آشنایی با قلعه شیخ نصوری – بوشهر

قلعهٔ نصوری در شهر بندر طاهری از توابع بخش مرکزی شهرستان کنگان قرار دارد و یکی از اثرهای تاریخی و از نقاط دیدنی استان بوشهر در جنوب ایران است.

شهر کنگان در 220 کیلومتری جنوب‌شرقی بوشهر در منطقه کوهستانی نار و کنگان قرار دارد.

قلعه نصوری که به قلعه شیخ نیز مشهور است، متعلق به اوایل دوره قاجاریه است.

این قلعه به دستور شیخ جبار نصوری در سال 1224قمری ساخته شده است. مصالح به کار رفته در این قلعه نیز سنگ‌های بزرگ و ملاط آن گل و گچ می‌باشد.

قلعه داری گچ‌بری‌های زیبایی بوده که 18 تابلو بسیار زیبا از مجالس شاهنامه فردوسی در ایوان باختری آن نقش بسته است.

قلعه دارای درب بزرگ چوبی با گل‌میخ و کنده‌کاری است. بعد از ورودی اصلی هشتی بزرگی وجود دارد که دارای 8 طاقچه ساده ‌است.

زمانی که از هشتی وارد حیاط بیرونی می‌شوید، در جبهه شمالی آن یک ردیف پلکان به طبقه دوم منتهی می‌شود و یک درب چوبی ساده، آن را به اندرونی وصل می‌کند.

در قسمت شرق نیز یک پلکان به طبقه دوم می‌رود. در این طبقه یک ایوان با ستون‌های سنگی و گچبری‌های جالب وجود دارد.

این ایوان از طرف 5 در چوبی، به اتاقی راه می‌یابد که در غرب آن قرار دارد. در این اتاق گچبری با تزیینات گل و بوته وجود دارد که فاقد هرگونه تزیین است.

این بنا دارای بادگیری همانند بادگیرهای ساختمان‌های ساحلی خلیج فارس است و ویژگی معماری ساختمان‌های قاجاریه را دارد.

این قلعه دارای ایوان ستون‌داری در طبقه دوم می‌باشد که تزیینات گچبری مربوط به همین قسمت است، همچنین سبک کار و تراش آن‌ها شبیه ستون‌های بازار وکیل شیراز است.

گچبری‌ها شامل شاخ و برگ گل و بوته، فرشتگان و پرندگانی است که بر رونق و زیبایی قلعه افزوده ‌است.

سنگ‌ها و گچ‌های موجود در حیاط قلعه نیز، نشان از مرمت و بازسازی دوباره قلعه را می‌دهد.

منبع:همشهری

آشنایی با باغ چشمه بلقیس چرام – کهگیلویه و بویراحمد

باغ چشمه بلقیس در استان کهگیلویه و بویراحمد، در دشتی هموار معروف به شهرک قلعه کره شهبازی از توابع بخش چرام و در 9 کیلومتری شرق چرام و یک کیلومتری روستای شهرک در میان تپه ماهورها و کوهها واقع شده است.

این باغ از شمال به جاده چرام ـ گچساران، از جنوب به اراضی کشاورزی، از غرب به باغ جهاد کشاورزی(باغ عمران) و از شرق به اراضی کشاورزی و کوههای همجوار محدود می‎شود. چندین نهر فصلی و دایمی در این دشت جریان دارد و محصولات غلات چون گندم، جو و برنج در این منطقه کشت می‎شود.

این بنا به گفته اهل منطقه توسط زنی به نام بلقیس حدود اواخر دوره ساسانی و اوایل دوره اسلامی احداث گردید. در سال 1327 مردم محل در اطراف آن به احداث چند باغ کوچک اقدام نمودند و در سال 1338 شخصی به نام اسکندر خان چرامی آن را خریداری شد و به گسترش آن اقدام نمود. چشمه بلقیس نام جدید روزگار ما برای باغی است که مرحوم اسکندر خان چرامی در اطراف این چشمه بر جای باغی که از ازمنه پیش از او، در این محل وجود داشت توسیع و تجدید رونق نموده است.

Iranian gardens - bagh-e Chesh-me Belqeis Cheram

مدتی هم این باغ و یک آبادی کوچک نزدیک آن در مکاتبات و اسناد و بعضی از سفرنامه ها به نام اسکندریه شهرت گرفته است… به نظر می‎رسد این باغ مربوط به اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی می‎باشد. این باغ با مساحتی در حدود 38960 متر مربع و شامل فضاهایی چون 4 برج به ابعاد 70 *150 متر در ضلع غربی باغ، چشمه، استخر و در قسمت شرقی آن صخره‎ای بزرگ به ارتفاع 20 متر تشکیل شده است. این باغ در حال حاضر در تملک شهرداری می‎باشد.

Iranian gardens - bagh-e Chesh-me Belqeis Cheram

پوشش گیاهی این باغ بدلیل گرمسیری بودن این منطقه شامل اکالیپتوس، سدر، بلوط، سرو و دارای درختان متنوع میوه‎ای چون گردو، گلابی، سیب، لیمو ترش، خرمالو، پرتقال، نارنگی، انجیر، انگور، توت، نارنج، نخل و … می‎باشد. همچنین بوته‎های گیاهی گوناگون و گلهای مختلف در آن به چشم می‎خورد.

Iranian gardens - bagh-e Chesh-me Belqeis Cheram

نظام آبیاری این باغ بر اساس فوران آب چشمه‌های اصلی و چندین چشمة فرعی می‎باشد که بوسیله نهرهای کوچک و بزرگ متعددی در باغ جریان می‎یابد و آب مازاد آنها بوسیله جویی بزرگ به طرف استخر باغ که در ضلع جنوب غربی باغ واقع شده هدایت می‎شود. این استخر زیبا به شعاع 10 متر و عمق 1/5 متر بصورت دایره و دارای سه ورودی و یک خروجی می‎باشد که آب چشمه از مسیر خروجی به رودخانه فشیان می‎ریزد. این استخر، باغچه‎ای به قطر 4 متر که پوشیده از درختان نخل، نارنج، پرتقال و گلهای زیبا و متنوع است را در آغوش گرفته است.

منبع:همشهری

آشنایی با غار شیرآباد – گلستان

غار شیرآباد یا دیو سفید در 55 کیلومتری شرق گرگان، در حد فاصل شهرهای علی آباد کتول و آزادشهر قرار دارد

این غار، 20 کیلومتر از روستای شیرآباد فاصله دارد و برای رسیدن به آن کافیست از مسیر خان ببین به روستای شیرآباد 5 کیلومتر را به سمت جنوب بروید.

غار شیرآباد، غاری طبیعی از نوع آبی و رودخانه‌ای است که بشر در ساخت آن نقشی نداشته است. طول آن به حدود 235 متر می‌رسد و قطر دهانه آن 9-15 متر اندازه گیری شده است. میانگین عرض دالان غار نیز حدود 2 تا 3 متر است. غار در ارتفاع 310 متری از سطح دریای آزاد واقع شده است.

در کف غار دیو سپید آب سردی جاری است که حدود 10-11 درجه سانتیگراد دما دارد. این آب به رودخانه شیرآباد در دامنه پائین غار می‌ریزد و در ادامه مسیر خود، به هفت آبشار جنگلی می‌پیوندند.

رطوبت و دمای مناسب این غار، آن را تبدیل به زیستگاه مناسبی برای بعضی از گونه‌ها مثل سمندر کور غارزی گرگانی کرده که فقط در این غار و غارهای اطراف زندگی می‌کند.

هرچه در غار به جلو می‌روید عمق آب بیشتر می‌شود. نفس کشیدن در غار به دلیل پخش شدن گاز گوگرد کمی مشکل است، کمی که جلوتر می‌روید سمندرهای غارزی گرگانی را در این غار مشاهده می‌کنید که می‌گویند بزرگترین سمندر‌های آبی جهان هستند.

بیشترین بخش غار تاریک است و در انتهای آن چشمه‌ای دیده می شود که ظاهرا منشأ ایجاد غار در طول قرن‌های گذشته بوده است. به دلیل ویژگی‌های ساختمانی و جنس زمین، حرکت آب باعث تشکیل استخر، استالاکتیت، بستر گلی و چسبنده و پدیده‌های مختلف در طول مسیر شده است.

انعکاس صداى حرکت آب در مسیر تبدیل به زمزمه و صداهایى درغار شده که این مسأله شایعات مختلفى را درباره غار بین اهالى رواج داده است.

غار شیرآباد (دیو سپید) از نظر درجه سختی برای غارنوردان، غار ساده ای است که دسترسی به آن ساده بوده و غارنوردی در آن نیاز به ابزارهای حرفه ای ندارد.

این امر به معنای آن نیست که می‌توانید بی گدار و تنها به آب بزنید یا با یک گروه نابلد راهی این غار شوید و گروه بلد و آشنا به غارنوردی نیاز است.

غار دیو سپید هم مثل هر غار دیگری خطرات خودش را دارد و برای بازدید از آن باید با یک تیم باتجربه همراه شد.

با ورود به غار، تاریکی مطلق و انعکاس صدای حرکت آب در غار، افسانه قدیمی دیو سفید در شاهنامه ‌را دامن می‌زند.

منبع:همشهری

آشنایی با جاذبه‌های گردشگری سارال – کردستان

سارال یکی از سه بخش موجود در شهرستان دیواندره است که مشتمل بر ۴۳ روستاست و دارای مراتع سرسبز و اماکن تاریخی و دیدنی و چشم نواز بسیاری است و به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد نه تنها در ایام تعطیلات نوروز بلکه در سایر فصول سال نیز میزبان خیل عظیمی از مردم استان و مسافران و گردشگرانی از سایر استان های کشور است.

سارال

استان کردستان با داشتن شرایط متفاوت جغرافیایی و فرهنگی همواره مورد بازدید گردشگران و مسافران در فصول مختلف سال قرار می‌گیرد که بخش سارال شهرستان دیواندره نیز از دیگر نقاط دیدنی استان است که دارای چشم اندازهای طبیعی و گردشگری فراوانی به ویژه در فصل بهار است.

از مراتع سارال همواره به عنوانی یکی از مراتع درجه اول ایران نام برده می‌شود و در فصل بهار دانشجویان زیادی از دانشگاه‌های مختلف استان کردستان و حتی خارج از استان برای گردش علمی به این منطقه می آیند.

منطقه سارال به دلیل داشتن زمستان‌های برفی و سرد که حتی تا پایان فروردین ماه نیز بر روی قله کوه های آن می توان برف زمستان را هنوز نظاره کرد، بهاری خرم و سرسبز و با طراوات دارد.

از کوه های سارال می توان به زه ردوان، زیراوای شیرکوژ، کلاوره ش، قه لاریانه، ته وریزخاتون، مره ده ر، شیخ لطیف، چاروه سوار، قزلبلاغ، که ل کوژ، به رده ره ش و به رده سپی اشاره کرد.

آنچه که حائز اهمیت است و می تواند به عنوان یک جاذبه گردشگری در بخش سارال مورد توجه قرار گیرد وجود قلعه های افراسیاب در روستایی به همین نام و قلعه بارام(بهرام) در روستای قه له و لیانه و قلعه ی ئالولاخ در روستای ئالولاخ است.

مراتع و کوه های سارال رویشگاه گل های وحشی و گیاهان دارویی و خوراکی بی نظیر و بیشماری است که هر سال با آغاز فصل بهار عده ای برای جمع آوری و به فروش رساندن این گیاهان راهی این منطقه می شوند.

هر چند متاسفانه در این چند سال اخیر به دلیل عدم توجه مسئولان به این مناطق و ناآگاهی و ندانستن بهره برداران از روش های مناسب برداشت گیاهان خوراکی و دارویی، هر ساله شاهد نابودی و عدم سبز شدن تعدادی از این ذخیره ها و سرمایه های ارزشمند هستیم.

علیرغم این برداشت‌ها هنوز منطقه سارال در فصل بهار پوشیده از پیچک و کنیوال، خوژه، پسل، کاشمه، هفت توقه، ریواس، تورشکه و بسیاری از گیاهان خوراکی دیگری می شود که نمونه آنها را در کمتر جای دیگری می توان یافت.

زبان گویش مردم این منطقه کردی سورانی و دارای لهجه ای مخصوص و مشخص است و لباس های زنان و مردانشان هم با سایر مناطق کردنشین تفاوت هایی دارد از جمله نحوه بستن دستمال یا به عبارتی دستاری که به سر می بندند متمایز از نقاط دیگر استان است که این نیز از دیگر مشخصه ها و ویژگی های مردم روستاهای سارال است.

مردم روستاهای بخش سارال به شغل کشاورزی و دامداری مشغول هستند چراکه یکی از مناطق مستعد برای دامپروری و هم چنین کشت محصولات دیمی هم چون گندم است و از این لحاظ در کل استان شناخته شده است.

صنایع دستی موجود در این منطقه بیشتر شامل قالی و قالیچه است که توسط زنان و دختران روستا بافته می شود و استفاده از رنگ گیاهی، خامه طبیعی، ترکیب نقش و اصالت طرح، موجب برتری کیفیت قالی و گلیم در این مناطق و در کل استان کردستان شده است.

سارال مهد پرورش عالمان و عارفان و مشاهیر زیادی بوده که از جمله آنها سید احمد حسینی متخلص به محزون کردستانی، بابا شیخ احمد، سید محمد صادق صفاخان، بدیع مدیری، حاج شیخ حسین هزارکانیان، شیخ نعمت الله مردوخ هزارکانیانی، سید محمد حکیم است.

در کنار تمام این ویژگی های منحصر به فرد باید به چشمه های جوشان این منطقه نیز اشاره کرد که به دلیل داشتن منابع آبی مناسب چشم اندازهای زیبای طبیعی را به وجود آورده و علاوه بر مسافران نوروزی به محلی برای تفریح خود مردم استان کردستان نیز تبدیل شده است.

با پایان تعطیلات عید نوروز خیل زیادی از مردم شهرستان های مختلف استان کردستان به ویژه سنندج و دیواندره روزهای تعطیل و جمعه خود را در دل دشت های زیبا و چشم نواز سارال سپری می کنند.

علیرغم وجود این همه زیبایی منحصر به فرد ولی متاسفانه نامی از روستاهای شهرستان دیواندره در لیست روستاهای منتخب هدف گردشگری استان که به منظور ارتقای تعداد روستاها برای ورود طبیعت گردان و گردشگران تهیه و تدوین شده برده نشده است که با توجه به ظرفیت های موجود در روستاهای این شهرستان به ویژه بخش سارال می طلبد اهمیت و توجه بیشتری به این مناطق شود.

منبع:همشهری

آشنایی با غار شگفت یزدان – یزد

غار شگفت یزدان در نزدیکی روستای هفتهر در کوه بلندی به نام شگفت، در ۷۰ کیلومتری اردکان در استان یزد قرار دارد

این غار از ۳ حوضچه تشکیل شده و آب‌هایی که از سقف می‌چکیده در آنها جمع می‌شده است.

غار شگفت یزدان به علت صعب‌العبور بودن مسیر آن، در اوایل ورود مسلمانان به ایران، زرتشتیان برای اینکه آتش مقدسشان حفظ شود آن را به این غار منتقل کردند و مدت ۳۰ سال در آنجا از آن نگهداری می‌کردند.

این غار باستانی در نزدیکی عقدا قرار دارد و از غارهای مقدس زرتشتیان است. هر سال تعدادی از زرتشتیان کشور هند نیز به این محل می‌آیند و شبی را در این غار به سر می‌برند.

راه ورودی غار شگفت یزدان بسیار دشوار است، اما در داخل غار محوطه وسیعی است که گنجایش هزاران نفر را دارد.

چندین حوض کوچک و بزرگ و آثاری از ساختمان در آن دیده می‌شود. در غار خاکستر زیادی به چشم می‌خورد و نشان دهنده آن است که سال‌های متمادی آتش مقدس را در این غار محافظت می‌کردند.

غار شگفت یزدان، در قرن نهم هجری بیش از ۳۰ سال محل نگهداری آتش آتشکده کاریان بوده است.

غاری که یکی از نمادهای دین زرتشت در آن حفظ شده است، نمادی که همچون نور، پرستش سوی زرتشتیان است و زرتشتیان برای نیایش خداوند یکتا رو به سوی آن می‌ایستادند.

منبع:همشهری

آشنایی با جاذبه‌های گردشگری اردکان – یزد

 اردکان از شهرستان‌های استان یزد است و در مرکز ایران قرار دارد

این شهر در روزگار آبادانی در محلی به نام زردک قرار داشته و دیوارهای تاریخی آن هنوز پا برجاست. اردکان دارای 3 بخش مرکزی، خرانق و عقدا می باشد. در محدوده شهرستان بلندترین نقطه ارتفاعی مربوط به کوه خوانزا با ارتفاع 3158 متر است.

مردم اردکان آریایی نژاد و ایرانی‌الاصل هستند و به زبان فارسی و لهجه یزدی سخن می‌گویند. بیشتر مردم شهر مسلمان و شیعه جعفری هستند و تعدادی زرتشتی نیز در این شهر زندگی می‌کنند.

اردکان از دو کلمه «ارد» و«کان» تشکیل شده که «ارد» به معنی مقدس و «کان» یعنی معدن می‌باشد و با این ترکیب واژه اردکان به معنی سرزمین مقدس است.

اما در جامع مفیدی «ارد» را به کسر الف به معنی دور معنی کرده و نوشته است چون اطراف اردکان معادن زیاد وجود دارد، در نزد مردم این منطقه به اردکان معروف گشته است.

بافت تاریخی اردکان یکی از سالمترین بافت‌های قدیمی ایران می‌باشد و به علت قرار گرفتن در موقعیت خاص جغرافیایی تا حد زیادی از حوادث روزگار مصون مانده است. این بافت از ویژگیهای کامل شهرهای کویری برخوردار است.

برخی ار آثار تاریخی و دیدنی شهرستان اردکان عبارتند از:

  • منطقه زردک که شامل آثاری از بناهای مربوط به قرن پنجم و ششم می باشد
  • مسجدزیرده و جامعکه از بناهای مربوط به قرن دهم هجری می باشد
  • مسجد حاج محمد حسین که مربوط به دوره قاجاریه می باشد
  • مسجد جامع عقدا که مربوط به قرن ششم هجری می باشد
  • موزهمردم شناسی اردکان؛ دارای بخش‌های مختلف مردم شناسی، اشیاء عتیقه، گیاه شناسی، جانورشناسی و فرهنگی می باشد
  • رباط خرگوشی، از بناهای دوره شاه عباس صفوی می باشد
  • رباط شاه زاده و منار جنبان خرانق، دارای جاذبه توریستی می باشند
  • پیر سبز چک چک؛ زیارتگاه زرتشتیان می‌باشد و همه ساله پذیرای جمع کثیری از زرتشتیان داخل و خارج از کشور می باشد
  • پرستشگاه هریشت؛ از زیارتگاه‌های زرتشتیان می باشد
  • غار شگفت یزدان، در 50 کیلومتری عقدا واقع و دارای ستون‌های زیبای استلاگمیت و استلاگتیت می‌باشد. طول این غار 15 کیلومتر است

آب انبار دوراه، آب انبار قلعه، آتشکده شریف آباد، آتشکده احمد آباد، ، پیرسوز، چهارسوق، حسینیه بازار نو، خانقاه اردکان، دخمه ترک آباد، دخمه شریف آباد، زیارتگاه پارس بانو، زیارتگاه زرتشتیان شریف آباد، مدرسه علمیه، مسجد کچیب، و میل ترک آباد.

منبع:همشهری

آشنایی با جاذبه‌های گردشگری افجه – تهران

افجه ، روستایی کوچک است و در شمال شرقی لواسان در نزدیکی تهران قرار دارد

دشت هویج یکی از زیباترین جاذبه‌های روستای افجه است که در ارتفاع 2 هزار و 400 متری از سطح دریا و در بالادست مرکز روستا، ناحیه گلندوک و لواسان قرار دارد. روایت‌های تاریخی مختلف حکایت از آن دارند که در روزگار گذشته بخش وسیعی از زمین‌های این دشت به کاشت هویج اختصاص داشته اما امروز اثری از این مزارع به چشم نمی‌خورد.

اگرچه کشاورزان محلی محصولات زیادی دردل این مزارع کاشته‌اند. مثل سایر روستاهای لواسان بیش از بقیه خودنمایی می‌کنند.

برای رسیدن به دشت هویج 2 مسیر پیش روی ما قرار دارد؛ اولی یک جاده آسفالته 5 کیلومتری است که با عبور از جاده لشگرک ما را به لواسان و درنهایت افجه و دشت هویج می‌رساند.

راه دوم نیز 8 کیلومتر مسافت دارد و به طرف شمال شرقی می‌رود. به دلیل کوهستانی بودن جاده رسیدن به دشت هویج در تابستان حدود یک ساعت و نیم و در زمستان به بیش از 2 ساعت زمان نیاز دارد که ممکن است در فصل سرما گردشگران را با دردسرهایی روبرو کند. اغلب مسافرانی که به دشت هویج سفر می‌کنند گشتی در مزارع و باغ‌های آن زده و چند ساعتی را با طبیعت بکر این منطقه سپری می‌کنند.

پیاده‌روی در ارتفاعات و دره افجه

دیدن جاذبه‌های زیبا و مناظر بکر دره‌شمالی افجه نیز خالی از لطف نیست. این دره در فصول مختلف سال مورد توجه هزاران گردشگر قرار دارد و از این رو مورد توجه کوهنوردانی است که از مسیرهای آن برای صعود به قله‌های آتشکده، ساکا، یخچال و مهرچال استفاده می‌کنند.

همچنین نقل شده است که یکی از راه‌های قدیمی افجه که به مسیر عبور پادشاهان صفوی اختصاص یافته بود از همین مسیر گذاشته و تا دشت لار ادامه می‌یابد.

آنها از این جاده برای شکار و تفرج استفاده می‌کردند؛ امروز می‌توان آثار کاروانسراهای صفوی را که در آن سوی دیواره صخره‌ای کوه و در انتهای دره واقع شده است مشاهده کرد. در امتداد این مسیر آبشار پسچویک در فاصله 5/1 کیلومتری شمال شرقی روستا و در منطقه یال کوه که مشرف به دشت هویج است، قرار دارد.

این آبشار حدود 15 متر ارتفاع داشته و اطراف آن پوشیده از درخت‌های افرا است. آبشار زیبای موآب که در سینه‌کش قله ساکا و قبل از دشت هویج واقع شده است نیز در حدود 180 متر ارتفاع دارد و بجز اواخر تابستان که تا حدی آرام و کم‌آب به نظر می‌رسد در سایر فصول پرآب و خروشان است.

از حمام صفویه تا سقاخانه چراغان

در شمال غرب دشت هویج و در مسیر صعود به قله آتشکده دشت «سبواستان» با درختان گردو و گیلاس خودنمایی می‌کند و آبشار چرند به ارتفاع 45 متر از دامنه کوه به دره پایین دست آن سرازیر می‌شود. کمی آن‌طرف‌تر حمام تاریخی روستا که در مرکز بافت قدیمی واقع شده نظرها را به خود جلب می‌کند.

این حمام دارای 2 بخش مجزای زنانه و مردانه بوده و بنای آن دارای طاق، گنبدهای عرقچین و قوس‌های جناغی است.اهالی قدمت حمام را به دوره صفوی یا اوایل حکومت قاجار نسبت می‌دهند اما همچنان فعال است و مردم روستا از آن استفاده می‌کنند. با پشت سر گذاشتن آبشار و دیدن معماری خاص حمام افجه به محله‌های قدیمی و بافت‌های اصیل این روستا می‌رسیم که در فاصله‌های نزدیک به هم قرار گرفته‌اند.

اگر به محله چراغان سری بزنید می‌توانید ضمن تماشای بافت دیدنی آن سقاخانه حضرت ابوالفضل¨ع را از نزدیک ببینید. این سقاخانه و درخت چنار کهنسالی که قدمت آن را به 400 سال قبل نسبت داده‌اند از شهرت زیادی برخوردار هستند.

معماری قلعه ساکا و فراموشی قصر قجری قلعه مرتفع و بلند سربند یا ساکا که از ارتفاعات منطقه بر روستاهای امامه، راحت‌آباد، ناصرآباد، افجه و بخش عظیمی از لواسان اشراف دارد، از بناهای بسیار قدیمی این ناحیه است.

براساس آثار باقی مانده، مصالح به کار رفته در این بنا را سنگ لاشه، ملات گچ، ساروج، آجر، خشت و گل تشکیل داده است.

سفال‌های یافت شده در پیرامون قلعه از انواع نخودی، نقش استامپی، نقش زیر لعاب و سفال‌های لعابدار سبز رنگ، لاجوردی و آبی است که قدمت قلعه را حداقل به قرون دوم و سوم دوره اسلامی می‌رساند.

این قلعه تا دوره صفوی فعال بوده و توسط اقوام بومی مورد استفاده قرار می‌گرفت و اکنون نیز در ردیف آثار ملی قرار دارد. به موازات این قلعه می‌توان بقایای قصر قجری را در ناحیه شمالی روستا و مشرف به باغ‌های پوشیده آن مشاهدات کرد.

این قصر به ناصرالدین شاه تعلق داشته و توسط اعتمادالدوله ساخته شده است. بجز پی، دیواری به ارتفاع 5/1 متر و طول یک متر و انبوهی از آجرهای قرمز رنگ اثری از این قصر برجا نمانده است، با این حال می‌توان به همین مقدار هم بسنده کرد و بقایای آن را از مرگ تدریجی مصون نگه داشت.

منبع:همشهری

لاک پشت‌های دریایی کیش

لاک پشت‌های دریایی این جزیره به‌ قدری زیبا و جالب هستند که جزو جاذبه‌های گردشگری محبوب کیش محسوب می‌شوند.

به گزارش بازرگانی خبرگزاری مهر، اگر مروارید خلیج‌فارس یعنی جزیره کیش، فقط به یک دلیل مشهور باشد؛ آن، طبیعت بکر و موجودات دریایی رنگارنگ و شگفت‌انگیزش است. لاک پشت‌های دریایی این جزیره به قدری زیبا و جالب هستند که جزو جاذبه‌های گردشگری محبوب کیش محسوب می‌شوند. این لاک پشت‌های دریایی برای تخم‌ریزی، در سواحل خلیج‌فارس لانه‌گزینی می‌کنند و شما می‌توانید در زمان‌های معینی به تماشای آن‌ها بروید. لاک پشت‌های آب‌های نیلگون خلیج‌فارس به دو دسته تقسیم می‌شوند که در ادامه این مطلب بیشتر با آن‌ها آشنا می‌شویم. علاوه بر آن، باید آگاه باشیم که این موجودات ارزش زیادی دارند و ما باید همه توان خود را برای حفظ و بقای آن‌ها به‌کار ببریم. پس با ما همراه شوید و این مقاله را تا پایان دنبال کنید تا با لاک پشت‌های دریایی کیش، به‌صورت خلاصه و مفید آشنا شوید.

آشنایی با انواع لاک پشت‌های جزیره

جزیره کیش منطقه‌ای راحت و امن برای زندگی و تخم‌گذاری لاک پشت‌ها است. شما می‌توانید در سفر خود با تور کیش، با نحوه زندگی، تخم‌گذاری و نوزادان تازه متولد شده این موجودات آشنا شوید و آن‌ها را از نزدیک ببینید. همان‌طورکه پیش‌تر گفتیم، لاک پشت‌های این جزیره به دو دسته تقسیم می‌شوند که درادامه با هریک به‌طورکامل آشنا می‌شویم؛

* لاک پشت سبز: یکی از آبزیان شگفت‌انگیز این جزیره، لاک پشت پشت سبز است که از نظر ویژگی‌های ظاهری و شرایط زیستی، ویژگی‌های خاص و متفاوتی نسبت به هم‌نوعان خود دارد. یکی از مهم‌ترین این ویژگی‌ها این است که این نوع لاک پشت‌ها، صرفاً برای تغذیه به سواحل جزیره کیش می‌آیند. تغذیه این لاک پشت‌ها، کرم‌ها و جلبک‌ها هستند. این موضوع درمورد گونه دوم لاک پشت‌های این جزیره متفاوت است؛ که به معرفی آن خواهیم پرداخت.

* لاک پشت نوک‌دار یا عقابی: این لاک پشت‌ها به دو نام پوزه عقابی و نوک‌دار شناخته می‌شوند. لاک پشت‌های پوزه عقابی، از اواخر ماه اسفند تا اواسط ماه مرداد، برای تخم‌گذاری به ساحل‌های حفاظت‌شده ماسه‌ای جزیره، خصوصاً به بخش‌های جنوبی و غربی آن می‌روند. این لاک پشت‌ها به‌طور متوسط سه بار در هر فصل و با دوره ۱۵ روزه تخم‌گذاری می‌کنند. این لاک پشت‌ها حدود ۶۰ تا ۷۰ روز بعد، از تخم متولد شده و توسط محیط‌بانان به دریا هدایت می‌شوند. پوزه عقابی‌ها، پس از به‌بلوغ رسیدن، دوباره برای تخم‌ریزی به ساحل برمی‌گردند و این چرخه تکرار می‌شود. البته باید بگوییم متاسفانه این گونه به‌شدت درحال انقراض است. لاک پشت‌های نوک‌دار، از اهمیت ویژه‌ای در حفظ سلامت اکوسیستم دریا و مرجان‌ها برخوردار هستند. از این‌رو سازمان‌های جهانی و محیط‌زیستی حمایت و توجه خاصی به آن‌ها می‌کنند.

کیش

تلاش برای بقای لاک پشت‌ها

همان‌طورکه پیش‌تر اشاره کردیم، این لاک پشت‌ها اهمیت بسزایی در اکوسیستم دریا و محیط‌زیست دارند. از این‌رو، اقدامات ویژه‌ای برای حفظ بقای آن‌ها از سوی سازمان حفاظت محیط زیست در کیش انجام شده است. از جمله این اقدامات می‌توان به سایت حفاظت و مانیتورینگ ایجاد شده در سواحل جنوبی کیش اشاره کرد که محل رفت و آمد این آبزیان است. بازدیدکنندگان می‌توانند با هماهنگی با مرکز حفاظت، در ماه‌های معین‌شده و در تاریکی شب به بازدید از این موجودات شگفت‌انگیز بپردازند. پس حواستان باشد در زمان مناسبی نسبت به رزرو هتل کیش اقدام کنید. (معرفی هتل پارمیس کیش) شاید برایتان سوال پیش بیاید که چرا در تاریکی شب باید به بازدید از آن‌ها بپردازیم؟ در پاسخ باید بگوییم این لاک پشت‌های دریایی در تاریکی شب پا به ساحل می‌گذارند. آن‌ها در این زمان حفره‌هایی برای تخم‌ریزی خود ایجاد می‌کنند و سپس روی آن‌ها را می‌پوشانند. در نهایت، نوزادان آن‌ها به دنیا آمده و به دریا و محل زندگی خود می‌روند.

همان‌طورکه گفتیم حفاظت و مراقبت از این آبزیان از حساسیت خاصی برخوردار است. پس در ادامه نکاتی را بررسی می‌کنیم که باید در تعامل با لاک پشت‌های دریایی در تور کیش خود رعایت کنیم؛

* درحین غواصی نباید به لاک پشت‌ها نزدیک شوید.

* از دست‌زدن به تخم لاک پشت‌ها پرهیز کنید و آن‌ها جابه‌جا نکنید.

* اطراف لاک پشت‌ها شنا نکنید و به آن‌ها دست نزنید.

* اگر در حال قایق‌سواری هستید، نباید به لاک پشت‌هایی که برای تنفس به سطح آب می‌آیند، نزدیک شوید.

* مواد زائد و دور ریختنی را در دریا نریزید. چراکه هرگونه آلودگی، نه فقط برای لاک پشت‌های دریایی، بلکه برای کل آبزیان و محیط‌زیست خطرناک است.

* در زیستگاه‌های در حال حفاظت لاک پشت‌ها، رفت‌وآمد نکنید.

البته باید بگوییم شما می‌توانید کنار بازدید از لاک پشت‌های دریایی کیش، از تماشای انواع آبزیان دیگر نیز لذت ببرید. در نهایت، گفتنی است که سفر به جزیره زیبای کیش و غرق‌شدن در دل طبیعت رنگارنگ و چشم‌نواز آن، لذت خاصی همراه دارد که تکرارشدنی نیست.نظر شما درباره محیط‌زیست زیبای کیش چیست؟ آیا شما تابه‌حال لاک پشت‌های دریایی کیش را از نزدیک دیده‌اید؟ فراموش نکنید خاطرات و نظرات خود را با ما به‌اشتراک بگذارید.

منبع:خبرگزاری مهر

غار نمکدان قشم

غار نمکدان که به آن «غار نمکی ۳N» هم گفته می‌شود، بزرگ‌ترین غار نمکی جهان است که در جزیره قشم واقع شده است.

به گزارش بازرگانی خبرگزاری مهر، جزیره قشم بزرگ‌ترین جزیره خلیج‌فارس محسوب می‌شود که جاذبه‌های طبیعی بسیاری را دربرگرفته است. از بین همه جاذبه‌های زیبای این جزیره، غار نمکدان آن شهرت جهانی دارد. غار نمکدان که به آن «غار نمکی ۳N» هم گفته می‌شود، بزرگ‌ترین غار نمکی جهان است. در این مطلب می‌خواهیم این غار زیبا و شگفت‌انگیز را به شما معرفی کنیم. امکان بازدید از این غار با انواع تور قشم سه تا پنج روزه امکان‌پذیر است. دیگر گزینه‌ای که در این مطلب بررسی خواهیم کرد، رزرو هتل قشم در بهترین موقعیت ممکن برای بازدید از غار نمکدان است. با ما همراه باشید.

ویژگی‌های شگفت‌انگیز غار نمکدان

غار نمکدان جزیره کیش در سال ۱۹۹۸ میلادی توسط سه زمین‌شناس جمهوری چک و با همکاری محققان دانشگاه شیراز کشف شد. در یک پروژه زمین‌شناسی بزرگ متخصصان چکی موفق شدند ۶۰ غار را کشف و از ۳۰ غار نقشه‌برداری کنند. البته بزرگ‌ترین دستاورد این پروژه کشف طولانی‌ترین غار نمکی جهان یا همان «غار نمکدان» قشم بود. در سال ۱۹۹۸ با کشف این گنبد بزرگ نمکی سروصدای رسانه‌ای بسیاری ایجاد شد؛ تصاویر این غار در همه رسانه‌های رسمی و بین‌المللی پخش شدند. سرانجام در سال ۱۳۸۵ هجری بزرگ‌ترین غاز نمکی جهان به عضویت شبکه جهانی ژئوپارک تحت حمایت یونسکو درآمد. غار نمکدان در فاصله ۹۰ کیلومتری شهر قشم و در دو کیلومتری ساحل همجوار (ساحل غربی جزیره) قرار گرفته است. کوهی که غار نمک داخل آن قرار گرفته، حدود ۲۳۷ متر ارتفاع دارد. طول ۶۴۰۰ متر از غار کشف شده؛ در واقع به‌دلیل صعب‌العبور بودن مسیر داخل غار هنوز دسترسی به بیش از این طول امکان‌پذیر نبوده است.

براساس تحقیقات انجام شده، سن نمک‌های غار نمکدان به دوران پیش از کامبرین یعنی بیش از ۵۷۰ سال پیش برمی‌گردد. جالب است بدانید که نمک‌های غار خوراکی هستند و می‌توانید آن را بچشید. همچنین بعضی‌ها معتقد هستند که نفس‌کشیدن در هوای غار هم برای سلامتی مفید است. نمک‌هایی که از غار استخراج می‌شود، جزو مرغوب‌ترین نمک‌های جهان بوده و در حال حاضر برای اهداف پزشکی مورد استفاده قرار گرفته است.

غار نمکدان یا غار سه مرد برهنه؟

وقتی زمین‌شناسان جمهوری چک برای اولین بار وارد غار نمکدان شدند، برای کشف طول غار و نقشه‌برداری مجبور بودند در طول آن پیشروی کنند؛ در قسمتی از مسیر در عمق غار با آب نمک زیادی روبرو می‌شوند که برای گذر از آن و پیشروی بیشتر در مسیر باید در آن شنا می‌کردند. آن‌ها می‌دانستند که اگر با لباس به درون آب‌نمک بروند، وقتی از آن خارج شوند رسوبات نمک لباس‌ها را سفت می‌کند و در آن صورت نمی‌توانند راحت با آن لباس‌ها راه بروند. بنابراین هر سه نفر لباس‌هایشان را درآوردند و به‌ صورت برهنه به ماجراجویی در غار پرداختند. به‌ همین خاطر ابتدای اکتشاف غار، به آن «غار سه مرد برهنه» گفته می‌شد. هنوز هم عده‌ای هستند که غار نمک قشم را به‌ همین نام می‌خوانند.

غار نمکدان

نکاتی که در بازدید از غار نمکدان باید رعایت کرد

همان‌طور که قبلاً اشاره شد، طول بیشتر از ۶۴۰۰ متری غار هنوز ناشناخته است و این نشان از مسیر عمیق و سخت داخل غار دارد. بنابراین برای بازدید از آن باید حتماً یک راهنمای راه‌بلد همراهتان باشد. شما می‌توانید تا ۱۰۰ متری غار را با نور طبیعی طی کنید؛ اما برای پیشروی بیشتر به یک چراغ‌قوه پرنور احتیاج خواهید داشت. بهتر است قبل از سفر با تور قشم یک چراغ‌قوه پرنور در چمدانتان قرار دهید. اگر این موضوع را فراموش کنید، بازدید از غار نمکدان برایتان ممکن نخواهد بود. البته جای نگرانی نیست، چراکه هنگام اقامت در هر هتل قشم نیز می‌توانید به مراکز خرید اطراف مراجعه کرده و چراغ‌قوه بخرید. اگر اهل پیاده‌روی هستید، می‌توانید مسیر رسیدن به غار را پیاده طی کرده و از تماشای منظره رگه‌های سفید کوه نمک نیز قبل از ورود به غار لذت ببرید.

سایر جاذبه‌های جزیره قشم

قطعاً وقتی تصمیم گرفتید جزیره قشم را برای سفر خود انتخاب کنید، به‌غیر از بازدید از غار بزرگ نمکدان، خواستار بازدید از سایر مکان‌های دیدنی و جاذبه‌های توریستی این جزیره زیبا نیز خواهید بود. بنابراین در این مطلب سعی کرده‌ایم علاوه بر بیان ویژگی‌های غار نمکدان به معرفی تعدادی دیگر از بهترین جاذبه‌های گردشگری این جزیره نیز اشاره کنیم که به قرار زیر است؛

* دره ستارگان، دره سکوت و دره مجسمه‌های قشم: هر یک از دره‌های قشم می‌توانند حس عمیق آرامش را در درونتان ایجاد کنند. حضور میان مجسمه‌های طبیعی دره مجسمه‌ها که در طول زمان ایجاد شده‌اند، صخره‌های نمکی و زیبای دره سکوت و ارتفاعات زیبای دره ستارگان برای هرکسی می‌تواند بهترین تجربه زندگیش باشد.

* جزیره ناز و جزیره هرمز قشم: جزایری کوچک کنار جزیره بزرگ قشم که هرکدام طبیعت بکر و ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارند.

* تنگه چاهکوه: مجموعه‌ای از کوه و صخره با چاه‌های فراوان.

* جنگل‌های دریایی حرا: درخت‌های این جنگل در آب شور دریا قرار دارند که جزو زیباترین جاذبه‌های جزیره هستند.

* غار خربس: مجموعه‌ای از حفره‌های کوچک در یک کوه که به‌مرور زمان به‌شکل اتاق و پناهگاه درآمده‌اند.

* قلعه پرتغالی‌ها: این قلعه زمان حضور پرتغالی‌ها در جزیره با استفاده از خاک رس ساخته شده و پرتغالی‌ها در ساخت آن نیز از معماری ایرانی بهره برده‌اند.

علاوه بر این موارد، در مرکز جزیره، مرکز خریدهای متعدد و مدرنی وجود دارد که می‌توانید خرید لذت‌بخشی را در آن‌ها تجربه کنید. تفریحات آبی قشم نیز یکی دیگر از لذت‌های سفر به این جزیره است.

هتل‌های نزدیک به غار نمکدان

با توجه به بزرگی جزیره قشم (مساحت ۱۴۹۱ کیلومترمربع) که چندین برابر جزیره کیش است، باید نزدیکی محل اقامت به مکان‌های گردشگری موردنظرتان را موردتوجه قرار دهید. هتل‌هایی هستند که نسبت به سایر اقامتگاه‌های جزیره در موقعیت مناسب‌تری نسبت به غار نمکدان قرار دارند. اسامی این هتل‌ها به قرار زیر است؛

* هتل سینگو

* هتل‌آپارتمان پرشین‌گلف

* هتل آرمان

* هتل ساحل طلایی

* هتل آرتا

* هتل کیمیا ۳

البته به غیر از رزرو هتل قشم می‌توانید اقامتگاه‌های بوم‌گردی جزیره را نیز رزرو کنید و در آنها بمانید. لردسوزا، خانه دوست، خالو منصور، فردیس، کلودنگ و ناخدا امینی‌طبل ازجمله اقامتگاه‌های بوم‌گردی هستند که می‌توانید با اقامت در هریک از آن‌ها نزدیکی غار نمکدان قرار بگیرید. البته اگر با تور قشم به این جزیره سفر کنید، در صورت بازدید از غار، عوامل تور گزینه‌های لازم برای نزدیکی به مکان‌های مورد بازدید را درنظر خواهند گرفت.

منبع:خبرگزاری مهر

کدام جاذبه‌های ایرانی در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌؟

ایران با توجه به تعداد بالای آثار تاریخی، فرهنگی و طبیعی جزو کشورهای مطرح جهان در این زمینه است؛ در آمار اعلام شده توسط سازمان جهانی یونسکو، ایران جزو ۱۰ کشور با بیشترین آثار ثبت شده در فهرست یونسکو است.

سازمان ملل متحد در سال ۱۹۷۲ کنوانسیون یونسکو را برای معرفی و حفاظت از میراث طبیعی و فرهنگی هر کشور به تصویب رساند. تا امروز نزدیک به ۱۸۰ کشور این کنوانسیون را امضا کرده و حدود ۸۰۰ سایت فرهنگی و طبیعی در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.

از زمان تصویب این کنوانسیون، هر سال آثار تاریخی، طبیعی و فرهنگی زیادی بر اساس معیارها و شرایط خاصی، نامزد ثبت در لیست میراث جهانی یونسکو می‌شود که در صورت ثبت در لیست، حفاظت از این آثار به عهده تمام کشورهای عضو این کنوانسیون خواهد بود.

همان‌طور که گفته شد ۲۴ جاذبه کشور ایران تا امروز در لیست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. در این بخش به معرفی ۱۲ مورد از ۲۴ جاذبه میراث جهانی ایران که در لیست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است، می‌پردازیم.

چغازنبیل

یونسکو

محوطه تاریخی چغازنبیل شهری باستانی است که در قرن سیزدهم پیش از میلاد توسط پادشاه ایلامی‌ها بنا شد. این شهر از قسمت‌های مختلفی چون زیگورات، حصارها، دروازه‌ها، معابد، خانه‌های مسکونی، کاخ‌ها و سازه دفع آب تشکیل شده است و سه حصار بیرونی، میانی و درونی دارد.

چغازنبیل نیایش‌گاهی باستانی بوده که روی تپه‌ای خاکی و در ساحل رودخانه دز واقع و نزدیکی شهر باستانی شوشتر ساخته شده و در زمان خود یکی از بزرگترین و باشکوه‌ترین سازه‌ها به حساب می‌آمده است. این سازه در پنج طبقه و ارتفاع ۵۲ متری ساخته شده بود که امروز تنها دو طبقه و نیم با ارتفاع ۲۵ متر از آن باقی مانده است. چغازنبیل که به عنوان نخستین ساختمان مذهبی ایران شناخته می‌شود، در سال ۱۹۹۷(۱۳۷۶ شمسی) به عنوان اولین اثر در لیست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. زیگورات چغازنبیل در شوش، واقع در استان خوزستان است.

پرسپولیس

یونسکو

پرسپولیس یا تخت جمشید دومین اثر ثبت شده در لیست میراث جهانی یونسکو است که در در دوران فرمانروایی داریوش اول، خشایارشاه و اردشیر اول به عنوان پایتخت باشکوه و تشریفاتی هخامنشیان بر روی سکویی بالاتر از سطح جلگه مرودشت ساخته شد.

تخت‌جمشید مجموعه‌ای عظیم از کاخ‌ها، دروازه‌ها، آرامگاه‌های پادشاهان، نقش برجسته‌ها و پلکان‌های باشکوهی است که در دامنه غربی کوه رحمت بنا شده و ساخت آن در سال ۵۱۲ قبل از میلاد به مدت ۱۵۰ سال به طول انجامیده است.

این شهر باستانی به سبک معماری هخامنشی شامل نوعی از تلفیق و ابداع است که تخت جمشید، به عنوان یکی از نشانه‌های مهم آن، از شاهکارهای هنر و معماری جهان باستان محسوب می‌شود و در سال ۱۹۷۹(۱۳۵۸ شمسی) در لیست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.

میدان نقش جهان

یونسکو

میدان تاریخی نقش جهان یکی از بزرگترین، زیباترین و باشکوه‌ترین میادین جهان است که در دوره حکومت شاه عباس اول صفوی و به فرمان وی در محل باغی به نام نقش جهان در فضایی مستطیل شکل در شهر اصفهان بنا شد. این میدان تاریخی دومین میدان بزرگ جهان است که به شیوه و سبک اصفهانی ساخته شده است.

این میدان در دوره‌های مختلف کاربردهای متفاوتی داشته است که می‌توان به عملکرد سیاسی به لحاظ استقرار کاخ سلطنتی، عملکرد مذهبی به لحاظ استقرار دو مسجد، عملکرد تجاری به لحاظ وجود مغازه‌های اطراف آن و عملکرد تفریحی اشاره کرد. میدان تاریخی نقش جهان در سال ۱۹۷۹(۱۳۵۸ شمسی) در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت.

تخت سلیمان

یونسکو

مجموعه فرهنگی تاریخی تخت سلیمان چهارمین مورد ثبتی در فهرست میراث جهانی یونسکو است که در گذشته محل اقامت اقوامی چون مادها، هخامنشیان، اشکانیان، ساسانیان و مغولان بوده است. این مجموعه فرهنگی بزرگترین مرکز آموزشی، مذهبی، اجتماعی و مهم‌ترین عبادت‌گاه ایرانیان قبل از اسلام به‌شمار می‌رفت و به روایتی زادگاه زرتشت پیامبر بوده است.

پیرامون تخت سلیمان پدیده‌هایی طبیعی مانند کوه زندان سلیمان، چشمه‌های آب گرم، دیواره  سنگی ناشی از رسوبات آب دریاچه، رودخانه‌ها، چمن متحرک، دریاچه‌های مختلف، معادن گوناگون، قلعه بلقیس و آثاری چون برج‌های دیده‌بانی، بقایای معبد آناهیتا، تالارها، آثار مربوط به هزاره اول، معادن استخراج سنگ قدیمی و… وجود دارد. مجموعه باستانی تخت سلیمان واقع در آذربایجان غربی در سال ۲۰۰۳(۱۳۸۲ شمسی) به لیست میراث جهانی یونسکو اضافه شد.

ارگ بم

یونسکو

مورد بعدی که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده، بنای ارگ بم است که از آن به عنوان بزرگترین بنای خشتی جهان یاد می‌شود؛ تاریخ ساخت این مجموعه بنا به روایات متعدد مربوط به دوران هخامنشی یا اشکانی بوده و تا اواخر دوره قاجار همچنان مسکونی بوده است.

ارگ بم و شهر آن از جمله قلعه‌های نظامی ارزشمند و تاریخی است که در مجاورت جاده ابریشم قرار دارد و در سال ۱۳۸۲ در زلزله‌ بم آسیب‌های جدی را متحمل شد که بسیاری از کشورها از جمله ژاپن، ایتالیا و فرانسه از ابتدای شروع بازسازی و مرمت مجموعه باستانی ارگ بم با ایران همکاری کردند. این بنا در سال ۲۰۰۴ (۱۳۸۳ شمسی) پس از خروج از لیست آثار در معرض خطر میراث جهانی یونسکو، دوباره به فهرست آثار ثبت شده بازگشت.

پاسارگاد

یونسکو

مجموعه پاسارگارد محوطه‌ای باستانی و گستره‌ای عظیم از سازه‌های بر جای مانده از دوران اولیه پایتخت هخامنشیان در ایران است که در دشت رودخانه پلوار استان فارس واقع شده است. دستور ساخت این مجموعه توسط کوروش کبیر صادر شده است.

این مجموعه شامل آرامگاه کوروش بزرگ، باغ باستانی پاسارگاد، کاخ دروازه، آرامگاه کمبوجیه، دو کوشک، آب نماها، کاروان‌سرای مظفری، کاخ بار عام، کاخ اختصاصی، استحکامات دفاعی تل تخت و محوطه مقدس است که در سال ۲۰۰۴(۱۳۸۳ شمسی) در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.

گنبد سلطانیه

یونسکو

یکی دیگر از مواردی در این فهرست جای گرفته، گنبد تاریخی سلطانیه است که به عنوان بزرگترین گنبد آجری جهان شناخته می‌شود. دستور ساخت این گنبد توسط سلطان محمد خدابنده صادر شد و ساخت بنای آن از سال ۱۳۰۲ تا ۱۳۱۲ میلادی در شهر سلطانیه به طول انجامید. این آرامگاه شاهکار معماری ایرانی و اسلامی است که به شیوه معماری آذری ساخته شده و نخستین بنایی است که تحول معماری از دوران سلجوقی به معماری دوران ایلخانی را به وضوح نشان می‌دهد.

گنبد آجری سلطانیه پس از کلیسای سانتا ماریا دلفیوره فلورانس و مسجد ایاصوفیه استانبول، از نظر ارتفاع سومین گنبد مرتفع جهان به‌شمار می‌رود که تزیینات بسیار غنی دارد. تزیینات به‌کار رفته در این بنا شامل انواع کاشی‌کاری، نقاشی روی گچ، آجرکاری مشبک، تزئینات سنگی و چوبی، مقرنس‌کاری گچی و آجری و کتیبه‌هایی با مضمون آیات قرآن و احادیث است. ثبت این بنای تاریخی فرهنگی در فهرست میراث جهانی یونسکو در سال ۲۰۰۵(۱۳۸۴ شمسی) اتفاق افتاده است.

بیستون

یونسکو

محوطه جهانی بیستون در تاریخ جنوب غرب آسیا و ایران باستان از مقام بالایی برخوردار است. سنگ نوشته بیستون که به کتیبه بیستون نیز شهرت دارد، نخستین و بزرگترین متن شناخته شده ایرانی و از آثار دوره هخامنشیان بوده که بر دیواره کوه بیستون، بر دامنه رو به جنوبِ کوه پَرو و بر سنگ‌هایی از جنس آهک تراشیده شده است.

سنگ نوشته بیستون مهم‌ترین متن تاریخی است که شرح پیروزی داریوش بزرگ را بر گئوماته مُغ، به بند کشیدن یاغیان و برپایی مجدد امپراطوری را از زبان خود او مستند می‌کند؛ این کتیبه همچنین به سه زبان بابلی، ایلامی و پارسی باستان نوشته شده است. سنگ نوشته بیستون که از دوران هخامنشی بر جای مانده، در سال ۲۰۰۶(۱۳۸۵ شمسی) به عنوان یکی از میراث فرهنگی در فهرست آثار جهانی یونسکو به ثبت رسید. بیستون در فاصله حدود ۳۰ کیلومتری شرق کرمانشاه قرار گرفته است

کلیساهای ارامنه آذربایجان

یونسکو

مجموعه کلیساهای ارامنه آذربایجان از دیگر موارد ثبت شده در فهرست میراث جهانی یونسکو است. مجموعه کلیساهای ارامنه، بناهای اطراف این کلیسا و روستای دره شام از عناصر تبادل فرهنگی بین فرهنگ ارتدوکس بیزانس و فرهنگ ایران به‌شمار می‌رود.

قره کلیسا، کلیسای سن استپانوس، کلیسای زورزور و دره شام به صورت یک مجموعه در فهرست آثار به ثبت رسیده‌ است. قره کلیسا دومین کلیسای قدیمی جهان و یکی‌ از معتبرترین و پر نقش‌ترین کلیسای ارمنیان است که از قرن چهارم تا ششم میلادی روی آرامگاه طاطاووس مقدس بنا شده است و برای مسیحیان منطقه و همچنین ارامنه جهان ارزش مذهبی بسیاری دارد.

کلیسای سن‌استپانوس پس از قره کلیسا از مهم‌ترین کلیساهای ارامنه ایران است. این کلیسا مربوط به قرون ۱۰ تا ۱۲ میلادی است و تمام محوطه آن در قلب کوه‌ها واقع شده و از احترام ویژه‌ای نزد پیروان دیگر ادیان نیز برخوردار است. کلیسای زورزور نیز سومین کلیسای معروف در فهرست جهانی کلیساهای ارمنیان ایران است که حدودا به سال ۱۲۹۸ میلادی تعلق دارد.

روستای دره شام نیز به دلیل اینکه روستایی ارمنی‌نشین و دارای آداب و رسوم خاص بوده، در فهرست کلیساهای ارمنیان ایران به ثبت رسیده است. این مجموعه آثار در سال ۲۰۰۸(۱۳۸۷ شمسی) به فهرست میراث جهانی یونسکو اضافه شده و به ثبت رسید.

سازه‌های آبی شوشتر

یونسکو

سازه‌های آبی شوشتر از کهن‌ترین شاهکارهای فنی و مهندسی در ایران، جهان و مربوط به دوران ساسانیان بوده که به صورت یک مجموعه صنعتی اقتصادی در مجاورت بافت تاریخی شهر شوشتر بنا شده است.

این سازه‌های آبی، مجموعه‌ای به هم پیوسته از آسیاب‌ها، آبشارها، پل‌ها، بندها، کانال‌ها و تونل‌های عظیم هدایت آب و سیکاست که برای بهره‌گیری بیشتر از نیروی آب، به عنوان محرک آسیاب‌های صنعتی، ساخته شده و در ارتباط با یکدیگر کار می‌کند. این مجموعه در سال ۲۰۰۹(۱۳۸۸ شمسی) در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است.

بازار تاریخی تبریز
یونسکو

بازار تاریخی تبریز مورد بعدی است که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. این مجموعه وسیع‌ترین مجموعه مسقف ایران و جهان است که به عنوان یک بلوک شهری، مهمترین و کامل‌ترین سازمان اجتماعی در بین بازارهای ایران شناخته می‌شود. سبک معماری، طاق‌ها و گنبدهای بلند آن، تنوع وسیع سازه‌های آجری به هم پیوسته، آرایش مغازه‌ها، کثرت سراها، تیمچه‌ها و وجود انواع مشاغل این بازار را نمونه‌ای عالی از محیط تجاری و ارتباط آن با زندگی اسلامی و شرقی ساخته است.

مجموعه بازار تبریز به عنوان یکی از زیباترین و بزرگترین بازارهای به هم پیوسته، گواهی بر اصالت تجارت و معماری در مشرق زمین شناخته می‌شود که در سال ۲۰۱۰(۱۳۸۹ شمسی) در فهرست میراث جهانی یونسکو جای گرفت.

آرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی

یونسکو

بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی در شهر اردبیل بزرگترین، کامل‌ترین و برجسته‌ترین خانقاه است که با استفاده از معماری سنتی ایرانی و با الهام از تصوف بنا شده است. یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد این مجموعه گرد هم آمدن ده‌ها اثر بدیع در رشته‌های مختلف هنری است که از آن جمله می‌توان به عالی‌ترین نوع کاشی‌کاری معرق، مقرنس‌کاری، گچ‌بری کتیبه‌های نفیس، خط خطاطان بزرگ دوره صفوی، منبت‌های ارزنده، نقره‌کاری، تذهیب و طلاکاری، نقاشی، تُنگ‌بری و… اشاره کرد.

آرامگاه شیخ در بنای هشت ضلعی به نام الله الله در کنار مجموعه مقبره‌های شاه اسماعیل اول، همسر شاه اسماعیل، برخی از مشایخ و صاحب منصبان دوران صفوی و کشته‌شدگان جنگ چالدران قرار گرفته است. این آرامگاه نیز در سال ۲۰۱۰(۱۳۹۸ شمسی) در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.

سهمیه سالانه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برای ثبت جهانی، یک اثر است و تشکیل پرونده‌ مربوط به هریک از آثار سه تا چهار سال به طول می‌انجامد. در بخش بعدی این گزارش به معرفی ۱۲ اثر باقی‌مانده ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو می‌پردازیم.

منبع:ایسنا