تنوع زیستی ؛ عامل مهم جذب گردشگر

عماد مطالبی در گفت وگو با ایسنا، با بیان اینکه رشد شهرنشینی در سال های اخیر و کاهش تعاملات اجتماعی و همچنین سبک زندگی شهری سبب انزواطلبی شهروندان و تخریب محیط زیست شده است، اظهار کرد: زیست پذیری در فضای شهر سبب افزایش تعاملات و به عنوان یک گفتمان در فعالیت های برنامه ریزی و توسعه مطرح می شود و رابطه انسان و طبیعت را هماهنگ می کند.

وی با بیان اینکه باید با یک شیوه اصولی و هدفمند به بررسی عوامل قوت، ضعف، فرصت، تهدید و ارائه راهکارهای مناسب برای زیست پذیری شهری با تاکید بر توسعه بوم گردی و تنوع زیستی بپردازیم، افزود: باید با استفاده از شاخص های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، اکولوژیکی و نهادی – زیرساختی اولویت بندی شده و با توجه به بررسی وضع موجود و به هنگام شده ویژگی های مثبت و منفی محدوده های زیستی و طبیعی، تهدیدها را به فرصت تبدیل کنیم.

این پژوهشگر حوزه جغرافیای شهری، با تاکید بر لزوم تدوین برنامه جامع مدیریتی برای حفظ تنوع زیستی و توسعه بوم گردی و برنامه پایش محیط زیست جهت شناخت منابع آلاینده و تخریب کننده و اعمال روش های علمی و عملی برای کاهش آثار مخرب بر محیط زیست، تصریح کرد: بهبود شرایط زندگی در محیط های شهری علاوه بر افزایش میزان جذابیت آنها، بستر مناسبی را برای دستیابی به اهداف کلان توسعه پایدار فراهم می کند.

مطالبی، معیشت و پایداری بوم شناختی را به عنوان دو روی سکه در زیست پذیری دانست و عنوان کرد: زیست پذیری یک مفهوم کلی است که با برخی از مفاهیم همچون پایداری، کیفیت زندگی، کیفیت مکان و اجتماعات سالم مرتبط است.

وی تنوع زیستی را یکی از مهمترین عوامل جذب گردشگر و در نتیجه آن رشد اقتصادی برشمرد و گفت: تنوع زیستی در ساده‌ترین تعریف به سطوح مختلف زندگی بر روی زمین، همچنین به گوناگونی زیستی این نوع از حیات اشاره دارد.

این کارشناس محیط زیست، با بیان اینکه مردم همواره دوستدار مناطق طبیعی هستند، اضافه کرد: گردشگری طبیعت دارای منافع بسیاری برای مناطق طبیعی است، اما باید مراقب بود، زیرا امروزه با توجه به سود حاصل از گردشگری طبیعی اصطلاح بوم گردی به یک شعار و در بین عده ای از گردشگران به یک حیله برای بازاریابی تبدیل شده است لذا باید با رویکردی هدفمند و با استفاده از راهبرد اثربخش قوت ها و فرصت ها را به حداکثر و ضعف ها و تهدیدها را به حداقل برسانیم و بستر مناسبی برای توسعه گردشگری فراهم کنیم.

وی تنوع اکولوژیکی و غنای گونه ای را اولویت توسعه بوم گردی دانست و بیان کرد: برنامه ریزی و استخراج راهبرد زیست پذیری شهری مبتنی بر تنوع زیستی و توسعه بوم گردی در راستای توسعه ای و اقتضایی اولویت دارد.

مطالبی، خواستار سیاست گذاری جذب بوم گردی برای بهره گیری از سیمای منظر و تنوع زیستی در جهت زیست پذیری شهری، برنامه ریزی و پهنه بندی در راستای آمایش شهری و الگوهای زیست پذیری برای توسعه بوم گردی و سیاست گذاری مناسب برای حمایت از گروه های مردم نهاد محیط زیستی شد و عنوان کرد: بازنگری و تدوین برنامه جامع مدیریتی برای حفظ تنوع زیستی و توسعه بوم گردی، افزایش سهم مشارکت جوامع محلی در تصمصم گیری و سیاستگذاری به منظور توسعه زیرساختی، برنامه ریزی دولت برای حمایت از بوم گردی، برنامه های مناسب به منظور برنامه ریزی و کنترل عوامل تخریبی، تدوین برنامه جامع گردشگری و ایجاد و بهبود زیرساخت ها برای توسعه بوم گردی نیز ضرورت دارد.

این پژوهشگر حوزه جغرافیای شهری، با بیان اینکه بوم گردی می تواند به عنوان مهمترین مزیت رقابتی در صنعت گردشگری در شهر آستارا و به ویژه محدوده مورد مطالعه تالاب استیل باشد و زیست پذیری شهری را برای شهروندان فراهم کند، گفت: تالاب استیل با مساحت ۱۳۸ هکتار در حدود سه کیلومتری جنوب غربی شهرستان آستارا واقع شده است.

وی ادامه داد: تنوع زیستی در شهر آستارا به ویژه محدوده تالاب استیل بستر لازم را جهت بوم گردی و توسعه آن که بیشترین سازگاری را با طبیعت دارد ممکن کرده است. همچنین با توجه به ارزش های اکولوژیک و کسب منافع اقتصادی که ایجاد می شود سیمای زیست پذیر شهری را به ارمغان می آورد.

مطالبی، با بیان اینکه تالاب استیل هر ساله زیستگاه پرندگانی نظیر گیلانشاه، کاکایی سرسیاه، کاکایی نوک سبز، کاکایی کوچک، اردک چشم طلایی و… است، تصریح کرد: در تنوع گیاهی تالاب استیل می توان به ارگ، شمشاد و توسکا اشاره کرد و نوتریا شاخص ترین گونه جانوری پستاندار در تالاب استیل است. از انواع خزندگان موجود نیز نمونه هایی از مار چلیپر و لاسرتای شکم سبز و از دوزیستان لاک پشت برکه ای اروپایی در این محدوده قابل مشاهده است.

وی مهترین عامل قوت تالاب استیل را آب و هوای مطلوب و مناسب برای توسعه بوم گردی در جهت زیست پذیری شهری دانست و یادآور شد: روند رو به تخریب برخی از عناصر طبیعی و همچنین عوامل خارجی بر تالاب استیل نیز بزرگترین عامل ضعف محسوب می شود.

این کارشناس محیط زیست، تدوین برنامه پایش محیط زیست در محدوده تالاب استیل و شهر آستارا جهت شناخت منابع آلاینده و تخریب کننده را الزامی دانست و گفت: باید راهبردهای مناسب با هدف زیست پذیری شهری و فعالیت های بوم گردی با ماهیت تنوع زیستی را تدوین کنیم. همچنین تدوین برنامه هایی مبتنی بر الگوهای آمایشی مانند پیاده روی و دوچرخه سواری به منظور افزایش امکانات و تعاملات اجتماعی در راستای زیست پذیری شهری در محدوده تالاب استیل مفید است.

وی محدوده تالاب استیل و شهر آستارا را نیازمند تدوین برنامه جامع مدیریتی برای حفظ تنوع زیستی و توسعه بوم گردی دانست و اظهار کرد: محدوده تالاب استیل به دلیل داشتن تنوع زیستی و برخورداری از چشم اندازهای طبیعی قابلیت بهره برداری برای استفاده اکوتوریستی را دارد و با استفاده از ویژگی های مثبت خود فرصت مناسبی برای توسعه گردشگری و بوم گردی پایدار فراهم می کند.

مطالبی، با بیان اینکه با مدیریت کارآمد مبتنی بر فرصت ها و تهدیدها می توانیم تنوع زیستی و محیط طبیعی را بدون افت کیفیت حفظ کنیم، یادآور شد: توسعه پایدار گردشگری و زیست پذیری شهری در این محدوده می تواند برای مردم و شهروندان پویایی، سرزندگی و نشاط را فراهم آورد.

منبع:ایسنا