به گزارش ایسنا، علی‌اصغر مونسان با ابراز نارضایتی از این‌که گردشگری با وجود سهمی که در تولید ناخالص داخلی و اشتغال دارد، مورد حمایت قرار نمی‌گیرد، به وضعیت موجود گردشگری در کشور اشاره کرد و افزود: گردشگری در ابتدای شیوع ویروس کرونا در بسیاری از کشورها صفر شد، مرزها بسته شد، پروازها کاهش یافت و ویزای گردشگری دیگر صادر نشد اما به مرور این محدودیت‌ها برداشته  شد، چرا که گردشگری در همه کشورها علاوه بر موضوع اقتصادی کارکرد مهم اجتماعی و فرهنگی دارد. در ایران نیز تا پایان ماه اردیبهشت گرشگری داخلی و خارجی تعطیل شده بود. هرچند که ما هتل‌ها را مطلقا تعطیل نکرده بودیم و عمده هتل‌ها به دلیل نبود مشتری خودجوش اقدام به تعطیلی کردند، چون هزینه نگهداری هتل بالا است، در برخی مناطق هم به دستور استانداران هتل‌ها بسته شد. به هر حال در خردادماه گشایش‌های ایجاد شد و حجم زیاد سفر اتفاق افتاد و تاسیسات گردشگری نفسی کشیدند اما با راه افتادن موج دوم کرونا، سفرها دوباره متوقف شد.

وی افزود: توقف سفرها زیادی طولانی شده است. تا الان می‌گفتیم گردشگری تحت فشار است اما اگر این روند ادامه یابد تمام سرمایه‌گذاری‌ها نابود می‌شود و فعالان این حوزه ورشکست خواهند شد و قابلیت برگشت هم پیدا نمی‌کنند. خوب می‌دانم همه آنهایی که در این بخش فعال بودند ضرر زیادی را متحمل شده‌اند. ناراحت کننده‌تر این است که بسیاری از جوان‌ها هرچه داشتند جمع کردند، وام گرفتند تا بومگردی راه‌اندازند و قرار بود از عید شروع به کسب درآمد کنند که نه تنها درآمدی بدست نیاوردند، حالا باید اقساط وام را هم بپردازند، اضافه بر آن مالیات و هزینه‌های بیمه تامین اجتماعی را هم دارند. فشار عجیبی به گردشگری وارد شده است.

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی درباره راه حل نجات گردشگری از این وضعیت، اظهار کرد: صحبت‌های خوبی با دکتر نمکی ـ وزیر بهداشت ـ داشتم، خوشبختانه ایشان تلاش می‌کند همه بخش‌ها را خیلی خوب ببیند. نظر به این‌که سلامت و جان مردم مهم است و کادر درمان خسته شده‌اند و ما نباید بار جدیدی به آن‌ها اضافه کنیم، قرار شد ظرف هفته آینده جلسه مشترکی با وزیر بهداشت داشته باشیم تا مثلا اجازه دهیم تورها و گروه‌های خارجی که سفرشان قابلیت کنترل دارد تحت پروتکل مشترک، برقرار شود.

مونسان درباره رفع محدودیت سفرهای داخلی نیز گفت: از وزیر بهداشت خواهش کردیم به جای توصیه‌های «سفر نرویم» روی «سفر هوشمند و مسؤولانه» تاکید شود. ما هم مثل وزارت بهداشت با این حجم از سفر که اکنون اتفاق می‌افتد، مخالفیم، چون برای گردشگری منافعی ندارد. اینکه هر کسی ماشین‌اش را بردارد، هر جایی خواست چادر بزند و یا در خانه‌های مختلف اتراق کند، نه تنها به درد نمی‌خورد که باعث انتشار کرونا هم می‌شود. اما با توجه به رعایت پروتکل‌ها در ناوگان حمل و نقل و هتل که وزارت بهداشت هم قبول دارد، این سفرها می‌تواند در قالب تورهای گردشگری اتفاق افتد.

وی با اشاره به انبوه سفرها در مسیر شمال کشور، افزود: با وجود آن‌که وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی توزیع سفر را انجام داده و در این سال‌ها سعی کرده روی گردشگری عرب کشور کار کند اما همچنان با ترافیک‌های شمال مواجهیم. شاید در گذشته زیرساخت مناطق غربی مشکل داشت ولی الان شرایط قابل قبول است.

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی که در یک برنامه تلویزیونی سخن می‌گفت، با اشاره به رشدی که گردشگری تا پیش از کرونا درحال تجربه بود، نسبت به بی‌توجهی‌هایی که به اثرات آن در توزیع درآمد، تامین ارز و اشتغال شده است، اظهار کرد: با توجه به حمایت‌های اندکی که از گردشگری می‌شود و هنوز به عنوان بخش مهم اقتصادی از آن حمایت جدی نمی‌شود، سهم گردشگری در تولید ناخالص داخلی ۶.۸ درصد است، درحالی‌که سهم گردشگری در تولید ناخالص جهانی ۱۰.۳ درصد بوده است. یا سهم گردشگری در اشتغال در بُعد جهانی ۱۰ درصد است و در ایران این سهم ۷.۳ درصد بوده است. می‌بینید که این اعداد چقدر به سهم جهانی نزدیک است.

وی در پاسخ به این سوال که چرا از گردشگری با وجود چنین تاثیری حمایت نمی‌شود و به آن پول نمی‌دهند، گفت: بالاخره تغییر همیشه سخت بوده، در همه جای دنیا اینطور بوده، اما در ایران سخت‌تر است. ما عادت کردیم اقتصاد را در نفت، کشاورزی و صنعت ببینیم، البته که آن‌ها لازم‌اند و باید باشند، ولی باید فکری برای اقتصادهای نوظهور کنیم. در همه جای دنیا به ویژه کشورهای درحال رشد، گردشگری را راه میان بر می‌دانند، حتی در کشورهای ثروتمندِ دنیا، گردشگری جایگاه بالایی دارد، مگر آن‌ها ظرفیت صنعتی ندارند!

مونسان در پاسخ به این سوال که گردشگری باید از کجا حمایت شود، تاکید کرد: کل کشور و مشخصا نظام برنامه‌ریزی کشور باید از این بخش به عنوان اقتصاد نوظهور حمایت کند. این اقتصاد مردم پایه است. بخش گردشگری با اندک حمایت‌ها می‌تواند دستاورد بزرگی داشته باشد. مثلا با ۵۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان می‌توان شغل ایجاد کرد اما در صنعت با ۵۰۰ میلیون تا یک میلیارد اشتغال ایجاد می‌شود. پایداری اشتغال گردشگری به شدت بالا است. اشتغال گردشگری با تحریم و فشارهای خارجی بهم نمی‌ریزد. در همین فشارهای تحریم و با وجود همه اتفاقاتی که در سال ۹۸ رخ داد، مثل سیل نوروز و ماجراهای بنزین، شهادت سردار قاسم سلیمانی، درگیری‌های منطقه‌ای و هواپیمای اوکراینی که هر یک می‌توانست تهدیدی بزرگ باشد، گردشگری رشد بی‌نظیری را تجربه کرد.

وی درباره تاثیر گردشگری در پویایی کسب و کارهای خُرد و نشاط مردم به دیداری که با نمایندگان مجلس داشت، اشاره کرد و افزود: در آن جلسه، نماینده مردم سرعین می‌گفت با دیدن وضعیت شهر می‌خواسته گریه کند. این شهر کاملا با گردشگری اداره می‌شد. یا در کلان شهری مثل مشهد، ببینید در چه وضعیتی به سر می‌برد، حالا مدام سد و نیروگاه بسازیم، شهر که پویا نمی‌شود البته که این‌ها نیاز است. اما برای فعال شدن کسب و کار خُرد که درآمد آن مستقیم به سفره مردم می‌رود، موضوع گردشگری اهمیت دارد. وقتی شهر پویا است و گردشگر دارد همه صنوف می‌فروشند، ولی ما به این نکته توجه نمی‌کنیم، چون دنبال پروژه‌های بزرگ هستیم، دوست داریم بگوییم نیروگاه و پالایشگاه ساختیم، من به لحاظ رشته تحصلی ام و کارهایی که انجام دادم همه این‌ها را خوب می‌فهمم.

مونسان گفت: در گردشگری براحتی با حداقل‌های حمایتی می‌توان پویایی وسیعی در کشور ایجاد کرد و اقتصاد مردمی شکل می‌گیرد. زنجیره گردشگری بزرگ است و اشتغال و پویایی وسیعی را ایجاد میکند. درست است که کرونا به گردشگری آسیب زده اما نشان داد چه نقشی داشته است. حالا به این نقش نشاط آفرینی را اضافه کنید. اگر گردشگری نباشد نشاط اجتماعی اتفاق نمی‌افتد، بابت نشاط اجتماعی چه عدد و رقمی بگذاریم که اهمیت آن را نشان دهیم!

منبع:ایسنا

میلاد زراعتکار در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص اقتصاد گردشگری کشور با توجه به شیوع ویروس کرونا اظهار کرد: اقداماتی که در زمینه حمایت از گردشگری انجام شده، صرفاً در حد حرف بوده و آن‌گونه که باید، صورت نگرفته‌ است. به طوری که تعدادی از افراد فعال در حوزه تورگردانی دچار مشکلات مالی شده و یا در زمینه‌های غیر مرتبط  با حوزه تخصصی خود مشغول به فعالیت شده‌اند.

وی ادامه داد: در حقیقت در زمینه راهنمایان گردشگری شاهد حمایتی نبوده‌ام. به این ترتیب اشخاصی هستند که در این حوزه نابود شده و با ضررهای مالی چندصد میلیونی و در برخی موارد ضررهای مالی میلیاردی مواجهند. در حالی که بارها انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی و جهانگردی، در مورد موضوعاتی مانند مالیات بر ارزش افزوده، اعتراض کرده‌اند و جلسات کارشناسانه‌ای برگزار شده اما متأسفانه کاری انجام نگرفته است.

زراعتکار ابراز عقیده کرد: قبل از شیوع ویروس کرونا، حمایت‌هایی از راهنمایان گردشگری در حال انجام بود. این حمایت‌ها به شکلی بودند که تورهای غیرمجاز انجام نشود و همه تورها در قالب آژانس و با به همراه داشتن لیدر کارت‌دار، بیمه و… صورت گیرد. اما پروسه این اقدامات دو یا سه هفته به طول انجامید و پس از آن متأسفانه با شیوع ویروس کرونا مقارن شد و دوباره همان حمایت‌ها نیز  قطع شدند. لذا رغبتی برای کار کردن در این حوزه برای من نوعی که سال‌های زیادی در زمینه گردشگری فعالیت داشته‌ام، وجود ندارد؛ زیرا منافع مالی افراد پوشش داده نمی‌شود.

وی با بیان اینکه مدت‌ها پیش اعلام شد راهنمایان گردشگری مشخصات خود را ارسال کنند تا وام ۱۰ میلیونی به آن‌ها پرداخت شود؛ اضافه کرد: این تسهیلات نیز در حال حاضر مسدود مانده‌ و نمی‌توان به این شرایط معترض بود زیرا در وجهه‌های دیگر اقتصادی نیز چنین عملکردی دیده‌ می‌شود. در کشورهای دیگر همانطور که در بخش‌های دیگر مردم مورد حمایت قرار می‌گیرند، حوزه گردشگری نیز از این قضیه مستثنی نیست.

این راهنمای تورهای گردشگری افزود: با توجه به هرم نیاز مازلو، مردم پس از فراهم بودن نیازهایی مانند خوراک، پوشاک و مسکن، به سفر کردن تن می‌دهند و در واقع سفر نیاز لوکس محسوب می‌شود. علاوه بر این داشتن راهنما و استفاده از آژانس‌های مسافرتی، در سطح بالاتری قرار می‌گیرد و بنابراین با توجه به شرایط موجود مردم کم‌تر به سفر رفته و به این ترتیب اقتصاد گردشگری نیز دچار مشکل می‌شود. در حقیقت صرفاً «نکنیدها و انجام ندهیدها» وجود دارد و راهکار و یا رهیافتی برای تورلیدرها، مسئولان و مدیران آژانس‌های مسافرتی نیست.

زراعتکار با اشاره به اینکه با توجه به شیوع جهانی ویروس کرونا، در کشورهای خارجی نیز امکان برگزاری تورها وجود ندارد، تشریح کرد: بخش دولتی در این کشورها به نحوی از فشارهای وارده به صنعت گردشگری کاسته‌اند؛ از طرفی امتیازها و وام‌های بلاعوض و یا با اقساط طولانی‌مدت برای آژانس‌های مسافرتی در نظر گرفته‌ شده و به این شکل از این صنعت حمایت‌هایی به عمل آمده ‌است.

پیشرفت تکنولوژی رقیب کرونا در تضعیف گردشگری کشور است

وی تصریح کرد: برخی کشورهای دیگر به گردشگری‌های مجازی روی آورده‌اند و به تعبیری فرایند تفاوت پیدا کرده ‌است. به این معنی که گردشگری، جزئی از تکنولوژی که روزبه‌روز رشد می‌یابد، شده ‌است. من به شخصه جزء آن دسته از لیدرها و آژانس‌دارهایی بودم که خیلی زود به این نتیجه رسیدم به دلیل فراگیری تکنولوژی با امکانات و زیرساخت‌هایی که در اختیارمان است، امکان رقابت با سایر کشورها را نداریم.

این راهنمای تورهای گردشگری، ابراز عقیده کرد: فکر می‌کنم که قبل از کرونا گردشگری کشور ما در مقایسه با گردشگری سایر کشورها عقب‌تر بوده ‌است اما لطفی که کرونا به گردشگری کشور ما کرد، این است که گردشگری کشور ما را هم‌سطح با گردشگری سایر کشورها قرار داد و در واقع همه به نقطه صفر رسیدند. به صورتی که آن‌ها نیز در مواجهه با ویروس کرونا شوکه هستند و تنها حمایت‌های دولتی از آن‌ها انجام می‌شود و تا جایی که اطلاع دارم هنوز کار و برنامه خاصی برای فعالیت مجدد ندارند.

وی با بیان این که در شرایطی که کرونا نیز گریبان‌گیر گردشگری کشور ما نمی‌شد، تکنولوژی گریبان این بخش و صنعت را به زودی می‌گرفت و عملاً امکان گریز از آن وجود نداشت، ادامه داد: پیشرفت تکنولوژی بسیاری از مشاغل را دچار مشکل کرده ‌است اما من همواره تصور می‌کردم که چون گردشگری، حلقه آخر خدمات است؛ آسیب کم‌تری ببیند اما متأسفانه شاهد هستیم که این پیشرفت بر گردشگری نیز تأثیرگذار است. مساله‌ دیگر این که در نگاه دولتی، شاید گردشگری همواره به عنوان باری اضافه تلقی شده و از آن حمایت چندانی صورت نگرفته ‌است. در کشورهای دیگری که در زمینه گردشگری صاحب نام بوده و عملکرد مناسبی داشته‌اند، از سرمایه‌گذار حمایت صورت می‌گیرد، به طوری که وام‌های بلندمدت و یا زمین‌های رایگان در اختیار آن‌ها قرار می‌دهند و  شرایطی را برای آن‌ها فراهم می‌کنند که بتوانند در این زمینه فعالیت داشته ‌باشند. اما در ایران برای دریافت مجوزهای پروژه باید هزینه‌های زیادی پرداخت شود.

این راهنمای تورهای گردشگری بیان کرد: به این ترتیب ما شاهد خرید و فروش، واگذاری آژانس‌های مسافرتی کوچکی که به طور شخصی اداره می‌شوند، هستیم. در حالی که در سایر بخش‌ها تعداد این تغییرها بسیار کم‌تر است. یکی از عوامل چنین اتفاقی را می‌توان این‌ مساله بیان کرد که تصویر ایجادشده از آژانس‌های مسافرتی در ذهن افراد، بنگاهی پول‌ساز است در حالی که در واقعیت در شرایط موجود و عدم حمایت، تبدیل به بنگاهی زیان‌ده شده است.

زراعتکار خاطرنشان کرد: کارشناسان گردشگری بیان می‌کردند که سال‌ها زمان لازم است که ما به سطح گردشگری دنیا برسیم و حال با توجه به شرایط پیش‌آمده سال‌ها زمان می‌برد که گردشگری کشور به حالت عادی بازگردد و رسیدن به گردشگری دنیا ممکن است دهه‌ها به طول بیانجامد.

منبع:ایسنا