اولین مدرسه مرمت ایران که تحت عنوان هنرستان کار و دانش در یزد فعالیت خود را آغاز کرده است، این روزها با ۲۲ هنرجو بر پایه جهانی شدن شهر یزد و نیاز به استادکاران ماهر و شاگردانی قوی و ماهر فعالیت می‌کند.
«احمد انصاریان» مدیر هنرستان پسرانه کاردانش مرمت در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا با بیان این که این هنرستان با تعداد ۲۰ هنرجو کار خود را آغاز کرده است، می‌گوید: شرایط ورود به هنرستان تقریبا از همان قوانینی پیروی می‌کند که مدارس و هنرستان‌های کاردانش دارند.
وی در مورد سرفصل‌های آموزشی مربوط به رشته مرمت تصریح کرد: هنوز سرفصل‌های این رشته تعریف نشده چرا که اولین هنرستان مرمت در کشور است اما طبق توافقی که بین وزارت آموزش و پرورش انجام شده قرار شده تا اول مهر سال آینده سرفصل‌ها و استانداردهای آموزشی رشته مرمت توسط میراث فرهنگی، آموزش و پرورش تدوین شده و تا مهر به تصویب هر دو وزارت خانه برسد.
این مسئول با بیان این که در حال حاضر رشته کارهای عمومی ساختمان است، می‌گوید: سال‌هاست که در هنرستانها این رشته تدریس می‌شود و ما نیز فعلا براساس این رشته، فعالیت‌های خود را پیش می‌بریم به طوری که در خصوص برخی از دروس معادل سازی انجام دادیم.
وی اضافه می‌کند: در رشته کارهای عمومی ساختمان درسی به نام دیوارچینی سنگی را تحت عنوان دیوارچینی با مصالح سنتی معادل سازی کردیم، درس دیگری به نام سنگ کار نیز با عنوان اندود کاری با مصالح سنتی را معادل سازی کردیم.
انصاریان در مورد آینده تحصیلی و شغلی هنرجویان مدرسه مرمت اظهار می‌کند: این هنرجویان می‌توانند پس از سه سال تحصیل در رشته مرمت و دیپلم وارد بازار کار شوند و با توجه به این که یزد در فهرست آثار جهانی ثبت شده و این وسعت گسترده بافت تاریخی شهر یزد و دیگر شهرها و روستاهای تاریخی استان، بازار کار آنها کاملا فراهم است.
وی با بیان این که بافت‌های گسترده و بناهای زیادی که نیازمند حفاظت هستند، به استادکاران ماهر در زمینه مرمت نیاز دارند، می‌گویند: براساس نیاز موجود و با توجه به میزان کار گسترده‌ای که وجود دارد، بازار کار نیازمند نیروهای استادکار و شاگرد کار ماهر است لذا تدریس و تحصیل در این مدرسه براساس نیاز بازار کار شکل گرفته و فارغ‌التحصیلان می‌توانند به راحتی وارد بازار کار شوند.
این مسئول اضافه می‌کند: البته علاقمندان نیز می‌توانند ادامه تحصیل دهند و در رشته مرمت و معماری و ساختمان و رشته‌های مرتبط تا مقاطع بالا حتی دکتری تحصیل کنند.
وی با بیان این که با توجه به شرایط جامعه و حجم گسترده بافت‌های تاریخی و فارغ‌التحصیلان رشته‌های دانشگاهی ادامه تحصیل اکادمیک را به هنرجویان توصیه نمی‌کنیم، می‌گوید: دانش آموزان پس از دیپلم می‌توانند کار کنند و پیشنهاد ما این است که این افراد وارد بازار کار شوند چرا که با ادامه تحصیل فرصت‌های کاری را از دست می‌دهند و البته فرهنگ تحصیلات آکادممیک در کشور ما، پشت میز نشینی است و هدف ما از پرورش هنرجویان این نیست.
انصاریان با بیان این که ۲۰۰۰ طرح مرمتی استان در چند سال گذشته توسط تنها ۸۰ استادکار انجام شده است، می‌گوید: این نسبت نشان می‌دهد که نیاز استان به استادکاران ماهر و شارگدکاران مرمتی ماهر شدید است و فعلا ما باید نیاز استان را جواب بدهیم.
وی اضافه می‌کند: البته افق دید ما این است که در ابتدا به رفع نیازهای استان و سپس به رفع نیازهای مرمتی استان‌های دیگر کشور و حتی کشورهایی با معماری گلین نیز بپردازیم.
این مسئول با بیان این که ما در حوزه تبلیغات و اطلاع رسانی ضعف داریم، می‌گوید: باید هنرجویانی که علاقمند هستند بیایند نه این که از اجبار وارد این رشته شوند یا این که اگر در حوزه و رشته‌ای نتوانستند ثبت نام کنند به این سمت بیایند از طرفی ماهم باید رشته را معرفی کنیم تا واقعا تعداد افراد علاقمند وارد این مدرسه شوند.
وی با بیان این که ظرفیت ثبت‌نام محدود است، می‌گوید: با توجه به ظرفیت کلاس‌ها و امکانات محدودی که وجود دارد حداکثر می‌توانیم حدود ۲۲ نفر را ثبت‌نام کنیم.
مدیر هنرستان مرمت در خصوص مشکلات و کمبودهای موجود در این حوزه تصریح می‌کند: ابزار و تجهیزات لازم هنوز کاملا مهیا نشده به طوری که نیازمند کارگاه زمستانه را نداریم از طرفی بخشی از مشکل هم مربوط به هنرآموز رشته مرمت است و معلمان متخصص رشته مرمت بیشتری نیاز داریم.
وی اضافه می‌کند: البته امسال هنوز مشکلی در این خصوص نداریم اما از آنجایی که تعداد بیشتری استادکار و هنراموز لازم است و باید ساعات بیشتری در اختیارمان باشند چرا که کلاس های ما در کارگاه‌ها با حضور هنرآموز و استادکار انجام می‌شود.
این مسئول تصریح می‌کند: هنرآموز مدیریت کلاس و برنامه‌ریزی برای مباحث مطرح شده را انجام می‌دهد و استادکار کارهای عملی را به هنرجویان آموزش می‌دهند مثلا کارگاه امروز تعمیر یک بام قدیمی بود هم هنراموز و هم استادکار حضور داشتند.
وی در ادامه با تاکید بر این که کادر مدرسه نیز با کمبود روبرو شده است، می‌گوید: اقدامات اجرایی بخشنامهها و سایر اقدامات مربوطه و اقدامات دیگر فنی و پرورشی نیز نیازمند معاونان در هر حوزه است اما هیچ نیروی برای کادرهای مربوطه به ما تعلق نگرفته است به طوری که حتی مدرسه برای فعالیت‌های مرتب شدن و نظافت نیز سرایه‌دار ندارد.
انصاریان با بیان این که یکی از مسائل حل نشده مدرسه بحث ایمنی و بیمه دانش اموزان است، می‌گوید: مسئله اینجاست که ما تصمیم داشتیم هنرجویان را به سطح شهر ببریم و در محل اصلی طرح‌ها آموزش دهیم و هنرآموزان نیز به طرح‌ها سر زده و نظارت کنند اما به علت این که مسائل ایمنی مهم است فعلا این اقدام را در برنامه نداریم و اقدامات در هنرستان انجام می‌شود.
وی خاطرنشان می‌کند: استادکاران به هنرستان می‌آیند و اگر بتوانیم مسئله ایمنی و بیمه، توجه به سلامت هنرجویان و سرویس مدرسه را سازماندهی کنیم هنرجویان می‌توانند در طرح‌های واقعی توزیع شوند و یاد بگیرند به طوری که نیازمند بسترسازی و امکانات هستیم.
مدیر هنرستان مرمت با تاکید بر این که هنرستان کاردانش مرمت جزو هنرستان‌های وابسته است، می‌گوید: براساس هنرستان‌های وابسته تجهیزات و امکانات و حتی نیروها توسط موسسه که در حال حاضر میراث فرهنگی است، انجام می‌شود.
یزد پیشتاز مرمت ایران
البته قبلا نیز «سیدمصطفی فاطمی» مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یزد در خصوص این مدرسه به ایسنا گفته بود؛ یزد همیشه در حوزه مرمت پیشتاز است و این مدرسه در سرفصل‌های آموزشی مختلفی مانند آموزش معماری سنتی، معماری گلین، داخلی و آینه کاری و کاشی کاری سنتی فعالیت خواهد کرد.
این مسئول با بیان این که باید با راه اندازی این مدرسه در استان های دیگر هم فعالیت کنیم، گفته است: در سال‌های اخیر با کمبود جدی استادکاران حرفه ای روبرو شدیم و این مدرسه می‌تواند این کمبود را برطرف کند در عین حال می‌توانیم نیروهای مورد استان و حتی کشور را پرورش دهیم.
هنرجویان ۱۰۰ درصد بومی مدرسه مرمت
«الهه الوندیان» نیز قبلا در مورد مدرسه مرمت یزد که چندی پیش تفاهم‌نامه آن با اداره کل آموزش و پرورش برای اولین بار در کشور منعقد شد، به خبرنگار ایسنا گفته بود: این مدرسه، مدرسه‌ای کاملا وابسته به میراث فرهنگی است که در آن، کارگران ماهری را در راستای میراث فرهنگی در این مدرسه پرورش خواهیم داد البته در این مدرسه به دنبال تربیت دانشجو و محصل نیستیم بلکه رویکرد پرروش استادکاران و کارگران ماهر برای حوزه میراث فرهنگی است.
مسئول سابق موزه‌های استان با بیان این که استادکاران و کارگران ما همگی غیربومی از اتباع داخلی و خارجی هستند، تصریح کرد: غیرایرانی بودن برای حفظ میراث و آثار ما مثمر ثمر نیست چرا که نیروی غیربومی علاوقه و عشق به وطن و ملیت را به خوبی نیروی بومی ندارد.
وی نسبت به از دست رفتن نیروهای بومی اظهار تاسف کرد و گفت: متاسفانه تاکنون نیروهای ماهر و متخصص خود در حوزه‌های متعدد مانند استادکاران نجار، کاشی، خشت‌زن و متخصص در طراحی سقف‌های متعدد را از دست داده‌ایم و ایجاد چنین مدرسه‌ای رویدادی بسیار مثبت و مطلوب است.
البته مدیر مدرسه مرمت نیز تصریح کرد که ۱۰۰ درصد هنرجویان این مدرسه بومی یزد هستند و اگر بتوانند شرایط را مهیا کنند از سراسر استان هنرجو می‌پذیرند.
منبع:ایسنا
