پاییز سمفونی رنگ‌هاست؛ برگ‌ریزان فرشی از جنس برگ‌های زرد و سرخ و نارنجی بر صحرا می‌کشد و چشم را از زیبایی سیراب می‌کند؛ اما زیبایی پاییز تنها در دشت و دمن و جنگل نیست. مناطقی که در تابستان از حسرت آب سرشار و گرمای آفتاب در آن جان را می‌سوزاند نیز در موسم خزان، مقصدی زیبا و فرح‌بخش برای گردشگران است.

در اینجا خبری از برگ درخت و زیبایی پاییز، آنگونه که در صحرا می‌بینیم نیست، اما شکوه دل‌انگیز غروب و صلابت شبانگاه، اینجا معنا می‌گیرد، بویژه آنکه این روزها دیگر خبری از چشم‌غُره آفتاب نیست تا با نفس سوزان خود، کام‌ها را تلخ کند.

بیابان ‌های ورزنه، واقع در کویر شرقی اصفهان با وسعتی در حدود ۱۷ هزار مترمربع، با تپه ماسه‌های باشکوهش، هر بیننده‌ای را میخ‌کوب می‌کند تا از این پهنه زیبایی لذت ببرد. این برهوت بی‌پایان به دو بخش کویر ورزنه و کویر خارا تقسیم می‌شود که در بخش دوم، امکانات زیادی ندارد، اما بخش نخست مقصدی مناسب برای گذران ایام تعطیل و مسافرت، بویژه در فصل پاییز است.

کویر آب ندارد، اما تقاش چیره‌دست طبیعت شن‌ها و ماسه‌ها و بوته‌های گز و خار را چنان در کنار هم چیده که تابلویی از شگفتی و زیبایی آفریده است؛ تا چشم کار می‌کند ماهورهایی است که پشت سر هم ردیف شده و گاه، پهنه‌ای در برابر دیدگان می‌نمایاند که انگار تا آن سوی دنیا ادامه دارد. وقتی در پهنه بی‌انتهای کویر، پیاده بر تپه‌ماسه‌ها و رمل‌ها قدم می‌زنید، احساس جاودانگی را در ذره ذره اعضای وجودتان حس می‌کنید.

وقتی به پشت سر نگاه می‌کنید، فقط جای پای خود را می‌بینید؛ اما انگار کسی را می‌نماید که قدم به قدم شما را تعقیب می‌کند. حس واقعی تنهایی در کویر معنا می‌گیرد، بویژه آنجا که بین دو تپه ماهور به پیش و پس خود می‌نگیرید و هیچ نمی‌بینید جز ریزه‌های ماسه که پشته پشته بر روی هم تلمبار شده است.

در کویر انگار خدا هم نزدیک‌تر و دست یافتنی‌تر است؛ گویی خورشید اینجا زودتر طلوع می‌کند، گوی آتشینی که در هنگام برخاستن ناگهان از میان ماسه‌ها سرک می‌کشد و ستیغ سوزانش ازل و ابد را به هم می‌دوزد و در این میان هر جنبنده‌ای را  همچون خاکستر، به باد می‌سپارد.

عصرگاهان در کویر خورشید دست در کیسه سحرآمیز خود می‌کند و ذرات طلایی رنگ نور را بر سینه تفتیده بیابان می‌افشاند؛ گویی بذری می‌نشاند تا صبحگاهان فردا حاصل آن را بدرود، اما در غروب صولت خورشید مانند گلوگه‌ای آتشین، یکه و تنها در دورترین نقطه افق در حال افول است.وقتی نور خورشید بر بوته‌های گز و طاق می‌تابد، سایه‌ای بر شن‌ها می‌افتد که بیشتر به هیبت جادوگران خوفناک داستان‌ها شبیه است.

در کویر آفتاب خیال غروب کردن ندارد و به همین خاطر غروب کویر طولانی‌تر و برای برخی دل‌گیرتر است.

در کویر ورزنه برخی ترجیح می‌دهند مسیر بیابان را با شتر طی کنند و با این کار، تنهایی کویر و زیبایی سفر را با مرکب راهوار واحه‌ها تقسیم کنند. گروهی دیگر که غالبا با دوستان و اعضای فامیل سفر می‌کنند، ترجیح می‌دهند از ورزش‌هایی مثل شن سواری و آفرود سواری لذت ببرند؛  اما زیباترین ساعات کویر، شبانگاهان است که لذت بردن از آن نصیب هرکسی نمی‌شود. در کویر، آسمان به زمین نزدیکتر است و در شب، گویی نردبانی کشیده‌اند از عرش تا فرش، تا دل رمیده از تنگ‌نای زندگی پرهیاهوی شهری را به سفری رؤیایی ببرد.

به هر روی کویر سخاوت‌مند، دست بخشنده خود را گشوده و هر آنچه داشته در طبق اخلاص نهاده و پیشکش می‌کند.

فصل زمستان با هوای سرد و بلورهای درخشان برف جامه‌ای سپید رنگ بر تن کوهستان‌ها و جنگل می‌کند و زیباترین و خاطره‌انگیزترین تصاویر و جاذبه‌های طبیعی را به وجود می‌آورد که گاه بشر از توصیف این‌همه زیبایی ناتوان است.

روزهای برفی از کودکی با شور و هیجان ساختن آدم‌برفی و تونل برفی همراه بود، شاید به نظر ساده بیاید اما وجود همین مسائل باعث رونق بخشی گردشگری زمستانی در سراسر جهان شده است. در تمام کره خاکی جاذبه‌های زمستانی هرساله باعث جذب تعداد بی‌شماری گردشگر به کشورهای سردسیر و دارای امکانات مناسب تفریحات زمستانی می‌شود.

امروزه بسیاری از گردشگران و سرمایه‌گذاران به جاذبه‌ها و ظرفیت‌های توریستی توجه دارند. در کشور ما نیز به دلیل تنوع آب و هوایی، بسیاری از استان‌ها در فصول مختلف ازجمله زمستان دارای ظرفیت‌های گردشگری زمستانی هستند به‌طوری‌که با شناخت ظرفیت‌های مناسب و فراهم‌سازی شرایط برای رونق گردشگری در این فصل، می‌توانند اقدامات مطلوبی در این زمینه انجام دهند.

جایگاه ویژه گردشگری زمستانی

استان مرکزی ازجمله استان‌های دارای ظرفیت گردشگری زمستانه است، به‌طوری‌که با مساحت ۲۹ هزار و ۵۳۰ کیلومترمربع، حدود ۱٫۸۲ درصد از مساحت کل کشور را در بر گرفته و از آب و هوایی متنوع برخوردار است و دلیل آن‌هم نوسانات ارتفاعی، مجاورت با حاشیه مرکزی ایران، هم‌جواری با بخشی از منطقه حوض سلطان، کویر میقان و حوزه آبریز دریاچه نمک و قرار گرفتن در محل تلاقی دو رشته‌کوه البرز و زاگرس است.

این استان به سه اقلیم نیمه بیابانی، معتدل کوهستانی همراه با زمستان سرد و تابستان معتدل تقسیم می‌شود. حال با قرار گرفتن در فصل زمستان در این استان صنعتی می‌توان برای هرچه شکوفاتر شدن صنعت گردشگری و جذب حداکثری گردشگران تلاش کرد.

امروزه گردشگری زمستانی به‌ویژه اسکی در مناطق کوهستانی جایگاه ویژه‌ای یافته است. حال که برف می‌بارد پیست اسکی پاکل واقع در ۲۵ کیلومتری شازند و ۵۵ کیلومتری اراک با جاذبه‌های طبیعی زمستانی و امکانات ورزش اسکی و تفریح‌های متنوع یکی از قطب‌های گردشگری استان مرکزی است.

در این پیست اسکی به طول ۶۰۰ متر و برای بهره‌مندی مسافران و گردشگران سه دستگاه تله سیژ مستقر شده است. در این پیست رستوران، تجهیزات برف‌روبی و ساختمان اداری فضای ورزشی و تفریحی نیز وجود دارد. این پیست در ارتفاع ۲ هزار و ۷۶۰ متر از سطح دریا قرارگرفته و برای پذیرش اسکی‌بازان کشور به‌ویژه استان‌های همدان و لرستان شرایطی مناسب دارد.

با گذر از شهرستان شازند به شهر اراک قدم می‌گذاریم شهری که به سبب آب‌وهوای کوهستانی با زمستان‌های سرد و تابستان‌های معتدل دارای چشم‌اندازهای طبیعی متنوع و جذاب است که ازجمله آن می‌توان به تالاب میقان اشاره کرد.

تالاب میقان از مکان‌های مهم پرنده‌نگری

تالاب میقان این طبیعت دیدنی از مکان‌های مهم پرنده‌نگری محسوب می‌شود. پرندگان زیادی این تالاب زیبا را برای مهاجرت انتخاب می‌کنند و حتی برخی گونه‌های نادر نیز میان آن‌ها دیده می‌شوند. یکی ازاین‌گونه‌ها، درنا است. ارتفاع تالاب از سطح دریا یک هزار و ۷۰۰ متراست؛ بااین‌حال ارتفاع آب در نقاط مختلف تالاب متفاوت است. از منابعی که آب این تالاب را تأمین می‌کنند، می‌توان بارش‌های جوی و آب رودهای قره‌کهریز، فراهان و شهراب را نام برد.

از دل کویری تالاب میقان سراسر سرد، سر زدن به کوهستان پوشیده از برف خالی از لطف نیست. در دنیا علاقه‌مندان به رشته‌های کوهستانی بسیارند و باید برای صعود زمستانی از تمامی کوهنوردان برای تجربه کوهنوردی زمستانی در کوهستان دعوت کرد.

یکی از قلل این کوهستان‌ها در استان مرکزی قله شهباز نام دارد که با زیبایی سپید رنگش این روزها گردشگران و ورزشکاران زیادی را به آغوش برف‌گیر خود دعوت می‌کند. این کوه مرتفع‌ترین قله منطقه خود است که در رشته‌کوه راسوند در جنوب اراک واقع‌شده است. ارتفاع آن ۳۳۸۸ متر بوده و صعود به این قله از روستای سورانه شازند امکان‌پذیر است. کوه شهباز همچنین در فصل بهار به‌ویژه اردیبهشت‌ماه پوشیده از لاله‌های واژگون می‌شود و منظره بسیار زیبایی را خلق می‌کند.

منطقه توریستی آب گرم محلات

در فصل زمستان استان مرکزی ازجمله مکان‌هایی که گردشگران بسیاری را به سمت خود رهسپار می‌کند، چشمه‌های آب گرم است. چراکه در این سرمای همراه با زیبایی، بهره‌مندی از خواص درمانی چشمه‌های آب گرم روح و روان آدمی را آرامش می‌بخشد.

منطقه توریستی آب گرم محلات شامل ۶ چشمه کوچک و بزرگ است. آب این چشمه‌ها از نوع آب‌های گرم عمقی است که بیش‌تر از بخار خمیره سنگ‌های سوزان درون پوسته زمین به وجود می‌آید و به سطح زمین می‌رسد.

روستای انجدان در ۴۰ کیلومتری غرب اراک قرار دارد و به خاطر طبیعت زیبا، غارهای عجیب، زمین‌های مناسب برای شکار و قدمت تاریخی‌اش به یکی از جاذبه‌های شهرستان اراک تبدیل‌شده استکافی است نعمت آسمانی بارش برف در این روزهای سرد شدت پیدا کند؛ آن موقع است که همگان به عشق برف‌بازی به مناطق برفی می‌روند و شروع به ساخت آدم‌برفی می‌کنند. جشنواره آدم‌برفی ازجمله جشنواره‌هایی است که در فصل زمستان در منطقه نمونه گردشگری «دره گردو» واقع در شهر اراک برگزار می‌شود. این دره با وسعت ۱۰۰ هکتار در ناحیه جنوب این شهر واقع‌شده و در پی بارش‌های زمستانی تابلویی زیبا را از طبیعت برفی به نمایش می‌گذارد.

طبیعت روستاهای استان مرکزی نیز در این فصل بسیار دیدنی است، به‌طور مثال روستای انجدان در ۴۰ کیلومتری غرب اراک قرار دارد و به خاطر طبیعت زیبا، غارهای عجیب، زمین‌های مناسب برای شکار و قدمت تاریخی‌اش به یکی از جاذبه‌های شهرستان اراک تبدیل‌شده است.

روستای هزاوه در ۱۸ کیلومتری شهر اراک از دیگر جاذبه‌های زمستانه است. بافت هزاوه به خاطر کوهپایه‌ای بودن شکل پلکانی دارد. افراد مشهوری مانند امیرکبیر، قائم‌مقام و… در آن متولدشده‌اند و این روستا هم با فرونشستن برف طبیعت به‌تمام‌معنا زیبایی را به نمایش می‌گذارد.

بازار تاریخی اراک

بازار تاریخی اراک از دیگر جاذبه‌هایی است که در زمستان نیز زیبایی خود را به رخ می‌کشد.

این مکان تاریخی در تمام فصول پذیرای گردشگران مختلف است اما نشست برف روی سقف قدیمی بازار و هوای سرد در حجره‌ها حس و زیبایی بی‌نظیری را در حیاط‌های قدیمی‌اش ایجاد کرده که توجه هر بیننده را به خود جلب می‌کند و می‌توان گفت این مکان نیز می‌تواند ازجمله ظرفیت‌های گردشگری زمستانی شهر اراک و استان مرکزی قلمداد شود.

برنامه‌ریزی برای بهره‌گیری از ظرفیت‌های گردشگری زمستانه مرکزی

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان مرکزی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر در رابطه با جاذبه‌های گردشگری زمستانه استان اظهار کرد: در شهرستان شازند به‌واسطه وجود پیست و پتانسیل‌های منطقه مانند سد هندودر، برنامه‌ریزی در بحث گردشگری زمستانی در حال انجام است. پیست پاکل شازند روزهای جمعه میزبان تورهای گردشگری از شهر اهواز است که با مشکل تردد مواجه هستند که در این راستا برنامه‌هایی در دست اقدام است.

علیرضا ایزدی ادامه داد: امسال امکان برگزاری جشنواره زمستانی فراهم نبود، اما از سال بعد با بارش برف، اولین جشنواره زمستانی استان برگزار خواهد شد چراکه این منطقه از ظرفیت‌های مناسب و پتانسیل لازم برای بحث گردشگری زمستانی برخوردار است.

مطالعات منطقه نمونه گردشگری گردو برای حوزه‌های مختلف ازجمله گردشگری زمستانی انجام‌شده و قرار است به شهرداری واگذار شودوی افزود: مطالعات منطقه نمونه گردشگری گردو برای حوزه‌های مختلف ازجمله گردشگری زمستانی انجام‌شده و قرار است به شهرداری واگذار شود. طرح جامع این منطقه نیز به سرانجام رسیده و با فراهم شدن شرایط مناسب و چنانچه اراضی بر اساس طرح جامع در اختیار سرمایه‌گذاران قرار گیرد، تأسیسات گردشگری می‌تواند در این منطقه فراهم شود.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان مرکزی گفت: تالاب میقان علی‌رغم نگاه بهره‌وری صنعتی که نسبت به آن معطوف است، همانند تالاب‌های دیگر از ظرفیت خوب گردشگری در فصل زمستان برخوردار است و در حال حاضر نگاه مطلوبی نسبت به آن در استان حاکم است، بنابراین توسعه در یک استان امکان‌پذیر نخواهد بود، مگر با نگاه جامع که به‌طورقطع این مسئله نیز در استان مرکزی به جدیت دنبال می‌شود.

بر اساس گزارش مهر، باید توجه داشت، وجود جاذبه‌های گردشگری، یکی از مهم‌ترین دلایل مسافرت مردم به مقصدی خاص است. جاذبه‌ها به‌عنوان عامل کشش، با توجه به ویژگی‌های خاص و جذابیت‌هایی که دارند، می‌توانند گردشگران را از نقاط و سرزمین‌های دور جذب کنند، بنابراین توسعه پایدار گردشگری و مدیریت خردمندانه آن نیازمند برنامه‌ریزی است.

منبع:خبرگزاری مهر