حفظ میراث بزرگان در گرو توجه به بازیهای محلی لرستان
بازی های بومی و محلی انتقال دهنده خرده فرهنگ‌ها، آداب و رسوم محلی و منطقه‌ای هستند و نقش مهمی در حفظ میراث گذشتگان داشته و حکایتی مفصل از مناسبات اجتماعی پیشینیان بوده که احیاء و تقویت آن از ضرورت زیادی برخوردار است.لرستان پیشینه غنی از بازی های بومی و محلی دارد که در عین سادگی از درون مایه عمیق و پرباری برخوردار بوده و سرمایه فرهنگی این استان محسوب می‌شود.یکی دیگر از کارکردهای مهم بازی های بومی و محلی ایجاد تحرک و نشاط اجتماعی در افراد جامعه است و رفتارهای مثبتی از جمله احترام به دیگران، درک مفهومی و عملی رقابت سالم، کارگروهی و تلاش در جهت رسیدن به هدف مشترک را در افراد تقویت می‌کند.
زنان روستایی در میان جامعه زنان بسیار زحمت‌کش و کم‌توقع هستند و در طول سال نقش های سنگین و کارهای متعددی علاوه بر مسئولیت امورات منزل از جمله کار در مزارع کشاورزی، دامداری و تولید صنایع دستی دارند.
توجه به اوقات فراغت، سلامت و نشاط اجتماعی این قشر از زنان مهم است و برگزاری جشنواره‌ها به مناسبت‌های مختلف زنان روستایی را به ورزش و تحرک ترغیب و تشویق می‌کند.
این بازی ها که به اهداف مشخص شده طراحی گردیده اما بیشتر شان در آستانه فراموشی اند ،زندگی مدرن باعث دوری از بازیهای محلی و بی تحرکی و شیوع انواع بیماری ها حتی در جوامع روستایی شده است.
بازی های بومی محلی و ورزش روستایی در لرستان به سه دسته جمعی، انفرادی و فکری تقسیم می شوند که هرکدام نشان از قدمت در این سرزمین داشته و پیامی را به یادگار از گذشته تا به امروز حمل کرده اند.
در استان لرستان بازی های دسته جمعی شامل آتش بیار، الا پشتی، الکو، اشتی، اوشاری، انی منی، بالا رفتن از طناب، برد چق چق، بردوکل، پرتاب لاستیک، پم پری پمه، تاپو پلنگه، توپ و چو، تنور بازی، چاله بازی، چوب کاری، خروس جنگی، داک بازی، دال پبلان، دس به چاله، دسش ده، دودوک، دور میله، شاخ بازی، شلمه کوره، طاق پیل اشکسه، طناب کشی، قایم موشک بازی، هفت سنگ و یکله هفت می باشد.
همچنین می توان بازی های انفرادی استان را شامل آسمو چه رنگه، آلا بالاخو، النگ النگ شیر تا پلنگ، بزن بزن، تیراندازی، جفتو، چوزوکی، چوپی گیر، دست بالا دست زیر، زور بازو، سرسره بازی، سه گودالک، سه گم سه تیر، قلاپر، قلماسنگ، قون قیقاچ با اسب و چوب بازی و قیقاچ با اسب سوارکاری، دسته بندی کرد.
تمامی روستاییان جامعه هدف برگزاری بازی های بومی و محلی هستند
رییس هیات ورزش روستایی و بازیهای بومی و محلی لرستان گفت: تمامی روستاییان جامعه هدف برگزاری بازی های بومی و محلی هستند و از تمامی سنین در جشنواره های مختلف شرکت می کنند.
علی خاوری به برگزاری ۹۶ جشنواره بازی های بومی و محلی در سال گذشته اشاره کرد و افزود: با برگزاری مسابقات، المپیاد روستاییان و جام خوشه چین سعی در معرفی فرهنگ، آداب و رسوم قوم لر هستیم.
وی اضافه کرد: این مسابقات همواره با استقبال روستاییان همراه بوده که نسبت به سنوات گذشته از رشد چشمگیر شرکت کنندگان برخوردار است.
وی بیان کرد: اولین جشنواره بازی های بومی ومحلی خانگی (هرخانواده یک بازی) بهار امسال درسطح استان برگزار شد.
وی افزود: این جشنواره در راستای پشیگیری از شیوع ویروس کرونا و شعار درخانه می مانیم با اجرای بازی های بومی و محلی با مشارکت اعضای خانواده بود.
وی ادامه داد: جشنواره بازیهای بومی و محلی با همکاری مشترک اداره کل ورزش و جوانان لرستان و هیات ورزش روستایی و بازی های بومی و محلی استان برگزار شد.
خاوری بیان کرد: این نخستین جشنواره است که باتوجه به تاکیدات بهداشتی به تشویق مردم و مشارکت آنان برای درخانه ماندن جهت شکست کرونا و همچنین نقش موثر ورزش در بالابردن نشاط، سرگرمی و سلامتی خانواده‌ها در استان برگزار شد.
وی اضافه کرد: ورزش های روستایی از شادابی خاصی برخوردار بوده و مردم باید برای افزایش سطح ایمنی و سلامتی خود درجهت مبارزه و شکست ویروس کرونا به اجرای بازیهای بومی و محلی در خانه اقدام کنند.
خاوری گفت: اهمیت بازیهای بومی ، محلی و نقش تاثیرگذار آن در حفظ و بقای خرده فرهنگ‌ها، بسیارجدی بنظر می رسد این بازیها نقش بسزایی در پیشرفت در جوامع ، تلاش برای حفظ خرده‌فرهنگ‌ها و تکیه بر حفظ اصالت فرهنگ‌های بومی و محلی دارند.
وی ادامه داد: بازی های بومی و محلی نشان از هویت و فرهنگ یا شرایط اقلیمی هر منطقه دارد این بازی ها بخاطر اینکه در انجام آن از جزئی ترین امکانات و نیاز به جا و مکان خاصی نبود در روستاها شکل می گرفتند وانجام می شدند اما با ورود تکنولوزی و سوق جوانان روستایی به بازی های مدرن باعث فراموشی آنها گردیده است.
برگزاری بازی های بومی محلی فرصتی برای معرفی فرهنگ لرستان
دبیر هیات بازی های بومی محلی و ورزش های روستایی لرستان می گوید: هرساله با برگزاری بازی های بومی محلی در استان فرصتی به دست می آید تا بتوانیم فرهنگ لرستان را در قالب رشته های ورزشی بومی معرفی کنیم.
علی محمد پنجی پور ادامه داد: دال پلان، قیقاچ، کورس سوارکاری، تیراندازی، یک قل دوقل، طناب کشی، حمل کیسه، لی لی، کشتی محلی و هفت سنگ از مسابقاتی است که هرساله در جشنواره های مختلف کشور از آن بعنوان ورزش های بومی و محلی لرستان استفاده می شود.
وی افزود: در مسابقاتی که لرستان مهمان برگزاری آنها است برای جذب گردشگر از ظرفیت های مانند زدن سیاه چادر، پخت نان، درست کردن دوغ محلی، آش محلی و نواختن گروه های موسیقی محلی استفاده می کنیم.
وی بیان کرد: برای جذابیت هرچه بیشتر مسابقات تمام تیم های شرکت کننده باید از لباس های محلی خود به عنوان بیانگر فرهنگ و تمدن استفاده کنند اما متاسفانه امسال به دلیل شیوع کرونا نمی توانیم اقدام به برگزاری جشنواره های بومی و محلی کنیم.
برگزاری جشنواره بازی های بومی و محلی گلونی در لرستان
معاون امور بانوان اداره کل ورزش و جوانان لرستان گفت: از سال ۹۴ تاکنون وزارتخانه طرحی را تصویب کرده که جشنواره بازیهای زنان بنام (دا) برگزار شود و این یک افتخار برای استان لرستان است چراکه در تمامی کشور و حتی استان های غیر لرنشین این جشنواره با این واژه لری برگزار خواهد شد.
فرزانه جمال شرف افزود: امسال و پس از رسیدن به شرایط مطلوب پس از کرونا جشنواره بازی های بومی محلی گلونی در لرستان برگزار خواهد شد.
وی اظهار کرد: ۳۰۰ هزار بانو روستایی در استان وجود دارد که باید با برگزاری جشنواره های روستایی به آنها توجه شود که در سال گذشته جام خوشه چین برگزار شد.
برگزاری نخستین جشنواره فرهنگی ورزشی مجازی در لرستان
مدیرکل ورزش و جوانان لرستان گفت: نخستین جشنواره فرهنگی ورزشی(مجازی) بازیهای بومی و محلی با شعار هر خانواده یک بازی در راستای کاهش انتقال ویروس کرونا در بهار امسال برگزاری شد.
سید علی کریمی اظهار داشت: این جشنواره فرهنگی ورزشی با همت هیات ورزش روستایی و بازیهای بومی و محلی لرستان با هدف توسعه ورزش در خانه در ایام مبارزه با ویروس کرونا بود.
وی ادامه داد: هیاتهای همگانی، پزشکی ورزشی و روستایی عشایری که جنبه عمومیتری دارند با برگزاری مسابقات مجازی در راستای آگاهسازی مردم درباره این بیماری و همچنین سرگرم کردن خانواده‌ها با اهدای جوایز ارزنده تلاشهای قابل تقدیری انجام دادهاند.
وی گفت: احیاء بازی های بومی و محلی یکی از موثرترین راه های ترویج فرهنگ اصیل ایران و لرستان است که باید تحت هر شرایط آن را حفظ کنیم.
برگزاری جشنواره های بومی باعث جذب گردشگر به لرستان می‌شود
معاون هماهنگی و امور عمرانی استانداری لرستان گفت: برگزاری جشنواره های بومی ، فرهنگی و محلی در ایام نوروز باعث جذب گردشگر به لرستان می‌شود.
گودرز امیری برگزاری جشنواره بومی و فرهنگی همچنین مسابقات بومی و محلی را در جذب گردشگران مفید عنوان کرد و معتقد است روستاهای مقصد گردشگری باید شرایط برگزاری جشنواره‌ها را فراهم کنند.
امیری اضافه کرد: برگزاری جشنواره های فرهنگی و بومی موجب نزدیکی ارتباطات مردم باهم می‌شود و در معرفی آداب و رسوم لرستان موثر است.
منبع:ایرنا
