نوشته‌ها

گردشگری غذا در گلستان، ظرفیتی برای رونق اقتصادی و اشتغالزایی

گردشگری غذا گنجینه ای ارزشمند و یکی از مهمترین ظرفیت‌های توسعه اقتصادی، گردشگری و اشتغالزایی در استان گلستان است که به تاکید کارشناسان شکوفایی این بخش مهم نیازمند تهیه نقشه راه، برنامه‌ریزی اصولی و حمایت ویژه است.

به گزارش ایرنا، با توجه به تنوع غذاهای بومی محلی و نحوه طبخ آنها، خوراک یکی از جاذبه ها و ظرفیت های کم نظیر، اصلی و مهم گردشگری گلستان به شمار می رود که غذاهای ارگانیک محلی، تنوع آب و هوایی، گستردگی اقلیمی، فراوانی سبزی و خشکبار و تنوع اقوام مختلف علت اصلی متنوع بودن سفره های رنگارنگ از خوراک های سنتی استان است.

صاحبنظران امر معتقدند که تاثیر غذا و خوراک های بومی و محلی بر جذب و رونق صنعت پرسود گردشگر غذایی به گونه ای بوده که “غذا” به عنوان یکی از نمادهای اصلی نشانه فرهنگ، سنت، سابقه تاریخی، دیدگاه های زیستی و خلق و خوی مردم خطه استان گلستان محسوب می شود که نیازمند توسعه زیرساخت ها و رویکرد مناسب برای معرفی است و به یقین آموزش در زمینه گردشگری خوراک برای احیا و زنده نگه داشتن آداب و رسوم فراموش شده غذاهای بومی و محلی باید توجه ویژه در این استان شمالی کشور شود.
ایرانی ها با وجود ۲ هزار و ۵۰۰ نوع غذای سنتی از غنی ترین ظرفیت های صنعت گردشگری غذا را در اختیار دارند که شیوه طبخ غذای ایرانی پس از سبک پخت غذای چینی و رومی سومین سبک شناخته شده در جهان به شمار می رود ولی در رنکینگ جهانی ۱۰ کشور مطرح در زمینه غذای حلال حضور ندارد.

غذا های سنتی چکدرمه و خورشت نخود پلو و ماش

کارشناس صنایع‌دستی و هنرهای سنتی استان گلستان در این‌ ارتباط به خبرنگار ایرنا گفت: گردشگری خوراک در نگارستان اقوام با توجه به تنوع اقلیمی و قومی دارای ظرفیت های ویژه ای برای جذب گردشگران با توجه به تنوع زیاد غذاهای سنتی استان است.
مریم منصوری افزود: غذاها و خوراک های اقوام مختلف در استان گلستان نمادهای فرهنگی جامعه هستند.
وی اظهارداشت: مهارت پخت غذای سنتی چکدرمه قوم ترکمن، مهارت پخت غذای کامجذان شاهکوه، ثبت فن پخت خورشت نخود پلو و ماش پتی گرگانی‌ها از جمله غذاهای معروف گلستانی هاست که در فهرست آثار ملی  میراث‌ فرهنگی ناملموس این استان به ثبت رسیدند.
در این پیوند رییس انجمن حرفه‌ای هتلداران استان گلستان گفت: ظرفیت ها و مزیت های گردشگری غذا در توسعه پایدار استان بسیار ویژه و کلیدی است.
ابراهیم ممشلی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا خاطرنشان کرد : با توجه به‌ اینکه گردشگری غذا به طور مداوم در حال تغییر تحول  است، بازاریابان مقصد باید با سلیقه گردشگران سازگار باشند و  پیشنهادات غذایی را بررسی و در صورت لزوم محصولات را به روشی کارآمد و پایدار برای دوستداران و گردشگران غذا آماده کنند.
وی اظهارداشت: بخشی از راه حل برای انجام تجارت متفاوت گردشگری غذا در کیفیت و کمیت تولید موادغذایی و فعالیتهای مرتبط با آن بر  محیط و مقصد تاثیر می گذارد  و به یقین با تشویق و حمایت از شیوه‌های مثبت  علاوه بر ایجاد اشتغال و سایر مزایا به شکوفایی پایدار محیط زیست مقصد خود کمک خواهد کرد.

لزوم مهیا شدن زیرساخت های لازم

ممشلی بیان کرد: اولویت بندی در  منابع محلی و استفاده از محصولات سنتی منطقه با حمایت تعاونی ها و گروه های اجتماعی به پایدار ی گردشگری غذا و کاهش کالاهای وارداتی منجر خواهد شد.
وی تاکید کرد: فعالیت های مرتبط با غذا مانند جشنواره ها با تمرکز بر نمایش خوراک های سنتی و  محلی برای تقویت روابط بین تامین کنندگان و مصرف کنندگان، برگزاری  جشن های فرهنگی توسعه پایدار شامل ملاحظات اجتماعی و فرهنگی برای هویت میراثی آشپزی منطقه و  تبلیغ آن برای تقویت تصویر اصالت مقصد و کمک به  مسافران عاشق غذا برای جذب گردشگران غذا پیشنهاد می شود.
رییس انجمن حرفه‌ای هتلداران استان گلستان تاکید کرد: استان  ظرفیت های ویژه ای در حوزه گردشگری غذا در کنار مکانهای تاریخی از جمله بزرگترین برج آجر قابوس، خالد نبی، آرامگاه شاعر بزرگ ترکمن مختوم‌قلی فراغی، دومین پارک بزرگ جنگلی جهان جنگل گلستان، نزدیکترین ایستگاه پروازی پاراگرایدر به شهرها، آبشارهای متعدد، جنگل های زیبای در دسترس، زیارتگاها و دسترسی به دریا دارد و جایگاه قومی و اقلیمی که در بقیه استان ها چنین شرایطی وجود ندارد بنابراین برای استفاده بهینه از گردشگران غذا باید زیرساختهای لازم برای قطب گردشگری  گلستان در کشور مهیا شود.
ممشلی افزود: برگزاری جشنواره های مختلف برای معرفی غذاهای محلی؛ شیرینی های سنتی، مکانهای دیدنی، جاذبه های گردشگری، ورزشی و محصولات کشاورزی، مجموعه های اسب دوانی، فرش‌های دست بافت ترکمن، صنایع دستی، لباسهای محلی، محصولات پیله وابریشم با وجود اقوام مختلف و جشنواره عسل استان گلستان را  می توان به  قطب گردشگری کشور تبدیل کرد.
وی خاطرنشان کرد: استان گلستان در زمان حاضر دارای ۲۲ هتل، ۱۲ هتل آپارتمان و سه متل  باظرفیت بیش از  ۲ هزار و ۴۰۰ تخت آماده ارائه خدمات به تمامی مسافران نوروزی می‌باشد.

مدیرکل مجموعه اجه یکی از فعالان حوزه غذا و خوراک سنتی در این ارتباط به خبرنگار ایرنا گفت: اجه به معنای مادر بوده و با توجه به روحیات مادرها که غذاهای با کیفیت و خوب کننده حال را به فرزندان خود تقدیم می کند ما هم در راستای آن تلاش برای تولید، معرفی و ترویج غذاها، شیرینی ها و محصولات سنتی را داریم و به یقین با شناسایی ظرفیت های غنی از اقلیم، اقوام، غذا، گویش، موسیقی و لباس های سنتی و معرفی آنها در توسعه چرخه اقتصادی و جلوگیری از آسیب های اجتماعی تاثیرگذار است.
مهدی بهبودنیا اضافه کرد: در زمان حاضر حدود ۲۰۰ نفر از سرپرستان خانوار به صورت مستقیم و ۷۰۰ نفر به صورت غیرمستقیم در مجموعه اجه در ۴۷ شعبه در شهرهای گلستان و همچنین خراسان، سمنان، شاهرود و تهران مشغول فعالیت هستند و بسیاری از افراد داخل و خارج کشور متقاضی استفاده از غذاها، خوراک ها و شیرینی های سنتی فاقد مواد نگهدارنده استان گلستان هستند.
وی افزود: این مجموعه با جذب هنرمندان داخلی و گردشگران  خارجی از کشورهای مختلف از جمله  هلند، استرالیا و ترکیه تلاش در معرفی و جذب گردشگران غذا به استان گلستان داشته است.
بهبودنیا بیان کرد: در این مجموعه گردشگران خارجی و داخلی از شیرینی های محلی مختلف در کنار غذاهای سنتی از جمله بورگ، چکدرمه، مانتی، قاتلمه، بولومق، پیده، سیمیت، سوپ جوجه محلی و یاغلی چورگ استقبال چشمگیری داشتند.

به اعتقاد کارشناسان امر شکوفایی صنعت گردشگری غذا در کشور به ویژه استان گلستان نیازمند تهیه و تدوین علمی نقشه راه و برنامه ریزی اصولی است چرا که با بهره گیری از ظرفیت های این بخش در استان های مختلف کشور به رونق اقتصادی و اشتغالزایی هر منطقه گام های مهمی برداشت.

این کارشناسان یادآور شدند بسیاری از ظرفیت های حوزه های مختلف  اقتصادی، اجتماعی ، فرهنگی  و ورزشی که در ادوار مختلف تا امروز  به آنها توجه نشده است به طور قطع  با همت و تدبیری که در دولت جهادی سیزدهم وجود دارد این ظرفیت ها با هدف رفع نیازهای هر منطقه شناسایی و بتدریج شکوفا خواهد شد.
گلستان مطابق سرشماری نفوس و مسکن سال ۹۵، یک میلیون و ۸۶۹ هزار نفر جمعیت متشکل از اقوام و مذاهب مختلف در ۳۴ نقطه شهری و هزار و ۷۵ روستا دارد.

منبع:ایرنا

نقش گردشگری غذا در توسعه پایدار اصفهان

با توجه به این‌که بخش بزرگی از ساختار صنعت گردشگری اختصاص به شناخت ساختار فرهنگی جوامع مختلف دارد، امروزه غذا یا خوراک نیز به‌عنوان بخشی از شاخصه‌های فرهنگی جوامع، یکی از انگیزه‌های اصلی سفر یک گردشگر به مقاصد مختلف و آشنایی با فرهنگ میزبان شناخته می‌شود.

در گردشگری غذا بسیاری از سفرها به‌منظور تست غذاهای معروف آن مقصد صورت می‌گیرد. کشور ایران با بیش از ۲۵۰۰ نوع غذاهای سنتی شناخته شده، یکی از غنی‌ترین سفره‌های جهان را در اختیار دارد و شیوه طبخ غذای ایرانی بعد از سبک پخت غذای چینی و رومی سومین سبک شناخته شده در جهان در مکاتب غذایی بین‌المللی است، لذا خوراک‌های بسیاری در ایران هست که به‌عنوان میراث معنوی ایرانیان قابلیت ثبت در فهرست میراث معنوی را دارند.

ظرفیت‌های گردشگری غذا و خوراک در استان اصفهان

در استان اصفهان از منظر فرهنگ تهیه غذاهای سنتی تنوع بسیاری وجود دارد که از جمله دلیل‌های این تنوع غذایی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

– تنوع در وضعیت جغرافیایی و شرایط جوی خاص به‌عنوان مهم‌ترین عامل در رژیم غذایی هر منطقه

– تنوع قومی، نژادی و خرده فرهنگ‌ها

– تنوع گیاهان دارویی در مناطق مختلف استان

غذاهای سنتی، انواع نوشیدنی‌های سرد و گرم، انواع ترشیجات، دمنوش‌ها، انواع آش‌ها و سوپ‌ها و محصولات لبنی محلی از جمله ظرفیت‌های فرهنگی در راستای تهیه غذاهای محلی در استان اصفهان به‌شمار می‌رود.

در حال حاضر ۳۱ مورد خوراکی و غذا شامل نان سنتی، غذا، شیرینی و آش در استان اصفهان تا پایان سال ۱۳۹۹ در فهرست میراث ناملموس ثبت شده که از آن جمله می‌توان به مهارت پخت کباب در گلپایگان، مهارت پخت غذاهای بریانی و خورش ماست در اصفهان، مهارت تهیه کلوچه سنتی در کاشان، آیین سنتی پخت سمنو نذری در شهرضا، آیین سنتی گلاب‌گیری در کاشان، مهارت کاشت خربزه در گرگاب و آیین تهیه غذای نذری گوشت و نخود در کاشان اشاره کرد.

مبرهن است که امروزه پرداختن به داشته‌های فرهنگی مناطق مختلف نقش مهمی در رونق تجاری و اقتصادی آن‌ها داشته و به‌عنوان یک شاخصه مهم می‌تواند به ظرفیت‌سازی در توسعه صنعت گردشگری آن‌ها منجر شود. لذا گونه‌های جدید گردشگری همچون گردشگری غذا، فرصتی است برای عرضه و ارائه فرهنگ و سبک زندگی اصیل کشورمان در عرصه ملی و بین‌الملل و باعث احترام متقابل به تنوع فرهنگی و شیوه‌های گوناگون زندگی در کنار دستاوردهای اقتصادی می‌شود.

جشنواره‌های گردشگری غذا در استان اصفهان

تا پیش از بروز بحران همه‌گیری بیماری کرونا، برگزاری جشنواره‌های مختلف در حوزه غذا در راستای معرفی غذاهای بومی و محلی و همچنین محصولات غذایی، سوغات محلی، برندهای مطرح غذایی و برگزاری نمایش‌های آیینی مرتبط با غذا در مناطق مختلف استان اصفهان اجرا می‌شد، با این‌حال با پایان تدریجی همه‌گیری این بیماری مهلک به‌نظر می‌رسد با کسب تجربه از برنامه‌های قبلی در راستای توسعه گردشگری غذا در استان اصفهان مواردی به شرح زیر را باید در نظر داشت:

– برندسازی غذای ایرانی در صنعت گردشگری در سطح ملی و استانی

– برگزاری مسابقات متنوع و معرفی آشپز برتر و پیوند آن‌ها با مراکز پذیرایی گردشگری

– توجه به غذاهای سنتی و هدایت واحدهای پذیرایی گردشگری به‌منظور ارایه غذاهای بومی و محلی به گردشگران

– معرفی و ترویج فرهنگ غذای سنتی سالم، مفید، کم هزینه و حلال ایرانی به هموطنان و گردشگران علاقه‌مند به این گونه گردشگری

– کشف طعم‌های جدید غذاهای سنتی

– حمایت از فرهنگ توسعه غذای ایرانی و هنر آشپزی بومی

– تشویق خانواده‌ها به استفاده از غذاهای سنتی و محلی

امروزه با توجه به تنوع اقلیمی و فرهنگی هنوز هم بسیاری از سنت‌های آشپزی و طعم غذاها شهرستان‌ها، شهرها و روستاهای استان اصفهان با بیش از ۱۰۷ هزار کیلومتر مربع وسعت، ۲۸ شهرستان (۴شهرستان در سال ۱۴۰۰ به شهرستان‌های استان افزوده شد) و ۱۰۹ شهر، ناشناخته مانده است. لذا با یک برنامه‌ریزی مناسب در حوزه صنعت گردشگری و با تکیه برگونه گردشگری غذا و ایجاد جشنواره‌ها می‌توان آن‌ها را احیا کرد.

در این راستا پیشنهادهایی چند به شرح زیر ارایه می‌شود:

– پرداختن به جشنواره‌های غذای سنتی در رویداد نوروزگاه‌های استان

– ادامه تدوین طرح دانشنامه اطلس غذایی استان به‌صورت دیجیتال و مکتوب

– تهیه نماهنگ و فیلم‌های مستند در حوزه گردشگری غذا از مناطق مختلف استان و ارایه آن‌ها در فضاهای مختلف تبلیغاتی به‌ویژه شبکه‌های مجازی

– آموزش پخت و تهیه غذاهای سنتی در مراکز خدمات‌رسان گردشگری

– آموزش عمومی پخت غذاهای سنتی به علاقه‌مندان به‌صورت حضوری و مجازی.

منبع:میراث آریا

درآمد گردشگری غذا چقدر است؟

کاشناسان گردشگری غذا می‌گویند: درآمد گردشگری غذا در دنیا بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار ثبت شده است. در عین حال که ۳۳ درصد هزینه گردشگران در سفر به خوراک اختصاص دارد.

به گزارش ایسنا به نقل از روابط‌عمومی معاونت گردشگری، محمد قاسمی ـ مدیرکل دفتر توسعه گردشگری داخلی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ـ‌ در نشست تخصصی کارشناسان گردشگری خوراک که به صورت وبینار با مشارکت استان‌های کشور در محل معاونت گردشگری برگزار شد، از آغاز به کار شبکه ملی کارشناسان گردشگری خوراک در کشور خبر داد و گفت: با توجه به این‌که تنوع‌بخشی به صنعت گردشگری کشور و تولید محصولات متنوع و تمرکز بر گردشگری موضوعی یکی از اصلی‌ترین سیاست‌های این حوزه به شمار می‌آید، لذا با توجه به دارا بودن ظرفیت بسیار قابل توجه غذاهای بومی کشور، موضوع توسعه گردشگری خوراک در دستور کار قرار گرفته است.

او با بیان این‌که در حال حاضر ساختار اداری در قالب شبکه‌ای گسترده از کارشناسان در سراسر استان‌های کشور شکل گرفته است، افزود: به دنبال تشکیل کارگروه گردشگری خوراک این نشست با هدف تبیین و آگاه‌سازی کارشناسان استانی با ظرفیت‌ها و ساختار اجرایی این موضوع تشکیل شده است تا در بستر تعامل، همفکری و بررسی نمونه‌های موفق داخلی و خارجی از جمله «خیابان خوراک» بستر اجرایی قابل اتکایی شکل گیرد.

قاسمی با بیان این‌که موضوع گردشگری خوراک از دو وجه قابل بررسی است، اظهار کرد: با توجه به اعلام رسمی سازمان جهانی گردشگری، ۳۳ درصد یا یک‌سوم هزینه‌کرد گردشگران به موضوع خوراک اختصاص می‌یابد، از این رو غذا جزو لاینفک این صنعت شناخته می‌شود. در نتیجه بحث درباره یکی از زنجیره‌های اصلی سفر است.

او افزود: در وجه بعدی هدف از سفر می‌تواند تجربه اغذیه و اشربه مقاصد مورد بازدید و جوامع میزبان باشد، از این رو اقدامات کلان از جمله تعریف بسته‌های سفر و تورهای گردشگری با محوریت و انگیزه تجربه غذاهای بومی و نیز استفاده از خوراک محلی استان‌ها در منو مراکز پذیرایی و رستوران‌ها، از جمله اقدامات زیربنایی مورد نظر در مسیر توسعه گردشگری خوراک به شمار می‌آید.

مدیرکل دفتر توسعه گردشگری داخلی همچنین تاکید کرد: تمرکز بر این دو رویکرد سبب شکل‌گیری بستر مساعد توسعه گردشگری کشور می‌شود تا ضمن ایجاد و توسعه مقاصد ملی تخصصی گردشگری خوراک و جذب گردشگران، دستاوردهای گسترده اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در سطح کشور شکل گیرد.

حسین جبل‌عاملی، فعال و متخصص گردشگری خوراک در این نشست با تبیین مفاهیم علمی این موضوع به کارشناسان استانی، گفت: گاهی برخی از شهرها و شهرستان‌های کشور به تنهایی مقصد سفر نیستند و گردشگران تنها از آن‌ها عبور می‌کنند، اما وقتی پیوست گردشگری خوراک به این نوع مقاصد افزوده می‌شود و با ارائه غذایی متمایز می‌توانند سبب تغییر جهت مسیر گردشگران شوند، در واقع به نوعی همانند مقاصد عبوری ایفای نقش می‌کنند و می‌توانند در درآمدزایی جامعه محلی و رونق گردشگری منطقه خود بسیار مؤثر عمل کنند.

او با بیان این‌که برای گردشگری غذا در دنیا بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار درآمد ثبت شده است، گفت: غذا در تمام انگیزه‌های گردشگری مشترک است و گردشگری خوراک یکی از انواع گردشگری است که می‌تواند نقش مهمی در جذب گردشگران داشته باشد. این نوع گردشگری به آداب و رسوم و فرهنگ هر کشوری مرتبط است و برای بازدیدکنندگانی که از سایر کشورهای جهان با فرهنگی متفاوت به این کشورها قدم می‌گذارند و آماده تجربه فرهنگ و رسوم و غذاهای آنان هستند، بسیار جذابیت دارد.

جبل عاملی به ویژگی‌های گردشگری خوراک اشاره کرد و افزود: گردشگری خوراک می‌تواند جزء مستقلی به شمار آید و محرک سفر باشد. بی نهایت رشد کند. دلیل بازگشت گردشگران باشد و همچنین با خدمات دیگر تلفیق شود، از این رو می‌تواند دستاوردهای اقتصادی وسیعی در قالب درآمدزایی مستقیم و جنبی داشته باشد و یکی از بسترهای مطمئن توسعه گردشگری کشورها شناخته شود.

در ادامه نشست برای آشناسازی شبکه کارشناسان با موضوع «خیابان خوراک»، نماینده شرکت مهندسین مشاور و مجری پروژه خیابان غذا در شهر شیراز، فرآیند طراحی و اجرا، مسائل و چالش‌های مربوطه و اهمیت اجرای این گونه برنامه‌ها در راستای توسعه گردشگری خوراک را تشریح کرد.

منبع:ایسنا

معرفی غذا های فراموش شده

«بسیار سفر باید» در قالب مستند گردشگری غذا جهت معرفی و حفظ این میراث فرهنگی روی آنتن می رود.

به گزارش ایسنا به نقل از روابط عمومی، این مجموعه ‌فضای متفاوت و متنوع گردشگری استان های گیلان، مازندرن، گلستان، چهارمحال بختیاری، کهکیلویه و بویر احمد، اصفهان، مرکزی و کرمان را به تصویر می کشد و به گردشگری غذا می پردازد.

در این مستند تلاش بر این است که بخش مهمی از غذاهای دارای اهمیت خاص به لحاظ ارزش غذایی و از سوی دیگر در معرض فراموشی است دوباره زنده شود، همچنین در کنار معرفی غذاهای ایرانی به فرهنگ عامه مردم مانند بازیهای محلی، موسیقی، زبان و جاذبه های گردشگری نیز پرداخته شده است که در هر قسمت متناسب با ظرفیت آن استان به میراث های فرهنگی توجه شده است.

این مستند نتیجه تحقیق و پژوهش در حوزه غذاهای ایرانی‌ است که به صورت میدانی و کتابخانه ای گرداوری شده است. همه کسانی که در این مجموعه به طبخ غذا می پردازند افراد بومی و محلی هستند که این غذا ها را به نسل ما منتقل کرده اند.

مستند «بسیار سفر باید» در ۱۳ قسمت ۲۵ دقیقه ای تولید شده و  پنج شنبه ها از شبکه جهانی جام جم یک، ساعت ۲۲ به وقت تهران پخش می شود.

عوامل برنامه :تهیه کننده و کارگردان: عبدالرحیم صاحب الفصول، مجری طرح: علی شجاعی باغینی، تدوینگر: شکوفه مخدومی میبدی، تصویربرداران: عبدالرحیم صاحب الفصول، علی حیدری تبار ، گرافیست: امیر بایرامی، تحقیق و پژوهش: سمیه صفری، مدیر تولید: سمیه صفری و…

این مستند در گروه اجتماعی و اقتصادی شبکه جهانی جام جم تهیه شده است.

منبع:ایسنا

کارشناس صنعت هتلداری: جای گردشگری غذا در اصفهان خالی

کارشناس صنعت گردشگری و هتل‌داری و مدرس دانشگاه گفت: با وجود ظرفیت‌های خوبی که در استان اصفهان وجود دارد جای خالی گردشگری غذا در این خطه تاریخی احساس می‌شود.

فریبا یوسفی روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: غذا زبان مشترک همه مردم جهان است اما با وجود اینکه ظرفیت‌های بسیار خوبی در زمینه غذاهای سنتی در اصفهان و ایران وجود دارد اما در این راستا به خوبی جذب گردشگر نشده است.

وی اضافه کرد: غذا نیاز روزمره هر فردی است و همه افراد جامعه با هر شرایط اقتصادی از آن استفاده می‌کنند و بخشی از فرهنگ مردم ایران محسوب می‌شود.

این کارشناس صنعت گردشگری خاطرنشان کرد: اگرچه گردشگری غذا نوپاست ولی در بسیاری از کشورها جای خود را باز کرده است.

وی با اشاره به شعار سال جاری سازمان جهانی گردشگری با عنوان “گردشگری روستایی و توسعه پایدار” اظهارداشت: به دلیل اینکه هنوز روستاها رنگ و بوی غربی به خود نگرفته‌اند و غذاهای سنتی با شیوه‌های پخت قدیمی دارند می‌توانند در توسعه گردشگری نقش اساسی داشته باشند.

یوسفی درآمد سالانه صنعت گردشگری غذا در جهان را ۲۰۰ میلیارد دلار برآورد کرد و افزود: این نوع گردشگری در دوران شیوع ویروس کرونا می‌تواند جای خود را در صنعت گردشگری باز کند و درآمدزایی خوبی به همراه داشته باشد.

وی تصریح کرد: برخلاف تعداد بسیار رستوران در شهر اصفهان، در زمینه معرفی تنوع غذایی و نیز در حوزه موزه‌ها و موزه‌داری کار ویژه‌ای انجام نشده است و موزه‌ای که بتوان آن را به عنوان یک نمونه معرفی کرد در اصفهان نداریم.

مدرس دانشگاه در رشته گردشگری و هتلداری گفت: در اصفهان اغلب رستوران‌ها به فروش غذاهای اصلی مانند کباب و جوجه کباب تمایل دارند و غذاهای سنتی کمتر در فهرست غذایی آن‌ها یافت می‌شود.

وی افزود: اصفهان جزء معدود شهرهایی است که به لحاظ پیش غذا، غذای اصلی، دسر، انواع سوپ و آش، نان، انواع نوشیدنی سرد و گرم و ترشیجات تنوع بسیار خوبی دارد و کامل است که می‌توان برای جذب گردشگر داخلی و خارجی روی آن مانور داد.

یوسفی راه اندازی خیابانی با عنوان فرهنگ، هنر و غذا به صورت حرفه‌ای را پیشنهاد کرد و گفت: افراد می‌توانند با حضور در این خیابان علاوه بر تماشای آثار هنری و در فضایی فرهنگی به استفاده از انواع غذا و خوراکی‌های سنتی بپردازند.

وی همچنین با اشاره به ظرفیت خوب غذاها و خوراکی‌های مخصوص افطار و سحر ماه مبارک رمضان ادامه داد: از این طریق می‌توان گردشگری حلال و خوراکی را توسعه داد و به درآمدزایی از این صنعت پرداخت.

این پژوهشگر اظهارداشت: برای ورود حرفه‌ای به مقوله گردشگری غذا باید ابتدا به ظرفیت‌های روستاها در این زمینه توجه کرد، با پژوهشگران حوزه غذا همکاری کرد و در تلاش برای ثبت جهانی غذاهای سنتی خود باشیم.

یوسفی به عملکرد ضعیف در زمینه گردشگری الکترونیک در استان و کشور نیز اشاره و تصریح کرد: فعالیت محدود و ضعیف در حوزه گردشگری الکترونیک در زمان شیوع ویروس کرونا در کشور و استان به خوبی نمود یافت و کارشناسان گردشگری را به فکر برای تقویت این بخش انداخت.

وی نبود برنامه منسجم و موازی‌کاری را از چالش‌های حوزه گردشگری دانست و خاطرنشان کرد: در حالی که اغلب کشورها برای گردشگری ۱۰ سال آینده خود برنامه‌ریزی دارند ایران برای شش ماه آتی نیز برنامه‌ریزی مناسبی ندارد.

مدرس دانشگاه در رشته گردشگری و هتلداری همچنین به ارائه نشدن آمارهای مورد نیاز حوزه گردشگری توسط سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اشاره کرد و افزود: درصورت ارائه نشدن این آمارها شرکت‌های فعال در صنعت گردشگری هم نمی‌توانند برنامه‌ریزی مناسبی داشته باشند.

یوسفی با اشاره به اینکه اصفهان هم اکنون شهر جهانی خلاق در زمینه صنایع دستی است بیان کرد: این عنوان را فقط یدک می‌کشیم و هیچ نماد و المانی در شهر اصفهان که گویای این عنوان برای گردشگران باشد وجود ندارد.

وی گفت: حمل‌ونقل ما در حوزه هوایی، ریلی و زمینی نیز دچار مشکل است و حتی از اتوبوس‌های دودزا در شهر گردشگری اصفهان استفاده می‌شود که برازنده آن نیست.

این مدرس دانشگاه نرخ ماندگاری گردشگران در اصفهان را ۲.۵ روز و پایین برشمرد و عنوان کرد: رسانه‌ها می‌توانند نقش موثر و مفیدی در فرهنگ گردشگری داشته باشند ولی باید دید چند درصد از بودجه نزدیک به دوهزار میلیارد تومانی رسانه ملی برای حوزه گردشگری و توسعه آن هزینه می‌شود.

زیرساخت‌های گردشگری در دسترس در شهر اصفهان ضعیف است

یوسفی به زیرساخت‌های ضعیف گردشگری در دسترس در شهر اصفهان اشاره کرد و اظهار داشت: شرایط مناسب زیرساختی و دسترسی آسان به ابنیه و اماکن گردشگری و حتی میدان نقش جهان برای معلولان با ویلچر، نابینایان، سالمندان و مادران با کالسکه نوزاد در شهر اصفهان مهیا نیست.

گردشگری در دسترس (Accessible Tourism) یا گردشگری، برای افراد ناتوان جسمی و ذهنی، در سال ۲۰۰۹ توسط دیکسون و دارسی مطرح شد.

این شاخه از گردشگری علاوه بر گردشگران معلول، نابینا، ناشنوا، لال و کم‌بینا، تسهیلاتی را برای زنان باردار، سالمندان و مادرانی که با کالسکه و نوزاد سفر می‌کنند فراهم می‌کند.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان نیز پیش از این درخصوص شرایط گردشگری، در دسترس در استان اصفهان به ایرنا گفت: در گردشگری اصفهان تلاش ما این بوده که امکانات گردشگری، در دسترس ایجاد شود و توانخواهان و افراد سالمند، نابینایان و ناشنوایان و مادران دارای نوزاد نیز بتوانند از امکانات و مناطق و آثار گردشگری، استفاده کنند.

فریدون الهیاری افزود: این امر به هتل‌ها، مهمانپذیرها و اماکن اقامتی نیز ابلاغ شده تا کاستی‌های موجود در این اماکن اصلاح و رفع شود.

وی ادامه داد: در اماکن تاریخی تا جایی که امکانپذیر بوده و محدودیت‌های موجود در زمینه مداخلات باستان‌شناسی و میراث فرهنگی را نداشته باشیم و به تغییر در ساختار بنای تاریخی نیز نیازی نباشد این امکانات و شرایط ایجاد شده است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان با بیان اینکه در اکثر بناهای تاریخی اصفهان مانند چهلستون و مساجد تاریخی شهر، برای تسهیل تردد این افراد تلاش شده است. تصریح کرد: در عالی‎قاپو به دلیل چندطبقه بودن بنا امکان دسترسی و ایجاد رمپ و بالابر برای افراد توانخواه و سالمند وجود ندارد ولی این طرح در دست مطالعه است تا امکان ایجاد بالابرهایی ویژه بدون صدمه زدن به بنای تاریخی به صورت تخصصی بررسی شود.

وی درباره موضوع راهنمایان ویژه گردشگران معلول، نابینا و ناشنوا نیز بیان کرد: با توجه به وجود نظام راهنماهای صوتی به زبان‌های مختلف در آثار تاریخی و نیز راهنماهای انسانی حاضر در برخی اماکن، نابینایان می‌توانند از این موضوع بهره‌مند شوند.

الهیاری اظهارداشت: افراد ناشنوا نیز به دلیل نبود امکانات خاص برای راهنمایی ناشنوایان باید از تابلوهای راهنمای آثار تاریخی که به صورت مصور و به زبان‌های مختلف است استفاده کنند ولی این تابلوها تنها اطلاعات محدودی درباره بنا ارائه می‌کنند و این امر از محدودیت‌هایی است که باید به تدریج از طریق امکان‌های تصویری رفع کنیم.

وی با اشاره به اینکه در سال‌های گذشته نگاه گردشگری برای همه، در اصفهان نیز وجود داشته تاکید کرد: باید تدابیری اندیشید تا اماکن تاریخی فاقد دسترسی آسان، برای افراد از جمله معلولان، مادران دارای نوزاد و سالمندان تجهیز و دسترسی آن‌ها تسهیل شود.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان گفت: این دسترسی‌ها علاوه بر اماکن تاریخی باید در سایر محیط‌های شهری از جمله مباحث ترافیکی، پیاده‌راه‌ها  فراهم شود.

استان اصفهان دارای بیش از ۶۰۰ خانه تاریخی است که بیش از نیمی از آنها در شهر اصفهان قرار دارد.
هفت اثر از آثار تاریخی اصفهان به نام‌های میدان نقش جهان، کاخ چهلستون، باغ فین کاشان و مسجد جامع و سه قنات به نام‌های وزوان، مزدآباد و مون به ثبت جهانی رسیده و کانون توجه گردشگران داخلی و خارجی است.

تاکنون بیش از ۲۲ هزار بنا و اثر تاریخی این استان شناسایی شده و یکهزار و ۸۵۰ مورد آن به ثبت ملی رسیده است.

منبع:ایرنا

آشپزی جذابیت شگفت انگیز در گردشگری

در رستوراني یک خدمتکار نابینا از شما پذیرایی می‌‌‌کند و در تاریکی کامل غذا می‌خورید. در رستوران دیگر یک آشپز و یک کارگردان اداره می‌شود و در آن تئاتر، رستوران و آزمایشگاه با هم درآمیخته شده است. هر تجربه خوراكي و نمایش در آنجا سه ساعت طول کشیده و یک تجربه حسی با برنامه‌‌‌ریزی دقیق ايجاد مي‌شود. در جایی دیگر هم «شام در آسمان» پشت یک میز که در ارتفاع 50 متری آویزان است، سرو مي‌شود…..

به گزارش ایمنا، گفته شده آشپزی زبانی است که از راه آن می‌توان هماهنگی، خلاقیت، شادی، زیبایی، شعر، پیچیدگی، سحر و جادو، خیال، برافروختگی و فرهنگ را منتقل كرد. عوامل یادشده و نگاه اقتصاد تجربه، به ما می گوید همچنان فرصت‌های بی‌شماری برای کارآفرینی، ایجاد اشتغال و توسعه گردشگری در زمینه خوراک وجود دارد.
خوراکی و خوردن به ابزاری نسبتاً ارزان برای تجربه تبدیل شده است
نقش خوراکی و خوردن 50 سالي هست كه در جوامع مختلف جهان تغییر کرده است. امروزه حتي در جامعه ما هم كمتر به خوراکی به چشم یک کالای اساسی کمیاب و گران‌‌‌قیمت نگاه مي‌شود؛ بلکه بيشتر به ابزاری نسبتاً ارزان برای تجربه تبدیل شده است. اما از ديدگاه تجربه‌گري، بیشتر مردم با قالب‌های هنری موسیقی، تئاتر، نقاشی، هنرهای تجسمی، ادبیات و معماری كه بخش‌‌‌هایي از اقتصاد تجربه نوین هستند، آشنايي دارند، و به خوراکی و خوردن به عنوان يك تجربه منحصر به فرد و به‌يادماندني كمتر نگاه شده و به آن بها نداده‌ايم. شاید به این دلیل که خوردن یک فعالیت بیولوژیکی و همه‌جایی است.
به هر حال، هر جا سخن از سرمایه‌گذاری است، بی‌شک یکی از گزینه‌های پیشنهادی، سرمایه‌گذاری در خوراک و تغذیه مردم است، حتی در دوران رکود؛ چرا که این کار بازده‌ای مشخص و مستمر دارد. به همین دلیل افراد زیادی متناسب با فرهنگ، آداب و رسوم، مکان، اقلیم و … به این امر مبادرت ورزیده‌اند.
در این میان، شاخص‌هایی همچون: مکان، نحوه طبخ، نحوه سرویس‌دهی، ارتباط با مشتری و… به جذابیت و موفقیت برخی از این کسب وکارها ‌افزوده است به گونه‌ای که برای بسیاری از مشتریان و گردشگران «خود خوراک» از اهمیت افتاده و تجربه خوردن در آن محیط اهمیت پیدا کرده است.
بنابراین براي بازاريابي شهري و يادسازي يا برندينگ آن جهت گسترش گردشگري و حتي دستيابي به لذت‌هاي حلال توسط شهروندان خودمان، باید نسبت به اعتلا و گسترش فرهنگ خوراكي‌مان برنامه‌ريزي و هدف‌گذاري كنيم. در اين مسير لازم است فضا، محيط و منوي رستوران‌هاي شهر ما بیانگر صداقت، مهمان‌نوازي و اخلاقی باشد که دوست داریم تداعی‌گر شهرمان باشد. بايد شاهد تنوع گونه‌‌‌های غذایی متناسب با مواد اوليه و دستپخت‌هاي محلي، اقليم و حتي دوران و فصول گوناگون گردشگري باشيم.
سعي در توسعه اقتصاد تجربه ناشي از خوردن و توسعه گردشگري داشته باشيم
شايد رستوران‌ها و كاركنان آنها بايد مروج فرآورده‌هاي غذايي ما و دانش فرهنگی پشتوانه آنها باشند. منوی غذا در رستوران‌هاي شهر بايد یک سفر وسوسه‌انگیز فوق‌‌‌العاده و در ابعاد بسیار گسترده را براي مهمان يا مشتري خود تداعي كند. و با تركيب همه عوامل يادشده سعي در توسعه اقتصاد تجربه ناشي از خوردن و توسعه گردشگري داشته باشيم.
هر چند تجربه خوردن اصولاً شخصی و فردی است و متأثر از ساختار فیزیولوژیک و روان‌شناختی فرد، پیشینه، گرایش‌های اخلاقی، خلق و خوی، حافظه و درجه گرسنگی اوست. اما عوامل بیرونی مانند: مکان، ميزبان، سناريوي ميزباني، جلوه هنري خوراكي و از این دست، هم نقش تعیین‌کننده‌ای در روش درک و تجربه خوردنی و خوردن دارند. از اين باب، خوردن یک تجربه آمیخته ذهنی و بدنی است. بدن می‌‌‌چشد، می‌بوید، می‌‌‌بیند، می‌‌‌شنود، احساس می‌‌‌کند و غذا را هضم می‌‌‌کند. ذهن هم غذا را خودآگاه و ناخودآگاه با عواطف، احساسات و خاطرات فعال خودش بازخوانی می‌‌‌کند. به همين خاطر خوردن را مي‌توانيم تجربه‌اي دیالکتیک بدانيم که بازیگران و مصرف‌‌‌کنندگان ماهری که برای لذت بردن از این تجربه واجد شرایط‌ند، آن را فراهم مي‌كنند.
ميزباني، سناريو و تحريك احساسات در رستوران‌هاي ما ناديده گرفته شده
با يك نگاه گذارا مي‌توان فهميد كه فضا و منوی همه رستوران‌های درجه یک ما کم و بیش یکسان است. شاید اندكي تفاوت در دكوراسيون و طعم غذاها وجود داشته باشد، ولي ميزباني، سناريو و تحريك احساسات و آنچه اصولاً‌ تجربه‌ساز است در رستوران‌هاي ما ناديده گرفته شده است. براي اثبات اين مدعا به نكاتي اشاره مي‌كنم.
عرضه‌‌‌کنندگان ما بايد بدانند كه تنها یک تولیدکننده و خدمت‌دهنده نیستند بلکه یک مربی، آموزگار و ميزبانی هستند که بايد فرآورده خود را طبق آداب و تشريفات خودش به هر روشی كه شده از ذهن تا دل مصرف‌‌‌کننده دنبال کنند. چرا كه بودن يا نبودن و دیده شدن يا نشدن میزبان، تأثیر به‌سزایی در تجربه خوردن دارد،  به ويژه وقتي مهمان يا گردشگر براي اولين بار است كه گونه تازه‌اي از خوراكي (يا بهتر است بگوييم تجربه‌اي) را دريافت مي‌كند كه در اين شرايط آموزش و همراهي ميزبان با او ضروري و تعيين‌كننده است.
چون میزبان، چارچوب و شرايطی را فراهم می‌‌‌کند که در آن خوردن صورت می‌‌‌پذیرد، و خلق این چارچوب بخش مهمی از اقتصاد تجربه خوراکی است. امروزه بهترين رستوران‌هاي دنيا فقط ایستگاه تغذیه نیستند و هر رستورانی مقادیر در خور توجهی به غير از دکوراسیون براي آنچه «نمایش‌نامه رستوران» مي‌نامند، هزینه می‌کنند. اين نمايشنامه دستورالعمل، طرز رفتار و روشی است که کارکنان و مهمانان باید طبق آن عمل کنند تا بهترين تجربه ممكن در رستوران براي افراد به وجود آيد. هر رستوراني هم، نمايش‌نامه و قواعد خودش را دارد: به طور مثال: غذاهای دوره رنسانس را باید با انگشت خورد، در رستوراني در سوئیس، یک خدمتکار نابینا از شما پذیرایی می‌‌‌کند و در تاریکی کامل غذا می‌خورید. در کپنهاگ، رستوران توسط یک آشپز و یک کارگردان اداره می‌شود و در آن تئاتر، رستوران و آزمایشگاه در یک ساختمان صنعتی با هم درآمیخته شده است. هر تجربه خوراكي و نمایش در آنجا سه ساعت طول کشیده و یک تجربه حسی با برنامه‌‌‌ریزی دقیق ايجاد مي‌شود. در فرانسه هم «شام در آسمان» پشت یک میز که در ارتفاع 50 متری آویزان است، سرو مي‌شود.
گردشگری
کشور ما قابلیت‌های فراوانی برای طراحی تجربه‌های متفاوت خوراکی دارد
در کشور ما هم می‌توان از مسیرهای عادی و تکراری کناره گرفت و دست به تغییراتی در سبک و سیاق یا حتی فلسفه زندگی خود زد. برای مثال، می‌توان دیزی را در بسته‌بندی‌های زیبا تهیه و برای مشتری فرستاد یا هنگام صرف غذا، پوشاک و لباس دوران‌های مختلف تاریخی را به مشتریان پوشاند و حتی خوراک‌های سنتی را با استفاده از ظروف قدیمی، شیشه‌ای یا سفالی مثلاً برای نوشیدنی دوغ، ماست یا آب به کار برد و تجربه‌های جذاب و ماندگاری خلق کرد. همراهی و مشارکت در پخت غذا در رستوران توسط خود مشتریان تجربه به‌یادماندنی دیگری است که خلاء آن در تجربه خوراکی در رستوران‌های کشور ما احساس می‌شود.
از دیگر تجربه‌های خوراکی می‌توان از توزیع و فروش لقمه های صبحانه (متشکل از نان و پنیر، گردو، سبزی و…) در ایستگاه‌های مترو تهران یاد کرد که مسافرانی که تعجیل دارند، از آن استقبال می‌کنند. یا رستوران بسیار زیبای نمک در شیراز با همراهی دانشگاه شیراز و تعدادی از علاقمندان، جلوه معماری پایدار و پروژه‌ای خلاقانه را به مرحله اجرا گذاشته است. یا «ساندویچ خورشت‌سور»! در یکی از پاساژهای تهران که با خلاقیتی جالب، برنج را از سبد غذاهای خورشتی حذف و نان را جایگزین آن کرده است و بدین ترتیب انواع خورشت به صورت ساندویج عرضه می شود، صاحب رستوران خورشتک، استاد دانشگاهی است که سالها مجبور بوده غذایش را خارج از خانه میل کند، و این تجربه، ایده اولیه راه‌اندازی رستوران خورشتک می‌شود تا با طراحی یک تجربه متفاوت، کسب و کاری موفق را شکل دهد.
باید گفت کشور ما قابلیت‌های فراوانی برای طراحی و عرضه تجربه‌های متفاوت خوراکی و ایجاد کسب وکارهای مرتبط دارد، از تنوع خوراک، دوران‌های تاریخی، قومیت‌های مختلف و پوشش و البسه گوناگون گرفته تا انواع موسیقی سنتی، مکان‌های منحصر بفرد، نحوه طبخ، نحوه سرویس‌دهی، ارتباط با مشتری متناسب با فرهنگ کشور و غیره.
آداب و تشریفات قدیم را در رستوران‌های امروزین شهرمان بازآفرینی کنیم
هنوز از موقعی که همه بر سر یک سینی و یا مجمع بزرگ می‌نشستند و غذای عروسی یا عزا را دورهمی با گفتگوی جمعی، همدلی و تعارف زیاد و گاهی با دست تناول می کردند زمان چندانی نگذشته است. هنوز این شیوه غذا خوردن در بسیاری از اقوام ایرانی مرسوم است، چه می‌شود اگر همان آداب و تشریفات را در رستوران‌های امروزین شهرهای‌مان بازآفرینی کرده و تجربه‌های ناب و اصیل نیاکان‌مان را دست‌مایه تجربه‌های لذت‌بخش نسل امروز کنیم؟ چه می‌شود اگر در رستوران‌های ما با همان آداب مهمان‌نوازی چندساعته از مشتریان پذیرایی شود؟ چه می‌شود اگر یک هنروَر بر سر میز غذا مشتریان رستوران را همراهی کند. و صدها «چه می‌شود اگرِ» دیگر.
فضا و ميز آشپزخانه‌‌‌ها و رستوران‌ها را صحنه‌هاي نمايشي بدانيم
تجربه خوراکی یک پدیده تاریخی، زیباشناختی و اجتماعی بسیار پویاست و بنابراین اقتصاد تجربه خوراکی در شهرها نبايد از چنین ويژگي‌هايي بي‌بهره باشد. از دیدگاه اقتصاد تجربه، بهتر است فضا و ميز آشپزخانه‌‌‌ها و رستوران‌ها را صحنه‌هاي نمايشي بدانيم که قرار است دست‌کم سه بار در روز در آن هنري را با عوايد اقتصادی و فرهنگی بسیار تولید و تجربه ‌‌کنیم. صحنه خوراک همانند صحنه هنر، پیوسته در حال تغییر است. گرایش‌‌‌های تازه‌ای در سراسر جهان با سرعت شگفت‌‌‌آوری در حال ايجاد است. روش‌‌‌های تازه‌ای معرفی شده‌‌‌اند. سرآشپزها با پیشنهادهای نو پا به ميدان گذاشته‌اند. مصرف‌کنندگان عادات و ترجیحات خود را تغییر داده‌اند. زمینه‌‌‌های تازه‌ای برای تجربه‌‌‌های خوراکی پیدا شده است. فرصت و امکان برای توسعه تجربه‌‌‌های خوراکی جالب، پایدار و اقتصادی بسيار زياد است. و آخر از همه اين كه تجربه خوراکی با همه تجربه‌‌‌های فرهنگی دیگر متفاوت است، مردم دست‌کم سه بار در روز گرسنه می‌‌‌شوند و فرصت كارآفريني براي جوانان ما در اين زمينه بسيار است.
به امید آن که از داشته‌های‌مان استفاده مطلوب برده و با اشاعه تفکر خلاق و ایجاد جذابیت، ضمن اشتغال‌زایی در راستای توسعه گردشگری و نشاط و پویایی جامعه گام برداریم.
منبع:همشهری