت شهرداری مطرح‌ترین نماد است و شهرداری باید این اصالت را حفظ کند.

چرا اعتبار برگشت خورد؟
معاون میراث‌فرهنگی اداره‌کل میراث‌فرهنگی استان گیلان در پاسخ به سئوال خبرنگارهمشهری درباره دلایل اجرا نشدن مفاد تفاهم‌نامه شهرداری رشت و این اداره‌کل درخصوص مرمت و ایجاد موزه می‌گوید: ما ۳ بار این پروژه را به مناقصه گذاشتیم و براساس اوراق ۱۴۰۲، ۸میلیاردتومان اعتبار اختصاص دادیم، اما پیمانکاری اعلام آمادگی نکرد و تمایلی برای شرکت در مناقصه را نداشتند. حتی ما ویژگی‌های تخصصی را هم که گذاشته بودیم، حذف کردیم، اما هیچ پیمانکاری حاضر به کار نشد.
«ولی جهانی» مشکلات اقتصادی کنونی کشور را از اصلی‌ترین دلایل رویگردانی پیمانکاران از پذیرفتن اجرای چنین طرحی می‌داند و اظهار می‌کند: با توجه به اینکه هزینه‌های مرمت متفاوت است و معمولا نرخ‌ها هر دو سه ماه یک‌بار، چند درصد جهش پیدا می‌کند، پیمانکاران علاقه‌ای برای مشارکت در چنین طرح‌هایی ندارند.
وی ادامه می‌دهد: براساس مقررات موجود، یک ماه طول می‌کشد تا برنده مناقصه اعلام شود، ‌ اما حتی دراین یک ماه نیز قیمت‌ها نوسان زیادی را تجربه می‌کند و پیمانکار حاضر به کار نمی‌شود. با برخی از شرکت‌ها هم رایزنی شد، اما موافق انجام کار نبودند. با توجه به این موضوع، به‌دلیل پایان سال مالی، بخشی از اعتبار برگشت داده شد.
جهانی عنوان می‌کند: ازسوی دیگر برای پیمانکار هم به‌صرفه نبود که امسال کار کند و ۲ سال بعد براساس اوراق اداره‌کل میراث فرهنگی، هزینه خود را دریافت کند. ما به‌عنوان «سازمان ناظر» باید اعتبار دولتی را دریافت کنیم و تلاش می‌کنیم بودجه برگردانده شود تا دوباره برای پروژه فراخوان اعلام کنیم. این‌درحالی‌است که خود شهرداری نیز باید مشوق‌هایی را برای سرمایه‌گذاران درنظر بگیرد.

بودجه کافی نداریم
معاون میراث‌فرهنگی اداره‌کل میراث‌فرهنگی استان گیلان همچنین می‌گوید: وقتی مرمت یک بنای تاریخی را آغاز می‌کنیم، این روند طول می‌کشد و زمانبر است. به‌عنوان مثال مجموع نیروهای تخصصی ما در حوزه آجرکاری سنتی و استادکار ماهر حدود ۴نفر هستند. ازسوی دیگر نمی‌توان درمدت ۴ ماه همه بودجه مرمت را جذب کرد، چراکه مرمت بنای تاریخی زمانبر است. به‌هرحال با وجود درخواست از سازمان برنامه و بودجه کشور، این مشکل هنوز رفع نشده‌است.
جهانی درباره رفع مشکل ایجاد موزه مردم‌شناسی نیز اظهار می‌کند: اگرچه وظیفه ذاتی اداره‌کل میراث‌فرهنگی مرمت بناهای تاریخی است، اما براساس «ماده ۹۸» قانون ششم برنامه توسعه، همه دستگاه‌ها موظفند بناهای تاریخی خود را مرمت کنند. یا اگر نمی‌توانند، به بخش‌خصوصی واگذار کنند.
وی ادامه می‌دهد: با توجه به این موضوع نه‌تنها ساختمان شهرداری، بلکه به‌عنوان مثال ساختمان شیلات کیاشهر، اسکله بندرانزلی و بناهای تاریخی دیگری هم هستند که باید ازسوی دستگاه‌های مربوط مرمت شوند، چراکه اداره‌کل میراث‌فرهنگی توان مالی لازم برای مرمت این بناها را ندارد و بودجه ما استانی و محدود است.
جهانی اضافه می‌کند: بودجه استانی ما سالانه حدود ۲میلیارد تومان است. بودجه ملی نیز حدود ۳میلیارد تومان می‌شود که آن‌هم ازطریق اوراق تأمین می‌شود واین درحالی‌است که مرمت یک بنای تاریخی بزرگ، حداقل ۱۵میلیارد تومان هزینه دارد.

منبع:همشهری

گنجینه‌ای از سکه‌های قدیمی در موزه آستان قدس رضوی

بخش سکه در موزه مرکزی آستان قدس رضوی، با نمایش مجموعه سکه‏‌های ایران در دوران پیش از اسلام و دوره اسلامی و همچنین سکه‏‌های سایر کشورهای جهان، مورد توجه بازدیدکنندگان، پژوهشگران تاریخ و باستان‌شناسی، مجموعه‌داران و علاقه‌مندان سکه‌شناسی قرار دارد. مجموعه سکه‏‌ها که تا سال ۱۳۸۷ شمسی در چند ویترین در کنار آثار تاریخی حرم مطهر به نمایش درآمده بود، در خرداد سال ۱۳۸۸ شمسی، از طبقه همکف موزه مرکزی به طبقه منهای‌ یک انتقال یافت و به این ترتیب گنجینه‏‌ای تخصصی و خاص برای نمایش این آثار ایجاد شد. اهمیت این آثار،  توسعه روزافزون این مجموعه را به دنبال داشته است.

سکه‏‌های ضرب چکشی موجود در این گنجینه که بخشی از آن‏ مربوط به میراث آستان قدس رضوی یا حاصل کشفیات اتفاقی در اماکن متبرکه و صحن‏‌ها بوده و بخش اعظم آن‌ها وقفی و اهدایی است، شامل نخستین سکه‏‌های جهان (سکه‌های شیر و گاومیش کرزوس، پادشاه ثروتمند لیدی)، سکه‏‌های مقدونی، سکه‌های ایران پیش از اسلام (دوران هخامنشی، سلوکی، شاهان پارس، اشکانی، الیمایی، خاراسن و ساسانی)، سکه‌های اسلامی، شامل سکه‌های عرب ساسانی، خلفای اموی و عباسی، سکه‌های سلسله‌های مختلف ایران مانند طاهریان، صفاریان، سامانیان، آل زیار، آل بویه، غزنویان، سلجوقیان، خوارزمشاهیان را در بر می‌گیرد.

همچنین سکه‌های ایلخانان مغول، سربداران، تیموریان، صفویان، افشاریه، زندیه و قاجاریه، سکه‌های حکام و دودمان‌های محلی شامل سکه‌های اسپهبدان طبرستان، امرای طبرستان، آل جلایر، آل مظفر، آل کیا، آق قویونلو، قراقویونلو، فرمانروایان بنی‌دلف، باینجور، علویان طبرستان، بنی سعلوکی، بنی‏کاکویه، غوریان، اتابکان، مرعشیان طبرستان (سادات حسینی مازندران)، امرای آل مشعشعیان و هم‌چنین سکه‌های هپتالیان، هندوسکایی، هندوپارتی، باختری، هون‏ها، شاهان ارمنستان، شاهان باختر، کوشانیان و سکه‏‌های امپراتوری روم شرقی(بیزانس) نیز در این مجموعه قرار دارد. علاوه بر این مجموعه، سکه‌های ضربِ ماشینیِ ایران در دوره‌های قاجار، پهلوی و جمهوری اسلامی و سایر کشورهای جهان در این گنجینه نمایش داده شده و مورد استقبال بازدیدکنندگان خارجی قرار گرفته است.

آنچه در این گنجینه در صدر توجه زائران و بازدیدکنندگان قرار دارد، سکه‏‌های نقره یادبود ولایت‌عهدی امام رضا (ع) است که در زمان حیات آن حضرت و پس از شهادت ایشان در سال‌های ۲۰۲، ۲۰۳ و ۲۰۴ هـجری‌قمری در شهرهای سمرقند، اصفهان و محمدیه (شهر ری) ضرب شده‌اند. علاوه بر سکه‌ها، البسه سکه‌دوزی شده شامل کلاه و پول جلیقه مزین به سکه‌های دوران قاجار و پهلوی، زیورآلات تزیین‌شده به سکه‌های طلا، مدالیون‌های طلا و نقره کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و تعدادی از مدال‏‌های نمایشگاه‌های منطقه‏‌ای و بین‌المللی «تمبر و تاریخچه پستی» که توسط مجموعه‌داران مشهور تمبر ایران به این گنجینه اهدا شده، در این گنجینه  در معرض دید عموم قرار گرفته‌اند.

شِکل‏های نقره هخامنشیان

کوروش کبیر، بنیان‏‌گذار سلسله هخامنشیان (۵۳۰-۵۵۰ پیش از میلاد مسیح) پس از شکست کرزوس (آخرین پادشاه لیدی) و تسخیر شهر سارد، متوجه ضرب سکه در این نواحی شد و این کار را ادامه داد. نخستین سکه‏‌های ایران باستان با نقش پادشاهان هخامنشی، در زمان داریوش اول ضرب شده است. وی سکه‌های طلا به نام دَریک یا زَریک ( به وزن تقریبی ۵/۸ گرم) و سکه‏‌های نقره به نام سیکل یا شِکِل (به وزن تقریبی ۵/۵ گرم) و قطر ۵/۱۵ میلی‌متر را ضرب نمود. تصویر روی این سکه‏‌ها، پادشاه هخامنشی را با تیر و کمان یا نیزه نشان می‌دهد و پشت سکه‏‌ها نیز دارای یک فرورفتگی مستطیل‌شکل است.

تِترادِراخم نقره اسکندر سوم مقدونی

اسکندر سوم مقدونی کشورگشای اهل مقدونیه که در غرب به «اسکندر کبیر» و در ایران به «اسکندر گجسته» مشهور است، در سال ۳۳۱ قبل از میلاد، با شکست ارتش ایران به فرماندهی داریوش سوم، به سلطنت آخرین پادشاه از دودمان هخامنشیان پایان داد و ثروت و قلمرو عظیم هخامنشیان را از آن خود کرد. تصویر روی سکه نقره تترادراخمای (چهار درهمی) اسکندر سوم مقدونی، نیمرخ هرکول، پهلوان اسطوره‏‌ای یونان باستان را با کلاهی از پوست شیر و پشت سکه زئوس ( الهه بزرگ خدایان یونان باستان) و نام اسکندر به خط یونانی را نشان می‏‌دهد. این سکه با قطر ۶۵/۲۷ میلی‏‌متر و وزن ۸۲/۱۷ گرمی در این مجموعه قرار دارد.

دیگر تالار مرود توجه در این موزه تالار آثار اهدایی استاد محمود فرشچیان است. استاد محمود فرشچیان، هنرمند متعهد و استاد نقاشی ایرانی، در سال ۱۳۰۸ شمسی در اصفهان متولد شد. پدرش بازرگان فرش و مردی هنردوست بود و نقش مهمی در پرورش ذوق هنری او داشت. وی طی تحصیلات مقدماتی شاگرد استاد حاج میرزا آقا امامی، از جمله استادان سرآمد آن زمان در هنر تذهیب، قالی، گل و مرغ، طلااندازی و هنر بسیار اصیل و ارزشمند «سوخت و معرق» بود و با تحصیل در هنرستان هنرهای زیبای اصفهان، زیر نظر استاد عیسی بهادری، استاد نابغه و توانمند نقاشی قالی، مینیاتور، نقاشی رنگ و روغن، به فراگیری اصول و مبانی طراحی نقوش سنتی (نقشه قالی، تذهیب، مینیاتور) پرداخت.

در سال ۱۳۲۹ شمسی، پس از شش سال فعالیت، دیپلم عالی در هنر را کسب کرد. وی با جدیت تمام به مطالعه تاریخ و آثار تاریخی و هنرهای اصفهان پرداخت و حتی در طی دوره سربازی دست از خلق آثار هنری برنداشت و بسیار مورد تشویق قرار می‏‌گرفت. پس از انجام خدمت سربازی، برای بررسی و مطالعه هنر اروپا و آثار نقاشان بزرگ آن در موزه‏‌ها، به اروپا سفر کرد. در بازگشت به ایران در اداره‌کل هنر‏های زیبا مشغول به کار و پس از مدتی به مدیریت اداره هنرهای ملی و استادی هنر در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران منصوب شد.

از نظر محتوا و مضمون، آثار استاد عمدتا با الهام از ادبیات عرفانی و باورهای مذهبی ساخته و پرداخته شده‏‌اند. درخشش استاد بر تارک هنر ایران سبب شد نام ایشان در فهرست چهره‌های ماندگار ایران ثبت شود. از هنرهای ماندگار استاد می‌توان طراحی پنجمین ضریح مرقد مطهر امام رضا(ع) و طراحی ضریح  مرقد مطهر امام حسین(ع) را نام برد.

استاد محمود فرشچیان از سال ۱۳۶۹ تا ۱۳۹۷ شمسی، ۱۸ تابلو از آثار خود را به موزه آستان قدس رضوی اهدا کرده‌اند. این آثار تا سال ۱۳۸۸شمسی در بخش هنرهای تجسمی و از سال ۱۳۸۹  در ساختمان موزه قرآن و در تالاری که برای نمایش آثار استاد اختصاص یافت، در معرض نمایش قرار گرفته است.

اثر «پنجمین روز آفرینش» در اندازه ۷۰×۱۰۰ سانتی‏‌متر و در سال ۱۳۵۲ شمسی خلق شده است. این نقاشی با سبک نگارگری و تکنیک اکرلیک کشیده شده است که جنس آن از مقوای بدون اسید بوده و در سال ۱۳۶۹ به موزه آستان قدس رضوی اهدا شده است.

«عصر عاشورا» از دیگر آثار معروفی است که در سال ۱۳۵۵ شمسی طراحی و در سال ۱۳۶۹ به موزه آستان قدس رضوی اهدا شده است. این اثر با سبک نگارگری و تکنیک اکرلیک در اندازه ۹۸×۷۳ و با جنس مقوای بدون اسید خلق شده است.

منبع:ایسنا

ویزای توریستی برای کدام گردشگران صادر می‌شود؟

هرچند خبرها از صدور ویزای توریستی حکایت دارند اما تاکنون هیچیک از هتل‌های کشور برای حضور گردشگران خارجی رزرو نشده‌اند.

به گزارش خبرنگار ایلنا، روز گذشته شاهد برگزاری نشست مشترک سیدعزت‌الله ضرغامی (وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی)، حسین امیرعبداللهیان (وزیر امور خارجه) و بهرام عین‌اللهی (وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی) در ساختمان شماره یک وزارت امور خارجه بودیم.

هرچند قرار بود در این جلسه درخصوص تسهیل روند ورود گردشگران خارجی به کشور و صدور ویزا برای آن‌ها صحبت شود و وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با اشاره به آنکه حدود ۲۰ ماه است صدور ویزای گردشگری متوقف شده است، عنوان کرد: با توجه به اهمیت گردشگری، امید است که با رعایت پروتکل‌ها بتوانیم گردشگری را در کشور از سر بگیریم.

اما وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به روند واکسیناسیون انجام شده در کشور گفت: در حال حاضر زمینه برای ورود مهمانان خارجی به کشور فراهم شده و در این خصوص نگرانی وجود ندارد و افراد می‌توانند به کشور ما سفر کنند و از خدمات پزشکی بهره‌مند شوند. لازم است یک سازماندهی بین وزارت امور خارجه و وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی انجام دهیم تا ورود این میهمانان با تسهیلات بهتری انجام شود و خدمات پزشکی بهتری به آن‌ها داده شود.

اینکه وزیر بهداشت و درمان به ارائه خدمات پزشکی به گردشگران تاکید دارد این شائبه را ایجاد می‌کند که او در فکر ایجاد ساز و کاری برای ورود گردشگران سلامت است. ساز و کاری که حتا در دوران کرونا نیز وجود داشت و باتوجه به بسته بودن مرزها وعدم صدور ویزا برای گردشگران خارجی، ویزا برای گردشگران سلامت صادر می‌شد و انحصار ایجاد شده به ایجاد حرف و حدیث‌های فراوان درخصوص رانت و البته پدید آمدن مافیا در این زمینه دامن می‌زد.

در این میان وزیر امور خارجه از برنامه‌های مهم دولت سیزدهم در عرصه سیاست خارجی و دیپلماسی عمومی توسعه گردشگری در عرصه‌های مختلف از جمله گردشگری سلامت، گردشگری زیارتی، گردشگری عام و دیگر حوزه‌ها سخن گفته است. با این وجود همچنان این نگرانی وجود دارد که مرزها برای ورود سایر گردشگران باز نشود و همچنان انحصار در ورود گردشگران سلامت باقی بماند.

با توجه به آنکه گفته می‌شود در بخشی از جزئیات پروتکل سفر به ایران، تنها گردشگرانی امکان سفر به ایران را دارند که کارت واکسن (دو دز کامل) داشته باشند، از طریق آژانس اقدام کنند و در هتل‌های تاییدشده اقامت داشته باشند، بنابراین بر اساس گفته‌های وزیر میراث و گردشگری که قرار است از آبان ماه شاهد بازگشایی مرزها به روی گردشگران باشیم این توقع وجود دارد که حداقل برنامه‌ریزی‌هایی برای اقامت این گردشگران در هتل‌های کشور انجام شده باشد.

جمشید حمزه‌زاده (رئیس جامعه هتلداران ایران دبیر مجمع ملی تشکل‌های گردشگری) با اشاره به آنکه هتلداران آمادگی خود را برای پذیرش گردشگران خارجی نه تنها گردشگران سلامت بلکه تمام گردشگران خارجی اعلام کرده‌اند، گفت: با توجه به آنکه آژانسداران هنوز بالاتکلیف هستند هنوز رزروی برای اقامت گردشگران خارجی در هتل‌های کشور انجام نشده. هرچند بر اساس صحبت‌هایی که با وزیر میراث و گردشگری داشتیم، قرار است شاهد حضور تمام گردشگران باشیم و اگر وزارت بهداشت بر استفاده این گردشگران از امکانات پزشکی تاکید دارد، شیطنتی است که باید بررسی شود. تمام تلاش‌ها برآن است که شاهد تسهیل صدور ویزای گردشگری باشیم و این امر شامل تمام گردشگران شود.

به گفته او، درحال حاضر وضعیت ضریب اشغال هتل‌های کشور طی دو هفته گذشته حدود ۱۰ درصد افزایش یافته و میانگین کشوری با توجه به آنکه برخی از هتل‌ها خالی از مسافر هستند و برخی هتل‌ها مملو از مسافر هستند از ۱۰ به حدود ۲۵ درصد رسیده است.

حمزه‌زاده ادامه داد: وضعیت هتل‌های شمال کشور، کیش، تبریز، شیراز و اهواز نسبت به سایر هتل‌ها بهتر است. با این وجود براساس آخرین برآورد انجام شده کرونا از ابتدای امر تا پایان مهرماه حدود ۲۱ هزار میلیارد تومان خسارت به هتلداران وارد کرده. امهال‌هایی که مسئولان درنظر می‌گیرند نیز تاکنون هیچ کمکی به هتلداران نکرده چراکه ممکن است از یکسو مسئولان گردشگری از امهال خبر دهند اما هنگام پرداخت که می‌شود باید با ۱۰ درصد جریمه پرداخت کنیم. درواقع وعده مسئولان عملیاتی نمی‌شود. اگر امهالی که اکنون وزیر میراث و گردشگری از آن خبر داده است همانند امهال گذشته باشد، این امر نیز ضد حمایت خواهد بود. حمایت اصلی زمانی است که بگویند معافیت ۱۰۰ درصدی تا پایان کرونا اعمال خواهد شد.

منبع:ایلنا

اکسپو اولین فرصت بین‌المللی گردشگری ایران در جهان پساکرونا

حال با در نظر گرفتن این مطلب باید بررسی کرد که ایران از این فرصت پیش رو چگونه استفاده کرده تا طرحی نو در اقتصاد مبتنی بر صنعت گردشگری خود در انداخته و تصمیم‌گیران و فعالان گردشگری کشور چگونه از این فرصت طلایی برای دست‌یابی به توسعه پایدار کشور در دو حوزه اقتصاد و فرهنگ بهره‌گیری می‌کنند.

بی‌شک با یکه‌تازی ویروس جهانگیر کرونا در طی نزدیک به ۲۰ ماه گذشته، شاهد رکودی وصف ناپذیر در بسیاری از صنایع و دستاوردهای فناوری بشر بودیم که حداقل در طی پنجاه سال گذشته بی‌سابقه بود.

در این میان صنعت گردشگری که یکی از نوپاترین دستاوردهای بشر در دو حوزه فرهنگ و اقتصاد به‌شمار می‌رود در آغاز سومین دهه از سده بیست‌ویکم میلادی پس از رشدی شتابان که در طی سه دهه گذشته تجربه کرده بود ناگهان ناباورانه در پشت سد سترگ این ویروس منحوس متوقف شد و فعالان این صنعت در سراسر گیتی از شیوع چندباره آن متحمل آسیب‌های جدی شدند.

در طی این مدت اگرچه برنامه‌ریزان و تصمیم‌گیران دولتی در این حوزه تدابیری چند را برای عبور سلامت از این بحران اتخاذ کردند، لکن نوپا بودن این صنعت در ایران وعدم تاب‌آوری زیرساخت‌های نحیف این صنعت در کنار فشار بحران‌های دیگر همانند تبعات تحریم‌های ناعادلانه و برخی تصمیم‌های ضعیف در کنار شیوع توفنده و چندباره این ویروس باعث شد تا فعالان این صنعت آن‌طور که شایسته است نتوانند محملی امن برای عبور از این برهه سخت و به عبارت بهتر پیچ سخت تاریخی بیابند، با این‌حال امید به آینده که در ذات این صنعت پویا نهفته است و در فرجام برخی تمهیدات اندیشیده شده که اندکی آلام گردشگری را کاهش داد باعث شد تا صنعت گردشگری ایران علی‌رغم نوپا بودن، تمامی این فشارها را البته با پرداخت هزینه‌های مادی و معنوی سنگین تاب آورده و به امید فردای بهتر همچنان به حیات خود ادامه دهد.

در گفتارهای پیشین بر این مقوله بارها تاکید شد که افول صنعت گردشگری بر اثر شیوع بیماری کرونا علی‌رغم تمامی مشکلات خود چند نکته مثبت هم در ورای خود داشت که با تاکید بر آن‌ها می‌توان با گام‌های استوارتری بسوی جهان پسا کرونا گام برداشت. با این وصف به‌صورت مختصر به آن‌ها پرداخته می‌شود.

همه‌گیری بیماری کرونا در تمام جهان اگرچه باعث افول فعالیت‌های گردشگری در جهان و از جمله ایران شد، لکن این دوران رکود فرصتی مناسب را برای بررسی و حتی بازنگری در بسیاری از سیاست‌های توسعه کمی و کیفی گردشگری در ایران فراهم آورد به گونه‌ای که رشد شتابان این صنعت در جهان و تلاش مدیران و فعالان گردشگری ایران برای عقب نماندن از گردونه گردشگری، شاید کمتر فرصتی را برای پرداختن به آنچه تاکنون در گردشگری ایران رخ داده بود فراهم ساخته بود، که از آن جمله می‌توان به توسعه نامتوازن گردشگری داخلی در تمامی مناطق کشور و توسعه «گردشگری انبوه» و یا لزوم شناخت جدی بازارهای هدف جدید گردشگری خارجی اشاره کرد، لذا کرونا فرصتی برای تنفسی کوتاه و تحلیل وضعیت موجود گردشگری ایران برای ترسیم نقشه راه آینده فراهم آورد.

حال باید بررسی کرد که از این فرصت چگونه بهره گیری شده است.

همه‌گیری بیماری کرونا در تمامی جهان و افول تمامی فعالیت‌های اقتصادی، شاید برای اولین بار فرصتی یک‌سان را در برابر کشورهای پیشرفته و در حال توسعه در راستای شرکت در یک رقابت منطقی و عادلانه برای فتح بازارهای بین‌المللی فراهم آورد، لذا بسیاری از کشورها از ایام محدویت‌های جهانی بهره لازم را برده و به صورت آشکار و پنهان به بررسی نقاط قوت و ضعف خود در عرصه اقتصاد و تجارت جهانی پرداخته و با رفع موانع موجود خود را برای رقابتی دیدنی و جذاب در جهان فردا آماده کرده‌اند.

اکسپو و فرصت‌های طلایی برای گردشگری ایران

Expo برگرفته شده از واژه Exposition است و یک رخداد جهانی برای تمامی انسان‌ها در کل جهان هستی برای تبادل آرا و افکار والای بشری در حوزه‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است.

آنچه این رخداد جهانی را درسال۲۰۲۱ میلادی برای ما با اهمیت ساخته، این است که این رویداد بزرگ جهانی برای اولین بار پس از چندین دهه برگزاری موفق در سراسر جهان، در سال جاری در کشور امارات متحده عربی و در منطقه حساس خاورمیانه، در حوزه جنوب خلیج فارس و به اصطلاح در دو قدمی کشورمان برگزار می‌شود.

همان‌گونه که در قبل اشاره شد این رخداد، اولین گردهمایی بین‌المللی در حوزه‌های فناوری، علم، اقتصاد و فرهنگ و هنر است که قرار است آنچه انسان تاکنون اندیشده و در جهان پساکرونا به مرحله اجرا در می‌آورد را در معرض دید جهانیان گذاشته و در حقیقت موتور ماراتن رقابت‌های جهانی به‌صورت رسمی در این رخداد روشن می‌شود.

حال همگان در انتظارند تا ببینند ایران از این اولین فرصت جهانی در دنیای پساکرونا که گویا پس از یک سال تاخیر در کشور همسایه خود برگزار می‌شود چگونه استفاده می‌کند. پس همگی باید تلاش کنیم تا این رخداد بزرگ به یک فرصت سوزی بدل نشود.

با این وصف با توجه به این‌که در این نوشتار حول محور گردشگری و فرهنگ و هنر به گفتگو نشسته‌ایم پیشنهاد می‌شود تا تصمیم‌گیران در سطح ملی و سپس تصمیم‌گیران و فعالان فرهنگی و گردشگری در سطح استان‌ها عنایتی بیشتر به مواردی که در ذیل این گفتار به آن پرداخته می‌شود در راستای برنامه‌ریزی برای شرکت در این رخداد جهانی مبذول فرمایند.

با توجه به این‌که این رخداد اولین فرصت حضور در بازارهای جهان پسا کرونا است، لزوم برنامه‌ریزی قدرتمند در دو سطح ملی و استانی برای حضور سرافرازانه ایران با توجه به این‌که اکسپو امسال در خاورمیانه برگزار می‌شود بسیار حیاتی بوده و تصمیم گیری‌های انفرادی و یا جزیره‌ای با توجه به طولانی بودن مدت زمان برگزاری این رخداد می‌تواند برای گردشگری و هنرهای دستی ایران مرگبار باشد.

پرداختن به توانمندی‌های فرهنگی و هنری ایران در هرگونه برنامه‌ریزی اهمیت دارد، لذا پیشنهاد می‌شود معرفی توانمندی‌های مناطق مختلف ایران در حوزه‌های صنایع‌دستی، به‌ویژه صنایع‌دستی فاخر و همچنین، هنرهای دستی که دارای نشان بین‌المللی یونسکو هستند مورد توجه قرار گیرد.

ترکیب مناسب حضور هنرمندان پیشکسوت و جوان در نمایشگاه همراه با تدوین نماهنگ و فیلم‌های کوتاه و بلند جذاب از کارکرد آن‌ها در کنار برگزاری کارگاه‌های زنده تولید صنایع‌دستی به‌ویژه هنرهای دستی جذاب همچون: فرش، پارچه قلمکار، نگارگری، قلمزنی روی مس و نقره و یا هنرهای چشم نواز دیگر در موفقیت غرفه ایران در این نمایشگاه بسیار موثر خواهد بود.

معرفی آثار تاریخی ثبت جهانی و ثبت ملی همراه با بهره‌گیری از آخرین روش‌های عکسبرداری و فیلمبرداری، همراه با استفاده از فناوری‌های مجازی که تاثیر شایسته در معرفی ایران خواهد داشت در این نمایشگاه موثر است.

معرفی شهرهای جهانی صنایع‌دستی و رشته‌های مرتبط همچون: اصفهان، تبریز، رشت و مشهد و بهره‌گیری از توانمندی‌های دبیرخانه‌های جهانی این شهرها در این نمایشگاه دارای اهمیت حیاتی است.

لزوم بهره‌گیری از توان بالای ایران در حوزه گردشگری سلامت به‌ویژه در سه حوزه: درمان، امکان طی نمودن دوران نقاهت در جاذبه‌های طبیعی و امکان تولید گیاهان دارویی و طب سنتی.

معرفی گسترده جاذبه‌های بکر طبیعی به‌ویژه در مقاصد جدید و متناسب با روحیات کشورهای مختلف در راستای بازاریابی گردشگری، به‌عنوان مثال معرفی مناطق سر سبز کشور برای جذب گردشگرانی از کشورهای دارای آب و هوای گرم و کویری.

معرفی جامع جاذبه‌های ناشناخته تاریخی در مناطق مختلف کشور برای علاقه‌مندان به گردشگری فرهنگی و زیرمجموعه‌های آن.

جلب همکاری سازمان‌های موثر در توسعه گردشگری همچون سازمان محیط‌زیست برای توسعه گونه‌های جدید گردشگری در سبد معرفی محصولات گردشگری ایران، همانند توسعه گردشگری در مناطق حفاظت شده.

معرفی بهینه همراه با ارایه توانمندی‌های مناطق آزاد تجاری، به‌ویژه مناطقی همچون: چابهار، قشم و کیش که در نزدیکی مکان برگزاری این نمایشگاه در محور شمال خلیج فارس واقع شده‌اند و حتی امکان بررسی، امکان سفر از محل نمایشگاه به این مناطق با توجه به رفع قریب‌الوقوع محدودیت‌های سفر گردشگران به ایران (مصوب هیئت دولت–مهرماه ۱۴۰۰).

استفاده حداکثری از توان فناوری‌های نوین ارتباطات همچون شبکه‌های مجازی، بهره‌گیری از توان اصحاب رسانه و همچنین تلاش در راستای حضور گسترده شرکت‌های دانش بنیان و توانمند در حوزه تجارت الکترونیک در دو حوزه گردشگری و صنایع‌دستی.

به هر ترتیب حساسیت این نمایشگاه به واسطه فرصت‌های رقابت جهانی بر کسی پوشیده نیست، لذا دولت‌مردان خود نیک می‌دانند که با توجه به تغییرات تدریجی در مدیران استان‌ها در مقاطع مختلف اداری (استقرار تدریجی مدیران دولت جدید) و امکان فرصت‌سوزی در این مقطع زمانی در استان‌ها از یک سو و کم رمق بودن بخش خصوصی در دو حوزه گردشگری و صنایع‌دستی به واسطه سیطره دوساله کرونا بر حیات اجتماعی و اقتصادی مردم ایران وعدم رغبت جدی آنان برای مشارکت در این نمایشگاه از سوی دیگر، حداقل در زمینه حمایت مالی در سطح ملی (با توجه به استقرار کامل دولت جدید در پایتخت) دولت به‌صورت جدی می‌بایست با امکانات موجود خود وارد عمل شده و بخش خصوصی و مدیران محلی را یاری دهد تا این فرصت طلایی که شاید فقط یک بار در این مقطع حساس برای کشورمان پدید آمده را از دست ندهیم و اکسپو را به فرصتی ارزشمند برای اقتدار کشورمان در همه زمینه‌ها در آغاز سده پانزدهم خورشیدی بدل کنیم.

منبع:میراث آریا

جاذبه‌های تاریخی و گردشگری بندرلنگه

مردم بندرلنگه به زبان فارسی با گویش محلی سخن می‌گویند. این شهرستان آب و هوایی بسیار گرم و مرطوب دارد و درجه حرارت به دلیل رطوبت و وزش باد بالاست و بارندگی در آن متغیر و گاه همراه با باران‌های سیل‌آساست.

نام و پیشینه تاریخی بندرلنگه

واژه لنگه در فرهنگ‌ها به معنی تا، تک، یکتا، بی‌همتا نادر آمده است. بنا به پاره‌ای روایت‌ها، نام پیشین این شهر به دلیل وجود مروارید مرغوب و زیاد در آب‌های آن، شهر یا بندر مروارید بوده است که به‌مرورزمان به لنگه تغییریافته است.

بعضی نویسندگان بر این باورند که شهر بندرلنگه به دلیل آبادانی، بزرگی و نفوس زیادی که داشته است، به لنگه یا لنگه دنیا سرشناس بوده، شماری نیز می‌گویند که لنگه همتای بندر بمبئی هندوستان است و به همین جهت نام لنگه بر این بندر نهاده شده بود.

بعضی بر این باورند که لنگه در عربی لنجه، به معنی بادیه‌نشین و ییلاق است و چون آب‌وهوای این بندر نسبت به دیگر نقاط خلیج‌فارس بهتر بوده و مردم سرزمین‌های جنوبی خلیج‌فارس، تابستان را در بندرلنگه می‌گذرانیدند، به این محل لنجه گفته‌اند، سپس لنجه تبدیل به لنگه شده و واژه لنگه، فارسی شده لنجه است.

در زمان هخامنشیان، خلیج‌فارس و بنادر آن موردتوجه پادشاهان هخامنشی قرارگرفته و از رونق خاصی برخوردار شدند. بنادر تجاری خلیج‌فارس در این دوره عبارت بودند از بندر دیلمون، تااکه، مکّن، لیان، که این بنادر از شهرهای پررونق بودند، اما در همین دوره از بنادر دیگری هم نام‌برده شده، ازجمله آپستانا و گوگونا که گمان می‌رود «گوگونا» همان بندرلنگه و آپستانا، همان رأس بستانه کنونی باشند.

اگر «گوگونا» همان بندرلنگه امروزی باشد، عمر ایجاد بندرلنگه از زمان هخامنشیان تا امروز به بیش از ۲۵۰۰ سال می‌رسد، یعنی در حقیقت عمر بندرلنگه از دوران هخامنشیان شروع می‌شود. قدیمی‌ترین تاریخی که برای وجود این بندر اشاره‌شده، همین عنوان «گوگونا» است.

جزایر

جزیره کیش: این جزیره ازنظر محیط‌زیست از بکرترین مناطق طبیعی خلیج‌فارس است که جغرافیای ویژه آن، زمینه‌های مساعدی برای گسترش گردشگری و تجارت فراهم ساخته است.

سواحل مرجانی، آکواریوم بزرگ دریایی، اسکله تفریحی، ورزش‌های آبی، غواصی، معماری خاص، شهر تاریخی حریره، مسجد ماشه، کشتی یونانی، پارک دلفین‌ها و… در کنار مجتمع‌های تجاری بزرگ، از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری کیش هستند.

جزیره لاوان: وسعت این جزیره ۷۶ کیلومترمربع است که تا شهر بندرلنگه ۹۱ مایل دریایی فاصله دارد. مهم‌ترین کالای صادراتی جزیره مروارید است که در فصل خاصی، اهالی به صید آن می‌پردازند.

جزیره هندورابی: این جزیره با ۸/۲۲ کیلومترمربع مساحت در فاصله ۱۳۳ کیلومتری بندرلنگه قرارگرفته است. فعالیت اقتصادی بیشتر اهالی آن، صید و غواصی است. این جزیره ازنظر طبیعی یکی از جزایر زیبای استان است که امکانات و استعدادهای طبیعی آن چشم هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند.

جزیره شتور (شیدور): این جزیره در ۵/۱ کیلومتری جنوب شرقی جزیره لاوان قرار دارد. جزیره شیدور از باارزش‌ترین و مهم‌ترین پناهگاه‌های حیات‌وحش در خلیج‌فارس است و یکی از مناطق حفاظت‌شده کشور است.

آثار تاریخی شهرستان بندرلنگه

عمارت فکری: این عمارت یکی از بناهای مهم دوره قاجار است که از ویژگی‌های جالب‌توجهی برخوردار و توسط تاجر سرشناس مروارید، عبدالواحد فکری، بناشده است. این عمارت داری دو حیاط با اتاقی در اطراف آن‌ها و پنج بادگیر است. مساحت کل بنا ۲۶۰۰ مترمربع است و به شماره ۱۸۳۳ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

قلعه لشتان: در ۶ کیلومتری شرق شهر بندرلنگه، بر فراز صخره‌ای طبیعی و مرتفع، شهری باستانی مربوط به اواخر دوره ساسانی و اوایل اسلامی وجود دارد. این شهر باستانی به وسعت ۱۵ هکتار، مجموعه‌ای وسیع بناهای سکونتی، آب‌انبارها و چند مزارستان که دورتادور آن را حصار دفاعی فراگرفته است. اغلب بناهای سکونتی در صخره‌ها کنده‌شده است. بیش از ۸۵ خانه مسکونی در سطح قله شناسایی‌شده که این خانه‌ها دارای ابعاد نامنظم هستند. این قلعه به شماره ۱۶۳۱۶ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

قلعه مغویه: این قلعه از آثار دوره قاجار و به قلعه شیخ سلطان معروف است که در بندر مغویه در غرب بندرلنگه قرار دارد. قلعه مذکور دارای سه‌طبقه است و به شماره ۲۲۳۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

مسجد ملک بن عباس: این مسجد در خیابان پاسداران و نزدیکی ساحل قرارگرفته است. بنیان این مسجد از دوره صفویه است و مسجد کنونی به دوره قاجار تعلق دارد.

مسجد افغان: این مسجد در محله افغان بندرلنگه واقع و از آثار حاج احمد افغان است که در دوره افشاریه ساخته‌شده و به شماره ۱۰۶۲ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

مسجد خداداد: این مسجد در محله مساح بندرلنگه قرار دارد که ازنظر زیبایی، یکی از کامل‌ترین مساجد بندر به شمار می‌آید. محراب این مسجد دارای تزیینات گچ‌بری ارزنده‌ای است و از آثار دوره زندیه به بعد است. مسجد خداداد در سال ۱۳۵۴ به شماره ۱۰۶۵ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

خانه گلبتان: این خانه از بناهای زیبای دوره قاجاریه در بندرکنگ است که یک حیاط مرکزی با تعداد زیادی اتاق و بادگیر دارد. طاق‌ها و گچ‌بری‌های زیبای آن نمایانگر هنر استادکاران آن دوره است. در سال ۱۳۷۷ به شماره ۲۲۲۹ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

بافت تاریخی کنگ: در بافت بندرکنگ، ۱۰ اثر تاریخی در فهرست آثار ملی ثبت‌شده که شامل مجموعه بافت قدیم، مسجد، برکه، زیارتگاه، خانه تاریخی و قلعه پرتغالی‌ها است که در سال ۱۳۸۱ به شماره ۶۵۳۰ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

شهر باستانی حریره: پستی‌وبلندی‌ها و خرابه‌های شهر قدیمی حریره حدود ۱۲۰ هکتار وسعت دارد که شامل خانه اعیانی، بخش کارگاهی و صنعتی و حمام است که در سال ۱۳۷۶ به شماره ۱۸۸۶ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده‌اند.

شهر زیرزمینی کاریز: قنات کیش بیش از ۲۵۰۰ سال قدمت دارد و از آب شیرین قابل شرب ساکنان جزیره را تأمین می‌کرده ولی اکنون به یک شهر زیرزمینی شگفت‌انگیز تبدیل‌شده که بیش از ۱۰ هزار مترمربع وسعت دارد.

صنایع‌دستی

با توجه به پیشینه تاریخی بندرلنگه، صنایع‌دستی هم در این شهر قدمت دارد و گفته می‌شود اولین مرکز صنایع‌دستی در سال ۱۳۰۲ در بندرلنگه ساخته‌شده و در حدود یک قرن سابقه دارد.

ظرفیت‌های رشته گلابتون دوزی بندرلنگه موجب شد این شهر به‌عنوان شهر ملی صنایع‌دستی (گلابتون دوزی) ثبت شود.

گلابتون دوزی، خوس‌دوزی، زری‌دوزی و سوزن دوزی و ساخت برقع ازجمله مهم‌ترین صنایع‌دستی بندرلنگه است که هنر دست‌زنان این مرزوبوم است.

غذا

گوبولی، قلیه ماهی، ماهی سرخ‌کرده، شوربا، چنگال، جلاب، نان تومشی، نان فلزی، تنوری، تنکی، فتیر، شلشلی، گپکی و نان رگاگ ازجمله غذاها و خوراکی‌های محلی شهرستان بندرلنگه هستند.

منبع:میراث آریا

سرنوشت غذا در شیراز به خیابان گره می‌خورد؟

پروژه ایجاد خیابان غذا در شهر تاریخی و گردشگرپذیر شیراز از سال ۹۷ کلید خورده اما با گذشت بیش از سه سال هنوز از سرنوشت نهایی این خیابان خبری نیست و مشخص نیست این طرح با ماهیت قبلی به بهره برداری خواهد رسید یا سرنوشتی دیگر برای آن رقم می خورد.

به گزارش ایرنا،بیش از سه سال پیش با مصوبه شورای شهر شیراز خبر ایجاد شهر غذا در یکی از خیابان‌های این کلانشهر با هدف ساماندهی اغذیه فروشی‌های سیار سر و صدایی به پا کرد و اعضای شورای شهر شیراز و مدیران وقت گفتند که با توجه به اینکه خیابان غذا به عنوان جاذبه گردشگری برخی کشورها و شهرهای بزرگ جهان به شمار می آید، در آینده نزدیک این خیابان در شیراز نیز راه‌اندازی خواهد شد اما با گذشت سه سال از زمان این وعده هنوز خبری از افتتاح و بهره‌برداری از این خیابان نیست و اظهارات مسئولان حاکی از بررسی مجدد این طرح به دست مدیران جدید شهری دارد و سرنوشت آن مشخص نیست.

صرف غذا در رستوران‌های شیک و لوکس تجربه جالبی است اما خوردن غذاهای محلی و خیابانی وسوسه ای است که موجب شده خیابان و گذرهای بسیاری در مرکز شهرهای گردشگرپذیر و مدرن جهان ایجاد و غذاهای متنوع و رنگارنگ به دست مشتریان داده شود.
بازار این نوع کسب و کارها با زندگی شبانه بسیاری از شهروندان و گردشگران در سراسر دنیا گره خورده و به تنهایی بعضی از این خیابان ها و گذرهای غذا به عنوان مقصد اصلی بسیاری از گردشگران تبدیل شده است.
غذاهای ساده ای با رنگ و بویی محلی و در بعضی موارد طعمی از نوع غذاهای مدرن، شهروندان و گردشگران را حین صرف آن به دور از تجملات رستوران‌های لوکس مشغول به تماشای زندگی جاری در شهر و نظاره فرهنگ و سنت‌های اصیل یک سرزمین می کند.

رد گذر غذا در عهد باستان
برخلاف تصور خیابان‌های پر از دکه و ماشین‌های سیار فروش غذا، یک پدیده مدرن نیست و رد پای این نوع  گذرها را می توان در اکتشافات باستان‌شناسی نیز مشاهده کرد به نحوی که رومی‌ها در عهد باستان با فروش ماهی‌های سرخ‌کرده بر روی چرخ‌دستی‌های ساده سنگ بنای اولیه این کار هوشمندانه را زدند تا غذایی ساده را به سرعت در اختیار مشتری قرار دهند و در ادامه عثمانی‌ها نیز با اعلام حمایت حکومتی از این نوع کسب و کارها این نوع پیشه‌ها و گذرها را در سراسر امپراطوری خود خصوصا در پایتخت گسترش دادند.
در حال حاضر خیابان و گذر غذا در کشورهایی ازجمله هند، فرانسه، مالزی، ترکیه‌، تایلندی،آمریکا  و بسیاری از کشورهای دیگر جهان ایجاد شده و سالانه پول‌های هنگفتی از این طریق به جیب مردم این کشورها سرازیر می شود و خیلی‌ها را برای چشیدن طعم خوراکی های خیابانی از سراسر جهان به سوی این مقاصد رهسپار می شوند.

چند سالی است که سر و کله خیابان‌ها و گذرهای غذا در شهرهای بزرگ و گردشگر پذیر ایران نیز پیدا شده که سراغ آن را می توان در خیابان غذای سی تیر ،خیابان غذای باب همایون در تهران، خیابان غذای لشکرآباد در اهواز، خیابان‌ غذای باهنر ،میدان خیام و مجموعه پدیده شاندیز مشهد، بوستان غذای گل نرگس در کرج و خیابان غذای شریعتی شمالی در بجنورد گرفت.
بسیاری از شهرهای بزرگ و کوچک کشور نیز این روزها در راستان رونق صنعت گردشگری و همچنین ایجاد شور و نشاط اجتماعی و ایجاد حرکت‌های فرهنگی در حال و هوای تدارک یک خیابان غذا هستند که ازجمله این شهرها می توان به  گرگان، رشت، تبریز ،سبزوار و لاهیجان اشاره کرد.
این روزها تب ایجاد خیاباهای غذا به جان خیلی از شهرهای ایران افتاده تا شاید بتوان به واسطه آن رونق تازه‌ای به گردشگری داد.

۳ سال گذشت و خبری که از آینده نزدیک نیست…
خبر ایجاد خیابان غذا در شیراز موجبات خوشحالی فعالین فرهنگی و گردشگری شیراز را ایجاد کرد اما با گذشت بیش از۳ سال از تصویب این طرح در پارلمان شهری این کلانشهر اما هنوز خبری از بهره برداری از این گذر جذاب نیست.
۲۷ شهریورماه ۱۳۹۷،رئیس وقت کمیسیون گردشگری شورای اسلامی شهر شیراز خبر از ایجاد خیابان غذا در آینده نزدیک و در پی مصوبه شورا و با هدف ساماندهی اغذیه فروشی های سیار، در یکی از خیابان های شیراز داد.
۳۱ مرداد ۱۳۹۸ نیز معاون شهرسازی و معماری شهرداری شیراز اعلام کرد که خیابان مشکین‌فام باتوجه به توانمندی‌های محیطی از جمله مجاورت با بوستان بزرگ آزادی، وجود بازار انقلاب و سابقه آن در تولید غذاهای خیابانی و نداشتن نقش عمده جابجایی ترافیکی گزینه‌ مدیریت شهری برای اجرای طرح خیابان غذا در شیراز است.

نظر شورای ششم و شهردار جدید،مساله این است؟
باوجود مصوبه شورا و اقدامات عمرانی که به گفته مدیران شهری شیراز انجام شده و در مرحله ۹۹ درصد پیشرفت فیزیکی قرار دارد اما بهره برداری از این خیابان گویی پشت درب شورای ششم شهر شیراز و مدیریت شهری جدید این شهر که چندماهی از شروع کار آنها بیشتر نگذشته مانده است و مدیران شهری جدید مجددا در حال بررسی این طرح هستند.

گذر غذای شیراز به مشکین فام رسیده اما ماندگاری آن در ابهام
معاون شهرسازی و معماری شهرداری شیراز در این باره به خبرنگار ایرنا ،گفت: ایجاد و طراحی خیابان غذا در شیراز در پی مصوبه شورای پنجم در دستور کار شهرداری شیراز قرار گرفت و در جلسه بررسی طرح‌ها مطرح و محل ایجاد این سازه شهری در خیابان مشکین فام تعیین شد.
جواد بهادری افزود: از اواخر سال ۹۸ کار طراحی خیابان غذا در شیراز به اتمام و این طرح برای شروع عملیات اجرایی به شهرداری منطقه یک این کلانشهر واگذار شد.
وی ادامه داد: در حال حاضر مجری این طرح شهرداری منطقه یک است و یک مرحله نیز عملیات اجرایی این پروژه به دلیل ایجاد مشکلات متوقف و بنابر گزارشات اخیر مجددا کار ساخت این خیابان توسط پیمانکار از سر گرفته شده است.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری شیراز عنوان کرد: محل ایجاد خیابان غذا براساس مصوبه شورای شهر خیابان مشکین فام است و تاکنون نیز بخشی از هزینه‌های مورد نیاز در این محل صرف شده است و در حال حاضر نیز کار ساخت این سازه ادامه دارد.
وی در پاسخ به سوالی در خصوص میزان هزینه های صرف شده برای اجرای این پروژه و زمان اتمام عملیات اجرایی گفت: اطلاعی این جزئیات طرح ندارم زیرا کار اجرای این پروژه در اختیار شهرداری منطقه است.

هزینه‌های میلیاردی و مشکل آفرینی پیمانکار
شهردار منطقه یک شیراز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: در ابتدا عملیات اجرایی گذر غذا شیراز از سوی شهردار شیراز با تفویض اختیار به مدیر پروژه و عامل ۴ و در ادامه به پیمانکار واگذار شد که کار با این پیمانکار دچار مشکل شد و از نظر زمانی و کیفیت کار این پیمانکار مورد تایید واقع نشده است.
غلامرضا نامورچی افزود: کار اجرای این پروژه از سال ۹۸ آغاز شده اما در نهایت حدود ۴۰ روز پیش کار ادامه عملیات عمرانی و اجرای این پروژه از عامل ۴ گرفته و در اختیار شهرداری منطقه یک شیراز قرار گرفته است.

تعریف و نقش عامل چهارم در مدیریت پروژه‌ها
در کشور ما اکثر پروژه‌ها با نظام ۳ عاملی (کارفرما، مشاور و پیمانکار) اجرا می‌شود و در این نظام، وظیفه هماهنگ کردن و مدیریت امور با کارفرما است و این وظیفه با توجه به گستردگی فعالیت‌ها و وظایف و مشغله ی کارفرما به خوبی انجام نمی شود و این موضوع باعث  تأخیر در زمان و افزایش هزینه‌های پروژه شده است. جهت رفع این مشکل نظام ۴عاملی که مدیریت پروژه به عنوان عامل چهارم به ۳ عامل دیگر افزوده شده در سال ۱۳۷۸ از طرف سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی پیشنهاد شد.
در این نظام وظایف کارفرما در قالب قراردادی به یک شرکت تخصصی مدیریتی واگذار می شود و عامل چهارم، در واقع به هماهنگی سه عامل دیگر می پردازد.

خیابان غذای شیراز ۹۹ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و کار ساخت آن تمام است
شهردار منطقه یک شیراز ادامه داد: حدود ۴۰ روز پیش خاتمه پیمان پیمانکار قبلی این پروژه اعلام و شکایتی نیز در این باره تهیه و در کمیسیون ماده ۳۸ مطرح شده و کمیته فنی شهرداری نیز پیمانکاری جدید را انتخاب و اکنون کف فرش خیابان مشکین فام که قبلا بصورت خشکه چینی بود جمع آوری و مجددا بصورت ملاتی فرش شده است و پیاده رو این خیابان نیز تمام شده و این پروژه در حال حاضر ۹۹ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
شهردار منطقه یک شیراز با بیان اینکه برای طرح اولیه خیابان غذای شیراز هفت کانکس سرو غذا پیش بینی شده است، گفت: این طرح طی روزهای آینده تکمیل و آماده بهره برداری است و باید دید شورا و شهردار جدید شیراز چه تصمیمی برای این پروژه خواهند گرفت.

سرنوشت غذا به دست شورا و شهردار جدید است
وی در پاسخ به هزینه‌های صرف شده برای ایجاد خیابان غذا در شیراز گفت: قرارداد پیمانکار اول این پروژه سه میلیارد تومان و پیمانکار دوم نیز حدود ۲ میلیارد تومان بوده است.
نامورچی تورم و مشکلات اقتصادی و شیوع کرونا را در معطل ماندن چندساله این پروژه تاثیرگذار دانست.
وی در ادامه اظهار داشت: پروژه خیابان غذای شیراز اکنون در مراحل پایانی کار اجرا قرار دارد و و اکنون جزئیات این طرح و اینکه به چه نحوی اجرا و مورد بهره برداری قرار گیرد موضوعی است که تصمیم گیری درباره آن در اختیار شورا و شهردار جدید است.

عاقبت خیابان غذای شیراز در حال بررسی است
رییس شورای اسلامی شهر شیراز نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: اقدامات تخصصی پیرامون تصمیم گیری درمورد خیابان غذای شیراز در کمیسیون خدمات شهری و کمیسیون شهرسازی شورای اسلامی شهر شیراز در حال بررسی است.
مهدی طاهری افزود: رویکرد شورای اسلامی ششم شهر شیراز در امور گردشگری و زیارتی بعنوان رویکردی کلی حامل جهت گیری مشخص است و در اولویت کار این شورا قرار دارد.
وی ادامه داد: اینکه آیا این پروژه با رویکردی که شورا و شهردار قبلی شیراز برای آن ترسیم کرده‌اند مورد بهره برداری قرار خواهد گرفت یا خیر،امری است که باید مورد بررسی تیم مدیریت شهری جدید شیراز قرار گیرد.

رییس شورای شهر شیراز: با ایجاد خیابان غذا موافقم
رییس شورای اسلامی شهر شیراز در ادامه گفت: از نظر شخصی معتقدم که این پروژه خوبی است و برای شهروندان شیرازی و گردشگران این شهر خصوصا برای دوران پسا کرونا می تواند مفید واقع شود.
وی ادامه داد: شهرهایی مانند شیراز که مقصد گردشگری هستند باید امکاناتی مانند خیابان غذا وجود داشته باشد که گردشگران بتوانند از آن استفاده کنند.

صدای منتقدان و توسعه تحرک مضر شبانه
وی اضافه کرد: ایجاد خیابان غذا منتقدینی هم دارد که معتقدند با توجه به توصیف شب و زمانی برای استراحت،ایجاد این نوع پروژه ها برای شهر دارای تحرک مضر است.
طاهری عنوان کرد: هنوز اعضای شورای ششم شهر شیراز به جمع بندی نهایی برای سرنوشت خیابان غذا نرسیده اند.
وی گفت: امیدوارم پروژه خیابان غذای شیراز مسیر خود را با توجه به اینکه بخش عمده از منابع مالی شهر در این محل هزینه و یکبار هم به دلایل فنی تخریب شده به نتیجه رسیده و مورد استفاده شهروندان و گردشگران قرار گیرد.

منبع:ایرنا

آشنایی با جاذبه های گردشگری تنکابن – مازندران

شهرستان تنکابن واقع در غرب مازندران با ترکیبی متنوع از جاذبه‌هایی مانند دریا، دشت، جنگل و کوهستان برای انواع تورها و گردش مناسب است.

زیبایی‌های طبیعی و رویایی ارتفاعات 2000 و 3000، آب‌وهوای مطبوع ییلاقی و چشم‌اندازهای خیره‌کننده ساحلی، این شهرستان را به مرکز جذب گردشگر تبدیل کرده است.

جاده 2000 تنکابن را از آن رو برایش نامگذاری کرده‌اند که اواخر جاده به ارتفاعات بالا و به‌قول برخی ارتفاع 2هزار متری از سطح دریا می‌رسد؛ آن قدر بالا که در مه فرو می‌‌روی. قله سیالان، اثر طبیعی خشکه‌داران، آب گرم معدنی فلکده، آبشار فرهادجوی، دشت دریاسر، غاردانیال و پارک چالدره از مهم‌ترین جاذبه‌های این شهرستان است.

نشتارود، عباس‌آباد، سلمانشهر و کلارآباد از توابع تنکابن است که هریک از این شهرها بهترین محل برای اقامت یا تفریح گردشگران حتی در زمستان هستند.

بوستان جنگلی چالدره

این بوستان جنگلی در ۱۸کیلومتری مسیر تنکابن به دوهزار و در کنار جاده قرار دارد و مسیر آن آسفالته است. پارک زیبای چالدره با ۹۲هکتار مساحت درمیان دلتای 2رود 2000 و 3000 و محل اتصال آنها قرار دارد.

اثر طبیعی خشکه‌داران

اثر طبیعی خشکه‌داران در کیلومتر ۳۰محور تنکابن به چالوس و بعد از شهر عباس‌آباد و قبل از سلمانشهر در کنار جاده واقع شده و ۱۲۰متر با دریا فاصله دارد.

این منطقه حفاظت شده به‌عنوان تنها جنگل جلگه‌ای و بکر از آخرین بازمانده‌های اکوسیستم‌های جنگلی جلگه‌ای شمال ایران به‌شمار می‌رود.

گونه‌های گیاهی مهم این منطقه عبارتند از: توسکا از نوع کرک که در ایران رو به انقراض است، سه‌قلوانجیلی، انار، ممرز، بلوط، لیلکی، لرگ، ملج، انواع مهم شمشاد، ازگیل جنگلی و یاس وحشی.

گونه‌های مختلف جانوری نیز از قدیم در آن می‌زیستند و در حال حاضر زیستگاه حیوانات وحشی نظیر شغال، گرگ، خوک، گربه وحشی و پرندگانی مانند حواصیل خاکستری، قره‌غاز، مرغابی‌ها، دارغاز، باکلان و اگوت بزرگ و کوچک است.

درحاشیه این منطقه نیز یک موزه تاریخی طبیعی ایجاد شده که در مجموعه‌ای، تاکسیدرمی حیوانات وحشی شمال ایران را به نمایش گذاشته و همواره مورد استقبال محققان و دانش‌پژوهان است.

غار دانیال

این غار زیبا در ارتفاعات مشرف به سلمانشهر قرار دارد. سلمانشهر در ۳۰ کیلومتری شرق تنکابن در مسیر ارتباطی کنار چالوس به تنکابن قرار دارد.

این شهر در ساحل زیبای خزر واقع شده و مسیر دسترسی به غار دانیال از وسط شهر و خیابان دری‌گوشه تنکابن میسر است. این خیابان در ادامه از شهر خارج شده و به طرف جنوب و دامنه‌های زیبای البرز ادامه پیدا می‌کند و در خاتمه به روستای «چاری» می‌رسد و از وسط رود چاری گذشته و پایان می‌یابد.

کل فاصله تنکابن با روستای چاری 4کیلومتر بوده و از محل با پای‌پیاده یک ساعت زمان لازم است تا با عبور از ارتفاعات زیبا و جنگلی به دهانه غار رسید.

داخل غار بسیار سرد بوده و آب گوارا و سردی هم داخل غار جاری است. مواد آهکی چکیده از سقف غار منظره زیبایی داشته و پهنای غار از 2 تا 5متر متغیر بوده و طول آن نامعلوم است.

شباهت‌های زیادی بین این غار و غار علیصدر همدان وجود دارد و این محل را به مکان مناسبی برای گردشگران تبدیل کرده است.

منبع:همشهری

آشنایی با دریاچه ولشت – مازندران

دریاچه کوهستانی ولشت در جنوب غربی شهر چالوس و در شمال شرقی کلاردشت قرار دارد

در کیلومتر 25 جاده چالوس– کرج، شهر مرزن آباد واقع گردیده است. در بخشهای شرقی و غربی مرزن آباد، دو منطقه ییلاقی به نامهای کجور و کلاردشت واقع شده‌اند که دارای چشم اندازهای طبیعی و فرهنگی دیدنی و جذابی هستند.

کلاردشت در بخش غربی و 12 کیلومتری مرزن آباد در یک خط مستقیم واقع شده است. نام این منطقه در منابع تاریخی و جغرافیائی قدیم با نامهای کلار و کلارآباد آمده است.

کلاردشت در موقعیت جغرافیایی 36 درجه و 29 دقیقه عرض شمالی و 51 درجه و 6 دقیقه طول شرقی و در دامنه‌های شمالی سلسله جبال البرز قرار دارد.

در بخش جنوب غربی این منطقه کوه معروف و نسبتا مرتفع علم کوه واقع شده است. آب و هوای منطقه سرد کوهستانی می‌باشد.

رودخانه ها و چشمه‌های زیادی در آن جاری هستند که مهمترین آنها رودخانه سرد آبرود است. این رودخانه از کوههای غرب کلاردشت سرچشمه می گیرد و پس از مشروب کردن بخشی از اراضی کلاردشت در منطقه غرب چالوس به دریای خزر می ریزد.

از جاذبه های دیگر کلاردشت دریاچه‌های کوچک و بزرگ آن است که بر جاذبه های طبیعی آن می افزاید. دریاچه ولشت یکی از 10 دریاچه آب شیرین کشور محسوب می‌شود که در این منطقه واقع شده و محیط زیست مناسبی را برای پرندگان و آبزیان فراهم نموده است. گونه‌های گیاهی و جانوری کلاردشت نیز از دیگر ویژگی‌های آن هستند.

مجموعه ویژگی‌های طبیعی کلاردشت شرایطی را فراهم نموده که از دیرباز این منطقه مورد توجه انسان و سکونت وی قرار گرفته است. امروزه شواهد فراوان برجای در زمینه های باستان شناسی ،مردم شناسی ،صنایع دستی و هنرهای سنتی حکایت از غنای فرهنگی این منطقه دارد.

دریاچه کوهستانی ولشت در جنوب غربی شهر چالوس و در شمال شرقی کلاردشت و در ارتفاع یک هزار متری از سطح دریای خزر قرار دارد.

دریاچه ولشت از جمله دریاچه های است که در نزدیکی منطقه کوهستانی تخت سلیمان علم کوه قرار دارد و به دلیل قرار گرفتن در یک گودال بزرگ محاط به تپه های کم ارتفاع کلمه، از دید پنهان است.

مسیر دسترسی به آن از شهر چالوس و از طریق کندوان و محور ارتباطی چالوس به تهران آغاز و پس از طی بیست و سه کیلومتر و بعد از پل کجور و گذر از سربالایی‌ها و پیچ های جنگل تا کنار دریاچه ادامه می یابد.

دریاچه ولشت به دلیل چشم انداز سبز و طبیعت منحصر به فرد آن از جمله دیدنی‌ترین میراث طبیعی کشور محسوب می شود که این امر هر ساله بسیاری از گردشگران را برای بازدید از این منطقه جلب می‌کند.

حضور گردشگران بدون نظارت طی سال های گذشته طبیعت این منطقه آسیب پذیر و اکوسیستم طبیعی آن را دگرگون کرده است.

دریاچه ولشت دارای اکسیژن و دمای متفاوتی با سایر نقاط کلاردشت است و ورود آلاینده های محیطی حیات انواع آبزیان چون ماهی سفید، اردک ماهی، شاه کولی و حتی جلبک ها و پلانگتون ها را در معرض تهدید قرار می دهد.

منبع:همشهری

لرستان؛ سرزمین آبشارها

بسیاری از مردم ایران، استان لرستان را به آبشارهای زیبایش می‌شناسند؛ استانی که به‌دلیل برخورداری از شرایط ویژه جغرافیایی، از هر منطقه آن چند آبشار جاری است. این‌درحالی‌است که تاکنون ۱۴۰ آبشار دراین استان شناسایی شده که ۷۰ آبشار دائمی و ۷۰ آبشار فصلی هستند.

همشهری آنلاین- فاطمه کاظمی: از این تعداد، ۷ آبشار به‌عنوان «میراث‌طبیعی» ثبت‌ملی شده‌اند، اما هنوز آن‌گونه که باید، به مردم ایران و حتی جهان معرفی نشده‌اند. اگر مسافران و گردشگران داخلی و خارجی این قابلیت‌ها را بشناسند، شاید به‌جای ایجاد ترافیک در برخی جاده‌های کشور، راه لرستان را در پیش بگیرند و به زیبایی‌های چشم‌نوازی برسند. این‌موضوع درحالی‌است که باید برای رونق گردشگری استان در شرایط پساکرونا برنامه‌ریزی‌های منسجمی انجام شود تا لرستان با بهره‌گیری از همه قابلیت‌های موجود، گام‌های شتابان‌تری درمسیر رونق اقتصاد گردشگری بردارد.

سومین حوزه پرآب کشور

آبشارها درحالی به‌عنوان قابلیت ویژه‌ای در حوزه گردشگری لرستان مطرح می‌شوند که آمارهای وزارت نیرو نشان می‌دهد لرستان سومین حوزه پرآب کشور است که حدود ۵/۱۲ میلیارد مترمکعب از آب‌های جاری کشور دراین استان جریان دارد.

منبع آبی دیگر این استان بارش‌ باران است؛ در لرستان سالانه شاهد حدود ۵۳۰ میلیمتر بارندگی هستیم که تقریبا از این مقدار ۵۰ درصد تبخیر، ۴۰ درصد روان‌آب و ۱۰ درصد نیز در منابع زیرزمینی ذخیره می‌شود. به عبارت دیگر، نیمی از این ۵۳۰ میلیمتر به شکل روان‌آب و ذخیره وارد دل زمین می‌شود.

جغرافیای آبشارها

یک کارشناس حوزه میراث‌فرهنگی لرستان با بیان اینکه این استان حدود ۵ رودخانه بزرگ دارد که جزو حوضه آبریز کرخه و کارون محسوب و درنهایت وارد خوزستان می‌شوند، می‌گوید: حوضه کرخه و کارون ۵ رودخانه بزرگ به نام‌های «کشکان»، «سیمره»، «زال»، «سزار» و «بختیاری» دارد که در مسیر آنها آبشارهای زیادی شکل گرفته است، اما شاخه‌های فرعی که این رودخانه‌ها را تشکیل می‌دهند، بیشترین آبشارها را تشکیل داده‌اند؛ مانند رودخانه «سرخاب» که شاخه‌ای فرعی از رودخانه‌های اصلی لرستان به‌شمار می‌رود.

«عطا حسن‌پور» ادامه می‌دهد: لرستان حدود ۹ هزارکیلومتر رودخانه دارد که در کنار مساحت این استان که ۲۸ هزارکیلومترمربع است، حجم زیادی از رودخانه‌ها را شامل می‌شود. نیمی از این استان نیز کوهستانی است و وقتی وارد کوهستان می‌شویم، پستی و بلندی‌های زیادی دارد و در واقع توپوگرافیک است. بنابراین هرجا که آب به یک پرتگاه می‌رسد، آبشار تشکیل می‌شود. بنابرای ویژگی‌هایی مانند حجم زیاد روان‌آب‌ها، وجود رودخانه‌های بسیار و وضعیت توپوگرافی منطقه، سبب تشکیل آبشارهای چشم‌نوازی می‌شود. وی می‌افزاید: در کنار اینها لرستان حجم قابل‌توجهی جنگل دارد که زمینه‌ساز ایجاد طبیعت زیبایی شده‌است. بنابراین همه این شرایط در این منطقه باعث شکل‌گیری این آبشارها شده و ویژگی‌های منحصربه‌فردی برای رونق طبیعت‌گردی در این استان فراهم آورده‌است که می‌تواند نقشی محوری در توسعه اقتصادی لرستان ایفا کند.

۱۴۰ آبشار دائمی و فصلی

حسن‌پور با بیان اینکه تاکنون حدود ۷۰ آبشار دائمی در لرستان شناسایی شده‌است، اظهار می‌کند: این استان از حدود ۷۰ آبشار فصلی هم برخوردار است که دراین میان، ۷ آبشار بزرگ به‌عنوان «مناطق نمونه گردشگری» محسوب می‌شوند. نخستین آنها آبشار «بیشه» و بعد آبشارهای پلکانی «گریت» در خرم‌آباد، «آب‌سفید» در الیگودرز، «نوژیان» در خرم‌آباد، «وارک» در خرم‌آباد، «افرینه» در پلدختر و یکی هم «چکان» در الیگودرز است.

وی ادامه می‌دهد: آبشار چکان یک ویژگی منحصربه فرد دارد؛ اینکه آب آن در فصل بهار با صدای مهیبی سرازیر می‌شود؛ یعنی صدای آبشار به‌قدری مهیب است که گویی بمب منفجر شده‌است.

حسن‌پور دراین باره توضیح می‌دهد: آبخوان این آبشار، یعنی جایی که آب در کوه سرچشمه می‌گیرد، با آبخوان دریاچه گهر مشترک است. این آبشار در زمستان یخ می‌بندد و در آغاز فصل بهار و هنگامی که زمین گرم می‌شود، در یک روز و ساعت نامشخص به یکباره سرازیر می‌شود که با صدای مهیب و انفجارگونه‌ای همراه است.

چشم‌اندازی که دست‌نخورده باقی می‌ماند

این کارشناس میراث‌فرهنگی تأکید می‌کند: برای بیشتر آبشارهای هفت‌گانه لرستان که همگی ثبت‌ملی شده‌اند و مناطق گردشگری مهمی به‌حساب می‌آیند، به‌ویژه آبشار بیشه، زیرساخت‌های گردشگری مناسبی تدارک دیده شده‌است، اما برخی آبشارها نیز تعمدا دست‌نخورده نگه داشته شده‌اند. یعنی هتل، جاده و زیرساخت‌هایی از این دست در محدوده آنها ایجاد نشده‌است تا همچنان بکر باقی بماند.

حسن‌پور تصریح می‌کند: به‌عنوان مثال درمحدود آبشار وارک در خرم‌آباد زیرساخت ویژه‌ای ایجاد نشده‌است و سعی کرده‌ایم آن را بکر نگه داریم. البته راه دسترسی آن احیا شده‌است، اما قصد نداریم در نزدیکی آن سازه، مثلا سرویس‌بهداشتی و زیرساخت‌هایی مانند آن ایجاد کنیم.

وی ادامه می‌دهد: محدوده این آبشار قرار است دست‌نخورده باقی بماند، چراکه درمیان یک جنگل بسیار انبوه قرارگرفته است و اگر آنجا قرار بگیرید، هیچ‌گاه آسمان را نخواهید دید، چراکه درختان دوسوی آبشار و رودی که آبشار از آن جاری است، آنقدر ارتفاع گرفته‌اند که چیزی شبیه تونل ایجاد شده و منظره‌ای رویایی خلق کرده‌است.

ظرفیت‌های مغفول مانده

این کارشناس حوزه میراث‌فرهنگی با بیان اینکه در شهرستان خرم‌آباد با تعداد زیادی از آبشارها مواجه هستیم، می‌گوید: بیشترین آبشارها مانند نوژیان، گریت، وارک و بیشه در یک بخش کوچک قرار گرفته‌اند.

حسن‌پور می‌افزاید: آبشار گریت شامل ۵ سلسله آبشار است که به فاصله ۱۰۰ متر، ۲۰۰ متر و ۳۰۰ متر پشت سرهم قرار گرفته‌اند و هرکدام ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارند و در نوع خودشان آبشارهای بی‌نظیری هستند. به‌جز این آبشارهای بزرگ و اصلی، چند آبشار دیگر هم هستند که اخیرا کشف شده‌اند.

وی ادامه می‌دهد: به‌عنوان مثال ۲ آبشاری که در سال ۱۳۹۳ کشف شد، بسیار چشم‌نواز هستند. برای دیدن این ۲ آبشار که در منطقه «تنگه پنج» قرارگرفته‌اند، باید حداقل ۲۰۰ متر از آنها فاصله بگیرید. جالب اینجاست که هنوز به‌جز گروهی از عشایر، کسی در آنجا تردد نکرده‌ و بسیار بکر باقی مانده‌است.

حسن‌پور می‌افزاید: آبشارها را می‌توان به‌مثابه برگ‌برنده‌ای برای رونق گردشگری استان لرستان به‌حساب آورد، اما هنوز آن‌گونه که باید از ظرفیت‌های موجود دراین حوزه استفاده نشده‌است. اگرچه برخی جاذبه‌های طبیعی استان باید دست‌نخورده باقی بماند، اما تقویت زیرساخت‌ها در محدوده آبشارهای ثبت‌ملی شده استان، رونق هرچه بیشتر گردشگری را به‌همراه دارد.

وی اضافه می‌کند: متأسفانه هنوز درباره برخی قابلیت‌های گردشگری لرستان اطلاع‌رسانی مناسبی نیز انجام نشده‌است. اینکه می‌گوییم لرستان سرزمین آبشارهاست، نباید صرفا درحد یک لقب باقی بماند، بلکه باید با انجام برنامه‌ریزی‌های لازم و تقویت زیرساخت‌ها، از این ظرفیت‌ها در راستای رونق روزافزون اقتصاد گردشگری لرستان و حتی کشور بهره بگیریم.

منبع:همشهری