بومگردی مرهمی بر آشفتگی زندگی مدرن

 اقامتگاه‌های بومگردی و حال و هوای لطیف، بومی و دلپذیرشان که دور از هیاهوی شهر و دود و آلودگی است، انسان را به ذات طبیعت‌دوست خود نزدیک و او را از آشفتگی و بیقراری زندگی مدرن رها می‌کند.

شیرینی میزبانی سنتی در خانه‌های قدیمی، سفره‌هایی با غذاهای سنتی و بومی، محیط آرام و امن، اسباب و لوازم ساده و بی‌آلایش و به دور از تشریفات، تشک‌های پنبه‌ای و لحاف‌های گلدوزی شده همه آن چیزی است که در اقامتگاه‌های بومگردی فراهم است.

چندسالی است که ایجاد، راه‌اندازی و میزبانی اقامتگاههای بومگردی رایج شده و علاوه بر اینکه به شدت مورد استقبال و توجه گردشگران قرار گرفته از سوی دولت و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز مورد حمایت قرار گرفته است.

خانه‌های قدیمی که در آرام ترین و زیباترین روستاها و دنج ترین مکان های طبیعی میزبان گردشگران هستند، جاذبه مورد علاقه آنها به ویژه گردشگران خارجی است.
این خانه ها مملو از فرهنگ بومی، زندگی توام با آداب، سنن و داستان های محلی و غذاهای لذیذ با مواد بومی است که همراه با شنیدن موسیقی محلی عرضه می‌شوند و در عین حال هزینه اقامت در آنها بسیار ارزانتر از واحدهای اقامتی رسمی در شهرهاست.
هوشمندی گردشگران و گرایش رو به رشد آنان برای تجربه فرهنگ های بومی و محلی موجب شده است آنان هرچه بیشتر خواستار نزدیک شدن به شرایط زیست طبیعی و بومی، استفاده از غذاهای سنتی و تجربه زندگی به سبک قدیم باشند.
به همین سبب اقامتگاههای بومگردی مهمترین و بهترین ظرفیت برای استفاده از این فرصت و خواست گردشگران با هدف توسعه اقتصادی و پیشرفت محسوب می‌شود.
در این راستا ایام نوروز فرصت مناسبی است تا فرهنگ بومی از جمله صنایع دستی، محل اقامت، هنرهای آیینی و مذهبی، غذاها و محصولات محلی و فرهنگ میهمان نوازی را بر خاطرات خود بیفزاییم و نوروز به یادماندنی را تجربه کنیم.

“اکوتوریسم” با معادل فارسی “بومگردی” به معنای سفری مسوولانه است که بیش از هرچیز به حفظ ارزش‌های زیست محیطی و معنوی منطقه مقصد گردشگر توجه دارد.

بر این اساس “بومگرد” نیز به گردشگری گفته می‌شود که در جریان سفر به منطقه‌ای بکر و طبیعی کمترین اثر منفی را بر ویژگیهای اصیل طبیعی، فرهنگی، محیطی و اجتماعی مقصد گردشگری دارد.

“بومگردی” در تعامل مستقیم و بهینه با ساکنان بومی محل مورد نظر قرار گرفته و به همین خاطر تجربه‌ سفری خاص و فراموش‌نشدنی را برای گردشگر بوجود می‌آورد که بطور همزمان بر بهبود کیفیت زندگی مردم محلی نیز تاثیر مستقیم دارد.

“اکوتوریسم” از این منظر در چارچوب صنعت گردشگری روشی بلندمدت و پایدار برای کسب درآمد، بدون هرگونه تخریب و ایراد به منطقه مقصد است.

خراسان رضوی نگین اقامتگاههای بومگردی

مدیرکل میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی با اشاره به وجود ظرفیت‌های بی‌نظیر برای بومگردی و توسعه واحدهای اقامتی بومی در این استان گفت: با حمایت از تاسیس و راه اندازی این واحدها و ارائه تسهیلات به متقاضیان شمار واحدهای فعال بومگردی در استان طی امسال و سال آینده تا ۲۰۰ درصد افزایش خواهد یافت.

ابوالفضل مکرمی‌فر افزود: با توجه به ظرفیت های بومی، تاریخی و طبیعی در این استان واحدهای اقامتی بومی تا ۸۰۰ واحد قابل افزایش است.

وی ادامه داد: تا قبل از شیوع بیماری کووید ۱۹، بومگردی و اقامتگاه های بومی در استان مورد استقبال گردشگران خارجی قرار داشت و بخصوص در شهرهایی مانند گناباد، تربت‌جام و خواف شاهد استقبال بیشتر گردشگران خارجی بودیم.

مدیرکل میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی گفت: شمار اقامتگاههای بومگردی استان در چارچوب برنامه‌ریزی و تلاشهای جاری، تا پایان دوره فعالیت دولت دوازدهم به ۱۶۰ واحد افزایش خواهد یافت.

وی افزود: مطابق برنامه‌ریزی صورت گرفته و در حال اجرا تا پایان امسال ۵۷ اقامتگاه بومگردی دیگر در خراسان رضوی به بهره‌برداری می‌رسند.

مکرمی‌فر بیشترین تعداد اقامتگاههای بومگردی این استان را مربوط به نیشابور ذکر و بیان کرد: تاکنون ۱۲ واحد اقامتگاه بومگردی در این شهرستان دایر و پذیرای گردشگران شده‌اند.

وی گفت: کمترین تعداد اقامتگاه‌های بومگردی خراسان رضوی نیز از نظر حوزه جغرافیای طبیعی مربوط به شهرستانهای جوین و خوشاب در غرب این استان است.

مدیرکل میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی افزود: این استان به دلیل گستردگی و تنوع جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی، طبیعی و گردشگری این خطه، از ظرفیت بسیار برای توسعه بومگردی و ایجاد واحدهای اقامتی برخوردار است.

وی ادامه داد: به همین خاطر علاوه بر واحدهای اقامتی بومگردی که تاکنون در خراسان رضوی مورد بهره‌برداری قرار گرفته‌اند موافقت اصولی تاسیس برای ۱۶۵ اقامتگاه بومگردی دیگر نیز از سوی اداره‌ کل میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی این استان صادر شده است.

مکرمی‌فر گفت: در پی صدور موافقت اصولی برای تاسیس این تعداد اقامتگاه هم‌اینک اقدامات اجرایی به منظور برپا شدن آنها در جریان است.

تشکیل جامعه حرفه‌ای بومگردی در مسیر رشد

معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی نیز با اشاره به صدور پروانه فعالیت جامعه حرفه‌ای اقامتگاه‌های بومگردی این استان گفت: در راستای ایجاد تشکل‌های حرفه‌ای گردشگری و به منظور تحقق اهداف پیش‌بینی شده در برنامه ششم توسعه اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی کشور، پروانه فعالیت جامعه حرفه‌ای اقامتگاه‌های بومگردی استان پس از تشکیل مجمع عمومی و ثبت آن در اداره ثبت موسسات غیر تجاری استان صادر شد.

یوسف بیدخوری با بیان اینکه پروانه فعالیت جامعه حرفه‌ای اقامتگاه‌های بومگردی استان تحویل رییس هیات مدیره این تشکل شد افزود: این پروانه فعالیت مدت ۲ سال اعتبار دارد.

وی ادامه داد: در حال حاضر چهار تشکل حرفه‌ای از اداره کل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع ‌دستی استان پروانه فعالیت گرفته‌اند.

معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی گفت: تشکل‌های جامعه حرفه‌ای مهمان‌پذیران استان و همچنین انجمن حرفه‌ای موسسات آموزش گردشگری استان نیز در مراحل پایانی تشکیل قرار دارند.

وی با بیان اینکه استان خراسان رضوی با ۲ هزار و ۲۵۵ تاسیسات گردشگری مقام اول کشور را در این زمینه دارد افزود: اقامتگاه‌های بومگردی با توجه به ویژگی‌های منحصر به فرد و خاصی که دارند در کنار طبیعت بکر، زیبا و متنوع این استان به نقطه قوت و مرکز توجه تبدیل شده‌اند.

بیدخوری ادامه داد: حمایت از متقاضیان در این مسیر همچنان با قوت در حال انجام است و امیدواریم با پایان همه‌گیری بیماری کویید ۱۹ شاهد رونق هرچه بیشتر در این بخش و نیز سایر بخش‌های اقامتی استان باشیم.

عزم دولت در حمایت

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی با بیان اینکه دولت در ایجاد اشتغال و حمایت از حوزه گردشگری عزم جدی از خود نشان داده است، گفت: در حالی شاهد حمایت رو به رشد از ایجاد و راه‌اندازی اقامتگاه‌های بومگردی هستیم که شمار این واحدها از ۱۸ واحد در سال ۹۶ به ۸۳ واحد فعال در سالهای ۹۷ و ۹۸ افزایش یافته است.

مکرمی‌فر افزود: تاکنون در حوزه فعالیت این بخش از واحدهای اقامتی استان شاهد اشتغال برای بیش از ۶۰۰ نفر هستیم.

وی ادامه داد: در این ارتباط بیش از ۵۰۵ میلیارد ریال سرمایه‌گذاری شده است که این حجم از سرمایه نشان از رویکرد مثبت بهره‌برداران، حمایت دولت و وجود تقاضا از سوی گردشگران داخلی و خارجی است.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی گفت: سهم این استان از فعالیت اقامتگاه‌های بومگردی بسیار پررنگ و نمایان است.

تهدید کرونا هنوز باقی است

شیوع بیماری کووید ۱۹ و لغو تورهای گردشگری داخلی و خارجی و سفرهای نوروزی مردم و تعطیلی تمامی واحدهای اقامتی، پروازها، قطارها و دفاتر خدمات مسافرتی و جهانگردی موجب شد اشتغال ده‌ها هزار نفر در صنعت گردشگری خراسان رضوی در معرض تهدید جدی بیکاری قرار گیرد.

گرچه بازگشایی این واحدها از خرداد ماه شکل گرفت اما درصد اندکی و حدود ۲۵ درصد تاسیسات گردشگری این استان اقدام به بازگشایی آن هم با حداقل نیرو کردند و این وضعیت در حالی رقم می‌خورد که دوباره شاهد اوج‌گیری شیوع بیماری کووید ۱۹ و تداوم تبعات ناشی از آن هستیم.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی با بیان این که حدود ۷۰ هزار نفر در حوزه صنعت گردشگری این استان به صورت مستقیم اشتغال دارند گفت: این اشتغال در بخش‌های مختلف اقامت، دفاتر خدمات مسافرتی و خدمات است که همگی با تعطیلی واحدها و تاسیسات گردشگری تا اطلاع ثانوی بیکار شده‌اند.

مکرمی‌فر افزود: تنها راه حفظ حیات و اشتغال در تاسیسات گردشگری حمایت از این بخش است که باید با جدیت انجام شود.

وی ادامه داد: امیدواریم با پایان این بیماری شاهد رونق گذشته و حتی بیشتر در عرصه گردشگری استان باشیم.

منبع:ایرنا

سفر های باقاعده در ایام کرونایی تا بازدید مدیرکل آژانس از موزه ملی

اعلام وزیر میراث فرهنگی مبنی بر اینکه منظورش از سفر در ایام شیوع کرونا هر سفری نیست، بلکه سفر با رعایت کامل شیوه نامه‌های بهداشتی است و بازدید مدیرکل آژانس بین‌المللی اتمی از موزه ملی ایران را می‌توان مهمترین اخبار حوزه گردشگری عنوان کرد.

در حالی که ستاد ملی مقابله با کرونا مردم را از سفر رفتن بر حذر می داشت علی اصغر مونسان وزیر میراث فرهنگی وگردشگری مردم را به سفر رفتن ترغیب می کند. البته بعد از چند روز وزیر میراث فرهنگی توضیح داد منظورش از سفر، سفرهای زیاد و خارج از قاعده نیست. وزارت میراث فرهنگی و گردشگری مردم را به سفرهای که در قالب تورهای گردشگری مورد تایید این وزارتخانه است، ترغیب می‌کند. وزیر میراث فرهنگی بارها در طول هفته جاری تاکید می کند تمام برنامه در حوزه گردشگری و سفر با تایید وزارت بهداشت است.

تحریک مردم به سفر؟

مونسان در جلسه شورای معاونان و مدیران استانی بیان کرد: در سطح ملی این موضوع مطرح است که سفر موجب تشدید کرونا می‌شود، در صورتی که رعایت نکردن فاصله اجتماعی، ازدحام و استفاده نکردن از ماسک عوامل مهم تری برای شیوع کروناست و سفر تأثیر کمتری نسبت به این موارد دارد.

او با اشاره به ارسال نامه‌ای به رئیس‌جمهوری در خصوص صدمه به صنعت گردشگری افزود: در صورت ادامه این روند، صنعت گردشگری صدمه زیادی متحمل خواهد شد.

جلسه با نهاوندیان برای تسهیلات ویژه گردشگری و صنایع‌دستی

در ادامه ولی تیموری معاون گردشگری در خصوص امهال وام‌ها تا پایان سال بیان کرد: کلیات حمایت ویژه از صنعت گردشگری و صنایع‌دستی در صورت‌جلسه ستاد اقتصادی درج و صحبتی درباره محل تأمین بودجه مطرح شده است. در جلسه  با دکتر محمد نهاوندیان معاون اقتصادی رئیس جمهوری که بسیار حیاتی است نتیجه نهایی حاصل خواهد شد.

او با تأکید بر اینکه در ستاد ملی مقابله با کرونا مصوبه‌ای در خصوص لغو سفر وجود ندارد توضیح داد: با توجه به اینکه تنها یک ماه برای انجام سفر فرصت باقی مانده است مدیران کل استانی باید در جلسات استان از انجام سفر دفاع و با اتخاذ تصمیمات درست و تشدید نظارت‌ها به انجام سفر کمک کنند.

بازدید مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از موزه ملی ایران

رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حاشیه سفر دیپلماتیک خود به تهران به همراه بهروز کمالوندی معاون امور بین‌الملل سازمان انرژی اتمی، هیئت همراه و با حضور امید کمالوند معاون اجرایی موزه ملی و فیروزه سپیدنامه رئیس موزه ایران باستان از موزه ملی ایران بازدید کرد.
گروسی طی این دیدار و بازدید از موزه ایران باستان، با بخشی از سیر تاریخ و تمدن هزاران‌ساله ایران آشنا شد.

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از آثار مختلفی از جمله سفال پویانمایی شهر سوخته، آثار جیرفت، شوش، تالار هخامنشی، تندیس بزرگ‌زاده اشکانی و مرد نمکی دیدن کرد.

بر اساس اعلام موزه ملی ایران، در پایان مولاژی از منشور کوروش؛ به رسم یادبود به رافائل گروسی تقدیم شد که ترجمه محتوای آن وی را تحت تاثیر قرار داد.

مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز به رسم یادبود در دفتر موزه ایران باستان نوشت: «فرصت بازدید از این موزه منحصر به فرد و آشنایی با تاریخ طولانی تمدن کهن ایران باعث افتخار من است».

شیوع بیماری کرونا به گردشگری کشور ضربه زد

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با اشاره به جایگاه صنعت گردشگری در ایران، گفت: شیوع ویروس کرونا به گردشگری کشور ضربه سنگینی وارد آورد.

مونسان با اشاره به جایگاه صنعت گردشگری در کشور، افزود: این صنعت جایگاه خود را پیدا کرده بود که با شیوع کرونا دچار افت در این زمینه شدیم.

مونسان با اشاره به اینکه صنعت گردشگری در دنیا یکی از صنایع پر رونق تا قبل از کرونا بود، اظهار کرد: روند رشد این صنعت نسبت به سایر بخش ها و صنایع بالاتر بود؛ گردشگری در سال ۲۰۱۹ میلادی ۱۱.۷ میلیارد دلار سهم جی دی پی را به خود اختصاص داد؛ لذا روند رو به رشد قابل ملاحظه‌ای را طی کردیم.

او با بیان اینکه در سال ۲۰۱۹ سازمان جهانی ما را به لحاظ سرعت رشد گردشگر خارجی در دنیا معرفی کرد، افزود: صنعت گردشگری در کشور جایگاه خود را پیدا کرده بود که با موضوع کرونا مواجه شدیم و این موضوع باعث افت شدید گردشگری در دنیا و به تبع آن در کشور ما شد؛ در سه ماهه سال نخست گذشته حدود ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار گردشگر خارجی داشتیم که امسال این تعداد به عدد ۷۴ نفر رسیده که تقریباً به صفر نزدیک شده است.

سازه‌های آبی دوران هخامنشیان، میراث گران‌بهای نیاکان

روح الله شیرازی رئیس پژوهشکده باستان شناسی وزارت میراث فرهنگی گفت: سازه‌های آبی و بناهای مرتبط با آن در تخت جمشید از نقطه نظر تکنولوژی ساخت و مهندسی سازه‌های آبی مربوط به دوران هخامنشی، از ویژگی‌های کم نظیر این منطقه باستانی است.
به گزارش پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری وی در ادامه ضمن بازدید از دشت و محوطه باستانی پاسارگاد، فعالیت‌های باستان شناسی انجام شده در خصوص فعالیت های حفاظت و مرمت انجام شده و جاری، این اقدامات را مطلوب و قابل اهمیت دانست.

صیانت از آثار تاریخی از اصلی ترین وظایف است

محمد نصیری، رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان پاسارگاد و مدیر داخلی پایگاه میراث جهانی پاسارگاد نیز در خصوص فعالیت آتی این مجموعه ها تصریح کرد: با توجه به این که اصلی‌ترین وظیفه و رسالت مجموعه میراث‌فرهنگی، صیانت و حفاظت از آثار و محوطه های تاریخی است؛ در حال حاضر چندین پروژه در حوزه حفاظت و مرمت و ساماندهی در زمینه آثار و محوطه جهانی پاسارگاد در حال انجام است.

شناسایی و معرفی نقوش اصیل قلمزنی و مقایسه با آثار ساسانی و هخامنشی

سید عبدالمجید شریف‌زاده رئیس گروه پژوهشی هنرهای سنتی گفت: پروژه شناسایی و معرفی نقوش اصیل قلمزنی شیراز و مقایسه تطبیقی با آثار ساسانیان و هخامنشیان انجام شده است.

شریف‌زاده  با اعلام این خبر گفت: اگرچه هنر قلمزنی به طور کلی، هنری زنده ست؛ به واقع حیات این هنر صنعت، تنها در شهر اصفهان ادامه دارد و شعله آن در شهر شیراز که زمانی دارای قلمزنان بسیار و قلمزنی های چشم نواز به‌خصوص روی نقره بوده، امروزه رو به خاموشی است.
شریف زاده با بیان اینکه هنر قلمزنی شیراز آنچنان جایگاه رفیع و مستحکمی داشته که بخشی از توصیفات جهانگردان را به خود اختصاص داده تصریح کرد: قلمزنی شیراز، از عیار نمودن فلز تا نقوش آن از آثار پیشینیان الهام گرفته و نمونه  خاصی از نقوش که به نام «قلم جمشیدی» شهرت دارد، از نقش برجسته های هخامنشیان ملهم بوده و در بخش گیاهان از زرینه ها و سیمینه های عصر ساسانی الگوبرداری شده است.
وی خاطرنشان کرد: البته در قرون حاضر به جهت آنکه هنر پایه  قلمزنی، دواتگری، به کل از بین رفته است؛ نقش ها بر ظروفی می نشینند که مطابقت تام با آن ندارد لذا این گسست تصویری باعث ناهمسانی های بصری شده است.

روایت موزه ملی از میراث پزشکی ایران

موزه ملی ایران به پاس قدردانی از کادر سلامت در روزهای شیوع کرونا برخی آثار تاریخی خود را در حوزه سلامت معرفی کرد.

نخستین روز شهریورسال روز تولد حکیم فرزانه ابوعلی سینا الگوی بارز و میراث جاودان عرصه علم و سلامت در جهان است. بزرگ عالمی که با گذر قرن ها همچنان افتخار سرزمین ایران است و نامگذاری این روز ارزشمند به نام پزشک نشان از اهمیت ارج نهادن به مقام شامخ پزشکان به عنوان ضامنین سلامت جامعه است.

امسال با شیوع بیماری کرونا شاهد تعبیر زیبای عشق به انسانیت بودیم که با از خودگذشتگی و فداکاری های قهرمانان سلامت به عرصه ظهور رسید.

یافته‌های جدید در تخت‌جمشید به جهان معرفی شود

سید محمد بهشتی عضو شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری، همکاری‌های بین‌المللی را زمینه‌ای برای معرفی پژوهش‌های تخت‌جمشید در عرصه جهانی دانست و گفت: تاثیر مهم این تعاملات، انعکاس یافته‌های علمی در منظومه‌ای جهانی است که دستاوردی ارزشمند برای میراث فرهنگی کشور به‌شمار می‌رود.

بهشتی با اشاره به اهمیت بهره‌برداری از یافته‌های اخیر در آبراهه‌های تخت‌جمشید، عنوان کرد: گردشگری به‌معنای بازدید از میراث جهانی تخت جمشید، تنها بخشی از ماموریت‌های اصلی میراث فرهنگی در این حوزه است.

او سه ماموریت اصلی حوزه گردشگری را حفاظت، پژوهش و معرفی آثار دانست و بیان داشت: آنچه به‌تازگی در تخت‌جمشید یافت شده، در مسیر پژوهش در این سایت جهانی رخ داده است. تمام آنچه به گردشگران از رهگذر رویدادها و تولیدات فرهنگی تخت جمشید نمایانده می‌شود در حوزه معرفی سایت جهانی جای می‌گیرد و ثمره پژوهش است؛ بنابراین چنین یافته‌هایی باید درقالب‌های گوناگون ازجمله نمایش در موزه تخت جمشید، بروشورها و توضیحات مجموعه لحاظ شود.

عضو شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری با اشاره به اینکه توانایی‌های پژوهشگران ایرانی در حوزه میراث فرهنگی کم نیست، ابراز داشت: اصولا دایره علم در حوزه میراث فرهنگی چندان وسیع نیست و به همین دلیل نیز کشورهای مختلف و مراکز تحقیقاتی مختلف با یکدیگر همکاری می‌کنند؛ چراکه هریک در وجهی قوی هستند و توانایی‌هایی دارند.

بهشتی ادامه داد: در پژوهش‌های باستان‌شناسی، علوم جدید نیز به کار گرفته شده است و از جهت تاریخ‌گذاری و دریافت‌های دقیق علمی، برخی امکانات را در داخل کشور در اختیار داریم و بخشی از آن را نداریم و از همین رو بسندگی به توانایی های خود برای کسب نگاهی همه‌جانبه کافی نیست.

بخشنامه ضروریات سفر سلامت ویژه ایام سوگواری ابلاغ شد

ولی تیموری رییس ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر و معاون گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ضروریات سفر ایمن و سلامت بخشنامه اجرایی ویژه تعطیلات ایام سوگواری پیش رو را به ۳۱ استان کشور ابلاغ کرد.

تیموری در متن بخشنامه ضروریات سفر در ایام سوگواری پیش رو که به استان‌های کشور ابلاغ شده است؛ آورده است: با توجه به فرارسیدن ایام تاسوعا و عاشورای حسینی(ع) و پیش‌بینی احتمال سفر و جابجایی هموطنان عزیز برای حضور در مراسم معنوی و آیینی استان‌ها، شهرها و روستاهای کشور ضمن نظارت بر رعایت دقیق پروتکل‌های بهداشتی ابلاغی در قالب سفر هوشمند و حفظ حرمت ایام حسینی(ع) و در عین حال تکریم هموطنان و مسافران، لازم است تاسیسات گردشگری و دستگاه‌های عضو ستاد اجرایی خدمات سفر استان در این ایام فعال و خدمات‌رسانی مطلوب داشته باشند.

منبع:ایرنا

کشف یک گنجینه ارزشمند تاریخی از عمارتی در انگلیس

 یک باستان‌شناس انگلیسی در حین عملیات ترمیم، گنجینه‌ای ارزشمند از عتیقه‌جات باستانی را از عمارتی تاریخی در شرق انگلیس کشف کرد.

به گزارش روزنامه فیگارو، متیو چمپین (Matthew Champion) باستان‌شناس، تاریخ‌دان و نویسنده برجسته انگلیسی در یک بنای به جا مانده از قرن پانزدهم میلادی در شرق انگلیس، دست به کشفی زد که ارزش تبدیل شدن به یک فیلم ماجراجویانه را دارد. او از کف اتاق زیرشیروانی این بنا، هزاران عتیقه نادر تاریخی از جمله یک دست‌نوشته ۶۰۰ ساله، لباس‌هایی متعلق به قرن شانزدهم، کتاب‌هایی از قرون وسطی و یک جعبه شکلات خالی پیدا کرد.

گفتنی است اشیاء تاریخی کشف شده در وضعیت مطلوبی هستند؛ لایه ضخیمی از گردوخاک و یک لایه گچ آهکی در این مدت از آنها در برابر رطوبت محافظت کرده است. یکی از برجسته‌ترین اقلام این گنجینه، یک دست‌نوشته قرن پانزدهمی است که به گفته آنا فورست (Anna Forest) متصدی این بنا، تکه‌ای از یک کتاب دعاست و احتمالا به ادموند بدینگفلد (Sir Edmund Bedingfeld) سازنده عمارت تعلق داشته است.

انگلیس

کشف این گنجینه‌ در جریان یک پروژه ترمیم اتفاق افتاد که از سال ۲۰۱۶ به دنبال بروز مشکلات ساختاری در سقف این عمارت آغاز شد.

چمپین که به دلیل محدودیت‌های ناشی از کرونا بیشتر عملیات ترمیم را به تنهایی انجام می‌داد، در حال کار چشمش به دو سوراخ موش بزرگ خورد. در داخل این سوراخ موش‌ها، ۲۰۰ عتیقه تاریخی از جمله پارچه و لباس‌های متعلق به دوره الیزابت، صفحات نُت، تکه‌هایی از صفحات چاپی و اسناد دست‌نویس وجود داشت.

کشف دست‌نوشته ۶۰۰ ساله و کتاب The King’s Psalms متعلق به سال ۱۵۶۸ که از مهمترین اقلام تاریخی پیدا شده در این بنا هستند. تنها نسخه شناخته شده از کتاب The King’s Psalms در حال حاضر در یکی از کتابخانه‌های انگلیس نگهداری می‌شود.

انگلیس

راسل کلمنت (Russel Clement) رئیس این بنای تاریخی دراین‌باره می‌گوید: امید داشتیم در جریان پروژه ترمیم، اطلاعات بیشتری درباره تاریخ این عمارت به دست آوردیم و درخواست آنالیز نقاشی‌ها، کاغذدیواری‌ها و تحلیل جزئی دیوارها را داده بودیم. اما اکتشافاتی که اتفاق افتاد، بزرگتر از آن چیزی بود که انتظارش را داشتیم.

منبع:ایرنا

چرا شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری جلسه ندارد؟

محمدحسین ایمانی‌خوشخو، یکی از اعضای شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری می‌گوید: صنعت گردشگری از ویروس کرونا خسارت زیادی دیده و وضعیت آن اقتضا می‌کند این شورا سریع‌تر تشکیل جلسه دهد تا سیاست‌های کلی و حمایتی را دنبال کند.

به گزارش ایسنا، شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری آخرین‌بار آذرماه سال ۱۳۹۸ تشکیل جلسه داد، یعنی حدود ۹ ماه پیش و درست در زمانی که صنعت گردشگری کشور با گرانی بنزین مواجه شده و در آستانه کاهش حجم سفرهای داخلی قرار گرفته بود. ریاست آن جلسه را معاون رییس‌جمهور به عهده داشت و سه مصوبه هم خروجی آن بود: ۱- تصویب فهرست ۲۱ مجموعه ملی برای اداره و نگهداری به صورت هیأت امنایی در اجرای ماده ۵ قانون تشکیل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و ماده ۳ آئین‌نامه اجرایی ماده مذکور. ۲- تائید برنامه جامع مدیریت بحران بازارهای تاریخی و تامین تجهیزات و ساماندهی تاسیسات شهری و روستایی ارزشمند در برابر حوادث و مخاطرات بطئی و محیطی. ۳- اصلاح عنوان و موادی از آئین‌نامه ایجاد، اصلاح، تکمیل، درجه‌بندی نرخ‌گذاری تاسیسات گردشگری و نظارت بر فعالیت آن‌ها.

این شورا بر اساس ماده ۳ قانونِ تشکیل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری مصوب مجلس در سال ۱۳۸۲ ایجاد شد که ریاست آن به رییس‌جمهور محول شده است، اما در بیشتر مواقع شورا با حضور معاون رییس‌جمهور تشکیل جلسه می‌دهد. وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی دبیر این شورا است و عالی‌ترین مقام‌ها در وزارتخانه‌های کشور، فرهنگ و ارشاد اسلامی، اقتصاد و دارایی، خارجه، راه و شهرسازی، علوم و تحقیقات، و آموزش و پرورش و سازمان‌های صدا و سیما، برنامه و بودجه و حفاظت محیط زیست اعضای حقوقی آن هستند. شورای عالی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سه عضو حقیقی هم دارد که با حکم رییس‌جمهور انتخاب می‌شوند. مجلس هم یک عضو ناظر در این شورا دارد که به تازگی انتخاب شده است. اصلی‌ترین وظایف شورای عالی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تصویب سیاست‌ها، خط مشی و برنامه‌های راهبردی و کلان در این سه حوزه و جلب هماهنگی، همکاری و حمایت بخش‌های دولتی و خصوصی است.

با وجود چنین جایگاهی، شورای عالی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تا کنون منظم و پیوسته تشکیل جلسه نداده و چه بسا غیبت‌های طولانی چندساله هم داشته است. در سال ۱۳۹۸ با وجود تبدیل سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به وزارتخانه و تحولات داخلی و بحران‌های بین‌المللی، این شورا فقط یک بار در سطح کلان تشکیل جلسه داد. طبق اظهارات ناظر پیشین مجلس، این شورا در فاصله سال‌های ۱۳۹۶ تا ۱۳۹۸ هرگز جلسه‌ای نداشت.

محمدحسین ایمانی خوشخو، یکی از اعضای شورای عالی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی که به ضرورتِ تشکیل جلسه در وضع موجود معتقد است، درباره کارآمدی شورای عالی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در بحران اخیر که هر سه حوزه را تحت تاثیر قرار داده است، به ایسنا گفت: گردشگری لطمه‌های سنگینی از کووید ۱۹ دیده است، شاید لازم باشد این شورا با توجه به جایگاه و ترکیب اعضایی که دارد سریع‌تر تشکیل شود. به هر حال یک حمایت بالاسری محسوب می‌شود، مخصوصا آن‌که وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دیگر عضو آن هستند و می‌توان از چنین ظرفیتی در سیاستگذاری‌ها و جلب حمایت‌ها استفاده کرد و به راه‌حل‌هایی رسید.

او تاکید کرد: شورای عالی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی جایگاه مهمی دارد و باید از آن استفاده شود، می‌تواند حمایت‌کننده باشد و سیاستگذاری‌های تشویقی داشته باشد. به هر حال در شرایط موجود باید از همه توانمندی‌ها و ظرفیت بخش‌ها برای جبران خسارت‌ها و جلب حمایت‌ها استفاده کرد.

میزان خسارت واردشده از ویروس کرونا به صنعت گردشگری ایران تا مردادماه بنابر اعلام وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، ۱۲ هزار میلیارد تومان برآورد شده است. پیش‌بینی علی‌اصغر مونسان بر این است که بیکاری نگرانکننده‌ای در انتظار صنعت گردشگری است. دست‌اندرکاران و متولیان گردشگری، صنایع دستی و میراث فرهنگی، تا کنون جلسانی را با معاون اول رییس‌جمهور، رییس کل بانک مرکزی و کمیسیون اقتصادی مجلس داشته و پیشنهادهایی را برای اصلاح بسته حمایتی دولت، جبران بخشی از خسارت‌های کرونا از جمله اختصاص وام با سود تک‌رقمی، بخشش مالیاتی و تعویق اقساط تسهیلات بانکی به مدت یک سال مطرح کرده‌اند که هنوز پذیرفته نشده است.

منبع:ایسنا

کرونا گردشگران پاریس را کم کرد

گردشگری در پاریس ، یکی از پربازدیدترین شهرهای جهان، در پی بحران ویروس کرونا با مشکلات جدی مواجه شده و نگرانی‌های جدی درباره آینده هزاران کسب و کار وابسته به گردشگران داخلی و خارجی به وجود آورده است.

به گزارش ایسنا و به نقل از خبرگزاری فرانسه، در مقایسه با سال گذشته، ۱۴ میلیون گردشگر کمتر در شش ماه نخست سال ۲۰۲۰ از پاریس، پایتخت فرانسه دیدن کرده‌اند.

«والری پیکرس» از مسوولان عالی‌رتبه این کشور بیان کرد: «گردشگری با دربرگرفتن  ۵۰۰ هزار شغل و هفت تا هشت درصد از رشد اقتصادی منطقه ایل-دو-فرانس فعالیت اقتصادی بسیار مهمی برای این منطقه به شمار می‌رود. طی چهار سال گذشته ما همواره در حال به ثبت رساندن رکورد بالای شمار بازدیدکنندگان بودیم، بنابراین این‌که شاهد نابودی این صنعت در پی بحران کرونا باشیم بسیار غم‌انگیز است.»

درآمد حاصل از گردشگری در شش ماه نخست سال در مقایسه با سال گذشته به ۳.۸ میلیارد یورو کاهش یافته است. سال گذشته درآمد حاصل از گردشگری در شش ماه نخست ۱۰.۲ میلیارد دلار گزارش شده بود.

با لغو و محدود شدن بسیاری از سفرها و پروازها، شمار گردشگران خارجی پاریس با ۶۸ درصد کاهش و شمار گردشگران داخلی با ۵۴ درصد کاهش مواجه شده است.

موزه لوور یکی از اصلی‌ترین مقاصد گردشگری پاریس روز پنجشنبه اعلام کرد در مقایسه با سال ۲۰۱۹ در ماه جولای تعداد بازدیدکنندگان با ۷۵ درصد و در ماه آگوست شمار بازدیدکنندگان با ۶۰ درصد کاهش مواجه بوده است.

حدود ۸۰ درصد از این بازدیدکنندگان ساکنان فرانسه بوده‌اند که این رقم نسبت به سال‌های اخیر حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد افزایش داشته است.

منبع:ایسنا

ماسک به لباس مسافران اضافه شد

شورای جهانی سفر و گردشگری (WTTC) از دولت‌ها در سراسر جهان درخواست کرد پوشیدن ماسک را برای مسافران الزامی کنند.

به گزارش ایسنا، آخرین گزارش سازمان جهانی جهانگردی (UNWTO) میزان خسارت واردشده به صنعت گردشگری در طول پنج ماه نخست سال ۲۰۲۰ را حدود ۳۲۰ میلیارد دلار برآورد کرده است. وضعیت گردشگری به قدری بحرانی شده که دبیرکل سازمان ملل اخیرا نسبت به افت آن ابراز نگرانی کرده است. شیوع ویروس کرونا از زمستان گذشته باعث شده زندگی و معاش ۱۲۰ میلیون نفر در بخش گردشگری به خطر بیفتد. در بسیاری از کشورها برخی از شرکت‌های توریستی و هواپیمایی یا اعلام ورشکستگی کرده‌اند یا به ناچار نیروهای متخصص خود را اخراج کرده و یا به مرخصی طولانی فرستاده‌اند. «آنتونیو گوترش»، دبیرکل سازمان ملل این وضعیت را دردناک توصیف کرده و گفته که ضروری است بخش گردشگری احیا و بازسازی شود.

زوراب پولولیکاشویلی، دبیرکل سازمان جهانی جهانگردی هم به تازگی در بیانیه‌ای خسارت واردشده به صنعت گردشگری را در پنج ماه نخست سال ۲۰۲۰ سه برابر بزرگتر از رکود اقتصادی سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۹ دانسته است. او خطاب به رهبران جهان گفته است: در چنین دوران سختی مردم در سراسر جهان به پشت‌گرمی و پیام‌های شفاف، قدرتمند و مداوم نیاز دارند. آن‌ها به جنبش‌های سیاسی که وحدت انسان‌ها را نادیده می‌گیرد نیازی ندارند، بلکه نیازمند این حقیقت هستند که ما انسان‌ها در کنار هم قدرتمندتر هستیم و قادر خواهیم بود بر کرونا غلبه کنیم. در نتیجه کسانی که در جایگاه‌های مدیریتی هستند در گام اول بر اهمیت گردشگری در مشاغل و اعتمادسازی واقف شوند. آن‌ها باید هرکاری انجام بدهند تا بتوانند مردم را ترغیب به سفر با رعایت همه پروتکل‌هایی کنند که اکنون بخشی جدید از واقعیت‌های زندگی بشر هستند. دولت‌ها وظیفه دارند سلامت شهروندان‌شان را در اولویت قرار دهند ضمن آن‌که باید از مشاغل و معیشت مردم حفاظت کنند. برنامه‌های یک‌جانبه و کوته‌بینانه در بلندمدت عواقب وخیمی دارد.

دبیرکل سازمان جهانی جهانگردی گفته است: آزمایش سریع و سخت‌گیرانه در بنادر و فرودگاه‌ها و نرم‌افزارهای ردیابی می‌توانند چرخ گردشگری را دوباره به حرکت درآورند.

شورای جهانی سفر و گردشگری (WTTC) که تشکلی خصوصی است نیز در شرایطی که بسیاری از کشورها به سمت بازگشایی مرزها رفته‌اند، از همه مسافران خواسته از ماسک برای محافظت از خود استفاده کنند. این شورا معتقد است: استفاده از ماسک و رعایت دیگر پروتکل‌های سازمان جهانی بهداشت به بازگشت سفرهای ایمن کمک می‌کند. در عین حال از مسافران و اطرافیان آن‌ها محافظت خواهد کرد.

WTTC این تاکید خود را برگرفته از تجربه کشورهایی می‌داند که با انجام یک‌سری از اقدامات سریع‌تر بهبود یافته و از موج دوم کووید ۱۹ جلوگیری کرده‌اند. این کشورها استفاده از ماسک را به صورت گسترده اجرا کردند. شورای جهانی سفر و گردشگری همچنین از دولت‌ها خواسته پوشیدن ماسک را برای مسافران الزامی کنند و از حمایت‌های بخش خصوصی بهره بگیرند تا مسافران را نسبت به اجرای تعهداتی در زمینه محافظت از سلامتی خود و سایر مسافران تشویق کنند.

استفاده از ماسک، پیش از آن‌که چنین درخواستی مطرح شود در بسیاری از کشورهای توریست‌پذیر اجرا می‌شد، در ایتالیا و فرانسه حتی جریمه‌های نقدی برای گردشگرانی که از این قانون سرپیچی کنند، درنظر گرفته شده است. هرچند گزارش‌هایی از فرانسه منتشر شده که نشان می‌دهد توریست‌ها نسبت به اجرای این قانون در مراکز گردشگری این کشور دچار سردرگمی شده‌اند و محدوده‌های اجرای این دستور و جریمه‌های مالی تعیین‌شده برای آن‌ها دقیق معلوم نیست و این موضوع گردشگران را به دردسر انداخته است.

در ایران نیز طرح اجباری استفاده از ماسک به اجرا گذاشته شده است. سازمان هواپیمایی در بیانیه‌ای اعلام کرده که حضور مسافران بدون ماسک در پروازها ممنوع است.  با این وجود هنوز در بسیاری از اماکن عمومی از جمله وسایل حمل و نقل و موزه‌ها، رستوران‌ها و سایر مراکز تفریحی اهرم جدی برای جلوگیری از حضور افراد بدون ماسک وجود ندارد.

منبع:ایسنا

تعطیلی بناهای تاریخی و جاذبه‌های گردشگری اصفهان

مدیر کل میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان از تعطیلی تمامی بناهای تاریخی، جاذبه‌های گردشگری و همچنین برخی از مناطق نمونه گردشگری استان همزمان با فرارسیدن تاسوعا و عاشورای حسینی خبر داد و گفت: بیش از ۶۰۰ واحد اقامتی به‌ویژه اقامتگاه‌های بومگردی به صورت محدود و با رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی آماده خدمات‌رسانی به گردشگران هستند.

فریدون اللهیاری اعلام کرد: با توجه به اینکه بسیاری از شهرستان‌های استان اصفهان در وضعیت قرمز کرونا قرار دارند، اکثر آیین‌های ماه محرم در عزای شهادت امام حسین (ع) و یاران با وفای ایشان با رعایت دستور العمل‌های بهداشتی و عمدتا توسط مردم بومی همان منطقه صورت می ‌پذیرد. از این رو بسیاری از روستاهای هدف و مناطق نمونه گردشگری استان همچون روستای تاریخی ابیانه از پذیرش گردشگر در این ایام معذورند.

به گزارش ایسنا و به نقل از روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان، وی ادامه داد: در ایام تعطیلات تاسوعا و عاشورای حسینی تمامی آثار تاریخی و جاذبه‌های گردشگری در اختیار این اداره کل تعطیل است اما بیش از ۶۰۰ واحد اقامتی به‌ویژه اقامتگاه‌های بومگردی به صورت محدود وبا رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی آماده خدمات‌رسانی به گردشگران هستند.

مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان با اشاره به شروع ماه شهریور و آغاز دور دوم سفرهای تابستانی گفت: طی این ایام کارشناسان نظارت معاونت گردشگری اداره کل همراه با کارشناسان بهداشتی از بیش از یک هزار و ۳۰۰ واحد گردشگری این استان بازدید به عمل آورده و بر فعالیت‌های آنان به ویژه از منظر بهداشتی نظارت می‌کنند.

منبع:ایسنا

ثبت اولین شرکت گردشگری کودک فرهنگی ایران در یزد

رئیس انجمن گردشگری کودک استان یزد از ثبات اولین شرکت گردشگری کودک فرهنگی ایران در یزد با هدف توجه بیشتر به کودکان و داشتن کودکانی شادتر خبر داد.

«مریم نبی‌زاده»  در حاشیه نشست تخصصی در زمینه گردشگری کودک، ضمن اشاره به برنامه‌های این انجمن در زمینه پیوند کودکان و مکتب عاشورا در ماه محرم، اظهار کرد: کودکان از مهمترین وارثان مکتب عاشورا هستند که باید به منظور انتقال اسلام واقعی، درس‌های عاشورا و قیام امام حسین (ع) را بیاموزند و در همین راستا برنامه‌هایی به ویژه در زمینه تولید محتواهایی برای کودکان در حال انجام است.

وی از ثبت اولین شرکت گردشگری کودک فرهنگی ایران در یزد با عنوان «پیشرویان گردشگری گردو» خبر داد و گفت: طرح گردشگری کودکان در یزد به منظور توجه بیشتر به کودکان یزدی و داشتن کودکان شادتر از چهار سال پیش شروع شده است.

وی با اشاره به پیگیری و اجرای طرح‌های «کودک شادتر» و «کودک درون شادتر» توسط این انجمن، تصریح کرد: هدفمند شدن برنامه‌ها و تفریحات کودکان براساس فلسفه خودشناسی در این گروه از ضرورت‌های پرورش کودکان است.

این مسئول با بیان این که گردشگری کودک فرصتی برای پرداختن به طرح‌ها و ایده‎های مربوط به رشد کودکان است، گفت: کودک فارغ از محدودیت‌ها می‌تواند به خودشناسی دست پیدا کند.

به گفته نبی زاده، در شرایط شیوع بیماری نیز فعالیت‌های انجمن تعطیل نیست و فراهم کردن بسترهای مناسب به منظور تامین امنیت کودکان در سفرها را در دستور کار داریم.

منبع:ایسنا

آیین نخل‌گردانی در گناباد

آیین نخل‌گردانی در گناباد از جمله میراث معنوی است که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، این مراسم هر سال در روز عاشورا برگزار می‌شود اما امسال این آیین به دلیل شیوع ویروس کرونا و رعایت پروتکل‌های بهداشتی برگزار نمی‌شود.

یکی از مهمترین مراسم آیینی که در ایام محرم و  روز عاشورا در شهرستان گناباد برگزار می‌شود، مراسم  نخل‌گردانی است. نخل‌هایی که نسل اندر نسل بوده و هر ساله جمعیت زیادی را به پای خود فرا می‌خواند؛ در چون و چرایی و فلسفه نخل‌ها روایت‌های زیادی نقل شده‌ است اما رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گناباد در این باره گفته است: نخل تداعی کننده درخت خرما است و یکی از منطقی‌ترین فلسفه‌های وجودی آن این است که در روز عاشورا پیکر امام سوم شیعیان و سایر شهدا بر روی شاخه‌های درخت خرما قرار گرفته و توسط قبیله بنی اسد به محل دفن حمل شده‌اند.

عباس علی  غلام‌زاده از تعزیه خوانان پیشکسوت گناباد که سال‌هاست در زمینه تعزیه ‌خوانی فعالیت دارد در رابطه با اجرای مراسم آیینی نخل‌گردانی در گناباد در گفت‌وگو با ایسنا بیان کرد: پیدایش آیین نخل‌گردانی در گناباد به زمان قاجار  بر می‌گردد اما اینکه دقیقا این آیین از چه سالی آغاز شده‌ است، زیاد مشخص نیست.

نباید بگذاریم خرافات که ریشه منطقی و اسنادی ندارند، رواج پیدا کنند

وی عنوان کرد: در زمان قاجار، بعد از فروپاشی تکیه دولت و زمانی که حمایت دولت از سر تعزیه‌خوان‌ها برداشته شد تعزیه‌خوان‌ها برای امرار معاش به شهرستان‌ها رفتند و بعد از رواج تعزیه‌خوانی، به همراه آن آیین‌های دیگری از جمله نخل‌گردانی نیز رایج شد.

غلام‌زاده تاکید کرد: بدنه اصلی نخل‌ها در قدیم فقط از چوب بود و نجاران زبده با مهارتی خاص و با اشکال هندسی زیبا نخل را می‌ساختند و ساخت نخل هم بیشتر مربوط به طبقه بالای شهر یا روستا بود چون ساخت آن هزینه زیادی داشت.

وی در رابطه با فلسفه وجودی نخل گفت: تعبیرات مختلفی در بین مردم عامه در مورد نخل وجود دارد از جمله نمادی از کجاوه و یا تابوت که البته در مورد این تعابیر سند منطقی وجود ندارد و نمی‌شود به آن استناد کرد.

وی اظهار کرد: در رابطه با محرم و به خصوص عاشورا آیین و مراسم زیادی داریم که برای حفظ آن باید تلاش کنیم اما آنچه مهم‌تر از حفظ این آیین‌هاست، خرافه زدایی از این آیین‌هاست و نباید بگذاریم خرافات و عقایدی که هیچ گونه ریشه منطقی و اسنادی ندارند، رواج پیدا کنند.

نخل نماد همگرایی، هم‌نوایی و اتحاد است

رئیس اداره میراث فرهنگی وگردشگری و صنایع دستی گناباد نیز در گفت‌وگو با ایسنا در این باره مطرح کرد: نخل و نحوه تزئین آن، نماد همگرایی، هم‌نوایی و اتحاد است و نشانه‌ی این است که در روز عاشورا همه به یک هدف فکر می‌کنند و آن امام حسین(ع) است.

وی ادامه داد: ریشه بسیاری از آیین‌ها و نمادهای محرم به دوران صفوی و زمانی که شاه عباس بحث شیعه را پیش کشید، بر می‌گردد همچنین در دوران قاجاریه و زمانی که ناصرالدین‌شاه به خارج از کشور سفر کرد و با تئاتر آشنا شد مراسم شبیه‌خوانی در تکیه‌ها ظهور پیدا کرد.

علیرضا شناسایی اظهار کرد: یکی از آئین‌های مهم محرم در شهرستان گناباد مراسم نخل‌گردانی است که در مناطق مختلف از جمله قصبه شهر، روستاهای نوقاب، بیدخت، رهن، زیبد و… با شکوه خاصی برگزار می‌شود.

وی خاطر نشان کرد: بدنه اصلی نخل را از چوب  و به شکل مخروطی می‌سازند و بستن نخل هم از جمله کارهایی است که فقط مختص افرادی است که در این زمینه تجربه و تبحر کافی دارند و چوب‌ها را با موهای پنبه‌ای می‌بندند تا محکم باشد.

شناسایی در ادامه گفت: یکی از بارزترین نمونه‌های نخل در گناباد نخل‌های نوقاب است که به لحاظ تعداد آن که سه عدد است و همچنین نوع تزئینات نیز منحصر به فرد است.

وی با اشاره به اینکه در تزئین نخل‌های نوقاب از پارچه‌های رنگی زیادی استفاده می‌شود، بیان کرد: رنگارنگ بودن این پارچه‌ها نمادی از عقاید مختلف است که این عقاید مختلف در کنار هم قرار می‌گیرند و در یک نقطه‌ واحد در روی نخل به هم می‌رسند که نماد همگرایی، هم‌نوایی و اتحاد است و نشانه‌ این است که در روز عاشورا همه به یک هدف فکر می‌کنند و آن امام حسین(ع) است.

آینه در تزئین نخل نمادی از پاکی دل است

شناسایی در رابطه با نمادهای دیگری که در تزئین نخل‌ها استفاده می‌شود، افزود: یکی از وسایلی که در تزئین نخل استفاده می‌شود آینه است که نمادی از پاکی دل است همچنین در بالای نخل نماد سرپنجه نصب می‌کنند که نشان از سرپنجه حضرت عباس است و روی پنجه هم از میوه‌های انار و سیب سرخ استفاده می‌کنند که این میوه‌ها به تعبیری میوه‌ بهشتی هستند و رنگ قرمز آن هم نماد خون است همچنین در تزئین نخل، از شمشیر استفاده می‌شود که نماد جنگ و مبارزه است.

وی بیان کرد: مراسم نخل‌گردانی در نوقاب  گناباد در روز عاشورا انجام می‌شود به این ترتیب که اول صبح نخل از محل اصلی خود حرکت داده می‌شود و توسط گروهی مشخص و با همراهی خیل عظیمی از مردم به سمت جایگاه تعزیه‌خوانی یا همان قتلگاه حمل می‌شود. با پایان یافتن مراسم تعزیه‌خوانی در عصر عاشورا، دوباره نخل از محل جایگاه تعزیه‌خوانی حرکت داده می‌شود و با شکوه خاصی با همراهی مردم و عزاداران در جایگاه اصلی خود قرار می‌گیرد و شب نیز در محل نخل، مراسم شام غریبان برگزار شده و با بلغور نذری که یک غذای محلی است از عزاداران پذیرایی می‌شود.

شناسایی تصریح کرد: محل نگهداری نخل جای مشخصی است و افرادی هم که نخل را حرکت می‌دهند گروه مشخصی هستند و حتی مکان قرارگیری افراد در زیر نخل نیز از پیش تعیین شده و حتی سینه به سینه به افراد به ارث رسیده است، همچنین هر نخل نام مشخصی دارد که معمولا به نام بانی نخل است و حرکات نخل هم حرکات مشخصی است که عبارتند از حرکت دورانی، حرکت چپ و راست و حرکت سلام، که هر کدام از این حرکت‌ها خود قانون و قاعده خاص خودش را دارد و شخصی در جلو نخل افراد را برای انجام حرکات و همزمانی آن راهنمایی می‌کند. در حین انجام حرکات و برای هماهنگی بیشتر از ذکر یا علی استفاده می‌شود.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گناباد یادآور شد: ۳ مورد از نخل‌های گناباد شامل نخل  شهر، نخل نوقاب و نخل ریاب در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده‌اند که دلیل ثبت این آیین به عنوان اثر ملی،  یکی کثرت تجمع مربوط به آن و دیگری مربوط به نوع تزئینات نخل است.

گفتنی است در گناباد ۱۲ اثر به عنوان میراث معنوی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌ است که ۸ اثر آن مربوط به آیین‌های عاشورایی و محرم است و در بین این ۸ اثر، چند  مورد آن مربوط به آیین نخل‌گردانی است که مربوط به نخل‌گردانی  شهر، نخل‌گردانی ریاب و نخل‌گردانی نوقاب است. این آیین در سال جاری به دلیل شیوع ویروس کرونا برگزار نمی‌شود.

منبع:ایسنا

آشنایی با قلعه الموت – قزوین

قلعه الموت در شمال شرقی روستای گازرخان و بر فراز کوهی از سنگ به ارتفاع ۲۱۰۰ متر از سطح دریا قرار دارد

این کوه از نرمه گردن (میان نرمه‌لات و گرمارود) شروع شده و به طرف مغرب ادامه پیدا کرده است. صخره‌های پیرامون قلعه که رنگ سرخ و خاکستری دارند، در جهت شمال شرقی به جنوب غربی کشیده شده‌اند.

پیرامون دژ از هر چهار سو پرتگاه است و تنها راه ورود به قلعه در انتهای ضلع شمال شرقی است که کوه هودکان با فاصله‌ای نسبتاً زیاد بر آن مشرف است. این قلعه یکی از جاذبه‌های گردشگری استان قزوین محسوب می‌شود.

قلعه الموت یکی از منحصر به فردترین دژهای تاریخی ایران است که در منطقه رودبار الموت از توابع قزوین واقع شده است.

نام الموت در تاریخ ایران با نام اسماعیلیه گره خورده و حسن صباح به عنوان رهبر فرقه اسماعیلیه از این قلعه به عنوان پایگاه حکومت خود و ترویج عقاید اسماعیلیه بهره می‌برده است.

در مکتوبات تاریخی از قلعه حسن صباح در دوره صفوی به عنوان زندان یاد شده است. اما کاوش‌های باستان‌شناسی در این قلعه نشان می‌دهد که دژ الموت نه تنها زندان نبوده بلکه افرادی که در آن می‌زیسته‌اند از مرتبه اجتماعی خاصی برخوردار بوده‌اند.

قلعه الموت را که مردم محل؛ قلعه حسن می‌نامند از دو قسمت تشکیل شده است. قسمت باختری که دارای ارتفاع بیش‌تری است به نام جورقلا یعنی قلعه بالا و پیلاقلا یعنی قلعه بزرگ خوانده می‌شود.

قسمت خاوری آن را جیرقلا یعنی قلعه پایین و پیارقلا یعنی قلعه کوچک نامند. دیوار خاوری قلعه بالا با قلعه بزرگ کم‌تراز قسمت‌های دیگر صدمه دیده است. طول قلعه حدود 120 متر و پهنای آن بین 10 تا 35 متر متغیر است.

یکی از شگفتی‌های قلعه حسن یا الموت، سیستم پیچیده آب رسانی با تنبوشه‌هایی به قطر 10سانتی متر است که از چشمه کلدر آب را به دژ رسانده و درحوض‌های سنگی ذخیره می‌کرده‌اند.

در جنوب باختری این قسمت از قلعه، در میان شیب بسیار تندی که به پرتگاه‌های عمیق می‌رسد؛ حوضی در دل سنگ به ابعاد تقریبی5×8 متر کنده‌اند که هیچ گاه ازآب خالی نشده است.

این قلعه؛ بسیار مورد توجه گروه‌های گردشگری است و هرساله مورد بازدید گردشگران ایرانی و خارجی زیادی قرار می‌گیرد.

منبع:همشهری